آیا خسوف و کسوف در یک ماه رمضان از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-::::# +#)) |
جز (جایگزینی متن - 'اجمالی\=\= \<div\sstyle\=\"padding\:\s0\.4em\s0em\s0\.0em\;\"\> \<div\sstyle\=\"border\-right\-style\:\ssolid\;\sborder\-right\-color\:\s\#FFCC33\;\sbackground\-color\:\s\#FFF1B9\;\sfont\-size\:\s100\%\;\"\>' به 'اجمالی== <div style="border-right-style: solid; border-right-color: #FFCC33; background-color: #FFF1B9; font-size: 100%;">') |
||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
== پاسخ جامع اجمالی== | == پاسخ جامع اجمالی== | ||
<div style="border-right-style: solid; border-right-color: #FFCC33; background-color: #FFF1B9; font-size: 100%;">* ''<sub>پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده میشود:</sub>''</div> | <div style="border-right-style: solid; border-right-color: #FFCC33; background-color: #FFF1B9; font-size: 100%;">* ''<sub>پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده میشود:</sub>''</div> | ||
{|style="text-align: center; background-color:##fff; width:40%; border-radius:0px; align:left !important; margin:left" | {|style="text-align: center; background-color:##fff; width:40%; border-radius:0px; align:left !important; margin:left" | ||
نسخهٔ ۲۵ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۷:۲۰
| آیا خسوف و کسوف در یک ماه رمضان از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / مقدمات ظهور امام مهدی / نشانه‌های ظهور امام مهدی |
| مدخل اصلی | خسوف و کسوف غیرعادی |
از نشانه‌های غیرحتمی ظهور، کسوف (خورشید گرفتگی) در نیمه ماه رمضان و خسوف (ماه گرفتگی) در ابتدا با انتهای ماه رمضان است. در برخی روایات از این امر به عنوان نشانه ظهور نام برده شده است؛ زیرا برخلاف عادت طبیعت اتفاق می‌افتد. کسوف در اول ماه و خسوف در نیمه آن عادی است ولی عکس آن غیرعادی است.
در ذیل، پاسخ جامع اجمالی به اين پرسش و دیدگاه‌های متفرقه برخی از نویسندگان و دانشمندان، در این باره، به طور مفصل‌تری قابل بررسی است.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
- آیا گرفتن خورشید و ماه در ماه رمضان از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟
پاسخ جامع اجمالی
* پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده میشود:
 |
 |
 |
 |
|
| خراسانی | هاشمی شهیدی | سلیمیان | تونه‌ای | السادة |
خسوف و کسوف از نشانه‌های قبل از ظهور قائم(ع)
- یکی از مظاهر قدرت الهی که در قالب سنن معجزات جلوه کرده و اشاره مخصوصی را برای توجه آن دسته از مؤمنان که مخلصانه منتظر ظهور بوده‌اند، به ارمغان می‌آورد، کسوف خورشید در روز سیزدهم یا چهاردهم ماه رمضان و خسوف ماه در بیست و پنجم[۱] همان ماه است.[۲] و این کسوف در نیمه ماه رمضان و خسوف در آخر و یا اول همان ماه، از نشانه‌های ظهور، است.[۳]
- کسوف در روزهای نخست و آخر ماه و خسوف در روزهای میانی ماه، از نظر علمی، طبیعی و عادی است و در طول تاریخ، بارها رخ داده است، ولی خورشید گرفتگی (کسوف) در وسط ماه یا ماه گرفتگی (خسوف) در اول یا آخر ماه، امری غیرعادی است و رؤیت آن امکان ندارد.[۴] البته در خود روایات هم به غیر عادی بودن تحقق این نشانه تصریح شده است[۵].[۶]
خسوف و کسوف در روایات
- روایاتی که خسوف و کسوف را از نشانه‌های پیش از ظهور قائم(ع) می‌دانند، عبارتند از:
- ثعلبه ازدی می‌گوید: امام باقر (ع) فرمود:[۷] «پیش از ظهور حضرت قائم (ع) دو نشانه خواهد بود که از زمان هبوط حضرت آدم (ع) تا آن روز سابقه نداشته است، یکی گرفتن خورشید در نیمه ماه مبارک رمضان، و دیگری گرفتن ماه در آخر آن است.[۸] ثعلبه، می‌گوید: عرض کردم یابن رسول الله! خورشید در آخر ماه می‌گیرد و ماه، در نیمه آن. فرمود: من به آن چه می‌گویم داناترم، این دو نشانه از نشانه‌هایی است که از زمان هبوط حضرت آدم (ع) تا آن روز چنان اتفاقی نیفتاده است.»[۹]
- هم چنین حضرت (ع) فرمودند:[۱۰] «پیش از این امر (ظهور) ماه گرفتگی خواهد بود؛ که پنج روز مانده به انتهای ماه و خورشید گرفتگی در روز پانزدهم که هر دو در ماه رمضان خواهد بود و به این ترتیب حساب منجمان به هم می‌ریزد.»[۱۱] و ... .[۱۲]
نتیجه‌گیری
- به نظر می‌رسد، وقوع این دو پدیده به صورت غیرعادی، به خاطر آن است که اهمیت مسألۀ ظهور نمایانده شود و مردم از خواب غفلت بیدار شوند و خود را مهیای مشارکت در آن نهضت عظیم سازند. لذا این دو نشانه، از نشانه‌های حتمی ظهور نیست و در روایات به ناگزیر بودن آن اشاره نشده است.[۱۳] از این رو نمی‌توان خسوف و کسوف غیر عادی را از نشانه‌های قطعی و مسلم ظهور به شمار آورد.[۱۴]
پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه
| ۱. آیت‌‌الله خراسانی؛ |
|---|
|
آیت‌‌الله محمد جواد خراسانی، در کتاب «مهدی منتظر» در این‌باره گفته است:
«حضرت باقر (ع) فرمود: "دو آیت پیش از قیام قائم (ع) خواهد بود که از زمان هبوط آدم به زمین چنین چیزی نبوده، کسوف خورشید در نیمه ماه رمضان و خسوف ماه در آخر او". پس مردی عرض کرد: "یابن رسول الله! همواره کسوف خورشید در آخر ماه است و خسوف ماه در نیمه". فرمود: "من داناترم به آنچه تو می‌گویی ولکن این دو آیتی است که از زمان هبوط آدم اتفاق نیفتاده"[۱۵]. و حضرت صادق (ع) فرمود: "علامت خروج مهدی کسوف خورشید است در ماه رمضان در سیزدهم و چهاردهم"[۱۶]. در این حدیث ذکر کسوف تنها شده و اما اینکه در سیزدهم و چهاردهم فرموده منافات با حدیث اول ندارد زیراکه مقصود از نیمه همان روز پانزدهم نیست، بلکه مراد ایام نیمه است چنان‌که مراد از آخر ماه شب آخر یا بیست و نهم نیست. زیراکه در آن شب ماه وجود ندارد، بلکه مراد اواخر ماه است بیست و پنجم یا بیست و ششم و بیست و هفتم مثلا، پس از این جهت جمع بین این دو روایت سهل است. ولی در حدیث دیگر از حضرت باقر (ع) فرمود: "دو آیت در جلو این امر واقع خواهد شد: خسوف ماه در پنجم و کسوف خورشید در نیمه"[۱۷]. این حدیث از جهت کسوف با اول موافق است ولی از جهت خسوف موافق نیست، مگر اینکه احتمال سقط داده شود به اینکه عبارت بیست و پنجم بوده. و در حدیث دیگر حضرت صادق (ع) فرمود: "پیش از قیام قائم (ع) در پنجم ماه رمضان خورشید کسوف خواهد شد"[۱۸]. در این حدیث ذکری از ماه نیست ولی از جهت کسوف مخالف با حدیث اول است، پس این دو حدیث را با دو حدیث اول نتوان جمع کرد مگر احتمال تعدد داده شود به اینکه دو خسوف و دو کسوف باشد: یکی خسوف ماه در شب پنجم و کسوف خورشید در روز پنجم و دیگر کسوف خورشید در نیمه و خسوف در آخر»[۱۹]. |
| ۲. حجت الاسلام و المسلمین هاشمی شهیدی؛ |
|---|
|
| ۳. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «فرهنگنامه مهدویت» در این‌باره گفته است:
«در روایات کسوف در نیمه ماه رمضان و خسوف در آخر یا اوّل همان ماه یکی از نشانه‌های ظهور یاد شده است. "کسوف" در روزهای نخست و روزهای آخر ماه و "خسوف" در روزهای میانی ماه، طبیعی و عادی است؛ ولی خورشیدگرفتگی در وسط ماه یا ماه‌گرفتگی در اوایل یا آخر آن، ظاهراً امری غیر عادی است و دیدن آن، امکان ندارد. امام باقر(ع) فرمود: "دو نشانه پیش از قیام قائم پدید خواهد آمد: یکی گرفتن خورشید در نیمه ماه رمضان و دیگر، گرفتن ماه در آخر آن". مردی به امام(ع) عرض کرد: ای پسر رسول خدا! کسوف در وسط و خسوف در آخر ماه؟! حضرت فرمود: آری من آنچه را گفتم به آن داناتر هستم. اینها دو نشانهاند که واقع شدن آنها، از زمان هبوط حضرت آدم(ع) سابقه ندارد[۲۲].
|
| ۴. مجتبی تونه‌ای؛ |
|---|
|
آقای مجتبی تونه‌ای، در کتاب «موعودنامه» در این‌باره گفته است:
|
| ۵. آقای السادة (پژوهشگر معارف مهدویت)؛ |
|---|
|
آقای سید مجتبی السادة، در کتاب «شش ماه پایانی» در این‌باره گفته است:
|
- علائم و نشانه‌های ظهور به چه معناست؟ (پرسش)
- علائم و نشانه‌های ظهور چیستند؟ (پرسش)
- علائم و نشانه‌های ظهور چند قسم‌اند؟ (پرسش)
- علائم و نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آیا خروج سفیانی از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا خسف بیداء از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا ندای آسمانی از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا قتل نفس زکیه از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا قیام یمانی از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا ظاهر شدن کف دستی در آسمان از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا اختلاف عباسیان بر سر حکومت از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا طلوع خورشید از مغرب از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- نشانه‌های غیر حتمی ظهور چیستند؟ (پرسش)
- آیا قتل محمد پسر عموی نفس زکیه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا قیام خراسانی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا قیام سید حسنی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا خروج دجال از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا خروج شیصبانی از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)
- آیا قیام شعیب بن صالح از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا قیام عوف سلمی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا خسوف و کسوف در یک ماه رمضان از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا قساوت دل‌ها از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا انتشار علوم اهل بیت از قم نشانه ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا مرگ و میرها و زلزله‌ها و جنگ‌ها و آشوب‌های داخلی و خارجی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا نبرد میان سفیانی و اصهب از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا باران‌های پیاپی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا گسترش ظلم و فساد از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا آمدن غربی‌ها به سرزمین عراق از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا فتنه و آشوب در سوریه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا اختلاف در میان امت اسلام از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا انقراض سلسله بنی‌عباس از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا مردن پاداشاهی به نام عبدالله از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا بالا آمدن آب دجله از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا گرانی و بالا رفتن قیمت‌ها از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا علاماتی که در ماه رجب ظاهر میشود از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا وقوع مسخ از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا برگشت مرده‌ها به دنیا از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا کشته شدن انسانهای بیگناه از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا پر آب شدن دریاچه ساوه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا حمله ملخ‌ها از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا مرگ سریع از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا بستن پل کرخ از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا انشعاب نهری از فرات و جاری شدن در کوچه‌های کوفه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا طلوع ستاره‌ای از مشرق از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا قیام مغربی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا خشک شدن نیل از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)
- علائم و نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- علائم متصل و منفصل ظهور امام مهدی به چه معناست؟ (پرسش)
- علائم متصل و نزدیک به ظهور امام مهدی چیستند؟ (پرسش)
- علائم منفصلی که با ظهور امام مهدی فاصله دارند چیستند؟ (پرسش)
- در قرآن و حدیث چه مفاهیمی با نشانه‌های ظهور مرتبط هستند؟ (پرسش)
- مراد از علائم در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از آیت در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از دلالت در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از آخر الزمان در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از ملاحم و فتن در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از ظهور در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از خروج در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از قیام در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از اشراط الساعه در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- منظور از علائم حتمی ظهور چیست؟ (پرسش)
- مفهوم توصیفی یا تمثیلی بودن نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- آیا ندای شیطانی از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)
- فواید دانستن علائم و نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- چه تفاوت‌هایی میان امور حتمی‌الوقوع و احتمالی در بحث نشانه‌های ظهور وجود دارد؟ (پرسش)
- موقوف یا مشروط بودن نشانه‌های ظهور به چه معناست؟ (پرسش)
- نتیجه تقسیم‌بندی نشانه‌های ظهور به موقوف و حتمی چیست؟ (پرسش)
- آیا به بهانه اینکه امام مهدی انسانهای بد را مجازات می‌کند باید از او ترسید؟ (پرسش)
- آیا تا زمان ظهور امام مهدی قرآن و اسلام تحریف میشود؟ (پرسش)
- آیا می‌توان گفت ظهور نزدیک است؟ آیا می‌توان گفت که اوضاع نابسامان و هرج و مرج جهان نشانه نزدیکی ظهور است؟ (پرسش)
- آیا بین ظهور و حضور فرقی هست؟ (پرسش)
- آیا عوامل طبیعی مانند پاره شدن لایه اوزون و کم شدن آب شیرین در تعجیل فرج امام مهدی تاثیر دارد؟ (پرسش)
- آیا مراد از مرگ عبد الله که در روایت امام صادق نشانه ظهور است عبد الله پادشاه عربستان است؟ (پرسش)
- آیا طوفانها و حوادثی که اکنون در جهان رخ می‌دهد نشان از آمدن حضرت است؟ (پرسش)
- اولین دعای امام مهدی به هنگام ظهورش چیست؟ (پرسش)
- آیا دشمن امام مهدی (سفیانی) در حال حاضر زنده است یا آنکه متولد خواهد شد؟ وی از چه طایفهای و اهل کجاست؟ (پرسش)
- آیا الگوی حکومت امام مهدی و افراد آن قبل از ظهور تحقق می‌یابد؟ (پرسش)
- آیا تعبیر از آیت الله خامنهای به سید حسینی درست است؟ (پرسش)
- از آنجا که دجال قبل از امام مهدی میآید آیا میتوانیم به سخنان او گوش دهیم؟ (پرسش)
- امام مهدی از چه راهی متوجه میشوند که موقع ظهورشان فرا رسیده است؟ (پرسش)
- از کجا که مهدی موعود ظهور نکرده باشد؟ (پرسش)
- تابوت سکینه چیست؟ (پرسش)
- جهان در آستانه ظهور امام مهدی در چه شرایطی است؟ (پرسش)
- پدیدههای غیرمتعارف قبل از ظهور کداماند؟ (پرسش)
- آگاهی از علائم ظهور افزون بر آمادگی یاران امام مهدی سبب آمادگی دشمنان حضرت برای مقابله نیز میشود این کار خلاف مصلحت الهی نیست؟ (پرسش)
- آیا اوضاع جهان پیش از ظهور پیش بینی شده است؟ (پرسش)
- استعجال ظهور به چه معناست؟ (پرسش)
- ندای شیطانی در هنگام ظهور امام مهدی چگونه رخ می‌دهد؟ (پرسش)
- در عصر ظهور امام مهدی وضعیت سیاسی و جغرافیایی چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
- آیا اعلان نشانه های و شرایط ظهور سبب اطلاع دشمنان از اسرار سیاسی است؟ (پرسش)
- چرا علائم و نشانه‌های ظهور همه از نوع خشن هستند؟ (پرسش)
- آیا در نشانه‌های ظهور بدا رخ می‌دهد؟ و نشانه‌های حتمی تغییرپذیرند؟ (پرسش)
- نشانه‌های ظهور در کدام ماه قمری تحقق پیدا می‌کند؟ (پرسش)
- ارتباط میان ماه رمضان و نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- چه فتنه‌هایی پیش از ظهور امام مهدی اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
- ↑ بیست و پنجم یا بیست و ششم یا بیست و هفتم. ر.ک. خراسانی، محمد جواد، مهدی منتظر، ص ۲۹۱
- ↑ ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۰۸ـ۱۱۳
- ↑ ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۹۹؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۲۱۲ ـ ۲۱۳
- ↑ ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۹۹؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۲۱۲ ـ ۲۱۳
- ↑ برترین‌های فرهنگ مهدویت در مطبوعات، ص ۲۴۱
- ↑ ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۹۹
- ↑ شیخ مفید، الارشاد، ج ۲، ص ۳۷۴؛ ص ۴۹۷؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۱۸۱؛ ص ۳۹۰، ح ۴۵؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ۸، ص ۲۲، ح ۲۵۸: «آيَتَانِ تَكُونَانِ قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ كُسُوفُ الشَّمْسِ فِي النِّصْفِ مِنْ رَمَضَانَ وَ خُسُوفُ الْقَمَرِ فِي آخِرِهِ قَالَ فَقُلْتُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ تَنْكَسِفُ الشَّمْسُ فِي النِّصْفِ مِنَ الشَّهْرِ وَ الْقَمَرُ فِي آخِرِ الشَّهْرِ فَقَالَ نَعَمْ أَنَا أَعْلَمُ بِمَا قُلْتُ إِنَّهُمَا آيَتَانِ لَمْ تَكُونَا مُنْذُ هَبَطَ آدَمُ
- ↑ ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۹۹
- ↑ ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۰۸ ـ ۱۱۳؛ خراسانی، محمد جواد، مهدی منتظر، ص ۲۳۴؛ هاشمی شهیدی، سید اسدالله، زمینه سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص ۸۶ ـ ۸۷؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۲۱۲ ـ ۲۱۳
- ↑ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۲۷۱: «إِنَ بَيْنَ يَدَيْ هَذَا الْأَمْرِ انْكِسَافَ الْقَمَرِ لِخَمْسٍ تَبْقَى وَ الشَّمْسِ لِخَمْسَ عَشْرَةَ وَ ذَلِكَ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ وَ عِنْدَهُ يَسْقُطُ حِسَابُ الْمُنَجِّمِين»
- ↑ ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۰۸ ـ ۱۱۳
- ↑ ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۰۸ـ۱۱۳؛ خراسانی، محمد جواد، مهدی منتظر، ص ۲۳۴
- ↑ ر.ک. برترین‌های فرهنگ مهدویت در مطبوعات، ص ۲۴۱؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۹۹؛ جمعی از نویسندگان، چشم به راه مهدی، ص ۳۰۰؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۲۱۲ ـ ۲۱۳
- ↑ جمعی از نویسندگان، چشم به راه مهدی، ص ۳۰۰؛ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۲۱۲ ـ ۲۱۳
- ↑ غیبت طوسی، ص ۴۴۴، ح ۴۳۹؛ اعلام الوری، ج ۲، ۲۸۵.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ۲۴۲، ح ۱۱۴.
- ↑ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ۶۵۵، ح ۲۵؛ اثباة الهداة، ج ۳، ۷۳۸، ح ۱۱۰.
- ↑ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ۶۵۵، ح ۲۸؛ منتخب الاثر، ص ۵۴۶، ح ۹.
- ↑ خراسانی، محمد جواد، مهدی منتظر، ص ۲۳۴.
- ↑ ارشاد مفید، ص ۳۵۹
- ↑ هاشمی شهیدی، سید اسدالله، زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص ۸۶ - ۸۷.
- ↑ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۸، ص ۲۲، ح ۲۵۸؛ نعمانی، الغیبة، ص ۳۹۰، ح ۴۵؛ شیخ مفید، الارشاد، ص ۴۹۷
- ↑ جمعی از نویسندگان، چشمبهراه مهدی عجّل اللّه تعالی فرجه الشریف، ص ۳۰۰
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۲۱۲ - ۲۱۳.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۱۴.
- ↑ برترین‌های فرهنگ مهدویت در مطبوعات، ص ۲۴۱
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۲۹۹.
- ↑ بیست و پنجم یا بیست و ششم یا بیست و هفتم. ر.ک: مهدی منتظر (ع)، ص ۲۹۱. (م.)
- ↑ «"آيَتَانِ تَكُونَانِ قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ كُسُوفُ الشَّمْسِ فِي النِّصْفِ مِنْ رَمَضَانَ وَ خُسُوفُ الْقَمَرِ فِي آخِرِهِ قَالَ فَقُلْتُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ تَنْكَسِفُ الشَّمْسُ فِي النِّصْفِ مِنَ الشَّهْرِ وَ الْقَمَرُ فِي آخِرِ الشَّهْرِ فَقَالَ نَعَمْ أَنَا أَعْلَمُ بِمَا قُلْتُ إِنَّهُمَا آيَتَانِ لَمْ تَكُونَا مُنْذُ هَبَطَ آدَمُ "»؛ الارشاد ج ۲، ص ۳۷۴؛ الغیبة نعمانی، ص ۱۸۱؛ اعلام الوری، ص ۴۲۹؛ الغیبة شیخ طوسی، ص ۲۷۰؛ بشارة الاسلام، ص ۹۶؛ یوم الخلاص، ص ۵۱۶؛ تاریخ ما بعد الظهور، ص ۱۱۸.
- ↑ «"إِنَ بَيْنَ يَدَيْ هَذَا الْأَمْرِ انْكِسَافَ الْقَمَرِ لِخَمْسٍ تَبْقَى وَ الشَّمْسِ لِخَمْسَ عَشْرَةَ وَ ذَلِكَ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ وَ عِنْدَهُ يَسْقُطُ حِسَابُ الْمُنَجِّمِين "»؛ الغیبة نعمانی، ص ۲۷۱.
- ↑ «"عَلَامَةُ خُرُوجِ الْمَهْدِيِ كُسُوفُ الشَّمْسِ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ فِي ثَلَاثَ عَشْرَةَ وَ أَرْبَعَ عَشْرَةَ مِنْهُ "»؛ الغیبة نعمانی، ص ۱۸۲، بشارة الاسلام، ص ۹۷، تاریخ الغیبة الکبری، ص ۴۷۹، یوم الخلاص، ص ۵۱۷.
- ↑ الممهدون للمهدی (ع)، ص ۳۷.
- ↑ از جمله حوادث ماه رجب که پیش از این از آن سخن گفتیم.
- ↑ «"وَ مِنَ الْغَدِ عِنْدَ الظُّهْرِ تَتَلَوَّنُ الشَّمْسُ وَ تَصْفَرُّ سَوْدَاءَ مُظْلِمَةً "»؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۷۵، بشارة الاسلام، ص ۵۹ و ص ۷۰.
- ↑ الساده، مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۰۸-۱۱۳.