عبادت
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل عبادت (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
بندگی، پرستش، خداپرستی، نیایش به درگاه خداوند. انسان بنده خداوند است. اطاعت و بندگی انسان در برابر خدا عبادت نام دارد.
اقوام و ملل مختلف روش‌های گوناگونی در پرستش و بندگی دارند و گاهی هم آمیخته به خرافات است. اسلام، نحوه عبادت را هم طبق فرمان خدا میداند.
انجام تکالیفی همچون نماز، روزه، حج و جهاد عبادت است. تنها باید خدا را پرستید و دستورهای او را اجرا کرد. این، "توحید در عبادت" نام دارد. عبادت باید خالصانه و دور از ریاکاری باشد تا پذیرفته گردد. هر که خداشناس‌تر باشد بیشتر عبادت می‌کند.
عبادت تنها نماز و ذکر و دعا نیست. تلاش برای تأمین زندگی از راه حلال، آموختن دانش، جهاد در راه خدا، رسیدگی به محرومان و نیکی به پدر و مادر نیز از بزرگترین عبادت‌هاست. قرآن، فلسفه خلقت جن و انس را عبادت خدا میداند﴿وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ﴾[۱] چرا که بندگی خدا انسان را به کمال روحی و معنوی و رشد اخلاقی می‌‌رساند و از گناهان و مفاسد باز می‌دارد.
قرآن از کسانی که بت می‌‌پرستند، یا کورکورانه از ظالمان و طاغوت‌ها پیروی میکنند نکوهش میکنند و تنها خدا را شایسته بندگی میداند[۲].
واژه‌شناسی لغوی
معنای واژه عبادت در کلام اهل لغت عرب
فیروزآبادی در القاموس می گوید:عبادت یعنی: طاعت[۳].
فیومی در المصباح المنیر می گوید:عبادت یعنی سرسپردگی و خضوع[۴].
ابن منظور در لسان العرب می گوید:عبادت یعنی: طاعت[۵].
سپس از زجّاج نقل می کند:درباره فرموده خدا: ﴿إِيَّاكَ نَعْبُدُ﴾ چنین گفت: یعنی اطاعت می‌کنم تو را چنان اطاعتی که همراه با خضوع و سرسپردگی است. و معنای عبادت در لغت، طاعت همراه با خضوع است[۶].
و از ابن الانباری نقل می کند: فلان کس عابد است یعنی سرسپرده و خاضع برای خدای خویشتن و گردن‌نهاده به فرمان اوست، و فرموده خدای عزوجل: ﴿اعْبُدُوا رَبَّكُمُ﴾ یعنی اطاعت کنید پروردگار خود را[۷].
جوهری در صحاح می گوید:عبادت یعنی: طاعت[۸].
از آنچه اهل لغت درباره معنای "عبادت" گفته اند، استفاده می شود که معنای عبادت به اتفاق کلمات اهل لغت اطاعت خاضعانه است و از اینکه برخی لغویین انقیاد به امر را نیز در معنای عبادت آورده اند، به نظر می‌رسد معنای عبادت در زبان عرب اطاعت خاضعانه بی چون و چرا است که نتیجه اعتقاد به استحقاق اطاعت مطلق است.
بنابراین، عبادت به معنای اطاعت بی چون و چرای ناشی از اعتقاد به استحقاق اطاعت است که موجب خضوع و انقیاد می شود[۹].
اهمیّت عبادت (ارزش و جایگاه عبادت)
ضرورت عبادت
اقسام عبادت
مراتب عبادت
شرایط عبادت
موانع عبادت
لوازم عبادت
آداب عبادت
آثار و نشانه‌های عبادت
فواید و کارکردهای عبادت
گستره عبادت
ویژگی های عبادت
عواقب ترک عبادت
جستارهای وابسته
- عبادات شرعیه
- عبادت اهل بهشت
- عبادت غیر مولی به امر مولی
- عبادت بشر
- عبادت مشرکین
- عبادت مقربین
- عبادت عملی
- عبادت قلبی
- عبادت قولی
- عبادت خدا
- عبادت غیر خدا
- یگانه پرستی
- استحقاق عبادت
- اعمال عبادی
- تفاوت عبادت با تعظیم
- معبود
- وجوب عبادات
- بندگی خدا (عبادت خدا)
- بهترین عبادت
- رکوع
- سجده
- نگاه به صورت عالم
- نیکو ترین عبادت
- استنکاف از عبادت
- آفت عبادت
- برتری فضیلت علم از فضیلت عبادت
- تحرج
- دلبستگی
- رغبت عبادت
- سرکشی
- عابد
- فراغت برای عبادت
- نگاه به صورت مؤمن
منابع
پانویس
- ↑ و پریان و آدمیان را نیافریدم جز برای آنکه مرا بپرستند؛ سوره ذاریات، آیه ۵۶.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۱۴۴-۱۴۵.
- ↑ العبادة: الطّاعة؛ فیروزآبادی، القاموس المحیط، ج۱، ص۳۱۱، ماده «عبد».
- ↑ عَبَدْتُ: اللَّهَ (أَعْبُدُهُ) (عِبَادَةً) وَ هِىَ الانقِيَادُ وَ الخُضُوعُ؛ فیومی، المصباح المنیر، ج۲، ص۳۸.
- ↑ العبادة: الطّاعة؛ ابن منظور، لسان العرب، ج۳، ص۲۷۲، ماده «عبد».
- ↑ و قال في قوله تعالى: ﴿إِيَّاكَ نَعْبُدُ﴾ أَي نُطِيعُ الطاعةَ التي يُخْضَعُ معها... قال: و معنى العبادةِ في اللغة الطاعةُ مع الخُضُوعِ؛ ابن منظور، لسان العرب، ج۳، ص۲۷.
- ↑ و قال ابنُ الأَنباريِّ: فُلانٌ عابِدٌ، و هو الخاضِعُ لِرَبِّهِ، المُسْتَسْلِمُ المُنْقَادُ لأَمْرِه. و قوله عزّ و جلّ: ﴿اعْبُدُوا رَبَّكُمُ﴾ أَي أَطيعوا ربّكم؛ ابن منظور، لسان العرب، ج۳، ص۳۷.
- ↑ والعبادة: الطّاعة؛ اسماعیل بن حماد الجوهری، صحاح اللغه، ماده «عبد».
- ↑ اراکی، محسن، فقه نظام سیاسی اسلام، ج۱.