انتظار عملی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۵ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۵۷

معنای انتظار عملی

انتظار عملی؛ یعنی فراهم آوردن زمینه‌های ظهور و مقدمات تحقق آنچه مورد انتظار است^[۱]، یعنی مثل کسی که منتظر است مسافرش از راه برسد، باید علاوه بر انتظار قلبی و درونی، خانه را برای پذیرایی از میهمان آماده و مقدمات عملی پذیرایی از میهمان مورد انتظار را فراهم سازد و انتظارش را در صحنۀ عمل مجسم نماید^[۲]. انتظار عملی یعنی اینکه منتظر واقعی دارای اوصافی نظیر، یقین، ایمان، معرفت و شناخت، تقوا، ورع و حسن خلق گردد^[۳] و در تمامی عرصه‌ها، زندگیِ امام زمان پسند داشته باشد و عصر غیبت را عصر تکلیف بداند و به وظیفۀ خود در امر به معروف و نهی از منکر، مبارزه با ظلم، تلاش در گسترش عدالت و دینداری عمل نماید^[۴] که امام سجاد(ع) می‌فرمایند: «معتقدان به مهدی و منتظران ظهور او در عصر غیبت... در پنهان و آشکار مردمان را به دین خدا فراخوانند»^[۵]. آنچه در تسریع قیام حضرت مهدی(ع) مؤثر است، انتظار عملی است؛ هر چه بر تعداد منتظران عملی حضرت افزوده می‌شود، ظهور آن حضرت نزدیک‌تر می‌شود و موفقیت در دعوت را شدیدتر می‌سازد^[۶].

علائم و آثار انتظار عملی

انتظار عملی به اعمال و رفتار انسان جهت می‌دهد و باعث می‌شود منتظران از نظر فردی به حیات روحی و روانی و کسب فضائل اخلاقی و تقویت بنیۀ جسمی و روحی بپردازند و خودسازی را سرلوحۀ کار خود قرار دهند و از نظر اجتماعی مراقب حال دیگران بوده، علاوه بر اصلاح خود در اصلاح دیگران نیز کوشا باشند؛ چراکه نهضت جهانی و تمام برنامۀ عظیم آن، جمعی و همگانی است. بنابراین انتظار یک مصلح جهانی به معنای آماده‌باش کامل فکری و اخلاقی، مادی و معنوی در تمام ابعاد آن برای گسترش عدل و امنیت و اصلاح همه جهان است^[۷].

انتظار عملی در روایات

منتظر حضرت ولی عصر(ع) به گونه ای زندگی می‌کند که هر لحظه ظهور اتفاق بیفتد، در این اردوگاه قرار می‌گیرد و این کار بسیار سختی بوده و خود جهاد است.

رسول اکرم(ص) فرمودند: «برترین عمل امت من انتظار فرج داشتن است»^[۸]. بر اساس روایت "انتظار فرج" برترین عمل شمرده شده و سر آن هم این‌‎ ‎است که "انتظار فرج" حرکت و عمل در جهت ایجاد جامعه و حکومتی مبتنی بر دین و‌‎ ‎ارزش‌های اسلامی و عدالت اجتماعی است و چنین اقدامی برترین عمل‌هاست زیرا مقدمه و‌‎ ‎تلاش برای تحقق حکومت و نظام اسلامی و ولایت امامان معصوم(ع) است^[۹].
امام صادق(ع) می‌فرمایند: «هرکس منتظر ظهور حضرت ولی عصر(ع) باشد و در این حال بمیرد، چون کسی است که در خیمه حضرت و یاور ایشان باشد. سپس لحظه‌ای درنگ کرد و فرمود: "نه، بلکه بسان کسی است که با آن حضرت شمشیر زند و سپس فرمود نه به خدا به حتم مانند کسی است که در رکاب رسول خدا شهید شده باشد»^[۱۰].
در روایتی دیگر مولی علی(ع) می‌فرمایند: «منتظر امر ما بسان کسی است که در راه خدا به خون خود غلتیده باشد»^[۱۱].
همچنین امام صادق(ع) فرمود: «آن کس از شما که این امر "ولایت و قیام" را بشناسد و منتظر آن باشد و اینرا خداخواهانه و نیکوکارانه (نه ریاکارانه) دنبال کند به خدا سوگند مانند کسی است که با شمشیرش همراه قائم خاندان آل محمد(ص) جهاد می‌کند»^[۱۲].

این دسته از روایات دلالت دارد که انتظار، حالت روانی [درونی] صرف نیست؛ بلکه حالت عملی [بیرونی] نیز دارد. اصطلاح انتظار، به معنای عدم رضایت از وضعیت موجود و انتظار عملی برای تغییر آن و حاصل شدن وضعیّتی مناسب است^[۱۳].

نتیجه‌گیری

بنابراین، توجه به تعابیر فوق دربارۀ منتظران، گویای آن است که انتظار تنها "زبانی" نیست، بلکه عملی بوده و منتظران واقعی، آمادگی دائم برای ظهور حضرت و رزم در رکابش را دارند^[۱۴] و کمر همت بسته‌اند تا مقدّمات لازم را برای ظهور آماده کنند نه آنان که دست روی دست گذارند و صرفاً در دل، ظهورش را آرزو کنند^[۱۵].

پرسش مستقیم

پرسش‌های وابسته

منابع

پانویس

↑ ر.ک: خاتمی، سید احمد، انتظار مسئولانه؛ اراکی، محسن، نگاهی به رسالت و امامت، ص۹۲-۹۴.
↑ ر.ک: اراکی، محسن، نگاهی به رسالت و امامت، ص۹۲-۹۴.
↑ ر.ک: غیبت نعمانی، باب۱۰و۱۱؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، باب ۴۵؛ بحارالانوار، ج۵۲، باب ۲۲؛ گودرزی؛ مجتبی گودرزی، فلسفه امنیت و آموزه انتظار، ص۳۱۶ -۳۱۷.
↑ ر.ک: خاتمی، سید احمد، انتظار مسئولانه.
↑ «إِنَّ أَهْلَ زَمَانِ غَیْبَتِهِ الْقَائِلِینَ بِإِمَامَتِهِ وَ الْمُنْتَظِرِینَ لِظُهُورِهِ... وَ الدُّعَاةُ إِلَی دِینِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ سِرّاً وَ جَهْراً»؛ کمال الدین، ج۱، ص۳۲۰.
↑ ر.ک: صدر، سید رضا، راه مهدی، ج ۱، ص۹۸۷.
↑ ر.ک: گودرزی؛ مجتبی گودرزی، فلسفه امنیت و آموزه انتظار، ص۳۱۶ -۳۱۷.
↑ «أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ الْفَرَجِ»؛ الامامة و التبصره، ص۲۱.
↑ ر.ک: موسوی کاشمری، سید مهدی، امام خمینی و احیاء انتظار فرج، ص۴۰۴ ـ۴۰۶.
↑ «مَنْ مَاتَ مِنْکُمْ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ لِهَذَا الْأَمْرِ کَمَنْ هُوَ مَعَ الْقَائِمِ فِی فُسْطَاطِهِ قَالَ ثُمَّ مَکَثَ هُنَیْئَةً ثُمَّ قَالَ لَا بَلْ کَمَنْ قَارَعَ مَعَهُ بِسَیْفِهِ ثُمَّ قَالَ لَا وَ اللَّهِ إِلَّا کَمَنِ اسْتُشْهِدَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ(ص)»؛ المحاسن، ج ۱، ص۲۷۸؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص۱۲۶؛ مکیال المکارم، ج ۲، ص۲۱.
↑ «الْمُنْتَظِرُ لِأَمْرِنَا کَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ»؛ کمال الدین، ص۶۴۵، بحارالانوار، ج ۵۲، ص۱۲۳.
↑ «الْعَارِفُ مِنْکُمْ هَذَا الْأَمْرَ الْمُنْتَظِرُ لَهُ الْمُحْتَسِبُ فِیهِ الْخَیْرَ کَمَنْ جَاهَدَ وَ اللَّهِ مَعَ قَائِمِ آلِ مُحَمَّدٍ بِسَیْفِهِ...»؛ بحارالانوار، ج ۶۸، ص۱۴۱.
↑ ر.ک: ناصری، محمد، فرهنگ انتظار، ج ۱، ص۹۸۷.
↑ ر.ک: خاتمی، سید احمد، انتظار مسئولانه.
↑ ر.ک: اراکی، محسن، نگاهی به رسالت و امامت، ص۹۲ ـ ۹۴.

[1] ر.ک: خاتمی، سید احمد، انتظار مسئولانه؛ اراکی، محسن، نگاهی به رسالت و امامت، ص۹۲-۹۴.

[2] ر.ک: اراکی، محسن، نگاهی به رسالت و امامت، ص۹۲-۹۴.

[3] ر.ک: غیبت نعمانی، باب۱۰و۱۱؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، باب ۴۵؛ بحارالانوار، ج۵۲، باب ۲۲؛ گودرزی؛ مجتبی گودرزی، فلسفه امنیت و آموزه انتظار، ص۳۱۶ -۳۱۷.

[4] ر.ک: خاتمی، سید احمد، انتظار مسئولانه.

[5] «إِنَّ أَهْلَ زَمَانِ غَیْبَتِهِ الْقَائِلِینَ بِإِمَامَتِهِ وَ الْمُنْتَظِرِینَ لِظُهُورِهِ... وَ الدُّعَاةُ إِلَی دِینِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ سِرّاً وَ جَهْراً»؛ کمال الدین، ج۱، ص۳۲۰.

[6] ر.ک: صدر، سید رضا، راه مهدی، ج ۱، ص۹۸۷.

[7] ر.ک: گودرزی؛ مجتبی گودرزی، فلسفه امنیت و آموزه انتظار، ص۳۱۶ -۳۱۷.

[8] «أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ الْفَرَجِ»؛ الامامة و التبصره، ص۲۱.

[9] ر.ک: موسوی کاشمری، سید مهدی، امام خمینی و احیاء انتظار فرج، ص۴۰۴ ـ۴۰۶.

[10] «مَنْ مَاتَ مِنْکُمْ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ لِهَذَا الْأَمْرِ کَمَنْ هُوَ مَعَ الْقَائِمِ فِی فُسْطَاطِهِ قَالَ ثُمَّ مَکَثَ هُنَیْئَةً ثُمَّ قَالَ لَا بَلْ کَمَنْ قَارَعَ مَعَهُ بِسَیْفِهِ ثُمَّ قَالَ لَا وَ اللَّهِ إِلَّا کَمَنِ اسْتُشْهِدَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ(ص)»؛ المحاسن، ج ۱، ص۲۷۸؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص۱۲۶؛ مکیال المکارم، ج ۲، ص۲۱.

[11] «الْمُنْتَظِرُ لِأَمْرِنَا کَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ»؛ کمال الدین، ص۶۴۵، بحارالانوار، ج ۵۲، ص۱۲۳.

[12] «الْعَارِفُ مِنْکُمْ هَذَا الْأَمْرَ الْمُنْتَظِرُ لَهُ الْمُحْتَسِبُ فِیهِ الْخَیْرَ کَمَنْ جَاهَدَ وَ اللَّهِ مَعَ قَائِمِ آلِ مُحَمَّدٍ بِسَیْفِهِ...»؛ بحارالانوار، ج ۶۸، ص۱۴۱.

[13] ر.ک: ناصری، محمد، فرهنگ انتظار، ج ۱، ص۹۸۷.

[14] ر.ک: خاتمی، سید احمد، انتظار مسئولانه.

[15] ر.ک: اراکی، محسن، نگاهی به رسالت و امامت، ص۹۲ ـ ۹۴.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{مهدویت/بالا}}
+{{مدخل مرتبط
-{{مهدویت}}
+| موضوع مرتبط = انتظار ظهور امام مهدی
-==مقدمه==
+| عنوان مدخل  =
-بدون [[تردید]]، مقصود از [[انتظار]]، صرفاً [[انتظار قلبی]] نیست، بلکه مراد انتظار عملی است. البته [[انتظار قلبی]] نیز لازم است، ولی نه به عنوان مقصود اصلی، بلکه به عنوان مقدمه انتظار عملی که مقصود اصلی است. [[انتظار قلبی]] صرف، یعنی اینکه [[انسان]] صرفاً [[اعتقاد]] به [[ظهور]] [[امام زمان]] و برپایی [[حکومت عدل جهانی]] داشته باشد بدون آنکه این [[اعتقاد]] قلبی در صحنه عمل ظاهر شود، که بنا بر [[دلایل]] قطعی زیر، مقصود از [[انتظار فرج]] چنین انتظاری نیست:
+| مداخل مرتبط =
-*'''اول''': در [[روایات]] وارده از [[پیامبر خاتم|رسول اکرم]] {{صل}} و [[ائمه اطهار]] {{عم}} از [[انتظار فرج]] به عنوان [[افضل]] اعمال تعبیر شده است که [[ظهور]] در انتظار عملی دارد؛ زیرا [[انتظار قلبی]] صرف را نمی‌توان عمل نامید<ref>مگر اینکه لفظ عمل، مجازاً به معنی انتظار قلبی به کار رود که آن هم احتیاج به قرینه و دلیل دارد؛ زیرا مجاز، برخلاف اصل است.</ref>.
+| پرسش مرتبط  =
-*'''دوم''': بدون [[تردید]] در مقایسه بین [[انتظار قلبی]] و انتظار عملی نمی‌توان [[انتظار قلبی]] صرف را [[افضل]] از انتظار عملی که متضمن [[انتظار قلبی]] است، دانست. بنابراین، آنچه با "[[افضل]] اعمال" بودن تناسب دارد، [[انتظار قلبی]] صرف نیست، بلکه انتظار عملی است که جامع‌تر و فراگیرتر از [[انتظار قلبی]] صرف است. نتیجه اینکه آنچه از [[روایت]] {{متن حدیث|"أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِي انْتِظَارُ الْفَرَجِ"}} فهمیده می‌شود انتظار عملی است نه مجرّد [[انتظار قلبی]].
+}}
-*'''سوم''': اگر مقصود از [[روایت]] {{متن حدیث|"أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِي انْتِظَارُ الْفَرَجِ"}} را صرفاً [[انتظار قلبی]] فرض کنیم با مسلّمات [[شریعت]] [[اسلام]] و [[آیات]] و [[روایات]] منافات خواهد داشت. این، خود [[دلیل]] روشنی بر این [[حقیقت]] است که [[انتظار قلبی]] صرف، مراد نیست.
-برای روشن شدن موضوع باید گفت که [[مطالعه]] در [[آیات]] و [[روایات]] بسیار، این [[حقیقت]] انکارناپذیر را منتج می‌شود که اعمال بسیاری وجود دارند که قطعاً از [[انتظار قلبی]] مجرد، [[افضل]] و بالاترند در حالی که عبارتی که در [[روایت]] {{متن حدیث|"أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِي انْتِظَارُ الْفَرَجِ"}} به کار رفته است<ref>زیرا افعل التفضیل و جمع مضاف به امت است که به منزله تصریح به عموم است و جایی برای احتمال تخصیص نمی‌گذارد.</ref> آن‏چنان در دلالت بر [[افضلیت]] [[انتظار فرج]]، صریح و محکم است که جایی برای توجیه عبارت و حمل آن بر [[اراده]] معنای دیگر باقی نمی‌ماند.
-بنابراین، چنانچه مراد از این [[روایت]]، صرف [[انتظار قلبی]] باشد با آن [[آیات]] و [[روایات]] مسلم و قطعی معارض خواهد شد و نتیجه، سقوط این [[روایت]] از اعتبار است؛ در حالی که اگر مقصود از این [[روایت]]، انتظار عملی باشد با تمام آن [[روایات]] و [[آیات]]، هماهنگ و موافق خواهد شد و هیچ تعارضی بین آنها نخواهد بود. این، خود قرینه و [[دلیل]] روشنی است بر این [[حقیقت]] که مراد از [[انتظار فرج]] در [[روایات]]، انتظار عملی است نه مجرد [[انتظار قلبی]].
-در اینجا به چند نمونه از [[آیات]] اشاره می‌کنیم که اجمالاً بر این معنی متفقند که اعمال بسیاری وجود دارند که از صرف [[انتظار قلبی]]، افضلند.
+[[پرونده:13681453.jpeg|300px|بندانگشتی|انتظار]]
-#{{متن قرآن|إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللّٰهِ أَتْقَاكُمْ}}<ref>«در حقیقت گرامی‌ترین شما نزد خدا پرهیزکارترین شماست» حجرات، آیه ۱۳.</ref>.
-#{{متن قرآن|كُنتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ}}<ref>«شما بهترین امتی هستید که برای مردم پدیدار شده‌اید به کارهای پسندیده فرمان می‌دهید و از کارهای ناشایست باز می‌دارید» آل‌عمران، آیه ۱۱۰.</ref>.
-#{{متن قرآن|وَفَضَّلَ اللّٰهُ الْمُجَاهِدِينَ عَلَى الْقَاعِدِينَ أَجْرًا عَظِيمًا}}<ref>«خدا مجاهدان را بر خانه‌نشینان به پاداشی بزرگ برتری بخشیده است» نساء، آیه ۹۵.</ref>.
-#{{متن قرآن|ضَرَبَ اللّٰهُ مَثَلاً عَبْدًا مَّمْلُوكًا لاَّ يَقْدِرُ عَلَى شَيْءٍ وَمَن رَّزَقْنَاهُ مِنَّا رِزْقًا حَسَنًا فَهُوَ يُنفِقُ مِنْهُ سِرًّا وَجَهْرًا هَلْ يَسْتَوُونَ}}<ref>«و خدا مثلی می‌زند: بنده‌ای است زرخرید که هیچ کاری از او برنمی‌آید آیا او با کسی که به وی از جانب خود روزی داده‌ایم و او از آن در نهان و آشکار انفاق می‌کند یکسان است» نحل، آیه ۷۵.</ref>.
-#{{متن قرآن|وَضَرَبَ اللّٰهُ مَثَلاً رَّجُلَيْنِ أَحَدُهُمَا أَبْكَمُ لاَ يَقْدِرُ عَلَىَ شَيْءٍ وَهُوَ كَلٌّ عَلَى مَوْلاهُ أَيْنَمَا يُوَجِّههُّ لاَ يَأْتِ بِخَيْرٍ هَلْ يَسْتَوِي هُوَ وَمَن يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَهُوَ عَلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ}}<ref>«و خدا مثلی دیگر می‌زند: دو مردند که یکی از آنها لال است و هیچ کاری از او برنمی‌آید و او سربار صاحبش می‌باشد هرجا که او را می‌فرستد خیری به همراه نمی‌آورد. آیا او با کسی که به عدالت فرمان می‌دهد و خود بر راه راست است یکسان است؟» نحل، آیه ۷۶.</ref>.
-آنچه به طور خلاصه از این [[آیات]] به دست می‌آید، این است که [[تقوی]] و عمل [[صالح]] و [[امر به معروف]] ونهی از منکر، از [[اعتقاد]] قلبی صرف، [[برتر]] و بالاتر است؛ همچنین معیار و ملاک [[برتری]]، تنها [[ایمان]] و [[اعتقاد]] قلبی نیست، بلکه اضافه بر آن، عمل [[صالح]] که همان ادای [[تکالیف]] و انجام [[وظائف]] عملی الهی است، لازم است؛ بنابراین، [[اعتقاد]] و [[ایمان]] قلبی صرف که [[انتظار قلبی]] نیز از مصادیق آن است به هیچ وجه بر [[ایمان]] همراه با عمل [[صالح]] [[برتری]] ندارد، بلکه [[ایمان]] و عمل [[صالح]] است که ملاک [[برتری]] و [[تقرب]] به سوی [[حق تعالی]] است. در [[روایات]] وارده از [[معصومین]] نیز نمونه‌های بی‏شماری وجود دارد که برای اجتناب از تطویل از ذکر آنها صرف‌نظر می‌شود<ref>[[محسن اراکی|اراکی، محسن]]، [[نگاهی به رسالت و امامت (کتاب)|نگاهی به رسالت و امامت]]، ص۸۹-۹۲.</ref>.
+== [[معنای انتظار]] عملی ==
+انتظار عملی؛ یعنی فراهم آوردن [[زمینه‌های ظهور]] و مقدمات تحقق آنچه مورد [[انتظار]] است<ref>ر.ک: [[سید احمد خاتمی|خاتمی، سید احمد]]، [[انتظار مسئولانه (مقاله)|انتظار مسئولانه]]؛ [[محسن اراکی|اراکی، محسن]]، [[نگاهی به رسالت و امامت (کتاب)|نگاهی به رسالت و امامت]]، ص۹۲-۹۴.</ref>، یعنی مثل کسی که [[منتظر]] است مسافرش از راه برسد، باید علاوه بر [[انتظار قلبی]] و درونی، [[خانه]] را برای [[پذیرایی]] از میهمان آماده و مقدمات عملی پذیرایی از میهمان مورد انتظار را فراهم سازد و انتظارش را در صحنۀ عمل مجسم نماید<ref>ر.ک: [[محسن اراکی|اراکی، محسن]]، [[نگاهی به رسالت و امامت (کتاب)|نگاهی به رسالت و امامت]]، ص۹۲-۹۴.</ref>. انتظار عملی یعنی اینکه [[منتظر واقعی]] دارای اوصافی نظیر، [[یقین]]، [[ایمان]]، [[معرفت]] و [[شناخت]]، [[تقوا]]، ورع و [[حسن خلق]] گردد<ref>ر.ک: غیبت نعمانی، باب۱۰و۱۱؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، باب ۴۵؛ بحارالانوار، ج۵۲، باب ۲۲؛ [[مجتبی گودرزی|گودرزی؛ مجتبی گودرزی]]، [[فلسفه امنیت و آموزه انتظار (مقاله)|فلسفه امنیت و آموزه انتظار]]، ص۳۱۶ -۳۱۷.</ref> و در تمامی عرصه‌ها، زندگیِ [[امام زمان]] پسند داشته باشد و عصر غیبت را عصر [[تکلیف]] بداند و به وظیفۀ خود در [[امر به معروف و نهی از منکر]]، [[مبارزه با ظلم]]، تلاش در [[گسترش عدالت]] و [[دینداری]] عمل نماید<ref>ر.ک: [[سید احمد خاتمی|خاتمی، سید احمد]]، [[انتظار مسئولانه (مقاله)|انتظار مسئولانه]].</ref> که [[امام سجاد]]{{ع}} می‌فرمایند: «[[معتقدان]] به [[مهدی]] و [[منتظران ظهور]] او در عصر غیبت... در پنهان و آشکار [[مردمان]] را به [[دین خدا]] فراخوانند»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ أَهْلَ زَمَانِ غَیْبَتِهِ الْقَائِلِینَ بِإِمَامَتِهِ وَ الْمُنْتَظِرِینَ لِظُهُورِهِ... وَ الدُّعَاةُ إِلَی دِینِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ سِرّاً وَ جَهْراً}}؛ کمال الدین، ج۱، ص۳۲۰.</ref>. آنچه در تسریع [[قیام حضرت مهدی]]{{ع}} مؤثر است، انتظار عملی است؛ هر چه بر تعداد [[منتظران]] عملی حضرت افزوده می‌شود، ظهور آن حضرت نزدیک‌تر می‌شود و [[موفقیت]] در [[دعوت]] را شدیدتر می‌سازد<ref>ر.ک: [[سید رضا صدر|صدر، سید رضا]]، [[راه مهدی (کتاب)|راه مهدی]]، ج ۱، ص۹۸۷.</ref>.
-==پرسش مستقیم==
+== علائم و آثار انتظار عملی ==
+انتظار عملی به [[اعمال]] و [[رفتار انسان]] جهت می‌دهد و باعث می‌شود [[منتظران]] از نظر فردی به [[حیات]] [[روحی]] و روانی و کسب [[فضائل اخلاقی]] و تقویت بنیۀ جسمی و روحی بپردازند و [[خودسازی]] را سرلوحۀ کار خود قرار دهند و از نظر [[اجتماعی]] مراقب حال دیگران بوده، علاوه بر اصلاح خود در اصلاح دیگران نیز کوشا باشند؛ چراکه [[نهضت]] جهانی و تمام برنامۀ عظیم آن، جمعی و همگانی است. بنابراین [[انتظار]] یک مصلح جهانی به معنای آماده‌باش کامل [[فکری]] و [[اخلاقی]]، مادی و [[معنوی]] در تمام ابعاد آن برای گسترش عدل و [[امنیت]] و [[اصلاح]] همه [[جهان]] است<ref>ر.ک: [[مجتبی گودرزی|گودرزی؛ مجتبی گودرزی]]، [[فلسفه امنیت و آموزه انتظار (مقاله)|فلسفه امنیت و آموزه انتظار]]، ص۳۱۶ -۳۱۷.</ref>.
+== انتظار عملی در [[روایات]] ==
+[[منتظر]] [[حضرت ولی عصر]]{{ع}} به گونه ای [[زندگی]] می‌کند که هر لحظه ظهور اتفاق بیفتد، در این اردوگاه قرار می‌گیرد و این کار بسیار [[سختی]] بوده و خود [[جهاد]] است.
+# [[رسول اکرم]]{{صل}} فرمودند: «برترین عمل [[امت]] من [[انتظار فرج]] داشتن است»<ref>{{متن حدیث|أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ الْفَرَجِ}}؛ الامامة و التبصره، ص۲۱.</ref>. بر اساس [[روایت]] "انتظار فرج" برترین عمل شمرده شده و سر آن هم این‌‎ ‎است که "انتظار فرج" حرکت و عمل در جهت ایجاد [[جامعه]] و [[حکومتی]] مبتنی بر [[دین]] و‌‎ ‎ارزش‌های [[اسلامی]] و [[عدالت اجتماعی]] است و چنین اقدامی [[برترین]] عمل‌هاست زیرا مقدمه و‌‎ ‎تلاش برای تحقق [[حکومت]] و [[نظام اسلامی]] و ولایت امامان معصوم{{ع}} است<ref>ر.ک: [[سید مهدی موسوی کاشمری|موسوی کاشمری، سید مهدی]]، [[امام خمینی و احیاء انتظار فرج (مقاله)|امام خمینی و احیاء انتظار فرج]]، ص۴۰۴ ـ۴۰۶.</ref>.
+# [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرمایند: «هرکس [[منتظر ظهور]] حضرت ولی عصر{{ع}} باشد و در این حال بمیرد، چون کسی است که در [[خیمه]] حضرت و [[یاور]] ایشان باشد. سپس لحظه‌ای درنگ کرد و فرمود: "نه، بلکه بسان کسی است که با آن حضرت [[شمشیر]] زند و سپس فرمود نه به [[خدا]] به حتم مانند کسی است که در رکاب [[رسول خدا]] [[شهید]] شده باشد»<ref>{{متن حدیث|مَنْ مَاتَ مِنْکُمْ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ لِهَذَا الْأَمْرِ کَمَنْ هُوَ مَعَ الْقَائِمِ فِی فُسْطَاطِهِ قَالَ ثُمَّ مَکَثَ هُنَیْئَةً ثُمَّ قَالَ لَا بَلْ کَمَنْ قَارَعَ مَعَهُ بِسَیْفِهِ ثُمَّ قَالَ لَا وَ اللَّهِ إِلَّا کَمَنِ اسْتُشْهِدَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ{{صل}}}}؛ المحاسن، ج ۱، ص۲۷۸؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص۱۲۶؛ مکیال المکارم، ج ۲، ص۲۱.</ref>.
+# در روایتی دیگر [[مولی]] علی{{ع}} می‌فرمایند: «[[منتظر]] [[امر]] ما بسان کسی است که در [[راه خدا]] به [[خون]] خود غلتیده باشد»<ref>{{متن حدیث|الْمُنْتَظِرُ لِأَمْرِنَا کَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ}}؛ کمال الدین، ص۶۴۵، بحارالانوار، ج ۵۲، ص۱۲۳.</ref>.
+# همچنین [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: «آن کس از شما که این امر "[[ولایت]] و [[قیام]]" را بشناسد و منتظر آن باشد و اینرا خداخواهانه و نیکوکارانه (نه ریاکارانه) دنبال کند به خدا [[سوگند]] مانند کسی است که با شمشیرش همراه [[قائم]] [[خاندان]] [[آل محمد]]{{صل}} [[جهاد]] می‌کند»<ref>{{متن حدیث|الْعَارِفُ مِنْکُمْ هَذَا الْأَمْرَ الْمُنْتَظِرُ لَهُ الْمُحْتَسِبُ فِیهِ الْخَیْرَ کَمَنْ جَاهَدَ وَ اللَّهِ مَعَ قَائِمِ آلِ مُحَمَّدٍ بِسَیْفِهِ...}}؛ بحارالانوار، ج ۶۸، ص۱۴۱.</ref>.
+این دسته از [[روایات]] دلالت دارد که [[انتظار]]، حالت روانی [درونی] صرف نیست؛ بلکه حالت عملی [بیرونی] نیز دارد. اصطلاح انتظار، به معنای عدم [[رضایت]] از وضعیت موجود و انتظار عملی برای [[تغییر]] آن و حاصل شدن وضعیّتی مناسب است<ref>ر.ک: [[محمد ناصری|ناصری، محمد]]، [[فرهنگ انتظار (مقاله)|فرهنگ انتظار]]، ج ۱، ص۹۸۷.</ref>.
+== نتیجه‌گیری ==
+بنابراین، توجه به تعابیر فوق دربارۀ [[منتظران]]، گویای آن است که انتظار تنها "زبانی" نیست، بلکه عملی بوده و [[منتظران واقعی]]، آمادگی دائم برای ظهور حضرت و رزم در رکابش را دارند<ref>ر.ک: [[سید احمد خاتمی|خاتمی، سید احمد]]، [[انتظار مسئولانه (مقاله)|انتظار مسئولانه]].</ref> و کمر [[همت]] بسته‌اند تا مقدّمات لازم را برای ظهور آماده کنند نه آنان که دست روی دست گذارند و صرفاً در [[دل]]، ظهورش را [[آرزو]] کنند<ref>ر.ک: [[محسن اراکی|اراکی، محسن]]، [[نگاهی به رسالت و امامت (کتاب)|نگاهی به رسالت و امامت]]، ص۹۲ ـ ۹۴.</ref>.
+== پرسش مستقیم ==
+{{پرسش‌های وابسته}}
 * [[آیا مراد از انتظار تنها انتظار قلبی است؟ (پرسش)]]
+* [[انتظار عملی به چه معناست؟ (پرسش)]]
+{{پایان پرسش‌های وابسته}}
+== پرسش‌های وابسته ==
 {{پرسمان انتظار فرج}}
-==منابع==
+== منابع ==
-* [[پرونده:11144.jpg|22px]] [[محسن اراکی|اراکی، محسن]]، [[نگاهی به رسالت و امامت (کتاب)|'''نگاهی به رسالت و امامت''']]
+{{منابع}}
+# [[پرونده:11144.jpg|22px]] [[محسن اراکی|اراکی، محسن]]، [[نگاهی به رسالت و امامت (کتاب)|'''نگاهی به رسالت و امامت''']]
-==پانویس==
+# [[پرونده:9030760879.jpg|22px]] [[سید احمد خاتمی|خاتمی، سید احمد]]، [[انتظار مسئولانه (مقاله)|'''انتظار مسئولانه''']]
-{{یادآوری پانویس}}
+# [[پرونده:13681211.jpg|22px]] [[مجتبی گودرزی|گودرزی؛ مجتبی گودرزی]]، [[فلسفه امنیت و آموزه انتظار (مقاله)|'''فلسفه امنیت و آموزه انتظار''']]
-{{پانویس2}}
+# [[پرونده:78070.jpg|22px]] [[سید رضا صدر|صدر، سید رضا]]، [[راه مهدی (کتاب)|'''راه مهدی''']]
+# [[پرونده:137932.jpg|22px]] [[محمد ناصری|ناصری، محمد]]، [[فرهنگ انتظار (مقاله)|'''فرهنگ انتظار''']]
+# [[پرونده:9030760879.jpg|22px]] [[سید مهدی موسوی کاشمری|موسوی کاشمری، سید مهدی]]، [[امام خمینی و احیاء انتظار فرج (مقاله)|'''امام خمینی و احیاء انتظار فرج''']]
+{{پایان منابع}}
-{{امام مهدی}}
+== پانویس ==
+{{پانویس}}
-[[رده:انتظار عملی]]
+[[رده:انتظار ظهور امام مهدی]]
-[[رده:اتمام لینک داخلی]]
-[[رده:مدخل]]