اطاعت
اطاعت به معنای پیروی و فرمانبرداری، یکی از وظایف امّت در برابر اوامر خدا و رسول و اولی الأمر است[۱].
مفهوم شناسی اطاعت
- "الاطاعة"، مصدر فعل "اطاع"[۲]، در لغت به معنای فرمانبرداری، فرمان بردن، طاعت، فرمانبری، انقیاد، تسلیمشدگی، فروتنی و تواضع است[۳]. فراهیدی در کتاب العین، اطاعت را انقیاد ترجمه کرده است[۴].
«ائمه»، جمع امام است. امام در لغت به کسی گفته میشود که جلودار امور است و مردم به او اقتدا، و از فرمانهایش پیروی میکنند[۶]. در اصطلاح، امام کسی است که دارای ریاست عامه برای شخص یا اشخاصی در امور دین و دنیا به نیابت از رسول خدا(ص) بوده باشد[۷]. بر اساس سخن امام رضا(ع)، امامت همان جانشینی از خدا و رسول خداست و امام، زمامداری دین را بر عهده دارد و در راستای آن حلال و حرام خدا را تبیین، و حدود الهی را اجرا و از کیان، دین دفاع میکند[۸]. تحقق این امر، باعث نظم یافتن زندگی مسلمانان و اصلاح امورشان میشود[۹].[۱۰]
اطاعت خدا
توحید در اطاعت
اطاعت پیامبر
اطاعت پیامبر خاتم
اطاعت از اهل بیت
اطاعت از اولی الامر (اطاعت امام)
اطاعت از حاکم
مقام افتراض طاعت
بیعت اطاعت
مقام مطیعان
اقسام اطاعت
اطاعت تکوینی
اطاعت تشریعی
آثار اطاعت از خدا و رسول
اطاعتهای نامشروع
جستارهای وابسته
- اتباع
- اتباع حق
- اراده اطاعت
- استثقال اطاعت
- استحقاق ثواب
- استحقاق مدح
- امتثال
- انقیاد
- اوامر و نواهی
- آیه اطاعت
- بیعت اطاعت
- تأسی
- تجری
- تسلیم
- تمکین
- تنافی کفر و اطاعت
- تنعم به اطاعت
- توحید در اطاعت
- ثواب اطاعت
- ثواب و عقاب
- حسن طاعات
- داعی به اطاعت
- طاعات عبد
- طاعات کافر
- طاعات مطلقه
- طاعات مفترضه
- اطاعت از ابوین
- اطاعت از امام
- اطاعت از امام مهدی
- اطاعت از اوصیای انبیا
- اطاعت از اولی الامر
- اطاعت از حاکم جائر
- اطاعت از خدا
- اطاعت از رسول خدا
- اطاعت از زوج
- اطاعت از غیر معصوم
- اطاعت از نماینده ولی فقیه
- اطاعت از نواب امام
- اطاعت الهی
- اطاعت امام
- اطاعت انبیا در افعال
- اطاعت انبیا در اقوال
- اطاعت انسان
- اطاعت اولوالامر
- اطاعت اهل اجماع
- اطاعت اهل بیت
- اطاعت پیامبر
- اطاعت پیامبر خاتم
- اطاعت تکوینی
- اطاعت خدا
- اطاعت در عبادات
- اطاعت در غیر عبادات
- اطاعت درعبادات
- اطاعت درغیرعبادات
- اطاعت سلطان جایر
- اطاعت سلطان عادل
- اطاعت شیطان
- اطاعت طاغوت
- اطاعت غیر افضل
- اطاعت غیر خدا
- اطاعت متأخره
- اطاعت مخلوق در معصیت خالق
- اطاعت مرتد
- اطاعت مکلفین
- اطاعت ملائکه
- اطاعت ولی فقیه
- عصیان
- علم به مناقب طاعات
- قصد قربت در عبادت
- کتاب طاعات
- گناه
- مطیع
- مقام افتراض اطاعت
- مقام مطیعان
- وجوب اطاعت امام
- وقت اطاعت
منابع
پانویس
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۸۲.
- ↑ ر. ک: اسماعیل بن عباد (صاحب بن عباد)، المحیط فی اللغة، ج۲، ص۱۲۰.
- ↑ ر. ک: علی اکبر دهخدا، لغتنامه، زیر نظر محمد معین و سیدجعفر شهیدی، ج۲، ص۲۴۳۷-۲۴۳۸؛ محمد معین، فرهنگ فارسی، ج۱، ص۲۹۶.
- ↑ ر. ک: خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۲، ص۲۰۹.
- ↑ خلیل بن احمد، کتاب العین، ج۲، ص۲۰۹؛ ابن فارس معجم المقاییس اللغة، ج۳، ص۴۳۱.
- ↑ راغب اصفهانی، المفردات، ص۸۷؛ صاحب بن عباد، المحیط فی اللغة، ج۱۰، ص۴۶۰.
- ↑ علامه حلی، باب حادیعشر، ص۱۰؛ عضدالدین ایجی، المواقف، ج۳، ص۵۷۴.
- ↑ «إِنَّ الْإِمَامَةَ زِمَامُ الدِّينِ... الْإِمَامُ يُحِلُّ حَلَالَ اللَّهِ وَ يُحَرِّمُ حَرَامَ اللَّهِ وَ يُقِيمُ حُدُودَ اللَّهِ وَ يَذُبُّ عَنْ دِينِ اللَّهِ...». (شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۲۱۸).
- ↑ «إِنَّ الْإِمَامَةَ خِلَافَةُ اللَّهِ وَ خِلَافَةُ الرَّسُولِ(ص)... وَ نِظَامُ الْمُسْلِمِينَ وَ صَلَاحُ الدُّنْيَا...». (عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۲۱۸).
- ↑ نجفی، حافظ، مقاله «وجوب اطاعت از ائمه از دیدگاه قرآن و سنت»، موسوعه رد شبهات ج۲۱ ص ۱۰۶.
- ↑ جعفرپیشه فرد، مصطفی، دائرة المعارف قرآن کریم، ج ۳، ص ۵۲۷ - ۵۳۵