رأفت: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '{{فضایل اخلاقی}} == پانویس == {{پانویس}} [[رده:' به '== پانویس == {{پانویس}} {{فضایل اخلاقی}} [[رده:') |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[رأفت در قرآن]] - [[رأفت در حدیث]] - [[رأفت در معارف و سیره نبوی]] - [[رأفت در فقه سیاسی]] - [[رأفت در جامعه‌شناسی اسلامی]]| پرسش مرتبط = رأفت (پرسش)}} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
رقّت و نازک دلی<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۲، ص۷۴۱.</ref>، [[رحمت]] شدید<ref>فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۵، ص۶۱.</ref>، [[شفقت]] شدید<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۴، ص۵-۶.</ref> و ترحّم<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۵۵.</ref>. | رقّت و نازک دلی<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۲، ص۷۴۱.</ref>، [[رحمت]] شدید<ref>فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۵، ص۶۱.</ref>، [[شفقت]] شدید<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۴، ص۵-۶.</ref> و ترحّم<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۵۵.</ref>. | ||
{{متن قرآن|وَجَعَلْنَا فِي قُلُوبِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَرَحْمَةً وَرَهْبَانِيَّةً}}<ref>«در دل پیروان او مهر و بخشایشی | {{متن قرآن|وَجَعَلْنَا فِي قُلُوبِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَرَحْمَةً وَرَهْبَانِيَّةً}}<ref>«در دل پیروان او مهر و بخشایشی نهادیم» سوره حدید، آیه ۲۷.</ref>. | ||
{{متن قرآن|لَا تَأْخُذْكُمْ بِهِمَا رَأْفَةٌ فِي دِينِ اللَّهِ}}<ref>«نباید در دین خداوند بخشایشی | {{متن قرآن|لَا تَأْخُذْكُمْ بِهِمَا رَأْفَةٌ فِي دِينِ اللَّهِ}}<ref>«نباید در دین خداوند بخشایشی بر آن دو به شما دست دهد» سوره نور، آیه ۲.</ref>. | ||
"رئوف" از [[اسمای الهی]] است: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ}}<ref>«خداوند با مردم، به راستی مهربانی است بخشاینده» سوره بقره، آیه ۱۴۳.</ref>؛ همچنین [[قرآن کریم]] [[رسول اکرم]]{{صل}} را به عنوان [[رهبر]] [[جامعه اسلامی]] به این صفت ستوده است: {{متن قرآن|عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ}}<ref>«بی‌گمان پیامبری از (میان) خودتان نزد شما آمده است که هر رنجی ببرید بر او گران است، بسیار خواستار | "رئوف" از [[اسمای الهی]] است: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ}}<ref>«خداوند با مردم، به راستی مهربانی است بخشاینده» سوره بقره، آیه ۱۴۳.</ref>؛ همچنین [[قرآن کریم]] [[رسول اکرم]] {{صل}} را به عنوان [[رهبر]] [[جامعه اسلامی]] به این صفت ستوده است: {{متن قرآن|عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ}}<ref>«بی‌گمان پیامبری از (میان) خودتان نزد شما آمده است که هر رنجی ببرید بر او گران است، بسیار خواستار شماست، با مؤمنان مهربانی بخشاینده است» سوره توبه، آیه ۱۲۸.</ref>. | ||
[[شفقت]] و نازکدلی در [[جامعه انسانی]] در رابطه میان [[خدا]] و [[انسان]] و نیز [[رهبران]] [[جامعه]] و [[مردم]] و میان [[انسان‌ها]] از اصول ارزشی [[اجتماعی]] [[قرآن]] است. این اصل مهم [[اجتماعی]] [[قرآن]]، زمانی که مسئله [[ناهنجاری]] و [[فساد اجتماعی]] پیش می‌آید، به‌صراحت نقض می‌شود و [[رأفت]] در برخورد با کسانی که [[قواعد]] ارزشی و هنجارهای [[اجتماعی]] را زیر پا گذاشته‌اند، در صورتی که مانع [[اجرای حدود الهی]] گردد، [[نفی]] شده است: {{متن قرآن|الزَّانِيَةُ وَالزَّانِي فَاجْلِدُوا كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا مِائَةَ جَلْدَةٍ وَلَا تَأْخُذْكُمْ بِهِمَا رَأْفَةٌ فِي دِينِ اللَّهِ}}<ref>«به هر یک از زن و مرد زناکار | [[شفقت]] و نازکدلی در [[جامعه انسانی]] در رابطه میان [[خدا]] و [[انسان]] و نیز [[رهبران]] [[جامعه]] و [[مردم]] و میان [[انسان‌ها]] از اصول ارزشی [[اجتماعی]] [[قرآن]] است. این اصل مهم [[اجتماعی]] [[قرآن]]، زمانی که مسئله [[ناهنجاری]] و [[فساد اجتماعی]] پیش می‌آید، به‌صراحت نقض می‌شود و [[رأفت]] در برخورد با کسانی که [[قواعد]] ارزشی و هنجارهای [[اجتماعی]] را زیر پا گذاشته‌اند، در صورتی که مانع [[اجرای حدود الهی]] گردد، [[نفی]] شده است: {{متن قرآن|الزَّانِيَةُ وَالزَّانِي فَاجْلِدُوا كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا مِائَةَ جَلْدَةٍ وَلَا تَأْخُذْكُمْ بِهِمَا رَأْفَةٌ فِي دِينِ اللَّهِ}}<ref>«به هر یک از زن و مرد زناکار صد تازیانه بزنید و اگر به خداوند و روز بازپسین ایمان دارید نباید در دین خداوند بخشایشی بر آن دو به شما دست دهد و هنگام عذابشان باید دسته‌ای از مؤمنان گواه باشند» سوره نور، آیه ۲.</ref>. | ||
[[شفقت]] و [[مهربانی]] با همنوع و نوع‌دوستی از اوصاف [[نیک]] [[اجتماعی]] است که در [[قرآن کریم]] در مقابل صفت [[قساوت]] آمده است. [[حواریون]] [[حضرت]]{{ع}} در [[قرآن کریم]] به نازکدلی و [[رقت]] [[ستایش]] و [[یهود]] به [[عداوت]] [[نکوهش]] شده‌اند {{متن قرآن|لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَةً لِلَّذِينَ آمَنُوا الْيَهُودَ وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا وَلَتَجِدَنَّ أَقْرَبَهُمْ مَوَدَّةً لِلَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَى ذَلِكَ بِأَنَّ مِنْهُمْ قِسِّيسِينَ وَرُهْبَانًا وَأَنَّهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ}}<ref>«بی‌گمان یهودیان و مشرکان را دشمن‌ترین مردم به مؤمنان می‌یابی و نزدیک‌ترین آنان در دوستی به مؤمنان کسانی را می‌یابی که می‌گویند ما مسیحی هستیم؛ این از آن روست که برخی از آنان کشیشان و راهبانی (حقجو) هستند و اینکه آنان گردنکشی نمی‌کنند» سوره مائده، آیه ۸۲.</ref>.<ref>وهبة بن مصطفی زحیلی، المنیر، ج۲۷، ص۳۳۸.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۲۹۷-۲۹۸.</ref> | [[شفقت]] و [[مهربانی]] با همنوع و نوع‌دوستی از اوصاف [[نیک]] [[اجتماعی]] است که در [[قرآن کریم]] در مقابل صفت [[قساوت]] آمده است. [[حواریون]] [[حضرت]] {{ع}} در [[قرآن کریم]] به نازکدلی و [[رقت]] [[ستایش]] و [[یهود]] به [[عداوت]] [[نکوهش]] شده‌اند {{متن قرآن|لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَةً لِلَّذِينَ آمَنُوا الْيَهُودَ وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا وَلَتَجِدَنَّ أَقْرَبَهُمْ مَوَدَّةً لِلَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَى ذَلِكَ بِأَنَّ مِنْهُمْ قِسِّيسِينَ وَرُهْبَانًا وَأَنَّهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ}}<ref>«بی‌گمان یهودیان و مشرکان را دشمن‌ترین مردم به مؤمنان می‌یابی و نزدیک‌ترین آنان در دوستی به مؤمنان کسانی را می‌یابی که می‌گویند ما مسیحی هستیم؛ این از آن روست که برخی از آنان کشیشان و راهبانی (حقجو) هستند و اینکه آنان گردنکشی نمی‌کنند» سوره مائده، آیه ۸۲.</ref>.<ref>وهبة بن مصطفی زحیلی، المنیر، ج۲۷، ص۳۳۸.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۲۹۷-۲۹۸.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۰: | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
{{ | {{مدخل وابسته}} | ||
* [[رحمت]] ([[مهربانی]]) | * [[رحمت]] ([[مهربانی]]) | ||
{{پایان مدخل وابسته}} | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۰۰:۱۱
رأفت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: رأفت در قرآن - رأفت در حدیث - رأفت در معارف و سیره نبوی - رأفت در فقه سیاسی - رأفت در جامعه‌شناسی اسلامی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
رقّت و نازک دلی[۱]، رحمت شدید[۲]، شفقت شدید[۳] و ترحّم[۴].
﴿وَجَعَلْنَا فِي قُلُوبِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَرَحْمَةً وَرَهْبَانِيَّةً﴾[۵].
﴿لَا تَأْخُذْكُمْ بِهِمَا رَأْفَةٌ فِي دِينِ اللَّهِ﴾[۶].
"رئوف" از اسمای الهی است: ﴿إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ﴾[۷]؛ همچنین قرآن کریم رسول اکرم (ص) را به عنوان رهبر جامعه اسلامی به این صفت ستوده است: ﴿عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ﴾[۸].
شفقت و نازکدلی در جامعه انسانی در رابطه میان خدا و انسان و نیز رهبران جامعه و مردم و میان انسان‌ها از اصول ارزشی اجتماعی قرآن است. این اصل مهم اجتماعی قرآن، زمانی که مسئله ناهنجاری و فساد اجتماعی پیش می‌آید، به‌صراحت نقض می‌شود و رأفت در برخورد با کسانی که قواعد ارزشی و هنجارهای اجتماعی را زیر پا گذاشته‌اند، در صورتی که مانع اجرای حدود الهی گردد، نفی شده است: ﴿الزَّانِيَةُ وَالزَّانِي فَاجْلِدُوا كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا مِائَةَ جَلْدَةٍ وَلَا تَأْخُذْكُمْ بِهِمَا رَأْفَةٌ فِي دِينِ اللَّهِ﴾[۹].
شفقت و مهربانی با همنوع و نوع‌دوستی از اوصاف نیک اجتماعی است که در قرآن کریم در مقابل صفت قساوت آمده است. حواریون حضرت (ع) در قرآن کریم به نازکدلی و رقت ستایش و یهود به عداوت نکوهش شده‌اند ﴿لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَةً لِلَّذِينَ آمَنُوا الْيَهُودَ وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا وَلَتَجِدَنَّ أَقْرَبَهُمْ مَوَدَّةً لِلَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَى ذَلِكَ بِأَنَّ مِنْهُمْ قِسِّيسِينَ وَرُهْبَانًا وَأَنَّهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ﴾[۱۰].[۱۱].[۱۲]
منابع
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۲، ص۷۴۱.
- ↑ فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۵، ص۶۱.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۴، ص۵-۶.
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۵۵.
- ↑ «در دل پیروان او مهر و بخشایشی نهادیم» سوره حدید، آیه ۲۷.
- ↑ «نباید در دین خداوند بخشایشی بر آن دو به شما دست دهد» سوره نور، آیه ۲.
- ↑ «خداوند با مردم، به راستی مهربانی است بخشاینده» سوره بقره، آیه ۱۴۳.
- ↑ «بی‌گمان پیامبری از (میان) خودتان نزد شما آمده است که هر رنجی ببرید بر او گران است، بسیار خواستار شماست، با مؤمنان مهربانی بخشاینده است» سوره توبه، آیه ۱۲۸.
- ↑ «به هر یک از زن و مرد زناکار صد تازیانه بزنید و اگر به خداوند و روز بازپسین ایمان دارید نباید در دین خداوند بخشایشی بر آن دو به شما دست دهد و هنگام عذابشان باید دسته‌ای از مؤمنان گواه باشند» سوره نور، آیه ۲.
- ↑ «بی‌گمان یهودیان و مشرکان را دشمن‌ترین مردم به مؤمنان می‌یابی و نزدیک‌ترین آنان در دوستی به مؤمنان کسانی را می‌یابی که می‌گویند ما مسیحی هستیم؛ این از آن روست که برخی از آنان کشیشان و راهبانی (حقجو) هستند و اینکه آنان گردنکشی نمی‌کنند» سوره مائده، آیه ۸۲.
- ↑ وهبة بن مصطفی زحیلی، المنیر، ج۲۷، ص۳۳۸.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۲۹۷-۲۹۸.