←شواهد اعتقاد به انتظار در میان اهل سنت
خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
# [[روایات]] انتظار در منابع اهل سنت: [[قندوزی]] از [[پیامبر]]{{صل}} نقل میکند که فرموده است: {{متن حدیث|أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ انْتِظَارُ الْفَرَجِ}} سپس در توضیح آن اضافه میکند: {{متن حدیث|أَی انْتِظَارُ الْفَرَجِ بِظُهُورِ الْمَهْدِیِّ{{ع}}}}<ref>قندوزی حنفی، سلیمانبنابراهیم، ینابیع المودة، ج۳، ص۳۷۹؛ ابن جوزی، فرائد السمطین، ج ۲، ص۳۳۵. </ref>.<ref>ر.ک: [[میرزا عباس مهدویفرد|مهدویفرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۳۹-۴۶؛ [[ناصر فروهی|فروهی، ناصر]]، [[انتظار فرج ۶ (مقاله)|انتظار فرج]].</ref> اخبار متواتر و مستفیض از [[پیامبر اسلام]]{{صل}} دربارۀ [[مهدی]]{{ع}} رسیده که او از [[اهل بیت]] حضرت بود و هفتاد سال [[حکومت]] خواهد کرد و در [[زمین]] [[عدالت]] را میگستراند<ref>ر.ک: [[ناصر فروهی|فروهی، ناصر]]، [[انتظار فرج ۶ (مقاله)|انتظار فرج]].</ref>. در [[حدیثی]] مشهور پیامبر اسلام{{صل}} فرمود: «اگر از عمر [[جهان]] جز یک [[روز]] باقی نماند، [[خداوند]] حتماً در آن روز شخصی از [[خاندان]] ما را بر میانگیزد و او جهان را پر از [[عدل و داد]] میکند؛ هم چنانکه پر از [[ظلم]] شده باشد»<ref>{{متن حدیث|لَوْ لَمْ یَبْقَ مِنَ الدُّنْیَا إِلَّا یَوْمٌ لَبَعَثَ اللَّهُ رَجُلًا مِنْ أَهْلِ بَیْتِی یَمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ جَوْراً}}؛ الفتوحات المکیه، ج۳، ص۳۲۷.</ref>.<ref>ر.ک: [[ابراهیم ابراهیمی|ابراهیمی، ابراهیم]]، [[انتظار و امید (کتاب)|انتظار و امید]]، ص۴۳-۴۴.</ref> | # [[روایات]] انتظار در منابع اهل سنت: [[قندوزی]] از [[پیامبر]]{{صل}} نقل میکند که فرموده است: {{متن حدیث|أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ انْتِظَارُ الْفَرَجِ}} سپس در توضیح آن اضافه میکند: {{متن حدیث|أَی انْتِظَارُ الْفَرَجِ بِظُهُورِ الْمَهْدِیِّ{{ع}}}}<ref>قندوزی حنفی، سلیمانبنابراهیم، ینابیع المودة، ج۳، ص۳۷۹؛ ابن جوزی، فرائد السمطین، ج ۲، ص۳۳۵. </ref>.<ref>ر.ک: [[میرزا عباس مهدویفرد|مهدویفرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۳۹-۴۶؛ [[ناصر فروهی|فروهی، ناصر]]، [[انتظار فرج ۶ (مقاله)|انتظار فرج]].</ref> اخبار متواتر و مستفیض از [[پیامبر اسلام]]{{صل}} دربارۀ [[مهدی]]{{ع}} رسیده که او از [[اهل بیت]] حضرت بود و هفتاد سال [[حکومت]] خواهد کرد و در [[زمین]] [[عدالت]] را میگستراند<ref>ر.ک: [[ناصر فروهی|فروهی، ناصر]]، [[انتظار فرج ۶ (مقاله)|انتظار فرج]].</ref>. در [[حدیثی]] مشهور پیامبر اسلام{{صل}} فرمود: «اگر از عمر [[جهان]] جز یک [[روز]] باقی نماند، [[خداوند]] حتماً در آن روز شخصی از [[خاندان]] ما را بر میانگیزد و او جهان را پر از [[عدل و داد]] میکند؛ هم چنانکه پر از [[ظلم]] شده باشد»<ref>{{متن حدیث|لَوْ لَمْ یَبْقَ مِنَ الدُّنْیَا إِلَّا یَوْمٌ لَبَعَثَ اللَّهُ رَجُلًا مِنْ أَهْلِ بَیْتِی یَمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ جَوْراً}}؛ الفتوحات المکیه، ج۳، ص۳۲۷.</ref>.<ref>ر.ک: [[ابراهیم ابراهیمی|ابراهیمی، ابراهیم]]، [[انتظار و امید (کتاب)|انتظار و امید]]، ص۴۳-۴۴.</ref> | ||
# تأکید علمای اهل سنت بر مسألۀ انتظار: عدّهای از علمای اهل سنت تصریح به وجود انتظار در میان [[مسلمانان]] نموده و حتی [[فتوا]] بر [[وجوب]] [[عقیده]] به انتظار دادهاند: شیخ محمد سفارینی مینویسد: "[[حق]] این است که مهدی غیر از [[عیسی]] است و قبل از او خروج خواهد کرد و در این زمینه روایات به حد تواتر رسیده به نحوی که عقیده به مهدی یکی از [[معتقدات]] علمای اهل سنت شمرده میشود (...) بنابراین [[ایمان]] به خروج مهدی [[واجب]] است همان طوری که در نظر اهل علم مقدر شده و در [[عقاید]] اهل سنت و جماعت تدوین یافته است"<ref>المهدی المنتظر، ج۱، ص۴۰ الی ۴۶.</ref>.<ref>ر.ک: [[میرزا عباس مهدویفرد|مهدویفرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۳۹-۴۶؛ [[ناصر فروهی|فروهی، ناصر]]، [[انتظار فرج ۶ (مقاله)|انتظار فرج]].</ref> شبیه این مطلب از ابن قیم الجوزی، [[جلال الدین سیوطی]] و عبدالعزیز بن عبدالله بن باز و بسیاری دیگر از [[علماء]] [[اهل سنت]] در قرون مختلف نقل شده است<ref>ر.ک: [[ناصر فروهی|فروهی، ناصر]]، [[انتظار فرج ۶ (مقاله)|انتظار فرج]]؛ [[جواد جعفری|جعفری، جواد]]، [[معناشناسی تطبیقی انتظار و زمینهسازی قیام امام مهدی در اندیشه فریقین (مقاله)|معناشناسی تطبیقی انتظار و زمینهسازی قیام امام مهدی در اندیشه فریقین]].</ref>. علی بن نایف شحود میگوید: "[[انتظار]] ما به معنای در [[خانه]] نشستن و اکتفا کردن به انتظار لسانی نیست. انتظار علاوه بر اینکه مورد [[تأیید]] و تأکید [[شرع]] است، مورد توصیه و سفارش [[عقل]] نیز هست"<ref>الشحود، علی بن نایف، موسوعة فقه الابتلاء، ج ۴، ص۳۰۸.</ref>.<ref>ر.ک: [[حسین الهینژاد|الهینژاد، حسین]]، [[بررسی و تحلیل انتظار در اهلسنت (کتاب)|بررسی و تحلیل انتظار در اهلسنت]]، ص۵۹-۶۱؛ [[جواد جعفری|جعفری، جواد]]، [[معناشناسی تطبیقی انتظار و زمینهسازی قیام امام مهدی در اندیشه فریقین (مقاله)|معناشناسی تطبیقی انتظار و زمینهسازی قیام امام مهدی در اندیشه فریقین]].</ref> | # تأکید علمای اهل سنت بر مسألۀ انتظار: عدّهای از علمای اهل سنت تصریح به وجود انتظار در میان [[مسلمانان]] نموده و حتی [[فتوا]] بر [[وجوب]] [[عقیده]] به انتظار دادهاند: شیخ محمد سفارینی مینویسد: "[[حق]] این است که مهدی غیر از [[عیسی]] است و قبل از او خروج خواهد کرد و در این زمینه روایات به حد تواتر رسیده به نحوی که عقیده به مهدی یکی از [[معتقدات]] علمای اهل سنت شمرده میشود (...) بنابراین [[ایمان]] به خروج مهدی [[واجب]] است همان طوری که در نظر اهل علم مقدر شده و در [[عقاید]] اهل سنت و جماعت تدوین یافته است"<ref>المهدی المنتظر، ج۱، ص۴۰ الی ۴۶.</ref>.<ref>ر.ک: [[میرزا عباس مهدویفرد|مهدویفرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۳۹-۴۶؛ [[ناصر فروهی|فروهی، ناصر]]، [[انتظار فرج ۶ (مقاله)|انتظار فرج]].</ref> شبیه این مطلب از ابن قیم الجوزی، [[جلال الدین سیوطی]] و عبدالعزیز بن عبدالله بن باز و بسیاری دیگر از [[علماء]] [[اهل سنت]] در قرون مختلف نقل شده است<ref>ر.ک: [[ناصر فروهی|فروهی، ناصر]]، [[انتظار فرج ۶ (مقاله)|انتظار فرج]]؛ [[جواد جعفری|جعفری، جواد]]، [[معناشناسی تطبیقی انتظار و زمینهسازی قیام امام مهدی در اندیشه فریقین (مقاله)|معناشناسی تطبیقی انتظار و زمینهسازی قیام امام مهدی در اندیشه فریقین]].</ref>. علی بن نایف شحود میگوید: "[[انتظار]] ما به معنای در [[خانه]] نشستن و اکتفا کردن به انتظار لسانی نیست. انتظار علاوه بر اینکه مورد [[تأیید]] و تأکید [[شرع]] است، مورد توصیه و سفارش [[عقل]] نیز هست"<ref>الشحود، علی بن نایف، موسوعة فقه الابتلاء، ج ۴، ص۳۰۸.</ref>.<ref>ر.ک: [[حسین الهینژاد|الهینژاد، حسین]]، [[بررسی و تحلیل انتظار در اهلسنت (کتاب)|بررسی و تحلیل انتظار در اهلسنت]]، ص۵۹-۶۱؛ [[جواد جعفری|جعفری، جواد]]، [[معناشناسی تطبیقی انتظار و زمینهسازی قیام امام مهدی در اندیشه فریقین (مقاله)|معناشناسی تطبیقی انتظار و زمینهسازی قیام امام مهدی در اندیشه فریقین]].</ref> | ||
# انتظار در ادعیۀ اهل سنت: بعضی از علمای اهل سنت اندیشۀ انتظار را در قالب [[دعا]] بیان داشتهاند، چنانکه محمد بدرالدین چنین اظهار میدارد: "[[خداوند]] این همه پریشانی و گرفتاری را از این [[امت]] به برکت ظهور و حضور او ([[حضرت ولی عصر]]) برطرف فرما {{متن حدیث|إِنَّهُمْ یَرَوْنَهُ بَعِیداً وَ نَراهُ قَرِیباً}} کسانی ظهور او را بعید و ناشدنی میپندارند، اما ما آن را شدنی و نزدیک میدانیم" | # انتظار در ادعیۀ اهل سنت: بعضی از علمای اهل سنت اندیشۀ انتظار را در قالب [[دعا]] بیان داشتهاند، چنانکه محمد بدرالدین چنین اظهار میدارد: "[[خداوند]] این همه پریشانی و گرفتاری را از این [[امت]] به برکت ظهور و حضور او ([[حضرت ولی عصر]]) برطرف فرما {{متن حدیث|إِنَّهُمْ یَرَوْنَهُ بَعِیداً وَ نَراهُ قَرِیباً}} کسانی ظهور او را بعید و ناشدنی میپندارند، اما ما آن را شدنی و نزدیک میدانیم". | ||
# انتظار در اشعار اهل سنت: بعضی از بزرگان [[اهل تسنن]] در ضمن اشعار و ابیاتی انتظار خود نسبت به [[ظهور حضرت حجت]]{{ع}} را بیان داشتهاند، سید جمالالدین حسینی چنین میسراید: بیا ای امام هدایت [[شعار]] *** که بگذشت از حد [[غم]] انتظار | # انتظار در اشعار اهل سنت: بعضی از بزرگان [[اهل تسنن]] در ضمن اشعار و ابیاتی انتظار خود نسبت به [[ظهور حضرت حجت]]{{ع}} را بیان داشتهاند، سید جمالالدین حسینی چنین میسراید: بیا ای امام هدایت [[شعار]] *** که بگذشت از حد [[غم]] انتظار. | ||
شیخ فریدالدین [[عطار نیشابوری]] بعد از ذکر نام [[ائمه]]{{ع}} میگوید: صد هزاران [[اولیا]] روی [[زمین]] *** از [[خدا]] خواهند [[مهدی]] را [[یقین]]؛ یا [[الهی]] [[مهدیه]] از [[غیبت]] آر *** تا [[جهان]] [[عدل]] گردد آشکار<ref>ر.ک: [[میرزا عباس مهدویفرد|مهدویفرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۳۹-۴۶؛ [[ناصر فروهی|فروهی، ناصر]]، [[انتظار فرج ۶ (مقاله)|انتظار فرج]].</ref>. | شیخ فریدالدین [[عطار نیشابوری]] بعد از ذکر نام [[ائمه]]{{ع}} میگوید: صد هزاران [[اولیا]] روی [[زمین]] *** از [[خدا]] خواهند [[مهدی]] را [[یقین]]؛ یا [[الهی]] [[مهدیه]] از [[غیبت]] آر *** تا [[جهان]] [[عدل]] گردد آشکار<ref>ر.ک: [[میرزا عباس مهدویفرد|مهدویفرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۳۹-۴۶؛ [[ناصر فروهی|فروهی، ناصر]]، [[انتظار فرج ۶ (مقاله)|انتظار فرج]].</ref>. | ||
== نتیجهگیری == | == نتیجهگیری == | ||
بنابراین موضوع مهدی{{ع}} و [[انتظار]] در نزد [[عالمان دینی]] و محدثان اهل سنت نیز مطرح است. البته جا داشت آنان این مسألۀ [[اعتقادی]] و [[اسلامی]] و [[سیاسی]] [[اجتماعی]] را در میان تودههای [[اهل سنت]] رواج بیشتری میدادند و تلاش میکردند تا دست رد گذاشتن به سینه حکومتهای جابر و طاغوتی و [[اندیشیدن]] به حکومت عدل و [[قسط]] الهی و [[آمادگی برای ظهور]] "[[مصلح]] فاطمی" در تودههای وسیع جهان تسنّن نیز حضور فعال داشته باشد تا این [[اعتقاد]] چونان خونی زنده و هیجانی برای [[مقابله با ستم]] و [[ستمگری]] در همه [[سرزمینهای اسلامی]] جاری باشد و همچنین [[توسل]] و توجه به [[حقیقت]] اعلای "[[ولایت]] الهیۀ مهدویه" همواره مددکار [[روح]] و [[جان]] و روشن کننده [[عقل]] و روان و پشتیبان [[دل]] و [[ایمان]] آنان گردد<ref>ر.ک: [[میرزا عباس مهدویفرد|مهدویفرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۳۹-۴۶؛ [[ناصر فروهی|فروهی، ناصر]]، [[انتظار فرج ۶ (مقاله)|انتظار فرج]].</ref>. | بنابراین موضوع مهدی{{ع}} و [[انتظار]] در نزد [[عالمان دینی]] و محدثان اهل سنت نیز مطرح است. البته جا داشت آنان این مسألۀ [[اعتقادی]] و [[اسلامی]] و [[سیاسی]] [[اجتماعی]] را در میان تودههای [[اهل سنت]] رواج بیشتری میدادند و تلاش میکردند تا دست رد گذاشتن به سینه حکومتهای جابر و طاغوتی و [[اندیشیدن]] به حکومت عدل و [[قسط]] الهی و [[آمادگی برای ظهور]] "[[مصلح]] فاطمی" در تودههای وسیع جهان تسنّن نیز حضور فعال داشته باشد تا این [[اعتقاد]] چونان خونی زنده و هیجانی برای [[مقابله با ستم]] و [[ستمگری]] در همه [[سرزمینهای اسلامی]] جاری باشد و همچنین [[توسل]] و توجه به [[حقیقت]] اعلای "[[ولایت]] الهیۀ مهدویه" همواره مددکار [[روح]] و [[جان]] و روشن کننده [[عقل]] و روان و پشتیبان [[دل]] و [[ایمان]] آنان گردد<ref>ر.ک: [[میرزا عباس مهدویفرد|مهدویفرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۳۹-۴۶؛ [[ناصر فروهی|فروهی، ناصر]]، [[انتظار فرج ۶ (مقاله)|انتظار فرج]].</ref>. |