استضعاف در معارف مهدویت: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۹ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۱۹

معناشناسی

مستضعف به معنای کسی است که ناتوان و حقیر شمرده شده و او در بند و زنجیر کشیده‌‏اند^[۱].

در فرهنگ دینی مقصود از مستضعف دو گروه هستند:

مستضعف فکری و عقیدتی‏: از بررسی آیات و روایات استفاده می‌‏شود افرادی که از نظر فکری، بدنی یا اقتصادی آنچنان ضعیف باشند که قادر به شناسایی حق از باطل نشوند یا اینکه تشخیص‏ عقیدۀ صحیح بر اثر ناتوانی جسمی یا ضعف مالی و دیگر عوامل برای آنها ممکن نباشد، مستضعف هستند. مانند آیۀ ﴿إِلَّا الْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ وَالْوِلْدَانِ﴾^[۲].^[۳]
مستضعف عملی و سیاسی: کسانی‏‌ که حق را تشخیص و از آن پیروی می‌‌کنند؛ اما خفقان محیط، اجازۀ عمل و اقدام را از آنان سلب کرده است. آنها نیروهای بالفعل و بالقوه دارند اما از ناحیۀ ظالمان و جباران، در فشار قرار دارند و قدرتمندان و زمامداران، به دید حقارت به آنها می‌نگرند، با این حال ساکت و تسلیم نیستند و پیوسته تلاش می‌‏کنند دست جباران و ستمگران را کوتاه سازند و آیین حق و عدالت را برپا کنند. خداوند به چنین گروهی، وعدۀ یاری و حکومت در زمین داده است: ﴿وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ﴾^[۴].^[۵]

آیه فوق، بیانگر قانون کلی برای همۀ عصرها و همۀ اقوام و بشارتی برای همه انسان‌‏های آزاده و خواهان عدل است که نمونه‏‌ای از تحقّق این مشیت الهی، حکومت بنی اسرائیل و زوال حکومت فرعونیان بود و نمونه کامل‏‌تر آن، حکومت پیامبر اسلام(ص) و یارانش بعد از ظهور اسلام بود؛ حکومت پابرهنه‌‏ها و تهیدستان با ایمان و مظلومان پاکدل که پیوسته از سوی فرعون‌‏های زمان خود، مورد تحقیر و استهزا و تحت فشار و ظلم و ستم بودند. سرانجام خداوند سبحانه و تعالی به دست همین گروه، آنان را از تخت قدرت به زیر آورد و بینی مستکبران را به خاک مالید^[۶].

استضعاف و مهدویت

روشن‌ترین نمونه برای تحقق وعدۀ الهی، ظهور امام زمان(ع) و حکومت حق و عدالت در تمام کره زمین ‏‏ است. آیه از آیاتی است که به روشنی بشارت ظهور چنین حکومتی را می‌‏دهد؛ از این‌‏رو در روایات اسلامی می‌‏خوانیم اهل بیت(ع) در تفسیر این آیه شریف، به آن ظهور بزرگ اشاره کرده‌‏اند. امام علی(ع) در این ‏باره فرمود: «دنیا، پس از چموشی و سرکشی به ما روی می‏‌کند؛ چونان شتر ماده بدخو که به بچه خود مهربان گردد؛ سپس حضرت آیۀ یاد شده را تلاوت فرمود»^[۷]. همچنین فرمودند: «این گروه، آل محمد هستند خداوند سبحانه و تعالی مهدی آنان را بعد از زحمت و فشاری که بر آنان وارد می‌‏شود، برمی‌‏انگیزد و به آنها عزّت می‌‏دهد و دشمنانشان را ذلیل و خوار می‌‏کند»^[۸].^[۹]

ائمه معصومین(ع) کلمه "مستضعف" در آیه را به امامان معصوم تفسیر نموده‌اند که روزی وارث زمین و فرمانروای جهان خواهند شد. مفضل می‌گوید: از امام صادق(ع) شنیدم که فرمود: «روزی رسول اکرم(ص) به علی و حسن و حسین(ع) نگاه کرد و گریست و آنگاه فرمود: شما کسانی هستید که پس از من به ضعف کشیده می‌شوید»^[۱۰].^[۱۱]

امام صادق و امام باقر(ع) تحقق وعده الهی را به زمان ظهور حضرت مهدی(ع) تعبیر کرده‌اند. امام صادق(ع) فرمودند: «به زودی شهر کوفه از مؤمنان تهی می‌گردد و علم و دانش از آنجا رخت برمی‌بندد... و از شهری که آن را قم می‌نامند، ظهور می‌کند و آنجا پایگاه علم و فضیلت و معدن دانش و کمال می‌گردد؛ به‌گونه‌ای که روی زمین هیچ مستضعفی (فکری) نمی‌ماند که از دین آگاهی نداشته باشد؛ حتی زنان پرده‌نشین. و این زمان، نزدیک به زمان ظهور قائم ما خواهد بود»^[۱۲].^[۱۳]

پرسش مستقیم

به چه دلیل حکومت آینده از آن مستصعفین عالم است؟ (پرسش)

پرسش‌های وابسته

منابع

پانویس

↑ ر. ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۳۹۳ ـ ۳۹۵؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۹۷.
↑ «بجز آن مردان و زنان و کودکان ناتوان شمرده شده‌ای» سوره نساء، آیه ۹۸.
↑ ر. ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۳۹۳ ـ ۳۹۵؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۶۴۷.
↑ «و برآنیم که بر آنان که در زمین ناتوان شمرده شده‌اند منّت گذاریم و آنان را پیشوا گردانیم و آنان را وارثان (روی زمین) کنیم» سوره قصص، آیه ۵.
↑ ر. ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۳۹۳ ـ ۳۹۵؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۶۴۷.
↑ ر. ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۳۹۳ ـ ۳۹۵.
↑ «لَتَعْطِفَنَّ الدُّنْیَا عَلَیْنَا بَعْدَ شِمَاسِهَا عَطْفَ الضَّرُوسِ عَلَی وَلَدِهَا وَ تَلَا عَقِیبَ ذَلِکَ- وَ نُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَی الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِین‏»؛ نهج البلاغه، حکمت ۲۰۹.
↑ «هُمْ‏ آلُ‏ مُحَمَّدٍ یَبْعَثُ‏ اللَّهُ‏ مَهْدِیَّهُمْ‏ بَعْدَ جَهْدِهِمْ‏ فَیُعِزُّهُمْ‏ وَ یُذِلُ‏ عَدُوَّهُمْ‏‏‏‏‏»، کتاب الغیبة، ص۱۸۴؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص۵۴.
↑ ر. ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۳۹۳ ـ ۳۹۵.
↑ «إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صنَظَرَ إِلَی عَلِیٍّ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ(ع)فَبَکَی وَ قَالَ أَنْتُمُ الْمُسْتَضْعَفُونَ بَعْدِی‏»؛ تفسیر المیزان، ج ۱۶، ص۱۱؛ معانی الاخبار، ص۷۹؛ تفسیر صافی، ج ۴، ص۸۰.
↑ ر. ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۶۴۱.
↑ بحار الانوار، ج ۶۰، ص۲۱۳؛ سفینة البحار، ج ۲، ص۴۴۵.
↑ ر. ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۶۴۱.

[1] ر. ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۳۹۳ ـ ۳۹۵؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۹۷.

[2] «بجز آن مردان و زنان و کودکان ناتوان شمرده شده‌ای» سوره نساء، آیه ۹۸.

[3] ر. ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۳۹۳ ـ ۳۹۵؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۶۴۷.

[4] «و برآنیم که بر آنان که در زمین ناتوان شمرده شده‌اند منّت گذاریم و آنان را پیشوا گردانیم و آنان را وارثان (روی زمین) کنیم» سوره قصص، آیه ۵.

[5] ر. ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۳۹۳ ـ ۳۹۵؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۶۴۷.

[6] ر. ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۳۹۳ ـ ۳۹۵.

[7] «لَتَعْطِفَنَّ الدُّنْیَا عَلَیْنَا بَعْدَ شِمَاسِهَا عَطْفَ الضَّرُوسِ عَلَی وَلَدِهَا وَ تَلَا عَقِیبَ ذَلِکَ- وَ نُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَی الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِین‏»؛ نهج البلاغه، حکمت ۲۰۹.

[8] «هُمْ‏ آلُ‏ مُحَمَّدٍ یَبْعَثُ‏ اللَّهُ‏ مَهْدِیَّهُمْ‏ بَعْدَ جَهْدِهِمْ‏ فَیُعِزُّهُمْ‏ وَ یُذِلُ‏ عَدُوَّهُمْ‏‏‏‏‏»، کتاب الغیبة، ص۱۸۴؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص۵۴.

[9] ر. ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۳۹۳ ـ ۳۹۵.

[10] «إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صنَظَرَ إِلَی عَلِیٍّ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ(ع)فَبَکَی وَ قَالَ أَنْتُمُ الْمُسْتَضْعَفُونَ بَعْدِی‏»؛ تفسیر المیزان، ج ۱۶، ص۱۱؛ معانی الاخبار، ص۷۹؛ تفسیر صافی، ج ۴، ص۸۰.

[11] ر. ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۶۴۱.

[12] بحار الانوار، ج ۶۰، ص۲۱۳؛ سفینة البحار، ج ۲، ص۴۴۵.

[13] ر. ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۶۴۱.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{مهدویت}}
 {{مدخل مرتبط
 | موضوع مرتبط = استضعاف
-| عنوان مدخل  = [[استضعاف]]
+| عنوان مدخل  = استضعاف
-| مداخل مرتبط = [[استضعاف در قرآن]] - [[استضعاف در حدیث]] - [[استضعاف در نهج البلاغه]] - [[استضعاف در معارف مهدویت]]
+| مداخل مرتبط = [[استضعاف در قرآن]] - [[استضعاف در معارف مهدویت]] - [[استضعاف در فقه سیاسی]]
-| پرسش مرتبط  = استضعاف در معارف مهدویت (پرسش)
+| پرسش مرتبط  =
 }}
-== چیستی [[مستضعف]] و انواع آن ==
+== معناشناسی ==
-* [[مستضعف]] به معنای کسی است که [[ناتوان]] و حقیر شمرده شده و او در بند و زنجیر کشیده‌‏اند<ref>ر. ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۳۹۳ ـ ۳۹۵؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۹۷.</ref>.
+[[مستضعف]] به معنای کسی است که [[ناتوان]] و حقیر شمرده شده و او در بند و زنجیر کشیده‌‏اند<ref>ر. ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۳۹۳ ـ ۳۹۵؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۹۷.</ref>.
-* در [[فرهنگ دینی]] مقصود از [[مستضعف]] دو گروه هستند:
-# [[مستضعف]] [[فکری]] و عقیدتی‏: از بررسی [[آیات]] و [[روایات]] استفاده می‌‏شود افرادی که از نظر [[فکری]]، بدنی یا [[اقتصادی]] آنچنان ضعیف باشند که [[قادر]] به شناسایی [[حق]] از [[باطل]] نشوند یا اینکه تشخیص‏ عقیدۀ صحیح بر اثر [[ناتوانی]] جسمی یا [[ضعف]] [[مالی]] و دیگر عوامل برای آنها ممکن نباشد، [[مستضعف]] هستند. مانند آیۀ {{متن قرآن|إِلَّا الْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ وَالْوِلْدَانِ}}<ref>«بجز آن مردان و زنان و کودکان ناتوان شمرده شده‌ای» سوره نساء، آیه ۹۸.</ref><ref>ر. ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۳۹۳ ـ ۳۹۵؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۶۴۷.</ref>
+در [[فرهنگ دینی]] مقصود از مستضعف دو گروه هستند:
-# [[مستضعف]] عملی و [[سیاسی]]: کسانی‏‌ که [[حق]] را تشخیص و از آن [[پیروی]] می‌‌کنند؛ اما خفقان محیط، اجازۀ عمل و [[اقدام]] را از آنان سلب کرده است. آنها نیروهای بالفعل و بالقوه دارند اما از ناحیۀ [[ظالمان]] و [[جباران]]، در فشار قرار دارند و قدرتمندان و [[زمامداران]]، به دید [[حقارت]] به آنها می‌نگرند، با این حال ساکت و [[تسلیم]] نیستند و پیوسته تلاش می‌‏کنند دست [[جباران]] و [[ستمگران]] را کوتاه سازند و [[آیین حق]] و [[عدالت]] را برپا کنند. [[خداوند]] به چنین گروهی، وعدۀ [[یاری]] و [[حکومت]] در [[زمین]] داده است: {{متن قرآن|وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ}}<ref>«و برآنیم که بر آنان که در زمین ناتوان شمرده شده‌اند منّت گذاریم و آنان را پیشوا گردانیم و آنان را وارثان (روی زمین) کنیم» سوره قصص، آیه ۵.</ref><ref>ر. ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۳۹۳ ـ ۳۹۵؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۶۴۷.</ref>
+# [[مستضعف فکری]] و عقیدتی‏: از بررسی [[آیات]] و [[روایات]] استفاده می‌‏شود افرادی که از نظر [[فکری]]، [[بدنی]] یا [[اقتصادی]] آنچنان [[ضعیف]] باشند که [[قادر]] به [[شناسایی حق]] از [[باطل]] نشوند یا اینکه تشخیص‏ عقیدۀ صحیح بر اثر [[ناتوانی]] جسمی یا [[ضعف]] [[مالی]] و دیگر عوامل برای آنها ممکن نباشد، مستضعف هستند. مانند آیۀ {{متن قرآن|إِلَّا الْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ وَالْوِلْدَانِ}}<ref>«بجز آن مردان و زنان و کودکان ناتوان شمرده شده‌ای» سوره نساء، آیه ۹۸.</ref>.<ref>ر. ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۳۹۳ ـ ۳۹۵؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۶۴۷.</ref>
-* [[آیه]] فوق، بیانگر [[قانون]] کلی برای همۀ عصرها و همۀ [[اقوام]] و بشارتی برای همه انسان‌‏های [[آزاده]] و خواهان [[عدل]] است که نمونه‏‌ای از تحقّق این [[مشیت الهی]]، [[حکومت]] [[بنی اسرائیل]] و زوال [[حکومت]] [[فرعونیان]] بود و نمونه کامل‏‌تر آن، [[حکومت]] [[پیامبر اسلام]] {{صل}} و یارانش [[بعد از ظهور]] [[اسلام]] بود؛ [[حکومت]] پابرهنه‌‏ها و تهیدستان با [[ایمان]] و [[مظلومان]] [[پاکدل]] که پیوسته از سوی فرعون‌‏های زمان خود، مورد [[تحقیر]] و [[استهزا]] و تحت فشار و [[ظلم و ستم]] بودند. سرانجام [[خداوند سبحانه و تعالی]] به دست همین گروه، آنان را از تخت [[قدرت]] به زیر آورد و بینی [[مستکبران]] را به [[خاک]] مالید<ref>ر. ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۳۹۳ ـ ۳۹۵.</ref>.
+# مستضعف عملی و [[سیاسی]]: کسانی‏‌ که [[حق]] را تشخیص و از آن [[پیروی]] می‌‌کنند؛ اما [[خفقان]] محیط، اجازۀ عمل و اقدام را از آنان سلب کرده است. آنها نیروهای بالفعل و بالقوه دارند اما از ناحیۀ [[ظالمان]] و [[جباران]]، در فشار قرار دارند و [[قدرتمندان]] و [[زمامداران]]، به دید [[حقارت]] به آنها می‌نگرند، با این [[حال]] ساکت و [[تسلیم]] نیستند و پیوسته تلاش می‌‏کنند دست جباران و [[ستمگران]] را کوتاه سازند و [[آیین حق]] و [[عدالت]] را برپا کنند. [[خداوند]] به چنین گروهی، وعدۀ [[یاری]] و [[حکومت]] در [[زمین]] داده است: {{متن قرآن|وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ}}<ref>«و برآنیم که بر آنان که در زمین ناتوان شمرده شده‌اند منّت گذاریم و آنان را پیشوا گردانیم و آنان را وارثان (روی زمین) کنیم» سوره قصص، آیه ۵.</ref>.<ref>ر. ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۳۹۳ ـ ۳۹۵؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۶۴۷.</ref>
+[[آیه]] فوق، بیانگر [[قانون]] کلی برای همۀ عصرها و همۀ [[اقوام]] و بشارتی برای همه انسان‌‏های [[آزاده]] و خواهان [[عدل]] است که نمونه‏‌ای از تحقّق این [[مشیت الهی]]، حکومت [[بنی اسرائیل]] و زوال [[حکومت]] [[فرعونیان]] بود و نمونه کامل‏‌تر آن، [[حکومت پیامبر اسلام]]{{صل}} و یارانش [[بعد از ظهور اسلام]] بود؛ حکومت پابرهنه‌‏ها و [[تهیدستان]] با [[ایمان]] و [[مظلومان]] [[پاکدل]] که پیوسته از سوی فرعون‌‏های [[زمان]] خود، مورد [[تحقیر]] و [[استهزا]] و تحت فشار و [[ظلم و ستم]] بودند. سرانجام [[خداوند سبحانه و تعالی]] به دست همین گروه، آنان را از تخت [[قدرت]] به زیر آورد و بینی [[مستکبران]] را به خاک مالید<ref>ر. ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۳۹۳ ـ ۳۹۵.</ref>.
 == [[استضعاف]] و [[مهدویت]] ==
-* روشن ترین نمونه برای تحقق وعدۀ [[الهی]]، [[ظهور امام زمان]] {{ع}} و [[حکومت حق]] و [[عدالت]] در تمام کره [[زمین]] ‏‏ است. [[آیه]] از آیاتی است که به روشنی [[بشارت ظهور]] چنین [[حکومتی]] را می‌‏دهد؛ از این‌‏رو در [[روایات اسلامی]] می‌‏خوانیم [[اهل بیت]] {{ع}} در [[تفسیر]] این [[آیه شریف]]، به آن [[ظهور]] بزرگ اشاره کرده‌‏اند. [[امام علی]] {{ع}} در این ‏باره فرمود: «[[دنیا]]، پس از چموشی و [[سرکشی]] به ما روی می‏‌کند؛ چونان شتر ماده بدخو که به بچه خود [[مهربان]] گردد؛ سپس [[حضرت]] آیۀ یاد شده را [[تلاوت]] فرمود»<ref>{{متن حدیث|لَتَعْطِفَنَّ الدُّنْیَا عَلَیْنَا بَعْدَ شِمَاسِهَا عَطْفَ الضَّرُوسِ عَلَی وَلَدِهَا وَ تَلَا عَقِیبَ ذَلِکَ- وَ نُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَی الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِین‏}}؛ نهج البلاغه، حکمت ۲۰۹.</ref>. همچنین فرمودند: «این گروه، [[آل محمد]] هستند [[خداوند سبحانه و تعالی]] [[مهدی]] آنان را بعد از زحمت و فشاری که بر آنان وارد می‌‏شود، برمی‌‏انگیزد و به آنها [[عزّت]] می‌‏دهد و دشمنانشان را [[ذلیل]] و [[خوار]] می‌‏کند»<ref>{{متن حدیث|هُمْ‏ آلُ‏ مُحَمَّدٍ یَبْعَثُ‏ اللَّهُ‏ مَهْدِیَّهُمْ‏ بَعْدَ جَهْدِهِمْ‏ فَیُعِزُّهُمْ‏ وَ یُذِلُ‏ عَدُوَّهُمْ‏‏‏‏‏}}، کتاب الغیبة، ص ۱۸۴؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۵۴.</ref><ref>ر. ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۳۹۳ ـ ۳۹۵.</ref>
+روشن‌ترین نمونه برای تحقق [[وعدۀ الهی]]، [[ظهور امام زمان]]{{ع}} و [[حکومت حق]] و [[عدالت]] در تمام [[کره زمین]] ‏‏ است. [[آیه]] از آیاتی است که به روشنی [[بشارت ظهور]] چنین [[حکومتی]] را می‌‏دهد؛ از این‌‏رو در [[روایات اسلامی]] می‌‏خوانیم [[اهل بیت]]{{ع}} در [[تفسیر]] این آیه [[شریف]]، به آن ظهور بزرگ اشاره کرده‌‏اند. [[امام علی]]{{ع}} در این ‏باره فرمود: «[[دنیا]]، پس از چموشی و [[سرکشی]] به ما روی می‏‌کند؛ چونان شتر ماده بدخو که به بچه خود [[مهربان]] گردد؛ سپس حضرت آیۀ یاد شده را [[تلاوت]] فرمود»<ref>{{متن حدیث|لَتَعْطِفَنَّ الدُّنْیَا عَلَیْنَا بَعْدَ شِمَاسِهَا عَطْفَ الضَّرُوسِ عَلَی وَلَدِهَا وَ تَلَا عَقِیبَ ذَلِکَ- وَ نُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَی الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِین‏}}؛ نهج البلاغه، حکمت ۲۰۹.</ref>. همچنین فرمودند: «این گروه، [[آل محمد]] هستند خداوند سبحانه و تعالی [[مهدی]] آنان را بعد از [[زحمت]] و فشاری که بر آنان وارد می‌‏شود، برمی‌‏انگیزد و به آنها [[عزّت]] می‌‏دهد و دشمنانشان را [[ذلیل]] و [[خوار]] می‌‏کند»<ref>{{متن حدیث|هُمْ‏ آلُ‏ مُحَمَّدٍ یَبْعَثُ‏ اللَّهُ‏ مَهْدِیَّهُمْ‏ بَعْدَ جَهْدِهِمْ‏ فَیُعِزُّهُمْ‏ وَ یُذِلُ‏ عَدُوَّهُمْ‏‏‏‏‏}}، کتاب الغیبة، ص۱۸۴؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص۵۴.</ref>.<ref>ر. ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۳۹۳ ـ ۳۹۵.</ref>
-* [[ائمه معصومین]] {{ع}} کلمه "[[مستضعف]]" در [[آیه]] را به [[امامان معصوم]] [[تفسیر]] نموده‌اند که روزی [[وارث زمین]] و فرمانروای [[جهان]] خواهند شد. [[مفضل]] می‌گوید: از [[امام صادق]] {{ع}} شنیدم که فرمود: «روزی [[رسول اکرم]] {{صل}} به [[علی]] و [[حسن]] و [[حسین]] {{ع}} نگاه کرد و گریست و آنگاه فرمود: شما کسانی هستید که پس از من به [[ضعف]] کشیده می‌شوید»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص نَظَرَ إِلَی عَلِیٍّ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ {{ع}}فَبَکَی وَ قَالَ أَنْتُمُ الْمُسْتَضْعَفُونَ بَعْدِی‏}}؛ تفسیر المیزان، ج ۱۶، ص ۱۱؛ معانی الاخبار، ص ۷۹؛ تفسیر صافی، ج ۴، ص ۸۰.</ref><ref>ر. ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۶۴۱.</ref>
-* [[امام صادق]] و [[امام باقر]] {{ع}} تحقق [[وعده الهی]] را به [[زمان ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} تعبیر کرده‌اند. [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند: «به زودی [[شهر کوفه]] از [[مؤمنان]] تهی می‌گردد و [[علم]] و [[دانش]] از آنجا رخت برمی‌بندد... و از شهری که آن را [[قم]] می‌نامند، [[ظهور]] می‌کند و آنجا پایگاه [[علم]] و [[فضیلت]] و معدن [[دانش]] و کمال می‌گردد؛ به‌گونه‌ای که روی [[زمین]] هیچ مستضعفی ([[فکری]]) نمی‌ماند که از [[دین]] [[آگاهی]] نداشته باشد؛ حتی [[زنان]] پرده‌نشین. و این زمان، نزدیک به [[زمان ظهور]] [[قائم]] ما خواهد بود»<ref>بحار الانوار، ج ۶۰، ص ۲۱۳؛ سفینة البحار، ج ۲، ص ۴۴۵.</ref><ref>ر. ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۶۴۱.</ref>
+[[ائمه معصومین]]{{ع}} کلمه "[[مستضعف]]" در آیه را به [[امامان معصوم]] تفسیر نموده‌اند که روزی [[وارث زمین]] و فرمانروای [[جهان]] خواهند شد. [[مفضل]] می‌گوید: از [[امام صادق]]{{ع}} شنیدم که فرمود: «روزی [[رسول اکرم]]{{صل}} به علی و حسن و حسین{{ع}} نگاه کرد و گریست و آنگاه فرمود: شما کسانی هستید که پس از من به [[ضعف]] کشیده می‌شوید»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صنَظَرَ إِلَی عَلِیٍّ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ{{ع}}فَبَکَی وَ قَالَ أَنْتُمُ الْمُسْتَضْعَفُونَ بَعْدِی‏}}؛ تفسیر المیزان، ج ۱۶، ص۱۱؛ معانی الاخبار، ص۷۹؛ تفسیر صافی، ج ۴، ص۸۰.</ref>.<ref>ر. ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۶۴۱.</ref>
+[[امام صادق]] و [[امام باقر]]{{ع}} تحقق [[وعده الهی]] را به [[زمان ظهور حضرت مهدی]]{{ع}} تعبیر کرده‌اند. امام صادق{{ع}} فرمودند: «به زودی [[شهر کوفه]] از [[مؤمنان]] تهی می‌گردد و [[علم]] و [[دانش]] از آنجا رخت برمی‌بندد... و از شهری که آن را [[قم]] می‌نامند، ظهور می‌کند و آنجا پایگاه علم و [[فضیلت]] و [[معدن]] دانش و کمال می‌گردد؛ به‌گونه‌ای که روی [[زمین]] هیچ مستضعفی ([[فکری]]) نمی‌ماند که از [[دین]] [[آگاهی]] نداشته باشد؛ حتی [[زنان]] پرده‌نشین. و این [[زمان]]، نزدیک به [[زمان ظهور]] [[قائم]] ما خواهد بود»<ref>بحار الانوار، ج ۶۰، ص۲۱۳؛ سفینة البحار، ج ۲، ص۴۴۵.</ref>.<ref>ر. ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۶۴۱.</ref>
 == پرسش مستقیم ==
@@ خط ۲۳: / خط ۲۷: @@
 == پرسش‌های وابسته ==
 {{پرسمان حکومت جهانی امام مهدی}}
 == منابع ==
@@ خط ۳۴: / خط ۳۷: @@
 {{پانویس}}
-[[رده:استضعاف در معارف مهدویت]]
+[[رده:استضعاف]]