قرقیسیا کجاست و چه حوادثی در آن اتفاق می‌افتد؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-|تپس|بندانگشتی|right|100px|[[ + | پاسخ‌دهنده = )) |
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-|تپس|بندانگشتی|100px|right| + | پاسخ‌دهنده = )) |
||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
| عنوان پاسخ‌دهنده = ۲. حجت الاسلام و المسلمین کورانی؛ | | عنوان پاسخ‌دهنده = ۲. حجت الاسلام و المسلمین کورانی؛ | ||
| تصویر = 151956.jpg| | | تصویر = 151956.jpg | ||
| پاسخ‌دهنده = [[علی کورانی]]]] | |||
::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[علی کورانی]]'''، در کتاب ''«[[عصر ظهور ۱ (کتاب)|عصر ظهور]]»'' در این‌باره گفته است: | ::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[علی کورانی]]'''، در کتاب ''«[[عصر ظهور ۱ (کتاب)|عصر ظهور]]»'' در این‌باره گفته است: | ||
::::::«در [[روایات]] مربوط به [[سفیانی]]، [[جنگ]] [[قرقیسیا]] که در مرزهای سوریه- عراق- [[ترکیه]] بوقوع می‌پیوندد حادثه‌ای خارج از روال طبیعی جنبش [[سفیانی]] و حوادث [[زمان ظهور]] بنظر می‌رسد .. ازاین‌رو [[هدف]] اصلی [[سفیانی]] از [[جنگ]] [[عراق]] [[سلطه]] یافتن بر آن [[کشور]] و ایجاد [[مقاومت]] در برابر نیروهای ایرانی و [[زمینه‌سازان ظهور]] [[حضرت]]، که از مسیر [[عراق]] به سوی [[سوریه]] و [[قدس]] پیش می‌روند خواهد بود. ولی در راه [[عراق]] در اثر حادثه عجیبی [[جنگ]] [[قرقیسیا]] رخ می‌دهد و آن حادثه پیدا شدن گنجی در مجرای [[فرات]] و یا نزدیک مجرای رود [[فرات]] است. | ::::::«در [[روایات]] مربوط به [[سفیانی]]، [[جنگ]] [[قرقیسیا]] که در مرزهای سوریه- عراق- [[ترکیه]] بوقوع می‌پیوندد حادثه‌ای خارج از روال طبیعی جنبش [[سفیانی]] و حوادث [[زمان ظهور]] بنظر می‌رسد .. ازاین‌رو [[هدف]] اصلی [[سفیانی]] از [[جنگ]] [[عراق]] [[سلطه]] یافتن بر آن [[کشور]] و ایجاد [[مقاومت]] در برابر نیروهای ایرانی و [[زمینه‌سازان ظهور]] [[حضرت]]، که از مسیر [[عراق]] به سوی [[سوریه]] و [[قدس]] پیش می‌روند خواهد بود. ولی در راه [[عراق]] در اثر حادثه عجیبی [[جنگ]] [[قرقیسیا]] رخ می‌دهد و آن حادثه پیدا شدن گنجی در مجرای [[فرات]] و یا نزدیک مجرای رود [[فرات]] است. | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۷: | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
| عنوان پاسخ‌دهنده = ۳. حجت الاسلام و المسلمین حسنی؛ | | عنوان پاسخ‌دهنده = ۳. حجت الاسلام و المسلمین حسنی؛ | ||
| تصویر = 151974.jpg| | | تصویر = 151974.jpg | ||
| پاسخ‌دهنده = [[سید نذیر حسنی]]]] | |||
::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] دکتر '''[[سید نذیر حسنی]]'''، در کتاب ''«[[مصلح کل ۱ (کتاب)|مصلح کل]]»'' در این‌باره گفته است: | ::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] دکتر '''[[سید نذیر حسنی]]'''، در کتاب ''«[[مصلح کل ۱ (کتاب)|مصلح کل]]»'' در این‌باره گفته است: | ||
::::::«[[امام باقر]] {{ع}} می‌فرماید: [[سفیانی]] با [[ابقع]] می‌جنگد و او و افرادش را به [[قتل]] می‌رساند، سپس [[اصهب]] را می‌کشد و مقصد بعدی او، [[عراق]] است. او سپاهش را از [[قرقیسیا]] عبور می‌دهد و آنها در آنجا به [[جنگ]] می‌پردازند و [[سفیانی]] [[سپاه]] دیگری به [[کوفه]] روانه می‌کند<ref>النعمانی، الغیبة، ص ۲۸۰.</ref>. | ::::::«[[امام باقر]] {{ع}} می‌فرماید: [[سفیانی]] با [[ابقع]] می‌جنگد و او و افرادش را به [[قتل]] می‌رساند، سپس [[اصهب]] را می‌کشد و مقصد بعدی او، [[عراق]] است. او سپاهش را از [[قرقیسیا]] عبور می‌دهد و آنها در آنجا به [[جنگ]] می‌پردازند و [[سفیانی]] [[سپاه]] دیگری به [[کوفه]] روانه می‌کند<ref>النعمانی، الغیبة، ص ۲۸۰.</ref>. | ||
نسخهٔ ۲۳ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۳۳
| قرقیسیا کجاست و چه حوادثی در آن اتفاق می‌افتد؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / مقدمات ظهور امام مهدی / نشانه‌های ظهور امام مهدی / خروج سفیانی |
| مدخل اصلی | قرقیسیا |
قرقیسیا منطقه‌ای بین سوریه، ترکیه و عراق است که نبرد سنگینی در آن واقع می‌شود. طبق برخی روایات این جنگ بر روی منابعی است که در آنجا وجود دارد. در این جنگ که افراد بسیار زیادی در آن کشته می‌شوند هم‌پیمانان سفیانی پیروز شده و بعد از آن سفیانی نیروهای خود را متوجه عراق می‌کند. نبرد قرقیسیا بین جریان‌های باطل اتفاق می‌افتد.
در ذیل، پاسخ جامع اجمالی به اين پرسش و دیدگاه‌های متفرقه برخی از نویسندگان و دانشمندان، در این باره، به طور مفصل‌تری قابل بررسی است.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
- مسئله قرقیسیا و رابطه آن با ظهور امام مهدی چیست؟
پاسخ جامع اجمالی
* پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:
 |
 |
 |
 |
 |
|
| طبسی | کورانی | حسنی | رضوی | السادة | تونه‌ای |
منطقه جغرافیایی قرقیسیا
- منطقه قرقیسیا، که در برخی نسخه‌ها "قریه سبا" ضبط شده و "معرب" گرگ سیاه، است،[۱] شهر کوچکی است که در مورد موقعیت جغرافیایی آن دو دیدگاه وجود دارد:
- منطقه‌ایی است در شمال غربی عراق و در کنار رود فرات،[۲] البته برخی دیگر آن را منطقه‌ایی در شمال سوریه می‌‌دانند[۳] در میان نهر فرات[۴] و سرچشمه نهری به نام خابور[۵] که به رود فرات می‌ریزد.[۶] طبق این احتمال قرقیسیا حدود ۱۰۰ کیلومتر با مرزهای عراق و ۲۰۰ کیلومتر با مرزهای ترکیه فاصله دارد و در نزدیکی‌های شهر "دیرالزور" است[۷].
- شمال فلسطین[۸].
- این شهر در سال ۱۹ هجری به دست مسلمانان فتح و "قرقیسیا" نامیده شد. این شهر مرکز تجارتی بوده و آوازه جهانی داشت[۹][۱۰] نام "قرقیسیا" تنها اسم محلی است که برخی از علائم ظهور در آن اتفاق می‌افتد.[۱۱]
حوادث قرقیسیا
- چنانکه از روایات استفاده می‌شود قبل از ظهور و در آخرین ماه شوال قبل از ظهور[۱۲] نبردی در قرقیسیا به وقوع می‌پیوندد،[۱۳] بر سر گنجی از طلا، نقره یا مانند آنها (مانند نفت) که در ناحیه فرات و یا نزدیک مجرای رود فرات کشف شده است.[۱۴] پیامبر اکرم (ص) فرمودند:[۱۵] «فرات، از کوهی از طلا و نقره پرده بر می‌دارد. پس بر سر آن جنگ می‌شود، به طوری که از هر نه نفر، هفت نفر کشته می‌شود. پس هرگاه آن را درک کردید، به آن نزدیک نشوید.»[۱۶] به دنبال این جنگ، خونریزی و کشتار شدیدی پیش می‌آید که قبل از به پایان رسیدن آن در مدت کوتاهی صد هزار نفر (و بنا بر روایتی چهار صد هزار نفر)[۱۷] کشته می‌شوند. ممکن است این مطلب اشاره‌ای به استفاده از سلاح‌های کشتار جمعی (اتمی، هسته‌ای، بمب‌های شیمیایی و میکروبی و الکترونی کشنده) که بر حیوانات و گیاهان خوراکی هم اثر می‌گذارند، باشد. این جریان یکی از میدان‌های جنگ جهانی بی مانند آخر الزمان است که قبل و بعد از آن مانند نداشته و نخواهد داشت و طی آن هم‌پیمانان سفیانی پیروز می‌گردند.[۱۸] اقوام مختلفی در جنگ قرقیسیا، شرکت دارند، مانند: ترک‌ها؛[۱۹] رومیان؛[۲۰] لشکر سفیانی[۲۱] و ... .[۲۲]
- جنگ قرقیسیا، حادثه‌ای خارج از روال طبیعی[۲۳] و میان دو واقعۀ مهم صورت می‌گیرد، خروج سفیانی و ظهور امام مهدی (ع).[۲۴] سفیانی بعد از این جنگ، وارد عراق می‌شود در حالی که بخشی از نیروهای خود را از دست داده است، نیروهای اصلی و دشمنان سفیانی و هواداران و یاوران حضرت مهدی ، یمنی‌ها و ایرانیان هستند که در نبرد قرقیسیا دخالت نمی‌کنند چرا که آن جنگ میان دشمنان آنها برقرار است.[۲۵]
روایات وارد شده در مورد قرقیسیا
- برخی از روایات به این واقعه اشاره کرده‌اند، مانند: امام باقر (ع):[۲۶] «سفیانی با ابقع روبرو می‌شود و با یک دیگر کارزار می‌کنند، سفیانی او و همراهانش و أصهب را به قتل می‌رساند. آنگاه هیچ تصمیمی جز حمله به عراق ندارد سپاه خود را به قرقیسیا رسانده و در آنجا وارد نبرد می‌شود، در این درگیری صد هزار ستمگر کشته می‌شود ... و سفیانی لشکری به تعداد هفتاد هزار نفر را به سوی کوفه گسیل می‌دارد.»[۲۷] و ... .[۲۸]
پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه
{{پاسخ پرسش | عنوان پاسخ‌دهنده = ۱. آیت‌الله طبسی؛ | تصویر = 7474646.jpg | پاسخ‌دهنده = نجم‌الدین طبسی]]]]
- آیت‌الله نجم‌الدین طبسی، در کتاب «تا ظهور ج۱» در این‌باره گفته است:
- «با بررسی کتب معاجم، این نتیجه به دست می‌آید که در مورد موقعیت جغرافیائی "قرقیسیا" دو دیدگاه وجود دارد:
- در شمال غربی عراق: برخی از جغرافی‌دانان بر این باورند که "قرقیسیا" در شمال غربی عراق در کنار فرات واقع شده است. و ما به بعضی از گفته‌های آنان اشاره می‌کنیم:
- سخن "ابن بشار": وی در آنجا که اسامی شهرهای فرات را نام می‌برد، چنین می‌گوید: «مُدُنِ الفراتية، اكبرهن: دالية، حَدِيثَةٍ، عَانَةُ، قِرْقِيسِيَا»[۲۹].
- گفته "ابن خردابه": او نیز در مورد "قرقیسیا" چنین می‌گوید: «وَ هِيَ عَلَى الْفُرَاتِ وَ الرَّحْبَةِ وَ الدَّالِيَةُ وَ عانات وَ هِيتَ وَ حَدِيثَةٍ».
- سخن صاحب مراصد الاطلاع: علامه مجلسی در "بحار الانوار"، در توضیح "قرقیسیا" مطلبی را از مراصد الاطلاع نقل کرده و می‌گوید: «قرقيساء بَلَدٍ عَلَى الخابور عِنْدَ مصبه وَ هِيَ عَلَى الْفُرَاتِ ، جَانِبٍ مِنْهَا عَلَى الخابور وَ جَانَبَ عَلَى الْفُرَاتِ فَوْقَ رَحُبَتْ مَالِكِ بْنِ طَوْقٍ»[۳۰].
- ابن ابی الحدید - مطلبی را از کمیل بن زیاد نقل نموده و می‌گوید: کمیل بن زیاد که خود یکی از اصحاب خاص علی(ع) بود، تلاش می‌کرد با حمله به نقاط تحت نفوذ معاویه، ضعف خود را جبران کند [۳۱].
- در شمال فلسطین: بر خلاف سخن نخست، برخی تلاش می‌کنند قرقیسیا را به منطقه‌ای نزدیک حیفا تطبیق دهند. ظاهراً آنجا دره‌ایست که هم اکنون نیز بازدیدکننده‌هایی دارد. "گریس هارسل" نویسنده آمریکائی است که در سال ۱۹۸۹ م، کتابی در مورد تدارک جنگ بزرگ نوشته و در آن به اتحاد اسرائیل - مسیحی اشاره می‌کند. شاهد این است که نویسنده تلاش می‌کند محل وقوع این جنگ (جنگ آرماگدون) را در دره‌ای در شمال تلآویو، تطبیق دهد. عده‌ای نیز "قرقیسیا" را بر همین مکان تطبیق می‌دهند. علامه مجلسی نیز با نقل روایتی، می‌گوید: که یوحنائی از قرقیسیا آمده است؛ ولی آن را بر منطقه شمال فلسطین تطبیق نمی‌دهد[۳۲]»[۳۳].
{{پاسخ پرسش | عنوان پاسخ‌دهنده = ۲. حجت الاسلام و المسلمین کورانی؛ | تصویر = 151956.jpg | پاسخ‌دهنده = علی کورانی]]
- حجت الاسلام و المسلمین علی کورانی، در کتاب «عصر ظهور» در این‌باره گفته است:
- «در روایات مربوط به سفیانی، جنگ قرقیسیا که در مرزهای سوریه- عراق- ترکیه بوقوع می‌پیوندد حادثه‌ای خارج از روال طبیعی جنبش سفیانی و حوادث زمان ظهور بنظر می‌رسد .. ازاین‌رو هدف اصلی سفیانی از جنگ عراق سلطه یافتن بر آن کشور و ایجاد مقاومت در برابر نیروهای ایرانی و زمینه‌سازان ظهور حضرت، که از مسیر عراق به سوی سوریه و قدس پیش می‌روند خواهد بود. ولی در راه عراق در اثر حادثه عجیبی جنگ قرقیسیا رخ می‌دهد و آن حادثه پیدا شدن گنجی در مجرای فرات و یا نزدیک مجرای رود فرات است.
- بطوری که عده‌ای از مردم برای دست یافتن به آن، دست به تلاش می‌زنند و آتش جنگ بین آنها شعله‌ور می‌شود و بیش از صد هزار تن از آنها کشته می‌شوند و هیچیک به پیروزی قطعی نمی‌رسند و به آن گنج دست نمی‌یابند. بلکه همگی از آن منصرف شده و به مسائل دیگر مشغول می‌شوند.
- منطقه قرقیسیا بطوری که در معجم البلدان آمده، شهر کوچکی است در نزدیکی مدخل نهر خابور در رود فرات و امروز خرابه‌های آن نزدیک شهر "دیرزور" سوریه قرار دارد و نزدیک مرزهای سوریه- عراق است و به مرزهای ترکیه- سوریه نیز نسبتا نزدیک می‌باشد.
- با وجود پیچیدگی و ابهام برخی از جوانب نبرد قرقیسیا، همچون انگیزه ایجاد آن و طرف‌های درگیر آن غیر از سفیانی و پایان آن .. روایات، وقوع آن را به صراحت و قاطعیت بیان می‌کند و با اوصاف بزرگی آن را وصف می‌نماید. مانند روایت ذیل که از امام صادق (ع) روایت شده است که فرمود: "همانا خداوند، در قرقیسیا سفره پر از طعامی دارد که سروش آسمانی از آن خبر می‌دهد و ندا می‌کند‌ای پرندگان آسمان و‌ای درندگان زمین بشتابید برای سیر شدن از گوشت تن ستمگران"[۳۴]
- اینکه صحنه نبرد قرقیسیا به خوان و سفره الهی توصیف شده از این جهت است که درگیری ستمگران باهم و ضعیف کردن نیروهای یکدیگر از تقدیرات خداوند متعال است که به شکست آنها به‌دست حضرت مهدی (ع) کمک می‌کند. ازاین‌رو سفیانی بعد از این جنگ وارد عراق می‌شود در حالی که بخشی از نیروهای خود را از دست داده است، ایرانیان زمینه‌ساز، او را شکست می‌دهند .. آنگاه حضرت مهدی (ع) با ترکان که پس از شکست سفیانیان در نبرد قرقیسیا طرف درگیر در آن کارزار بوده‌اند. وارد نبرد می‌شود.
- چنانکه روایت اشاره می‌کند، عرصه نبرد، بیابان خشک و بی‌آب و گیاه است و آنها اجساد کشتگان خود را دفن نمی‌کنند و یا قادر به دفن آنها نیستند، ازاین‌رو پرندگان آسمان و درندگان زمینی از گوشت لاشه‌های آنها شکم خود را سیر می‌کنند و اینکه سربازان کشته شده نیز ستمگرند زیرا که آنها سربازان جباران و ستم‌پیشگان می‌باشند. یا اینکه در میان آنها شمار زیادی از افسران و فرماندهان ستمکار از دو طرف وجود دارد.
- از امام باقر (ع) نقل شده که فرمود: "سپس سفیانی با ابقع روبرو می‌شود و با یکدیگر کارزار می‌کنند، سفیانی او و همراهانش و أصهب را به قتل می‌رساند. آنگاه هیچ تصمیمی جز حمله به عراق ندارد سپاه خود را به قرقیسیا رسانده و در آنجا وارد نبرد می‌شود، در این درگیری صد هزار ستمگر کشته می‌شود .. و سفیانی لشکری به تعداد هفتاد هزار نفر را به سوی کوفه گسیل می‌دارد"[۳۵].
- برخی روایات، تعداد کشتگان را یکصد و شصت هزار و بعضی بیش از آن یاد می‌کنند، چه‌بسا صد هزار تن از ستمگران باشند همان‌گونه که این روایت می‌گوید و بقیه از سربازان عادی و مزدوران و سایر مردم محروم باشند. اما گنج مورد نزاع، روایاتی چند در این‌باره آمده است که روشن‌ترین آنها در نسخه خطی ابن حماد از پیامبر (ص) است که فرمود: "رود فرات، از کوهی از طلا و نقره پرده برمی‌دارد و آن را آشکار می‌سازد بر سر آن جنگ و درگیری بوجود می‌آید بگونه‌ای که از هر نه تن هفت تن کشته می‌شوند. پس هرگاه شما آن را درک کردید به آن نزدیک نشوید"[۳۶].
- و نیز در همین نسخه آمده است: "فتنه چهارم هیجده سال بطول می‌انجامد، سپس در آنهنگام که باید پایان می‌پذیرد و تحقیقا نهر فرات از کوهی از طلا پرده برمی‌دارد و مردم برای رسیدن به آن به جان یکدیگر می‌افتند و از هر نه تن هفت تن کشته می‌شوند".
- مراد از فتنه چهارم در این روایت، اگر سلطه و استیلای غرب و دیگر ملت‌ها بر مسلمانان باشد، چنانکه روایات به آن تصریح می‌کند، آن فتنه طولانی خواهد بود. و اینک حدود یک قرن بر آن می‌گذرد. و اگر منظور فتنه داخلی سرزمین شام باشد که ناشی از فتنه چهارم، یعنی فتنه فلسطین است، که در این جهت ممکن است جنگ داخلی لبنان، آغاز این هیجده سال باشد. و احتمال دارد آن گنج یاد شده، معادن طلا و نقره‌ای باشد که در آنجا کشف خواهد شد و مورد اختلاف بین سه دولت و حامیان آنها واقع می‌گردد، یا اینکه آن گنج، نفت و یا معادن دیگر باشد .. من شنیده‌ام منطقه قرقیسیا از لحاظ نفت و دیگر معادن حتی اورانیوم غنی می‌باشد و عملیات حفاری و تحقیقات در آن، در حال اجراء بوده و از نتایج مثبتی برخوردار است .. منزه است خدایی که مقدار و مالکیت هرچیز در دست اوست.
- اما طرف مقابل سفیانی در این نبرد: از نظر اکثر روایات ترکان هستند. ولی منظور از ترکان در اینجا چیست؟ آنچه به نظر می‌رسد و به طبیعت امور نزدیک‌تر است اینکه آنها سپاهیان ترک زبان هستند، چرا که درگیری و نزاع بر سر دارائی‌ای است که نزدیک مرزهای سوریه و ترکیه وجود دارد اما طرف سوم که در عراق است درگیر اوضاع داخلی خود و وجود دو دستگی در آن می‌باشد، دست‌های طرفداران یمنی‌ها و ایرانیان زمینه‌ساز ظهور حضرت و گروهی هواداران سفیانی می‌باشند. اما قرینه‌های زیادی وجود دارد که این احتمال که مراد از ترکان در اینجا روسها باشد را تأیید می‌کند. به‌ویژه روایاتی که خاطرنشان می‌سازد آنها قبل از خروج سفیانی، در جزیره ربیعه یا دیار بکر نزدیک قرقیسیا فرود می‌آیند. و روایاتی که می‌گوید سفیانی با ترکان به نبرد می‌پردازد و سپس به‌دست حضرت مهدی (ع) ریشه‌کن می‌شوند و نخستین لشکری را که آن حضرت برای جنگ با ترکان گسیل می‌دارد آنها را شکست می‌دهند و ظاهرا منظور از جزیره که در روایات متعدد یاد شده است و نیروهای ترک زبان قبل از سفیانی در آنجا فرود می‌آیند، همان منطقه‌ای است که به این اسم نامیده شده و با توجه به مطلق بودن و اضافه نشدن آن به اسم دیگر، جزیرة العرب و مانند آن نیست، چنانکه مراد از فرود آمدن نیروهای رومی در رمله چنانکه از روایات استفاده می‌شود، همان رمله فلسطین است.
- آری از روایات گذشته مربوط به گنج و اینکه پیامبر (ص) مسلمانان را از شرکت در نزاع بر سر آن گنج نهی فرمود و از عبارت "مردم برای رسیدن به آن به جان یکدیگر می‌افتند" استفاده می‌شود که طرف‌های درگیر بر سر گنج، مسلمانان می‌باشند ولی این مطلب مانع از آن نیست که دولت ترکیه طرف درگیر نباشد و ترکان روسی و یا هواداران ترکان، آن دولت را یاری نکنند، چنانکه این تعبیر درباره آنان، در روایات فروآمدن نیروهای آنان در جزیره وارد شده است. اما رومیان و مغربی‌ها که در برخی از روایات آمده است، از طرف‌های درگیر در جنگ قرقیسیا هستند اما آن نشانه‌ها اندک و ضعیف است. و ممکن است ورود آنان برای کمک به سفیانی یا دیگران باشد.
- اما نیروهای اصلی و دشمنان سفیانی و هواداران و یاوران حضرت مهدی (ع)، یمنی‌ها و ایرانیان هستند که در نبرد قرقیسیا دخالت نمی‌کنند چرا که آن جنگ میان دشمنان آنها برقرار است ولی انگیزه مهمتر با توجه به ظواهر روایات، اشتغال آنان به حوادث ظهور در حجاز و تلاش برای ارتباط و ایجاد وحدت نیروها با نیروی امام مهدی (ع) است که آغاز نهضت ظهور آن حضرت در مکه می‌باشد. البته ممکن است علت آن، شعله‌ور شدن جنگ جهانی باشد که احتمال بیشتر می‌دهیم بخشی از آن در این مرحله بوقوع بپیوندد. (که در این باره سخن خواهیم گفت.)
- ابن حماد از علی (ع) روایت می‌کند که حضرت فرمود: "وقتی سواران سفیانی به سوی کوفه بحرکت درآیند او گروهی را در پی اهل خراسان می‌فرستد در حالی که اهل خراسان به طلب حضرت مهدی (ع) بیرون می‌آیند"[۳۷]»[۳۸].
|}
{{پاسخ پرسش | عنوان پاسخ‌دهنده = ۳. حجت الاسلام و المسلمین حسنی؛ | تصویر = 151974.jpg | پاسخ‌دهنده = سید نذیر حسنی]]
- حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید نذیر حسنی، در کتاب «مصلح کل» در این‌باره گفته است:
- «امام باقر (ع) می‌فرماید: سفیانی با ابقع می‌جنگد و او و افرادش را به قتل می‌رساند، سپس اصهب را می‌کشد و مقصد بعدی او، عراق است. او سپاهش را از قرقیسیا عبور می‌دهد و آنها در آنجا به جنگ می‌پردازند و سفیانی سپاه دیگری به کوفه روانه می‌کند[۳۹].
- قرقیسیا شهر کوچکی است که در مصب رود خابور به رود فرات قرار دارد و در آنجا رود خابور به رود فرات می‌ریزد. این منطقه میان سه کشور عراق، ترکیه و سوریه قرار دارد.
- روایت‌ها حاکی از وقوع چندین جنگ میان ترک‌ها و سپاه سفیانی و میان سفیانی و دیگر سپاه‌ها است. این جنگ‌ها بر سر گنجی واقع در رود فرات است که آن‌را کوهی از طلا و به قولی نقره دانسته‌اند و لازم به ذکر است که هیچیک از طرفین جنگ به خاطر مشغول شدن به کارهای دیگر نمی‌توانند آن گنج را به دست آورند. ممکن است مراد از این گنج ثروت این منطقه اعم از وفور آب و منابع طبیعی آن باشد و البته خداوند آگاه‌تر از همه به امور است. چیزی‌که وجود این احتمال را بیشتر می‌کند نرسیدن هیچیک از طرف‌های درگیر به این گنج است زیرا در آن زمان این منطقه، منطقه جنگی بدون آرامش و استقرار است و این مانع آن می‌شود که گنج آن نمایان شود»[۴۰].
|}
{{پاسخ پرسش | عنوان پاسخ‌دهنده = ۴. حجت الاسلام و المسلمین رضوی؛ | تصویر = 11773.jpg | پاسخ‌دهنده = رسول رضوی]]]]
- حجت الاسلام و المسلمین دکتر رسول رضوی، در کتاب «امام مهدی» در این‌باره گفته است:
- «"قرقیسیا" که در برخی نسخه‌ها "قریه سبا"، ضبط شده است، نام شهری است که در سوریه واقع شده و اکنون در نزدیکی مرز عراق و سوریه است[۴۱]. برخی نیز آن‌را معرب "گرگ سیاه" دانسته‌اند. در علائم ظهور مربوط به خروج سفیانی گفته شده است، او، به محلی به این نام وارد می‌شود و رخدادی بزرگ برای او در آنجا اتفاق می‌افتد[۴۲]. امام علی(ع) می‌فرماید: "سفیانی، در شام بر دشمنان پیروز می‌شود. بعد از آن، بین او و دشمنان دیگری در "قرقیسیا"، جنگی روی می‌دهد که پرندگان آسمان و درندگان زمین، از باقیمانده‌های کشته‌ها، سیر می‌شوند"[۴۳]. هم‌چنین "قرقیسیا" را محلی در کنار نهر فرات دانسته‌اند[۴۴].
- بنابراین، به نظر می‌رسد نام "قرقیسیا" تنها اسم محلی است که برخی از علائم ظهور در آن اتفاق می‌افتد و در کتاب‌ها، بیش از این اشاره نشده است»[۴۵].
|}
{{پاسخ پرسش | عنوان پاسخ‌دهنده = ۵. آقای السادة (پژوهشگر معارف مهدویت)؛ | تصویر = 32465.jpg | پاسخ‌دهنده = سید مجتبی السادة]]]]
- آقای سید مجتبی السادة، در کتاب «شش ماه پایانی» در این‌باره گفته است:
- «قرقیسیا شهری در منطقه شمالی سوریه است که در میان فرات و سرچشمه نهری به نام خابور[۴۶] قرار دارد. این شهر حدود ۱۰۰ کیلومتر با مرزهای عراق و ۲۰۰ کیلومتر با مرزهای ترکیه فاصله دارد و در نزدیکی‌های شهر "دیرالزور" است. در آینده نزدیک در آن گنجی از طلا، نقره یا مانند آنها (مثلا نفت) کشف می‌شود. آن‌گونه که روایات بیان نموده‌اند، آب فرات کوهی از طلا و نقره را نمایان می‌کند که بر سر آن از هر نه نفر، هفت نفر کشته می‌شوند[۴۷]. در این جنگ اقوام مختلفی شرکت دارند:
- ترک‌ها: آنها که در جزیره[۴۸] نیرو پیاده کرده‌اند؛
- رومیان: یهودیان و دولت‌های غربی که وارد فلسطین شده‌اند؛
- سفیانی: که این روزها بر دیار شام مسلط شده است؛
- عبد الله: روایات به مطلب خاصی درباره او اشاره نمی‌کنند، ظاهرا هم‌پیمان مغرب زمین می‌باشد؛
- قیس: مرکز فرماندهی‌اش مصر است[۴۹]؛
- فرزند و نواده عباس: که از عراق می‌آید.
- به دنبال این جنگ، خونریزی و کشتار شدیدی پیش می‌آید که تا قبل از به پایان رسیدن آن در مدت کوتاهی صدهزار نفر (و بنابر روایتی چهار صد هزار نفر)[۵۰] کشته می‌شوند ممکن است، این مطلب اشاره‌ای به استفاده از سلاح‌های کشتار جمعی (اتمی، هسته‌ای، بمب‌های شیمیایی و میکروبی و الکترونی کشنده) که بر حیوانات و گیاهان خوراکی هم اثر می‌گذارند، باشد. این جریان یکی از میدان‌های جنگ جهانی بی‌مانند آخر الزمان است که قبل و بعد از آن مانند نداشته و نخواهد داشت و طی آن هم‌پیمانان سفیانی پیروز می‌گردند. روایات شریف ما صراحتا به این واقعه اشاره کرده‌اند؛ در روایتی عمار یاسر، این‌گونه نقل می‌کند: "غربیان به سوی مصر حرکت می‌کنند و ورود ایشان بدانجا نشانه آمدن سفیانی است. پیش از آن شخصی که دعوت می‌کند، قیام کرده و ترک‌ها وارد حیره و رومیان وارد فلسطین می‌شوند. عبد الله هم بر آنها سبقت می‌گیرد تا اینکه دو لشکر درسر نهر، در مقابل هم می‌ایستند. جنگ بزرگی درمی‌گیرد و صاحب المغرب (هم‌پیمان غربیان) هم حرکت می‌کند. مردان را کشته و زنان را اسیر می‌کند، سپس به سوی قیس برمی‌گردد تا اینکه سفیانی وارد حیره می‌شود. یمانی هم شتافته و سفیانی هرچه را جمع کرده بودند درهم می‌شکند و به سوی کوفه حرکت می‌کند"[۵۱]»[۵۲].
|}
{{پاسخ پرسش | عنوان پاسخ‌دهنده = ۶. آقای تونه‌ای (پژوهشگر معارف مهدویت)؛ | تصویر = 13681078.jpg | پاسخ‌دهنده = مجتبی تونه‌ای]]]]
- آقای مجتبی تونه‌ای، در کتاب «موعودنامه» در این‌باره گفته است:
- «قرقیسیا شهری در شمال سوریه است که در محل التقای رود خابور با فرات قرار گرفته است. این شهر در سال ۱۹ هجری به دست مسلمانان فتح شد و "قرقیسیا" نامیده شد. این شهر مرکز تجارتی بوده و آوازه جهانی داشت[۵۳]. در روایات انقلاب‌ها و شورش‌های آخر الزمان آمده است: در قرقیسیا حادثه‌ای روی می‌دهد که هرگز از اول آفرینش جهان چنین حادثه‌ای روی نداده است و تا روزی که زمین و آسمان‌ها وجود دارد، چنین حادثه‌ای روی نخواهد داد. آنجا سفره گسترده الهی پهن می‌شود، وحوش و طیور برای خوردن گوشت جباران گرد می‌آیند، مرغان هوا و درندگان صحرا از آن می‌خورند و سیر می‌شوند[۵۴]. و در روایتی آمده که: برای اولاد عباس و مروان حادثه خونینی در قرقیسیا هست که جوان مقاوم را پیر می‌کند[۵۵].
- آن‌چنان‌که از روایات برمی‌آید، نبرد قرقیسیا بر سر گنجی است که در ناحیه فرات پیدا می‌شود. ابن حماد به نقل از پیامبر (ص) از این گنج چنین گزارش می‌دهد: فرات، از کوهی از طلا و نقره پرده برمی‌دارد. پس بر سر آن جنگ می‌شود، به‌طوری که از هر نه نفر، هفت نفر کشته می‌شود. پس هرگاه آن را درک کردید، به آن نزدیک نشوید.
- بنابر آنچه از روایات اهل سنت به دست می‌آید، طرفین درگیر در نبرد قرقیسیا، ترکان، رومیان و لشکر سفیانی هستند. و اما نبرد قرقیسیا، میان دو واقعه مهم صورت می‌گیرد: اول، خروج سفیانی و دوم، ظهور امام مهدی (ع)[۵۶][۵۷].
|}
- سفیانی که خروجش از نشانه‌های حتمی ظهور است کیست؟ (پرسش)
- ویژگی‌های جسمانی سفیانی چیست؟ (پرسش)
- روش شناسایی سفیانی چیست؟ (پرسش)
- دین سفیانی چیست؟ (پرسش)
- آیا روایات سفیانی تنها در منابع شیعه آمده است؟ (پرسش)
- سفیانی و دجال چه تفاوت‌هایی دارند؟ (پرسش)
- خروج سفیانی در چه زمان و مکانی خواهد بود؟ (پرسش)
- اهداف قیام سفیانی چیست؟ (پرسش)
- ماجرای شورش سفیانی چیست؟ (پرسش)
- جنایات سفیانی چیست؟ (پرسش)
- سپاه سفیانی چه تعداد است؟ (پرسش)
- اصهب و ابقع کیستند و چه ارتباطی با خروج سفیانی دارند؟ (پرسش)
- آیا ظهور امام مهدی همزمان با قیام سفیانی است؟ (پرسش)
- سفیانی در قیام خود چه اقدام‌های انجام می‌دهد؟ (پرسش)
- چگونه ممکن است سفیانی چندین کشور را تصرف کند و جامعه بین الملل واکنشی نشان ندهند؟ (پرسش)
- حکمرانی سفیانی چقدر به طول می‌انجامد؟ (پرسش)
- آیا به قدرت رسیدن سفیانی بر اساس قوانین است یا کودتا؟ (پرسش)
- آیا این ادعا که سفیانی در ارتش سوریه دیده شده صحیح است؟ (پرسش)
- آیا سفیانی واقعا به جنگ با امام مهدی خواهد پرداخت؟ (پرسش)
- از میان قیامهای یمانی و خراسانی و سفیانی کدام قیام مقدم است؟ (پرسش)
- وظیفه شیعیان در هنگام شورش سفیانی چیست؟ (پرسش)
- رفتار سفیانی با شیعیان اهل بیت چگونه است؟ (پرسش)
- پرچم زرد از آن کدام سپاه است و چه ارتباطی با سفیانی دارد؟ (پرسش)
- آیا سفیانی در مصر پیروانی خواهد داشت؟ (پرسش)
- آیا دشمن امام مهدی (سفیانی) در حال حاضر زنده است یا آنکه متولد خواهد شد؟ وی از چه طایفهای و اهل کجاست؟ (پرسش)
- آیا امکان دارد در زمان‌های مختلف سفیانی‌های متعددی وجود داشته باشد؟ (پرسش)
- قرقیسیا کجاست و چه حوادثی در آن اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)
- محدوده جغرافیایی قرقیسیا چه مناطقی است؟ (پرسش)
- نبرد قرقیسیا چه زمانی اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)
- سفیانی در چه منطقه‌ای با صاحبان پرچم سیاه و پرچم زرد نبرد می‌کند؟ (پرسش)
- سفیانی در کجا به هلاکت می‌رسد؟ (پرسش)
- مردمان چه مناطقی سفیانی را یاری می‌کنند؟ (پرسش)
- فرمانده سپاه سفیانی چه کسی است؟ (پرسش)
- سپاه سفیانی در کجا با سپاه خراسانی نبرد می‌کند؟ (پرسش)
- امام مهدی در کجا با سپاه سفیانی روبه‌رو می‌شود و به نبرد می‌پردازد؟ (پرسش)
- کدام یک از فرماندهان سپاه امام مهدی سفیانی را دستگیر می‌کند؟ (پرسش)
- فرجام سفیانی چیست؟ (پرسش)
- سفیانی
- ویژگی‌های سفیانی
- دین سفیانی
- منبع روایات سفیانی
- تفاوت دجال و سفیانی
- زمان و مکان خروج سفیانی
- اهداف خروج سفیانی
- شورش سفیانی
- جنایات سفیانی
- تعداد سپاه سفیانی
- مخالفان سفیانی
- فاصله زمانی ظهور امام مهدی و خروج سفیانی
- اقدامات سفیانی
- عدم واکنش جهان به شورش سفیانی
- مدت حکمرانی سفیانی
- شیوه به قدرت رسیدن سفیانی
- همزمانی خروج خراسانی، سفیانی و یمانی
- وظیفه شیعیان در برابر شورش سفیانی
- رفتار سفیانی با شیعیان
- جنگ سفیانی با صاحب پرچم زرد
- پیروان سفیانی
- تعدد سفیانی
- قرقیسیا
- محل هلاکت سفیانی
- فرمانده سپاه سفیانی
- جنگ امام مهدی با سپاه سفیانی
- دستگیری سفیانی
- فرجام سفیانی
- حکومت سفیانی
- اختفای امام مهدی بعد خروج سفیانی
- نکوهش سفیانی
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
- ↑ ر.ک. رضوی، رسول، امام مهدی، ص ۱۴۰.
- ↑ ر.ک. طبسی، نجم‌الدین، تا ظهور ج۱، ص ۱۱۳ ـ ۱۱۵.
- ↑ ر.ک. قزوینی، سید محمد کاظم، امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور، ص ۴۵۴؛ رضوی، رسول، امام مهدی، ص ۱۴۰.
- ↑ مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، مهدی موعود، ج ۱۳، ص ۹۸۳؛ رضوی، رسول، امام مهدی، ص ۱۴۰.
- ↑ ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۲۷ـ ۱۲۹؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۵۶۱؛ کورانی، علی، عصر ظهور، ص ۱۲۶؛ حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص ۱۹۸.
- ↑ ر.ک. حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص ۱۹۸.
- ↑ ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۲۷ـ ۱۲۹؛ کورانی، علی، عصر ظهور، ص ۱۲۶.
- ↑ ر.ک. طبسی، نجم‌الدین، تا ظهور ج۱، ص ۱۱۳ ـ ۱۱۵.
- ↑ قاموس الاعلام ترکی، ج ۵، ص ۳۶۱۵؛ روزگار رهایی، ج ۲، ص ۹۳۴
- ↑ ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۵۶۱
- ↑ ر.ک. رضوی، رسول، امام مهدی، ص ۱۴۰
- ↑ ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۴۳۸.
- ↑ ر.ک. کورانی، علی، عصر ظهور، ص ۱۲۶
- ↑ ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۲۷ـ ۱۲۹؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۵۶۱؛ کورانی، علی، عصر ظهور، ص ۱۲۶؛ حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص ۱۹۸
- ↑ السفیانی، ص ۳۱؛ نسخه خطی ابن حماد، ص ۹۲
- ↑ ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۲۷ـ ۱۲۹؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۵۶۱؛ کورانی، علی، عصر ظهور، ص ۱۲۶
- ↑ یوم الخلاص، ص ۶۹۸
- ↑ ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۲۷ـ ۱۲۹
- ↑ ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۲۷ـ ۱۲۹؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۵۶۱
- ↑ ر.ک. کورانی، علی، عصر ظهور، ص ۱۲۶؛ السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۲۷ـ ۱۲۹؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۵۶۱؛ کورانی، علی، عصر ظهور، ص ۱۲۶
- ↑ ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۲۷ـ ۱۲۹؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۵۶۱
- ↑ ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۲۷ـ ۱۲۹
- ↑ ر.ک. کورانی، علی، عصر ظهور، ص ۱۲۶
- ↑ نشریه موعود، ش ۳۱، ص ۵۱ ـ ۵۲
- ↑ ر.ک. کورانی، علی، عصر ظهور، ص ۱۲۶
- ↑ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۳۷؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۲۸۰: «... فَيَلْتَقِي السُّفْيَانِيُّ بِالْأَبْقَعِ فَيَقْتَتِلُونَ وَ يَقْتُلُهُ السُّفْيَانِيُّ وَ مَنْ مَعَهُ وَ يَقْتُلُ الْأَصْهَبَ ثُمَّ لَا يَكُونُ لَهُ هِمَّةٌ إِلَّا الْإِقْبَالَ نَحْوَ الْعِرَاقِ وَ يَمُرُّ جَيْشُهُ بِقِرْقِيسَا فَيَقْتَتِلُونَ بِهَا فَيَقْتُلُ مِنَ الْجَبَّارِينَ مِائَةَ أَلْفٍ وَ يَبْعَثُ السُّفْيَانِيُّ جَيْشاً إِلَى الْكُوفَةِ وَ عِدَّتُهُمْ سَبْعُونَ أَلْفاً ...»
- ↑ ر.ک. کورانی، علی، عصر ظهور، ص ۱۲۶؛ حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص ۱۹۸
- ↑ ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۵۶۱؛ رضوی، رسول، امام مهدی، ص ۱۴۰؛ کورانی، علی، عصر ظهور، ص ۱۲۶
- ↑ احسن التقاسیم، ص ۱۲۲.
- ↑ مراصد الاطلاع، جلد ۳، ص ۱۸۰؛ بحار الانوار، علامه مجلسی در ج ۴۲ بحار الانوار، ص ۱۶۳ و ج ۴۱، ص ۱۷۳.
- ↑ «كَانَ كُمَيْلُ عَامِلَ عَلِيٍّ (ع) عَلَى هِيتَ وَ كَانَ ضَعِيفاً يَمُرُّ عَلَيْهِ سرايا مُعَاوِيَةَ يَنْهَبُ أَطْرَافِ الْعِرَاقِ فَلَا يَرُدُّهَا وَ يُحَاوَلُ أَنْ يُجْبِرَ مَا عِنْدَهُ مِنَ الضَّعْفِ بِأَنْ يَغِيرُ عَلَى أَطْرَافِ أَعْمَالِ مُعَاوِيَةَ مِثْلَ قرقيسياء وَ مَا يَجْرِي مَجْرَاهَا مِنَ الْقُرَى الَّتِي عَلَى الْفُرَاتِ فَأَنْكَرَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (ع) ذَلِكَ مِنْ فِعْلِهِ وَ قَالَ إِنَّ مِنِ الْعَجْزِ الْحَاضِرُ أَنْ يهمل الْعَامِلُ مَا وَلِيُّهُ وَ يَتَكَلَّفَ مَا لَيْسَ مِنْ تَكْلِيفُهُ»؛ شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج ۴، ص ۲۲۷ بحار الانوار، ج ۴۲، ص ۱۶۳.
- ↑ «عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مُحَمَّدٍ النَّوْفَلِيِّ فِي خَبَرٍ طَوِيلٍ يَذْكُرُ فِيهِ احْتِجَاجَ الرِّضَا(ع) عَلَى أَرْبَابِ الْمِلَلِ قَالَ: قَالَ الْجَاثَلِيقُ لِلرِّضَا (ع) أَخْبِرْنِي عَنْ حَوَارِيِّ عِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ كَمْ كَانَ عِدَّتُهُمْ وَ عَنْ عُلَمَاءِ الْإِنْجِيلِ كَمْ كَانُوا قَالَ الرِّضَا (ع) عَلَى الْخَبِيرِ سَقَطْتَ أَمَّا الْحَوَارِيُّونَ فَكَانُوا اثْنَيْ عَشَرَ رَجُلًا وَ كَانَ أَفْضَلُهُمْ وَ أَعْلَمُهُمْ أَلُوقَا وَ أَمَّا عُلَمَاءُ النَّصَارَى فَكَانُوا ثَلَاثَةَ رِجَالٍ يُوحَنَّا الْأَكْبَرُ بِأَجٍ وَ يُوحَنَّا بِقِرْقِيسِيَاءَ وَ يُوحَنَّا الدَّيْلَمِيُّ بِرَجَّانَ»؛ بحار الانوار، جلد ۱۴، ص ۲۷۹.
- ↑ طبسی، نجم‌الدین، تا ظهور، ج۱، ص۱۱۳-۱۵
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۴۶.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۳۷.
- ↑ نسخه خطی ابن حماد، ص ۹۲.
- ↑ نسخه خطی ابن حماد، ص ۸۷.
- ↑ کورانی، علی، عصر ظهور، ص۱۲۶.
- ↑ النعمانی، الغیبة، ص ۲۸۰.
- ↑ حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص۱۹۸.
- ↑ سید محمد کاظم قزوینی، امام مهدی از ولادت تا ظهور، ص ۴۵۴.
- ↑ سید محمد کاظم قزوینی، امام مهدی از ولادت تا ظهور، ص ۲۵۱.
- ↑ حسین کریم شاهی بیدگلی، فرهنگ موعود، ص ۱۸۸.
- ↑ بحار الأنوار، ج ۱۳؛ مهدی موعود، ترجمه علی دوانی، ص ۹۸۳.
- ↑ رضوی، رسول، امام مهدی، ص ۱۴۰.
- ↑ درخت به لسان سیاه.
- ↑ السفیانی، ص ۳۱.
- ↑ منطقه بین النهرین.
- ↑ اطلاعات بیشتر راجع به «قیس» را می‌توانید در.کتاب روزگار رهایی، ج ۲، صص ۱۰۰۹- ۹۹۸ مطالعه کنید. (م.)
- ↑ یوم الخلاص، ص ۶۹۸.
- ↑ «" وَ يَخْرُجُ أَهْلُ الْغَرْبِ إِلَى مِصْرَ فَإِذَا دَخَلُوا فَتِلْكَ أَمَارَةُ السُّفْيَانِيِ وَ يَخْرُجُ قَبْلَ ذَلِكَ مَنْ يَدْعُو لِآلِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِمُ السَّلَامُ وَ تَنْزِلُ التُّرْكُ الْحِيرَةَ وَ تَنْزِلُ الرُّومُ فِلَسْطِينَ وَ يَسْبِقُ عَبْدُ اللَّهِ حَتَّى يَلْتَقِيَ جُنُودُهُمَا بِقِرْقِيسَا عَلَى النَّهَرِ وَ يَكُونُ قِتَالٌ عَظِيمٌ وَ يَسِيرُ صَاحِبُ الْمَغْرِبِ فَيَقْتُلُ الرِّجَالَ وَ يَسْبِي النِّسَاءَ ثُمَّ يَرْجِعُ فِي قَيْسٍ حَتَّى يَنْزِلَ الْجَزِيرَةَ السُّفْيَانِيُّ فَيَسْبِقُ الْيَمَانِيَّ وَ يَحُوزُ السُّفْيَانِيُّ مَا جَمَعُوا ثُمَّ يَسِيرُ إِلَى الْكُوفَة "»؛ الغیبة شیخ طوسی، ص ۲۷۹؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۰۸؛ بشارة الاسلام، ص ۱۷۷؛ السفیانی، ص ۱۲۸.
- ↑ الساده، مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۲۷-۱۲۹.
- ↑ قاموس الاعلام ترکی، ج ۵، ص ۳۶۱۵ (به نقل از روزگار رهایی، ج ۲، ص ۹۳۴).
- ↑ بشارة الاسلام، ص ۱۰۳؛ روزگار رهایی، ج ۲، ص ۱۱۰۹.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۳۷؛ مجمع البحرین، ج ۴، ص ۹۶.
- ↑ نشریه موعود، شماره ۳۱، ص ۵۱ و ۵۲.
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۶۱.
- ↑ شش ماه پایانی، مجتبی السادة، (ترجمه مطهری‌نیا)، ص ۲۰۳.
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۴۳۸.