ویژگی یاران امام مهدی
یاران امام مهدی (ع) دارای ویژگیهای هستند مانند: ویژگیهای فکری و اعتقادی؛ ویژگیهای روحی و روانی؛ ویژگیهای اخلاقی و تربیتی؛ ویژگیهای سیاسی؛ ویژگیهای اقتصادی و ویژگیهای نظامی و انتظامی.
مقدمه
اصحاب امام مهدی (ع) دارای ویژگیهای هستند که شامل:
- ویژگیهای فکری و اعتقادی مانند: بینش عمیق نسبت به خداوند؛ شناخت و اعتقاد به امام زمان و بصیرت و آگاهی؛
- ویژگیهای روحی و روانی مانند: قدرت والای روحی؛ عشق به خداوند و امام زمان (ع)؛
- ویژگیهای اخلاقی و تربیتی مانند: اهل عبادت و پارسایی و صلابت؛ ولایتپذیری و فرمانبرداری کامل از امام: نصرت دین خدا و ترویج احکام الهی؛ زهد و سادهزیستی؛
- ویژگیهای سیاسی؛
- ویژگیهای اقتصادی؛
- ویژگیهای نظامی و انتظامی میشود.
شایستگیهای غبطه برانگیز یاران موعود
ایجاد حالت انتظار مستلزم تحقق مقدماتی است که با فراهم شدن آنها فرد به عنوان منتظر حقیقی شناخته میشود[۱]. اگر امام مهدی (ع) و اهداف قیام و انقلاب او به درستی شناخته شود، اصحاب حضرت هم معلوم خواهد شد. آنچه موجب شایستگی و برگزیدگی یاران خاص حضرت شده، وجود خصوصیات و اوصافی است که توجه به آنها، آموزنده و در ابعاد فردی و اجتماعی قابل تأمل است[۲]. یاران امام، سنگهای زیرین انقلاب جهانیاند[۳]. کارآمدی و شایستگی یاران امام عصر (ع) در روایات معصومین به معنای دارا بودن صفات و ویژگیهایی است که تنها بخشی از مهمترین آنها بیان میشوند[۴]. البته باید توجه داشت صفاتی که ذکر میشوند اختصاص به سیصد و سیزده تن ندارد، گرچه در ایشان قویتر و شدیدتر است[۵].
ویژگیهای اصحاب امام مهدی (ع)
برخی از ویژگیهای منتظران واقعی به اختصار چنین است:
ویژگیهای فکری و اعتقادی (علمی و معرفتی)
فکر، زیربنای اعمال و رفتار انسان است و باورهای اساسی حیات آدمی را در حصار خود حفظ میکند. در جریان انتظار انسان با قرار گرفتن تحت تربیت حضرت ولی عصر (ع) و طهارت فکری و عقلی رشد میکند[۶]. آنچه قیام و انقلاب جهانی امام زمان (ع) را از دیگر انقلابها متمایز و ممتاز میسازد، دگرگونیهای اعتقادی و باور انسانهاست که در پرتو تلاشهای او و یارانش پدید خواهد آمد[۷].
برخی از ویژگیهای فکری و اعتقادی اصحاب امام مهدی (ع) عبارتاند از:
- بینش عمیق نسبت به خداوند: خداجویی و توحید، سرلوحۀ عقاید و خصال یاران مهدی (ع) است[۸]. امیر المؤمنین (ع) درباره آنها فرموده است: «مردانی که خدا را چنانکه شایسته است، شناختهاند»[۹].[۱۰] و امام صادق (ع) میفرماید: «در قلوب آنان شکّی به ذات خدا نیست»[۱۱].[۱۲]
- شناخت و اعتقاد به امام زمان: شناختی فراتر از دانستن نام و نشان و نسب امام معرفت به حق ولایت و جایگاه والای حضرت در مجموعه هستی[۱۳]. امام سجاد (ع) میفرماید: «آنان کسانی هستند که به امامت آن بزرگوار اعتقاد دارند»[۱۴].[۱۵]
- بصیرت و آگاهی: شناخت مقصد، چراغ راه است و راه را بر رونده آشکار و آسان میسازد. یاران مهدی (ع)، در بصیرت، درایت و خردمندی سرآمدند. امام صادق (ع) فرمودند: «آنان، نجبا و قضات و حکام و فقهای در دین هستند و خداوند چنان عنایتی به آنها مینماید که ابداً حکم و وظایف آنان بر آنان مشتبه نمیشود»[۱۶].[۱۷]
ویژگیهای روحی و روانی (معنوی و عرفانی)
برای درک زمان ظهور حضرت مهدی (ع)، اساسیترین ویژگی در بخش رفتار، ایجاد آمادگی روحی و روانی در خود است[۱۸]. انتظار، در تمام ابعاد روحی و روانی فرد منتظر تأثیرگذار است. از جمله ویژگیهای روحی و روانی اصحاب امام مهدی (ع) میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- قدرت والای روحی: میدان جنگ، عرصۀ جنگیدن، کشتن و کشته شدن است. آنان تحت عنایت خاص امام زمان در برابر هیبت و شوکت دشمنان، خم به ابرو نمیآورند و هیچ گاه احساس شکست و حقارت نمیکنند[۱۹]. از امام صادق (ع) نقل شد، اصحاب حضرت مهدی (ع) هر یک نفر برابر چهل نفر توانایی و قدرت دارند و دارای قلبی قوی مانند پارههای آهن هستند[۲۰].
- عشق به خداوند و امام زمان (ع): خداوند در آینده، مؤمنانی را برخواهد انگیخت که نخستین صفت و مدال افتخارشان این است که خداوند دوستدار ایشان است و ایشان نیز دوستدار خداوندند ﴿يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ﴾[۲۱] عشقی مقدس و طرفینی بین ایشان و پروردگارشان که مقامی بالاتر از آن تصور شدنی نیست[۲۲]. امام صادق (ع) در این باره میفرماید: «یاران حضرت دستهای خود را بر زین مرکب امام (ع) میکشند و با این کار، درخواست برکت میکنند. دور حضرت حلقه میزنند و در جنگها جسم و جان خود را سپر بلای او میکنند و هر چه از آنان بخواهد، اجابت کرده، انجام میدهند»[۲۳].[۲۴]
ویژگیهای اخلاقی و تربیتی
از ویژگیهای اصلی اصحاب حکومت مهدوی، تهذیب نفس و آراستگی به مکارم اخلاق است[۲۵]. انتظار در بین جامعۀ منتظر؛ فرهنگی ممتاز و بیبدیل میسازد که میتواند جامعۀ اسلامی را در راه پیشرفت و تکامل جلو ببرد[۲۶] و بزرگترین وجه تمایز جامعۀ اسلامی، از دیگر جامعهها، اخلاق نورانی اسلام است[۲۷].
چند نمونه از ویژگیهای اخلاقی و تربیتی ایشان عبارت است از:
- اهل عبادت و پارسایی و صلابت: یاران مهدی (ع)، مردان عبادت و نیایش، شیران روز و نیایشگران شب هستند[۲۸]. آن هم نه عبادتی عادتگونه و یا مانند مزدوران و تاجران، بلکه نیایشی عارفانه و پاکبازانه که روح بندگی با جانشان درآمیخته است. امام صادق (ع) در این باره میفرماید: «مردانی که شبها نمیخوابند، زمزمۀ آنها در حال عبادت همچون زنبور عسل است. تمام شب را به عبادت مشغولند و روزها، سواره به دشمن حمله میکنند، شیران روز و زاهدان شباند»[۲۹].[۳۰]
- ولایتپذیری و فرمانبرداری کامل از امام: نتیجۀ معرفت صحیح، اطاعت همه جانبه از امام است. از امام صادق (ع) نقل شده است: «اطاعت آنان از امام، از فرمان برداری کنیز برابر مولایش، بیشتر است»[۳۱].[۳۲]
- نصرت دین خدا و ترویج احکام الهی: یکی از ویژگیهای انصارالمهدی، دغدغۀ ترویج دین حق و رساندن آن به مردم است؛ چنانچه امام سجاد (ع) فرمودند: «آنان به حق، مخلصان و شیعیان ما و دعوتکنندگان به دین خدا در پنهان و آشکارند»[۳۳].[۳۴]
- زهد و سادهزیستی: زهد، زینت کارگزاران مهدی (ع) است. زندگیشان از معیشت درویشان فراتر نمیرود[۳۵]. امام علی (ع) میفرماید: «او، از یارانش بیعت میگیرد که طلا و نقرهای نیاندوزند و گندم و جویی ذخیره نکنند»[۳۶].[۳۷]
- اخلاق محوری: یاران مهدی (ع) انسانهای خود ساخته، شجاع و دریادل هستند و در نقطۀ اوج تربیت نفس قرار دارند و در بحرانها تحت تأثیر هواهای نفسانی قرار نمیگیرند[۳۸]. امام صادق (ع) در این زمینه میفرماید: «هر کس دوست دارد از یاران امام باشد باید منتظر باشد و بر اساس ورد و [[[اخلاق نیک]] رفتار کند»[۳۹]. این افراد دارای نفوذ معنوی و صاحب دین مورد رضایت الهی، کاملترین صفات الهی و انسانی هستند، چراکه از تأییدات الهی برخوردارند[۴۰].
- صبر و بردباری: صبر از صفات حتمی کارگزاران آن حضرت است[۴۱]، مبارزه بر ضد ظلم جهانی و برقراری حکومت عدل جهانی، با رنج و مشقتهای فراوانی همراه است. یاوران امام مشکلات و ناگواریها را به جان میخرند. امیرالمؤمنین (ع) میفرماید: «آنها گروهی هستند که به سبب صبر و بردباری در راه خدا، بر خداوند منّت نمیگذارند و از اینکه جان خویش را تقدیم آستان حضرت حق میکنند، به خود نمیبالند و آن را بزرگ نمیشمارند»[۴۲].[۴۳]
- اخلاص و انگیزه الهی: تنها انگیزه انصارالمهدی، خدا و تقرب به اوست، چنانچه امام سجاد (ع) میفرمایند: «مردم زمان غیبت او که معتقد به امامت او بوده و منتظر ظهورش هستند، از مردم هر زمانی برترند... آنان به حق، مخلصان و به درستی، شیعیان ما هستند»[۴۴].[۴۵] آنها در نتیجه آزمایشهای الهیِ دوره پیش از ظهور، به درجه نخست اخلاص بار مییابند[۴۶].
ویژگیهای سیاسی
انسانها خواستار حکومتی صالح، دور از منکر و ریا فریبند و حاکمی را میطلبند که بتواند ارزشهای انسانی را در جهان حاکم سازد، ظلم، اختناق، استکبار و استبعاد را نفی کند. بدون شک با توجه به جهانی بودن حکومت حضرت مهدی (ع)، نیازمند بازشناسی و بازنمایی ابعاد سیاسی حکومت جهانی آن حضرت به جهانیان هستیم[۴۷].
برخی از ویژگیهای سیاسی اصحاب امام مهدی (ع) عبارت است از:
- فروتنی در برابر مؤمنان و گردنفرازی در مقابل کافران: یاران حضرت ولیعصر (ع) تحت ولایت خاص ایشان در برابر هیبت و شوکت دشمنان احساس شکست و حقارت نمیکنند و اندک باجی نمیدهند، بلکه سرسخت و عزتمند هستند و در برابر مؤمنان خاکی و متواضعند[۴۸].
- اقتدار و استقامت: از ویژگیهای مهم یاران امام مهدی (ع) اقتدار و استقامت در برابر دشمنان است. امام صادق (ع) میفرماید: «وقتی امر ما فرا رسد و مهدی ما قیام کند، هر یک از یاران او قویتر از شیر و برّندهتر از نیزهاند؛ دشمن را زیر قدمهایشان میگذارند و با دستهای خود از پا در میآورند»[۴۹].[۵۰]
- اتحاد و همدلی: امیرالمؤمنین (ع) در توصیف همدلی و اتحاد یاران امام چنین فرموده است: «ایشان یکدل و هماهنگ هستند»[۵۱]. این یکدلی به سبب آن است که خودخواهیها و خواستههای شخصی در وجود آنان نیست. آنها با اعتقادی صحیح در زیر یک پرچم و برای یک هدف، قیام میکنند و این خود یکی از عوامل پیروزی آنها بر جبهه مقابل است[۵۲].
- دارای نظم و انضباط تشکیلاتی: یاران امام زمان دارای نظم و تشکیلاتی مناسب با حکومت جهانیاند. با اینکه روابط گرمی با مردم دارند، بسان پدر و فرزند، ولی کارها را براساس اصولی محکم و روشن پیش میبرند و تشکیلاتی براساس معیارهای اسلامی در میانشان برقرار است[۵۳].
- دارای روحیۀ اصلاح گری در جامعه: منتظر حقیقی که خواستار فراگیری توحید در جهان و همراهی با مصلح جهانی است، باید از روحیه اصلاح گری برخوردار باشد که تجلّی عینی این روحیه، امر به معروف و نهی از منکر است[۵۴].
ویژگیهای اقتصادی
حراست از فرهنگ دینی و زنده نگه داشتن اندیشۀ اسلامی از وظایف منتظران است و بدون تردید تبلیغ این فرهنگ پویا بدون پشتوانۀ مالی و اقتصادی امکانپذیر نیست و به همین جهت منتظران باید با سعی و تلاش در عرصههای مختلف این آمادگی مالی و اقتصادی برای ظهور را فراهم کنند[۵۵]. منتظران موعود باید هر چه بیشتر برای کسب قلههای دانش و کشف ناشناختههای جهان و بهرهمندی از موهبتهای الهی برای خدمت به بندگان خدا، کوشش کنند. همچنین منتظر او به اجرای عدالت و قسط در تمام زوایای زندگی میاندیشد و مال و ثروت خود را به گونهای که مورد رضایت امام است، صرف میکند[۵۶].
ویژگیهای نظامی و انتظامی
انسان منتظرِ یک قیام بزرگ و یک درگیری عظیم جهانی، باید آمادگی برای آن داشته باشد[۵۷]. امام باقر (ع) ذیل آیۀ ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا﴾[۵۸] فرمود: «بر انجام واجبات شکیبایی کنید و برابر دشمنان، یکدیگر را یاری نمایید و برای یاری پیشوای منتظَر، همواره آمادگی خود را حفظ کنید»[۵۹].[۶۰]
ویژگیهای نظامی اصحاب امام مهدی (ع) به این شرح است:
- سپاهیان جوان: امیرمؤمنان (ع) میفرماید: «یاران مهدی (ع) جوانند و پیر و کهنسال در میان آنان وجود ندارد، جز تعداد اندکی که مانند سرمه برای چشم و نمک برای غذا لازم هستند»[۶۱].[۶۲]
- جان نثاری و شهادتطلبی: شهادت در راه خدا یکی از افتخارات یاران امام مهدی (ع) است. امام صادق (ع) میفرماید: «آنان آرزو میکنند در راه خدا به شهادت برسند و شعارشان در جنگ، یالثارات الحسین است»[۶۳].[۶۴]
- شجاعت و دلیری: یاران مهدی (ع) مانند مولایشان، افرادی شجاع و مردانی پولادین هستند که از هیچ چیز جز خدا هراس ندارند. امام علی (ع) در وصف آنان فرمود: «همه آنان، شیرانی هستند که از بیشه بیرون شدهاند و اگر اراده کنند، کوهها را از جا میکنند»[۶۵].[۶۶]
- نیرومند و قوی: یاران حضرت از بعد جسمانی نیرومند و پرتواناند. امام صادق (ع) در بیان صلابت و شهامت آنان چنین فرمود: «این گفتار حضرت لوط به قومش که ﴿لَوْ أَنَّ لِي بِكُمْ قُوَّةً أَوْ آوِي إِلَى رُكْنٍ شَدِيدٍ﴾[۶۷] مقصودش جز این نبود که نیروی حضرت قائم (ع) و یاران او را آرزو داشت، همان استوانههایی استواری که هرکدام نیروی چهل مرد را دارد و دلهای آنان از شدت ایمان سختتر از پارههای آهناند و اگر بر کوههای آهن بگذرند، آن را متلاشی میکنند! آنان در حمایت از دین خدا، هرگز شمشیرها را در نیام نمیبرند تا خدای بزرگ از آنان خشنود گردد»[۶۸].[۶۹]
پرسش مستقیم
منابع
- صمدی، قنبر علی، آخرین منجی
- رضوی، سید عباس، موافقان و مخالفان مهدی
- کریمی، محمد علی، آیا ظهور نزدیک است ۳
- خراسانی، محمد جواد، مهدی منتظر - خراسانی
- صمیمی، سیمین، عرصههای تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث
- سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی
- سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت
- سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۳
- طاهری، حبیبالله، سیمای آفتاب
- موسوینسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان
- ملکیراد، محمود، خانواده و زمینهسازی ظهور
- جمعی از نویسندگان، مهدویت پرسشها و پاسخها
- محمد امین بالادستیان، محمد مهدی حائریپور، مهدی یوسفیان، نگین آفرینش
- امامی میبدی، علی رضا، آموزههای مهدویت در آثار علامه طباطبائی
- یوسفیان، مهدی، شرایط ظهور
- مصباح یزدی، محمد تقی، آفتاب ولایت
- صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور
- محمدی اشتهاردی، محمد، حضرت مهدی فروغ تابان ولایت
- فلاحی، صفر، امام مهدی ذخیره امامت
- شفائی، محبوب، موعود حق
- طبسی، نجمالدین، چشماندازی به حکومت مهدی
- اشعری، محمد باقریزاده، از امام مهدی بیشتر بدانیم
- طاووسی، سکینه، انتظار از دیدگاه اهل بیت
پانویس
- ↑ ر. ک: طاووسی، سکینه، انتظار از دیدگاه اهل بیت، ص ۲۱-۲۲.
- ↑ ر. ک: صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص۲۱۳ -۲۱۷.
- ↑ ر. ک: رضوی، سید عباس، موافقان و مخالفان مهدی.
- ↑ ر. ک: کریمی، محمد علی، آیا ظهور نزدیک است، ص ۳۱-۳۴.
- ↑ ر. ک: خراسانی، محمد جواد، مهدی منتظر، ص ۲۶۱.
- ↑ ر. ک: صمیمی، سیمین، عرصههای تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث.
- ↑ ر. ک: سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.
- ↑ ر. ک: رضوی، سید عباس، موافقان و مخالفان مهدی.
- ↑ «رِجَالٌ مُؤْمِنُونَ عَرَفُوا اللَّهَ حَقَّ معرفته»؛ بحار الأنوار ج ۵۱، ص ۸۷.
- ↑ ر. ک: طاهری، حبیبالله، سیمای آفتاب، ص ۲۳۱ ـ ۲۳۵؛ موسوینسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج۲، ص۱۰۷ ـ ۱۰۸؛ رضوی، سید عباس، موافقان و مخالفان مهدی؛ ملکی راد، محمود، خانواده و زمینهسازی ظهور، ص ۱۹۳؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسشها و پاسخها، ص ۴۲۲؛ بالادستان، محمد امین؛ حائریپور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ص ۱۶۰ - ۱۶۳.
- ↑ «لا یشوبها شک فی ذات الله»؛ بحار الأنوار ج ۵۲، ۳۰۷.
- ↑ ر. ک: یوسفیان، مهدی؛ شرایط ظهور، ص۳۰ ـ ۳۶؛ ملکی راد، محمود، خانواده و زمینهسازی ظهور، ص ۱۹۳؛ نویسندگان، آفتاب مهر، ص ۱۰۳- ۱۰۵.
- ↑ ر. ک: بالادستان، محمد امین؛ حائریپور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ص ۱۶۰ ـ ۱۶۳؛ قرائتی، محسن، جهتنما، ص ۱۱۷ـ ۱۱۸
- ↑ «إِنَ أَهْلَ زَمَانِ غَیْبَتِهِ الْقَائِلِینَ بِإِمَامَتِهِ»؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج۱، ص ۳۲۰.
- ↑ ر. ک: یوسفیان، مهدی؛ شرایط ظهور، ص ۳۰ ـ ۳۶؛ کریمی، محمد علی، آیا ظهور نزدیک است، ص ۳۱-۳۴؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسشها و پاسخها، ص ۴۲۲؛ نویسندگان، آفتاب مهر، ص ۱۰۳- ۱۰۵.
- ↑ «عَنْ أَبِی بَصِیرٍ، عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع): هُمُ النُّجَبَاءُ وَ الْقُضَاةُ وَ الْحُکَّامُ وَ الْفُقَهَاءُ فِی الدِّینِ، یَمْسَحُ بُطُونَهُمْ وَ ظُهُورَهُمْ فَلَا یَشْتَبِهُ عَلَیْهِمْ حُکْمٌ»؛ طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامه، ص۵۶۲.
- ↑ ر. ک: طاهری، حبیبالله، سیمای آفتاب، ص ۲۳۱ ـ ۲۳۵؛ ملکی راد، محمود، خانواده و زمینهسازی ظهور، ص ۱۹۳.
- ↑ ر. ک: سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹- ۲۱۲.
- ↑ ر. ک: مصباح یزدی، محمد تقی، آفتاب ولایت، ص۱۷۷ - ۱۸۳.
- ↑ «فَإِنَ الرَّجُلَ مِنْهُمْ یُعْطَی قُوَّةَ أَرْبَعِینَ رَجُلًا وَ إِنَّ قَلْبَهُ لَأَشَدُّ مِنْ زُبَرِ الْحَدِیدِ...»؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۲۷.
- ↑ «دوستشان میدارد و دوستش میدارند» سوره مائده، آیه ۵۴.
- ↑ ر. ک: مصباح یزدی، محمد تقی، آفتاب ولایت، ص۱۷۷ – ۱۸۳؛ محمدی اشتهاردی، محمد، حضرت مهدی فروغ تابان ولایت، ص ۱۳۲-۱۳۴؛ امامی میبدی، علی رضا، آموزههای مهدویت در آثار علامه طباطبائی، ص ۲۲۷-۲۳۴.
- ↑ «یتمسحون بسرج الامام یطلبون بذلک البرکه و یحفّون به یقونه بانفسهم فی الحروب»؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۸.
- ↑ ر. ک: طبسی؛ نجمالدین؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسشها و پاسخها، ص ۴۲۲؛ بالادستان، محمد امین؛ حائریپور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ص ۱۶۰ - ۱۶۳.
- ↑ ر. ک: الهینژاد، حسین، ویژگیهای منتظران و جامعه منتظر، ص ۲۶۵.
- ↑ ر. ک: مهدویفرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۲۰۰-۲۰۱.
- ↑ ر. ک: شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۸۴-۸۸.
- ↑ ر. ک: صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص۲۱۳ -۲۱۷؛ طاهری، حبیبالله، سیمای آفتاب، ص ۲۳۱ ـ ۲۳۵؛ موسوینسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج۲، ص۱۰۷ ـ ۱۰۸؛ طبسی؛ نجمالدین؛ ملکی راد، محمود، خانواده و زمینهسازی ظهور، ص ۱۹۳؛ کریمی، محمد علی، آیا ظهور نزدیک است، ص ۳۱-۳۴؛ شکریان، محترم، مهدویت از دیدگاه استاد شهید مرتضی مطهری، ص؟؟ ؟
- ↑ «رِجَالٌ لَا یَنَامُونَ اللَّیْلَ لَهُمْ دَوِیٌ فِی صَلَاتِهِمْ کَدَوِیِ النَّحْلِ یَبِیتُونَ قِیَاماً عَلَی أَطْرَافِهِمْ وَ یُصْبِحُونَ عَلَی خُیُولِهِمْ رُهْبَانٌ بِاللَّیْلِ لُیُوثٌ بِالنَّهَارِ»؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۸.
- ↑ ر. ک: خراسانی، محمد جواد، مهدی منتظر، ص ۲۶۱؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۲۵۷- ۲۶۱؛ طبسی؛ نجمالدین؛ رضوی، سید عباس، موافقان و مخالفان مهدی؛ ملکی راد، محمود، خانواده و زمینهسازی ظهور، ص ۱۹۳؛ شکریان، محترم، مهدویت از دیدگاه استاد شهید مرتضی مطهری، ص؟؟ ؟.
- ↑ «هُمْ أَطْوَعُ لَهُ مِنَ الْأَمَةِ لِسَیِّدِهَا»؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۰۷ و ۳۰۸.
- ↑ ر. ک: خراسانی، محمد جواد، مهدی منتظر، ص ۲۶۱؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۲۵۷- ۲۶۱؛ طبسی؛ نجمالدین؛ ملکی راد، محمود، خانواده و زمینهسازی ظهور، ص ۱۹۳؛ یوسفیان، مهدی؛ شرایط ظهور، ص ۳۰ ـ ۳۶؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسشها و پاسخها، ص ۴۲۲؛ نویسندگان، آفتاب مهر، ص ۱۰۳ـ ۱۰۵.
- ↑ «أُولَئِکَ الْمُخْلَصُونَ حَقّاً وَ شِیعَتُنَا صِدْقاً وَ الدُّعَاةُ إِلَی دِینِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ سِرّاً وَ جَهْرا»؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج۱، ص۳۲۰.
- ↑ ر. ک: طاهری، حبیبالله، سیمای آفتاب، ص ۲۳۱ ـ ۲۳۵؛ کریمی، محمد علی، آیا ظهور نزدیک است، ص ۳۱-۳۴.
- ↑ ر. ک: رضوی، سید عباس، موافقان و مخالفان مهدی.
- ↑ «أبایعکم علی أن لا تولّوا دبرا و لا تسرقوا و لا تزنوا و لا تفعلوا محرما و لا تأتوا فاحشة و لا تضربوا أحدا إلّا بحقّ و لا تکنزوا ذهبا و لا فضّة و لا برّا و لا شعیراً»؛ یزدی حائری، علی، الزام الناصب ج ۲ ص ۱۶۸.
- ↑ ر. ک: یوسفیان، مهدی؛ شرایط ظهور، ص ۳۰ ـ ۳۶؛ نویسندگان، آفتاب مهر، ص ۱۰۳- ۱۰۵؛ بالادستان، محمد امین؛ حائریپور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ص ۱۶۰ ـ ۱۶۳.
- ↑ ر. ک: صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص۲۱۳ -۲۱۷؛ کریمی، محمد علی، آیا ظهور نزدیک است، ص ۳۱-۳۴؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسشها و پاسخها، ص ۴۲۲.
- ↑ «مَنْ سَرَّهُ أَنْ یَکُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاق»؛ غیبت نعمانی، ص ۲۰۰.
- ↑ ر. ک: سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۲۵۷- ۲۶۱؛ ملکی راد، محمود، خانواده و زمینهسازی ظهور، ص ۱۹۳؛ امامی میبدی، علی رضا، آموزههای مهدویت در آثار علامه طباطبائی، ص ۲۲۷-۲۳۴.
- ↑ ر. ک: مصباح یزدی، محمد تقی، آفتاب ولایت، ص۱۷۷ – ۱۸۳؛ کریمی، محمد علی، آیا ظهور نزدیک است، ص ۳۱-۳۴.
- ↑ معجم احادیث الامام المهدی، ج ۴، ح ۶۴۲، ص ۱۳۷.
- ↑ ر. ک: یوسفیان، مهدی؛ شرایط ظهور، ص ۳۰ ـ ۳۶؛ ملکی راد، محمود، خانواده و زمینهسازی ظهور، ص ۱۹۳؛ نویسندگان، آفتاب مهر، ص ۱۰۳- ۱۰۵؛ بالادستان، محمد امین؛ حائریپور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ص ۱۶۰ ـ ۱۶۳.
- ↑ «إِنَّ أَهْلَ زَمَانِ غَیْبَتِهِ الْقَائِلِینَ بِإِمَامَتِهِ وَ الْمُنْتَظِرِینَ لِظُهُورِهِ أَفْضَلُ مِنْ أَهْلِ کُلِّ زَمَانٍ...أُولَئِکَ الْمُخْلَصُونَ حَقّاً وَ شِیعَتُنَا صِدْقاً وَ الدُّعَاةُ إِلَی دِینِ اللَّهِ عَزَّوَجَل»؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج۱، ص۳۲۰.
- ↑ ر. ک: کریمی، محمد علی، آیا ظهور نزدیک است، ص ۳۱-۳۴.
- ↑ ر. ک: صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص۲۵۳-۲۵۵.
- ↑ ر. ک: مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی حضرت مهدی (ع)، ص۸۴ ـ ۷۹.
- ↑ ر. ک: مصباح یزدی، محمد تقی، آفتاب ولایت، ص۱۷۷ ـ ۱۸۳؛ طاهری، حبیبالله، سیمای آفتاب، ص ۲۳۱ ـ ۲۳۵؛ صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص۲۱۳ -۲۱۷؛ محمدی اشتهاردی، محمد، حضرت مهدی فروغ تابان ولایت، ص ۱۳۲-۱۳۴.
- ↑ «یَکُونُ شِیعَتُنَا فِی دَوْلَةِ الْقَائِمِ عَلَیْهِ السَّلَامُ سَنَامَ الْأَرْضِ وَ حُکَّامَهَا یُعْطَی کُلُّ رَجُلٍ مِنْهُمْ قُوَّةَ أَرْبَعِینَ رَجُلًا وَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ (ع)أُلْقِیَ الرُّعْبُ فِی قُلُوبِ شِیعَتِنَا مِنْ عَدُوِّنَا فَإِذَا وَقَعَ أَمْرُنَا وَ خَرَجَ مَهْدِیُّنَا کَانَ أَحَدُهُمْ أَجْرَی مِنَ اللَّیْثِ وَ أَمْضَی مِنَ السِّنَانِ یَطَأُ عَدُوَّنَا بِقَدَمَیْهِ وَ یَقْتُلُهُ بِکَفَّیْهِ»؛ بحارالأنوار، ج۵۲، ص۳۷۲.
- ↑ ر. ک: ملکی راد، محمود، خانواده و زمینهسازی ظهور، ص ۱۹۳.
- ↑ «قلوبهم مجتمعة»؛ معجم احادیث الامام المهدی، ج ۴، ح ۶۴۲، ص ۱۳۷.
- ↑ ر. ک: یوسفیان، مهدی؛ شرایط ظهور، ص ۳۰ ـ ۳۶؛ ملکی راد، محمود، خانواده و زمینهسازی ظهور، ص ۱۹۳؛ نویسندگان، آفتاب مهر، ص ۱۰۳- ۱۰۵؛ بالادستان، محمد امین؛ حائریپور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ص ۱۶۰ ـ ۱۶۳.
- ↑ ر. ک: رضوی، سید عباس، موافقان و مخالفان مهدی.
- ↑ ر. ک: کریمی، محمد علی، آیا ظهور نزدیک است، ص ۳۱-۳۴.
- ↑ ر. ک: فلاحی، صفر، امام مهدی ذخیره امامت (کتاب)، ص ۱۷ -۱۹.
- ↑ ر. ک: سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص۵۴-۶۱ و پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹- ۲۱۲.
- ↑ ر. ک: شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۸۴-۸۸.
- ↑ «ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید» سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.
- ↑ «اصْبِرُوا عَلَی أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ صابِرُوا عَدُوَّکُمْ وَ رابِطُوا إِمَامَکُمُ الْمُنْتَظَرَ»؛ الغیبه نعمانی، ص۱۹۹.
- ↑ ر. ک: سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.
- ↑ «إِنَ أَصْحَابَ الْقَائِمِ شَبَابٌ لَا کُهُولَ فِیهِمْ إِلَّا کَالْکُحْلِ فِی الْعَیْنِ أَوْ کَالْمِلْحِ فِی الزَّادِ وَ أَقَلُّ الزَّادِ الْمِلْح»؛ بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۳۳۳.
- ↑ ر. ک: صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص۲۵۳-۲۵۵؛ قزوینی، سید محمد کاظم، امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور، ص ۳۶۵-۳۷۰؛ صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص۲۱۳ -۲۱۷؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۲۵۷- ۲۶۱؛ طبسی؛ نجمالدین، چشم اندازی به حکومت مهدی، ص ۷۶ – ۷۸؛ باقریزاده اشعری، محمد، از امام مهدی بیشتر بدانیم، ص۱۱۴-۱۱۶.
- ↑ «یَدْعُونَ بِالشَّهَادَةِ وَ یَتَمَنَّوْنَ أَنْ یُقْتَلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ شِعَارُهُمْ یَا لَثَارَاتِ الْحُسَیْن»؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۰۷، ح۸۲.
- ↑ ر. ک: خراسانی، محمد جواد، مهدی منتظر، ص ۲۶۱؛ صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص۲۱۳ -۲۱۷؛ طبسی؛ نجمالدین، چشم اندازی به حکومت مهدی، ص ۷۶ – ۷۸؛ یوسفیان، مهدی؛ شرایط ظهور، ص ۳۰ ـ ۳۶؛ ملکی راد، محمود، خانواده و زمینهسازی ظهور، ص ۱۹۳؛ باقریزاده اشعری، محمد، از امام مهدی بیشتر بدانیم، ص۱۱۴-۱۱۶؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسشها و پاسخها، ص ۴۲۲؛ نویسندگان، آفتاب مهر، ص ۱۰۳- ۱۰۵؛ بالادستان، محمد امین؛ حائریپور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ص ۱۶۰ ـ ۱۶۳.
- ↑ «و هم ثلاثمائة و ثلاثة عشر رجلا کلّهم لیوث قد خرجوا من غاباتهم مثل زبر الحدید، لو أنّهم همّوا بإزالة الجبال الرواسی لأزالوها عن مواضعها»؛ معجم احادیث الامام المهدی، ج ۴، ح ۶۴۲، ص ۱۳۷.
- ↑ ر. ک: یوسفیان، مهدی؛ شرایط ظهور، ص ۳۰ ـ ۳۶؛ نویسندگان، آفتاب مهر، ص ۱۰۳- ۱۰۵؛ بالادستان، محمد امین؛ حائریپور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ص ۱۶۰ ـ ۱۶۳.
- ↑ «گفت: کاش برای رویارویی با شما توانی داشتم یا به گوشهای استوار پناه میجستم» سوره هود، آیه ۸۰.
- ↑ «مَا کَانَ قَوْلُ لُوطٍ (ع)لِقَوْلِهِ ﴿ لَوْ أَنَّ لِی بِکُمْ قُوَّةً أَوْ آوِی إِلی رُکْنٍ شَدِیدٍ﴾ إِلَّا تَمَنِّیاً لِقُوَّةِ الْقَائِمِ (ع) وَ لَا ذَکَرَ إِلَّا شِدَّةَ أَصْحَابِهِ وَ إِنَّ الرَّجُلَ مِنْهُمْ لَیُعْطَی قُوَّةَ أَرْبَعِینَ رَجُلًا وَ إِنَّ قَلْبَهُ لَأَشَدُّ مِنْ زُبَرِ الْحَدِیدِ وَ لَوْ مَرُّوا بِجِبَالِ الْحَدِیدِ لَقَلَعُوهَا وَ لَا یَکُفُّونَ سُیُوفَهُمْ حَتَّی یَرْضَی اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ»؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۶۷۴.
- ↑ ر. ک: صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص۲۱۳ -۲۱۷؛ طاهری، حبیبالله، سیمای آفتاب، ص ۲۳۱ ـ ۲۳۵؛ طبسی؛ نجمالدین، چشم اندازی به حکومت مهدی، ص ۷۶ ـ ۷۸؛ محمدی اشتهاردی، محمد، حضرت مهدی فروغ تابان ولایت، ص ۱۳۲-۱۳۴.