اندیشه کلامی عصمت (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - '| تعداد جلد = ↵|' به '|')
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
| عنوان پیشین =
| عنوان = [[اندیشه]] [[کلامی]] [[عصمت]]
| عنوان = [[اندیشه]] [[کلامی]] [[عصمت]]
| عنوان پسین =
| شماره جلد =
| عنوان اصلی =  
| عنوان اصلی =  
| تصویر = 1379710.jpg
| تصویر = 1379710.jpg
خط ۱۸: خط ۲۱:
| موضوع = [[عصمت]]
| موضوع = [[عصمت]]
| مذهب = شیعه
| مذهب = شیعه
| ناشر = [[پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (ناشر)|انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی]]
| ناشر = پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
| به همت =  
| به همت =  
| وابسته به =  
| وابسته به =  
| محل نشر = قم، ایران
| محل نشر = قم، ایران
| سال نشر = ۱۳۹۵
| سال نشر = ۱۳۹۵
| تعداد صفحات = ۵۵۹
| تعداد صفحات = ۵۵۹
| شابک = ‫‬‮‭978-600-195-260-9
| شابک = ‫‬‮‭978-600-195-260-9
خط ۳۰: خط ۳۳:


== دربارهٔ کتاب ==
== دربارهٔ کتاب ==
در معرفی این کتاب آمده است: «[[انگیزه]] نگارنده در تدوین این کتاب، تنظیم نگرشی از نوع [[فلسفه]] [[فقهی]] به [[اندیشه]] [[عصمت]] در مهد [[دانش]] [[فقه]] و [[اصول اسلامی]] بوده است. مباحث این اثر در چهار فصل سامان یافته است. در فصل اول دیدگاه‌های مختلف درباره مفهوم و ماهیت [[عصمت]] و کیفیت حصول آن برای [[معصوم]] مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در فصل دوم پیشینه [[اندیشه]] [[عصمت]] در [[ادیان]] غیرابراهیمی و ابراهیمی بیان شده است. سپس [[شبهات]] مختلف [[مستشرقان]] درباره ریشه‌های پیدایش [[باور]] به [[عصمت اهل‌بیت]]{{ع}} در مهد دوران [[اسلامی]] مطرح شده است. در فصل سوم امکان [[عصمت]] و [[ادله عقلی]] و [[نقلی]] آن همراه با نقض و ابرام‌های آنها مطرح شده است. در نهایت نیز به دیدگاه [[فلسفه]] [[فقهی]] [[اندیشه]] [[عصمت]] پرداخته شده است».
در معرفی این کتاب آمده است: «[[انگیزه]] نگارنده در تدوین این کتاب، تنظیم نگرشی از نوع [[فلسفه]] [[فقهی]] به [[اندیشه]] [[عصمت]] در مهد [[دانش]] [[فقه]] و [[اصول اسلامی]] بوده است. مباحث این اثر در چهار فصل سامان یافته است. در فصل اول دیدگاه‌های مختلف درباره مفهوم و ماهیت [[عصمت]] و کیفیت حصول آن برای [[معصوم]] مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در فصل دوم پیشینه [[اندیشه]] [[عصمت]] در [[ادیان]] غیرابراهیمی و ابراهیمی بیان شده است. سپس [[شبهات]] مختلف [[مستشرقان]] درباره ریشه‌های پیدایش [[باور]] به [[عصمت اهل‌بیت]] {{ع}} در مهد دوران [[اسلامی]] مطرح شده است. در فصل سوم امکان [[عصمت]] و [[ادله عقلی]] و [[نقلی]] آن همراه با نقض و ابرام‌های آنها مطرح شده است. در نهایت نیز به دیدگاه [[فلسفه]] [[فقهی]] [[اندیشه]] [[عصمت]] پرداخته شده است».
== فهرست کتاب ==
== فهرست کتاب ==
{{فهرست اثر}}
{{فهرست اثر}}
خط ۹۵: خط ۹۸:
* پیشینه [[عصمت]] در [[دین مسیحیت]]
* پیشینه [[عصمت]] در [[دین مسیحیت]]
* نتیجه‌گیری بحث [[تاریخ]] [[عصمت]] در [[ادیان]] پیش از [[اسلام]]
* نتیجه‌گیری بحث [[تاریخ]] [[عصمت]] در [[ادیان]] پیش از [[اسلام]]
*گفتار دوم: سابقه [[اندیشه]] [[عصمت]] در [[اسلام]]  
* گفتار دوم: سابقه [[اندیشه]] [[عصمت]] در [[اسلام]]  
* گزارش‌های [[تاریخی]] موهم عدم [[اعتقاد به عصمت]]  
* گزارش‌های [[تاریخی]] موهم عدم [[اعتقاد به عصمت]]  
* گفتار سوم: بررسی دیدگاه‌های مختلف در مورد منشأ [[اندیشه]] [[عصمت]]  
* گفتار سوم: بررسی دیدگاه‌های مختلف در مورد منشأ [[اندیشه]] [[عصمت]]  
: ۱. انتساب [[اندیشه]] [[عصمت]] به [[هشام بن حکم]] و [[مؤمن الطاق]] ([[عصر امام صادق]]{{ع}})
: ۱. انتساب [[اندیشه]] [[عصمت]] به [[هشام بن حکم]] و [[مؤمن الطاق]] ([[عصر امام صادق]] {{ع}})
* [[سخن]] رونالدسون در این انتساب  
* [[سخن]] رونالدسون در این انتساب  
* نقد انتساب نظریه [[عصمت]] به [[عصر امام صادق]]{{ع}}
* نقد انتساب نظریه [[عصمت]] به [[عصر امام صادق]] {{ع}}
* نقد سخن رونالدسون  
* نقد سخن رونالدسون  
: ۲. انتساب عدم [[عصمت]] به [[عبدالله بن سبا]]  
: ۲. انتساب عدم [[عصمت]] به [[عبدالله بن سبا]]  
خط ۲۱۸: خط ۲۲۱:
: ۲. طرد [[روایت]] به [[دلیل]] اسناد [[خطا]] به قول [[معصوم]]  
: ۲. طرد [[روایت]] به [[دلیل]] اسناد [[خطا]] به قول [[معصوم]]  
: ۳. طرد [[روایت]] به [[دلیل]] تنافی آن با [[عصمت پیامبر]] از خطای در [[فهم]] مسائل [[اجتماعی]]  
: ۳. طرد [[روایت]] به [[دلیل]] تنافی آن با [[عصمت پیامبر]] از خطای در [[فهم]] مسائل [[اجتماعی]]  
: ۴. طرد [[روایت]] به [[دلیل]] اشتمال بر انتساب [[فراموشی]] و [[سهو]] به [[رسول خدا]]{{صل}} در حوزه [[احکام الهی]]  
: ۴. طرد [[روایت]] به [[دلیل]] اشتمال بر انتساب [[فراموشی]] و [[سهو]] به [[رسول خدا]] {{صل}} در حوزه [[احکام الهی]]  
: ۵. [[شبهه]] طرد [[روایت]] به [[دلیل]] انتساب عدم [[بلاغت]] ادبی به [[امام]] [[معصوم]]{{عم}}
: ۵. [[شبهه]] طرد [[روایت]] به [[دلیل]] انتساب عدم [[بلاغت]] ادبی به [[امام]] [[معصوم]] {{عم}}
: ۶. طرد [[روایت]] به [[دلیل]] انتساب [[فراموشی]] [[وضو]] به [[امام علی]]{{ع}}
: ۶. طرد [[روایت]] به [[دلیل]] انتساب [[فراموشی]] [[وضو]] به [[امام علی]] {{ع}}
: ۷. استفاده از [[عصمت]] برای طرد [[روایت]] مشتمل بر نکته ای غیر معقول  
: ۷. استفاده از [[عصمت]] برای طرد [[روایت]] مشتمل بر نکته ای غیر معقول  
* گفتار سوم: توجیه محتوای [[روایت]] به خلاف ظاهر آن  
* گفتار سوم: توجیه محتوای [[روایت]] به خلاف ظاهر آن  
خط ۲۲۶: خط ۲۲۹:
: ۲. تفصیل [[حکم]] میان [[معصوم]] و غیر [[معصوم]] در مسائل حد  
: ۲. تفصیل [[حکم]] میان [[معصوم]] و غیر [[معصوم]] در مسائل حد  
: ۳. توجیه [[عمل]] [[معصوم]] برای [[اثبات]] [[منفعت]] [[حلال]] عقلایی برای میته  
: ۳. توجیه [[عمل]] [[معصوم]] برای [[اثبات]] [[منفعت]] [[حلال]] عقلایی برای میته  
: ۴. توجیه خوردن [[مال]] به دست آمده از قمار از روی [[جهل]] توسط [[معصوم]]{{عم}}
: ۴. توجیه خوردن [[مال]] به دست آمده از قمار از روی [[جهل]] توسط [[معصوم]] {{عم}}
* بخش چهارم: پیامدهای [[اندیشه]] [[عصمت]] در [[اصول فقه]] [[اهل سنت]]  
* بخش چهارم: پیامدهای [[اندیشه]] [[عصمت]] در [[اصول فقه]] [[اهل سنت]]  
* گفتار یکم: [[حجیّت]] اتفاق [[امت]] در دیدگاه [[اهل سنت]]  
* گفتار یکم: [[حجیّت]] اتفاق [[امت]] در دیدگاه [[اهل سنت]]  
خط ۲۵۴: خط ۲۵۷:
* [[اثبات]] جزئیات [[اجرای حد]] [[نوشیدن]] شراب توسط فعل [[صحابه]]  
* [[اثبات]] جزئیات [[اجرای حد]] [[نوشیدن]] شراب توسط فعل [[صحابه]]  
* فعل [[صحابه]] منشأ [[اثبات]] [[حکم]] [[قصاص]]  
* فعل [[صحابه]] منشأ [[اثبات]] [[حکم]] [[قصاص]]  
* [[نماز تراویح]]، (...) [[صحابه]] خلاف [[سنت]] [[رسول الله]]{{صل}}
* [[نماز تراویح]]، (...) [[صحابه]] خلاف [[سنت]] [[رسول الله]] {{صل}}
* [[اثبات]] [[حرمت]] [[زیارت]] [[قبور]] از طریق تمسّک به عدم فعل [[صحابه]]  
* [[اثبات]] [[حرمت]] [[زیارت]] [[قبور]] از طریق تمسّک به عدم فعل [[صحابه]]  
* [[استنباط]] کیفیت [[زیارت پیامبر]]{{صل}} از طریق فعل [[صحابه]]  
* [[استنباط]] کیفیت [[زیارت پیامبر]] {{صل}} از طریق فعل [[صحابه]]  
* [[عثمان]]، مبدع [[اذان]] ثالث  
* [[عثمان]]، مبدع [[اذان]] ثالث  
* [[اثبات]] [[کراهت]] [[جماعت]] برای [[نماز]] [[نافله]] در غیر [[ماه مبارک رمضان]] از طریق فعل [[صحابه]]  
* [[اثبات]] [[کراهت]] [[جماعت]] برای [[نماز]] [[نافله]] در غیر [[ماه مبارک رمضان]] از طریق فعل [[صحابه]]  
* [[سنت صحابه]] در زیاد کردن رکعات [[نماز شب]] در [[ماه مبارک رمضان]]  
* [[سنت صحابه]] در زیاد کردن رکعات [[نماز شب]] در [[ماه مبارک رمضان]]  
* [[اثبات]] [[استحباب]] مؤکد بودن تسویه صفوف [[نماز جماعت]] به وسیله فعل [[صحابه]]  
* [[اثبات]] [[استحباب]] مؤکد بودن تسویه صفوف [[نماز جماعت]] به وسیله فعل [[صحابه]]  
* [[تمسک]] به فعل [[صحابه]] برای [[اثبات]] جواز [[اقتدا]] به [[امام]] جماعتی که در (...) با [[مأموم]] [[اختلاف]] دارد  
* [[تمسک]] به فعل [[صحابه]] برای [[اثبات]] جواز [[اقتدا]] به [[امام]] جماعتی که در (...) با [[مأموم]] [[اختلاف]] دارد  
* [[اثبات]] [[میزان]] استفاده از آب در [[غسل]] میت به وسیله فعل [[صحابه]]  
* [[اثبات]] [[میزان]] استفاده از آب در [[غسل]] میت به وسیله فعل [[صحابه]]  

نسخهٔ ‏۲۳ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۱:۰۳

اندیشه کلامی عصمت
زبانفارسی
نویسندهبهروز مینایی
موضوععصمت
مذهبشیعه
ناشرانتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
محل نشرقم، ایران
سال نشر۱۳۹۵ ش
تعداد صفحه۵۵۹
شابک‫‬‮‭۹۷۸-۶۰۰-۱۹۵-۲۶۰-۹
شماره ملی‎۴۳۳۴۹۱۰

اندیشه کلامی عصمت، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی نگرشی از نوع فلسفه فقهی به اندیشه عصمت می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این کتاب بهروز مینایی است و انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی انتشار آن را به عهده داشته است.

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «انگیزه نگارنده در تدوین این کتاب، تنظیم نگرشی از نوع فلسفه فقهی به اندیشه عصمت در مهد دانش فقه و اصول اسلامی بوده است. مباحث این اثر در چهار فصل سامان یافته است. در فصل اول دیدگاه‌های مختلف درباره مفهوم و ماهیت عصمت و کیفیت حصول آن برای معصوم مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در فصل دوم پیشینه اندیشه عصمت در ادیان غیرابراهیمی و ابراهیمی بیان شده است. سپس شبهات مختلف مستشرقان درباره ریشه‌های پیدایش باور به عصمت اهل‌بیت (ع) در مهد دوران اسلامی مطرح شده است. در فصل سوم امکان عصمت و ادله عقلی و نقلی آن همراه با نقض و ابرام‌های آنها مطرح شده است. در نهایت نیز به دیدگاه فلسفه فقهی اندیشه عصمت پرداخته شده است».

فهرست کتاب

اندیشه کلامی عصمت

۱. موهبتی بودن عصمت
۲. اکتسابی بودن عصمت
۳. لزوم تفکیک میان حقیقت عصمت از اشتباه و عصمت از گناه
۴. ملازمه و ارتباط وثیق میان عصمت و علم غیب به غیب معصوم
  • خاتمه: عصمت و عناوین مشابه و معادل
  • واژه‌های معادل عصمت
۱. اخلاص
۲. اصطفا
۳. اجتبا
۴. اختیار
۵. نزاهت
۶. تطهیر
۷. توفیق و تسدید و تأیید
۸. صدق، امانت، تبلیغ و هدف
  • واژه‌های مشابه
۱. عدالت
۲. ذکاء و فطانت
۳. حجیت
۱. انتساب اندیشه عصمت به هشام بن حکم و مؤمن الطاق (عصر امام صادق (ع))
۲. انتساب عدم عصمت به عبدالله بن سبا
۳. اتخاذ نظریه عصمت از آموزهای زرتشتی و فرهنگ ایران باستان
  • نقد دیدگاه اخذ نظریه عصمت از آموزه‌های زرتشتی
۴. دیدگاه صوفیه و پیدایش اندیشه عصمت
۵. دیدگاه «روح کاریژماتیک» در ادیان
۶. سیاسی بودن اعتقاد به عصمت
۷. نظریه غلوّ
۱. تعلیم و تربیت
۲. ابلاغ پیام الهی و وحی خداوند به مردم
۳. اتمام حجت خدا بر مردم
۴. ایجاد زمینه برپایی عدالت در جامعه
۵. متحقق ساختن الگوها و نمونه‌های تربیتی برای افراد بشر
۱. حجت ذاتی
۲. حجت مجعول (قراردادی)
۱. حجیت خبر ثقه
۲. حجیت ظواهر
۳. حجیت قواعد فقهی
۴. ملاک حجیت اجماع
۱. اثبات حکم شرعی جواز سلام دادن در نماز میت با تمسک به فعل معصوم
۲. اثبات موضوع شرعی وحدت سوره ضحی و انشراح با استناد به فعل معصوم
۳. استدلال به فعل معصوم برای اثبات جواز قضاوت در مسجد
۴. استدلال به فعل معصوم برای اثبات استحباب تکاندن دست بعد از تیمم
۵. استناد به فعل معصوم برای اثبات استحباب زیارت قبور مؤمنان برای زنان
۶. استناد به قول معصوم برای اثبات جو از تملک غنیمت جنگی
۷. استناد به فعل معصوم برای جواز استفاده از سبزه زارها
۸. عصمت، منشأ تفصیل حکم جواز عمل حاکم به علم خود در مقام قضاوت و تصدیق احکام الهی
۹. جزءالعله بودن فعل معصوم برای یافتن حکم اولیه اسلام در مورد حکم نماز هنگام (...)
۱. طرد روایات سهو النبی
  • توجیه نخست
  • توجیه دوم
  • توجیه سوم
  • بررسی و ارزیابی
۲. طرد روایت به دلیل اسناد خطا به قول معصوم
۳. طرد روایت به دلیل تنافی آن با عصمت پیامبر از خطای در فهم مسائل اجتماعی
۴. طرد روایت به دلیل اشتمال بر انتساب فراموشی و سهو به رسول خدا (ص) در حوزه احکام الهی
۵. شبهه طرد روایت به دلیل انتساب عدم بلاغت ادبی به امام معصوم (ع)
۶. طرد روایت به دلیل انتساب فراموشی وضو به امام علی (ع)
۷. استفاده از عصمت برای طرد روایت مشتمل بر نکته ای غیر معقول
  • گفتار سوم: توجیه محتوای روایت به خلاف ظاهر آن
۱. عصمت در انجام وظایف شخصی معصوم
۲. تفصیل حکم میان معصوم و غیر معصوم در مسائل حد
۳. توجیه عمل معصوم برای اثبات منفعت حلال عقلایی برای میته
۴. توجیه خوردن مال به دست آمده از قمار از روی جهل توسط معصوم (ع)

دربارهٔ پدیدآورنده

بهروز مینایی
آقای دکتر بهروز مینایی (متولد ۱۳۴۱ش)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: حسین وحید خراسانی، جواد تبریزی، عبدالله جوادی آملی و محمد تقی مصباح یزدی پیگیری کرد. او علاوه بر تحصیلات حوزوی تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری مهندسی و علوم کامپیوتر از دانشگاه ایالتی میشیگان آمریکا به اتمام رساند. ریاست دانشکده مهندسی کامپیوتر، دانشگاه علم و صنعت ایران، رئیس هیأت مدیره بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای و دبیر هیئت علمی و عضو هیأت امنای مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس، به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌ها با عناوین فقهی و حقوقی در مقطع تحصیلات تکمیلی مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «اندیشه کلامی عصمت»، «مدل‌سازی تاثیر ارزش ذینفعان بر نظام نوآوری فراملی یا بخشی»، «فرهنگ واژگان و دانشنامه تولید بازی‌های رایانه‌ای» و «بازی جدی بازی فراتر از سرگرمی» برخی از این آثار است.[۱]

پانویس

  1. مکاتبه اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت با پدیدآورنده