بیعت با امام مهدی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۰ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۴۲

بیعت با امام

"بیعت" واژه عربی از ریشه "ب ی ع" به معنای خرید و فروش و ایجاب و پذیرش بیع و در اصطلاح بر هم زدن کف دست راست از طرفین معامله به نشانه ختم معامله و تسلیم است و نیز به هر عمل و رفتاری اطلاق می‏‌شود که شخص به وسیله آن فرمانبرداری خود را از شخص دیگر و سرسپردگی در برابر امر و سلطه او نشان دهد. شاید اطلاق کلمه "بیعت" به این معنا، از این جهت است که هریک از دو طرف، تعهّدی همچون دو معامله‌‏گر در برابر دیگری می‏‌کنند؛ بیعت‏‌کننده حاضر می‌‏شود تا پای جان و مال و فرزند در راه اطاعت او بایستد و بیعت‏‌پذیر نیز حمایت و دفاع او را بر عهده می‏‌گیرد^[۱].

بیعت یک برنامه اجتماعی برای رسمیت دادن به حکومت یک حاکم و به‌معنای اعلام پذیرفتن او و تسلیم در برابر اوست. جلوه ظاهری بیعت، دست در دست حاکم گذاشتن و فشردن دست اوست، و در پس این پرده ظاهری، عهد و پیمان‌ها و گواهی‌های متعددی است که بیعت‌کننده به آنها تعهد می‌نماید^[۲].

بیعت، سنتی بود که پیش از اسلام، میان عرب رواج داشت؛ به همین دلیل طائفه اوس و خزرج در آغاز اسلام به مکه آمدند و با پیامبر اسلام(ص) در عقبه بیعت کردند. برخورد آنها با مسئله بیعت، برخورد با یک امر آشنا بود. پس از آن نیز پیغمبر گرامی اسلام(ص) در فرصت‌های گوناگون، با مسلمانان تجدید بیعت کرد.

گفتنی است درباره پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) که از سوی خدا نصب می‌شوند به بیعت نیازی نیست، یعنی اطاعت پیامبر(ص) و امام معصوم منصوب از سوی او، واجب است؛ چه بر کسانی که بیعت کرده‌اند و چه آنان که بیعت نکرده‌اند. به تعبیر دیگر، لازمه مقام نبوت و امامت، وجوب اطاعت است؛ همان‌گونه که قرآن می‌فرماید: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَطِيعُواْ اللَّهَ وَأَطِيعُواْ الرَّسُولَ وَأُولِي الأَمْرِ مِنكُمْ^[۳]؛ ‌ای کسانی که ایمان آورده‌اید خدا را اطاعت کنید و پیامبر و اولیای امر خود را [نیز] اطاعت کنید. حال این پرسش پیش می‌آید که: چرا پیامبر(ص) از یاران خود یا تازه مسلمانان، بیعت گرفت که دو نمونه آن (بیعت رضوان و بیعت با اهل مکه)، به طور صریح در قرآن آمده است؟^[۴]. در پاسخ باید گفت: بدون شک این بیعت‌ها، یک نوع تأکید بر وفاداری بوده که در مواقع خاصی انجام می‌گرفته است. به خصوص برای مقابله با بحران‌ها و حوادث سخت از آن استفاده می‌شده است تا در سایه آن، روح تازه‌ای در کالبد افراد دمیده شود. همین امر در بیعت با حضرت مهدی(ع) نیز صورت خواهد گرفت که جنبه تأکید بر وفاداری دارد^[۵].

بیعت با امام مهدی (ع)

یکی از کارهای نخست حضرت مهدی(ع) گرفتن بیعت از یاران خود است. این بیعت، در مسجد الحرام و بین رکن و مقام صورت می‌گیرد^[۶]. البته در روایاتی نقل شده که نخستین بیعت کننده با حضرت مهدی(ع)، جبرئیل امین است. امام باقر(ع) فرمود: «... فَیَکُونُ أَولُ مَنْ یُبَایِعُهُ جَبْرَئِیلَ ثُم الثلَاثَمِائَهِ وَ الثلَاثَهَ عَشَر»^[۷]؛ ... پس نخستین کس که با او بیعت می‌کند، جبرئیل است. سپس آن ۳۱۳ نفر [بیعت می‌کنند]... افزون بر روایات شیعه در پاره‌ای از روایات اهل سنت نیز بر بیعت یاران حضرت با ایشان تأکید شده است^[۸]. ابو بصیر از امام صادق(ع) روایت کرده که آن حضرت فرمود: پدرم به من فرمود: «… وَ اللهِ لَکَأَنی أَنْظُرُ إِلَیْهِ بَیْنَ الرکْنِ وَ الْمَقَامِ یُبَایِعُ الناسَ عَلَی کِتَابٍ جَدِیدٍ عَلَی الْعَرَبِ شَدِیدٌ»^[۹]؛ ... به خدا سوگند! گویی هم اکنون به او می‌نگرم که میان رکن و مقام به فرمانی جدید از مردم بیعت می‌گیرد، فرمانی که بر عرب سخت گران است.

بنابراین بیعت فقط به دلیل تأکید بر دلدادگی یاران نسبت به حضرت مهدی(ع) است و هرگز به سبب اعتماد و یا عدم اعتماد نیست^[۱۰]. امام مهدی(ع) پس از ظهور، به هدایت و ارشاد مردم می‌پردازد و آنان را به معنویت و عدل و داد فرا می‌خواند. در برابر گفت و گوهای منطقی و ارشادات آن حضرت، گروه باطل و صاحبان زر و زور و تزویر و فساد قرار می‌گیرند. در نتیجه آن حضرت بعد از اتمام حجت به مبارزه می‌پردازد و نهضت مستضعفان و ستمدیدگان را رهبری می‌کند... و در اینجاست که قیام جهانی او آغاز می‌شود^[۱۱].

درباره حضرت ولی عصر(ع)، به خاطر عدم حضور وی، به بیعت زبانی اکتفا شده و ما با اقرارهایی که در پیشگاه حضرت می‌نماییم، در واقع دست بیعت با او می‌دهیم. این اقرارها شامل شهادت و گواهی دادن ما نسبت به فضائل و خصائص و برکات حضرت است و اعلان اعتقاد به ظهور قطعی او و آنچه پس از ظهور، به دست مبارکش به وقوع می‌پیوندد و در نهایت عهد و پیمان محکم وفاداری است که با او می‌بندیم. این بیعت در دو مورد به صورت عملی نیز دستور داده شده است: یکی در دعای عهد است که در آخر دعا، سه بار با دست راست به پای راست می‌زنیم و می‌گوییم: «الْعَجَلَ الْعَجَلَ يَا مَوْلَايَ يَا صَاحِبَ الزَّمَانِ» و دیگری در دعای زمان غیبت است که پس از دعا، دست راست را بر کف دست چپ می‌زنیم و گویی با آن حضرت دست بیعت می‌دهیم.

دعای عهد، بیعت با حضرت است و در آن هر روز صبح با تجدید بیعت و اعلان آمادگی و استقامت بر بیعتی که تا روز قیامت بر گردن گرفته‌ایم از خداوند ثبات آن را می‌خواهیم: «اللَّهُمَّ إِنِّي أُجَدِّدُ لَهُ فِي صَبِيحَةِ يَوْمِي هَذَا وَ مَا عِشْتُ مِنْ أَيَّامِي عَهْداً وَ عَقْداً وَ بَيْعَةً لَهُ فِي عُنُقِي»^[۱۲].

اما در روایات مختلفی آمده است که یاران حضرت در میان رکن و مقام با او بیعت می‌کنند^[۱۳]. همچنین آمده است که حضرت در میان رکن و مقام از مردم برای امری تازه، کتابی تازه و حکومت آسمانی تازه، بیعت می‌گیرد^[۱۴].

امیر المؤمنین(ع) در ضمن حدیثی طولانی، در وصف بیعت یاران حضرت مهدی(ع) چنین می‌فرماید: "... با او بیعت می‌کنند که هرگز دزدی نکنند، زنا نکنند، مسلمانی را دشنام ندهند، خون کسی را به ناحق نریزند، به آبروی کسی لطمه نزنند، به خانه کسی هجوم نبرند، کسی را به ناحق نزنند، طلا و نقره و گندم و جو ذخیره نکنند، مال یتیم را نخورند، در مورد چیزی‌که یقین ندارند گواهی ندهند، مسجدی را خراب نکنند، مشروب نخورند، حریر و خز نپوشند، در برابر سیم و زر سر فرود نیاورند، راه را بر کسی نبندند، راه را ناامن نکنند، گرد همجنس‌بازی نگرایند، خوراکی را انبار نکنند، به کم قناعت کنند، طرفدار پاکی باشند، از پلیدی گریزان باشند، به نیکی فرمان دهند، از زشتی‌ها بازدارند، جامه‌های خشن بپوشند، خاک را متکای خود سازند، در راه خدا حقّ‌ جهاد را ادا کنند و...، او نیز در حقّ‌ خود تعهد می‌کند که: از راه آنها برود، جامه‌ای مثل جامه آنها بپوشد، مرکبی همانند مرکب آنها سوار شود، آن‌چنان‌که آنها می‌خواهند باشد، به کم راضی و قانع شود، زمین را به یاری خدا پر از عدالت کند، آن‌چنان‌که پر از ستم شده است، خدا را آن‌چنان‌که شایسته است بپرستد، برای خود دربان و نگهبان اختیار نکند و..."^[۱۵].^[۱۶]

مراحل بیعت

پذیرش بیعت سه مرحله دارد؛ پذیرش قلبی، پذیرش زبانی، و پذیرش عملی. اساس بیعت، پذیرش قلبی است، یعنی قلباً و از روی یقین به تمام شئونات امام و مقام ولایت ایشان باور داشته باشیم؛ آن‌چنان که امام علی(ع) را صاحب جان و مال و صاحب اختیار خود بدانیم، امر ایشان را امر خدا و نهی ایشان را نهی خدای تعالی بدانیم و تبعیت و پیروی از ایشان را حتی در امور عادی بر خود واجب بشماریم.

بیعت زبانی، یعنی به همین اعتقاد قلبی اقرار داشته باشیم. مرحله دیگر بیعت مربوط به عمل ماست. یعنی تمام آنچه را که قلباً معتقدیم و به زبان اعتراف کردیم، جامه عمل بپوشانیم و در عمل تسلیم بی‌چون و چرای ائمه(ع) باشیم. بنابراین، بیعت واقعی همان تسلیم قلبی، زبانی و عملی است، نه دست دادن تنها. در دعای شریف عهد با امام زمان(ع) می‌خوانیم: «اللَّهُمَّ إِنِّي أُجَدِّدُ لَهُ فِي صَبِيحَةِ يَوْمِي هَذَا وَ مَا عِشْتُ مِنْ أَيَّامِي عَهْداً وَ عَقْداً وَ بَيْعَةً لَهُ فِي عُنُقِي لَا أَحُولُ عَنْهَا وَ لَا أَزُولُ أَبَداً»؛ خدایا! در بامداد امروز و هر روز از روزهای عمرم، عهد و پیمان و بیعتی را که برای او به گردن دارم تجدید می‌کنم و از آن برنمی‌گردم و کناره نمی‌گیرم^[۱۷].

پرسش‌های وابسته

منابع

پانویس

↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۱۲۶ ـ ۱۲۸.
↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۸۷.
↑ سوره نساء، آیه ۵۹.
↑ ر. ک: سوره فتح، آیه۱۰ و ۱۸.
↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۳، ص۱۶۵-۱۶۷ و فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۱۲۶ ـ ۱۲۸.
↑ طوسی، کتاب الغیبه، ص۴۷۶، ح۵۰۲؛ عبدالرزاق بن همام صنعانی، المصنف، ج۱۱، ح۲۰۷۶۹.
↑ علی بن ابراهیم قمی، تفسیر قمی، ج۲، ص۲۰۴؛ نیز ر. ک: محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۴، ص۱۸۴، ح۳.
↑ عبدالرزاق صنعانی، المصنف، ج۱۱، باب المهدی، ح۲۰۷۶۹؛ نیز نک: مقدسی شافعی، عقد الدرر، ص۱۲۳.
↑ محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ۱۹۴، ح۱؛ ص۲۶۲، ح۲۲؛ ص۲۶۳، ح۲۴.
↑ در برخی از کتاب‌ها به مفاد بیعت نامه حضرت نیز اشاره شده است؛ اما از آنجا که این منابع روایی و روایات مربوط، دارای اعتبار کافی نیست از ذکر آنها چشم پوشی شد.
↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۳، ص۱۶۵-۱۶۷.
↑ خدایا من در صبح امروز و تا روزی که زنده باشم، عهد و پیمان و بیعت او را با خود تجدید می‌کنم، به طوری که هرگز از آن بازنگردم و آن را کنار نگذارم. خدایا این بیعت او تا روز قیامت بر گردن من است؛ مفاتیح الجنان، دعای عهد.
↑ البیان، ص۲۱۰ و ۲۱۸؛ الزام الناصب، ص۵۲ و ۲۵۲.
↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص۹۵ و ۱۲۱؛ الزام الناصب، ص۲۲۳.
↑ منتخب الاثر، ص۴۶۹؛ الملاحم و الفتن، ص۴۹؛ روزگار رهایی، ج ۱، ص۴۶۵.
↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۸۷؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان، ص۱۵۹.
↑ فرحزاد، حبیب‌الله، غدیر برترین پیام آسمانی، ص۳۳۵.

[1] سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۱۲۶ ـ ۱۲۸.

[2] تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۸۷.

[3] سوره نساء، آیه ۵۹.

[4] ر. ک: سوره فتح، آیه۱۰ و ۱۸.

[5] سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۳، ص۱۶۵-۱۶۷ و فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۱۲۶ ـ ۱۲۸.

[6] طوسی، کتاب الغیبه، ص۴۷۶، ح۵۰۲؛ عبدالرزاق بن همام صنعانی، المصنف، ج۱۱، ح۲۰۷۶۹.

[7] علی بن ابراهیم قمی، تفسیر قمی، ج۲، ص۲۰۴؛ نیز ر. ک: محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۴، ص۱۸۴، ح۳.

[8] عبدالرزاق صنعانی، المصنف، ج۱۱، باب المهدی، ح۲۰۷۶۹؛ نیز نک: مقدسی شافعی، عقد الدرر، ص۱۲۳.

[9] محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ۱۹۴، ح۱؛ ص۲۶۲، ح۲۲؛ ص۲۶۳، ح۲۴.

[10] در برخی از کتاب‌ها به مفاد بیعت نامه حضرت نیز اشاره شده است؛ اما از آنجا که این منابع روایی و روایات مربوط، دارای اعتبار کافی نیست از ذکر آنها چشم پوشی شد.

[11] سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۳، ص۱۶۵-۱۶۷.

[12] خدایا من در صبح امروز و تا روزی که زنده باشم، عهد و پیمان و بیعت او را با خود تجدید می‌کنم، به طوری که هرگز از آن بازنگردم و آن را کنار نگذارم. خدایا این بیعت او تا روز قیامت بر گردن من است؛ مفاتیح الجنان، دعای عهد.

[13] البیان، ص۲۱۰ و ۲۱۸؛ الزام الناصب، ص۵۲ و ۲۵۲.

[14] بحار الانوار، ج ۵۲، ص۹۵ و ۱۲۱؛ الزام الناصب، ص۲۲۳.

[15] منتخب الاثر، ص۴۶۹؛ الملاحم و الفتن، ص۴۹؛ روزگار رهایی، ج ۱، ص۴۶۵.

[16] تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۸۷؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان، ص۱۵۹.

[17] فرحزاد، حبیب‌الله، غدیر برترین پیام آسمانی، ص۳۳۵.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{مهدویت}}
 {{مدخل مرتبط
-| موضوع مرتبط = بیعت
+| موضوع مرتبط = امام مهدی
-| عنوان مدخل  = [[بیعت]]
+| عنوان مدخل  =
-| مداخل مرتبط = [[بیعت در لغت]] - [[بیعت در قرآن]] - [[بیعت در معارف و سیره نبوی]] - [[بیعت در نهج البلاغه]] - [[بیعت در کلام اسلامی]] - [[بیعت در فقه سیاسی]] - [[بیعت در سیره معصوم]] - [[بیعت در معارف و سیره حسینی]] - [[بیعت در معارف مهدویت]]
+| مداخل مرتبط =
-| پرسش مرتبط  =
+| پرسش مرتبط  = امام مهدی (پرسش)
 }}
-== مقدمه ==
+== بیعت با امام ==
-*"[[بیعت]]" واژه [[عربی]] از ریشه "ب ی ع" به معنای خرید و فروش و ایجاب و پذیرش بیع و در اصطلاح بر هم زدن [[کف دست]] راست از طرفین معامله به نشانه ختم معامله و [[تسلیم]] است و نیز به هرعمل و [[رفتاری]] اطلاق می‏‌شود که شخص به وسیله آن فرمانبرداری خود را از شخص دیگر و [[سرسپردگی]] در برابر امر و [[سلطه]] او نشان دهد.
+{{همچنین|بیعت|بیعت با امام}}
-* شاید اطلاق کلمه "[[بیعت]]" به این معنا، از این جهت است که هریک از دو طرف، تعهّدی همچون دو معامله‌‏گر در برابر دیگری می‏‌کنند؛ بیعت‏‌کننده حاضر می‌‏شود تا پای [[جان]] و [[مال]] و [[فرزند]] در راه [[اطاعت]] او بایستد و بیعت‏‌پذیر نیز [[حمایت]] و [[دفاع]] او را بر عهده می‏‌گیرد.
+"[[بیعت]]" واژه عربی از ریشه "ب ی ع" به معنای [[خرید و فروش]] و ایجاب و پذیرش [[بیع]] و در اصطلاح بر هم زدن [[کف دست]] راست از طرفین معامله به نشانه ختم معامله و [[تسلیم]] است و نیز به هر عمل و [[رفتاری]] اطلاق می‏‌شود که شخص به وسیله آن [[فرمانبرداری]] خود را از شخص دیگر و [[سرسپردگی]] در برابر امر و [[سلطه]] او نشان دهد. شاید اطلاق کلمه "بیعت" به این معنا، از این جهت است که هریک از دو طرف، تعهّدی همچون دو معامله‌‏گر در برابر دیگری می‏‌کنند؛ بیعت‏‌کننده حاضر می‌‏شود تا پای [[جان]] و [[مال]] و فرزند در راه [[اطاعت]] او بایستد و بیعت‏‌پذیر نیز حمایت و [[دفاع]] او را بر عهده می‏‌گیرد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۱۲۶ ـ ۱۲۸.</ref>.
-* [[بیعت]]، سنّتی بود که پیش از [[اسلام]]، میان [[عرب]] رواج داشت؛ به همین [[دلیل]] در آغاز [[اسلام]] که طائفه [[اوس]] و [[خزرج]] موقع [[حج]] از [[مدینه]] به [[مکه]] آمدند و با [[پیامبر اسلام]] {{صل}} در [[عقبه]] [[بیعت]] کردند، برخورد آن‏ها با مسأله [[بیعت]]، برخورد با یک امر آشنا بود. پس از آن نیز [[پیغمبر]] {{صل}} در فرصت‏‌های گوناگون، با [[مسلمانان]] [[تجدید بیعت]] کرد. [[پیامبر اسلام]] {{صل}} [[بیعت]] [[زنان]] را نیز می‌‏پذیرفت؛ اما نه از راه دست دادن؛ بلکه [[دستور]] می‌‏داد ظرف بزرگی از [[آب]] حاضر کنند. سپس آن [[حضرت]] دست خود را در یک طرف ظرف فرو می‌‏برد و [[زنان]] بیعت‏‌کننده در طرف دیگر. گفتنی است درباره [[پیامبر]] {{صل}} و [[امامان]] {{عم}} - که از سوی [[خدا]] [[نصب]] می‌‏شوند، به [[بیعت]] نیازی نیست؛ یعنی [[اطاعت]] [[پیامبر]] {{صل}} و [[امام]] {{ع}} [[منصوب]] از سوی او، [[واجب]] است؛ چه بر کسانی که [[بیعت]] کرده‏‌اند و چه با آنان [[بیعت]] نکرده باشند. و به تعبیر دیگر، لازمه [[مقام]] [[نبوت]] و [[امامت]]، [[وجوب اطاعت]] است؛ همان‏گونه که [[قرآن]] می‌‏فرماید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَطِيعُواْ اللَّهَ وَأَطِيعُواْ الرَّسُولَ وَأُولِي الأَمْرِ مِنكُمْ}}<ref> ای کسانی که ایمان آورده‏اید خدا را اطاعت کنید و پیامبر و اولیای امر خود را نیز اطاعت کنید؛ سوره نساء، آیه: ۵۹.</ref>.
-* حال این پرسش پیش می‏‌آید که اگر چنین است، چرا [[پیامبر]] {{صل}} از [[یاران]] خود یا تازه [[مسلمانان]]، [[بیعت]] گرفت که دو نمونه آن "[[بیعت رضوان]] و [[بیعت]] با [[اهل مکه]]" به طور صریح در [[قرآن]] آمده است؟
-* در پاسخ باید گفت: بدون [[شک]] این بیعت‌ها یک نوع تأکید بر [[وفاداری]] بوده که در مواقع خاصی انجام می‌‏گرفته است؛ به‏ ویژه برای مقابله با بحران‏ها و حوادث سخت از آن استفاده می‌‏شده است، تا در سایه آن، [[روح]] تازه‏‌ای در کالبد افراد دمیده شود.
-* همین امر در [[بیعت]] با [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} خواهد بود که جنبه تأکید بر [[وفاداری]] دارد. یکی از کارهای نخست [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} [[هنگام ظهور]]، [[بیعت]] با [[یاران]] خود است. این [[بیعت]]، در [[مسجد الحرام]] و بین [[رکن و مقام]] صورت می‏‌گیرد<ref>[[شیخ طوسی]]، کتاب الغیبة، ص ۴۷۶، ح ۵۰۲؛ عبد الرزاق بن همام صنعانی، المصنف، ج ۱۱، ح ۲۰۷۶۹</ref>. همان‏گونه که پیش از این یاد شد، در روایاتی [[نقل]] شده است که نخستین بیعت‌‏کننده با [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}}، [[جبرئیل امین]] است.
-* [[امام باقر]] {{ع}} فرمود: "پس نخستین کسی که با او [[بیعت]] کند، [[جبرئیل]] است. سپس آن ۳۱۳ نفر [[بیعت]] می‌‏کنند "<ref>{{عربی|" فَيَكُونُ‏ أَوَّلُ‏ مَنْ‏ يُبَايِعُهُ‏ جَبْرَئِيلَ‏ ثُمَ‏ الثَّلَاثُمِائَةِ وَ الثَّلَاثَةَ عَشَرَ رَجُلا‏‏‏‏‏‏"}}، علی بن ابراهیم قمی، تفسیر قمی، ج ۲، ص ۲۰۴؛ نیز ر. ک: محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۴، ص ۱۸۴، ح ۳</ref>.
-* پس از این [[بیعت]] ویژه، [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} با دیگر [[یاران]] خود [[بیعت]] خواهد کرد. افزون بر [[روایات]] [[شیعه]] در پاره‌‏ای از [[روایات]] [[اهل سنت]] نیز بر [[بیعت]] [[یاران]] [[حضرت]] با ایشان تأکید شده‏ است. [[صنعانی]] یکی از بزرگان [[اهل سنت]] درباره این [[بیعت]] در روایاتی اشاره کرده است<ref> صنعانی، المصنف، ج ۱۱، باب المهدی، ح ۲۰۷۶۹؛ نیز: ر. ک: مقدسی شافعی، عقد الدرر، ص ۱۲۳</ref>.
-* بنابراین [[بیعت]] فقط به [[دلیل]] تأکید بر دلدادگی [[یاران]] است و هرگز به سبب [[اعتماد]] و یا عدم [[اعتماد]] نیست<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۱۲۶ - ۱۲۸.</ref>.
-== بیعت با امام مهدی {{ع}} در درسنامه ==
+بیعت یک برنامه اجتماعی برای رسمیت دادن به [[حکومت]] یک [[حاکم]] و به‌معنای اعلام پذیرفتن او و [[تسلیم]] در برابر اوست. جلوه ظاهری بیعت، [[دست]] در دست حاکم گذاشتن و فشردن دست اوست، و در پس این پرده ظاهری، [[عهد]] و [[پیمان‌ها]] و گواهی‌های متعددی است که [[بیعت‌کننده]] به آنها [[تعهد]] می‌نماید<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۱۸۷.</ref>.
-* در برخی [[روایات]] از مراسم "بیعت یاران"<ref>"بیعت" واژه عربی از ریشه (ب ی ع) به معنای خرید و فروش و ایجاب و پذیرش بیع و در اصطلاح بر هم زدن کف دست راست از طرفین معامله به نشانه ختم معامله و تسلیم است و نیز به هر عمل و رفتاری اطلاق می‌شود که شخص به وسیله آن، فرمانبرداری خود را از شخص دیگر و سرسپردگی در برابر امر و سلطه او نشان دهد. شاید اطلاق کلمه "بیعت" به این معنا، از این جهت است که هر یک از دو طرف، تعهدی همچون دو معامله گر در برابر دیگری می‌کنند؛ بیعت کننده حاضر می‌شود تا پای جان و مال و فرزند در راه اطاعتِ او بایستد و بیعت پذیر نیز حمایت و دفاع او را بر عهده می‌گیرد.</ref> با آن [[حضرت]]، به عنوان نخستین مراسم [[ظهور]] یاد شده است. [[بیعت]]، سنتی بود که پیش از [[اسلام]]، میان [[عرب]] رواج داشت؛ به همین [[دلیل]] طائفه [[اوس]] و [[خزرج]] در آغاز [[اسلام]] به [[مکه]] آمدند و با [[پیامبر اسلام]] {{صل}} در [[عقبه]] [[بیعت]] کردند. برخورد آنها با مسئله [[بیعت]]، برخورد با یک امر آشنا بود. پس از آن نیز [[پیغمبر]] گرامی [[اسلام]] {{صل}} در فرصت‌های گوناگون، با [[مسلمانان]] [[تجدید بیعت]] کرد. گفتنی است درباره [[پیامبر]] {{صل}} و [[امامان معصوم]] {{ع}} که از سوی [[خدا]] [[نصب]] می‌شوند به [[بیعت]] نیازی نیست، یعنی [[اطاعت]] [[پیامبر]] {{صل}} و [[امام]] [[معصوم]] [[منصوب]] از سوی او، [[واجب]] است؛ چه بر کسانی که [[بیعت]] کرده‌اند و چه آنان که [[بیعت]] نکرده‌اند. به تعبیر دیگر، لازمه [[مقام نبوت]] و [[امامت]]، [[وجوب اطاعت]] است؛ همان گونه که [[قرآن]] می‌فرماید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَطِيعُواْ اللَّهَ وَأَطِيعُواْ الرَّسُولَ وَأُولِي الأَمْرِ مِنكُمْ}}<ref>نساء، آیه ۵۹.</ref>؛ ‌ای کسانی که [[ایمان]] آورده‌اید [[خدا]] را [[اطاعت]] کنید و [[پیامبر]] و اولیای امر خود را [نیز] [[اطاعت]] کنید. حال این پرسش پیش می‌آید که: چرا [[پیامبر]] {{صل}} از [[یاران]] خود یا تازه [[مسلمانان]]، [[بیعت]] گرفت که دو نمونه آن ([[بیعت رضوان]] و [[بیعت]] با [[اهل مکه]])، به طور صریح در [[قرآن]] آمده است؟<ref>ر. ک: سوره فتح، آیه۱۰ و ۱۸.</ref>. در پاسخ باید گفت: بدون [[شک]] این بیعت‌ها، یک نوع تأکید بر [[وفاداری]] بوده که در مواقع خاصی انجام می‌گرفته است. بخصوص برای مقابله با بحران‌ها و حوادث سخت از آن استفاده می‌شده است تا در سایه آن، [[روح]] تازه‌ای در کالبد افراد دمیده شود. همین امر در [[بیعت]] با [[حضرت مهدی]] {{ع}} نیز صورت خواهد گرفت که جنبه تأکید بر [[وفاداری]] دارد. یکی از کارهای نخست [[حضرت مهدی]] {{ع}} گرفتن [[بیعت]] از [[یاران]] خود است. این [[بیعت]]، در [[مسجد الحرام]] و بین [[رکن و مقام]] صورت می‌گیرد<ref>طوسی، کتاب الغیبه، ص۴۷۶، ح۵۰۲؛ عبدالرزاق بن همام صنعانی، المصنف، ج۱۱، ح۲۰۷۶۹.</ref>. البته در روایاتی [[نقل]] شده که نخستین [[بیعت کننده]] با [[حضرت مهدی]] {{ع}}، [[جبرئیل امین]] است. [[امام باقر]] {{ع}} فرمود: {{متن حدیث|"…فَیَکُونُ أَولُ مَنْ یُبَایِعُهُ جَبْرَئِیلَ ثُم الثلَاثَمِائَهِ وَ الثلَاثَهَ عَشَر"}}<ref>علی بن ابراهیم قمی، تفسیر قمی، ج۲، ص۲۰۴؛ نیز ر. ک: محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۴، ص۱۸۴، ح۳.</ref>؛ … پس نخستین کس که با او [[بیعت]] می‌کند، [[جبرئیل]] است. سپس آن ۳۱۳ نفر [[[بیعت]] می‌کنند]…. افزون بر [[روایات شیعه]] در پاره‌ای از [[روایات اهل سنت]] نیز بر [[بیعت]] [[یاران]] [[حضرت]] با ایشان تأکید شده است<ref>عبدالرزاق صنعانی، المصنف، ج۱۱، باب المهدی، ح۲۰۷۶۹؛ نیز نک: مقدسی شافعی، عقد الدرر، ص۱۲۳.</ref>. [[ابو بصیر]] از [[امام صادق]] {{ع}} [[روایت]] کرده که آن [[حضرت]] فرمود: پدرم به من فرمود: {{متن حدیث|"… وَ اللهِ لَکَأَنی أَنْظُرُ إِلَیْهِ بَیْنَ الرکْنِ وَ الْمَقَامِ یُبَایِعُ الناسَ عَلَی کِتَابٍ جَدِیدٍ عَلَی الْعَرَبِ شَدِیدٌ"}}<ref>محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ۱۹۴، ح۱؛ ص۲۶۲، ح۲۲؛ ص۲۶۳، ح۲۴.</ref>؛ … به [[خدا]] [[سوگند]]! گویی هم اکنون به او می‌نگرم که میان [[رکن و مقام]] به فرمانی جدید از [[مردم]] [[بیعت]] می‌گیرد، فرمانی که بر [[عرب]] سخت گران است.
-* بنابراین [[بیعت]] فقط به [[دلیل]] تأکید بر دلدادگی [[یاران]] نسبت به [[حضرت مهدی]] {{ع}} است و هرگز به سبب [[اعتماد]] و یا عدم [[اعتماد]] نیست<ref>در برخی از کتاب‌ها به مفاد بیعت نامه حضرت نیز اشاره شده است؛ اما از آنجا که این منابع روایی و روایات مربوط، دارای اعتبار کافی نیست از ذکر آنها چشم پوشی شد.</ref>. [[امام مهدی]] {{ع}} [[پس از ظهور]]، به [[هدایت]] و [[ارشاد]] [[مردم]] می‌پردازد و آنان را به [[معنویت]] و [[عدل و داد]] فرا می‌خواند. در برابر گفت و گوهای منطقی و ارشادات آن [[حضرت]]، گروه [[باطل]] و [[صاحبان زر و زور]] و [[تزویر]] و [[فساد]] قرار می‌گیرند. در نتیجه آن [[حضرت]] بعد از [[اتمام حجت]] به [[مبارزه]] می‌پردازد و [[نهضت]] [[مستضعفان]] و ستمدیدگان را [[رهبری]] می‌کند… و در اینجاست که [[قیام جهانی]] او آغاز می‌شود<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۳، ص۱۶۵-۱۶۷.</ref>.
-== [[بیعت]] در موعودنامه ==
+بیعت، سنتی بود که پیش از [[اسلام]]، میان [[عرب]] رواج داشت؛ به همین دلیل طائفه [[اوس و خزرج]] در آغاز اسلام به [[مکه]] آمدند و با [[پیامبر اسلام]]{{صل}} در [[عقبه]] بیعت کردند. برخورد آنها با مسئله بیعت، برخورد با یک امر آشنا بود. پس از آن نیز [[پیغمبر گرامی اسلام]]{{صل}} در فرصت‌های گوناگون، با [[مسلمانان]] تجدید بیعت کرد.
-* [[بیعت]] در لغت به‌ معنای [[الزام]] به [[طاعت]] و [[پیمان]] بستن به [[فرمانبرداری]] و [[اطاعت]] از کسی است<ref>معارف و معاریف، ج ۳، ص ۳۳۲.</ref>. [[بیعت]] یک [[برنامه اجتماعی]] برای رسمیت دادن به [[حکومت]] یک [[حاکم]] و به‌معنای اعلام پذیرفتن او و [[تسلیم]] در برابر اوست. جلوه ظاهری [[بیعت]]، دست در دست [[حاکم]] گذاشتن و فشردن دست اوست، و در پس این پرده ظاهری، [[عهد]] و پیمان‌ها و گواهی‌های متعددی است که [[بیعت‌کننده]] به آنها [[تعهد]] می‌نماید. درباره [[حضرت ولی عصر]] {{ع}}، به خاطر عدم حضور وی، به [[بیعت]] زبانی اکتفا شده و ما با اقرارهایی که در پیشگاه حضرتش می‌نماییم، در واقع دست [[بیعت]] با او می‌دهیم. این اقرارها شامل [[شهادت]] و [[گواهی]] دادن ما نسبت به [[فضائل]] و خصائص و [[برکات]] [[حضرت]] است و اعلان [[اعتقاد]] به [[ظهور]] قطعی او و آن‌چه [[پس از ظهور]]، به دست مبارکش به وقوع می‌پیوندد و در نهایت [[عهد]] و [[پیمان]] محکم [[وفاداری]] است که با او می‌بندیم. این [[بیعت]] در دو مورد به صورت عملی نیز [[دستور]] داده شده است: یکی در [[دعای عهد]] است که در آخر [[دعا]]، سه بار با دست راست به پای راست می‌زنیم و می‌گوییم: {{متن حدیث|الْعَجَلَ الْعَجَلَ يَا مَوْلَايَ يَا صَاحِبَ الزَّمَانِ}} و دیگری در دعای [[زمان غیبت]] است که پس از [[دعا]]، دست راست را بر [[کف دست]] چپ می‌زنیم و گویی با آن [[حضرت]] دست [[بیعت]] می‌دهیم.
-* [[دعای عهد]]، [[بیعت]] با [[حضرت]] است و در آن هرروز صبح با [[تجدید بیعت]] و اعلان [[آمادگی]] و [[استقامت]] بر بیعتی که تا [[روز قیامت]] بر گردن گرفته‌ایم از [[خداوند]] [[ثبات]] آن را می‌خواهیم: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ إِنِّي أُجَدِّدُ لَهُ فِي صَبِيحَةِ يَوْمِي هَذَا وَ مَا عِشْتُ مِنْ أَيَّامِي عَهْداً وَ عَقْداً وَ بَيْعَةً لَهُ فِي عُنُقِي}}<ref>خدایا من در صبح امروز و تا روزی که زنده باشم، [[عهد]] و [[پیمان]] و [[بیعت]] او را با خود تجدید می‌کنم، به طوری که هرگز از آن بازنگردم و آن را کنار نگذارم. خدایا این [[بیعت]] او تا [[روز قیامت]] بر گردن من است؛ مفاتیح الجنان، دعای عهد.</ref>.
-* و اما در [[روایات]] مختلفی آمده است که [[یاران]] [[حضرت]] در میان [[رکن و مقام]] با او [[بیعت]] می‌کنند <ref>البیان، ص ۲۱۰ و ۲۱۸؛ الزام الناصب، ص ۵۲ و ۲۵۲.</ref>. نیز آمده است که [[حضرت]] در میان [[رکن و مقام]] از [[مردم]] برای امری تازه، کتابی تازه و [[حکومت]] آسمانی تازه، [[بیعت]] می‌گیرد<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۹۵ و ۱۲۱؛ الزام الناصب، ص ۲۲۳.</ref>.
-* [[امیر المؤمنین]] {{ع}} در ضمن [[حدیثی]] طولانی، در [[وصف]] [[بیعت]] [[یاران]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} چنین می‌فرماید: "... با او [[بیعت]] می‌کنند که هرگز دزدی نکنند، [[زنا]] نکنند، مسلمانی را [[دشنام]] ندهند، [[خون]] کسی را به ناحق نریزند، به آبروی کسی لطمه نزنند، به خانه کسی [[هجوم]] نبرند، کسی را به ناحق نزنند، طلا و نقره و گندم و جو [[ذخیره]] نکنند، [[مال]] [[یتیم]] را نخورند، در مورد چیزی‌که [[یقین]] ندارند [[گواهی]] ندهند، مسجدی را خراب نکنند، مشروب نخورند، حریر و خز نپوشند، در برابر سیم و زر سر فرود نیاورند، راه را بر کسی نبندند، راه را [[ناامن]] نکنند، گرد همجنس‌بازی نگرایند، خوراکی را [[انبار]] نکنند، به کم [[قناعت]] کنند، طرفدار [[پاکی]] باشند، از [[پلیدی]] گریزان باشند، به [[نیکی]] [[فرمان]] دهند، از [[زشتی‌ها]] بازدارند، جامه‌های [[خشن]] بپوشند، [[خاک]] را متکای خود سازند، در [[راه خدا]] حقّ‌ [[جهاد]] را ادا کنند و... ، او نیز در حقّ‌ خود [[تعهد]] می‌کند که: از راه آنها برود، جامه‌ای مثل جامه آنها بپوشد، مرکبی همانند مرکب آنها سوار شود، آن‌چنان‌که آنها می‌خواهند باشد، به کم [[راضی]] و قانع شود، [[زمین]] را به [[یاری]] [[خدا]] پر از [[عدالت]] کند، آن‌چنان‌که پر از [[ستم]] شده است، [[خدا]] را آن‌چنان‌که [[شایسته]] است بپرستد، برای خود دربان و نگهبان [[اختیار]] نکند و..." <ref>[[منتخب الاثر (کتاب)|منتخب الاثر]]، ص ۴۶۹؛ الملاحم و الفتن، ص ۴۹؛ روزگار رهایی، ج ۱، ص ۴۶۵.</ref>.
-* این [[حدیث]] به شکل دیگر هم [[روایت]] شده که موادّ [[بیعت]]، پس‌وپیش است ولی متن [[پیمان]] یکی است.
-* در [[روایات]] آمده است: نخستین کسی که با [[قائم]] {{ع}} بیعت می‌کند، [[جبرئیل]] است<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۸۵.</ref>.
-* [[حضرت علی]] {{ع}} نیز فرمود: "هرگاه [[قائم]] ما [[قیام]] کند، [[بیعت]] احدی بر گردن او نیست و از این رو، ولادتش مخفیانه و خودش غایب خواهد شد"<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۱، ص ۳۰۳.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۱۸۷.</ref>.
-== [[بیعت]] در [[فرهنگنامه]] [[آخرالزمان]] ==
+گفتنی است درباره [[پیامبر]]{{صل}} و [[امامان معصوم]]{{ع}} که از سوی [[خدا]] [[نصب]] می‌شوند به بیعت نیازی نیست، یعنی [[اطاعت پیامبر]]{{صل}} و [[امام]] [[معصوم]] [[منصوب]] از سوی او، [[واجب]] است؛ چه بر کسانی که بیعت کرده‌اند و چه آنان که بیعت نکرده‌اند. به تعبیر دیگر، لازمه [[مقام نبوت]] و [[امامت]]، [[وجوب اطاعت]] است؛ همان‌گونه که [[قرآن]] می‌فرماید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَطِيعُواْ اللَّهَ وَأَطِيعُواْ الرَّسُولَ وَأُولِي الأَمْرِ مِنكُمْ}}<ref>سوره نساء، آیه ۵۹.</ref>؛ ‌ای کسانی که [[ایمان]] آورده‌اید خدا را [[اطاعت]] کنید و [[پیامبر]] و اولیای امر خود را [نیز] [[اطاعت]] کنید. حال این [[پرسش]] پیش می‌آید که: چرا پیامبر{{صل}} از [[یاران]] خود یا تازه [[مسلمانان]]، [[بیعت]] گرفت که دو نمونه آن ([[بیعت رضوان]] و [[بیعت]] با [[اهل مکه]])، به طور صریح در [[قرآن]] آمده است؟<ref>ر. ک: سوره فتح، آیه۱۰ و ۱۸.</ref>. در پاسخ باید گفت: بدون [[شک]] این بیعت‌ها، یک نوع تأکید بر [[وفاداری]] بوده که در مواقع خاصی انجام می‌گرفته است. به خصوص برای مقابله با بحران‌ها و حوادث سخت از آن استفاده می‌شده است تا در [[سایه]] آن، [[روح]] تازه‌ای در کالبد افراد دمیده شود. همین امر در بیعت با [[حضرت مهدی]]{{ع}} نیز صورت خواهد گرفت که جنبه تأکید بر وفاداری دارد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)| درسنامه مهدویت ج۳]]، ص۱۶۵-۱۶۷ و [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۱۲۶ ـ ۱۲۸.</ref>.
-* [[بیعت]] نمودن یعنی [[پیمان]] و [[میثاق]] بستن با کسی، و [[تعهد]] دادن و خود را ملزم به [[اطاعت]] شخص، یا انجام کاری کردن، یکی از مراسم [[حکومت]]، ستاندن [[بیعت]] از [[رعیت]] است. [[رسول خدا]] {{صل}} نیز در روز [[غدیر]] از همه [[مردم]] حتی زن‌ها نیز بر [[ولایت]] و [[امامت امیرالمؤمنین]] {{ع}} [[بیعت]] گرفت و [[حضرت مهدی]] {{ع}} نیز از [[یاران]] خود [[بیعت]] و [[پیمان]] می‌ستاند. ولی در [[زمان غیبت]] آن [[حضرت]] که [[مردم]] به ایشان دسترسی ندارند به گونه‌ای دیگر [[دستور]] داده‌اند. در دعای [[زمان غیبت]] پس از خواندن [[دعا]] باید [[کف دست]] راست را بر دست چپ بزنیم و با این کار [[نیت]] کنیم که با آن [[حضرت]] [[بیعت]] می‌نماییم. به خاطر اهمیت متابعت و [[فرمانبرداری]] از [[امام]] [[معصوم]] این [[بیعت]] را برای هر روز [[دستور]] داده‌اند و در [[دعای عهد]] که هر روز صبح خوانده می‌شود، این‌گونه می‌گوییم: "بارالها من در این صبح و تا روزی که زنده‌ام [[پیمان]] و [[میثاق]] و [[بیعت]] خود را با [[امام زمان]] {{ع}} تازه کرده و به آن [[متعهد]] می‌شوم، به طوری که هرگز از آن روی‌گردان نشوم".
-* [[ام سلمه]] از [[رسول خدا]] {{صل}} [[روایت]] می‌کند که فرمود: "(سیصد سیزده تن) به تعداد کسانی که در [[جنگ بدر]] با [[رسول خدا]] {{صل}} [[بیعت]] نمودند، با [[مهدی]] {{ع}} [[بیعت]] خواهند کرد و ساکنان [[زمین]] و [[آسمان]] از او [[راضی]] می‌شوند". و در [[حدیث]] دیگری فرمود: این تعداد در میان [[رکن و مقام]] در [[مسجد الحرام]] [[بیعت]] می‌کنند<ref>سید محمود موسوی دهسرخی، یأتی علی الناس زمان، ص ۱۳۶.</ref>.
-* [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: زمانی که [[حضرت قائم]] {{ع}} [[قیام]] می‌نماید، [[عهد]] و [[میثاق]] و بیعتی از هیچ کس در گردن او نیست<ref>سید محمود موسوی دهسرخی، یأتی علی الناس زمان، ص ۱۳۶.</ref>.
-* [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: [[مهدی]] {{ع}} با [[مردم]] بر [[کتاب جدید]] [[میثاق]] و [[بیعت]] می‌گیرد که این [[بیعت]] بر [[اعراب]] بسیار سخت خواهد بود<ref>غیبت نعمانی: ص ۱۹۴.</ref>.
-* و در [[حدیث]] دیگری آمده: چون [[حضرت قائم]] {{ع}} [[قیام]] فرماید، بر امری [[جدید]] و سنتی [[جدید]] و [[حکم]] [[جدید]] [[قیام]] نموده و این کار بر [[اعراب]] بسیار گران خواهد بود<ref>غیبت نعمانی: ص ۱۹۴.</ref>.
-* [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرماید ندایی [[نام حضرت مهدی]] {{ع}} را صدا می‌زند، [[یاران]] در پشت [[مقام ابراهیم]] نزد ایشان می‌آیند و به آن [[حضرت]] می‌گویند: چه انتظاری داری؟ سپس [[دست حضرت]] را گرفته و با ایشان [[بیعت]] می‌کنند<ref>غیبت نعمانی: ص ۲۶۳.</ref>.
-* [[امام باقر]] {{ع}} فرمود: اولین شخصی که با [[حضرت مهدی]] {{ع}} [[بیعت]] می‌کند [[حضرت جبرئیل]] {{ع}} است و سپس [[سیصد و سیزده]] نفر [[اصحاب خاص]] آن جناب با [[حضرت]] [[بیعت]] خواهند کرد<ref>سید محمود موسوی دهسرخی، یأتی علی الناس زمان، ص ۱۳۷.</ref>.
-* [[امام صادق]] {{ع}} به [[مفضل]] فرمود: "ای [[مفضل]]! هر بیعتی [[قبل از ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} گرفته شود، بیعتی است بر پایه [[کفر]] و [[نفاق]] و [[نیرنگ]]، که [[خداوند]] [[بیعت‌کننده]] و بیعت‌گیرنده را [[لعنت]] می‌کند، اما [[مهدی]] {{ع}} کسی است که بر دیوار [[خانه خدا]] تکیه می‌دهد و دستش را دراز می‌کند و نوری از آن ساطع می‌شود و می‌گوید: این دست خداست که از جانب [[خدا]] و به [[دستور]] او (شما را به [[بیعت]] می‌خواند). سپس این [[آیه]] را خواند: {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ يُبَايِعُونَكَ إِنَّمَا يُبَايِعُونَ اللَّهَ يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْدِيهِمْ فَمَنْ نَكَثَ فَإِنَّمَا يَنْكُثُ عَلَى نَفْسِهِ وَمَنْ أَوْفَى بِمَا عَاهَدَ عَلَيْهُ اللَّهَ فَسَيُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا}}<ref>«بی‌گمان آنان که با تو بیعت می‌کنند جز این نیست که با خداوند بیعت می‌کنند؛ دست خداوند بالای دست‌های آنان است؛ از این روی هر که پیمان شکند به زیان خویش می‌شکند و هر کس به آنچه با خداوند پیمان بسته است وفا کند به زودی به او پاداشی سترگ خواهد داد» سوره فتح، آیه ۱۰.</ref> آن‌گاه اولین شخصی که می‌آید و [[بیعت]] می‌کند [[جبرئیل]] است و سپس فرشتگاه و برگزیدگان [[جن]] می‌آیند و با ایشان [[بیعت]] می‌نمایند و سپس نقیبان [[بیعت]] می‌کنند<ref>الزام الناصب: ص</ref>.
-* در [[حدیث]] مفصلی [[ابن مسعود]] [[روایت]] می‌کند، زمانی که راه‌های [[تجارت]] بسته و [[فتنه‌ها]] زیاد شد، هفت عالم از گوشه گوشه [[دنیا]] بدون هماهنگی [[قیام]] می‌کنند و با هر کدام [[سیصد و سیزده]] نفر [[بیعت]] می‌کنند و این هفت عالم در [[مکه]] با هم [[ملاقات]] می‌کنند و از مقصود یکدیگر پرسش می‌کنند و همگی می‌گویند که ما به دنبال [[مهدی]] {{ع}} هستیم. سپس به جستجوی آن [[حضرت]] می‌پردازند و ایشان را پس از [[تحمل]] سختی‌هایی می‌یابند و... زمانی که [[حضرت]] را یافتند می‌گویند: بیا تا با شما [[بیعت]] کنیم. سپس [[حضرت]] در میان [[رکن و مقام]] می‌نشیند و آنان با حضر [[بیعت]] می‌کنند... <ref>سید محمود موسوی دهسرخی، یأتی علی الناس زمان، ص ۶۶۶.</ref>.
-* در روایتی [[رسول خدا]] {{صل}} خبر از آمدن گروهی با [[پرچم‌های سیاه]] می‌دهند که از سوی [[مشرق]] [[قیام]] می‌کنند. سپس [[حضرت]] می‌فرماید اگر این گروه [[قیام]] کردند به سوی آنان بشتابید و با آنان [[بیعت]] کنید اگر چه لازم باشد سینه‌خیز از روی برف‌ها بروید!<ref>سید محمود موسوی دهسرخی، یأتی علی الناس زمان، ص ۱۴۶.</ref>. پیشاپیش [[ظهور]] [[حضرت]] در مراسم [[حج]] گروهی از حج‌گذاران پس از [[عرفات]]، درمنی دیوانه‌وار به [[جان]] هم می‌افتند و پس از کشتاری فراوان به سوی [[حضرت]] می‌روند که سر بر [[دیوار کعبه]] نهاده و [[اشک]] می‌ریزد. از او می‌خواهند که از ایشان [[بیعت]] بستاند. [[حضرت]] می‌فرماید: چقدر [[پیمان]] بستید و سپس شکستید و چقدر [[خون‌ها]] (ی ناحق) ریختید! سپس با کراهت و [[ناراحتی]] با آنان [[بیعت]] می‌کند. سپس فرمود اگر شما نیز آن زمان را دریافتید، با او [[بیعت]] نمایید زیرا او [[هدایت‌گر]] [[آسمان]] و [[زمین]] است<ref>سید محمود موسوی دهسرخی، یأتی علی الناس زمان، ص ۶۹۱.</ref>.
-* [[امام حسن]] {{ع}} فرمود: همه ما [[اهل بیت]] بیعتی از طاغوت‌های زمان خود به گردن دارد، مگر [[حضرت قائم]] {{ع}}، و در [[روایت]] دیگری [[امام رضا]] {{ع}} فرمود: [[حضرت قائم]] {{ع}} از میان [[مردم]] غایب خواهد شد، تا به گردنش بیعتی نباشد و زمانی که [[قیام]] می‌نماید با [[شمشیر]] [[قیام]] می‌کند (و بیعتی از هیچ کس مانع او نخواهد بود)<ref>نجم الثاقب: باب سوم:</ref><ref>[[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص۱۵۹.</ref>.
-== تجدید بیعت با امام در روز غدیر ==
+== بیعت با امام مهدی {{ع}} ==
-[[تجدید بیعت]] با وجود [[مبارک]] و نازنین [[امام زمان]] {{ع}} یکی از مهم‌ترین [[اعمال]] در [[روز]] [[عید غدیر]] است؛ چراکه امر [[ولایت ائمه]] {{عم}} و پذیرش آن، بعد از [[توحید]] و [[نبوت]] [[پیامبر اکرم]] {{صل}} از اصول مهم [[دین]] است. و عید غدیر روزی است که [[خداوند]] [[اراده]] فرمود که با [[امیر مؤمنان]] {{ع}} به عنوان ولی و [[جانشین]] و [[امام]] بعد از [[رسول خدا]] {{صل}} [[تجدید بیعت]] شود.
+یکی از کارهای نخست حضرت مهدی{{ع}} گرفتن بیعت از یاران خود است. این بیعت، در [[مسجد الحرام]] و بین [[رکن و مقام]] صورت می‌گیرد<ref>طوسی، کتاب الغیبه، ص۴۷۶، ح۵۰۲؛ عبدالرزاق بن همام صنعانی، المصنف، ج۱۱، ح۲۰۷۶۹.</ref>. البته در روایاتی نقل شده که نخستین [[بیعت کننده]] با حضرت مهدی{{ع}}، [[جبرئیل امین]] است. [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|... فَیَکُونُ أَولُ مَنْ یُبَایِعُهُ جَبْرَئِیلَ ثُم الثلَاثَمِائَهِ وَ الثلَاثَهَ عَشَر}}<ref>علی بن ابراهیم قمی، تفسیر قمی، ج۲، ص۲۰۴؛ نیز ر. ک: محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۴، ص۱۸۴، ح۳.</ref>؛ ... پس نخستین کس که با او بیعت می‌کند، [[جبرئیل]] است. سپس آن ۳۱۳ نفر [بیعت می‌کنند]... افزون بر روایات شیعه در پاره‌ای از روایات [[اهل سنت]] نیز بر بیعت یاران حضرت با ایشان تأکید شده است<ref>عبدالرزاق صنعانی، المصنف، ج۱۱، باب المهدی، ح۲۰۷۶۹؛ نیز نک: مقدسی شافعی، عقد الدرر، ص۱۲۳.</ref>. [[ابو بصیر]] از [[امام صادق]]{{ع}} [[روایت]] کرده که آن حضرت فرمود: پدرم به من فرمود: {{متن حدیث|… وَ اللهِ لَکَأَنی أَنْظُرُ إِلَیْهِ بَیْنَ الرکْنِ وَ الْمَقَامِ یُبَایِعُ الناسَ عَلَی کِتَابٍ جَدِیدٍ عَلَی الْعَرَبِ شَدِیدٌ}}<ref>محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ۱۹۴، ح۱؛ ص۲۶۲، ح۲۲؛ ص۲۶۳، ح۲۴.</ref>؛ ... به [[خدا]] [[سوگند]]! گویی هم اکنون به او می‌نگرم که میان [[رکن و مقام]] به فرمانی جدید از [[مردم]] [[بیعت]] می‌گیرد، فرمانی که بر [[عرب]] سخت گران است.
-از این‌رو، بهترین و والاترین عملی که یک [[مؤمن]] در این روز [[شریف]] باید انجام دهد، [[تجدید]] [[بیعت با امام]] و ولی [[زمان]] خویش است. این است که [[امام صادق]] {{ع}} در باره [[روز غدیر]] فرمودند:
-{{متن حدیث|هَذَا يَوْمٌ عَظِيمٌ عَظَّمَ اللَّهُ حُرْمَتَهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَ أَكْمَلَ لَهُمْ فِيهِ الدِّينَ وَ تَمَّمَ عَلَيْهِمُ النِّعْمَةَ وَ جَدَّدَ لَهُمْ مَا أَخَذَ عَلَيْهِمْ مِنَ الْعَهْدِ وَ الْمِيثَاقِ}}<ref>مصباح المتهجد، ص۷۳۷؛ مصباح الزائر، ص۱۶۷؛ الإقبال، ج۲، ص۲۷۶.</ref>؛ روز غدیر، روز بزرگی است. خداوند [[حرمت]] آن را بر [[مؤمنان]] بزرگ داشته و دین را در آن، برایشان به کمال رسانده و [[نعمت]] را برایشان کامل کرده و [[عهد]] و پیمانی را که از ایشان گرفته بود، تجدید کرده است.
-چنان که یکی از نام‌های این روز {{متن حدیث|يَوْمُ الْمِيثَاقِ الْمَأْخُوذِ}} است. یعنی روز پیمانی که گرفته شده است. امام صادق {{ع}} فرمودند:
-{{متن حدیث|وَ اسْمُهُ فِي السَّمَاءِ يَوْمُ الْعَهْدِ الْمَعْهُودِ وَ فِي الْأَرْضِ يَوْمُ الْمِيثَاقِ الْمَأْخُوذِ}}<ref>تهذیب الأحکام، ج۳، ص۱۴۳.</ref>؛ و نام این روز در [[آسمان]] «روز عهدی است که گرفته شده است»، و در [[زمین]]، «روز [[پیمان]] محکمی است که بسته شده است».
-[[امام رضا]] {{ع}} درباره [[شئون]] عید غدیر فرمودند:
-{{متن حدیث|وَ يَوْمُ الشَّرْطِ الْمَشْرُوطِ}}<ref>إقبال الأعمال، ج۱، ص۴۶۴.</ref>؛ روز غدیر روز بستن پیمان [[ولایت]] است.
-از این‌رو، این روز را باید روز [[بیعت]] و عهد و پیمان با امام زمان {{ع}} دانست.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۳۳۴.</ref>
-=== معنای بیعت ===
+بنابراین بیعت فقط به دلیل تأکید بر [[دلدادگی]] [[یاران]] نسبت به [[حضرت مهدی]]{{ع}} است و هرگز به سبب اعتماد و یا عدم اعتماد نیست<ref>در برخی از کتاب‌ها به مفاد بیعت نامه حضرت نیز اشاره شده است؛ اما از آنجا که این منابع روایی و روایات مربوط، دارای اعتبار کافی نیست از ذکر آنها چشم پوشی شد.</ref>. [[امام مهدی]]{{ع}} پس از ظهور، به [[هدایت]] و [[ارشاد]] مردم می‌پردازد و آنان را به [[معنویت]] و [[عدل و داد]] فرا می‌خواند. در برابر گفت و گوهای منطقی و ارشادات آن حضرت، گروه [[باطل]] و صاحبان زر و زور و تزویر و [[فساد]] قرار می‌گیرند. در نتیجه آن حضرت بعد از [[اتمام حجت]] به [[مبارزه]] می‌پردازد و [[نهضت]] [[مستضعفان]] و ستمدیدگان را [[رهبری]] می‌کند... و در اینجاست که [[قیام جهانی]] او آغاز می‌شود<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)| درسنامه مهدویت ج۳]]، ص۱۶۵-۱۶۷.</ref>.
-بیعت یعنی [[پذیرش امر]] ولایت و [[وصایت]] و [[خلافت امام]] {{ع}} که از سوی [[خدای تعالی]] به وسیله پیامبر اکرم {{صل}} به ما [[ابلاغ]] شده است. [[پذیرش بیعت]] سه مرحله دارد؛ پذیرش [[قلبی]]، پذیرش زبانی، و پذیرش عملی. اساس [[بیعت]] پذیرش [[قلبی]] است، یعنی قلباً و از روی [[یقین]] به تمام شئونات [[امام]] و [[مقام ولایت]] ایشان [[باور]] داشته باشیم؛ آن‌چنان که [[امام علی]] {{ع}} را صاحب [[جان]] و [[مال]] و [[صاحب اختیار]] خود بدانیم، امر ایشان را امر [[خدا]] و [[نهی]] ایشان را نهی [[خدای تعالی]] بدانیم، و [[تبعیت]] و [[پیروی]] از ایشان را حتی در امور عادی بر خود [[واجب]] بشماریم.
-بیعت زبانی، یعنی به همین [[اعتقاد قلبی]] [[اقرار]] داشته باشیم. مرحله دیگر بیعت مربوط به عمل ماست. یعنی تمام آنچه را که قلباً معتقدیم و به زبان اعتراف کردیم، [[جامه]] عمل بپوشانیم و در عمل [[تسلیم]] بی‌چون و چرای [[ائمه]] {{عم}} باشیم. بنابراین، بیعت [[واقعی]] همان تسلیم قلبی، زبانی و عملی است، نه دست دادن تنها. در دعای [[شریف]] [[عهد]] با [[امام زمان]] {{ع}} می‌خوانیم:
-{{متن حدیث|اللَّهُمَّ إِنِّي أُجَدِّدُ لَهُ فِي صَبِيحَةِ يَوْمِي هَذَا وَ مَا عِشْتُ مِنْ أَيَّامِي عَهْداً وَ عَقْداً وَ بَيْعَةً لَهُ فِي عُنُقِي لَا أَحُولُ عَنْهَا وَ لَا أَزُولُ أَبَداً}}؛ خدایا! در بامداد امروز و هر [[روز]] از روزهای عمرم، عهد و [[پیمان]] و بیعتی را که برای او به گردن دارم [[تجدید]] می‌کنم و از آن برنمی‌گردم و کناره نمی‌گیرم.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۳۳۵.</ref>
-=== [[تجدید بیعت]] ===
+درباره [[حضرت ولی عصر]]{{ع}}، به خاطر عدم حضور وی، به بیعت زبانی اکتفا شده و ما با اقرارهایی که در پیشگاه حضرت می‌نماییم، در واقع دست بیعت با او می‌دهیم. این اقرارها شامل [[شهادت]] و [[گواهی دادن]] ما نسبت به [[فضائل]] و خصائص و [[برکات]] حضرت است و [[اعلان]] [[اعتقاد]] به ظهور [[قطعی]] او و آنچه پس از ظهور، به دست مبارکش به وقوع می‌پیوندد و در نهایت [[عهد]] و [[پیمان]] محکم [[وفاداری]] است که با او می‌بندیم. این [[بیعت]] در دو مورد به صورت عملی نیز دستور داده شده است: یکی در [[دعای عهد]] است که در آخر [[دعا]]، سه بار با دست راست به پای راست می‌زنیم و می‌گوییم: {{متن حدیث|الْعَجَلَ الْعَجَلَ يَا مَوْلَايَ يَا صَاحِبَ الزَّمَانِ}} و دیگری در دعای [[زمان غیبت]] است که پس از دعا، [[دست]] راست را بر [[کف دست]] چپ می‌زنیم و گویی با آن حضرت دست بیعت می‌دهیم.
-اصل [[بیعت گرفتن]] [[خداوند]] برای ائمه‌{{عم}} بر اساس [[روایات]] در [[عالم ذر]] بوده است. [[انبیا]] و [[اوصیا]] و [[اهل]] [[ایمان]] به ترتیب این بیعت را پذیرفته‌اند. بعد از این پذیرش، [[اراده خدای تعالی]] به این تعلق گرفت که وقتی [[انسان‌ها]] وارد [[دنیا]] می‌شوند، آن عهد و پیمان را فراموش کنند و پس از [[کمال یافتن]] [[عقل]] و [[فهم]] خود در جست‌وجوی صاحب آن پیمان باشند.
-به همین دلیل به [[مؤمنین]] دستور داده شد تا آن عهد فراموش شده را، به ویژه در [[روز غدیر]] تجدید نمایند؛ چنان که [[امام صادق]] {{ع}} درباره روز [[عید غدیر]] فرمودند:
-{{متن حدیث|إِنَّ هَذَا الْيَوْمَ يَوْمٌ عَظَّمَ اللَّهُ حُرْمَتَهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ إِذْ أَكْمَلَ اللَّهُ لَهُمْ فِيهِ الدِّينَ وَ تَمَّمَ عَلَيْهِمُ النِّعْمَةَ وَ جَدَّدَ لَهُمْ مَا أَخَذَ عَلَيْهِمْ مِنَ الْمِيثَاقِ وَ الْعَهْدِ فِي الْخَلْقِ الْأَوَّلِ إِذْ أَنْسَاهُمُ اللَّهُ ذَلِكَ الْمَوْقِفَ وَ وَفَّقَهُمْ لِلْقَبُولِ مِنْهُ وَ لَمْ يَجْعَلْهُمْ مِنْ أَهْلِ الْإِنْكَارِ الَّذِينَ جَحَدُوا}}<ref>إقبال الأعمال، ج۱، ص۴۷۲.</ref>؛ امروز روزی است که [[خداوند]] حرمتش را بر [[مؤمنان]] [[عظیم]] شمرده؛ چراکه [[دین]] را برایشان کمال بخشید و [[نعمت]] را تمام ساخت و [[عهد]] و پیمانی را که در [[روز]] [[آفرینش]] نخست از آنان گرفت و به دست [[فراموشی]] سپردند، [[تجدید]] نموده و [[توفیق]] قبول آن را به آنها [[عنایت]] فرمود و آنان را از [[انکار]] کنندگان قرار نداد.
-[[شاهد]] دیگر این مطلب دعای [[امام صادق]] {{ع}} است که به خواندن آن در روز [[شریف]] [[غدیر]] سفارش کرده‌اند. در فرازی از این [[دعا]] چنین می‌خوانیم:
+دعای عهد، [[بیعت]] با حضرت است و در آن هر روز صبح با تجدید بیعت و [[اعلان]] آمادگی و [[استقامت]] بر بیعتی که تا [[روز قیامت]] بر گردن گرفته‌ایم از [[خداوند]] [[ثبات]] آن را می‌خواهیم: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ إِنِّي أُجَدِّدُ لَهُ فِي صَبِيحَةِ يَوْمِي هَذَا وَ مَا عِشْتُ مِنْ أَيَّامِي عَهْداً وَ عَقْداً وَ بَيْعَةً لَهُ فِي عُنُقِي}}<ref>خدایا من در صبح امروز و تا روزی که زنده باشم، عهد و پیمان و بیعت او را با خود تجدید می‌کنم، به طوری که هرگز از آن بازنگردم و آن را کنار نگذارم. خدایا این بیعت او تا روز قیامت بر گردن من است؛ مفاتیح الجنان، دعای عهد.</ref>.
-{{متن حدیث|يَا مَنْ هُوَ كُلَّ يَوْمٍ فِي شَأْنٍ كَمَا كَانَ مِنْ شَأْنِكَ أَنْ تَفَضَّلْتَ عَلَيَّ بِأَنْ جَعَلْتَنِي مِنْ أَهْلِ إِجَابَتِكَ وَ أَهْلِ دِينِكَ وَ أَهْلِ دَعْوَتِكَ وَ وَفَّقْتَنِي لِذَلِكَ فِي مُبْتَدَإِ خَلْقِي تَفَضُّلًا مِنْكَ وَ كَرَماً وَ جُوداً}}<ref>الإقبال، ج۲، ص۲۷۷؛ بحارالأنوار، ج۹۸، ص۲۹۸، ح۱.</ref>؛ ای آنکه هر روز در کاری است! همان طور که از کار تو آن است که بیش از [[استحقاق]] بر من ببخشی؛ به اینکه مرا سزاوار [[اجابت]] خودت و دینت و دعوتت کردی، و مرا در ابتدای آفرینشم، از سر [[بخشش]] بیش از استحقاق و بدون عوض و بزرگواری‌ات، به اینها (اجابت و دین و [[دعوت]] [[خدا]]) موقق کردی!
-{{متن حدیث|ثُمَّ أَرْدَفْتَ الْفَضْلَ فَضْلًا وَ الْجُودَ جُوداً وَ الْكَرَمَ كَرَماً رَأْفَةً مِنْكَ وَ رَحْمَةً إِلَى أَنْ جَدَّدْتَ ذَلِكَ الْعَهْدَ لِي تَجْدِيداً بَعْدَ تَجْدِيدِكَ خَلْقِي وَ كُنْتُ نَسْياً مَنْسِيّاً نَاسِياً سَاهِياً غَافِلًا فَأَتْمَمْتَ نِعْمَتَكَ بِأَنْ ذَكَّرْتَنِي ذَلِكَ وَ مَنَنْتَ بِهِ عَلَيَّ وَ هَدَيْتَنِي لَهُ}}<ref>إقبال الأعمال، ج۱، ص۴۷۲؛ بحار الأنوار، ج۱۵، ص۲۹۸.</ref>؛ آن‌گاه از روی [[مهرورزی]] و رحمتت، پس از فزون‌بخشی، فزون‌بخشی دیگری، و پس از بخشش بدون عوض، بخشش بدون عوض دیگری، و پس از [[بزرگواری]]، بزرگواری دیگری، در پی آوردی تا بعد از اینکه آفرینشم را [[تجدید]] کردی، آن [[عهد]] را تجدید کنم. و حال آن‌که من نسبت به آن عهد فراموشکار و [[غافل]] بودم. پس نعمتت را بر من کامل نمودی و آن را یادآوری کردی و بدین سبب بر من [[منت]] نهادی و مرا [[هدایت]] فرمودی!
+اما در [[روایات]] مختلفی آمده است که [[یاران]] حضرت در میان [[رکن و مقام]] با او بیعت می‌کنند<ref>البیان، ص۲۱۰ و ۲۱۸؛ الزام الناصب، ص۵۲ و ۲۵۲.</ref>. همچنین آمده است که حضرت در میان رکن و مقام از [[مردم]] برای امری تازه، کتابی تازه و [[حکومت]] آسمانی تازه، بیعت می‌گیرد<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص۹۵ و ۱۲۱؛ الزام الناصب، ص۲۲۳.</ref>.
-از این‌رو هر [[روز]] با [[امام]] خویش [[بیعت]] و [[وفاداری]] خود را نسبت به آن عهد دیرین اعلام می‌کنیم. سپس از [[خدای تعالی]] درخواست می‌کنیم که بتوانیم به تعهدی که نسبت به امام خود داریم کاملاً موفق باشیم:
-{{متن حدیث|اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ وَ الذَّابِّينَ عَنْهُ وَ الْمُسَارِعِينَ إِلَيْهِ فِي قَضَاءِ حَوَائِجِهِ وَ الْمُحَامِينَ عَنْهُ وَ السَّابِقِينَ إِلَى إِرَادَتِهِ وَ الْمُسْتَشْهَدِينَ بَيْنَ يَدَيْهِ}}؛ خدایا! ما را از [[یاوران]]، [[یاران]]، مدافعان، [[شتاب]] کنندگان در اجرای خواسته‌هایش، حمایتگران او، پیشی گیرندگان به تحقق اراده‌اش و [[شهیدان]] پیش رویش قرار بده!
+[[امیر المؤمنین]]{{ع}} در ضمن [[حدیثی]] طولانی، در وصف بیعت [[یاران حضرت مهدی]]{{ع}} چنین می‌فرماید: "... با او بیعت می‌کنند که هرگز دزدی نکنند، [[زنا]] نکنند، [[مسلمانی]] را [[دشنام]] ندهند، [[خون]] کسی را به ناحق نریزند، به آبروی کسی لطمه نزنند، به [[خانه]] کسی هجوم نبرند، کسی را به ناحق نزنند، طلا و [[نقره]] و گندم و جو ذخیره نکنند، مال یتیم را نخورند، در مورد چیزی‌که [[یقین]] ندارند [[گواهی]] ندهند، مسجدی را خراب نکنند، مشروب نخورند، حریر و خز نپوشند، در برابر سیم و زر سر فرود نیاورند، راه را بر کسی نبندند، راه را ناامن نکنند، گرد همجنس‌بازی نگرایند، خوراکی را [[انبار]] نکنند، به کم [[قناعت]] کنند، طرفدار [[پاکی]] باشند، از [[پلیدی]] گریزان باشند، به [[نیکی]] [[فرمان]] دهند، از [[زشتی‌ها]] بازدارند، جامه‌های [[خشن]] بپوشند، خاک را متکای خود سازند، در [[راه خدا]] حقّ‌ [[جهاد]] را ادا کنند و...، او نیز در حقّ‌ خود [[تعهد]] می‌کند که: از راه آنها برود، جامه‌ای مثل [[جامه]] آنها بپوشد، مرکبی همانند مرکب آنها سوار شود، آن‌چنان‌که آنها می‌خواهند باشد، به کم [[راضی]] و قانع شود، [[زمین]] را به یاری خدا پر از [[عدالت]] کند، آن‌چنان‌که پر از [[ستم]] شده است، [[خدا]] را آن‌چنان‌که شایسته است بپرستد، برای خود [[دربان]] و [[نگهبان]] [[اختیار]] نکند و..."<ref>[[منتخب الاثر (کتاب)|منتخب الاثر]]، ص۴۶۹؛ الملاحم و الفتن، ص۴۹؛ روزگار رهایی، ج ۱، ص۴۶۵.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۱۸۷؛ [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص۱۵۹.</ref>
-اگر مؤمنی خواست ایمانش را تکمیل کند، باید غیر از [[روز غدیر]] که بهترین [[زمان]] برای [[تجدید عهد با امام زمان]] {{ع}} است، هر روز عهدش را با امام زمانش تجدید کند. این عهد در واقع بیعت با [[پیامبر خدا]] {{صل}} و [[ائمه اطهار]] {{عم}} است؛ چراکه بیعت با هر امامی در واقع [[بیعت با امام]] قبلی است.
-از نشانه‌های [[پایبندی به عهد]] و [[میثاق]] با [[امام زمان]] {{ع}} [[ادای حقوق]] آن [[حضرت]]، مهیا شدن برای [[ظهور]] آن حضرت، [[دعا]] برای [[تعجیل در فرج]] آن حضرت، [[زیارت]] آن حضرت، [[احسان]] به [[شیعیان]] امام زمان {{ع}} و [[وظایف]] دیگری که در کتاب‌هایی که در این باره نوشته شده است، از جمله کتاب [[مکیال المکارم (کتاب)|مکیال المکارم]] که به آنها پرداخته است.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۳۳۵.</ref>
+== مراحل بیعت ==
+پذیرش بیعت سه مرحله دارد؛ پذیرش [[قلبی]]، پذیرش زبانی، و پذیرش عملی. اساس بیعت، پذیرش قلبی است، یعنی قلباً و از روی [[یقین]] به تمام شئونات امام و [[مقام ولایت]] ایشان [[باور]] داشته باشیم؛ آن‌چنان که [[امام علی]]{{ع}} را صاحب [[جان]] و [[مال]] و صاحب اختیار خود بدانیم، [[امر]] ایشان را [[امر خدا]] و [[نهی]] ایشان را نهی [[خدای تعالی]] بدانیم و [[تبعیت]] و [[پیروی]] از ایشان را حتی در امور عادی بر خود [[واجب]] بشماریم.
+[[بیعت]] زبانی، یعنی به همین [[اعتقاد قلبی]] [[اقرار]] داشته باشیم. مرحله دیگر بیعت مربوط به عمل ماست. یعنی تمام آنچه را که قلباً معتقدیم و به زبان اعتراف کردیم، [[جامه]] عمل بپوشانیم و در [[عمل]] [[تسلیم]] بی‌چون و چرای [[ائمه]]{{عم}} باشیم. بنابراین، [[بیعت]] واقعی همان تسلیم [[قلبی]]، زبانی و عملی است، نه دست دادن تنها. در دعای [[شریف]] [[عهد]] با [[امام زمان]]{{ع}} می‌خوانیم: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ إِنِّي أُجَدِّدُ لَهُ فِي صَبِيحَةِ يَوْمِي هَذَا وَ مَا عِشْتُ مِنْ أَيَّامِي عَهْداً وَ عَقْداً وَ بَيْعَةً لَهُ فِي عُنُقِي لَا أَحُولُ عَنْهَا وَ لَا أَزُولُ أَبَداً}}؛ خدایا! در بامداد امروز و هر [[روز]] از روزهای عمرم، عهد و [[پیمان]] و بیعتی را که برای او به گردن دارم تجدید می‌کنم و از آن برنمی‌گردم و کناره نمی‌گیرم<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص۳۳۵.</ref>.
 == پرسش‌های وابسته ==
 {{پرسمان کلیات عصر ظهور}}
 == منابع ==
@@ خط ۸۳: / خط ۴۳: @@
 # [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']]
 # [[پرونده:13681151.jpg|22px]] [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|'''فرهنگنامه آخرالزمان''']]
+# [[پرونده:1100832.jpg|22px]] [[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|'''غدیر برترین پیام آسمانی''']]
 {{پایان منابع}}
@@ خط ۹۱: / خط ۵۲: @@
 [[رده:بیعت]]
 [[رده:مدخل درسنامه]]
-[[رده:مدخل فرهنگ‌نامه]]