تجلی امامت (کتاب)
تجلی امامت (تحلیلی از حکومت امیرالمؤمنین علی(ع))، کتابی است که با زبان فارسی به گزارش و تحلیلی سیاسی - اجتماعی از رویدادهای حكومت پنج ساله امام علی(ع) می‌پردازد. این کتاب اثر سید اصغر ناظم‌زاده است و مؤسسه بوستان کتاب نشر آن را به عهده داشته است.
| تجلّی امامت | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| ترجمهٔ کتاب | [[(تحلیلی از حکومت امیرالمؤمنین علی (ع)) (کتاب)|(تحلیلی از حکومت امیرالمؤمنین علی (ع))]] |
| نویسنده | سید اصغر ناظم‌زاده |
| موضوع | نبوت و امامت |
| مذهب | شیعه |
| ناشر | [[:رده:انتشارات مؤسسه بوستان کتاب|انتشارات مؤسسه بوستان کتاب]][[رده:انتشارات مؤسسه بوستان کتاب]] |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | ۱۳۷۲ ش |
| تعداد صفحه | ۶۶۰ |
| شابک | ۹۷۸۹۶۴۵۴۸۶۷۰۷ |
| شماره ملی | ۱۵۷۸۱۲۶ |
دربارهٔ کتاب
در معرفی کتاب آمده است: «این کتاب گزارش و تحلیلی سیاسی-اجتماعی از رویدادهای حکومت پنج ساله امام علی(ع) است. اهم عناوین کتاب عبارتند از:
امامت و حکومت علی(ع)، عدالت امام علی(ع)، قضاوت‌های امام علی(ع)، کارگزاران حکومت علی(ع)، سیره ایشان در امر به معروف و نهی از منکر.
نویسنده تحت عنوان امام علی و فرقه‌های کلامی به کاوش پیرامون غلات و خوارج دو فرقه درگیر با امام علی پرداخته است. رعایت حقوق اهل کتاب در حکومت علی عنوان فصل دیگری از این کتاب است. مؤلف همچنین به جنگ‌های جمل، صفین و نهروان پرداخته است و پس از ذکر مظلومیت امام علی، از شهادت آن حضرت سخن گفته است.»
فهرست کتاب
بخش اول: امامت و حکومت علی(ع)
- مفهوم لغوی و اصطلاحی امام
- تعریف امامت
- ضرورت انتصاب امام
- شرایط و ویژگی‌های امام:
- پیامبری و امامت:
- مقام نبوت
- مقام رسالت
- مقام امامت
- امامت بالاترین مقام الهی:
- دلایل اثبات امامت علی(ع):
- دلیل اول: آیات قرآنی
- دلیل دوم: احادیث
- دلیل سوم: افضل بودن علی(ع)
- دلیل چهارم: اعلم بودن علی(ع)
- دلیل پنجم: زاهد بودن علی(ع)
- دلیل ششم: انسان کامل بودن علی(ع)
- دلیل هفتم: عصمت علی(ع)
- دلیل هشتم: احتجاجات علی(ع)
- چکیده بحث.
بخش دوم: عدالت علی(ع)
- عدالت و مساوات علی(ع)
- علی(ع) مصداق آیه‌های عدل قرآنی
- عدالت علی(ع) از نظر پیامبر اسلام(ص)
- عدالت علی(ع) از نظر بزرگان و دانشمندان
- شرط علی(ع) در قبول حکومت
- عدالت در گفتار و نامه‌های امام علی(ع)
- عدالت در رفتارهای امام(ع):
- مصادره اموال به یغما رفته
- سهم مساوی علی(ع) و بنده‌اش
- خاموش کردن چراغ بیت المال
- درد دل علی(ع) با مالک اشتر
- توبیخ خزانه دار بیت المال
- علی(ع) و مرد یهودی
- علی(ع) و مرد سارق
- سفارش علی(ع) در مورد ابن ملجم
- آخرین سخن
- عدالت در تقسیم بیت المال:
- نمونه‌هایی از عدالت آن حضرت در تقسیم بیت المال
- عدالت در اجرای قانون:
- اجرای قانون در حکومت علی(ع)
- پیام علی به استانداران
- نجاشی در چنگال قانون
- توبیخ ابن عباس
- نامه اول حضرت(ع) به ابن عباس
- نامه دوم به ابن عباس
- تهدید برادرش عقیل
- عدالت در رعایت حقوق مردم:
- علی(ع) و احترام به حقوق مردم
- علی(ع) در شهر انبار.
بخش سوم: سیاست علی(ع)
- معنای لغوی سیاست
- سلوک سیاسی علی(ع) پیش از خلافت
- سلوک سیاسی علی(ع) در زمان خلافت
- دو سیره همگون (رسول خدا(ص) و علی(ع))
- دو روش سیاسی ناهمگون (علی(ع) و معاویه)
- ایرادها و پاسخ ها:
- کوتاهی علی(ع) درکسب خلافت در زمان ابوبکر
- عزل معاویه، خلاف سیاست بود
- چرا علی(ع) از رفتن طلحه و زبیر به مکه جلوگیری نکرد؟
- عزل قیس از فرمانداری مصر و نصب محمد بن ابی بکر
- چرا علی(ع) آب فرات را بر لشکریان معاویه نبست؟
- شیوه برخورد با بعضی از اصحاب و بستگان و پناه آنان به معاویه
- چرا علی(ع) برای خود گارد مراقب نگذاشت؟
- سیاست‌های مدبرانه علی(ع) بعد از رحلت پیامبر(ص):
- امام و مشکلات سیاسی ابوبکر
- علی(ع) و مشاوره‌های سیاسی عمر
- علی(ع) مرجع مشکلات عثمان و معاویه.
بخش چهارم: قضا و قضاوت‌های علی(ع)
- علی(ع) در مسند قضا
- علی(ع) بهترین قاضی امت اسلامی
- موقعیت قضا و شرایط قاضی در فرمان علی(ع) به مالک اشتر نخعی
- شرایط قاضی
- مسئوولیت رئیس قوه قضائیه کشور اسلامی
- چند نمونه از برخورد امام(ع) با قضاوت خطاکار:
- عزل ابوالاسود دوئلی
- توبیخ شریح قاضی
- عمر بن خطاب مورد اعتراض علی(ع)
- سفارش به امام حسن(ع):
- رعایت کامل موازین در هنگام داوری
- قضاوت‌های علی(ع) در زمان رسول گرامی اسلام(ص):
- قضاوت‌های علی(ع) در زمان حکومت ابوبکر:
- مرد شرابخوار
- تازه مسلمان شرابخوار
- قضاوت‌های علی(ع) در زمان حکومت عمر:
- یک طفل و دو مادر
- کشف راز خیانت یک دوشیزه
- زنی که از ترس، اقرار به زنا کرد
- چوپان و زن
- مرده ای که امانت خود را مطالبه کرد
- نوزاد شش ماهه
- مادری که فرزند خود را انکار می‌‌کرد
- دختر یتیم گرفتار زن حسود
- زنای دسته جمعی
- زنجیر غلام و طلاق همسران
- قضاوت‌های علی(ع) در زمان حکومت عثمان:
- حاملگی زنی از پیرمرد ناتوان
- زنای زن ذمیه
- مطلقه ای با ادعای ارث
- جمجمه مرده و سنگ آتش زا
- کودک شش ماهه و رجم مادر
- قضاوت‌های علی(ع) در دوران خلافت خود:
- قتل دسته جمعی
- استفاده از ریاضیات در حل مخاصمات
- مرد زناکار
- زن زناکار
- نزاع دسته جمعی
- دو برادر به هم چسبیده
- برائت یک دوشیزه
- عروسی که پای چوبه دار رفت
- همکاری سه نفر در قتل یک نفر
- بی‌گناهی که تا پای دار رفت و آزاد شد
- عبد و مولای مجهول
- ارفاق‌های امام علی(ع) در مسند قضا.
بخش پنجم: علی(ع) و کارگزاران حکومت
- ضوابط نه روابط
- تجربه و کاردانی
- حیا و عفت
- اصالت خانوادگی
- پیشگامان در نهضت اسلامی
- تأمین حقوق مالی
- فرستادن بازرس و گماردن مأمور مخفی
- نظارت کامل بر اطرافیان
- مجازات فوری کارمند متخلف
- عزل کارمند خائن
- عزل معاویه
- مصقلة بن هبیره شیبانی
- توبیخ عثمان بن حنیف
- شکایت سوده از حاکم همدان
- عزل ابوالاسود دوئلی
- عزل ابن هرمه
بخش ششم: سیره علی در امر به معروف و نهی از منکر
- بررسی واژه امر به معروف و نهی از منکر
- امر به معروف و نهی از منکر در قرآن
- اشکال و پاسخ
- شرایط امر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه امام علی(ع):
- ۱. علم وآگاهی
- ۲. هماهنگی حرف و عمل
- ۳. جو ناپذیری
- درجات امر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه امام علی(ع)
- امر به معروف و نهی از منکر در گفتار امام علی(ع)
- امر به معروف و نهی از منکر در رفتار امام علی{{ع}.
بخش هفتم: علی(ع) و فرقه‌های کلامی
- معنای لغوی و اصطلاحی علم کلام
- وجوه تسمیه علم کلام
- فرقه‌های کلامی
- طرح یک مسأله کلامی
- غُلات:
- سبب پیدایش غلات
- تحلیلی از ابن ابی الحدید در این باره
- نخستین غالی
- عاقبت عبدالله بن سبا و فرقه سبائیه
- دست آویزهای غلات
- نفی غالی گری در سخنان پیشوایان اسلام
- غلات و شیعیان
- خوارج:
- چگونگی پیدایش خوارج
- نمونه ای از تعصبات قبیله ای خوارج و دشمنی آنها با قریش
- نام‌های دیگر خوارج
- فرقه‌های خوارج
- عقاید کلامی خوارج
- احتجاجات علی(ع) با خوارج
- دیدگاه خوارج در مورد مرتکبان گناهان کبیره
- خوارج و فقر اندیشه.
بخش هشتم: رعایت حقوق اهل کتاب در حکومت علی(ع)
- اشکال اول:
- پاسخ
- اشکال دوم:
- پاسخ
- نمونه‌هایی از رفتار امام علی با اهل کتاب:
- علی(ع) و همسر مسیحی
- حقوق بازنشستگی برای مرد نصرانی
- علی(ع) در محکمه قضا
- اندوه شدید علی(ع) از تعدی یک زن غیر مسلمان
- توبیخ حاکم فارس به خاطر بدرفتاری با زرتشتیان
- علی(ع) و بحث آزاد با اهل کتاب:
- علی(ع) و اسقف
- علی(ع) و دانشمندان یهود و نصارا
- علی(ع) و رأس الجالوت
- پاسخ امام(ع) درباره خداشناسی
- علی(ع) و جمعی از یهودیان
- علی(ع) و یکی از نوادگان وصی موسی(ع).
بخش نهم: علی(ع) و اقتصاد
- واژه اقتصاد در فرهنگ اسلامی
- تعریف اقتصاد
سیاست‌های کلی اقتصادی از دیدگاه امام علی(ع):
- جهت‌گیری کلی در برنامه ریزی اقتصادی
- عمران و آبادانی کشور
- جلوگیری از رشد انگل‌های اقتصادی
- امنیت اقتصادی
- رعایت حقوق محرومان در تعیین بودجه اقتصادی
- ریشه یابی علل تنگناهای اقتصادی
- فرد و اقتصاد
- تقسیم‌بندی اقتصاد:
- اقتصاد بازرگانی (تجارت)
- اهمیت بازرگانی (تجارت) در اسلام
- تجار و صنعتگران در فرمان امام(ع)
- فرمان مالک
- بازار در زمان حکومت امام(ع):
- نظارت مستقیم علی بر بازار
- متولی بازار
- وظایف متولی بازار
- نظارت بر رفتار متولی بازار
- توجه به تجارت اهل ذمه
- کشاورزی از دیدگاه امام علی(ع)
- امام علی(ع) و حقوق کارگران.
بخش دهم: جنگ‌های علی(ع) در دوران خلافت
- روان‌شناسی سه گروه شورشی
- جنگ جمل یا فتنه ناکثین:
- طلحه و زبیر و آغاز فتنه
- نقش عایشه و تحریکات او
- عزیمت ناکثین به سوی بصره
- عزیمت امام(ع) به سوی عراق
- حرکت امام به سوی بصره و اتمام حجت با سران ناکثین
- صف آرایی دو سپاه
- اقدامات امام(ع) برای جلوگیری از جنگ
- فرمان‌های امام(ع) قبل از شروع جنگ
- سپاه امام(ع) آماده رزم
- عایشه در صحنه ناکثین
- دلاوری‌های علی(ع) و سپاه اسلام
- پیروزی سپاه امام با پی شدن شتر عایشه
- تلفات جنگ جمل
- ورود امام(ع) به بصره و برخورد با مردم و اسیران
- اعزام عایشه به مدینه
- خروج امام(ع) از بصره
- جنگ صفین یا فتنه قاسطین:
- قاسطین
- علل وقوع جنگ صفین
- نامه معاویه به عمرو بن عاص
- حرکت سپاه امام(ع) به سوی صفین
- ورود امام(ع) به صفین و محاصره فرات
- آخرین پیام ها
- مباحثه قاریان قرآن و حقانیت علی(ع)
- محرم وآتش بس و آغاز جنگ
- آغاز حمله همگانی
- لیله الهریر
- به نیزه کردن قرآن ها
- تسلیم امام(ع) و فراخوانی مالک
- تلفات جانی صفین
- مراجعت امام(ع) به کوفه و کناره‌گیری خوارج
- اعزام ابوموسی به دومه الجندل، و سفارش‌های امام(ع)
- حکمیت درباره چه بود و چه شد؟
- جنگ نهروان یا فتنه مارقین:
- پیشینه فکری خوارج
- سرآغاز فتنه خوارج و فعالیت‌های آنان
- جنایات خوارج در راه نهروان
- تصمیم امام
- عزیمت امام(ع) به سوی نهروان
- پرچم امان و بزرگواری دیگر
- آغاز جنگ و دستورهای اسلامی ـ انسانی امام(ع)
- سخنان حکیمانه امام(ع) یا اجساد خوارج
- پایان فتنه خوارج و بازگشت امام(ع) به کوفه.
بخش یازدهم: مروری بر سال‌های آخر عمر علی(ع)
- سقوط مصر
- اعزام مالک اشتر به مصر
- شهادت مالک
- نامه امام(ع) به محمدبن ابی بکر پس از شهادت مالک
- عمروعاص در مصر
- چگونگی شهادت محمدبن ابی بکر
- پس از شهادت محمد بن ابی بکر
- غارت‌ها و دستبردهای معاویه
- سوختن علی(ع) از بی‌حمیتی مردم کوفه
- آخرین سخن امام(ع).
بخش دوازدهم: مظلومیت علی(ع)
- مظلومیت علی در احادیث
- نگرانی پیامبر(ص) از مظلومیت علی(ع)
- گریه رسول خدا(ص) بر مظلومیت علی(ع)
- تأثر فاطمه(س) در مظلومیت علی(ع)
- انعکاس مظلومیت علی(ع) در زیارت‌نامه آن حضرت
- درد دل با چاه
- نگاهی به مظلومیت علی(ع) بعد از رسول خدا(ص):
- ماجرای سقیفه
- انتخابی ناگوار
- مظلومیت علی(ع) در قضیه سقیفه:
- دفاع شبانه فاطمه(س) از مظلومیت علی(ع)
- خطبه شقشقیه
- مظلومیت علی(ع) در مصائب فاطمه زهرا(س)
- مأموران حکومت در خانه فاطمه(س)
- آتش زدن خانه وحی
- بردن امام(ع) به مسجد
- مظلومیت علی(ع) در جسارت دیگری به فاطمه(س):
- پاداش عمر به قنفذ
- مظلومیت علی(ع) در غصب فدک:
- درد دل فاطمه(س) با قبر پدر
- مظلومیت علی در تجهیز فاطمه:
- حزن و اندوه علی کنار قبر فاطمه
- مظلومیت علی در انتخاب خلیفه دوم
- مظلومیت علی در انتخاب خلیفه سوم:
- کیفیت انتخاب عثمان
- مظلومیت علی در ایام خلافت
- مخفی بودن قبر امام مظلومیتی دیگر
- مظلومیت علی بعد از شهادت:
- بخشنامه معاویه برای سب و لعن به علی(ع)
- چگونگی جعل احادیث در مورد امام علی(ع)
- کار نیک عمر بن عبدالعزیز
بخش سیزدهم: شهادت/ آخرین برگ از حیات علی(ع)
- تاریخ شهادت
- سبب شهادت حضرت
- برک در شام
- عمرو بن بکر در بصره
- ابن ملجم لعین در کوفه
- در ماه رمضان آخر
- صبحگاه خونین
- ضربت خوردن امام به روایتی دیگر
- شیون و غوغا در کوفه
- دستگیری ابن ملجم
- سفارش امام درباره قاتلش
- علی در خانه
- پزشکان بربالین امام
- حال امام در فاصله بین ضربت و شهادت
- اصحاب در محضر امام
- حجر بن عدی
- حبیب بن عمرو
- اصبغ بن نباته
- فرمان امیرالمؤمنین به امام حسن(ع)
- وصیت‌های حضرت:
- وصایای خصوصی
- وصایای عمومی
- وصیت امام درباره کیفیت غسل و کفن و دفن
- غسل و دفن شبانه حضرت علی(ع)
- اشعار امام حسن(ع) در رثاء پدر
- سخنان صعصعة بن صوحان در کنار قبر علی(ع)
- شهر کوفه غرق ماتم
- شیون و ماتم در شهادت علی(ع)
- در رثای علی(ع)
- شادی دشمنان علی(ع)
- خطبه امام حسن(ع) پس از شهادت پدر بزرگوارش
- کیفیت قصاص ابن ملجم قاتل علی
- کیفیت قصاص همدستان ابن ملجم
- ظاهر شدن قبر امام در زمان هارون
- فضیلت زیارت‌نامه حضرت امیر.
دربارهٔ پدیدآورنده
