بحث:وجوب و ضرورت نقلی انتظار چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
::::::ندای نصرت‌خواهی [[مهدی]]{{ع}}، نه تنها [[زمان ظهور]] بلند است؛ بلکه چنین ندایی همین الان نیز بلند می‌باشد. ما باید پنبه‌ها را از گوشهای خود بیرون آوریم و برای [[یاری]] همه‌جانبه [[حضرت]] آماده باشیم. | ::::::ندای نصرت‌خواهی [[مهدی]]{{ع}}، نه تنها [[زمان ظهور]] بلند است؛ بلکه چنین ندایی همین الان نیز بلند می‌باشد. ما باید پنبه‌ها را از گوشهای خود بیرون آوریم و برای [[یاری]] همه‌جانبه [[حضرت]] آماده باشیم. | ||
::::::'''۱۰. روایاتی که اهل برخی [[شهرها]] را [[ناصر]] معرفی میکند:''' | ::::::'''۱۰. روایاتی که اهل برخی [[شهرها]] را [[ناصر]] معرفی میکند:''' | ||
::::: | :::::#'''[[قم]]؛''' {{متن حدیث|أَهْلُ قُمَّ أَنْصَارُنَا}}<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۶۰، ص۱۶ و ۲۱۴.</ref>؛ {{متن حدیث|أَمَا إِنَّهُمْ أَنْصَارُ قَائِمِنَا}}<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۶۰، ص۲۱۸.</ref>. | ||
::::: | :::::#'''[[طالقان]]؛''' {{متن حدیث|هُمْ أَنْصَارُ الْمَهْدِيِّ فِي آخِرِ الزَّمَانِ}}<ref>اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمه، ج۳، ص۲۶۸؛ کورانی، علی، معجم احادیث المهدی{{ع}}، ج۳، ص۸۴، ح۶۲۹.</ref>. | ||
::::: | :::::#'''[[عراق]]؛''' {{متن حدیث|يَكُونُ بِالشَّامِ جُنْدٌ وَ بِالْعِرَاقِ جُنْدٌ وَ بِالْيَمَنِ جُنْدٌ...}}<ref>ابن حنبل، احمد، مسند، ج۴، ص۱۱۰.</ref>. | ||
::::: | :::::#'''[[شام]]؛''' {{متن حدیث|أًلْأًبْدَالُ يَكُونُونَ بِالشَّامِ}}<ref>ابن حنبل، احمد، مسند، ج۱، ص۱۱۲؛ کورانی، علی، معجم احادیث المهدی{{ع}}، ج۱، ص۲۸۳، ح۱۸۳.</ref>. | ||
::::: | :::::#'''[[مصر]]؛''' {{متن حدیث|يُبَايِعُ الْقَائِمَ... عِدَّةَ أَهْلِ بَدْرٍ فِيهِمُ النُّجَبَاءُ مِنْ أَهْلِ مِصْرَ وَ الْأَبْدَالُ مِنْ أَهْلِ الشَّامِ وَ الْأَخْيَارُ مِنْ أَهْلِ الْعِرَاقِ}}<ref>طوسی، محمد بن حسن، الغیبه، ص۴۷۷.</ref>»<ref>[[سید محمد رضی آصف آگاه|آصف آگاه؛سید محمد رضی]]، [[بررسی شاخصه‌های جامعه زمینه‌ساز ظهور با تأکید بر روایات نصرت (مقاله)|بررسی شاخصه‌های جامعه زمینه‌ساز ظهور با تأکید بر روایات نصرت]]، ص ۹۵-۱۰۰.</ref>. | ||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} | ||
نسخهٔ ۹ مارس ۲۰۲۰، ساعت ۱۷:۲۵
| ۵. حجت الاسلام و المسلمین آصف آگاه ؛ |
|---|
|
نویسنده: آقای سالاری
پاسخ تفضیلی
انتظار فرج و عظمت آن
- اندیشۀ انتظار، افزون بر گستردگی و پویایی، چنان عظمت دارد که دیگر انتظارات بشر، هر اندازه بزرگ باشند، در برابر آن، ناچیزند. انتظار ظهور مهدی (ع) همۀ خواسته‌های مقدس و انسانی را دربرداشته و پیامبران الهی (ع) پیوسته آن را نوید داده‌اند، تا وعده الهی فرارسد و آرزوهای بلند و دیرین انسانیت به بار بنشینند[۳۵]. در منابع دینی به اندازه‌ای بر ضرورت انتظار تأکید شده است که انکار آن موجب خروج از دایرۀ مؤمنین و متقین میشود. عالمان بزرگ دین، برپایۀ احادیث معصومین انتظار فرج را شاخص بزرگ انسان دیندار در عصر غیبت دانسته‌اند و همواره دین‌داران را به داشتن و دانستن این مهم فرا خوانده‌اند[۳۶]. انتظار موعود، اصل مسلم اعتقادی است و برخی از علماء بر این باورند که به استناد بسیاری از روایات، انتظار موعود امری واجب است[۳۷].
دلایل نقلی وجوب انتظار فرج
- برخی از این مستندات وجوب انتظار فرج بر اساس آیات و روایات عبارتند:
آیات دال بر وجوب انتظار فرج
- آیات: با استفاده از برخی روایات روشن میشود آیاتی از قرآن کریم دال بر وجوب انتظار فرج هستند مانند:
- ﴿وَ ارْتَقِبُواْ إِنىِّ مَعَكُمْ رَقِيبٌ﴾[۳۸] و ﴿فَانتَظِرُواْ إِنىِّ مَعَكُم مِّنَ الْمُنتَظِرِين﴾[۳۹]. از امام رضا(ع) نقل شده فرمودند: «چقدر خوب است صبر و انتظار فرج! آیا نشنیده‌ای فرموده خدای عزوجل را که ﴿وَ ارْتَقِبُواْ إِنىِّ مَعَكُمْ رَقِيبٌ﴾ و الگو:فَانتَظِرُواْ إِنىِّ مَعَكُم مِّنَ الْمُنتَظِرِين، بنابراین بر شما باد به صبر، به درستی که گشایش پس از ناامیدی می‌آید، البته آنان که پیش از شما بودند صبورتر از شما بودند»[۴۰]
- ﴿وَيَقُولُونَ لَوْلَا أُنْزِلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِنْ رَبِّهِ فَقُلْ إِنَّمَا الْغَيْبُ لِلَّهِ فَانْتَظِرُوا إِنِّي مَعَكُمْ مِنَ الْمُنْتَظِرِينَ﴾[۴۱]. امام صادق (ع) فرمودند: «درباره قول خدای عزوجل: ﴿الَمِ ذَلِكَ الْكِتَابُ لَا رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِلْمُتَّقِينَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ﴾[۴۲]، تقواپیشگان، شیعیان علی (ع) هستند و غیب همان حجت غایب است و گواه بر این گفته خدای عزوجل است که فرمود: ﴿وَيَقُولُونَ لَوْلَا أُنْزِلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِنْ رَبِّهِ فَقُلْ إِنَّمَا الْغَيْبُ لِلَّهِ فَانْتَظِرُوا إِنِّي مَعَكُمْ مِنَ الْمُنْتَظِرِينَ﴾[۴۳].[۴۴]
روایات دال بر وجوب انتظار فرج
- روایات: روایات اهل بیت (ع) در این خصوص به دو دسته تقسیم می‌گردد:
- روایاتی که صریحاً در آن فعل دستوری به کار رفته است و مؤمنین را مکلف به این امر می‌کنند، مانند:
- از امام جواد(ع) نقل شده است فرمودند: «همانا قیام کننده از ما (اهل بیت (ع)) همان مهدی (ع) است که انتظار او در (زمان) غیبتش واجب است»[۴۵] تعبیر وجوب، در فرمایش ایشان نشان دهندۀ ضرورت حال انتظار در زمان پنهانی امام است. دینداری و بندگی خدا جز به شرط تحقق این رکن مهم ـ یعنی انتظار قائم(ع) ـ امکان ندارد و کسی که به دنبال عبادت پروردگار است، نباید از این امر واجب غفلت بورزد[۴۶].
- امام باقر(ع) فرمودند: «صبح و شام متوقع و منتظر این امر (فرج) باشید»[۴۷].[۴۸]
- حضرت مهدی(ع) فرمودند: «بر شما باد به دعا کردن و انتظار فرج و گشایش چرا که به زودی برای شما علم (به فوائد آن) آشکار میشود»[۴۹].[۵۰]
- روایاتی که در موضوع انتظار و فضیلت آن آمده و هر چند ظاهراً جملات خبریه است اما به صورت دستوری هستند. به عبارت دیگر این روایات توصیف انتظار و پاداش آن و آثار آن نیست، بلکه توصیه و دستور به انتظار و تحصیل این حالت در خود است[۵۱] مانند:
- روزی امام صادق(ع) فرمودند: «می‌خواهید به شما خبر دهم از چیزی که بدون آن خداوند هیچ عمل را از بندگان نمی‌پذیرد. فرمود: شهادت به یگانگی خدا و آنکه حضرت محمد(ص) بنده و پیامبر اوست... و انتظار ظهور حضرت قائم(ع)»[۵۲].[۵۳] قرابت و همپایگی انتظار قائم (ع) با دیگر اصول اعتقادی اسلام در سخن صادق آل محمد (ع) بیانگر عظمت و جایگاه رفیع مسئلۀ انتظار در آموزه‌های دین است، چون از سویی قرآن مجید ایمان به ولایت و امامت را رکن اساسی دین و مایه کمال آن می‌داند و از سوی دیگر، باورداشت مهدویت، مهم‌ترین جزء اندیشۀ امامت است، از این‌رو دینداری بدون انتظار ظهور مهدی (ع) نیز بی‌ارزش است[۵۴].
- در روایتی، امام باقر(ع) به ابی‌جارود فرمود: «دین من و دین پدران من، بعد از شهادت به وحدانیت خدای متعال و رسالت پیامبر اسلام و اقرار به آنچه از نزد خدای متعال آمده است و ولایت ما و برائت از دشمنان ما و تسلیم امر ما عبارت است از انتظار قائم و تلاش و پرهیزکاری»[۵۵].[۵۶]
- امام صادق(ع) فرمود: «آنچه خدای متعال به وسیلۀ آن، عمل بندگان را قبول خواهد کرد، بعد از شهادت به وحدانیت خدا و رسالت پیامبر و اقرار به امر الهی و ولایت ما و برائت از دشمنان ما و تسلیم از برای ایشان بودن و پرهیزکاری و تلاش و طمأنینه، عبارت است از انتظار برای قائم»[۵۷].[۵۸]
- شخصی خدمت امام محمد باقر(ع) آمد و نوشته‌ای همراه داشت، حضرت به او فرمودند: آیا این نامه مخاصم است که از دینی پرسیده که به واسطۀ آن اعمال انسان به درجۀ قبول می‌رسد؟ عرض کرد: بلی! خدا شما را رحمت کند مراد من همین است. حضرت فرمود: آن دینی که به سبب آن اعمال قبول میشود، این است: «شهادت به یگانگی خدا، و اینکه شریک ندارد، شهادت به رسالت خاتم الانبیاء محمد(ص) و اقرار به حقانیت سخنانی که از جانب خداوند آورده است، دوستی با ما اهل بیت و بیزاری از دشمنان ما و فرمانبرداری از ما و پرهیزگاری از گناهان و تواضع و انتظار ظهور قائم ما؛ زیرا از برای ما دولتی است که هر وقت خدا بخواهد آن را ظاهر میگرداند»[۵۹].[۶۰]
- در این سه روایات ملاحظه میشود امام باقر(ع) و امام صادق(ع) در کنار شهادت به وحدانیت خدای متعال و رسالت نبوی، مسئلۀ انتظار را مطرح می‌‌فرمایند که این کار بر اهمیت و وجوب انتظار دلالت میکند. علاوه بر این، مسئلۀ انتظار در کنار مسائلی ذکر شده که از آن به عنوان عامل قبولی اعمال بندگان یاد شده است[۶۱].
آیا انتظار، حالت اختیاری است که بتواند متعلق وجوب قرار گیرد؟
- نکته‌ای که به صورت سؤال یا اشکال مطرح میشود این است که: مگر حالت انتظار یک حالت اختیاری است که بتواند متعلق وجوب قرار گیرد؟ آیا اساساً امر به انتظار داشتن صحیح است؟ هر کس حال انتظار را در خودش وجدان کرده باشد، تصدیق میکند این حال بدون وجود مقدماتش در انسان ایجاد نمی‌شود و اگر مقدمات آن به طور کامل موجود شود، "انتظار" قهراً حاصل میشود و نیاز به امر و دستوری در مورد آن نیست. بنابراین می‌توان گفت: اصل حالت انتظار داشتن بسان افعالی چون خوردن و آشامیدن، اختیاری انسان نیست. اگر کسی طالب ایجاد این حال باشد، باید مقدمات آن را در خودش فراهم کند و در صورت تحقق آن مقدمات، حالت انتظار خو به خود به وجود می‌آید. پس امر به انتظار و وجوب آن، در حقیقت به ایجاد آن مقدمات بر می‌گردد. البته انتظار دارای شدت و ضعف است و هر درجه‌ای از آن، مقدمات خاص خود را دارد. پایین‌ترین درجۀ انتظار وقتی است که انسان احتمال وقوع چیزی را بدهد. شدت انتظار بستگی به قوت این احتمال دارد. احتمال بالاتر، انتظار قویتری را موجب می‌گردد و قوت انتظار منشأ پیدایش آثاری در فرد منتظر میشود که این آثار در مراتب پایین‌تر به چشم نمی‌خورد. بحث فعلی ما به درجات پایین انتظار که اثر چندانی در فرد ندارد، ناظر نیست[۶۲].
نتیجه گیری
- نتیجه اینکه با استفاده از روایات ائمۀ معصومین(ع) و اقوال علما انتظار فرج منتسب به اصل امامت و نبوت بوده و اعتقاد به آن واجب است.
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ در ادامه بیان میشود که وجه تام نصرت الاهی، تحقق ظهور است و با ظهور، خداوند بالاترین نوع نصرت خود را به نمایش درمی‌آورد؛ چنان‌که در روایات نیز از نصرت الاهی، به ظهور و زمان ظهور تعبیر شده است.
- ↑ سلیم بن قیس، کتاب سلیم بن قیس، ص۲۹۱؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۳۳، ص۱۴۴.
- ↑ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، ص۳۲۰.
- ↑ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، ص۲۰۷، ح۱۶.
- ↑ آصف آگاه؛سید محمد رضی، بررسی شاخصه‌های جامعه زمینه‌ساز ظهور با تأکید بر روایات نصرت، ص ۸۹-۹۰.
- ↑ «أَحَبُّ الْخَلْقِ إِلَيَّ الْقَوَّامُونَ بِحَقِّي وَ أَفْضَلُهُمْ لَدَيَّ وَ أَكْرَمُهُمْ عَلَيَّ مُحَمَّدٌ سَيِّدُ الْوَرَى وَ أَكْرَمُهُمْ وَ أَفْضَلُهُمْ بَعْدَهُ عَلِيٌّ أَخُو الْمُصْطَفَى الْمُرْتَضَى ثُمَّ مَنْ بَعْدَهُ مِنَ الْقَوَّامِينَ بِالْقِسْطِ مِنْ أَئِمَّةِ الْحَقِّ وَ أَفْضَلُ النَّاسِ بَعْدَهُمْ مَنْ أَعَانَهُمْ عَلَى حَقِّهِمْ وَ أَحَبُّ الْخَلْقِ إِلَيَّ بَعْدَهُمْ مَنْ أَحَبَّهُمْ وَ أَبْغَضَ أَعْدَاءَهُمْ وَ إِنْ لَمْ يُمْكِنْهُ مَعُونَتُهُمْ»؛ تفسیر الامام العسکری(ع)، ص۴۳؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۲۷، ص۹۶.
- ↑ «مَنْ أَعَانَنَا بِلِسَانِهِ عَلَى عَدُوِّنَا أَنْطَقَهُ اللَّهُ بِحُجَّتِهِ يَوْمَ مَوْقِفِهِ بَيْنَ يَدَيْهِ عَزَّ وَ جَلَّ»تلعکبری (شیخ مفید)، محمد، امالی، ص ۳۳، ح ۷؛ در این زمینه روایات دیگری با چنین مضمونی موجود است. ر.ک: فقیه ایمانی، آیت‌الله محمد باقر، شیوه‌های یاری قائم آل محمد(ع)، ص ۱۹-۱۵.
- ↑ «نَاصِرُنَا وَ مُحِبُّنَا يَنْتَظِرُ الرَّحْمَةَ»؛ نهج البلاغه، خ۱۰۹.
- ↑ آصف آگاه؛سید محمد رضی، بررسی شاخصه‌های جامعه زمینه‌ساز ظهور با تأکید بر روایات نصرت، ص ۹۲-۹۳.
- ↑ «لو اجتمَعَ علی الامام عدهُ اهلِ بدرٍ ثلاثمأه و بِضعهُ عشر رجلاً لَوَجَب علیه الخروجُ بالسیفِ»؛ تلعکبری (شیخ مفید)، محمد، مصنفات الشیخ المفید، ج۷، ص۱۳.
- ↑ «لَوْ كَمَلَتِ الْعِدَّةُ الْمَوْصُوفَةُ ثَلَاثَمِائَةٍ وَ بِضْعَةَ عَشَرَ كَانَ الَّذِي تُرِيدُونَ»؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، ص۲۱۰، ب۱۲، ح۴.
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال‌الدین و تمام النعمه، ج۳، ص۳۷۷، ب۳۶، ح۷.
- ↑ طبرسی، ابوالفضل، مشکاة الأنوار، ص۶۳.
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۴۴۹، ح۳۱؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۱۹، ص۱۵.
- ↑ «أَنْبِيَاءُ اللَّهِ كَثِيرَةٌ لَمْ يُنْصَرُوا فِي الدُّنْيَا وَ قُتِلُوا وَ الْأَئِمَّةُ مِنْ بَعْدِهِمْ قُتِلُوا وَ لَمْ يُنْصَرُوا»؛ قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر قمی، ج۲، ص۲۵۸؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۵۳، ص۶۵ و ج۶۷، ص۱۴.
- ↑ «يَخَافُ عَلَى نَفْسِهِ»؛ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال‌الدین و تمام النعمه، ص۴۸۱.
- ↑ آصف آگاه؛سید محمد رضی، بررسی شاخصه‌های جامعه زمینه‌ساز ظهور با تأکید بر روایات نصرت، ص ۹۳-۹۵.
- ↑ حلی، حسن بن سلیمان، مختصر بصائر الدرجات، ص۳۳؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۵۳، ص۴۷.
- ↑ «یا آن کسی که به درمانده، چون وی را بخواند، پاسخ می‌دهد و بلا را (از او) میگرداند» سوره نمل، آیه ۶۲.
- ↑ امام صادق(ع) در ذیل آیه می‌فرماید: « نَزَلَتْ فِي الْقَائِمِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ(ع)، هُوَ وَ اللَّهِ الْمُضْطَرُّ إِذَا صَلَّى فِي الْمَقَامِ رَكْعَتَيْنِ وَ دَعَا اللَّهَ فَأَجَابَهُ وَ يَكْشِفُ السُّوءَ وَ يَجْعَلُهُ خَلِيفَةً فِي الْأَرْضِ». (قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر قمی، ج۲، ص۱۲۹؛ حویزی، عبد علی، نورالثقلین، ج۴، ص۹۴، ح۹۳).
- ↑ در دسته اول از ادله زمینه‌سازی به آن اشاره شد.
- ↑ حلی، ابن طاوس، الملاحم و الفتن، ص۳۰ و ۱۱۷؛ کورانی، علی، معجم احادیث المهدی(ع)، ج۱، ص۳۸۱-۳۸۶، ح۲۴۵ و ۲۴۶؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۵۲، ص۲۴۳.
- ↑ این مضمون به عنوان روایات رایات سود، حدیث اهل مشرق، حدیث ما یلقی اهل بیته(ع) بعده که میان آنها روایات معتبر نیز موجود است معروف است (کورانی، علی، معجم احادیث المهدی(ع)، ص۲۲۰).
- ↑ طبرانی، المعجم الاوسط، ج۱، ص۲۸۹؛ سنن ابن ماجه، ج۲، ص۱۳۶۸.
- ↑ محمد بن مشهدی، المزار، ص۶۷۱؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۹۸، ص۳۷۴.
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۵، ص۳۸، ح۱؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۳۳، ص۴۴۸، ح۸.
- ↑ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، ص۲۹۰، ب۱۴.
- ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۶۰، ص۱۶ و ۲۱۴.
- ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۶۰، ص۲۱۸.
- ↑ اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمه، ج۳، ص۲۶۸؛ کورانی، علی، معجم احادیث المهدی(ع)، ج۳، ص۸۴، ح۶۲۹.
- ↑ ابن حنبل، احمد، مسند، ج۴، ص۱۱۰.
- ↑ ابن حنبل، احمد، مسند، ج۱، ص۱۱۲؛ کورانی، علی، معجم احادیث المهدی(ع)، ج۱، ص۲۸۳، ح۱۸۳.
- ↑ طوسی، محمد بن حسن، الغیبه، ص۴۷۷.
- ↑ آصف آگاه؛سید محمد رضی، بررسی شاخصه‌های جامعه زمینه‌ساز ظهور با تأکید بر روایات نصرت، ص ۹۵-۱۰۰.
- ↑ ر.ک: جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، ج ۹، ص ۳۶۹ ـ ۳۷۱.
- ↑ ر.ک: مهدوی فرد، میرزاعباس، فلسفه انتظار، ص ۶۱ ـ ۶۴.
- ↑ ر.ک.. گوهری، عباس، دیمه کارگراب، محسن، رسالت منتظران در زمینه‌سازی برای ظهور و تحقق دولت کریمه، ص۹۲ ـ ۹۳؛ آهنگران، محمد رسول، بررسی مبانی ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور موعود، ص ۱۶۶-۱۶۷.
- ↑ «و شما چشم به راه باشید من نیز با شما چشم به راه خواهم بود» سوره هود، آیه ۹۳.
- ↑ «به انتظار بمانید من هم با شما به انتظار می‌‌مانم» سوره اعراف، آیه ۷۱.
- ↑ «فَعَلَيْكُمْ بِالصَّبْرِ فَإِنَّهُ إِنَّمَا يَجِيءُ الْفَرَجُ عَلَى الْيَأْسِ فَقَدْ كَانَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ أَصْبَرَ مِنْكُمْ» کمال الدین و تمام النعمه ۲ / ۶۴۵، باب ۵۵، ح ۵.
- ↑ «و می‌گویند: چرا نشانه‌ای (دلخواه ما) از سوی پروردگارش برای او فرو فرستاده نشده است؟ بگو که غیب، تنها از آن خداوند است پس چشم به راه دارید که من (نیز) با شما از چشم به راه دارندگانم» سوره یونس، آیه 20.
- ↑ «این (آن) کتاب (است که) هیچ تردیدی در آن نیست، رهنمودی برای پرهیزگاران است همان کسانی که «غیب» را باور» سوره بقره، آیه 1 ـ 3.
- ↑ مکیال المکارم، ج ۲، ص ۲۲۹.
- ↑ ر.ک: نیلی پور، مهدی، انتظار و وظایف منتظران، ص۱۵ ـ ۱۸.
- ↑ «إِنَّ الْقَائِمَ مِنَّا هُوَ الْمَهْدِیُّ الَّذِی یَجِبُ أَنْ یُنْتَظَرَ فِی غَیْبَتِهِ»؛ کمال الدین، ص۳۷۷، ج ۲.
- ↑ ر.ک. بنی‌هاشمی، سیدمحمد، انتظار فرج، ص۱۳۴؛ گوهری، عباس، دیمه کار گراب، محسن، رسالت منتظران در زمینه‌سازی برای ظهور و تحقق دولت کریمه، ص۹۲-۹۳؛ موسوی اصفهانی، سید محمد تقی، تکالیف بندگان نسبت به امام زمان، ص ۹۲؛ آهنگران، محمد رسول، بررسی مبانی ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور موعود، ص ۱۶۶-۱۶۷، نیلی پور، مهدی، انتظار و وظایف منتظران، ص۱۵ ـ ۱۸.
- ↑ «تَوَقَّعُوا هَذَا الْأَمْرَ صَبَاحاً وَ مَسَاءً»؛ کافی، ص۳۳۳،ج۱.
- ↑ ر.ک. گوهری، عباس و دیمه کارگراب، محسن، رسالت منتظران در زمینه‌سازی برای ظهور و تحقق دولت کریمه، ص ۹۲-۹۳؛ نیلی پور، مهدی، انتظار و وظایف منتظران، ص۱۵ ـ ۱۸.
- ↑ «عَلَیْکُمْ بِالدُّعَاءِ وَ انْتِظَارِ الْفَرَجِ فَإِنَّهُ سَیَبْدُو لَکُمْ عَلَمٌ»؛ بحارالانوار، ج ۹۲، ص ۳۳۶.
- ↑ ر.ک: نیلی پور، مهدی، انتظار و وظایف منتظران، ص۱۵ ـ ۱۸.
- ↑ ر.ک: نیلی پور، مهدی، انتظار و وظایف منتظران، ص۱۵ ـ ۱۸.
- ↑ «أَلَا أُخْبِرُکُمْ بِمَا لَا یَقْبَلُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنَ الْعِبَادِ عَمَلًا إِلَّا بِهِ فَقُلْتُ بَلَی فَقَالَ شَهَادَةُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ الْإِقْرَارُ بِمَا أَمَرَ اللَّهُ وَ الْوَلَایَةُ لَنَا وَ الْبَرَاءَةُ مِنْ أَعْدَائِنَا یَعْنِی الْأَئِمَّةَ خَاصَّةً وَ التَّسْلِیمَ لَهُمْ وَ الْوَرَعُ وَ الِاجْتِهَادُ وَ الطُّمَأْنِینَةُ وَ الِانْتِظَارُ لِلْقَائِمِ(ع)»؛ بصائر الدرجات، ص ۸۳، باب ۱۴؛ ملاقات با امام عصر (ع)، ص ۳۴.
- ↑ ر.ک. جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، ج ۹، ص ۳۶۹ ـ ۳۷۱؛ قنبری، معصوم علی، بررسی مسأله انتظار ادله فوائد و نقش آن، ص ۸۵-۸۶؛ گوهری، عباس، دیمه کارگراب، محسن، رسالت منتظران در زمینه‌سازی برای ظهور و تحقق دولت کریمه، ص۹۲-۹۳؛ مهدوی فرد، میرزاعباس، فلسفه انتظار، ص ۶۱ ـ ۶۴.
- ↑ ر.ک: جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، ج ۹، ص ۳۶۹ ـ ۳۷۱.
- ↑ «عَنْ أَبِی الْجَارُودِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ(ع): یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ! هَلْ تَعْرِفُ مَوَدَّتِی لَکُمْ وَ انْقِطَاعِی إِلَیْکُمْ وَ مُوَالاتِی إِیَّاکُمْ؟ قَالَ: فَقَالَ: نَعَمْ. قَالَ: فَقُلْتُ: فَإِنِّی أَسْأَلُکَ مَسْأَلَةً تُجِیبُنِی فِیهَا فَإِنِّی مَکْفُوفُ الْبَصَرِ قَلِیلُ الْمَشْیِ وَ لَا أَسْتَطِیعُ زِیَارَتَکُمْ کُلَّ حِینٍ. قَالَ: هَاتِ حَاجَتَکَ؟ قُلْتُ: أَخْبِرْنِی بِدِینِکَ الَّذِی تَدِینُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ أَنْتَ وَ أَهْلُ بَیْتِکَ لِأَدِینَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ. قَالَ: إِنْ کُنْتَ أَقْصَرْتَ الْخُطْبَةَ فَقَدْ أَعْظَمْتَ الْمَسْأَلَةَ وَ اللَّهِ لَأُعْطِیَنَّکَ دِینِی وَ دِینَ آبَائِیَ الَّذِی نَدِینُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ: شَهَادَةَ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ(ص) وَ الْإِقْرَارَ بِمَا جَاءَ بِهِ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ الْوَلَایَةَ لِوَلِیِّنَا وَ الْبَرَاءَةَ مِنْ عَدُوِّنَا وَ التَّسْلِیمَ لِأَمْرِنَا وَ انْتِظَارَ قَائِمِنَا وَ الِاجْتِهَادَ وَ الْوَرَعَ»، کلینی، محمد بن یعقوب، اصول الکافی، ج ۲، ح ۱۰.
- ↑ ر.ک. آهنگران، محمد رسول، بررسی مبانی ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور موعود، ص ۱۶۶-۱۶۷.
- ↑ «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ(ع) أَنَّهُ قَالَ ذَاتَ یَوْمٍ: أَ لَا أُخْبِرُکُمْ بِمَا لَا یَقْبَلُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنَ الْعِبَادِ عَمَلًا إِلَّا بِهِ؟ فَقُلْتُ: بَلَی. فَقَالَ: شَهَادَةُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ الْإِقْرَارُ بِمَا أَمَرَ اللَّهُ وَ الْوَلَایَةُ لَنَا وَ الْبَرَاءَةُ مِنْ أَعْدَائِنَا یَعْنِی الْأَئِمَّةَ خَاصَّةً وَ التَّسْلِیمَ لَهُمْ وَ الْوَرَعُ وَ الِاجْتِهَادُ وَ الطُّمَأْنِینَةُ وَ الِانْتِظَارُ لِلْقَائِمِ»، نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۱۰۶.
- ↑ ر.ک. آهنگران، محمد رسول، بررسی مبانی ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور موعود، ص ۱۶۶-۱۶۷.
- ↑ «عَنْ إِسْمَاعِیلَ الْجُعْفِیِّ، قَالَ: دَخَلَ رَجُلٌ عَلی أَبِی جَعْفَرٍ(ع) وَ مَعَهُ صَحِیفَةٌ، فَقَالَ لَهُ أَبُو جَعْفَرٍ(ع): هذِهِ صَحِیفَةُ مُخَاصِمٍ یَسْأَلُ عَنِ الدِّینِ الَّذِی یُقْبَلُ فِیهِ الْعَمَلُ. فَقَالَ: رَحِمَکَ اللَّهُ، هذَا الَّذِی أُرِیدُ، فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ(ع): شَهَادَةُ أَنْ لَاإِلهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَاشَرِیکَ لَهُ، وَ أَنَّ مُحَمَّداً صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ، وَ تُقِرَّ بِمَا جَاءَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ، وَ الْوَلَایَةُ لَنَا أَهْلَ الْبَیْتِ، وَ الْبَرَاءَةُ مِنْ عَدُوِّنَا، وَ التَّسْلِیمُ لِأَمْرِنَا، وَ الْوَرَعُ، وَ التَّوَاضُعُ، وَ انْتِظَارُ قَائِمِنَا؛ فَإِنَّ لَنَا دَوْلَةً إِذَا شَاءَ اللَّهُ جَاءَ بِهَا»؛ کلینی، محمد بن یعقوب، اصول الکافی، ج ۲، ح ۱۳.
- ↑ ر.ک. قنبری، معصوم علی، بررسی مسأله انتظار ادله فوائد و نقش آن، ص ۸۵-۸۶؛ پزوهشگران مسجد مقدس جمکران، آیین انتظار، ص ۱۹۹؛ گوهری، عباس، دیمه کارگراب، محسن، رسالت منتظران در زمینه‌سازی برای ظهور و تحقق دولت کریمه، ص۹۲-۹۳؛ آهنگران، محمد رسول، بررسی مبانی ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور موعود، ص ۱۶۶-۱۶۷.
- ↑ ر.ک. آهنگران، محمد رسول، بررسی مبانی ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور موعود، ص ۱۶۶-۱۶۷.
- ↑ ر.ک. بنی‌هاشمی، سیدمحمد، انتظار فرج، ص۱۳۴.