چه کسانی هنگام ظهور امام مهدی زنده می‌شوند؟ (پرسش)

چه کسانی هنگام ظهور امام مهدی زنده می‌شوند؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / عصر ظهور امام مهدی / کلیات عصر ظهور
مدخل اصلی	رجعت‌کنندگان

چه کسانی هنگام ظهور امام مهدی(ع) زنده می‌شوند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

• چه کسانی در هنگام قیام امام مهدی از قبر خود برانگیخته می‌شوند؟
• چه کسانی هنگام ظهور دوباره زنده می‌شوند و امام مهدی را یاری می‌کنند؟
• چه کسانی در هنگام ظهور آل‌محمد به این دنیا بازگردانده می‌شوند؟

پاسخ نخست

محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌

آیت‌الله محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، در کتاب «دانشنامهٔ امام مهدی» در این‌باره گفته است:

«درباره رجعت کنندگان، چند نظر وجود دارد؛ اما مشهورتر از همه، آن است که رجعت به کسانی اختصاص دارد که در کفر یا ایمان، خالص بوده‌اند. احادیث فراوانی از رجعت انبیا، اولیای خدا، به‌ویژه امام حسین(ع)، امام علی(ع) و اهل بیت(ع)، هنگام ظهور امام مهدی(ع) سخن گفته‌اند. در برخی‌ احادیث نیز از رجعت جمعی از اصحاب خاص پیامبر(ص) و امام علی(ع) گفتگو شده است. رجعت شهدا، با عنوان کشته‌شدگان در راه خدا، نیز مورد تأکید برخی احادیث است. در کنار اینها، از رجعت کافران و منافقان مهم هم یاد شده است. تمام این موارد، قابل درج در عنوان مشهور خالصان در کفر و ایمان هستند، چنان که در ناحیه کافران، اختلافی وجود ندارد.

در برخی احادیث، از رجعت برخی اقوام یا گروهی از هر امت و مانند آن سخن گفته شده؛ اما اجمال یا ابهام در این تعابیر را باید با احادیث دیگری که آن اقوام یا گروه را توضیح داده‌اند، برطرف کرد. نتیجه همان است که پیش‌تر گفته شد؛ یعنی خالصان از هر دسته، رجعت خواهند کرد. تنها یک مورد است که گویا مقداری عام‌تر به نظر می‌رسد و آن، عنوان "همه مؤمنان" است. این مورد در حدیثی ذکر شده که به رجعت شهدا نیز اشاره کرده است. از امام باقر(ع) درباره آیه‌ ﴿وَلَئِن قُتِلْتُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَوْ مُتُّمْ﴾ پرسیدند. امام(ع) پاسخ فرمود: " يَا جَابِرُ أَ تَدْرِي مَا سَبِيلُ اللَّهِ قُلْتُ لَا وَ اللَّهِ إِلَّا إِذَا سَمِعْتُ مِنْكَ فَقَالَ الْقَتْلُ‏ فِي‏ سَبِيلِ‏ عَلِيٍ‏ (ع) وَ ذُرِّيَّتِهِ فَمَنْ قُتِلَ فِي وَلَايَتِهِ قُتِلَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ لَيْسَ أَحَدٌ يُؤْمِنُ بِهَذِهِ الْآيَةِ إِلَّا وَ لَهُ قَتْلَةٌ وَ مَيْتَةٌ إِنَّهُ مَنْ قُتِلَ يُنْشَرُ حَتَّى يَمُوتَ وَ مَنْ مَاتَ يُنْشَرُ حَتَّى يُقْتَلَ‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏". این حدیث، که با چند حدیث مشابه، تأیید و تقویت می‌شود، گویای آن است که کسانی که به آیه شریف: ﴿وَلَئِن مُّتُّمْ أَوْ قُتِلْتُمْ لإِلَى اللَّه تُحْشَرُونَ﴾، ایمان داشته باشند، هم به مرگ طبیعی خواهند مرد و هم در راه خدا کشته خواهند شد و این نمی‌شود، مگر این که پس از آن که در زندگی دنیا مردند یا کشته شدند، دوباره به زندگی باز گردند تا حالتی دیگر را تجربه کنند. این رجعت فقط برای مؤمنان به آیه مربوط است و با توجه به توضیحی که امام(ع) درباره کشته شدن در راه خدا داده و آن را به کشته شدن در راه علی(ع) و فرزندانش تفسیر نموده و با یاری گرفتن از سایر احادیث این باب، می‌توان استنتاج کرد که همان مؤمنان خالص، مورد نظر است».

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. حجت الاسلام و المسلمین مروجی طبسی؛

محمد جواد مروجی طبسی حجت الاسلام و المسلمین محمد جواد مروجی طبسی، در کتاب «همراه با مهدی از مکه تا قدس» در این‌باره گفته است: «امام حسین (ع) پیش از شهادت درباره حضور خود در حکومت امام مهدی (ع) به یاران خود چنین فرمود: شما را بشارت باد! اگر اینان ما را بکشند، به خدا سوگند که بر پیامبران وارد می‌شویم و تا زمانی که خدا بخواهد می‌مانیم، آن‌گاه اولین کسی که زمین برای او شکافته گردد و [زنده شده] بیرون می‌آید، من هستم و بیرون آمدن من همزمان با بیرون آمدن امیرمؤمنان (ع) و قیام قائم ما و حیات و زندگی رسول الله (ص) خواهد بود. سپس گروهی از سوی خدا از آسمان بر من فرود می‌آیند که تاکنون به زمین نیامده‌اند. جبرئیل و میکائیل و اسرافیل و گروه‌هایی از فرشتگان نیز به سویم خواهند آمد. خداوند برای محمد (ص) و علی (ع) و من و برادرم و تمام کسانی که خدای بر آنان منت نهاده، اسب‌های خاکستری رنگ از نور که تاکنون مخلوقی بر آن سوار نشده، خواهد فرستاد. آن‌گاه حضرت محمد (ص) پرچم خود را به اهتزاز درآورد و آن را همراه شمشیر خود، به دست قائم ما می‌سپارد. به فضل و اراده پروردگار آن‌قدر در این جهان می‌مانیم، تا پروردگار از مسجد کوفه چشمه‌ای از روغن و چشمه‌ای از شیر و چشمه‌ای از آب ظاهر می‌گرداند. آن‌گاه امیرمؤمنان (ع) شمشیر رسول خدا را به من داده و مرا به شرق و غرب خواهد فرستاد و به هر دشمن که می‌رسم، او را هلاک می‌کنم و بر هر بتی می‌گذرم نابودش کرده و می‌سوزانم، تا این که به کشور هند می‌رسم و آن‌جا را فتح می‌کنم. هم‌چنین حضرت دانیال و حضرت یونس (ع) به سوی امیرمؤمنان رفته و اظهار می‌دارند: خدا و پیامبرش راست گفتند. خداوند همراه این دو پیامبر، هفتاد پیامبر را به بصره می‌فرستد تا جنگ‌جویان آشوب‌طلب را از بین ببرند. امام حسین (ع) این چنین ادامه می‌دهد: سپس نسل هر حیوانی را که خداوند گوشتش را حرام کرده، نابود خواهم کرد تا تنها آن‌چه که طیب و حلال است، باقی بماند. بر یهود و نصاری و سایر ملت‌های غیرمسلمان راه حق و حقیقت را نشان می‌دهم و همۀ آنها را به گزینش اسلام یا شمشیر وادار می‌سازم؛ هر که مسلمان شود، بر او منت نهاده و رهایش می‌کنم و هر که از پذیرش اسلام خودداری کند، خداوند هلاکش خواهد نمود. هیچ‌یک از پیروان ما نیست مگر آن که خداوند فرشته‌ای بر او می‌گمارد تا گرد و غبار از چهره‌اش بزداید و جایگاه و همسرانش را در بهشت به او معرفی نماید. روی کرۀ زمین هیچ نابینا و زمین‌گیر و گرفتاری یافت نمی‌شود مگر آن که خداوند به سبب ما گرفتاری او را برطرف خواهد کرد. برکات آسمان و زمین بر مردم فرو می‌ریزد؛ تا جایی که شاخه‌های درخت از فراوانی و سنگینی میوه‌هایی که خدا اراده کرده است، می‌شکند! مردم میوه‌های زمستانی را در تابستان و میوه‌های تابستانی را در زمستان خواهند خورد و این است معنای فرمایش خداوند در قرآن کریم که می‌فرماید: ﴿وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُواْ وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِم بَرَكَاتٍ مِّنَ السَّمَاء وَالأَرْضِ وَلَكِن كَذَّبُواْ فَأَخَذْنَاهُم بِمَا كَانُواْ يَكْسِبُونَ﴾؛ و اگر اهل شهرها و آبادی‌ها ایمان می‌آوردند و تقوا پیشه می‌کردند، برکات آسمان و زمین را بر آنها می‌گشودیم ولی آنها [[[حق]] را] تکذیب کردند، ما هم آنان را به کیفر اعمالشان، مجازات کردیم. سپس خداوند به پیروان و شیعیان ما کرامتی می‌بخشد که هیچ چیز، درون و برون زمین بر آنها پنهان نخواهد بود...».

۲. حجت الاسلام و المسلمین اشتهاردی؛

محمد محمدی اشتهاردی حجت الاسلام و المسلمین محمد محمدی اشتهاردی، در کتاب «حضرت مهدی فروغ تابان ولایت» در این‌باره گفته است: «رجعت از دیدگاه تشیع، یعنی خداوند عده‌ای از مردگان را با همان اندام و صورتی که بودند، زنده کرده و به دنیا برمی‌گرداند، به گروهی از آنان عزت می‌دهد و گروهی را ذلیل خواهد کرد و حق مظلومان را از ستمگران می‌گیرد، و این جریان پس از قیام مهدی(ع) به وقوع می‌پیوندد. با توجه به اینکه زنده‌شدگان کسانی هستند که در حد اعلای ایمان و یا در حد اعلای کفر و فسادند، پس از مدتی زنده شدن و دریافت کیفر و پاداش برخی از اعمالشان، دوباره می‌میرند و در روز قیامت برای کیفر و پاداش کامل‌تر زنده می‌شوند. در قرآن کریم آیات متعددی بر این مطلب دلالت دارد، از جمله سوره مؤمن، آیه ۱۰ و سوره بقره، آیه ۲۶۰ و ... روایات هم در این‌باره به حد تواتر (بسیار که موجب علم است) به ما رسیده است‌. در مورد حضرت ولی عصر(ع) در روایات آمده که؛ آن حضرت پس از ظهور، عده‌ای از ظالمان را به اذن خدا از قبرها بیرون می‌کشد و به اذن خدا زنده می‌کند و مجازات می‌نماید. او یگانه منتقم خون امام حسین(ع) است، چنان‌که در دعای ندبه می‌خوانیم:" أَيْنَ‏ الطَّالِبُ‏ بِدَمِ‏ الْمَقْتُولِ‏ بِكَرْبَلَاءَ، أَيْنَ‏ الْمَنْصُورُ عَلَى‏ مَنِ‏ اعْتَدَى‏ عَلَيْهِ‏ وَ افْتَرَى‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏" . از طرفی در روایات می‌خوانیم: آن حضرت نواده‌های قاتلان حسین(ع) را به خاطر کار پدران ظالمشان می‌کشد. امام صادق (ع) فرمود: "هیچ مؤمنی نیست مگر اینکه هنگام قیام امام مهدی(ع) در قبرش خوشحال می‌شود". و نیز فرمود: "هنگام رجعت کسانی که مؤمن خالص و کافر خالص هستند، زنده می‌شوند و به دنیا برمی‌گردند". و نیز فرمود: "در پشت کوفه (نجف) بیست و هفت مرد از هدایت‌شدگان و از بزرگان اصحاب زنده شده و به امام ملحق می‌شوند". هنگامی که قائم (ع) قیام کرد خداوند همه اذیت کنندگان به مؤمنین را زنده می‌کند تا به مجازات دنیوی برسند و به داد مؤمنان نیز برسد. و به یکی از یارانش به نام مفضل فرمود: تو و چهل و چهار نفر مرد دیگر با قائم (ع) هستید. به این ترتیب می‌بینیم رجعت مؤمنان مخلص و کافران محض، در زمان حضور حضرت قائم (ع) مسلم است. ضمنا ناگفته نماند که کشتن نواده‌های قاتلان امام حسین(ع) با اینکه خودشان در قتل آن حضرت شرکت نداشتند، طبق روایات به خاطر رضایت آنها از ظلم پدرانشان است. و نیز در عصر رجعت، پس از امام قائم (ع)، ائمه دیگر به دنیا برمی‌گردند و یکی پس از دیگری حکومت می‌کنند، حتی هنگامی که حضرت قائم (ع) از دنیا برود، امام حسین(ع) او را غسل می‌دهد».

۳. حجت الاسلام و المسلمین موسوی‌نسب؛

سید جعفر موسوی‌نسب حجت الاسلام و المسلمین سید جعفر موسوی‌نسب، در کتاب «دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان» در این‌باره گفته است: «آنچه از روایات اهل بیت (ع) استفاده می‌شود: این است که رجعت در زمان ظهور امام زمان (ع) می‌باشد و مانند معاد نیست که عمومی و همگانی باشد بلکه مخصوص کسانی است که با ایمان محض و خالص یا کفر خالص از دنیا رفته‌اند و یکی از شواهد فرمایش امام صادق (ع) است که فرمودند رجعت عمومی نیست بلکه جنبه خصوصی دارد تنها گروهی بازگشت می‌کنند که ایمان خالص یا شرک خالص داشته‌اند. از این افراد عده‌ای هستند که در روایات نامشان آمده است و جزء افراد رجعت‌‌‌کننده شمرده شده‌اند که در اینجا ما اجمالا اشاره‌ای به آنها می‌نمائیم. امام صادق (ع) می‌فرمایند: از پشت شهر کوفه همراه حضرت قائم ۲۷ مرد خارج می‌شوند ۱۵ نفر آنان جزو یاران حضرت موسی هستند هفت نفر آنان جزو اصحاب کهف هستند یوشع ابن نون، سلمان فارسی، ابو دجانه انصاری، مقداد و مالک اشتر نیز جزو آنان هستند. امام صادق به مفضل ابن عمر فرمود تو همراه ۴۴ نفر زنده می‌شوی و همراه حضرت قائم خواهی بود و تو در طرف راست قائم خواهی بود و امر و نهی می‌کنی. طبری در دلائل الامامة نام عدّه‌ای از زنان را نقل می‌کند که برای یاری رساندن به امام زمان (ع) زنده می‌شوند و نام آنها را حضرت بیان داشت و فرمود: قنواء، دختر رشید هجری، ام ایمن، حبابه و البیة، سمیه مادر عمار یاسر، زبیده، ام خالد احمسیه، ام سعید حنینه، صیانة ماشطة، ام خالد جهنیة. امام صادق (ع) در روایتی دیگر فرمودند امام حسین و اصحاب شهید و یاران شهیدش جزء رجعت‌‌‌کنندگان می‌باشند. و عده‌ای دیگر که جزء رجعت‌‌‌کنندگان می‌باشند اوصافشان در روایات آمده است که ذیلا اشاره می‌گردد: کسانی که چهل صبح دعای عهد را بخوانند؛ کسانی که هر شب سوره اسراء را قرائت نمایند؛ هرکس شبیه سلمان فارسی باشد در عمل؛ همه شهیدان اسلام؛ همه مؤمنان خالص؛ پیامبران در روایات متعددی جزء رجعت‌‌‌کنندگان می‌باشند عده‌ای با امام حسین (ع) و بقیه مستقلا رجعت می‌فرمایند. ان‌شاءاللّه ما هم جزء کسانی باشیم که در محضر امام زمان (ع) قرار بگیریم و آن دولت کریمه را درک کنیم».

۴. حجت الاسلام و المسلمین یوسفیان؛

مهدی یوسفیان حجت الاسلام و المسلمین دکتر مهدی یوسفیان، در کتاب «رخدادهای ظهور» در این‌باره گفته است: «از برخی روایات، چنین برمی‌آید که در میان یاران خاصّ آن بزرگوار، که از جانب خداوند متعال، برگزیده خواهند شد، مؤمنان پاک و خالصی هستند که قبل از قیام امام، از دنیا رفته‌اند. اینان، هنگام ظهور حضرت، به دنیا باز خواهند گشت و در رکاب ایشان، جان فشانی خواهند کرد. در روایتی از مفضل بن عمر به نقل از امام صادق(ع)آمده است: "همراه قائم(ع) ۲۷ نفر مرد، ۱۵ نفر از قوم حضرت موسی(ع) که هدایت به حق می‌کردند و به عدالت حکم می‌نمودند، ۷ نفر از اصحاب کهف، یوشع بن نون (وصی حضرت عیسی(ع))، سلمان، ابودجانه انصاری، مقداد و مالک اشتر از پشت کوفه (یا کعبه) خارج می‌شوند. پس اینان، از انصار و حاکمان دولت ایشان می‌باشند"».

۵. آقای تونه‌ای (پژوهشگر معارف مهدویت)؛

مجتبی تونه‌ای آقای مجتبی تونه‌ای، در کتاب «موعودنامه» در این‌باره گفته است: «هنگامی که حضرت قائم (ع) قیام کند، بیست و هفت نفر را زنده می‌گرداند که یکی از آنان مقداد است. مقداد از یاران پیامبر (ص) و علی (ع) است. در بزرگی شأن او همین بس که طبق یکی از روایات، خداوند به سبب هفت نفر -که یکی از آنان مقداد است- به شما رزق و روزی می‌دهد و به شما یاری می‌رساند و باران می‌فرستد. او در موضوع خلافت و امامت امیر المؤمنین (ع)، پافشاری داشت و کوشش فراوان کرد. پیامبر (ص) درباره او فرمود: "خداوند مرا فرمان داد تا چهار تن را دوست بدارم: علی (ع)، مقداد، ابوذر و سلمان". در روایت دیگری آمده است: "بهشت، مشتاق مقداد است"». «در روایات از مؤمن آل فرعون به‌عنوان یکی از یاران حضرت مهدی (ع) یاد شده که هنگام ظهور زنده می‌شود. نام مؤمن آل فرعون، حزبیل است. وی پسرعم و نیز ولیعهد فرعون بوده که پنهانی، مردم را به یکتاپرستی خداوند و نبوت موسی دعوت می‌کرد، تا این‌که سخن‌چینان این ماجرا را به فرعون گزارش دادند. فرعون گفت: حزبیل که عموزاده و ولیعهد من است اگر چنین کاری کند مستوجب عقوبتی شدید خواهد بود. ولی اگر ثابت شد که شما سعایتگران به وی بهتان می‌زنید شما را به اشد مجازات شکنجه می‌کنم. حزبیل را فراخواند و آن‌ها را نیز احضار نمود. بازجویان در حضور فرعون به حزبیل گفتند: توئی که منکر خدائی فرعون شده و نعمت‌های او را کفران نموده‌ای‌؟ وی رو به فرعون کرد و گفت: آیا تاکنون دروغی از من شنیده‌ای‌؟ فرعون گفت: نه. حزبیل گفت: از این جمع بپرس خدای شما کیست‌؟ چون پرسید، همه گفتند: فرعون. حزبیل گفت: آفریدگارتان‌؟ گفتند: فرعون. گفت: روزی‌دهنده شما کیست‌؟ گفتند: فرعون. حزبیل گفت: ای فرعون! تو و این جمع حاضر را گواه می‌گیرم که خدای من و آفریدگار و روزی‌بخش من همان کسی است که خدا و آفریدگار و روزی‌بخش این‌ها است و جز خدای این‌ها خدای دیگری ندارم و تو و این جماعت را گواه می‌گیرم که از خدائی جز خدای این‌ها بیزارم. فرعون رو به سعایتگران کرد و گفت: شما ای فتنه‌جویان و ای مفسدان! می‌خواستید میان من و عموزاده‌ام فتنه برانگیزید؟ پس دستور داد همه را به شدیدترین شکنجه اعدام کردند. امام صادق (ع) در معنی ﴿فَوَقَاهُ اللَّهُ سَيِّئَاتِ مَا مَكَرُوا﴾ روایت شده که فرمود: مراد این آیه مؤمن آل فرعون است (که می‌فرماید خداوند او را از مکر فرعونیان نجات داد). به خدا سوگند سرانجام او را قطعه‌قطعه کردند، ولی خداوند او را از این‌که دینش را از دستش بربایند، نجات داد».

۶. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛

پژوهشگران مؤسسه آینده روشن پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، در کتاب «مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها» در این‌باره گفته‌اند: «کسانی که در دوران حکومت امام زمان (ع) به دنیا باز خواهند گشت، یا به اصطلاح رجعت خواهند نمود، به دو صورت معرفی شده‌اند: در روایات آمده است افرادی که در زمان ظهور زنده خواهند شد، صفات خاصی دارند. امام صادق (ع) می‌فرماید: رجعت عمومی نیست و تنها کسانی برمی‌گردند که ایمان خالص دارند یا مشرک محض هستند پیامبر (ص) به حضرت سلمان فرمود: ای سلمان تو و امثال تو و هرکسی که ولایت ائمه (ع) را با شناختی حقیقی بپذیرد، آن دوران را درک می‌کند. و در ادامه فرمودند: هرکسی از ما اهل بیت باشد ما را بشناسد، به ما اقتدا کند، ولایت ما را بپذیرد و از دشمنان ما بی‌زاری جوید و در راه ما به او ستم رسد، آن دوران را درک می‌کند. ابلیس و حامیان او نیز برمی‌گردند. با توجه به چنین روایاتی، دو گروه از قبرهای خود برانگیخته خواهند شد: یکی مؤمنان واقعی و دیگری مشرکان خالص که غرق در شرک بوده‌اند. همچنین دعاهایی نقل شده که اگر کسی آنها را بخواند، دوران ظهور را درک می‌کند که به برخی اشاره می‌شود: امام باقر (ع) می‌فرماید: کسی که همه سوره‌های مسبحات سوره‌های آغازشده با سبّح یا یسبّح را قبل از خواب بخواند، نمی‌میرد تا امام زمان (ع) را درک کند و اگر بمیرد در کنار پیامبر (ص) خواهد بود. کسی که بعد از هر نماز واجب این دعا را بخواند، امام زمان (ع) را در خواب یا بیداری می‌بیند. بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيم اللَّهُمَّ بَلِّغْ مَولانا صَاحِبَ الزَّمَانِ اَيْنَما کَانَ وَ حَيثُما کَانَ مِنْ مَشَارِقِ الأرْضِ وَ مَغَارِبِهَا سَهْلِهَا وَ جَبَلهَا غَنِيّ وَ عَنْ وَالِدَيَّ و عَنْ وُلْدِي وَ إخْوَانِي التَّحِيَّةَ وَ السَّلَامَ عَدَدَ خَلْقِ اللَّهِ وَ زَنَةَ عَرْشِ اللَّهِ وَ مَا أَحْصَاهُ کِتَابُه وَ أحَاطَ بِهِ عِلْمُهُ اللّهُمَّ إنّي اُجَدِّدُ لَهُ فِي صَبِيحَةِ هذَا اليَوْمِ وَ مَا عِشْتُ فِيهِ مِنْ أيَّامِ حَيَاتِي عَهْداً وَ عَقْداً وَ بَيْعَةً لَهُ فِي عُنُقِي لَا أَحُولُ عَنْهَا وَ لَا أَزُولُ ابَداً، اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي مِنْ أنصَارِهِ وِ الذَّابيّنَ عَنْهُ و المُمْتَثِلِينَ لِأَوَامِرِهِ وَ نَوَاهِيهِ فِي اَيّامِهِ وَ المُسْتَشْهِدينَ بَيْنَ يَدَيْهِ اللَّهُمَّ إِنْ حَالَ بَيني وَ بَيْنَهُ المَوْتُ الَّذِي جَعَلْتَهُ عَلي عِبَادِکَ حَتْماً مَقْضِيّاً فَأَخْرِجْنِي مِنْ قَبْرِي مُؤتَزِراً کَفَنِي شَاهِراً سَيْفي مُجَرَّداً قَنَاتِي مُلَبِّياً دَعْوَةَ الدَّاعِي فِي الحَاضِرِ وَ البَادِي اللّهُمَّ أَرِنِي الطَّلْعَةَ الرَّشِيدَةَ وَ الغُرَّةَ الحَمِيدَةَ وَ اْکحُلْ بَصَرِي بِنَظَرَةٍ مِنّي إلَيْهِ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُ وَ سَهِّلْ مَخْرَجَهُ اللَّهُمَّ اشدُد أزْرَهُ وَ قَوِّ ظَهْرَهُ وَ طَوِّلْ عُمُرَهُ وَ اعْمُرِ اللَّهُمَّ بِهِ بِلَادَکَ وَ أَحْيِ بِهِ عِبَادَکَ فَأنَّکَ قُلْتُ وَ قَوْلُکَ اَلحقُّ: «ظَهَرَ الفَسَادُ فِي البَرِّ وَ البَحْرِ بِمَا کَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ» فَأظْهِرِ اللَّهُّمَّ لَنَا وَلِيَّکَ وَ ابنَ بِنْتِ نَبِيِّکَ المُسَمَّي باسْم رَسُولِکَ صلّي اللَّه عليه وَ آله حَتّي لا يَظْفَرَ بِشَي‏ءٍ مِنَ البَاطِلِ إِلّا مَزَّقَهُ وَ يُحِقَّ اللَّهُ الحَقَّ بِکلمَاتِهِ وَ يُحَقِّقَهُ اللَّهُمَّ اکْشِفْ هذِهِ الغُمَّةَ عَنْ هذِهِ الأُمَّةِ بِظُهُورِهِ إِنَّهُمْ يَرَوْنَهُ بَعيداً وَ نَريهُ قَرِيباً وَ صَلَّي اللَّهُ عَلي مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ. در برخی روایات نام افرادی بیان شده که در دوران حکومت امام زنده می‌شوند. امام صادق (ع) فرمودند: همراه امام قائم (ع) از پشت کوفه ۲۷ نفر زنده می‌شوند که یار امام و حاکم باشند. پانزده نفر از آنها از اصحاب موسی (ع) هستند، چنانکه حق تعالی در قرآن فرموده: ﴿وَمِن قَوْمِ مُوسَى أُمَّةٌ يَهْدُونَ بِالْحَقِّ وَبِهِ يَعْدِلُونَ﴾. البته به نام پیامبر، امیرالمؤمنین و امام حسین (ع) نیز تصریح شده است. چگونه برانگیخته می‌شوند؟ کیفیت زنده شدن مردگان بر ما معلوم نیست و تبیین امور غیرعادی برای ما امکان ندارد. اما امام صادق (ع) در روایتی می‌فرمایند: وقتی زمان ظهور نزدیک شود، در ماه جمادی دوم و ده روز از ماه رجب، بارانی می‌بارد که مردم نظیر آن را ندیده‌اند و خداوند به سبب آن باران، گوشت و بدن مؤمنان را می‌پروراند و انگار می‌بینم که خاک‌های موی سرشان را پاک می‌کند. البته اصل زنده شدن مردگان توسط حضرت عیسی به تصریح قرآن انجام شده و چیز محال و غیرممکنی نیست، اما کیفیت آن برای ما مجهول است. سرانجام آنان چیست؟ مانند همه انسان‌ها زندگی می‌کنند و بعضی که قبلاً شهید شده بودند، به مرگ طبیعی و بعضی دیگر که به مرگ طبیعی مرده بودند، شهید از دنیا می‌روند».

1. در احادیث دوران نزدیک به ظهور چگونه توصیف شده است؟ (پرسش)
2. ویژگی‌های عصر ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
3. آیا امام مهدی در سال فرد ظهور می‌کند؟ (پرسش)
4. در روایات چه توصیف‌هایی برای سال ظهور ذکر شده است؟ (پرسش)
5. حضور امام مهدی میان مردم و امرار معاش آن حضرت چگونه است؟ (پرسش)
6. چه کسانی از پیامبران الهی با امام مهدی همراه می‏‌شوند؟ (پرسش)
   1. آیا حضرت الیاس هنگام ظهور امام مهدی در کنار او خواهد بود؟ (پرسش)
7. امام مهدی بعد از ظهور چه نوع لباسی می‌پوشد؟ (پرسش)
8. وضعیت افتاء و مرجعیت در جهان تشیع بعد از ظهور امام مهدی چگونه خواهد شد؟ (پرسش)
9. محل زندگی امام مهدی بعد از ظهورشان کجا خواهد بود؟ (پرسش)
10. امام علی زمان بعد از ظهور را چگونه ترسیم کرده است؟ (پرسش)
11. حادثه دهکده افیق چه ارتباطی با ظهور امام مهدی دارد؟ (پرسش)
12. آیا بعد از ظهور امام مهدی نیز عالم برزخ وجود دارد یا خیر؟ (پرسش)
13. آیا اجرای انقلاب جهانی توسط یک فرد (امام مهدی) ممکن است؟ (پرسش)
14. آیا انگشتر حضرت سلیمان نزد امام مهدی است؟ (پرسش)
15. نقش نگین انگشتر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
16. ایام الله چه روزهایی است؟ (پرسش)
17. امام مهدی بعد از خروج در کوفه چه کارهایی انجام می‌دهد؟ (پرسش)
18. آیا از زنان هنگام ظهور امام مهدی زنده می‌شوند؟ (پرسش)
19. چه کسانی هنگام ظهور از همراهان امام مهدی هستند؟ (پرسش)
20. سن امام مهدی هنگام ظهور چقدر است؟ (پرسش)
21. در عصر ظهور امام مهدی شیعیان چه جایگاهی دارند؟ (پرسش)
22. آیا هنگام ظهور جنیان امام مهدی را یاری می کنند؟ (پرسش)
23. چه کسانی شاهد خروج امام مهدی هستند؟ (پرسش)
24. نخستین رویارویی امام مهدی با چه کسی است؟ (پرسش)
25. شیوه داوری و قضاوت امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
26. مردمان چه سرزمین‌هایی با امام مهدی به نبرد می‌پردازند؟ (پرسش)
27. امام مهدی با چه طوایفی به نبرد می‌پردازد؟ (پرسش)
28. مرکبی که جبرئیل در آستانه ظهور برای امام مهدی می‌آورد چیست؟ (پرسش)
29. امام مهدی وقتی که می‌‏آید اولین کاری که می‌‏کند چیست؟ (پرسش)
30. آیا امام مهدی هنگام ظهور اموال ثروت‏مندان را علی‌‏رغم میل باطنی آنها بین فقرا تقسیم می‏‌کند؟ (پرسش)
31. هنگام ظهور امام مهدی چه کسانی از پیامبران امامان و دیگر افراد ایشان را همراهی می‌‏کنند؟ (پرسش)
32. چرا امام حسین حضرت عیسی و حضرت خضر در زمان ظهور امام مهدی می‌‏آیند؟ (پرسش)
33. کشور امام مهدی کدام است؟ آیا ایران کشور امام مهدی است؟ (پرسش)
34. کشور ایران تا قبل از ظهور چگونه باید باشد؟ (پرسش)
35. روایتی که می‌‏‏فرماید: مردی از قم مردم را به سوی خدا دعوت می‌‏کند نسبت به چه کسی می‌‏‏باشد؟ (پرسش)
36. حضور ایرانیان در دوره ظهور چگونه است؟ (پرسش)
37. آیا ایرانیان در دوران غیبت و ظهور امام مهدی نقشی دارند؟ (پرسش)
38. آیا در زمان ظهور حضرت آیت الله خامنه‌‏ای رهبر ایران است؟ (پرسش)
39. کشور عزیزمان ایران چندمین کشوری است که امام مهدی در آن ظهور می‌‏کند؟ (پرسش)
40. چرا امام مهدی ظهور می‏‌کند؟ (پرسش)
41. وضعیت شیعه در عصر امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
42. آس به چه معناست و چه ارتباطی به ظهور امام مهدی دارد؟ (پرسش)
43. آیا ظهور امام مهدی با قیامت همراه است؟ (پرسش)
44. علت این‏که ظهور امام مهدی را روز قیامت یا یوم المحشر می‌‏خوانند چیست؟ (پرسش)
45. چگونه می‌‏توان پس از ظهور امام مهدی به مکه رفت؟ (پرسش)
46. چرا امامان قبل از امام مهدی برای تشکیل حکومت قیام مسلحانه انجام ندادند ولی امام مهدی این کار را انجام می‌دهد؟ (پرسش)
47. چگونه امام مهدی در عصری که فساد و تباهی همه عالم را فراگرفته و جز عده کمی بر اصول خود باقی نمانده‏‌اند ظهور می‌‏کند؟ (پرسش)
48. آیا امام مهدی عصا هم دارند؟ (پرسش)
49. آیا امام زمان از وسائل ارتباط جمعی استفاده می‌کنند یا به گونه‌ای دیگر پیام خود را به مردم می‌رسانند؟ (پرسش)
50. امام مهدی برای برآوردن نیازهای زندگی خود و یارانش در دوران قیام چه کار خواهد کرد؟ (پرسش)
51. آیا امام مهدی هنگام ظهور بر سر قبر مادرش فاطمه حاضر می‌‏شود و آن را به مردم نشان می‌‏دهد؟ (پرسش)
52. آیا صحیح است که مدعیان اسلام و ایمان هنگام ظهور حضرت با مشاهده اسلام راستینی که حضرت برای مسلمین می‌‏آورد با ایشان مخالفت می‌‏کنند؟ (پرسش)
53. در قرآن آمده است که ابلیس از خداوند تا روز قیامت مهلت خواست اما خداوند فرمود الی یوم الوقت المعلوم منظور از آن کدام روز و وقت است؟ (پرسش)
54. وضعیت کشاورزی در عصر ظهور چگونه است؟ (پرسش)
55. وضعیت مسکن در عصر ظهور چگونه است؟ (پرسش)
56. وضعیت بیکاری در عصر ظهور چگونه است؟ (پرسش)
57. امام مهدی در آستانه مبارزه خود از کدام یک از امدادهای الهی برخوردار است؟ (پرسش)
58. آیا دین ما همان دینی است که پیامبر آورده و امام مهدی به آن معتقد است و آیا در طول زمان تحریف نشده است؟ (پرسش)
59. علت ترس بعضی افراد از ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
60. چگونه می‌توان فهمید شخص ظهور کرده امام مهدی است؟ (پرسش)
61. درباره ظهور امام مهدی چه استدلال عقلی یا آیات و روایاتی وجود دارد؟ (پرسش)
62. از کجا که مهدی موعود ظهور نکرده باشد؟ (پرسش)
63. امام مهدی چگونه از زمان مناسب ظهور خود آگاهی می‏‌یابد؟ (پرسش)
64. آیا ممکن است امام مهدی را در شکل و قیافه شخص دیگری ببینیم؟ (پرسش)
65. آیا فعالیت‌های غرب در روند ظهور تأثیری دارد؟ اصولاً غربیان چه نقشی در جریان ظهور امام مهدی دارند؟ (پرسش)
66. امام مهدی با چه هیئتی ظهور می‌کند؟ (پرسش)
67. در روایت آمده است امام مهدی چهار مسجد را تخریب می‌کند آن مساجد کدامند و چرا تخریب می‌شوند؟ (پرسش)
68. اولین شخص بیعت کننده با امام مهدی چه کسی است؟ (پرسش)
69. بیعت جبرئیل با امام مهدی چه معنایی دارد؟ (پرسش)
70. رهاورد بیعت جبرئیل هنگام ظهور با امام مهدی چیست؟ (پرسش)
71. شیوه بیعت امام مهدی با اصحابش چگونه است؟ (پرسش)
72. شرایط بیعت با امام مهدی چیست؟ (پرسش)
73. در زمان ظهور آیا انسان به محض کوچک‌ترین اشتباه و خطا مجازات می‌شود؟ اصولاً امام مهدی درباره چه گناهانی اقدام به مجازات می‌کند؟ (پرسش)
74. صدای حضرت در زمان ظهور چگونه به گوش همه می‌رسد؟ (پرسش)
75. چه کسانی مقابل حضرت ایستاده با او به مبارزه مسلحانه بر می‌خیزند؟ (پرسش)
76. آیا زمان ظهور از وسایل پیشرفته استفاده می‌شود؟ (پرسش)
77. آیا با ظهور امام مهدی همه انسان‌های کافر کشته خواهند شد و فقط یاران واقعی آن حضرت باقی می‌مانند؟ (پرسش)
78. آیا صحیح است که در عصر ظهور پستی و بلندی‌های زمین رفع شده بعد مسافت مانع دید نخواهد شد؟ (پرسش)
79. امام مهدی هنگام ظهور با چه موانع و مشکلاتی روبه رو خواهد شد؟ (پرسش)
80. ظهور امام مهدی در چه روزی است؟ (پرسش)
81. آیا امام مهدی سوار بر ابر می‌شود؟ (پرسش)
82. نظر اهل سنت در مورد ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
83. در روز ظهور امام مهدی چگونه خود را به جهانیان و اطرافیان معرفی می‏‌کند؟ (پرسش)
84. آیا در عصر ظهور حضرت حجت باید تمام جهان مسلمان باشند؟ (پرسش)
85. باورهای دینی در عصر ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
86. کارگزاران دولت امام مهدی چه کسانی هستند؟ (پرسش)
87. برپایه روایات یکی از وقایع بعد از ظهور انتقام امام مهدی از دو خلیفه اول است؛ در ابن باره توضیح دهید؟ (پرسش)
88. چرا حضرت در مکه ظهور می‌کند؟ (پرسش)
89. ظهور امام مهدی چه رابطه‏‌ای با قیامت دارد و زندگی مردم در دوران ظهور چگونه است؟ (پرسش)
90. این‏که امام مهدی در نخستین اقدام از یاران خود بیعت می‌‏گیرد به چه معناست؟ (پرسش)
91. این‏که از جبرئیل نخستین بیعت ‏کننده امام مهدی است به چه معناست؟ (پرسش)
92. چه کسانی هنگام ظهور امام مهدی زنده می‏‌شوند؟ (پرسش)
93. ظهور صغرا و ظهور کبرای امام مهدی چگونه است و چه چیزی پیش‌‏درآمد ظهور کبرا شمرده می‌‏شود؟ (پرسش)
94. آیا صحیح است که می‏‌گویند اگر سیصد و سیزده نفر یاور حضرت داشته باشند ظهور می‌‏کنند؟ (پرسش)
95. امام مهدی در ظاهر با چه سنی ظهور می‏‌کنند؟ (پرسش)
96. خصوصیات جسمی امام مهدی هنگام ظهور چگونه است؟ (پرسش)
97. یکی از باورهای شیعه این است که در عصر ظهور امام مهدی انسان‌هایی دوباره زنده خواهند شد آیا این حقیقت دارد؟ (پرسش)
98. اول کسی که با امام مهدی‏ بیعت می‌‏کند چه کسی است؟ (پرسش)
99. امام مهدی کجا ظهور می‏‌کند و آیا از همان ابتدا دست به قیام می‌‏زند؟ چرا و چه موقع به شهر قم و کوه خضر خواهد آمد؟ (پرسش)
100. هنگام ظهور امام مهدی صدای آسمانی چگونه شنیده می‏‌شود؟ (پرسش)
101. در عصر ظهور کدامین مذهب حاکم است؟ (پرسش)
102. آیا جبرئیل بعد از وفات رسول خدا عهد کرده که بر زمین نازل نشود؟ (پرسش)
103. مقصود از اصلاح امر امام مهدی در یک شب چیست؟ (پرسش)
104. غلبه بر جهان با یاران اندک چگونه ممکن است؟ (پرسش)
105. آیا پیروزی امام مهدی‏ بر مخالفان و گسترش حکومتش همراه با اعجاز است؟ (پرسش)
106. آیا قاتلان و کشندگان امام حسین به دست امام مهدی کشته خواهند شد؟ (پرسش)
107. مطابق روایات شیعه قتل‏‌ها در چه وقتی خواهد بود؟ (پرسش)
108. شیوه و رفتار امام مهدی با ظالمان و دشمنان چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
109. آیا بیشتر قتل‌‏ها که توسط امام مهدی انجام می‌‏گیرد از مسلمانان است؟ (پرسش)
110. اینکه امام مهدی‏ هنگام ‏ظهور بر عرب شدید است به چه معناست؟ (پرسش)
111. آیا امام مهدی در مقابله خود با منحرفان از منحرفان شیعه شروع می‌‏کند؟ (پرسش)
112. آیا امام مهدی در مقابله خود با منحرفان از منحرفان شیعه شروع می‌‏کند؟ (پرسش)
113. باورهای دینی در عصر ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
114. آیا در دولت امام مهدی جز مسلمان روی زمین باقی نمی‌‏ماند؟ (پرسش)
115. آیا در عصر ظهور زندگی بشر سامان می‌‏یابد؟ (پرسش)
116. سرلوحه برنامه‌‏های امام مهدی‏ چیست؟ (پرسش)
117. امام مهدی‏ در تقسیم اموال چگونه رفتار خواهد کرد؟ (پرسش)
118. وضعیت مردم در عصر ظهور از حیث رفاه اقتصادی چگونه است؟ (پرسش)
119. کثرت اموال در عصر ظهور از چه راهی حاصل می‌‏شود؟ (پرسش)
120. در عصر ظهور وضع مساجد چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
121. آیا امام مهدی‏ بعد از ظهور مسجد الحرام و مسجد النبی را تغییر خواهد داد؟ (پرسش)
122. بین ظهور امام مهدی و برپایی قیامت چه مقدار فاصله است؟ (پرسش)
123. آیا امام مهدی‏ بعد از ظهور تکنولوژی کنونی را گسترش می‌‏دهد؟ (پرسش)
124. چگونه یک فرد می‌‏تواند عهده‏‌دار یک تحول بسیار بزرگ گردد؟ (پرسش)
125. از آنجایی که می دانم امام مهدی انسان های بد را به سزای اعمال شان می رساند آیا باید از ایشان بترسم چون احتمال است من هم جزو آنها باشم؟ (پرسش)
126. در روز ظهور امام مهدی چگونه خود را به جهانیان و اطرافیان معرفی می‌‏کند؟ (پرسش)
127. آیا در عصر ظهور حضرت حجت باید تمام جهان مسلمان باشند؟ (پرسش)
128. آیا هنگامی که امام مهدی ظهور می‏‌کنند تجهیزات امروزی به همین شکل باقی می‏‌مانند؟ (پرسش)
129. بعضی می‏‌گویند وقتی که امام مهدی ظهور می‌‏فرمایند خیلی از علماء به مخالفت با ایشان برمی‏‌خیزند آیا سند روایی دارد؟ (پرسش)
130. ظهور امام مهدی چه رابطه‏ای با قیامت دارد و زندگی مردم در دوران ظهور چگونه است؟ (پرسش)
131. ظرفیت کلی برای ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
132. کارگزاران دولت امام مهدی چه کسانی هستند؟ (پرسش)
133. باورهای دینی در عصر ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
134. خداوند متعال چه عنایتی به جهت پیروزی امام مهدی هنگام ظهور انجام خواهد داد؟ (پرسش)
135. بهره مردم دوره ظهور از اجتهاد چگونه و به چه میزان خواهد بود؟ (پرسش)
136. مطابق قواعد مدت حیات بشریت بعد از ظهور چه مقداری باید باشد؟ (پرسش)
137. چرا هنگام شنیدن نام امام مهدی بلند می‌‏شوند؟ (پرسش)
138. آیا درست است که پیرزنی امام مهدی را شهید می‌‏کند و آیا پیرزن از افراد مدینه فاضله امام است؟ (پرسش)
139. چگونه یک فرد می‏‌تواند عهده‏ دار یک تحول بسیار بزرگ گردد؟ (پرسش)
140. چه کسانی در هنگام قیام امام مهدی از قبر خود برانگیخته می‌‏شوند؟ (پرسش)
141. چه تحولاتی در زمان امام مهدی رخ می‏‌دهد؟ (پرسش)
142. چه کسانی هنگام ظهور زنده می‌‏شوند؟ (پرسش)
143. آیا ایرانیان در دوران غیبت و ظهور امام مهدی نقشی دارند؟ (پرسش)
144. امام مهدی از چه کسانی انتقام می‏‌گیرد؟ (پرسش)
145. چه نشانه‌هایی از پیامبران در امام مهدی وجود دارد؟ (پرسش)
146. آیا میراث پیامبران نزد امام مهدی وجود دارد؟ (پرسش)
147. وضعیت جهان در آستانه ظهور چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
148. سرنوشت حضرت عیسی در زمان ظهور امام مهدی چگونه رقم می‌خورد؟ (پرسش)
149. امام مهدی هنگام ظهور به چه زبانی صحبت می‌کنند؟ (پرسش)
150. امام مهدی هنگام ظهور چه میراثی از انبیاء را به همراه دارد؟ (پرسش)
151. اولین ملاقات امام مهدی با یاران پس از ظهور در کجاست؟ (پرسش)
152. کیفیت اعلام ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
153. امام مهدی پس از ظهور چه اصلاحاتی در مکه انجام می‌دهند؟ (پرسش)
154. پس از ظهور امام مهدی چه حوادثی در کوفه اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)

منبع‌شناسی جامع مهدویت

• کتاب‌شناسی مهدویت؛
• مقاله‌شناسی مهدویت؛
• پایان‌نامه‌شناسی مهدویت.