قرقیسیا کجاست و چه حوادثی در آن اتفاق می‌افتد؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (حذف از رده:مهدویت ردهانبوه) |
جز (انتقال از رده:پرسش‌های مهدویت به رده:پرسمان مهدویت ردهانبوه) |
||
| خط ۱۲۸: | خط ۱۲۸: | ||
[[رده:پرسش]] | [[رده:پرسش]] | ||
[[رده: | [[رده:پرسمان مهدویت]] | ||
[[رده:(اج): پرسش‌هایی با ۵ پاسخ]] | [[رده:(اج): پرسش‌هایی با ۵ پاسخ]] | ||
[[رده:(اج): پرسش‌های مهدویت با ۵ پاسخ]] | [[رده:(اج): پرسش‌های مهدویت با ۵ پاسخ]] | ||
نسخهٔ ۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۸:۲۲
| قرقیسیا کجاست و چه حوادثی در آن اتفاق می‌افتد؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / مقدمات ظهور امام مهدی / نشانه‌های ظهور امام مهدی / خروج سفیانی |
| مدخل اصلی | قرقیسیا |
قرقیسیا منطقه‌ای بین سوریه، ترکیه و عراق است که نبرد سنگینی در آن واقع می‌شود. طبق برخی روایات این جنگ بر روی منابعی است که در آنجا وجود دارد. در این جنگ که افراد بسیار زیادی در آن کشته می‌شوند هم‌پیمانان سفیانی پیروز شده و بعد از آن سفیانی نیروهای خود را متوجه عراق می‌کند. نبرد قرقیسیا بین جریان‌های باطل اتفاق می‌افتد.
در ذیل، پاسخ جامع اجمالی به اين پرسش و دیدگاه‌های متفرقه برخی از نویسندگان و دانشمندان، در این باره، به طور مفصل‌تری قابل بررسی است.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
- مسئله قرقیسیا و رابطه آن با ظهور امام مهدی چیست؟
پاسخ جامع اجمالی
* پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:
 |
 |
 |
 |
 |
|
| طبسی | کورانی | حسنی | رضوی | السادة | تونه‌ای |
منطقه جغرافیایی قرقیسیا
- منطقه قرقیسیا، که در برخی نسخه‌ها "قریه سبا" ضبط شده و "معرب" گرگ سیاه، است،[۱] شهر کوچکی است که در مورد موقعیت جغرافیایی آن دو دیدگاه وجود دارد:
- منطقه‌ایی است در شمال غربی عراق و در کنار رود فرات،[۲] البته برخی دیگر آن را منطقه‌ایی در شمال سوریه می‌‌دانند[۳] در میان نهر فرات[۴] و سرچشمه نهری به نام خابور[۵] که به رود فرات می‌ریزد.[۶] طبق این احتمال قرقیسیا حدود ۱۰۰ کیلومتر با مرزهای عراق و ۲۰۰ کیلومتر با مرزهای ترکیه فاصله دارد و در نزدیکی‌های شهر "دیرالزور" است[۷].
- شمال فلسطین[۸].
- این شهر در سال ۱۹ هجری به دست مسلمانان فتح و "قرقیسیا" نامیده شد. این شهر مرکز تجارتی بوده و آوازه جهانی داشت[۹][۱۰] نام "قرقیسیا" تنها اسم محلی است که برخی از علائم ظهور در آن اتفاق می‌افتد.[۱۱]
حوادث قرقیسیا
- چنانکه از روایات استفاده می‌شود قبل از ظهور و در آخرین ماه شوال قبل از ظهور[۱۲] نبردی در قرقیسیا به وقوع می‌پیوندد،[۱۳] بر سر گنجی از طلا، نقره یا مانند آنها (مانند نفت) که در ناحیه فرات و یا نزدیک مجرای رود فرات کشف شده است.[۱۴] پیامبر اکرم (ص) فرمودند:[۱۵] «فرات، از کوهی از طلا و نقره پرده بر می‌دارد. پس بر سر آن جنگ می‌شود، به طوری که از هر نه نفر، هفت نفر کشته می‌شود. پس هرگاه آنرا درک کردید، به آن نزدیک نشوید.»[۱۶] به دنبال این جنگ، خونریزی و کشتار شدیدی پیش می‌آید که قبل از به پایان رسیدن آن در مدت کوتاهی صد هزار نفر (و بنا بر روایتی چهار صد هزار نفر)[۱۷] کشته می‌شوند. ممکن است این مطلب اشاره‌ای به استفاده از سلاح‌های کشتار جمعی (اتمی، هسته‌ای، بمب‌های شیمیایی و میکروبی و الکترونی کشنده) که بر حیوانات و گیاهان خوراکی هم اثر می‌گذارند، باشد. این جریان یکی از میدان‌های جنگ جهانی بی مانند آخر الزمان است که قبل و بعد از آن مانند نداشته و نخواهد داشت و طی آن هم‌پیمانان سفیانی پیروز می‌گردند.[۱۸] اقوام مختلفی در جنگ قرقیسیا، شرکت دارند، مانند: ترک‌ها؛[۱۹] رومیان؛[۲۰] لشکر سفیانی[۲۱] و ... .[۲۲]
- جنگ قرقیسیا، حادثه‌ای خارج از روال طبیعی[۲۳] و میان دو واقعۀ مهم صورت می‌گیرد، خروج سفیانی و ظهور امام مهدی (ع).[۲۴] سفیانی بعد از این جنگ، وارد عراق می‌شود در حالی که بخشی از نیروهای خود را از دست داده است، نیروهای اصلی و دشمنان سفیانی و هواداران و یاوران حضرت مهدی ، یمنی‌ها و ایرانیان هستند که در نبرد قرقیسیا دخالت نمی‌کنند چرا که آن جنگ میان دشمنان آنها برقرار است.[۲۵]
روایات وارد شده در مورد قرقیسیا
- برخی از روایات به این واقعه اشاره کرده‌اند، مانند: امام باقر (ع):[۲۶] «سفیانی با ابقع روبرو می‌شود و با یک دیگر کارزار می‌کنند، سفیانی او و همراهانش و أصهب را به قتل می‌رساند. آنگاه هیچ تصمیمی جز حمله به عراق ندارد سپاه خود را به قرقیسیا رسانده و در آنجا وارد نبرد می‌شود، در این درگیری صد هزار ستمگر کشته می‌شود ... و سفیانی لشکری به تعداد هفتاد هزار نفر را به سوی کوفه گسیل می‌دارد.»[۲۷] و ... .[۲۸]
پاسخ‌های دیگر
با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:
| ۱. آیت‌الله طبسی؛ |
|---|
|
| ۲. حجت الاسلام و المسلمین کورانی؛ |
|---|
|
| ۳. حجت الاسلام و المسلمین حسنی؛ |
|---|
|
| ۴. حجت الاسلام و المسلمین رضوی؛ |
|---|
|
| ۵. آقای السادة (پژوهشگر معارف مهدویت)؛ |
|---|
|
| ۶. آقای تونه‌ای (پژوهشگر معارف مهدویت)؛ |
|---|
|
- سفیانی که خروجش از نشانه‌های حتمی ظهور است کیست؟ (پرسش)
- ویژگی‌های جسمانی سفیانی چیست؟ (پرسش)
- روش شناسایی سفیانی چیست؟ (پرسش)
- دین سفیانی چیست؟ (پرسش)
- آیا روایات سفیانی تنها در منابع شیعه آمده است؟ (پرسش)
- سفیانی و دجال چه تفاوت‌هایی دارند؟ (پرسش)
- خروج سفیانی در چه زمان و مکانی خواهد بود؟ (پرسش)
- اهداف قیام سفیانی چیست؟ (پرسش)
- ماجرای شورش سفیانی چیست؟ (پرسش)
- جنایات سفیانی چیست؟ (پرسش)
- سپاه سفیانی چه تعداد است؟ (پرسش)
- اصهب و ابقع کیستند و چه ارتباطی با خروج سفیانی دارند؟ (پرسش)
- آیا ظهور امام مهدی همزمان با قیام سفیانی است؟ (پرسش)
- سفیانی در قیام خود چه اقدام‌های انجام می‌دهد؟ (پرسش)
- چگونه ممکن است سفیانی چندین کشور را تصرف کند و جامعه بین الملل واکنشی نشان ندهند؟ (پرسش)
- حکمرانی سفیانی چقدر به طول می‌انجامد؟ (پرسش)
- آیا به قدرت رسیدن سفیانی بر اساس قوانین است یا کودتا؟ (پرسش)
- آیا این ادعا که سفیانی در ارتش سوریه دیده شده صحیح است؟ (پرسش)
- آیا سفیانی واقعا به جنگ با امام مهدی خواهد پرداخت؟ (پرسش)
- از میان قیامهای یمانی و خراسانی و سفیانی کدام قیام مقدم است؟ (پرسش)
- وظیفه شیعیان در هنگام شورش سفیانی چیست؟ (پرسش)
- رفتار سفیانی با شیعیان اهل بیت چگونه است؟ (پرسش)
- پرچم زرد از آن کدام سپاه است و چه ارتباطی با سفیانی دارد؟ (پرسش)
- آیا سفیانی در مصر پیروانی خواهد داشت؟ (پرسش)
- آیا دشمن امام مهدی (سفیانی) در حال حاضر زنده است یا آنکه متولد خواهد شد؟ وی از چه طایفهای و اهل کجاست؟ (پرسش)
- آیا امکان دارد در زمان‌های مختلف سفیانی‌های متعددی وجود داشته باشد؟ (پرسش)
- قرقیسیا کجاست و چه حوادثی در آن اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)
- محدوده جغرافیایی قرقیسیا چه مناطقی است؟ (پرسش)
- نبرد قرقیسیا چه زمانی اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)
- سفیانی در چه منطقه‌ای با صاحبان پرچم سیاه و پرچم زرد نبرد می‌کند؟ (پرسش)
- سفیانی در کجا به هلاکت می‌رسد؟ (پرسش)
- مردمان چه مناطقی سفیانی را یاری می‌کنند؟ (پرسش)
- فرمانده سپاه سفیانی چه کسی است؟ (پرسش)
- سپاه سفیانی در کجا با سپاه خراسانی نبرد می‌کند؟ (پرسش)
- امام مهدی در کجا با سپاه سفیانی روبه‌رو می‌شود و به نبرد می‌پردازد؟ (پرسش)
- کدام یک از فرماندهان سپاه امام مهدی سفیانی را دستگیر می‌کند؟ (پرسش)
- فرجام سفیانی چیست؟ (پرسش)
- سفیانی
- ویژگی‌های سفیانی
- دین سفیانی
- منبع روایات سفیانی
- تفاوت دجال و سفیانی
- زمان و مکان خروج سفیانی
- اهداف خروج سفیانی
- شورش سفیانی
- جنایات سفیانی
- تعداد سپاه سفیانی
- مخالفان سفیانی
- فاصله زمانی ظهور امام مهدی و خروج سفیانی
- اقدامات سفیانی
- عدم واکنش جهان به شورش سفیانی
- مدت حکمرانی سفیانی
- شیوه به قدرت رسیدن سفیانی
- همزمانی خروج خراسانی، سفیانی و یمانی
- وظیفه شیعیان در برابر شورش سفیانی
- رفتار سفیانی با شیعیان
- جنگ سفیانی با صاحب پرچم زرد
- پیروان سفیانی
- تعدد سفیانی
- قرقیسیا
- محل هلاکت سفیانی
- فرمانده سپاه سفیانی
- جنگ امام مهدی با سپاه سفیانی
- دستگیری سفیانی
- فرجام سفیانی
- حکومت سفیانی
- اختفای امام مهدی بعد خروج سفیانی
- نکوهش سفیانی
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ ر.ک. رضوی، رسول، امام مهدی، ص ۱۴۰.
- ↑ ر.ک. طبسی، نجم‌الدین، تا ظهور ج۱، ص ۱۱۳ ـ ۱۱۵.
- ↑ ر.ک. قزوینی، سید محمد کاظم، امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور، ص ۴۵۴؛ رضوی، رسول، امام مهدی، ص ۱۴۰.
- ↑ مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، مهدی موعود، ج ۱۳، ص ۹۸۳؛ رضوی، رسول، امام مهدی، ص ۱۴۰.
- ↑ ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۲۷ـ ۱۲۹؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۵۶۱؛ کورانی، علی، عصر ظهور، ص ۱۲۶؛ حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص ۱۹۸.
- ↑ ر.ک. حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص ۱۹۸.
- ↑ ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۲۷ـ ۱۲۹؛ کورانی، علی، عصر ظهور، ص ۱۲۶.
- ↑ ر.ک. طبسی، نجم‌الدین، تا ظهور ج۱، ص ۱۱۳ ـ ۱۱۵.
- ↑ قاموس الاعلام ترکی، ج ۵، ص ۳۶۱۵؛ روزگار رهایی، ج ۲، ص ۹۳۴
- ↑ ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۵۶۱
- ↑ ر.ک. رضوی، رسول، امام مهدی، ص ۱۴۰
- ↑ ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۴۳۸.
- ↑ ر.ک. کورانی، علی، عصر ظهور، ص ۱۲۶
- ↑ ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۲۷ـ ۱۲۹؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۵۶۱؛ کورانی، علی، عصر ظهور، ص ۱۲۶؛ حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص ۱۹۸
- ↑ السفیانی، ص ۳۱؛ نسخه خطی ابن حماد، ص ۹۲
- ↑ ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۲۷ـ ۱۲۹؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۵۶۱؛ کورانی، علی، عصر ظهور، ص ۱۲۶
- ↑ یوم الخلاص، ص ۶۹۸
- ↑ ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۲۷ـ ۱۲۹
- ↑ ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۲۷ـ ۱۲۹؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۵۶۱
- ↑ ر.ک. کورانی، علی، عصر ظهور، ص ۱۲۶؛ السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۲۷ـ ۱۲۹؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۵۶۱؛ کورانی، علی، عصر ظهور، ص ۱۲۶
- ↑ ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۲۷ـ ۱۲۹؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۵۶۱
- ↑ ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۲۷ـ ۱۲۹
- ↑ ر.ک. کورانی، علی، عصر ظهور، ص ۱۲۶
- ↑ نشریه موعود، ش ۳۱، ص ۵۱ ـ ۵۲
- ↑ ر.ک. کورانی، علی، عصر ظهور، ص ۱۲۶
- ↑ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۳۷؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۲۸۰: «... فَيَلْتَقِي السُّفْيَانِيُّ بِالْأَبْقَعِ فَيَقْتَتِلُونَ وَ يَقْتُلُهُ السُّفْيَانِيُّ وَ مَنْ مَعَهُ وَ يَقْتُلُ الْأَصْهَبَ ثُمَّ لَا يَكُونُ لَهُ هِمَّةٌ إِلَّا الْإِقْبَالَ نَحْوَ الْعِرَاقِ وَ يَمُرُّ جَيْشُهُ بِقِرْقِيسَا فَيَقْتَتِلُونَ بِهَا فَيَقْتُلُ مِنَ الْجَبَّارِينَ مِائَةَ أَلْفٍ وَ يَبْعَثُ السُّفْيَانِيُّ جَيْشاً إِلَى الْكُوفَةِ وَ عِدَّتُهُمْ سَبْعُونَ أَلْفاً ...»
- ↑ ر.ک. کورانی، علی، عصر ظهور، ص ۱۲۶؛ حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص ۱۹۸
- ↑ ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۵۶۱؛ رضوی، رسول، امام مهدی، ص ۱۴۰؛ کورانی، علی، عصر ظهور، ص ۱۲۶
- ↑ احسن التقاسیم، ص ۱۲۲.
- ↑ مراصد الاطلاع، جلد ۳، ص ۱۸۰؛ بحار الانوار، علامه مجلسی در ج ۴۲ بحار الانوار، ص ۱۶۳ و ج ۴۱، ص ۱۷۳.
- ↑ «كَانَ كُمَيْلُ عَامِلَ عَلِيٍّ (ع) عَلَى هِيتَ وَ كَانَ ضَعِيفاً يَمُرُّ عَلَيْهِ سرايا مُعَاوِيَةَ يَنْهَبُ أَطْرَافِ الْعِرَاقِ فَلَا يَرُدُّهَا وَ يُحَاوَلُ أَنْ يُجْبِرَ مَا عِنْدَهُ مِنَ الضَّعْفِ بِأَنْ يَغِيرُ عَلَى أَطْرَافِ أَعْمَالِ مُعَاوِيَةَ مِثْلَ قرقيسياء وَ مَا يَجْرِي مَجْرَاهَا مِنَ الْقُرَى الَّتِي عَلَى الْفُرَاتِ فَأَنْكَرَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (ع) ذَلِكَ مِنْ فِعْلِهِ وَ قَالَ إِنَّ مِنِ الْعَجْزِ الْحَاضِرُ أَنْ يهمل الْعَامِلُ مَا وَلِيُّهُ وَ يَتَكَلَّفَ مَا لَيْسَ مِنْ تَكْلِيفُهُ»؛ شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج ۴، ص ۲۲۷ بحار الانوار، ج ۴۲، ص ۱۶۳.
- ↑ «عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مُحَمَّدٍ النَّوْفَلِيِّ فِي خَبَرٍ طَوِيلٍ يَذْكُرُ فِيهِ احْتِجَاجَ الرِّضَا(ع) عَلَى أَرْبَابِ الْمِلَلِ قَالَ: قَالَ الْجَاثَلِيقُ لِلرِّضَا (ع) أَخْبِرْنِي عَنْ حَوَارِيِّ عِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ كَمْ كَانَ عِدَّتُهُمْ وَ عَنْ عُلَمَاءِ الْإِنْجِيلِ كَمْ كَانُوا قَالَ الرِّضَا (ع) عَلَى الْخَبِيرِ سَقَطْتَ أَمَّا الْحَوَارِيُّونَ فَكَانُوا اثْنَيْ عَشَرَ رَجُلًا وَ كَانَ أَفْضَلُهُمْ وَ أَعْلَمُهُمْ أَلُوقَا وَ أَمَّا عُلَمَاءُ النَّصَارَى فَكَانُوا ثَلَاثَةَ رِجَالٍ يُوحَنَّا الْأَكْبَرُ بِأَجٍ وَ يُوحَنَّا بِقِرْقِيسِيَاءَ وَ يُوحَنَّا الدَّيْلَمِيُّ بِرَجَّانَ»؛ بحار الانوار، جلد ۱۴، ص ۲۷۹.
- ↑ طبسی، نجم‌الدین، تا ظهور، ج۱، ص۱۱۳-۱۵
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۴۶.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۳۷.
- ↑ نسخه خطی ابن حماد، ص ۹۲.
- ↑ نسخه خطی ابن حماد، ص ۸۷.
- ↑ کورانی، علی، عصر ظهور، ص۱۲۶.
- ↑ النعمانی، الغیبة، ص ۲۸۰.
- ↑ حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص۱۹۸.
- ↑ سید محمد کاظم قزوینی، امام مهدی از ولادت تا ظهور، ص ۴۵۴.
- ↑ سید محمد کاظم قزوینی، امام مهدی از ولادت تا ظهور، ص ۲۵۱.
- ↑ حسین کریم شاهی بیدگلی، فرهنگ موعود، ص ۱۸۸.
- ↑ بحار الأنوار، ج ۱۳؛ مهدی موعود، ترجمه علی دوانی، ص ۹۸۳.
- ↑ رضوی، رسول، امام مهدی، ص ۱۴۰.
- ↑ درخت به لسان سیاه.
- ↑ السفیانی، ص ۳۱.
- ↑ منطقه بین النهرین.
- ↑ اطلاعات بیشتر راجع به «قیس» را می‌توانید در.کتاب روزگار رهایی، ج ۲، صص ۱۰۰۹- ۹۹۸ مطالعه کنید. (م.)
- ↑ یوم الخلاص، ص ۶۹۸.
- ↑ «" وَ يَخْرُجُ أَهْلُ الْغَرْبِ إِلَى مِصْرَ فَإِذَا دَخَلُوا فَتِلْكَ أَمَارَةُ السُّفْيَانِيِ وَ يَخْرُجُ قَبْلَ ذَلِكَ مَنْ يَدْعُو لِآلِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِمُ السَّلَامُ وَ تَنْزِلُ التُّرْكُ الْحِيرَةَ وَ تَنْزِلُ الرُّومُ فِلَسْطِينَ وَ يَسْبِقُ عَبْدُ اللَّهِ حَتَّى يَلْتَقِيَ جُنُودُهُمَا بِقِرْقِيسَا عَلَى النَّهَرِ وَ يَكُونُ قِتَالٌ عَظِيمٌ وَ يَسِيرُ صَاحِبُ الْمَغْرِبِ فَيَقْتُلُ الرِّجَالَ وَ يَسْبِي النِّسَاءَ ثُمَّ يَرْجِعُ فِي قَيْسٍ حَتَّى يَنْزِلَ الْجَزِيرَةَ السُّفْيَانِيُّ فَيَسْبِقُ الْيَمَانِيَّ وَ يَحُوزُ السُّفْيَانِيُّ مَا جَمَعُوا ثُمَّ يَسِيرُ إِلَى الْكُوفَة "»؛ الغیبة شیخ طوسی، ص ۲۷۹؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۰۸؛ بشارة الاسلام، ص ۱۷۷؛ السفیانی، ص ۱۲۸.
- ↑ الساده، مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۲۷-۱۲۹.
- ↑ قاموس الاعلام ترکی، ج ۵، ص ۳۶۱۵ (به نقل از روزگار رهایی، ج ۲، ص ۹۳۴).
- ↑ بشارة الاسلام، ص ۱۰۳؛ روزگار رهایی، ج ۲، ص ۱۱۰۹.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۳۷؛ مجمع البحرین، ج ۴، ص ۹۶.
- ↑ نشریه موعود، شماره ۳۱، ص ۵۱ و ۵۲.
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۶۱.
- ↑ شش ماه پایانی، مجتبی السادة، (ترجمه مطهری‌نیا)، ص ۲۰۳.
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۴۳۸.