پس از ظهور امام مهدی چه حوادثی در کوفه اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
پس از ظهور امام مهدی چه حوادثی در کوفه اتفاق می‌افتد؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / عصر ظهور امام مهدی / کلیات عصر ظهور
مدخل اصلیکنگره
تعداد پاسخ۵ پاسخ

پس از ظهور امام مهدی (ع) چه حوادثی در کوفه اتفاق می‌افتد؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

محمد جواد خراسانی

آیت‌‌الله محمد جواد خراسانی، در کتاب «مهدی منتظر» در این‌باره گفته است:

«چون کوفه برای او صاف شود داخل کوفه شود پس بیاید تا داخل مسجد شود و بر منبر بالا رود و خطبه بخواند، اما از گریه مردم نفهمند که چه می‌گوید و چون جمعه دیگر شود مردم بگویند: یا ابن رسول الله نماز در پشت سر تو مانند نماز در پشت سر پیامبر (ص) است و این مسجد گنجایش مردم را ندارد. پس بفرماید: من برای شما مکانی در نظر می‌گیرم، پس به طرف نجف آید و خطی بکشد و در آن‌جا مسجدی بنا کنند که هزار در داشته باشد تا وسعت برای مردم داشته باشد[۱] (حضرت باقر (ع)).

حضرت صادق (ع) نیز ذکر این مسجد را کرده و نیز آن حضرت از جمله وقایع فرمود: روزی حضرت مهدی (ع) بر منبر باشد و سیصد و سیزده تن بر گرد او، پس از قبای خود مکتوبی بیرون می‌آورد که مهر خورده به مهر طلا، عهدنامه‌ای است از پیامبر (ص) چون او را بر مردم می‌خواند مطالب او بر مردم گران می‌آید، پس از دور او متفرق می‌شوند به‌طوری‌که نمی‌ماند جز وزیر و یازده نقیب چنان‌چه با موسی بن عمران باقی ماندند، پس متفرق می‌شوند و در اطراف زمین می‌گردند، پس دیگری نمی‌یابند جز او دوباره برمی‌گردند به سوی او. به خدا قسم که من آن کلامی را که می‌گوید و ایشان از دور او می‌پاشند و کافر می‌شوند می‌دانم[۲]. (کفر طاعت است و این تعجب ندارد، زیراکه مادون عصمت در هر حدی باشد لغزش برای او هست و تحمل سر خدا و امر خدا را ندارد).

در یکی از روزها به "رحبه" کوفه آید و پای خود را به موضعی بزند پس دوازده هزار زره و هم‌چنین شمشیر خود که هر خودی دو رو داشته باشد بیرون آورد، پس دوازده هزار مرد از موالی عجم بطلبد و آن زره‌ها و خودها را بر ایشان بپوشاند و بگوید: هرکس را مانند خود با این لباس ندیدید بکشید[۳] (حضرت صادق (ع)). (شاید آن‌ها را مأموریت خاصی دهد و به موضع مخصوصی فرستد).

پس آن حضرت کوفه را دار الملک خود قرار دهد، و مسجد جامع آن مجلس حکم او است، و مسجد سهله محل بیت المال و غنایم مسلمین، و خلوتگاه او نجف اشرف‌[۴] (حضرت صادق (ع)). غیر از این عملیاتی که آن حضرت خواهد کرد در کوفه و ساختن چند مسجد در فصل رفتار و روش او خواهد آمد»[۵].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. آیت الله حکیم؛
آیت الله سید منذر حکیم در کتاب «پیشوایان هدایت» در اين باره گفته است:

«آن حضرت با سپاهیانش به سمت کوفه حرکت می‌کند و آن شهر را پس از فرونشستن فتنه سفیانی و بروز پدیده خسف در منطقه بِیدا[۶]، مقر حرکت نظامی خود قرار می‌دهد[۷].

و در شهر نجف، پرچم پیامبر اکرم (ص) را که در نزد او به ودیعت نهاده شده است بر می‌افرازد[۸]. و فرشتگانی که در جنگ بدر به یاری جدش پیامبر آمده بودند به یاری او نیز می‌آیند[۹]. احادیث شریف ذکر می‌کنند که آن حضرت و سپاهیانش در ابتدای حرکت نظامی خود با مشکلات و سختی‌هایی رو به رو می‌شوند[۱۰] و جنگ‌های آن حضرت برای پاکسازی جبهه داخلی هشت ماه و نبرد کلی آن حضرت بیست سال به طول می‌انجامد[۱۱].

نکته مورد توجه این است که مسیر انتخابی آن حضرت (ع) همان مسیری است که جدش امام حسین (ع) در نهضت شهادت طلبانه خود از مکه به کوفه‌ انتخاب کرد. که البته در میان راه از رفتن آن حضرت به آن شهر جلوگیری به عمل آمد. اما نواده‌اش حضرت مهدی (ع) به این شهر وارد شده و اهدافی را که جدش سید الشهدا (ع) دنبال می‌کرد را برآورده می‌سازد.

هنگامی که آن حضرت وارد شهر کوفه می‌شود، سه پرچم را در آن شهر در اهتزاز می‌بیند[۱۲] آن حضرت آشفتگی اوضاع آن شهر را با برافراشتن پرچم محمدی که در نزد آن حضرت به ودیعت نهاده شده است برطرف کرده یک پرچم در آن شهر برمی‌افرازد و در نبرد با فرقه‌ای که روایات شریف آن را "بتریه" خوانده‌اند باقی مانده نفاق را در آن شهر نابود می‌سازد[۱۳]»[۱۴].
۲. حجت الاسلام و المسلمین یوسفیان؛
حجت الاسلام و المسلمین دکتر مهدی یوسفیان، در کتاب «رخدادهای ظهور» در این‌باره گفته است:

«اکثر روایاتی که به سیر حرکت امام مهدی (ع) در عراق مربوط می‌شوند، به کوفه و حوادث آن پرداخته‌اند. کوفه، از زمان تأسیس، یکی از شهرهای مهم عراق بوده و هست. این شهر، پایتخت حکومت حضرت علی (ع)، و در حرکت امام حسین (ع) که منجر به حادثه بزرگ کربلا شد؛ نیز نقش آفرین بوده است. به عبارت روشن‌تر، این شهر، کانون حوادث و معادلات عراق به شمار می‌رود. همه طیف‌ها و گروه‌ها، اعم از دوستان و دشمنان اهل بیت (ع)، توجه خاصی به این شهر داشته و دارند. در جریان ظهور نیز این شهر، کانون حوادث خواهد گشت و سپاه حق و باطل، نسبت به آن برنامه‌ریزی خاصی خواهند داشت. وقایع و حوادث مربوط به کوفه پس از ظهور را که در روایات، عنوان شده است می‌توان این چنین دسته بندی کرد:

  1. درگیری بیرون کوفه: زمانی که امام زمان (ع)از مدینه حرکت کرده و وارد عراق خواهند شد، در محلی نزدیک کوفه، لشکر خود را ساماندهی خواهند کرد؛ که روایات مهدوی، آن محل را "نجفِ کوفه" معرفی کرده‌اند[۱۵]. چنان چه از امام صادق (ع) منقول است: "گویا قائم (ع) را می‌بینم که بر نجف کوفه (تپه بلندی، نزدیک کوفه) قرار دارد [۱۶]. هم چنین مرحوم علامه مجلسی به نقل از تفسیر عیاشی، از امام باقر (ع)نقل کرده است: "گویا آن سیصد و سیزده مرد که قلوب آن‌ها، مانند پاره‌های آهن است را می‌بینم؛ که از بلندیِ (نزدیکِ) کوفه بالا می‌روند و جبرئیل (ع)از طرف راست و میکائیل (ع)از طرف چپِ امام آن‌ها حرکت می‌کند. خداوند، به فاصله یک ماه از جلو و از پشت سر، ترسی از او در دل مخالفانش می‌اندازد (تا فاصله ای که در طول یک ماه می‌توان طی کرد، دشمنان از ایشان می‌ترسند) و او را با پنج هزار مَلَک، کمک می‌کند. هنگامی‌که به بالای بلندی می‌رسد، به اصحابش می‌گوید: امشب را به عبادت مشغول شوید. پس آن‌ها شب زنده داری می‌کنند؛ در حالی که در رکوع و سجده اند و به درگاه خدا تضرع می‌کنند؛ تا آن که صبح می‌شود. پس از طریق نخیله، حرکت خود را ادامه می‌دهند. در این هنگام، عده ای به مخالفت حضرت (ع)از کوفه خارج می‌شوند؛ که حدود شانزده هزار نفر بتریّه و گروهی از لشگر سفیانی خواهند بود"[۱۷]. در روایتی، گروه بتریه از افرادی معرفی شده اند که قاریان قرآن و آشنا به مسایل دین بوده، و پیشانی آن‌ها از شدت سجده، پینه داشته؛ ولی نفاق، همه وجودشان را گرفته بوده است. اینان با گستاخی به حضرت خواهند گفت: "به همان جا که از آن، آمده‌ای برگرد. ما حاجتی به فرزندان فاطمه (س) نداریم"[۱۸]. سپس جنگ در خواهد گرفت و همه مخالفان کشته خواهند شد؛و این، در زمانی است که حضرت مهدی (ع) پرچم فتح را به اهتزاز در آورده است[۱۹]. (گویا جمل و نهروان دوباره تکرار می‌شود.)
  2. تسلط بر کوفه: پس از نابودی لشکر مخالفان، حضرت مهدی (ع) و یارانش وارد شهر کوفه شده و منافقان را نیز نابود خواهند کرد[۲۰]. بر اساس روایات، در کوفه، سه پرچم (و به عبارت دیگر، سه گروه) به حالت اضطراب و سرگردانی خواهند بود؛ تا آن که کوفه تحت سیطره حضرت مهدی (ع) قرار گیرد. پس حضرت به منبر تشریف خواهند برد و خطبه‌ای خواهند خواند و در همان حال، مردم به شدت گریه خواهند کرد[۲۱] گویا سید حسنی نیز در آن جا با حضرت، ملاقات و بیعت خواهد کرد[۲۲]
  3. جنگ با سفیانی
  4. پایتخت حکومت مهدوی»[۲۳].
۳. حجت الاسلام و المسلمین مروجی طبسی؛
حجت الاسلام و المسلمین محمد جواد مروجی طبسی، در کتاب «همراه با مهدی از مکه تا قدس» در این‌باره گفته است:

«با این که امام مهدی (ع) در مکه ظهور می‌کند اما هرگز در آن جا اقامت نمی‌کند. او پس از فتح حجاز، راهی عراق شده و شهر کوفه را محل حکومت خویش قرار می‌دهد. امام مهدی (ع) با ورود به شهر کوفه با اعزام نمایندگان خود به سراسر جهان، حکومت جهانی را آغاز می‌کند. ماجراهای زیر، شما را با این فصل از جریانات پس از ظهور، آشنا خواهد کرد:

  • توشه راه: امام باقر (ع) می‌فرماید: وقتی حضرت قائم (ع) در مکه قیام می‌کند، همین که خواست به کوفه برود فریادگری از سوی ایشان ندا می‌دهد: هان ای مردم، کسی از شما، توشه راه (خوردنی و آشامیدنی) همراه نیاورد. بدین جهت امام مهدی (ع) سنگ حضرت موسی را که به اندازه بار یک شتر است همراه خود می‌برد و در هیچ منزلی فرود نمی‌آید مگر آن که چشمه ای از آن سنگ جاری می‌گردد و به این وسیله هر کس گرسنه باشد سیر و هر که تشنه باشد سیراب می‌شود و این خوراک آنهاست تا این که به نجف برسند[۲۴].

نعمانی در کتاب خود اضافه می‌کند که: امام دستور می‌دهد حتی علوفه‌ای هم برای مرکب و دام خود همراه نیاورند. یاران امام می‌گویند: گمان می‌کنیم که می‌خواهد ما را از بین ببرد و دام و چهارپایان ما را از گرسنگی و تشنگی هلاک کند.

پس حضرت امام مهدی حرکت می‌کند و آنان نیز همراهش به راه می‌افتند. در اولین منزلی که اتراق می‌کنند حضرت ضربه‌ای به سنگ می‌زند و با این کار غذا و آب و علوفه برای همراهان بیرون می‌آید که خود و چهارپایانشان می‌خورند [و این جریان در استراحت‌گاه‌های دیگر نیز تکرار می‌شود] تا این که به پشت شهر کوفه (نجف اشرف) می‌رسند[۲۵].

سپس دستور می‌دهد تا از پشت مرقد امام حسین نهر آبی به سوی غریین (نجف) حفر شده و جاری گردد. هم‌چنین دستور می‌دهد، پل‌ها و آسیاب‌های فراوانی روی نهر جدید احداث شود.

گویا می‌بینم پیرزنی را که روی سر خود ظرفی از گندم نهاده، به سوی آن آسیاب‌ها می‌رود و گندمش را بدون هیچ اجرتی آسیاب می‌کند[۲۶].

  • دوازده هزار لباس رزم: اصبغ بن نباته گوید: روزی همراه امیرمؤمنان (ع) بودم. حضرت در بازار راه می‌رفت و بازاریان را به رعایت اخلاق اسلامی در خرید و فروش یادآوری می‌فرمود. در نیم روز بر مردی گذشت که نشسته بود. آن مرد با دیدن امیرمؤمنان از جای برخاسته، عرضه داشت: ای امیرمؤمنان همراه من به خانه‌ام تشریف بیاورید و نزد ما غذا میل فرموده، برایم دعا کنید. گمان می‌کنم که هنوز غذا میل نکرده‌اید؟ امیرمؤمنان فرمود: به یک شرط می‌آیم. گفت: قبول دارم. حضرت فرمود: به شرط این که چیزی را که در منزل داری از من دریغ نکنی و خود را برای تهیه چیزی از بیرون منزل، به زحمت نیندازی. گفت: می‌پذیرم.

اصبغ گوید: با حضرت وارد خانه‌اش شدیم و نان و روغن زیتون به همراه خرما خوردیم. امیرمؤمنان (ع) پس از صرف غذا از جای برخاسته، به سوی "قصرالاماره" بیرون رفت. همین که نزدیک "قصر الاماره" رسید، حضرت آن چنان پای خود را به زمین کوبید که زمین زیر پایش تکان خورد. سپس فرمود: به خدا سوگند می‌دانم که در این جا چه نهفته است؛ به خدا سوگند وقتی که قائم ما قیام می‌کند، از همین جا دوازده هزار زره و دوازده هزار کلاه‌خُود بیرون می‌آورد و آنها را به تن دوازده هزار نفر از فرزندان عجم می‌پوشاند و به آنها دستور می‌دهد هر کس را که [از نظر عقیده] مخالف آنان باشد، نابود کنند و من امروز این واقعه را چنان که در آینده اتفاق خواهد افتاد، می‌دانم و می‌بینم[۲۷].

او در همان حال، دعا کرده، می‌فرماید: "لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ حَقّاً حَقّاً، لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ عُبُودِيَّةً وَ رِقّاً"، ای خدای عزیزکنندۀ هر مؤمن تنها و بی‌یاور و ای ذلیل‌کنندۀ هر زورگوی لجوج و ستیزه‌گر، آن گاه که گروه‌ها و دسته‌جات مرا خسته می‌کنند و زمین با تمام گستردگی‌اش بر من تنگ می‌شود. تو پناهگاه منی. خدایا تو مرا آفریدی در حالی که از خلقت من بی‌نیاز بودی و اگر یاری و کمک تو نبود از شکست خوردگان بودم. ای که رحمت را از جایگاهش فرو می‌فرستی، ای که برکات را از معادنش بیرون می‌آوری، ای که ذات خویش را به بزرگی و کبریایی اختصاص داده و اولیایش، به عزت او، محترم و گرامی‌اند و ای که پادشاهان، طوق ذلت به گردن خود آویخته و از قهر و مؤاخذه‌اش به شدت هراسان‌اند؛ از تو می‌خواهم که بر محمد و آل محمد درود فرستی و امر مرا برآورده ساخته فرج مرا تعجیل نمایی و مرا از شر بدخواهان محافظت کنی و خواسته‌های مرا برآورده نمایی، هم اکنون، همین ساعت، همین امشب، چرا که تو بر همه چیز قادر و توانایی[۲۸].
۴. مجتبی تونه‌ای؛
آقای مجتبی تونه‌ای، در کتاب «موعودنامه» در این‌باره گفته است: «بلندی‌های هر چیز را کنگره می‌گویند و آن‌چه را بر سر حصار و دیوار و قلعه می‌سازند نیز گویند[۲۹]. ابوبصیر می‌گوید: امام باقر (ع) فرمود: "هنگامی که قائم ما قیام کند، چهار مسجد را در کوفه ویران می‌سازد و هیچ مسجد مشرفی را نمی‌گذارد، مگر این‌که کنگره و اشراف آن را ویران می‌کند و با حالت سادگی و بدون اشراف، آن را بر جای می‌گذارد"[۳۰]»[۳۱].

پرسش‌های وابسته

  1. در احادیث دوران نزدیک به ظهور چگونه توصیف شده است؟ (پرسش)
  2. ویژگی‌های عصر ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  3. آیا امام مهدی در سال فرد ظهور می‌کند؟ (پرسش)
  4. در روایات چه توصیف‌هایی برای سال ظهور ذکر شده است؟ (پرسش)
  5. حضور امام مهدی میان مردم و امرار معاش آن حضرت چگونه است؟ (پرسش)
  6. چه کسانی از پیامبران الهی با امام مهدی همراه می‏‌شوند؟ (پرسش)
    1. آیا حضرت الیاس هنگام ظهور امام مهدی در کنار او خواهد بود؟ (پرسش)
  7. امام مهدی بعد از ظهور چه نوع لباسی می‌پوشد؟ (پرسش)
  8. وضعیت افتاء و مرجعیت در جهان تشیع بعد از ظهور امام مهدی چگونه خواهد شد؟ (پرسش)
  9. محل زندگی امام مهدی بعد از ظهورشان کجا خواهد بود؟ (پرسش)
  10. امام علی زمان بعد از ظهور را چگونه ترسیم کرده است؟ (پرسش)
  11. حادثه دهکده افیق چه ارتباطی با ظهور امام مهدی دارد؟ (پرسش)
  12. آیا بعد از ظهور امام مهدی نیز عالم برزخ وجود دارد یا خیر؟ (پرسش)
  13. آیا اجرای انقلاب جهانی توسط یک فرد (امام مهدی) ممکن است؟ (پرسش)
  14. آیا انگشتر حضرت سلیمان نزد امام مهدی است؟ (پرسش)
  15. نقش نگین انگشتر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  16. ایام الله چه روزهایی است؟ (پرسش)
  17. امام مهدی بعد از خروج در کوفه چه کارهایی انجام می‌دهد؟ (پرسش)
  18. آیا از زنان هنگام ظهور امام مهدی زنده می‌شوند؟ (پرسش)
  19. چه کسانی هنگام ظهور از همراهان امام مهدی هستند؟ (پرسش)
  20. سن امام مهدی هنگام ظهور چقدر است؟ (پرسش)
  21. در عصر ظهور امام مهدی شیعیان چه جایگاهی دارند؟ (پرسش)
  22. آیا هنگام ظهور جنیان امام مهدی را یاری می کنند؟ (پرسش)
  23. چه کسانی شاهد خروج امام مهدی هستند؟ (پرسش)
  24. نخستین رویارویی امام مهدی با چه کسی است؟ (پرسش)
  25. شیوه داوری و قضاوت امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  26. مردمان چه سرزمین‌هایی با امام مهدی به نبرد می‌پردازند؟ (پرسش)
  27. امام مهدی با چه طوایفی به نبرد می‌پردازد؟ (پرسش)
  28. مرکبی که جبرئیل در آستانه ظهور برای امام مهدی می‌آورد چیست؟ (پرسش)
  29. امام مهدی وقتی که می‌‏آید اولین کاری که می‌‏کند چیست؟ (پرسش)
  30. آیا امام مهدی هنگام ظهور اموال ثروت‏مندان را علی‌‏رغم میل باطنی آنها بین فقرا تقسیم می‏‌کند؟ (پرسش)
  31. هنگام ظهور امام مهدی چه کسانی از پیامبران امامان و دیگر افراد ایشان را همراهی می‌‏کنند؟ (پرسش)
  32. چرا امام حسین حضرت عیسی و حضرت خضر در زمان ظهور امام مهدی می‌‏آیند؟ (پرسش)
  33. کشور امام مهدی کدام است؟ آیا ایران کشور امام مهدی است؟ (پرسش)
  34. کشور ایران تا قبل از ظهور چگونه باید باشد؟ (پرسش)
  35. روایتی که می‌‏‏فرماید: مردی از قم مردم را به سوی خدا دعوت می‌‏کند نسبت به چه کسی می‌‏‏باشد؟ (پرسش)
  36. حضور ایرانیان در دوره ظهور چگونه است؟ (پرسش)
  37. آیا ایرانیان در دوران غیبت و ظهور امام مهدی نقشی دارند؟ (پرسش)
  38. آیا در زمان ظهور حضرت آیت الله خامنه‌‏ای رهبر ایران است؟ (پرسش)
  39. کشور عزیزمان ایران چندمین کشوری است که امام مهدی در آن ظهور می‌‏کند؟ (پرسش)
  40. چرا امام مهدی ظهور می‏‌کند؟ (پرسش)
  41. وضعیت شیعه در عصر امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  42. آس به چه معناست و چه ارتباطی به ظهور امام مهدی دارد؟ (پرسش)
  43. آیا ظهور امام مهدی با قیامت همراه است؟ (پرسش)
  44. علت این‏که ظهور امام مهدی را روز قیامت یا یوم المحشر می‌‏خوانند چیست؟ (پرسش)
  45. چگونه می‌‏توان پس از ظهور امام مهدی به مکه رفت؟ (پرسش)
  46. چرا امامان قبل از امام مهدی برای تشکیل حکومت قیام مسلحانه انجام ندادند ولی امام مهدی این کار را انجام می‌دهد؟ (پرسش)
  47. چگونه امام مهدی در عصری که فساد و تباهی همه عالم را فراگرفته و جز عده کمی بر اصول خود باقی نمانده‏‌اند ظهور می‌‏کند؟ (پرسش)
  48. آیا امام مهدی عصا هم دارند؟ (پرسش)
  49. آیا امام زمان از وسائل ارتباط جمعی استفاده می‌کنند یا به گونه‌ای دیگر پیام خود را به مردم می‌رسانند؟ (پرسش)
  50. امام مهدی برای برآوردن نیازهای زندگی خود و یارانش در دوران قیام چه کار خواهد کرد؟ (پرسش)
  51. آیا امام مهدی هنگام ظهور بر سر قبر مادرش فاطمه حاضر می‌‏شود و آن را به مردم نشان می‌‏دهد؟ (پرسش)
  52. آیا صحیح است که مدعیان اسلام و ایمان هنگام ظهور حضرت با مشاهده اسلام راستینی که حضرت برای مسلمین می‌‏آورد با ایشان مخالفت می‌‏کنند؟ (پرسش)
  53. در قرآن آمده است که ابلیس از خداوند تا روز قیامت مهلت خواست اما خداوند فرمود الی یوم الوقت المعلوم منظور از آن کدام روز و وقت است؟ (پرسش)
  54. وضعیت کشاورزی در عصر ظهور چگونه است؟ (پرسش)
  55. وضعیت مسکن در عصر ظهور چگونه است؟ (پرسش)
  56. وضعیت بیکاری در عصر ظهور چگونه است؟ (پرسش)
  57. امام مهدی در آستانه مبارزه خود از کدام یک از امدادهای الهی برخوردار است؟ (پرسش)
  58. آیا دین ما همان دینی است که پیامبر آورده و امام مهدی به آن معتقد است و آیا در طول زمان تحریف نشده است؟ (پرسش)
  59. علت ترس بعضی افراد از ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  60. چگونه می‌توان فهمید شخص ظهور کرده امام مهدی است؟ (پرسش)
  61. درباره ظهور امام مهدی چه استدلال عقلی یا آیات و روایاتی وجود دارد؟ (پرسش)
  62. از کجا که مهدی موعود ظهور نکرده باشد؟ (پرسش)
  63. امام مهدی چگونه از زمان مناسب ظهور خود آگاهی می‏‌یابد؟ (پرسش)
  64. آیا ممکن است امام مهدی را در شکل و قیافه شخص دیگری ببینیم؟ (پرسش)
  65. آیا فعالیت‌های غرب در روند ظهور تأثیری دارد؟ اصولاً غربیان چه نقشی در جریان ظهور امام مهدی دارند؟ (پرسش)
  66. امام مهدی با چه هیئتی ظهور می‌کند؟ (پرسش)
  67. در روایت آمده است امام مهدی چهار مسجد را تخریب می‌کند آن مساجد کدامند و چرا تخریب می‌شوند؟ (پرسش)
  68. اولین شخص بیعت کننده با امام مهدی چه کسی است؟ (پرسش)
  69. بیعت جبرئیل با امام مهدی چه معنایی دارد؟ (پرسش)
  70. رهاورد بیعت جبرئیل هنگام ظهور با امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  71. شیوه بیعت امام مهدی با اصحابش چگونه است؟ (پرسش)
  72. شرایط بیعت با امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  73. در زمان ظهور آیا انسان به محض کوچک‌ترین اشتباه و خطا مجازات می‌شود؟ اصولاً امام مهدی درباره چه گناهانی اقدام به مجازات می‌کند؟ (پرسش)
  74. صدای حضرت در زمان ظهور چگونه به گوش همه می‌رسد؟ (پرسش)
  75. چه کسانی مقابل حضرت ایستاده با او به مبارزه مسلحانه بر می‌خیزند؟ (پرسش)
  76. آیا زمان ظهور از وسایل پیشرفته استفاده می‌شود؟ (پرسش)
  77. آیا با ظهور امام مهدی همه انسان‌های کافر کشته خواهند شد و فقط یاران واقعی آن حضرت باقی می‌مانند؟ (پرسش)
  78. آیا صحیح است که در عصر ظهور پستی و بلندی‌های زمین رفع شده بعد مسافت مانع دید نخواهد شد؟ (پرسش)
  79. امام مهدی هنگام ظهور با چه موانع و مشکلاتی روبه رو خواهد شد؟ (پرسش)
  80. ظهور امام مهدی در چه روزی است؟ (پرسش)
  81. آیا امام مهدی سوار بر ابر می‌شود؟ (پرسش)
  82. نظر اهل سنت در مورد ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  83. در روز ظهور امام مهدی چگونه خود را به جهانیان و اطرافیان معرفی می‏‌کند؟ (پرسش)
  84. آیا در عصر ظهور حضرت حجت باید تمام جهان مسلمان باشند؟ (پرسش)
  85. باورهای دینی در عصر ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  86. کارگزاران دولت امام مهدی چه کسانی هستند؟ (پرسش)
  87. برپایه روایات یکی از وقایع بعد از ظهور انتقام امام مهدی از دو خلیفه اول است؛ در ابن باره توضیح دهید؟ (پرسش)
  88. چرا حضرت در مکه ظهور می‌کند؟ (پرسش)
  89. ظهور امام مهدی چه رابطه‏‌ای با قیامت دارد و زندگی مردم در دوران ظهور چگونه است؟ (پرسش)
  90. این‏که امام مهدی در نخستین اقدام از یاران خود بیعت می‌‏گیرد به چه معناست؟ (پرسش)
  91. این‏که از جبرئیل نخستین بیعت ‏کننده امام مهدی است به چه معناست؟ (پرسش)
  92. چه کسانی هنگام ظهور امام مهدی زنده می‏‌شوند؟ (پرسش)
  93. ظهور صغرا و ظهور کبرای امام مهدی چگونه است و چه چیزی پیش‌‏درآمد ظهور کبرا شمرده می‌‏شود؟ (پرسش)
  94. آیا صحیح است که می‏‌گویند اگر سیصد و سیزده نفر یاور حضرت داشته باشند ظهور می‌‏کنند؟ (پرسش)
  95. امام مهدی در ظاهر با چه سنی ظهور می‏‌کنند؟ (پرسش)
  96. خصوصیات جسمی امام مهدی هنگام ظهور چگونه است؟ (پرسش)
  97. یکی از باورهای شیعه این است که در عصر ظهور امام مهدی انسان‌هایی دوباره زنده خواهند شد آیا این حقیقت دارد؟ (پرسش)
  98. اول کسی که با امام مهدی‏ بیعت می‌‏کند چه کسی است؟ (پرسش)
  99. امام مهدی کجا ظهور می‏‌کند و آیا از همان ابتدا دست به قیام می‌‏زند؟ چرا و چه موقع به شهر قم و کوه خضر خواهد آمد؟ (پرسش)
  100. هنگام ظهور امام مهدی صدای آسمانی چگونه شنیده می‏‌شود؟ (پرسش)
  101. در عصر ظهور کدامین مذهب حاکم است؟ (پرسش)
  102. آیا جبرئیل بعد از وفات رسول خدا عهد کرده که بر زمین نازل نشود؟ (پرسش)
  103. مقصود از اصلاح امر امام مهدی در یک شب چیست؟ (پرسش)
  104. غلبه بر جهان با یاران اندک چگونه ممکن است؟ (پرسش)
  105. آیا پیروزی امام مهدی‏ بر مخالفان و گسترش حکومتش همراه با اعجاز است؟ (پرسش)
  106. آیا قاتلان و کشندگان امام حسین به دست امام مهدی کشته خواهند شد؟ (پرسش)
  107. مطابق روایات شیعه قتل‏‌ها در چه وقتی خواهد بود؟ (پرسش)
  108. شیوه و رفتار امام مهدی با ظالمان و دشمنان چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
  109. آیا بیشتر قتل‌‏ها که توسط امام مهدی انجام می‌‏گیرد از مسلمانان است؟ (پرسش)
  110. اینکه امام مهدی‏ هنگام ‏ظهور بر عرب شدید است به چه معناست؟ (پرسش)
  111. آیا امام مهدی در مقابله خود با منحرفان از منحرفان شیعه شروع می‌‏کند؟ (پرسش)
  112. آیا امام مهدی در مقابله خود با منحرفان از منحرفان شیعه شروع می‌‏کند؟ (پرسش)
  113. باورهای دینی در عصر ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  114. آیا در دولت امام مهدی جز مسلمان روی زمین باقی نمی‌‏ماند؟ (پرسش)
  115. آیا در عصر ظهور زندگی بشر سامان می‌‏یابد؟ (پرسش)
  116. سرلوحه برنامه‌‏های امام مهدی‏ چیست؟ (پرسش)
  117. امام مهدی‏ در تقسیم اموال چگونه رفتار خواهد کرد؟ (پرسش)
  118. وضعیت مردم در عصر ظهور از حیث رفاه اقتصادی چگونه است؟ (پرسش)
  119. کثرت اموال در عصر ظهور از چه راهی حاصل می‌‏شود؟ (پرسش)
  120. در عصر ظهور وضع مساجد چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
  121. آیا امام مهدی‏ بعد از ظهور مسجد الحرام و مسجد النبی را تغییر خواهد داد؟ (پرسش)
  122. بین ظهور امام مهدی و برپایی قیامت چه مقدار فاصله است؟ (پرسش)
  123. آیا امام مهدی‏ بعد از ظهور تکنولوژی کنونی را گسترش می‌‏دهد؟ (پرسش)
  124. چگونه یک فرد می‌‏تواند عهده‏‌دار یک تحول بسیار بزرگ گردد؟ (پرسش)
  125. از آنجایی که می دانم امام مهدی انسان های بد را به سزای اعمال شان می رساند آیا باید از ایشان بترسم چون احتمال است من هم جزو آنها باشم؟ (پرسش)
  126. در روز ظهور امام مهدی چگونه خود را به جهانیان و اطرافیان معرفی می‌‏کند؟ (پرسش)
  127. آیا در عصر ظهور حضرت حجت باید تمام جهان مسلمان باشند؟ (پرسش)
  128. آیا هنگامی که امام مهدی ظهور می‏‌کنند تجهیزات امروزی به همین شکل باقی می‏‌مانند؟ (پرسش)
  129. بعضی می‏‌گویند وقتی که امام مهدی ظهور می‌‏فرمایند خیلی از علماء به مخالفت با ایشان برمی‏‌خیزند آیا سند روایی دارد؟ (پرسش)
  130. ظهور امام مهدی چه رابطه‏ای با قیامت دارد و زندگی مردم در دوران ظهور چگونه است؟ (پرسش)
  131. ظرفیت کلی برای ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  132. کارگزاران دولت امام مهدی چه کسانی هستند؟ (پرسش)
  133. باورهای دینی در عصر ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  134. خداوند متعال چه عنایتی به جهت پیروزی امام مهدی هنگام ظهور انجام خواهد داد؟ (پرسش)
  135. بهره مردم دوره ظهور از اجتهاد چگونه و به چه میزان خواهد بود؟ (پرسش)
  136. مطابق قواعد مدت حیات بشریت بعد از ظهور چه مقداری باید باشد؟ (پرسش)
  137. چرا هنگام شنیدن نام امام مهدی بلند می‌‏شوند؟ (پرسش)
  138. آیا درست است که پیرزنی امام مهدی را شهید می‌‏کند و آیا پیرزن از افراد مدینه فاضله امام است؟ (پرسش)
  139. چگونه یک فرد می‏‌تواند عهده‏ دار یک تحول بسیار بزرگ گردد؟ (پرسش)
  140. چه کسانی در هنگام قیام امام مهدی از قبر خود برانگیخته می‌‏شوند؟ (پرسش)
  141. چه تحولاتی در زمان امام مهدی رخ می‏‌دهد؟ (پرسش)
  142. چه کسانی هنگام ظهور زنده می‌‏شوند؟ (پرسش)
  143. آیا ایرانیان در دوران غیبت و ظهور امام مهدی نقشی دارند؟ (پرسش)
  144. امام مهدی از چه کسانی انتقام می‏‌گیرد؟ (پرسش)
  145. چه نشانه‌هایی از پیامبران در امام مهدی وجود دارد؟ (پرسش)
  146. آیا میراث پیامبران نزد امام مهدی وجود دارد؟ (پرسش)
  147. وضعیت جهان در آستانه ظهور چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
  148. سرنوشت حضرت عیسی در زمان ظهور امام مهدی چگونه رقم می‌خورد؟ (پرسش)
  149. امام مهدی هنگام ظهور به چه زبانی صحبت می‌کنند؟ (پرسش)
  150. امام مهدی هنگام ظهور چه میراثی از انبیاء را به همراه دارد؟ (پرسش)
  151. اولین ملاقات امام مهدی با یاران پس از ظهور در کجاست؟ (پرسش)
  152. کیفیت اعلام ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  153. امام مهدی پس از ظهور چه اصلاحاتی در مکه انجام می‌دهند؟ (پرسش)
  154. پس از ظهور امام مهدی چه حوادثی در کوفه اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

  1. غیبت طوسی، ص ۴۶۹، ح ۴۸۵.
  2. بحارالانوار، ج ۵۲، ۳۲۶، ح ۴۲.
  3. بحارالانوار، ج ۵۲، ۳۷۷، ح ۱۷۹.
  4. الزام الناصب، ج ۲، ۲۶۱.
  5. خراسانی، محمد جواد، مهدی منتظر، ص ۲۸۴.
  6. تفسیر الطبری ۲۲، ۷۲، تذکره قرطبی ۲، ۶۹۳، سنن دارمی، ۱۰۴، مسند احمد ۶، ۲۹۰، صحیح مسلم ۴، ۲۲۰۸، سنن ابو داود ۴، ۱۰۸، سنن ابن ماجه ۲، ۱۳۵۱، سنن ترمذی ۴، ۴۰۷، تاریخ بخاری ۵، ۱۱۸، سنن نسائی ۵، ۲۰۷. و احادیث خسف سپاه سفیانی بسیار است که در صحاح و سایر کتب اهل سنت و نیز از طرق اهل بیت (ع) روایت شده است.
  7. بحار الانوار ۵۲، ۳۰۸، اثبات الهداة ۳، ۵۸۳، ۵۲۷، ۴۹۳.
  8. تفسیر عیاشی ۱، ۱۰۳، غیبت نعمانی، ۳۰۸، کمال الدین، ۶۷۲.
  9. تفسیر عیاشی ۱، ۱۹۷، اثبات الهداة ۳، ۵۴۹.
  10. غیبت نعمانی، ۲۹۷.
  11. اثبات الهداة ۳، ۴۶۹ نسبت به مدت اول، و روایت ابن حماد، ۱۲۷ می‌گوید: نبردهای آن حضرت بیست سال طول می‌کشد.
  12. ارشاد، ۳۶۲، غیبت طوسی، ۲۸۰.
  13. دلائل الامامة، ۲۴۱، غیبت طوسی، ۲۸۳.
  14. حکیم، سید منذر، پیشوایان هدایت، ص ۲۹۰.
  15. نجف در لغت به معنای بلندی و تپه ای می‌باشد که آب به بالای آن نمی‌رسد.
  16. " كَأَنِّي‏ بِالْقَائِمِ‏ عَلَى‏ نَجَفِ‏ الْكُوفَةِ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ کامل الزیارات، ص۱۱۹، ب۴۱، ح۵؛ معجم احادیث امام مهدی، ج۴، ص۱۶، ح۱۰۹۶؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۲۸، ح۴۸.
  17. " كَأَنِّي‏ بِالْقَائِمِ‏ عَلَى‏ نَجَفِ‏ الْكُوفَةِ قَدْ سَارَ إِلَيْهَا مِنْ مَكَّةَ- فِي خَمْسَةِ آلَافٍ مِنَ الْمَلَائِكَةِ جَبْرَئِيلُ عَنْ يَمِينِهِ وَ مِيكَائِيلُ عَنْ يَسَارِهِ الْمُؤْمِنُونَ بَيْنَ يَدَيْهِ وَ هُوَ يُفَرِّقُ الْجُنُودَ فِي الْبِلَادِ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ معجم احادیث امام مهدی، ج۳، ص۳۰۶، ح۸۴۵؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۴۱، ح۹۱.
  18. " وَ كُلُّهُمْ يَقُولُونَ: يَا بْنَ فَاطِمَةَ ارْجِعْ لَا حَاجَةَ لَنَا فِيكَ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ معجم احادیث امام مهدی، ج۳، ص۳۰۶، ح۸۴۵؛ معجم احادیث امام مهدی، ج۳، ص۳۰۸، ح۸۴۷.
  19. معجم احادیث امام مهدی(، ج۳، ص۲۹۸، ح۸۳۵؛ غیبت نعمانی، ب۱۹، ح۳؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۲۶، ح۴۱.
  20. ارشاد، ص۳۶۴، ح۵؛ معجم احادیث امام مهدی(، ج۳، ص۳۰۸، ح۸۴۷.
  21. ارشاد، ص۳۶۲، ح۲؛ معجم احادیث امام مهدی، ج۳، ص۳۰۰، ح۸۳۷؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۳۰، ح۵۳.
  22. غیبت طوسی، ص۴۶۸، ح۴۸۵؛ معجم احادیث امام مهدی، ج۳، ص۳۰۱، حاشیه حدیث ۸۳۷؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۳۰، ح۵۳.
  23. یوسفیان، مهدی؛ رخدادهای ظهور، ص ۶۹ - ۷۵.
  24. بصائر الدرجات، ۱۸۸.
  25. غیبة نعمانی، ۲۳۸؛ بحارالانوار، ۵۲ ۳۵۱. لازم به توضیح است که در گذشته شهر کوفه بسیار مشهورتر و بزرگ‌تر از نجف بوده است و به همین خاطر، این گونه گفته شده است.
  26. الارشاد مفید، ۳۶۲.
  27. الهدایة الکبری، ۱۵۹.
  28. همراه با مهدی از مکه تا قدس ص ۳۱-۳۴.
  29. معارف و معاریف، ج ۸، ص ۵۹۲.
  30. بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۳؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۱۷.
  31. مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص۵۹۳.