ویژگی‌های عملی و رفتاری یاران خاص امام مهدی چیست؟ (پرسش)

ویژگی‌های عملی و رفتاری یاران خاص امام مهدی چیست؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
تعداد پاسخ	۱ پاسخ

ویژگی‌های عملی و رفتاری یاران خاص امام مهدی چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

نعمت‌ الله یوسفیان

حجت‌الاسلام والمسلمین نعمت‌ الله یوسفیان، در مقاله «ویژگی‌های یاران خاص امام زمان» در این‌باره گفته است:

«برخی از خصوصیات عملی یاران خاص حضرت را می‌‌توان در محورهای زیر مورد بررسی قرار داد.

• یک. سادگی و بی‌پیرایگی: یاران مهدی (ع) جلال و جبروت و حشمت ظاهری ندارد. با دبدبه و کبکبه ظاهری و تشریفات چشم پرکن نیستند. ازاین‌رو، در میان زمینیان ناشناخته‌اند. در نگاه مستکبران خوار و کوچک جلوه می‌‌کنند، ولی در میان ملکوتیان معروف و در نگاه مؤمنان ارزشمند هستند.

امیر مؤمنان در وصف آنها می‌‌فرماید: گروهی با کافران به نبرد می‌‌پردازند که در نظر مستکبران خوار و زبون هستند، در آسمان معروف و در زمین ناشناخته‌اند؛ «يُجَاهِدُهُمْ فِي اللَّهِ قَوْمٌ أَذِلَّةٌ عِنْدَ الْمُتَكَبِّرِينَ فِي الْأَرْضِ مَجْهُولُونَ وَ فِي السَّمَاءِ مَعْرُوفُونَ».

ظاهر آنان نشان نمی‌دهد که جزو اصحاب خاص مهدی (ع) هستند. مگر در هشت سال دفاع مقدس کسی شهید همّت، شهید باکری، شهید خرازی و دیگر سرداران رشید اسلام را می‌‌دید باور می‌‌کرد که فرمانده لشکر و فدایی راه امام راحل هستند؟! جوانان پا به رکاب امام زمان (ع) در انقلاب جهانی‌اش نیز همین گونه‌اند. آنان چون ساده و بی‌پیرایه‌اند به چشم نمی‌آیند، ولی آوازه آنان به جمع ملکوتیان رسیده است؛ «فِي السَّمَاءِ مَعْرُوفُونَ».

• دو. جدیّت در کار و تلاش روزانه: یاران مهدی (ع) به تعبیر شهید بهشتی شیفتگان خدمت‌اند نه تشنگان قدرت. آنان برای کار در حکومت جهانی مهدی موعود (ع) و تحقق بخشیدن به منویّات امام زمانشان سر از پا نمی‌شناسند. آرام و قرار ندارند. تنبلی، بی‌حالی، سهل‌انگاری و کار را به دست حوادث و قضا و قدر سپردن در قاموس آنان مفهومی ندارد.

یاران مهدی (ع) مردانی هستند که شب‌ها نمی‌خوابند و یا به قدر اندک می‌‌خوابند؛ «رِجَالٌ لَا يَنَامُونَ اللَّيْلَ». یک معنای این عبارت این است که شب‌ها را به شب زنده‌داری و شب‌ها علاوه بر شب زنده‌داری به فکر مردم، خدمت‌گزاری و چگونگی انجام وظیفه کردن برای آنان هستند. چنان‌که در حدیثی دیگر امام صادق (ع) به مفضّل می‌‌فرماید: ای مفضّل! بدان، اگر حکومت در دست ما بود، جز سیاست شب (عبادت، اقامه حدود و حقوق الهی و حراست مردم) و سیاحت روز (سیر کردن و رسیدگی به مشکلات مردم)... چیزی در کار نبود. یاران حضرت اگر جانشان را نیز در راه خدمت‌گزاری و التزام رکاب امام زمان (ع) بدهند، احساس می‌‌کنند کاری بزرگ نکرده‌اند؛ «...لَمْ يَسْتَعْظِمُوا بَذْلَ أَنْفُسِهِمْ فِي الْحَقِّ».

آنها در مبارزه نیز همواره آماده و جدّی هستند و در این دست از سلاح برنمی‌دارند تا خدا راضی شود؛ «لَا يَكُفُّونَ سُيُوفَهُمْ حَتَّى يَرْضَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ». آنان راهبان شب‌اند و شیران روز، در میدان کار و تلاش همانند شیری ژیان ایفای نقش می‌‌کنند.

• سه. ساده‌زیستی: یکی از نقاط ضعف در مدیریت و مدیران، روحیه اشرافی‌گری است. اشرافی‌گری به تعبیر مقام معظم رهبری برای یک کشور آفت است، ولی اشرافی‌گری مسئولان، آفت مضاعف است. یاران خاص مهدی (ع) زندگی معمولی دارند. روند زندگی آنها به سمت تنعّم و تجمل‌پرستی نیست. آنها با امامشان پیمان بسته‌اند که همانند او ساده زندگی کنند؛ غذای ساده بخورند؛ لباس ساده بپوشند؛ وسیله نقلیه معمولی سوار شوند؛ به مقدار کم قانع باشند.

امام صادق (ع) درباره ساده‌زیستی حضرت مهدی (ع) می‌‌فرماید: به خدا سوگند! او جامه درشت می‌‌پوشد و خوراک خشک و ناگوار می‌‌خورد؛ «فَوَ اللَّهِ مَا لِبَاسُهُ إِلَّا الْغَلِيظُ وَ لَا طَعَامُهُ إِلَّا الْجَشِبُ». امام زمان (ع) از یاران خود تعهّد می‌‌گیرد که همین سیره را عملی کنند و آنها نیز در این مسیر دست از پا خطا نمی‌کنند.

• چهار. ولایت‌مداری: یاران حضرت، امام خود را به شایستگی می‌‌شناسند و به او اعتقاد دارند؛ «الْقَائِلِينَ بِإِمَامَتِهِ»، این معرفت، شناخت شناسنامه‌ای نیست بلکه معرفت به حق ولایت است. ازاین‌رو، به امامشان عشق می‌‌ورزند و دل‌های آنان از محبت مهدی (ع) لبریز است. بر لوح دل آنان جز الف قامت مهدی (ع) نوشته‌ای نیست. این شیدایی به حدّی است که برای تبرّک دست بر زین اسب امام می‌‌کشند و تبّرک می‌‌جویند. آنها به هنگام نبرد پروانه‌وار شمع وجود مهدی (ع) را در میان می‌‌گیرند و از او محافظت می‌‌کنند؛ «يَتَمَسَّحُونَ بِسَرْجِ الْإِمَامِ (ع) يَطْلُبُونَ بِذَلِكَ الْبَرَكَةَ وَ يَحُفُّونَ بِهِ يَقُونَهُ بِأَنْفُسِهِمْ فِي الْحُرُوبِ...».

ولایتمداری آنان علاوه بر عشق و دلدادگی در برابر امام زمان (ع)، در اطاعت از فرامین ایشان عینیت می‌‌یابد. آنان همین است که فرامین امامشان را اجرا کنند؛ «مُجِدُّونَ فِي طَاعَةِ اللَّهِ وَ طَاعَتِهِ». آنها مهدی (ع) را محور، قلّه و چشم‌انداز تمام حرکت‌ها و جهت‌گیری‌های خود می‌‌دانند و در راستای کمک به آرمان‌ها و منویات و تدابیر او گام برمی‌دارند و به دلالت او و با انگشت اشاره او حرکت می‌‌کنند.

هرچه امام دستورشان دهد، انجام می‌‌دهند. در برابر فرمان امامشان از کنیز زرخرید، مطیع‌ترند؛ «هُمْ أَطْوَعُ لَهُ مِنَ الْأَمَةِ لِسَيِّدِهَا». به تعبیر امروزه آنان در برابر قرائت امام زمان (ع) از خود قرائتی جدا ندارند.

• پنج. انضباط و روحیه تشکیلاتی: نظم و انضباط، شرط اصلی برای توانایی هر سازمان نظامی است. ستاد فرماندهی حکومت جهانی مهدی (ع) از انضباطی آهنین، نظمی منطقی و روحیه تشکیلاتی برخوردارند. معنا ندارد غیر از این باشد؛ چرا که آنان می‌‌خواهند دنیا را به نظم و انضباط وادارند و انسجام جهانی ایجاد کنند. امام علی (ع) این ویژگی آنان را این‌گونه ستوده است: گویا آنان را می‌‌نگرم که هیأتی یکسان و قد و قامت برابر دارند، جمال و برازندگی و لباس آنان نیز مثل هم است؛ «كأنّي أنظر إليهم و الزيّ واحد، و القدّ واحد، و الجمال واحد، و اللباس واحد».
• شش. اتحاد و انسجام و برادری: یاران خاص حضرت برگزیدگانی‌اند که خداوند قلوب آنها را به یکدیگر گره زده است «يُؤَلِّفُ اللَّهُ بَيْنَهُمْ...». «يؤلّف اللّه قلوبهم». روح برادری، اعتماد، همدلی و یکرنگی بر آنان حاکم است. اندیشه‌هایشان متحد و یگانه، دیدگاه‌هایشان همانند، دل‌هایشان به هم پیوسته و به هم گره خورده است. به یکدیگر عشق می‌‌ورزند و با هم مهربانند و خیرخواه همدیگر هستند. رابطه دوستی آنها چنان مستحکم است که گویی برادران تنی و از یک پدر و مادراند؛ «كأنّما ربّاهم أب واحد و أمّ واحدة، قلوبهم مجتمعة بالمحبّة و النصيحة».

انسجام و اتحاد کلمه در میان مدیران مطلبی بسیار اساسی و مهم است و یاران حضرت از این نعمت الهی به شکلی شایسته برخوردارند و تواضع و روح برادری در میان آنان موج می‌‌زند. ازاین‌رو، به یکدیگر احترام می‌‌گذارند. خیرخواه یکدیگرند. نسبت به هم مواسات دارند. هیچ‌گونه اختلاف و نزاعی میان آنان درنمی‌گیرد و....

• هفت. روحیه حماسی و سلحشوری: هنر مدیریت همین است که بتواند از موانع عبور کند و موانع آنها را متوقف نسازد و مأیوس نکند که بگویند نمی‌توان جلو رفت. یاران مهدی (ع) در شجاعت و دلیری و نترسی بی‌نظیرند. روحیه‌ای حماسی و سلحشوری دارند «هُمْ كَرَّارُونَ...». آنان سپاه غضب و مظهر خشم الهی‌اند که در آخرالزمان برای یاری حضرت مهدی (ع) خواهند آمد؛ «جَيْشُ الْغَضَبِ قَوْمٌ يَأْتُونَ فِي آخِرِ الزَّمَانِ...». آنان در کارزار همانند شیرانی هستند که از بیشه‌های خود بیرون آمده‌اند و هیچ چیز جلودارشان نیست. اگر اراده کنند کوه‌ها را از جای برمی‌کنند و از موانع می‌‌گذرند و خاکریزهای دشمن را یکی پس از دیگری فتح می‌‌کنند؛ « كلّهم ليوث قد خرجوا من غاباتهم، لو أنّهم همّوا بإزالة الجبال لأزالوها عن مواضعها».

آنان تیزپروازان و بهترین سوارکاران دنیا هستند؛ « هُمْ خَيْرُ فَوَارِسَ عَلَى ظَهْرِ الْأَرْضِ أَوْ مِنْ خَيْرِ فَوَارِسَ عَلَى ظَهْرِ الْأَرْضِ».

برای درهم کوبیدن ظلم و استکبار و با شعار انتقام‌گیری از خون امام حسین (ع) به راه می‌‌افتند. ابّهت و آوازه آنها جلوتر از خودشان حرکت می‌‌کند و در دل دشمنان اسلام رعب می‌‌افکند. رعب و وحشت آنها یک ماه جلوتر از خودشان پیش می‌‌رود و خداوند به وسیله آنها امام زمان (ع) را یاری می‌‌کند. «شِعَارُهُمْ يَا لَثَارَاتِ الْحُسَيْنِ!...يَسِيرُ الرُّعْبُ أَمَامَهُمْ مَسِيرَةَ شَهْرٍ... بِهِمْ يَنْصُرُ اللَّهُ إِمَامَ الْحَقِّ»؛ یاران مهدی (ع) گروهی هستند که براساس حق همواره با دشمنان دین خدا پیکار می‌‌کنند و پیروزی را به ارمغان می‌‌آورند.

• هشت. عدالت‌پیشگی و دادگری: از مأموریت‌های یاران خاص اجرای عدالت در ممالک است. امام کاظم (ع) در تفسیر آیه شریفه ﴿يُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا﴾ فرمود: نه اینکه خداوند زمین را با باران زنده کند، بلکه مردانی را برمی‌انگیزد تا عدالت را زنده کنند و زمین در پرتو آن عدالت زنده می‌‌شود.

اگر یاران مهدی (ع) خود عادل نباشند چگونه خواهند توانست عدالت را در جهان برقرار کنند: “ذات نایافته از هستی بخش/ کی تواند که شود هستی بخش”.

خلاصه کلام اینکه آنان در شایستگی‌ها و امتیازات به گونه‌ای هستند که به تعبیر امام علی (ع) نه از نسل‌های گذشته کسی از آنان پیشی گرفته و نه از آیندگان کسی به مقام والای آنها می‌‌رسد؛ « لَمْ يَسْبِقْهُمُ الْأَوَّلُونَ، وَ لَمْ يُدْرِكْهُمُ الْآخَرُونَ».

یاران خاص مهدی (ع) در همه عرصه‌ها الگو و نمونه‌اند. آنجا که به عنوان فرمانده لشکر مهدی (ع) انجام وظیفه می‌‌کنند از تمام ویژگی‌های لازم در یک فرمانده لشکر اسلام برخوردارند و در قلوب مؤمنان عالم جای دارند. هنگامی که به عنوان سربازی فداکار و شجاع در رکاب امام زمانشان هستند، چون پروانه‌ای بر محور شمع وجود رهبر و مقتدایشان می‌‌گردند. دلداده اویند، در برابر او تسلیم محض هستند و ولایتمداری را در عقیده و اخلاق و عمل عینیت می‌‌بخشند. وقتی که به عنوان کارگزار حکومت جهانی انجام وظیفه می‌‌کنند، شیفته خدمت‌اند نه تشنه قدرت، بی‌پیرایه‌اند، زندگی آنان در حد افراد معمولی است، بر محور عدالت حرکت می‌‌کنند. آنجا هم که به عنوان شهروند جامعه جهانی هستند مطیع قانون مهدوی و در احترام به آنان پیشتازند».

منبع‌شناسی جامع مهدویت

• کتاب‌شناسی مهدویت؛
• مقاله‌شناسی مهدویت؛
• پایان‌نامه‌شناسی مهدویت.