آیا نزدیک شمردن ظهور از وظایف مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)

آیا نزدیک شمردن ظهور از وظایف مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟
آیا نزدیک شمردن ظهور از وظایف مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / غیبت امام مهدی / وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت
مدخل اصلی	؟
تعداد پاسخ	۱ پاسخ
	v; t; e;

آیا نزدیک شمردن ظهور از وظایف مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

حجت الاسلام و المسلمین مسعود عالی، در کتاب «مسأله مهدویت ۱» در این‌باره گفته است:

«یکی از وظایف شیعیان علاوه بر انتظار ظهور حضرت ولی عصر (ع) نزدیک شمردن ظهور است. نگاه ما باید طوری باشد که هر لحظه احتمال ظهور را بدهیم و آن را کاملاً نزدیک بدانیم.

در روایت متعددی از اهل‌بیت (ع) اشاره به همین مطلب شده است. امام هادی (ع) فرمودند: "هرگاه عَلَم و پرچم شما از میان شما برداشته شود، از زیر پاهایتان منتظر فرج باشید"^[۱]؛ مراد از عَلَم امام (ع) است؛ چون امام عَلَم و نشانه و پرچم توحید و ایمان و تقواست، چنان‌که در زیارت جامعه کبیره می‌گوییم: «أَعْلَامُ التُّقَى»^[۲]؛ یا در زیارت آل یس که به امام زمان (ع) سلام می‌دهیم می‌گوییم: «السَّلَامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا الْعَلَمُ الْمَنْصُوبُ»^[۳]. مرحوم علامه مجلسی فرموده است: ممکن است این عبارت کنایه از ظهور ناگهانی باشد، یعنی همانجا که ایستاده‌ای، بدون آنکه قدم برداری و از آنجا بگذری، آماده فرج و ظهور باش. در زمان غیبت در هر زمان و مکانی که هستی باید منتظر باشی.

در روایت دیگری از قول امام باقر (ع) آمده است: "وقتی که فقر و نیازمندی شدت پیدا کرد و مردم همدیگر را رد و انکار نمودند، در آن زمان صبح و شب منتظر ظهور باشید^[۴]. راوی پرسید: فقر و نیازمندی را می‌دانیم معنایش چیست، ولی این‌که مردم یکدیگر را انکار کنند یعنی چه؟ حضرت فرمودند: "کسی برای رفع نیاز به برادر دینی‌اش مراجعه می‌کند، ولی او مثل قبل با او برخورد نمی‌کند. و آن‌طور که قبلاً با او سخن می‌گفت، دیگر سخن نمی‌گوید"^[۵]. یعنی زمانی که رابطه‌ها بین مؤمنین سرد شود، به‌طوری‌ که وقتی به هم احتیاجی پیدا می‌کنند، همدیگر را تحویل نمی‌گیرند و برخورد خوبی از خود نشان نمی‌دهند و به طور کلی ارزش‌های معنوی و اخلاقی کم‌رنگ می‌شود و مسائل مادی غلبه پیدا می‌کند، در چنین اوضاع و شرایطی باید صبح و شام منتظر ظهور بود. صبح و شام، یعنی پیوسته و هر لحظه منتظر ظهور باش و آن را دور ندان. شب که گذشت، نگو دیگر خبری نیست. احتمال بده فردا صبح هنگام ظهور باشد. روز که گذشت، احتمال بده در شب فرج رخ می‌دهد و لحظه‌ای ناامید و مأیوس نباش.

اصلاً مسأله ظهور در روایات به عنوان یک امر دفعی و ناگهانی معرفی شده است. مثل قیامت به صورت ناگهانی فرا می‌رسد. حضرت امیر (ع) فرمود: "خداوند به طور ناگهانی فرج و ظهور را به واسطه مردی از اهل‌بیت محقق می‌سازد"^[۶].

خود حضرت ولی عصر (ع) در توقیع مبارک به شیخ مفید فرمودند: "خداوند امر ما را به طور ناگهانی برمی‌انگیزد"^[۷].

از امام رضا (ع) نقل شده است که وقتی از پیامبر اکرم (ص) پرسیدند: قائم از فرزندان شما چه وقتی ظهور می‌کند؟ فرمودند: ظهورش مثل قیامت است که خداوند آن را در زمان خاص خودش ظاهر می‌کند... جز این نیست که ناگهان می‌آید^[۸]. بر اساس این تعابیر، زمانی ظهور واقع می‌شود که به حساب ظاهری و روی قرائن انتظار وقوعش نمی‌رود و نوعاً مردم غافل هستند»^[۹].

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

پانویس

↑ «إِذَا رُفِعَ عَلَمُكُمْ مِنْ بَيْنِ أَظْهُرِكُمْ فَتَوَقَّعُوا الْفَرَجَ مِنْ تَحْتِ أَقْدَامِكُمْ»؛ الکافی، ج۱، ص۳۴۱؛ الغیبه للنعمانی، ص۱۸۷؛ بحارالانوار، ج۵۱، ص۱۵۵.
↑ عَلَم‌ها و نشانه‌های تقوا!
↑ سلام بر تو ای پرچم افراشته!
↑ «إِذَا اشْتَدَّتِ الْحَاجَةُ وَ الْفَاقَةُ -وَ أَنْكَرَ النَّاسُ بَعْضُهُمْ بَعْضاً- فَعِنْدَ ذَلِكَ تَوَقَّعُوا هَذَا الْأَمْرَ»؛ تفسیر القمی، ج۱، ص۳۱۱؛ بحارالانوار، ج۴، ص۹۹.
↑ «يَأْتِ الرَّجُلُ أَخَاهُ فِي حَاجَةٍ- فَيَلْقَاهُ بِغَيْرِ الْوَجْهِ الَّذِي كَانَ يَلْقَاهُ فِيهِ- وَ يُكَلِّمُهُ بِغَيْرِ الْكَلَامِ الَّذِي كَانَ يُكَلِّمُهُ»؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۸۵.
↑ «فَلَيُفَرِّجَنَّ اللَّهُ [الْفِتْنَةَ] بِرَجُلٍ مِنَّا أَهْلَ الْبَيْتِ»؛ الغارات، ج۲، ص۶۷۸؛ بحارالانوار، ج۳۴، ص۱۱۸.
↑ «فإن أمرنا يبعثه فجأة»تهذیب الاحکام، ج۱، ص۳۸؛ مستدرک الوسائل، ج۳، ص۲۲۶.
↑ «مَثَلُهُ مَثَلُ السَّاعَةِ لا يُجَلِّيها لِوَقْتِها إِلَّا هُوَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ ثَقُلَتْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لا تَأْتِيكُمْ إِلَّا بَغْتَةً»کفایة الاثر، ص۲۷۷؛ عیون اخبار الرضا (ع)، ج۲، ص۲۶۶؛ بحارالانوار، ج۵۱، ص۱۵۴.
↑ عالی، مسعود، مسأله مهدویت ۱، ص۱۶۷، ۱۷۰.

[1] «إِذَا رُفِعَ عَلَمُكُمْ مِنْ بَيْنِ أَظْهُرِكُمْ فَتَوَقَّعُوا الْفَرَجَ مِنْ تَحْتِ أَقْدَامِكُمْ»؛ الکافی، ج۱، ص۳۴۱؛ الغیبه للنعمانی، ص۱۸۷؛ بحارالانوار، ج۵۱، ص۱۵۵.

[2] عَلَم‌ها و نشانه‌های تقوا!

[3] سلام بر تو ای پرچم افراشته!

[4] «إِذَا اشْتَدَّتِ الْحَاجَةُ وَ الْفَاقَةُ -وَ أَنْكَرَ النَّاسُ بَعْضُهُمْ بَعْضاً- فَعِنْدَ ذَلِكَ تَوَقَّعُوا هَذَا الْأَمْرَ»؛ تفسیر القمی، ج۱، ص۳۱۱؛ بحارالانوار، ج۴، ص۹۹.

[5] «يَأْتِ الرَّجُلُ أَخَاهُ فِي حَاجَةٍ- فَيَلْقَاهُ بِغَيْرِ الْوَجْهِ الَّذِي كَانَ يَلْقَاهُ فِيهِ- وَ يُكَلِّمُهُ بِغَيْرِ الْكَلَامِ الَّذِي كَانَ يُكَلِّمُهُ»؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۸۵.

[6] «فَلَيُفَرِّجَنَّ اللَّهُ [الْفِتْنَةَ] بِرَجُلٍ مِنَّا أَهْلَ الْبَيْتِ»؛ الغارات، ج۲، ص۶۷۸؛ بحارالانوار، ج۳۴، ص۱۱۸.

[7] «فإن أمرنا يبعثه فجأة»تهذیب الاحکام، ج۱، ص۳۸؛ مستدرک الوسائل، ج۳، ص۲۲۶.

[8] «مَثَلُهُ مَثَلُ السَّاعَةِ لا يُجَلِّيها لِوَقْتِها إِلَّا هُوَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ ثَقُلَتْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لا تَأْتِيكُمْ إِلَّا بَغْتَةً»کفایة الاثر، ص۲۷۷؛ عیون اخبار الرضا (ع)، ج۲، ص۲۶۶؛ بحارالانوار، ج۵۱، ص۱۵۴.

[9] عالی، مسعود، مسأله مهدویت ۱، ص۱۶۷، ۱۷۰.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]