جبرئیل: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[جبرئیل در قرآن]] - [[جبرئیل در معارف مهدویت]] - [[جبرئیل در معارف دعا و زیارات]] - [[جبرئیل در معارف و سیره سجادی]] | پرسش مرتبط = }} | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[جبرئیل در قرآن]] - [[جبرئیل در معارف مهدویت]] - [[جبرئیل در معارف دعا و زیارات]] - [[جبرئیل در معارف و سیره سجادی]] | پرسش مرتبط = }} | ||
== معناشناسی == | |||
[[جبرئیل]] کلمه‌ای [[عبری]]<ref>واژه‌های دخیل، ص۱۶۶؛ نثر طوبی، ج ۱، ص۱۲۳؛ اعلام قرآن، ص۲۷۷.</ref> یا [[سریانی]]<ref>اعلام القرآن، ص۲۴۱.</ref> است. [[جبرئیل]] مرکب از دو کلمه "[[جبر]]" به معنای عبد<ref>المعرب، ص۱۵۴؛ لسان العرب، ج ۲، ص۱۶۶؛ مجمع البیان، ج ۱، ص۳۲۴.</ref> یا به معنای قوّه و [[قدرت]]<ref>نثر طوبی، ج ۱، ص۱۲۳؛ التحریر والتنویر، ج ۱، ص۶۲۰.</ref> و "ایل" به معنای "[[اللّه]]"<ref>لسان العرب، ج ۲، ص۱۶۶؛ مجمع البحرین، ج ۱، ص۳۳۹، «جبر»؛ مجمع البیان، ج ۱، ص۳۲۴.</ref> است، بنابراین جبرئیل به معنای [[بنده خدا]] یا قدرت خداست. جبرئیل یکی از ۴ [[فرشته مقرّب]] [[الهی]] "جبرئیل، [[میکائیل]]، [[اسرافیل]] و [[عزرائیل]]"<ref>فرشتگان، ص۱۰۱؛ معجم اعلام القرآن، ص۹۹.</ref> و به نقل [[مفسران]] و ارباب معاجم از سه [[فرشته]] دیگر [[برتر]] است<ref>اعلام قرآن، ص۲۷۸؛ اعلام القرآن، ص۲۴۱؛ کشف الاسرار، ج ۱، ص۲۹۰.</ref>. | |||
در [[آموزه‌های دینی]]، نقش این فرشته در مراحل مختلف [[زندگی]] [[بشر]] از [[زمان]] [[حضرت آدم]]{{ع}}<ref>کشف الاسرار، ج ۶، ص۱۸۲ - ۱۸۳.</ref> تا [[روز قیامت]]<ref>تفسیر قرطبی، ج ۷، ص۱۰۸.</ref> کاملاً مشهود است. از این فرشته در [[تورات]] و [[انجیل]] نیز یاد شده است؛ در کتاب [[دانیال]]، [[نزول جبرئیل]] بر دانیال برای [[آموزش]] تعبیر [[رؤیا]] و نیز [[پیشگویی]] [[حوادث آینده]] و در انجیل در مژده تولد [[حضرت یحیی]]{{ع}} به [[حضرت زکریا]]{{ع}} و مژده [[تولد حضرت عیسی]]{{ع}} به [[حضرت مریم]]{{س}} ذکر شده است<ref>قاموس کتاب مقدس، ص۲۷۸؛ قاموس قرآن، ج ۱، ص۵؛ فرشتگان، ص۱۰۴.</ref>. | |||
مهم‌ترین [[مأموریت]] جبرئیل نازل کردن [[وحی]] بر [[پیامبران]] و [[یاری]] ایشان بوده است. گفته شده: جبرئیل بر [[حضرت ابراهیم]]{{ع}} ۵۰ بار، بر [[حضرت موسی]]{{ع}} ۴۰۰ بار، بر [[حضرت عیسی]]{{ع}} ۱۰ بار و بر [[پیامبر اکرم]]{{صل}} ۲۴۰۰۰ بار نازل شده است<ref>اعلام القرآن، ص۲۴۲؛ مجمع البحرین، ج ۱، ص۳۳۹.</ref>. پس از [[رحلت رسول اکرم]]{{صل}} ارتباط جبرئیل با [[زمین]] و [[نزول]] وی بر [[انسان‌های کامل]] قطع نشد<ref>کنز الدقائق، ج ۱۴، ص۳۶۶.</ref>، چنان که نقل شده پس از [[وفات پیامبر]]{{صل}} نزد [[فاطمه زهرا]]{{س}} آمده، او را در [[مرگ]] پدر [[تسلیت]] میداد و از [[جایگاه پیامبر]]{{صل}} و نیز از رخدادهای [[آینده]] به ایشان خبر میداد و [[امام علی]]{{ع}} این مطالب را می‌نوشت و این نوشته‌ها، "[[مصحف فاطمه]]" نامیده می‌شود<ref>مکاتیب الرسول، ج ۲، ص۸۸.</ref>.<ref>[[احمد جمالی|جمالی، احمد]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹]]، ص۴۹۶ - ۵۱۶.</ref> | |||
در | == [[جبرئیل در قرآن]] == | ||
در [[قرآن کریم]] سه بار با واژه "جِبْریل" به نام این [[فرشته مقرّب]] [[الهی]] تصریح شده<ref>سوره بقره، آیه ۹۷ ـ ۹۸؛ سوره تحریم، آیه ۴؛ </ref> و در [[آیات]] متعدد دیگری نیز با عناوین و اوصافی همچون {{متن قرآن|بِرُوحِ الْقُدُسِ}}<ref>سوره بقره، آیه ۸۷.</ref>، {{متن قرآن|الرُّوحُ الأَمِينُ}}<ref> سوره شعراء، آیه ۱۹۳.</ref>، {{متن قرآن|شَدِيدُ الْقُوَى ذُو مِرَّةٍ}}<ref>سوره نجم، آیه ۵ - ۶.</ref>.<ref>زادالمسیر، ج ۸، ص۶۴ - ۶۵؛ المیزان، ج ۱۹، ص۲۷ - ۲۸.</ref>، {{متن قرآن|رَسُولٍ كَرِيمٍ}}، {{متن قرآن|ذِي قُوَّةٍ}}، {{متن قرآن|مَكِينٍ}}، {{متن قرآن|مُطَاعٍ}}، {{متن قرآن|أَمِينٍ}}<ref> سوره تکویر، آیه ۱۹ - ۲۱.</ref>.<ref>زادالمسیر، ج ۹، ص۴۳؛ المیزان، ج ۲۰، ص۲۱۸.</ref>. به وی اشاره شده یا از مأموریت‌های او مانند نازل کردن [[قرآن]]<ref>سوره نحل، آیه ۱۰۲.</ref>، [[یاری]] [[مؤمنان]] <ref>سوره انفال، آیه ۹.</ref>.<ref>المیزان، ج ۹، ص۲۹؛ جامع البیان، ج ۹، ص۲۵۹.</ref> و [[عذاب]] [[کافران]]<ref>سوره هود، آیه ۸۲.</ref>.<ref>جوامع الجامع، ج ۲، ص۱۸۵؛ تفسیر قرطبی، ج ۹، ص۷۳؛ الصافی، ج ۲، ص۴۶۳.</ref> یاد شده است<ref>احمد جمالی|جمالی، احمد، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹، ص۴۹۶ - ۵۱۶.</ref>. | |||
== مأموریت‌های اصلی و عمومی [[جبرئیل]] == | |||
[[خداوند]] [[تدبیر]] بخشی از [[امور دنیا]] را به جبرئیل سپرده است. گفته شده: ۴ [[فرشته]] جبرئیل، [[میکائیل]]، [[عزرائیل]] و [[اسرافیل]] [[مأمور]] [[تدبیر امور]] [[زمین]] هستند که در این میان جبرئیل، [[موکل]] بر بادها و [[جنود]] است: {{متن قرآن|فَالْمُدَبِّرَاتِ أَمْرًا}}<ref> آنگاه، به فرشتگان کارگزار؛ سوره نازعات، آیه ۵.</ref>. در [[تفسیر آیه]] {{متن قرآن|فَالْمُقَسِّمَاتِ أَمْرًا}}<ref> و کار پخش (باران در سرزمین‌ها) را انجام می‌دهند؛ سوره ذاریات، آیه ۴.</ref> گفته شده: [[فرشتگان]] امور گوناگونی را می‌آورند؛ [[جبرئیل]]، امور دشوار، میکائیل، [[رحمت]] و عزرائیل، [[مرگ]] را<ref>تفسیر قرطبی، ج ۱۷، ص۲۱.</ref>. در [[شب قدر]] هر سال، اموری که [[خدا]] در آن سال تقدیر کرده، اعم از [[رزق]]، [[اجل]] و... به [[فرشتگان]] و [[جبرئیل]] داده می‌شود تا آن را نازل کنند<ref>سوره قدر، آیه ۴.</ref>.<ref>جامع البیان، ج ۳۰، ص۳۳۰؛ مجمع البیان، ج ۱۰، ص۷۹۰.</ref> و در آن شب نسخه [[جنگ‌ها]]، [[زلزله‌ها]]، صاعقه‌ها و [[خسف]] (فرو رفتن در [[زمین]]) به جبرئیل داده می‌شود<ref>سوره دخان، آیه ۴.</ref>.<ref>تفسیر قرطبی، ج ۱۶، ص۸۶.</ref> | |||
برخی از مأموریت‌های جبرئیل اصلی و عمومی و برخی دیگر فرعی و موردی است. می‌توان مأموریت‌های اصلی و عمومی جبرئیل را در ۵ محور خلاصه کرد: | |||
# نازل کردن [[وحی]]: یکی از راه‌های [[سخن گفتن]] [[خداوند]] با افرادی از جنس [[بشر]] آن است که فرشته‌ای مانند جبرئیل<ref>جامع البیان، ج ۲۵، ص۵۹؛ مجمع البیان، ج ۹، ص۵۷؛ تفسیر قرطبی، ج ۱۶، ص۳۶.</ref> را می‌فرستد تا آنچه را که خدا می‌خواهد، به [[اذن]] او به آنان وحی کند<ref>سوره شوری، آیه ۵۱.</ref> مهم‌ترین [[مأموریت]] جبرئیل، رساندن [[وحی الهی]] به [[پیامبر اکرم]]{{صل}} بود<ref>اعلام القرآن، ص۲۴۱.</ref>. | |||
[[ | # [[آموزش]]: [[جبرئیل]] [[فرشته]] [[علم]] است که علم [[خداوند متعال]] در او تجلی می‌کند<ref>فرشتگان، ص۱۰۱.</ref> و از او [[فیض]] [[علوم]] و [[معارف]] [[حقیقی]] به دیگران می‌رسد<ref>تفسیر صدرالمتالهین، ج ۶، ص۲۲۴؛ شرح توحید الصدوق، ص۳۱۸.</ref> و سبب [[حیات]] قلوبشان می‌گردد<ref>التفسیر الکبیر، ج ۲، ص۲۲۶.</ref> و فراوان بودن بال‌های جبرئیل که در [[روایات]] به آن اشاره شده<ref>علم الیقین، ج ۱، ص۴۳۱.</ref> بیانگر فراوان بودن قوای جبرئیل است که سبب آن [[اختلاف]] جویندگان [[دانش]] و تفاوت [[استعداد]] آنان است<ref>شرح توحید الصدوق، ص۳۱۸.</ref>. | ||
#رساندن بشارت‌های خداوند به [[اولیای الهی]]: جبرئیل به [[زکریا]]{{ع}} در [[محراب]] در [[حال]] [[نماز]]، [[بشارت]] داد که خداوند به وی [[فرزندی]] به نام یحیی خواهد داد<ref>سوره آل عمران، آیه ۳۹.</ref>؛ همچنین جبرئیل به [[مریم]]{{س}} بشارت داد که خداوند او را برگزیده، [[پاکیزه]] گردانیده و بر [[زنان]] عالم [[برتری]] داده است<ref>سوره آل عمران، آیه ۴۲.</ref> سپس این [[بشارت]] [[الهی]] را به وی رساند که خداوند فرزندی به نام [[عیسی بن مریم]]{{س}} به او عطا خواهد کرد که در [[دنیا]] و [[آخرت]] [[آبرومند]] بوده، از [[مقربان]] خواهد بود<ref>سوره آل عمران، آیه ۴۵.</ref> و.... | |||
# [[یاری رساندن]] به [[پیامبران]] و پیروانشان: [[خداوند]] [[عیسی]]{{ع}} را با [[جبرئیل]] [[تأیید]] کرد<ref>سوره بقره، آیه ۸۷.</ref>. تأیید [[روح القدس]] سبب شد که عیسی{{ع}} بتواند در گهواره با [[مردم]] [[سخن]] بگوید<ref>سوره مائده، آیه ۱۰.</ref>.<ref>المیزان، ج ۶، ص۲۲۰.</ref> از مهم‌ترین کمک‌های جبرئیل، یاری رساندن به [[رسول اکرم]]{{صل}} و [[مسلمانان]] [[صدر اسلام]] در مواقع متعدد و حساس بود. نقش جبرئیل در [[جنگ‌های صدر اسلام]] بسیار مؤثر بود. برخی مقصود از تأیید [[مؤمنان]] به [[روحی]] از جانب [[خدا]] را یاری رساندن[[جبرئیل]] به مؤمنان و [[دفاع]] از آنان دانسته‌اند<ref>سوره مجادله، آیه ۲۲.</ref>.<ref>مجمع البیان، ج ۹، ص۳۸۳.</ref> | |||
# [[تهدید]] [[کافران]] و [[عذاب]] کردن آنان: طبق [[نقلی]] در [[شب قدر]] هر سال تقدیرهای مربوط به [[خسف]] و [[مسخ]] و [[سیاسات]] و [[بلیات]] و [[انواع عذاب]] را در نسخه‌ای به جبرئیل داده، به او می‌گویند: این کار توست تا سال دیگر<ref>سوره دخان، آیه ۴.</ref>.<ref>کشف الاسرار، ج ۹، ص۱۰۲.</ref>. از جمله عذاب‌هایی که به وسیله جبرئیل صورت گرفته، عبارت است از: عذاب [[قوم لوط]]<ref>سوره قمر، آیه ۳۷.</ref>؛ عذاب [[قوم صالح]] ([[ثمود]])<ref>سوره هود، آیه ۶۷.</ref>؛ عذاب [[فرعون]]<ref>سوره یونس، آیه ۹۰.</ref>.<ref>[[احمد جمالی|جمالی، احمد]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹]]، ص۴۹۶ - ۵۱۶.</ref> | |||
== مأموریت‌های فرعی و موردی جبرئیل == | |||
[[ | # '''وساطت در وجود یافتن عیسی{{ع}}:''' جبرئیل به [[امر الهی]] واسطه [[آفرینش]] عیسی{{ع}} شد<ref>سوره مریم، آیه ۱۹.</ref>، وساطت جبرئیل بدین شکل بود که در دامن [[مریم]]{{س}} دمید و از دم او عیسی{{ع}} پدید آمد<ref>سوره تحریم، آیه ۱۲.</ref>.<ref>مجمع البیان، ج ۹، ص۴۷۹؛ تفسیر قرطبی، ج ۴، ص۵۹.</ref> | ||
در [[ | # '''[[نوشتن]] [[الواح تورات]]:''' الواح تورات را جبرئیل به امر [[حق]] نوشته است: {{متن قرآن|وَكَتَبْنَا لَهُ فِي الأَلْوَاحِ مِن كُلِّ شَيْءٍ مَّوْعِظَةً وَتَفْصِيلاً لِّكُلِّ شَيْءٍ}}<ref>و برای او در «الواح» (تورات) در هر زمینه پندی و برای هر چیز تفصیلی نوشتیم؛ سوره اعراف، آیه ۱۴۵.</ref>.<ref>تفسیر قرطبی، ج ۷، ص۱۷۹.</ref> | ||
# '''[[گواهی دادن]] به نفع [[پیامبر اکرم]]{{صل}}: '''برخی در [[آیه]] {{متن قرآن|أَفَمَن كَانَ عَلَى بَيِّنَةٍ مِّن رَّبِّهِ وَيَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِّنْهُ...}}<ref>پس آیا کسی که از سوی پروردگارش برهانی دارد و گواهی از (خویشان) وی پیرو اوست...؛ سوره هود، آیه ۱۷.</ref> گفته‌اند: مقصود از شاهدِ [[پیامبر]]{{صل}}، [[جبرئیل]] است که از سوی [[خدا]] آمده و [[کلام الهی]] را [[تلاوت]] می‌کند<ref>تفسیر قرطبی، ج ۹، ص۱۳؛ روض الجنان، ج ۱۰، ص۲۴۶.</ref>. | |||
# '''گستراندن [[زمین]]:''' بنابه قولی در مراحل [[آفرینش زمین]]، ابتدا مکان [[کعبه]] [[آفریده]] شد. سپس [[جبرئیل]] [[زمین]] را از زیر [[خانه کعبه]] گستراند<ref>سوره نازعات، آیه ۳۰.</ref>.<ref>روض الجنان، ج ۲۰، ص۱۴۰.</ref> | |||
# '''ندا دادن در [[روز]] [[حشر]]:''' جبرئیل در [[محشر]]، [[انسان‌ها]] را ندا داده، به سوی [[حساب]] می‌خواند<ref>سوره ق، آیه ۴۱.</ref>.<ref>تفسیر قرطبی، ج ۱۶، ص۱۹.</ref> | |||
# '''سنجش [[اعمال]] [[بندگان]] در [[قیامت]]:''' در قیامت، سنگینی یا سبکی [[موازین]]، ملاک [[رستگاری]] یا [[زیانکاری]] است<ref>سوره اعراف، آیه ۸- ۹.</ref>. برخی گفته‌اند: صاحب موازین در قیامت، جبرئیل است که به [[امر الهی]]، اعمال بندگان را می‌سنجد و از [[حسنات]] [[ظالم]] به [[مظلوم]] و از [[گناهان]] مظلوم به ظالم می‌دهد<ref>تفسیر قرطبی، ج ۷، ص۱۰۸.</ref>.<ref>[[احمد جمالی|جمالی، احمد]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹]]، ص۴۹۶ - ۵۱۶.</ref> | |||
== [[فضایل]] جبرئیل == | |||
# دارا بودن [[مقام]] [[سدره المنتهی]]: جبرئیل به پیامبر اکرم{{صل}} گفت: هریک از ما [[فرشتگان]] دارای مقامی معلوم است<ref>سوره صافات، آیه ۱۶۴.</ref>.<ref>مجمع البیان، ج ۸، ص۷۲۰.</ref> [[مقام جبرئیل]] [[سدرة المنتهی]] است<ref>روض الجنان، ج ۱۵، ص۳۱۲؛ تفسیر قرطبی، ج ۱۴، ص۶۰؛ شرح فصوص الحکم، قیصری، ص۸۵۳.</ref> و آن درختی است در [[آسمان]] ششم یا هفتم<ref>تفسیر قمی، ج ۲، ص۳۴۴؛ المنیر، ج ۲۷، ص۱۰۲، ۱۰۶.</ref> یا بالای آسمان هفتم<ref>مجمع البیان، ج ۹، ص۲۶۵.</ref> که [[عظمت]] آن وصف ناپذیر است<ref>المنیر، ج ۲۷، ص۱۰۶.</ref>. | |||
# حیات‌بخشی: از آنجا که مقام جبرئیل، [[سدره المنتهی]] و وی [[روحانیت]] [[آسمان‌ها]]، عناصر و مرکبات و [[متصرف]] در آنهاست، هرگاه با صورتی مثالی یا جسمی ظاهر شود و بر زمینی گام [[نهد]]، آنجا حیاتی می‌یابد که پیش از گام نهادن [[جبرئیل]] آن را نداشت<ref>شرح فصوص الحکم، قیصری، ص۸۵۳.</ref>. | |||
# [[ایمنی]] از [[مرگ]] عمومی: در [[قیامت]] [[اسرافیل]] در [[صور]] می‌دمد و همه زندگان می‌میرند<ref>جامع البیان، ج ۲۴، ص۳۷؛ کشف الاسرار، ج ۸، ص۴۳۶؛ مجمع البیان، ج ۸، ص۷۹۲.</ref>، مگر کسانی که [[خداوند]] آنان را از این مرگ عمومی‌استثنا کرده است<ref>سوره زمر، آیه ۶۸.</ref>. [[جبرئیل]] از کسانی دانسته شده که از این مرگ مستثنا هستند<ref>جامع البیان، ج ۲۴، ص۳۷ - ۳۹؛ مجمع البیان، ج ۸، ص۷۹۲؛ روض الجنان، ج ۱۶، ص۳۴۸.</ref> و این بدان معنا نیست که جبرئیل هیچ گاه نمی‌میرد؛ ولی بر اساس روایاتی، جبرئیل آخرین کسی است که پس از اسرافیل و [[میکائیل]] و حتی پس از [[ملک الموت]]، خداوند مستقیما [[جان]] وی را می‌گیرد<ref>کشف الاسرار، ج ۸، ص۴۳۶؛ روض الجنان، ج ۱۶، ص۳۴۸.</ref>. | |||
# [[برگزیدگی]]: خداوند برخی از [[فرشتگان]] از جمله جبرئیل<ref>جامع البیان، ج ۱۷، ص۲۶۶؛ مجمع البیان، ج ۷، ص۱۵۲.</ref> را برای [[رسالت]] برمیگزیند: {{متن قرآن|اللَّهُ يَصْطَفِي مِنَ الْمَلائِكَةِ رُسُلا وَمِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ}}<ref>خداوند از فرشتگان و از مردم فرستادگانی برمیگزیند؛ به راستی خداوند شنوایی بیناست؛ سوره حج، آیه ۷۵.</ref>. | |||
# منسوب شدن به [[خدا]]: در آیاتی خداوند، جبرئیل را برای تشریف<ref>مجمع البیان، ج ۶، ص۷۸۳.</ref> و [[کرامت]]<ref>تفسیر قرطبی، ج ۱۱، ص۶۲.</ref> وی به خود اضافه کرده است؛ مانند {{متن قرآن|فَاتَّخَذَتْ مِن دُونِهِمْ حِجَابًا فَأَرْسَلْنَا إِلَيْهَا رُوحَنَا فَتَمَثَّلَ لَهَا بَشَرًا سَوِيًّا}}<ref>و از چشم آنان پنهان شد و ما روح خود را به سوی او فرو فرستادیم که چون انسانی باندام، بر او پدیدار گشت؛ سوره مریم، آیه ۱۷.</ref>. | |||
برخی از [[مفسران]] [[فضایل]] دیگری را نیز برای جبرئیل ذکر کرده‌اند؛ مانند [[راضی]] بودن خدا از او و [[آگاه کردن]] وی بر [[علم غیب]]<ref>سوره جن، آیه ۲۶- ۲۷.</ref>.<ref>تفسیر قرطبی، ص۱۹.</ref>، داشتن [[علم کتاب]]<ref>سوره رعد، آیه ۴۳.</ref>، مکرَم بودن نزد خدا و [[خدمت]] کردن ابراهیم{{ع}} به وی<ref>سوره ذاریات، آیه ۲۴.</ref>.<ref>تفسیر قرطبی، ج ۱۷، ص۳۱.</ref> و [[مقدس]] و عالی مرتبه بودن نزد [[خداوند]]<ref>سوره بقره، آیه ۸۷.</ref>.<ref>التفسیر الکبیر، ج ۳، ص۱۷۷.</ref>.<ref>[[احمد جمالی|جمالی، احمد]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹]]، ص۴۹۶ - ۵۱۶.</ref> | |||
== پرسش مستقیم == | == پرسش مستقیم == | ||
| خط ۳۰: | خط ۴۷: | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']] | # [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']] | ||
# [[پرونده:000059.jpg|22px]] [[احمد جمالی|جمالی، احمد]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم''']] | # [[پرونده:000059.jpg|22px]] [[احمد جمالی|جمالی، احمد]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹''']] | ||
# [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']] | # [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']] | ||
# [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه دینی''']] | # [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه دینی''']] | ||
نسخهٔ ۲۶ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۳۹
جبرئیل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: جبرئیل در قرآن - جبرئیل در معارف مهدویت - جبرئیل در معارف دعا و زیارات - جبرئیل در معارف و سیره سجادی - پرسش مرتبط نداردمعناشناسی
جبرئیل کلمه‌ای عبری[۱] یا سریانی[۲] است. جبرئیل مرکب از دو کلمه "جبر" به معنای عبد[۳] یا به معنای قوّه و قدرت[۴] و "ایل" به معنای "اللّه"[۵] است، بنابراین جبرئیل به معنای بنده خدا یا قدرت خداست. جبرئیل یکی از ۴ فرشته مقرّب الهی "جبرئیل، میکائیل، اسرافیل و عزرائیل"[۶] و به نقل مفسران و ارباب معاجم از سه فرشته دیگر برتر است[۷].
در آموزه‌های دینی، نقش این فرشته در مراحل مختلف زندگی بشر از زمان حضرت آدم(ع)[۸] تا روز قیامت[۹] کاملاً مشهود است. از این فرشته در تورات و انجیل نیز یاد شده است؛ در کتاب دانیال، نزول جبرئیل بر دانیال برای آموزش تعبیر رؤیا و نیز پیشگویی حوادث آینده و در انجیل در مژده تولد حضرت یحیی(ع) به حضرت زکریا(ع) و مژده تولد حضرت عیسی(ع) به حضرت مریم(س) ذکر شده است[۱۰].
مهم‌ترین مأموریت جبرئیل نازل کردن وحی بر پیامبران و یاری ایشان بوده است. گفته شده: جبرئیل بر حضرت ابراهیم(ع) ۵۰ بار، بر حضرت موسی(ع) ۴۰۰ بار، بر حضرت عیسی(ع) ۱۰ بار و بر پیامبر اکرم(ص) ۲۴۰۰۰ بار نازل شده است[۱۱]. پس از رحلت رسول اکرم(ص) ارتباط جبرئیل با زمین و نزول وی بر انسان‌های کامل قطع نشد[۱۲]، چنان که نقل شده پس از وفات پیامبر(ص) نزد فاطمه زهرا(س) آمده، او را در مرگ پدر تسلیت میداد و از جایگاه پیامبر(ص) و نیز از رخدادهای آینده به ایشان خبر میداد و امام علی(ع) این مطالب را می‌نوشت و این نوشته‌ها، "مصحف فاطمه" نامیده می‌شود[۱۳].[۱۴]
جبرئیل در قرآن
در قرآن کریم سه بار با واژه "جِبْریل" به نام این فرشته مقرّب الهی تصریح شده[۱۵] و در آیات متعدد دیگری نیز با عناوین و اوصافی همچون ﴿بِرُوحِ الْقُدُسِ﴾[۱۶]، ﴿الرُّوحُ الأَمِينُ﴾[۱۷]، ﴿شَدِيدُ الْقُوَى ذُو مِرَّةٍ﴾[۱۸].[۱۹]، ﴿رَسُولٍ كَرِيمٍ﴾، ﴿ذِي قُوَّةٍ﴾، ﴿مَكِينٍ﴾، ﴿مُطَاعٍ﴾، ﴿أَمِينٍ﴾[۲۰].[۲۱]. به وی اشاره شده یا از مأموریت‌های او مانند نازل کردن قرآن[۲۲]، یاری مؤمنان [۲۳].[۲۴] و عذاب کافران[۲۵].[۲۶] یاد شده است[۲۷].
مأموریت‌های اصلی و عمومی جبرئیل
خداوند تدبیر بخشی از امور دنیا را به جبرئیل سپرده است. گفته شده: ۴ فرشته جبرئیل، میکائیل، عزرائیل و اسرافیل مأمور تدبیر امور زمین هستند که در این میان جبرئیل، موکل بر بادها و جنود است: ﴿فَالْمُدَبِّرَاتِ أَمْرًا﴾[۲۸]. در تفسیر آیه ﴿فَالْمُقَسِّمَاتِ أَمْرًا﴾[۲۹] گفته شده: فرشتگان امور گوناگونی را می‌آورند؛ جبرئیل، امور دشوار، میکائیل، رحمت و عزرائیل، مرگ را[۳۰]. در شب قدر هر سال، اموری که خدا در آن سال تقدیر کرده، اعم از رزق، اجل و... به فرشتگان و جبرئیل داده می‌شود تا آن را نازل کنند[۳۱].[۳۲] و در آن شب نسخه جنگ‌ها، زلزله‌ها، صاعقه‌ها و خسف (فرو رفتن در زمین) به جبرئیل داده می‌شود[۳۳].[۳۴]
برخی از مأموریت‌های جبرئیل اصلی و عمومی و برخی دیگر فرعی و موردی است. می‌توان مأموریت‌های اصلی و عمومی جبرئیل را در ۵ محور خلاصه کرد:
- نازل کردن وحی: یکی از راه‌های سخن گفتن خداوند با افرادی از جنس بشر آن است که فرشته‌ای مانند جبرئیل[۳۵] را می‌فرستد تا آنچه را که خدا می‌خواهد، به اذن او به آنان وحی کند[۳۶] مهم‌ترین مأموریت جبرئیل، رساندن وحی الهی به پیامبر اکرم(ص) بود[۳۷].
- آموزش: جبرئیل فرشته علم است که علم خداوند متعال در او تجلی می‌کند[۳۸] و از او فیض علوم و معارف حقیقی به دیگران می‌رسد[۳۹] و سبب حیات قلوبشان می‌گردد[۴۰] و فراوان بودن بال‌های جبرئیل که در روایات به آن اشاره شده[۴۱] بیانگر فراوان بودن قوای جبرئیل است که سبب آن اختلاف جویندگان دانش و تفاوت استعداد آنان است[۴۲].
- رساندن بشارت‌های خداوند به اولیای الهی: جبرئیل به زکریا(ع) در محراب در حال نماز، بشارت داد که خداوند به وی فرزندی به نام یحیی خواهد داد[۴۳]؛ همچنین جبرئیل به مریم(س) بشارت داد که خداوند او را برگزیده، پاکیزه گردانیده و بر زنان عالم برتری داده است[۴۴] سپس این بشارت الهی را به وی رساند که خداوند فرزندی به نام عیسی بن مریم(س) به او عطا خواهد کرد که در دنیا و آخرت آبرومند بوده، از مقربان خواهد بود[۴۵] و....
- یاری رساندن به پیامبران و پیروانشان: خداوند عیسی(ع) را با جبرئیل تأیید کرد[۴۶]. تأیید روح القدس سبب شد که عیسی(ع) بتواند در گهواره با مردم سخن بگوید[۴۷].[۴۸] از مهم‌ترین کمک‌های جبرئیل، یاری رساندن به رسول اکرم(ص) و مسلمانان صدر اسلام در مواقع متعدد و حساس بود. نقش جبرئیل در جنگ‌های صدر اسلام بسیار مؤثر بود. برخی مقصود از تأیید مؤمنان به روحی از جانب خدا را یاری رساندنجبرئیل به مؤمنان و دفاع از آنان دانسته‌اند[۴۹].[۵۰]
- تهدید کافران و عذاب کردن آنان: طبق نقلی در شب قدر هر سال تقدیرهای مربوط به خسف و مسخ و سیاسات و بلیات و انواع عذاب را در نسخه‌ای به جبرئیل داده، به او می‌گویند: این کار توست تا سال دیگر[۵۱].[۵۲]. از جمله عذاب‌هایی که به وسیله جبرئیل صورت گرفته، عبارت است از: عذاب قوم لوط[۵۳]؛ عذاب قوم صالح (ثمود)[۵۴]؛ عذاب فرعون[۵۵].[۵۶]
مأموریت‌های فرعی و موردی جبرئیل
- وساطت در وجود یافتن عیسی(ع): جبرئیل به امر الهی واسطه آفرینش عیسی(ع) شد[۵۷]، وساطت جبرئیل بدین شکل بود که در دامن مریم(س) دمید و از دم او عیسی(ع) پدید آمد[۵۸].[۵۹]
- نوشتن الواح تورات: الواح تورات را جبرئیل به امر حق نوشته است: ﴿وَكَتَبْنَا لَهُ فِي الأَلْوَاحِ مِن كُلِّ شَيْءٍ مَّوْعِظَةً وَتَفْصِيلاً لِّكُلِّ شَيْءٍ﴾[۶۰].[۶۱]
- گواهی دادن به نفع پیامبر اکرم(ص): برخی در آیه ﴿أَفَمَن كَانَ عَلَى بَيِّنَةٍ مِّن رَّبِّهِ وَيَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِّنْهُ...﴾[۶۲] گفته‌اند: مقصود از شاهدِ پیامبر(ص)، جبرئیل است که از سوی خدا آمده و کلام الهی را تلاوت می‌کند[۶۳].
- گستراندن زمین: بنابه قولی در مراحل آفرینش زمین، ابتدا مکان کعبه آفریده شد. سپس جبرئیل زمین را از زیر خانه کعبه گستراند[۶۴].[۶۵]
- ندا دادن در روز حشر: جبرئیل در محشر، انسان‌ها را ندا داده، به سوی حساب می‌خواند[۶۶].[۶۷]
- سنجش اعمال بندگان در قیامت: در قیامت، سنگینی یا سبکی موازین، ملاک رستگاری یا زیانکاری است[۶۸]. برخی گفته‌اند: صاحب موازین در قیامت، جبرئیل است که به امر الهی، اعمال بندگان را می‌سنجد و از حسنات ظالم به مظلوم و از گناهان مظلوم به ظالم می‌دهد[۶۹].[۷۰]
فضایل جبرئیل
- دارا بودن مقام سدره المنتهی: جبرئیل به پیامبر اکرم(ص) گفت: هریک از ما فرشتگان دارای مقامی معلوم است[۷۱].[۷۲] مقام جبرئیل سدرة المنتهی است[۷۳] و آن درختی است در آسمان ششم یا هفتم[۷۴] یا بالای آسمان هفتم[۷۵] که عظمت آن وصف ناپذیر است[۷۶].
- حیات‌بخشی: از آنجا که مقام جبرئیل، سدره المنتهی و وی روحانیت آسمان‌ها، عناصر و مرکبات و متصرف در آنهاست، هرگاه با صورتی مثالی یا جسمی ظاهر شود و بر زمینی گام نهد، آنجا حیاتی می‌یابد که پیش از گام نهادن جبرئیل آن را نداشت[۷۷].
- ایمنی از مرگ عمومی: در قیامت اسرافیل در صور می‌دمد و همه زندگان می‌میرند[۷۸]، مگر کسانی که خداوند آنان را از این مرگ عمومی‌استثنا کرده است[۷۹]. جبرئیل از کسانی دانسته شده که از این مرگ مستثنا هستند[۸۰] و این بدان معنا نیست که جبرئیل هیچ گاه نمی‌میرد؛ ولی بر اساس روایاتی، جبرئیل آخرین کسی است که پس از اسرافیل و میکائیل و حتی پس از ملک الموت، خداوند مستقیما جان وی را می‌گیرد[۸۱].
- برگزیدگی: خداوند برخی از فرشتگان از جمله جبرئیل[۸۲] را برای رسالت برمیگزیند: ﴿اللَّهُ يَصْطَفِي مِنَ الْمَلائِكَةِ رُسُلا وَمِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ﴾[۸۳].
- منسوب شدن به خدا: در آیاتی خداوند، جبرئیل را برای تشریف[۸۴] و کرامت[۸۵] وی به خود اضافه کرده است؛ مانند ﴿فَاتَّخَذَتْ مِن دُونِهِمْ حِجَابًا فَأَرْسَلْنَا إِلَيْهَا رُوحَنَا فَتَمَثَّلَ لَهَا بَشَرًا سَوِيًّا﴾[۸۶].
برخی از مفسران فضایل دیگری را نیز برای جبرئیل ذکر کرده‌اند؛ مانند راضی بودن خدا از او و آگاه کردن وی بر علم غیب[۸۷].[۸۸]، داشتن علم کتاب[۸۹]، مکرَم بودن نزد خدا و خدمت کردن ابراهیم(ع) به وی[۹۰].[۹۱] و مقدس و عالی مرتبه بودن نزد خداوند[۹۲].[۹۳].[۹۴]
پرسش مستقیم
پرسش‌های وابسته
- در احادیث دوران نزدیک به ظهور چگونه توصیف شده است؟ (پرسش)
- ویژگی‌های عصر ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی در سال فرد ظهور می‌کند؟ (پرسش)
- در روایات چه توصیف‌هایی برای سال ظهور ذکر شده است؟ (پرسش)
- حضور امام مهدی میان مردم و امرار معاش آن حضرت چگونه است؟ (پرسش)
- چه کسانی از پیامبران الهی با امام مهدی همراه می‌شوند؟ (پرسش)
- امام مهدی بعد از ظهور چه نوع لباسی می‌پوشد؟ (پرسش)
- وضعیت افتاء و مرجعیت در جهان تشیع بعد از ظهور امام مهدی چگونه خواهد شد؟ (پرسش)
- محل زندگی امام مهدی بعد از ظهورشان کجا خواهد بود؟ (پرسش)
- امام علی زمان بعد از ظهور را چگونه ترسیم کرده است؟ (پرسش)
- حادثه دهکده افیق چه ارتباطی با ظهور امام مهدی دارد؟ (پرسش)
- آیا بعد از ظهور امام مهدی نیز عالم برزخ وجود دارد یا خیر؟ (پرسش)
- آیا اجرای انقلاب جهانی توسط یک فرد (امام مهدی) ممکن است؟ (پرسش)
- آیا انگشتر حضرت سلیمان نزد امام مهدی است؟ (پرسش)
- نقش نگین انگشتر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- ایام الله چه روزهایی است؟ (پرسش)
- امام مهدی بعد از خروج در کوفه چه کارهایی انجام می‌دهد؟ (پرسش)
- آیا از زنان هنگام ظهور امام مهدی زنده می‌شوند؟ (پرسش)
- چه کسانی هنگام ظهور از همراهان امام مهدی هستند؟ (پرسش)
- سن امام مهدی هنگام ظهور چقدر است؟ (پرسش)
- در عصر ظهور امام مهدی شیعیان چه جایگاهی دارند؟ (پرسش)
- آیا هنگام ظهور جنیان امام مهدی را یاری می کنند؟ (پرسش)
- چه کسانی شاهد خروج امام مهدی هستند؟ (پرسش)
- نخستین رویارویی امام مهدی با چه کسی است؟ (پرسش)
- شیوه داوری و قضاوت امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
- مردمان چه سرزمین‌هایی با امام مهدی به نبرد می‌پردازند؟ (پرسش)
- امام مهدی با چه طوایفی به نبرد می‌پردازد؟ (پرسش)
- مرکبی که جبرئیل در آستانه ظهور برای امام مهدی می‌آورد چیست؟ (پرسش)
- امام مهدی وقتی که می‌آید اولین کاری که می‌کند چیست؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی هنگام ظهور اموال ثروتمندان را علیرغم میل باطنی آنها بین فقرا تقسیم می‌کند؟ (پرسش)
- هنگام ظهور امام مهدی چه کسانی از پیامبران امامان و دیگر افراد ایشان را همراهی می‌کنند؟ (پرسش)
- چرا امام حسین حضرت عیسی و حضرت خضر در زمان ظهور امام مهدی میآیند؟ (پرسش)
- کشور امام مهدی کدام است؟ آیا ایران کشور امام مهدی است؟ (پرسش)
- کشور ایران تا قبل از ظهور چگونه باید باشد؟ (پرسش)
- روایتی که میفرماید: مردی از قم مردم را به سوی خدا دعوت می‌کند نسبت به چه کسی میباشد؟ (پرسش)
- حضور ایرانیان در دوره ظهور چگونه است؟ (پرسش)
- آیا ایرانیان در دوران غیبت و ظهور امام مهدی نقشی دارند؟ (پرسش)
- آیا در زمان ظهور حضرت آیت الله خامنهای رهبر ایران است؟ (پرسش)
- کشور عزیزمان ایران چندمین کشوری است که امام مهدی در آن ظهور می‌کند؟ (پرسش)
- چرا امام مهدی ظهور می‌کند؟ (پرسش)
- وضعیت شیعه در عصر امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
- آس به چه معناست و چه ارتباطی به ظهور امام مهدی دارد؟ (پرسش)
- آیا ظهور امام مهدی با قیامت همراه است؟ (پرسش)
- علت اینکه ظهور امام مهدی را روز قیامت یا یوم المحشر میخوانند چیست؟ (پرسش)
- چگونه می‌توان پس از ظهور امام مهدی به مکه رفت؟ (پرسش)
- چرا امامان قبل از امام مهدی برای تشکیل حکومت قیام مسلحانه انجام ندادند ولی امام مهدی این کار را انجام می‌دهد؟ (پرسش)
- چگونه امام مهدی در عصری که فساد و تباهی همه عالم را فراگرفته و جز عده کمی بر اصول خود باقی نماندهاند ظهور می‌کند؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی عصا هم دارند؟ (پرسش)
- آیا امام زمان از وسائل ارتباط جمعی استفاده می‌کنند یا به گونه‌ای دیگر پیام خود را به مردم می‌رسانند؟ (پرسش)
- امام مهدی برای برآوردن نیازهای زندگی خود و یارانش در دوران قیام چه کار خواهد کرد؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی هنگام ظهور بر سر قبر مادرش فاطمه حاضر می‌شود و آن را به مردم نشان می‌دهد؟ (پرسش)
- آیا صحیح است که مدعیان اسلام و ایمان هنگام ظهور حضرت با مشاهده اسلام راستینی که حضرت برای مسلمین می‌آورد با ایشان مخالفت می‌کنند؟ (پرسش)
- در قرآن آمده است که ابلیس از خداوند تا روز قیامت مهلت خواست اما خداوند فرمود الی یوم الوقت المعلوم منظور از آن کدام روز و وقت است؟ (پرسش)
- وضعیت کشاورزی در عصر ظهور چگونه است؟ (پرسش)
- وضعیت مسکن در عصر ظهور چگونه است؟ (پرسش)
- وضعیت بیکاری در عصر ظهور چگونه است؟ (پرسش)
- امام مهدی در آستانه مبارزه خود از کدام یک از امدادهای الهی برخوردار است؟ (پرسش)
- آیا دین ما همان دینی است که پیامبر آورده و امام مهدی به آن معتقد است و آیا در طول زمان تحریف نشده است؟ (پرسش)
- علت ترس بعضی افراد از ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- چگونه می‌توان فهمید شخص ظهور کرده امام مهدی است؟ (پرسش)
- درباره ظهور امام مهدی چه استدلال عقلی یا آیات و روایاتی وجود دارد؟ (پرسش)
- از کجا که مهدی موعود ظهور نکرده باشد؟ (پرسش)
- امام مهدی چگونه از زمان مناسب ظهور خود آگاهی می‌یابد؟ (پرسش)
- آیا ممکن است امام مهدی را در شکل و قیافه شخص دیگری ببینیم؟ (پرسش)
- آیا فعالیت‌های غرب در روند ظهور تأثیری دارد؟ اصولاً غربیان چه نقشی در جریان ظهور امام مهدی دارند؟ (پرسش)
- امام مهدی با چه هیئتی ظهور می‌کند؟ (پرسش)
- در روایت آمده است امام مهدی چهار مسجد را تخریب می‌کند آن مساجد کدامند و چرا تخریب می‌شوند؟ (پرسش)
- اولین شخص بیعت کننده با امام مهدی چه کسی است؟ (پرسش)
- بیعت جبرئیل با امام مهدی چه معنایی دارد؟ (پرسش)
- رهاورد بیعت جبرئیل هنگام ظهور با امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- شیوه بیعت امام مهدی با اصحابش چگونه است؟ (پرسش)
- شرایط بیعت با امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- در زمان ظهور آیا انسان به محض کوچک‌ترین اشتباه و خطا مجازات می‌شود؟ اصولاً امام مهدی درباره چه گناهانی اقدام به مجازات می‌کند؟ (پرسش)
- صدای حضرت در زمان ظهور چگونه به گوش همه می‌رسد؟ (پرسش)
- چه کسانی مقابل حضرت ایستاده با او به مبارزه مسلحانه بر می‌خیزند؟ (پرسش)
- آیا زمان ظهور از وسایل پیشرفته استفاده می‌شود؟ (پرسش)
- آیا با ظهور امام مهدی همه انسان‌های کافر کشته خواهند شد و فقط یاران واقعی آن حضرت باقی می‌مانند؟ (پرسش)
- آیا صحیح است که در عصر ظهور پستی و بلندی‌های زمین رفع شده بعد مسافت مانع دید نخواهد شد؟ (پرسش)
- امام مهدی هنگام ظهور با چه موانع و مشکلاتی روبه رو خواهد شد؟ (پرسش)
- ظهور امام مهدی در چه روزی است؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی سوار بر ابر می‌شود؟ (پرسش)
- نظر اهل سنت در مورد ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- در روز ظهور امام مهدی چگونه خود را به جهانیان و اطرافیان معرفی می‌کند؟ (پرسش)
- آیا در عصر ظهور حضرت حجت باید تمام جهان مسلمان باشند؟ (پرسش)
- باورهای دینی در عصر ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
- کارگزاران دولت امام مهدی چه کسانی هستند؟ (پرسش)
- برپایه روایات یکی از وقایع بعد از ظهور انتقام امام مهدی از دو خلیفه اول است؛ در ابن باره توضیح دهید؟ (پرسش)
- چرا حضرت در مکه ظهور می‌کند؟ (پرسش)
- ظهور امام مهدی چه رابطهای با قیامت دارد و زندگی مردم در دوران ظهور چگونه است؟ (پرسش)
- اینکه امام مهدی در نخستین اقدام از یاران خود بیعت می‌گیرد به چه معناست؟ (پرسش)
- اینکه از جبرئیل نخستین بیعت کننده امام مهدی است به چه معناست؟ (پرسش)
- چه کسانی هنگام ظهور امام مهدی زنده می‌شوند؟ (پرسش)
- ظهور صغرا و ظهور کبرای امام مهدی چگونه است و چه چیزی پیشدرآمد ظهور کبرا شمرده می‌شود؟ (پرسش)
- آیا صحیح است که می‌گویند اگر سیصد و سیزده نفر یاور حضرت داشته باشند ظهور می‌کنند؟ (پرسش)
- امام مهدی در ظاهر با چه سنی ظهور می‌کنند؟ (پرسش)
- خصوصیات جسمی امام مهدی هنگام ظهور چگونه است؟ (پرسش)
- یکی از باورهای شیعه این است که در عصر ظهور امام مهدی انسان‌هایی دوباره زنده خواهند شد آیا این حقیقت دارد؟ (پرسش)
- اول کسی که با امام مهدی بیعت می‌کند چه کسی است؟ (پرسش)
- امام مهدی کجا ظهور می‌کند و آیا از همان ابتدا دست به قیام میزند؟ چرا و چه موقع به شهر قم و کوه خضر خواهد آمد؟ (پرسش)
- هنگام ظهور امام مهدی صدای آسمانی چگونه شنیده می‌شود؟ (پرسش)
- در عصر ظهور کدامین مذهب حاکم است؟ (پرسش)
- آیا جبرئیل بعد از وفات رسول خدا عهد کرده که بر زمین نازل نشود؟ (پرسش)
- مقصود از اصلاح امر امام مهدی در یک شب چیست؟ (پرسش)
- غلبه بر جهان با یاران اندک چگونه ممکن است؟ (پرسش)
- آیا پیروزی امام مهدی بر مخالفان و گسترش حکومتش همراه با اعجاز است؟ (پرسش)
- آیا قاتلان و کشندگان امام حسین به دست امام مهدی کشته خواهند شد؟ (پرسش)
- مطابق روایات شیعه قتلها در چه وقتی خواهد بود؟ (پرسش)
- شیوه و رفتار امام مهدی با ظالمان و دشمنان چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
- آیا بیشتر قتلها که توسط امام مهدی انجام می‌گیرد از مسلمانان است؟ (پرسش)
- اینکه امام مهدی هنگام ظهور بر عرب شدید است به چه معناست؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی در مقابله خود با منحرفان از منحرفان شیعه شروع می‌کند؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی در مقابله خود با منحرفان از منحرفان شیعه شروع می‌کند؟ (پرسش)
- باورهای دینی در عصر ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
- آیا در دولت امام مهدی جز مسلمان روی زمین باقی نمیماند؟ (پرسش)
- آیا در عصر ظهور زندگی بشر سامان می‌یابد؟ (پرسش)
- سرلوحه برنامههای امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- امام مهدی در تقسیم اموال چگونه رفتار خواهد کرد؟ (پرسش)
- وضعیت مردم در عصر ظهور از حیث رفاه اقتصادی چگونه است؟ (پرسش)
- کثرت اموال در عصر ظهور از چه راهی حاصل می‌شود؟ (پرسش)
- در عصر ظهور وضع مساجد چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی بعد از ظهور مسجد الحرام و مسجد النبی را تغییر خواهد داد؟ (پرسش)
- بین ظهور امام مهدی و برپایی قیامت چه مقدار فاصله است؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی بعد از ظهور تکنولوژی کنونی را گسترش می‌دهد؟ (پرسش)
- چگونه یک فرد میتواند عهدهدار یک تحول بسیار بزرگ گردد؟ (پرسش)
- از آنجایی که می دانم امام مهدی انسان های بد را به سزای اعمال شان می رساند آیا باید از ایشان بترسم چون احتمال است من هم جزو آنها باشم؟ (پرسش)
- در روز ظهور امام مهدی چگونه خود را به جهانیان و اطرافیان معرفی می‌کند؟ (پرسش)
- آیا در عصر ظهور حضرت حجت باید تمام جهان مسلمان باشند؟ (پرسش)
- آیا هنگامی که امام مهدی ظهور می‌کنند تجهیزات امروزی به همین شکل باقی می‌مانند؟ (پرسش)
- بعضی می‌گویند وقتی که امام مهدی ظهور میفرمایند خیلی از علماء به مخالفت با ایشان برمیخیزند آیا سند روایی دارد؟ (پرسش)
- ظهور امام مهدی چه رابطهای با قیامت دارد و زندگی مردم در دوران ظهور چگونه است؟ (پرسش)
- ظرفیت کلی برای ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- کارگزاران دولت امام مهدی چه کسانی هستند؟ (پرسش)
- باورهای دینی در عصر ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
- خداوند متعال چه عنایتی به جهت پیروزی امام مهدی هنگام ظهور انجام خواهد داد؟ (پرسش)
- بهره مردم دوره ظهور از اجتهاد چگونه و به چه میزان خواهد بود؟ (پرسش)
- مطابق قواعد مدت حیات بشریت بعد از ظهور چه مقداری باید باشد؟ (پرسش)
- چرا هنگام شنیدن نام امام مهدی بلند می‌شوند؟ (پرسش)
- آیا درست است که پیرزنی امام مهدی را شهید می‌کند و آیا پیرزن از افراد مدینه فاضله امام است؟ (پرسش)
- چگونه یک فرد میتواند عهده دار یک تحول بسیار بزرگ گردد؟ (پرسش)
- چه کسانی در هنگام قیام امام مهدی از قبر خود برانگیخته می‌شوند؟ (پرسش)
- چه تحولاتی در زمان امام مهدی رخ می‌دهد؟ (پرسش)
- چه کسانی هنگام ظهور زنده می‌شوند؟ (پرسش)
- آیا ایرانیان در دوران غیبت و ظهور امام مهدی نقشی دارند؟ (پرسش)
- امام مهدی از چه کسانی انتقام می‌گیرد؟ (پرسش)
- چه نشانه‌هایی از پیامبران در امام مهدی وجود دارد؟ (پرسش)
- آیا میراث پیامبران نزد امام مهدی وجود دارد؟ (پرسش)
- وضعیت جهان در آستانه ظهور چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
- سرنوشت حضرت عیسی در زمان ظهور امام مهدی چگونه رقم می‌خورد؟ (پرسش)
- امام مهدی هنگام ظهور به چه زبانی صحبت می‌کنند؟ (پرسش)
- امام مهدی هنگام ظهور چه میراثی از انبیاء را به همراه دارد؟ (پرسش)
- اولین ملاقات امام مهدی با یاران پس از ظهور در کجاست؟ (پرسش)
- کیفیت اعلام ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- امام مهدی پس از ظهور چه اصلاحاتی در مکه انجام می‌دهند؟ (پرسش)
- پس از ظهور امام مهدی چه حوادثی در کوفه اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)
منابع
پانویس
- ↑ واژه‌های دخیل، ص۱۶۶؛ نثر طوبی، ج ۱، ص۱۲۳؛ اعلام قرآن، ص۲۷۷.
- ↑ اعلام القرآن، ص۲۴۱.
- ↑ المعرب، ص۱۵۴؛ لسان العرب، ج ۲، ص۱۶۶؛ مجمع البیان، ج ۱، ص۳۲۴.
- ↑ نثر طوبی، ج ۱، ص۱۲۳؛ التحریر والتنویر، ج ۱، ص۶۲۰.
- ↑ لسان العرب، ج ۲، ص۱۶۶؛ مجمع البحرین، ج ۱، ص۳۳۹، «جبر»؛ مجمع البیان، ج ۱، ص۳۲۴.
- ↑ فرشتگان، ص۱۰۱؛ معجم اعلام القرآن، ص۹۹.
- ↑ اعلام قرآن، ص۲۷۸؛ اعلام القرآن، ص۲۴۱؛ کشف الاسرار، ج ۱، ص۲۹۰.
- ↑ کشف الاسرار، ج ۶، ص۱۸۲ - ۱۸۳.
- ↑ تفسیر قرطبی، ج ۷، ص۱۰۸.
- ↑ قاموس کتاب مقدس، ص۲۷۸؛ قاموس قرآن، ج ۱، ص۵؛ فرشتگان، ص۱۰۴.
- ↑ اعلام القرآن، ص۲۴۲؛ مجمع البحرین، ج ۱، ص۳۳۹.
- ↑ کنز الدقائق، ج ۱۴، ص۳۶۶.
- ↑ مکاتیب الرسول، ج ۲، ص۸۸.
- ↑ جمالی، احمد، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹، ص۴۹۶ - ۵۱۶.
- ↑ سوره بقره، آیه ۹۷ ـ ۹۸؛ سوره تحریم، آیه ۴؛
- ↑ سوره بقره، آیه ۸۷.
- ↑ سوره شعراء، آیه ۱۹۳.
- ↑ سوره نجم، آیه ۵ - ۶.
- ↑ زادالمسیر، ج ۸، ص۶۴ - ۶۵؛ المیزان، ج ۱۹، ص۲۷ - ۲۸.
- ↑ سوره تکویر، آیه ۱۹ - ۲۱.
- ↑ زادالمسیر، ج ۹، ص۴۳؛ المیزان، ج ۲۰، ص۲۱۸.
- ↑ سوره نحل، آیه ۱۰۲.
- ↑ سوره انفال، آیه ۹.
- ↑ المیزان، ج ۹، ص۲۹؛ جامع البیان، ج ۹، ص۲۵۹.
- ↑ سوره هود، آیه ۸۲.
- ↑ جوامع الجامع، ج ۲، ص۱۸۵؛ تفسیر قرطبی، ج ۹، ص۷۳؛ الصافی، ج ۲، ص۴۶۳.
- ↑ احمد جمالی|جمالی، احمد، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹، ص۴۹۶ - ۵۱۶.
- ↑ آنگاه، به فرشتگان کارگزار؛ سوره نازعات، آیه ۵.
- ↑ و کار پخش (باران در سرزمین‌ها) را انجام می‌دهند؛ سوره ذاریات، آیه ۴.
- ↑ تفسیر قرطبی، ج ۱۷، ص۲۱.
- ↑ سوره قدر، آیه ۴.
- ↑ جامع البیان، ج ۳۰، ص۳۳۰؛ مجمع البیان، ج ۱۰، ص۷۹۰.
- ↑ سوره دخان، آیه ۴.
- ↑ تفسیر قرطبی، ج ۱۶، ص۸۶.
- ↑ جامع البیان، ج ۲۵، ص۵۹؛ مجمع البیان، ج ۹، ص۵۷؛ تفسیر قرطبی، ج ۱۶، ص۳۶.
- ↑ سوره شوری، آیه ۵۱.
- ↑ اعلام القرآن، ص۲۴۱.
- ↑ فرشتگان، ص۱۰۱.
- ↑ تفسیر صدرالمتالهین، ج ۶، ص۲۲۴؛ شرح توحید الصدوق، ص۳۱۸.
- ↑ التفسیر الکبیر، ج ۲، ص۲۲۶.
- ↑ علم الیقین، ج ۱، ص۴۳۱.
- ↑ شرح توحید الصدوق، ص۳۱۸.
- ↑ سوره آل عمران، آیه ۳۹.
- ↑ سوره آل عمران، آیه ۴۲.
- ↑ سوره آل عمران، آیه ۴۵.
- ↑ سوره بقره، آیه ۸۷.
- ↑ سوره مائده، آیه ۱۰.
- ↑ المیزان، ج ۶، ص۲۲۰.
- ↑ سوره مجادله، آیه ۲۲.
- ↑ مجمع البیان، ج ۹، ص۳۸۳.
- ↑ سوره دخان، آیه ۴.
- ↑ کشف الاسرار، ج ۹، ص۱۰۲.
- ↑ سوره قمر، آیه ۳۷.
- ↑ سوره هود، آیه ۶۷.
- ↑ سوره یونس، آیه ۹۰.
- ↑ جمالی، احمد، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹، ص۴۹۶ - ۵۱۶.
- ↑ سوره مریم، آیه ۱۹.
- ↑ سوره تحریم، آیه ۱۲.
- ↑ مجمع البیان، ج ۹، ص۴۷۹؛ تفسیر قرطبی، ج ۴، ص۵۹.
- ↑ و برای او در «الواح» (تورات) در هر زمینه پندی و برای هر چیز تفصیلی نوشتیم؛ سوره اعراف، آیه ۱۴۵.
- ↑ تفسیر قرطبی، ج ۷، ص۱۷۹.
- ↑ پس آیا کسی که از سوی پروردگارش برهانی دارد و گواهی از (خویشان) وی پیرو اوست...؛ سوره هود، آیه ۱۷.
- ↑ تفسیر قرطبی، ج ۹، ص۱۳؛ روض الجنان، ج ۱۰، ص۲۴۶.
- ↑ سوره نازعات، آیه ۳۰.
- ↑ روض الجنان، ج ۲۰، ص۱۴۰.
- ↑ سوره ق، آیه ۴۱.
- ↑ تفسیر قرطبی، ج ۱۶، ص۱۹.
- ↑ سوره اعراف، آیه ۸- ۹.
- ↑ تفسیر قرطبی، ج ۷، ص۱۰۸.
- ↑ جمالی، احمد، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹، ص۴۹۶ - ۵۱۶.
- ↑ سوره صافات، آیه ۱۶۴.
- ↑ مجمع البیان، ج ۸، ص۷۲۰.
- ↑ روض الجنان، ج ۱۵، ص۳۱۲؛ تفسیر قرطبی، ج ۱۴، ص۶۰؛ شرح فصوص الحکم، قیصری، ص۸۵۳.
- ↑ تفسیر قمی، ج ۲، ص۳۴۴؛ المنیر، ج ۲۷، ص۱۰۲، ۱۰۶.
- ↑ مجمع البیان، ج ۹، ص۲۶۵.
- ↑ المنیر، ج ۲۷، ص۱۰۶.
- ↑ شرح فصوص الحکم، قیصری، ص۸۵۳.
- ↑ جامع البیان، ج ۲۴، ص۳۷؛ کشف الاسرار، ج ۸، ص۴۳۶؛ مجمع البیان، ج ۸، ص۷۹۲.
- ↑ سوره زمر، آیه ۶۸.
- ↑ جامع البیان، ج ۲۴، ص۳۷ - ۳۹؛ مجمع البیان، ج ۸، ص۷۹۲؛ روض الجنان، ج ۱۶، ص۳۴۸.
- ↑ کشف الاسرار، ج ۸، ص۴۳۶؛ روض الجنان، ج ۱۶، ص۳۴۸.
- ↑ جامع البیان، ج ۱۷، ص۲۶۶؛ مجمع البیان، ج ۷، ص۱۵۲.
- ↑ خداوند از فرشتگان و از مردم فرستادگانی برمیگزیند؛ به راستی خداوند شنوایی بیناست؛ سوره حج، آیه ۷۵.
- ↑ مجمع البیان، ج ۶، ص۷۸۳.
- ↑ تفسیر قرطبی، ج ۱۱، ص۶۲.
- ↑ و از چشم آنان پنهان شد و ما روح خود را به سوی او فرو فرستادیم که چون انسانی باندام، بر او پدیدار گشت؛ سوره مریم، آیه ۱۷.
- ↑ سوره جن، آیه ۲۶- ۲۷.
- ↑ تفسیر قرطبی، ص۱۹.
- ↑ سوره رعد، آیه ۴۳.
- ↑ سوره ذاریات، آیه ۲۴.
- ↑ تفسیر قرطبی، ج ۱۷، ص۳۱.
- ↑ سوره بقره، آیه ۸۷.
- ↑ التفسیر الکبیر، ج ۳، ص۱۷۷.
- ↑ جمالی، احمد، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹، ص۴۹۶ - ۵۱۶.