حکمت غیبت صغری قبل از غیبت کبری چه بوده است؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{پایان جمع شدن}} +}})) |
جز (جایگزینی متن - '\ه\s=\s(.*)\]\]\]\] \:\:\:\:\:\:' به 'ه = $1 | پاسخ = ') |
||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
| عنوان پاسخ‌دهنده = ۱. آیت الله حکیم؛ | | عنوان پاسخ‌دهنده = ۱. آیت الله حکیم؛ | ||
| تصویر = 11518.jpg | | تصویر = 11518.jpg | ||
| پاسخ‌دهنده = سید منذر حکیم | | پاسخ‌دهنده = سید منذر حکیم | ||
| پاسخ = [[آیت الله]] [[سید منذر حکیم]] در کتاب ''«[[پیشوایان هدایت ج۱۴ (کتاب)|پیشوایان هدایت، ج۱۴]]»'' در اين باره گفته است: | |||
::::::*«[[غیبت]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} به عنوان اقدامی مقدماتی برای [[ظهور]] آن [[حضرت]] به حساب می‌آید؛ غیبتی که به مقتضای [[حکمت]] خداوندی در [[تدبیر]] [[شئون]] [[بندگان]] و با [[هدف]] آماده کردن [[جامعه بشری]] برای [[مأموریت]] مهم [[اسلامی]] می‌باشد که [[خداوند]] تبارک و تعالی بر دست آن [[حضرت]] تحقق خواهد بخشید. و این چیزی نیست جز آشکار شدن [[برتری]] [[اسلام]] بر همه دین‌ها و بر پا شدن [[دولت]] [[عدالت]] گستر [[اسلام]] در سرتاسر [[زمین]] و تأسیس [[جامعه]] [[توحیدی]] خالصی که در آن تنها [[خدا]] [[عبادت]] شده و هیچ شریکی برای او قرار داده نشود بدون هیچ [[ترس]] و واهمه‌ای از دسیسه‌های [[منافقان]] و [[مشرکان]] که چنان که در بخشی که مخصوص به [[سیره]] [[پس از ظهور]] آن [[حضرت]] است خواهیم دید [[روایات]] و [[نصوص]] شرعی نیز بر این مطلب دلالت دارند. | ::::::*«[[غیبت]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} به عنوان اقدامی مقدماتی برای [[ظهور]] آن [[حضرت]] به حساب می‌آید؛ غیبتی که به مقتضای [[حکمت]] خداوندی در [[تدبیر]] [[شئون]] [[بندگان]] و با [[هدف]] آماده کردن [[جامعه بشری]] برای [[مأموریت]] مهم [[اسلامی]] می‌باشد که [[خداوند]] تبارک و تعالی بر دست آن [[حضرت]] تحقق خواهد بخشید. و این چیزی نیست جز آشکار شدن [[برتری]] [[اسلام]] بر همه دین‌ها و بر پا شدن [[دولت]] [[عدالت]] گستر [[اسلام]] در سرتاسر [[زمین]] و تأسیس [[جامعه]] [[توحیدی]] خالصی که در آن تنها [[خدا]] [[عبادت]] شده و هیچ شریکی برای او قرار داده نشود بدون هیچ [[ترس]] و واهمه‌ای از دسیسه‌های [[منافقان]] و [[مشرکان]] که چنان که در بخشی که مخصوص به [[سیره]] [[پس از ظهور]] آن [[حضرت]] است خواهیم دید [[روایات]] و [[نصوص]] شرعی نیز بر این مطلب دلالت دارند. | ||
::::::[[انحرافی]] که دامنگیر [[نظام]] [[اسلامی]] شد این [[نظام]] را از نقش پیشرو و مطلوبی که [[خداوند متعال]] برای آن [[اراده]] فرموده بود، دور کرد؛ [[نظامی]] که به تعبیر [[قرآن]] شریف می‌بایست در غالب [[بهترین]] امتی جلوه‌گر شود که برای [[مردم]] پدیدار گشته است. اما [[انحراف]] [[اجتماعی]]، [[اخلاقی]] و [[اقتصادی]] چنان در این [[جامعه]] [[رسوخ]] و نفوذ کرد که [[شایستگی]] [[قیام]] به امر مهم [[هدایت]] [[جامعه بشری]] به سوی [[عدالت]] [[اسلامی]] را از دست داد تا آن جا که خودِ [[مسلمانان]] نیز فاقد این امر مهم و بسیاری از دیگر ارزش‌های اصیل [[الهی]] گردیدند و همه مظاهر [[ارزش‌های الهی]] از [[زندگی]] آنها محو گردید. | ::::::[[انحرافی]] که دامنگیر [[نظام]] [[اسلامی]] شد این [[نظام]] را از نقش پیشرو و مطلوبی که [[خداوند متعال]] برای آن [[اراده]] فرموده بود، دور کرد؛ [[نظامی]] که به تعبیر [[قرآن]] شریف می‌بایست در غالب [[بهترین]] امتی جلوه‌گر شود که برای [[مردم]] پدیدار گشته است. اما [[انحراف]] [[اجتماعی]]، [[اخلاقی]] و [[اقتصادی]] چنان در این [[جامعه]] [[رسوخ]] و نفوذ کرد که [[شایستگی]] [[قیام]] به امر مهم [[هدایت]] [[جامعه بشری]] به سوی [[عدالت]] [[اسلامی]] را از دست داد تا آن جا که خودِ [[مسلمانان]] نیز فاقد این امر مهم و بسیاری از دیگر ارزش‌های اصیل [[الهی]] گردیدند و همه مظاهر [[ارزش‌های الهی]] از [[زندگی]] آنها محو گردید. | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
| عنوان پاسخ‌دهنده = ۲. آیت الله فضلی؛ | | عنوان پاسخ‌دهنده = ۲. آیت الله فضلی؛ | ||
| تصویر = 151907.jpg | | تصویر = 151907.jpg | ||
| پاسخ‌دهنده = عبدالهادی فضلی | | پاسخ‌دهنده = عبدالهادی فضلی | ||
| پاسخ = آیت الله دکتر '''[[عبدالهادی فضلی]]'''، در کتاب ''«[[در انتظار مهدی موعود (کتاب)|در انتظار مهدی موعود]]»'' در این‌باره گفته است: | |||
::::::«مهمترین عاملی که باعث [[غیبت امام مهدی]]{{ع}} و مخفی بودن ایشان از زمان ولادت‌شان گردید، [[دشمنی]] [[عباسیان]] با ایشان بود که خلاصه آن را بیان می‌کنیم<ref>ر.ک: محمدامین زین الدین، موضوع مصلح منتظر در احادیث ادیان مختلف.</ref>. | ::::::«مهمترین عاملی که باعث [[غیبت امام مهدی]]{{ع}} و مخفی بودن ایشان از زمان ولادت‌شان گردید، [[دشمنی]] [[عباسیان]] با ایشان بود که خلاصه آن را بیان می‌کنیم<ref>ر.ک: محمدامین زین الدین، موضوع مصلح منتظر در احادیث ادیان مختلف.</ref>. | ||
::::::از طرفی [[اعتقاد]] [[شیعیان]] به اینکه [[امام مهدی]]{{ع}} همان کسی است که قبلاً آمدنش را [[بشارت]] داده‌اند و تمامی [[ادیان الهی]] را [[اصلاح]] می‌کند و حکومتش عالمگیر می‌شود و از طرف دیگر، گسترش احادیثی که درباره شخصیت [[مصلح جهانی]] [[امام]] [[محمد بن حسن]]{{ع}} از [[پیامبر]] وارد شده، همچنین تطبیق تصریح‌ها و اوصافی که در این [[روایات]] برای [[حضرت مهدی]]{{ع}} آمده با [[محمد بن حسن]]{{ع}} در بین [[علما]]، [[محدثین]] و [[فقها]] سبب شد تا [[عباسیان]] به عناد و [[دشمنی]] با او برخیزند. | ::::::از طرفی [[اعتقاد]] [[شیعیان]] به اینکه [[امام مهدی]]{{ع}} همان کسی است که قبلاً آمدنش را [[بشارت]] داده‌اند و تمامی [[ادیان الهی]] را [[اصلاح]] می‌کند و حکومتش عالمگیر می‌شود و از طرف دیگر، گسترش احادیثی که درباره شخصیت [[مصلح جهانی]] [[امام]] [[محمد بن حسن]]{{ع}} از [[پیامبر]] وارد شده، همچنین تطبیق تصریح‌ها و اوصافی که در این [[روایات]] برای [[حضرت مهدی]]{{ع}} آمده با [[محمد بن حسن]]{{ع}} در بین [[علما]]، [[محدثین]] و [[فقها]] سبب شد تا [[عباسیان]] به عناد و [[دشمنی]] با او برخیزند. | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
| عنوان پاسخ‌دهنده = ۳. حجت الاسلام و المسلمین موسوی‌نسب؛ | | عنوان پاسخ‌دهنده = ۳. حجت الاسلام و المسلمین موسوی‌نسب؛ | ||
| تصویر = 13681056.jpg | | تصویر = 13681056.jpg | ||
| پاسخ‌دهنده = سید جعفر موسوی‌نسب | | پاسخ‌دهنده = سید جعفر موسوی‌نسب | ||
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[سید جعفر موسوی‌نسب]]'''، در کتاب ''«[[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]»'' در این‌باره گفته است: | |||
::::::*«[[غیبت صغری]] از سال ۲۶۰ ه (سال [[شهادت]] [[امام عسکری|امام یازدهم]]) تا سال ۳۲۹ ه (سال درگذشت آخرین [[نائب خاص]] [[امام مهدی|امام]]) حدود ۶۹ سال بود. در [[غیبت صغری]] [[نوّاب خاص]] آن [[حضرت]] با ایشان در تماس بودند و [[شیعه|شیعیان]] می‌توانستند مسائل و مشکلات خویش را به عرض [[امام مهدی|امام]] برسانند و توسط آنان پاسخ دریافت دارند، و حتی گاهی به [[دیدار]] [[امام مهدی|امام]] نائل می‌شدند و از این‌رو می‌توان گفت [[امام مهدی|امام]] در این مدّت، هم غایب بود هم نبود. این دوره را می‌توان دوره [[آماده‌سازی]] [[شیعه|شیعیان]] برای [[غیبت کبری]] دانست که طی آن، ارتباط [[شیعه|شیعیان]] با [[امام مهدی|امام]] حتّی در همین حدّ نیز قطع شد و [[مسلمانان]] موظّف شدند در امور خود به نائبان عام آن [[حضرت]]، یعنی فقهای واجد شرایط آن زمان [[رجوع]] کنند. | ::::::*«[[غیبت صغری]] از سال ۲۶۰ ه (سال [[شهادت]] [[امام عسکری|امام یازدهم]]) تا سال ۳۲۹ ه (سال درگذشت آخرین [[نائب خاص]] [[امام مهدی|امام]]) حدود ۶۹ سال بود. در [[غیبت صغری]] [[نوّاب خاص]] آن [[حضرت]] با ایشان در تماس بودند و [[شیعه|شیعیان]] می‌توانستند مسائل و مشکلات خویش را به عرض [[امام مهدی|امام]] برسانند و توسط آنان پاسخ دریافت دارند، و حتی گاهی به [[دیدار]] [[امام مهدی|امام]] نائل می‌شدند و از این‌رو می‌توان گفت [[امام مهدی|امام]] در این مدّت، هم غایب بود هم نبود. این دوره را می‌توان دوره [[آماده‌سازی]] [[شیعه|شیعیان]] برای [[غیبت کبری]] دانست که طی آن، ارتباط [[شیعه|شیعیان]] با [[امام مهدی|امام]] حتّی در همین حدّ نیز قطع شد و [[مسلمانان]] موظّف شدند در امور خود به نائبان عام آن [[حضرت]]، یعنی فقهای واجد شرایط آن زمان [[رجوع]] کنند. | ||
::::::اگر [[غیبت کبری]] یکباره و ناگهان رخ می‌داد، ممکن بود موجب [[انحراف]] افکار گردد و اذهان آماده پذیرش آن نباشند. امّا گذشته از زمینه‌سازی‌های مدبرّانه [[امامان]] پیشین، در طول [[غیبت صغری]]، به تدریج ذهن‌ها آماده شد و بعد، مرحله [[غیبت کبری]] آغاز گردید. | ::::::اگر [[غیبت کبری]] یکباره و ناگهان رخ می‌داد، ممکن بود موجب [[انحراف]] افکار گردد و اذهان آماده پذیرش آن نباشند. امّا گذشته از زمینه‌سازی‌های مدبرّانه [[امامان]] پیشین، در طول [[غیبت صغری]]، به تدریج ذهن‌ها آماده شد و بعد، مرحله [[غیبت کبری]] آغاز گردید. | ||
| خط ۸۴: | خط ۸۴: | ||
| عنوان پاسخ‌دهنده = ۴. حجت الاسلام و المسلمین طاهری؛ | | عنوان پاسخ‌دهنده = ۴. حجت الاسلام و المسلمین طاهری؛ | ||
| تصویر = 11562.jpg | | تصویر = 11562.jpg | ||
| پاسخ‌دهنده = حبیب‌الله طاهری | | پاسخ‌دهنده = حبیب‌الله طاهری | ||
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین دکتر [[حبیب‌الله طاهری]] در کتاب ''«[[سیمای آفتاب (کتاب)|سیمای آفتاب]]»'' در این‌باره گفته‌است: | |||
:::::*«اگر [[غیبت کبری]] یکباره و ناگهان شروع می‌شد، ممکن بود موجب [[انحراف]] افکار شود و ذهن‌ها آماده پذیرش آن نباشد، لذا [[پیامبر]] و [[ائمه]]{{عم}}: | :::::*«اگر [[غیبت کبری]] یکباره و ناگهان شروع می‌شد، ممکن بود موجب [[انحراف]] افکار شود و ذهن‌ها آماده پذیرش آن نباشد، لذا [[پیامبر]] و [[ائمه]]{{عم}}: | ||
::::#در کلماتشان مکرر از [[غیبت]] آن [[حضرت]] خبر داده‌اند و [[مردم]] را از خطرات آن [[آگاه]] کردند. این اولین گام برای آماده کردن [[مردم]] برای پذیرش [[غیبت]] امامشان بود. | ::::#در کلماتشان مکرر از [[غیبت]] آن [[حضرت]] خبر داده‌اند و [[مردم]] را از خطرات آن [[آگاه]] کردند. این اولین گام برای آماده کردن [[مردم]] برای پذیرش [[غیبت]] امامشان بود. | ||
| خط ۹۵: | خط ۹۵: | ||
| عنوان پاسخ‌دهنده = ۵. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛ | | عنوان پاسخ‌دهنده = ۵. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛ | ||
| تصویر = 136863.JPG | | تصویر = 136863.JPG | ||
| پاسخ‌دهنده = خدامراد سلیمیان | | پاسخ‌دهنده = خدامراد سلیمیان | ||
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[خدامراد سلیمیان]]'''، در کتاب ''«[[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]»'' در این‌باره گفته است: | |||
::::::«در [[مشیت]] [[الهی]] از ابتدا چنین مقدر بوده که آن [[حضرت]] پس از رسیدن به [[امامت]]، می‌بایست بی‌درنگ از دید عمومی پنهان شود و در ظاهر از آنچه در [[جامعه]] رخ می‌دهد، فاصله بگیرد؛ هرچند در واقع او از نزدیک همه وقایع را احساس و [[ادراک]] می‌کند. باید توجّه داشت که اگر آن [[حضرت]]، یکباره رخ در نقاب [[غیبت]] کامل می‌برد ضربه سهمگینی به پایگاه‌های مردمی و طرفداران [[امامت]] وارد می‌شد؛ زیرا [[مردم]] پیش از آن سالها با [[امام]] خود ارتباطی تنگاتنگ داشتند، در مشکلات و نیازهای خود به ایشان [[رجوع]] می‌کردند، و اگر ناگهان [[امام]] پنهان می‌شد و [[مردم]] احساس می‌کردند که دیگر دسترسی به [[رهبر]] [[فکری]] و معنوی خود ندارند، ممکن بود مشکلاتی جدّی برای [[جامعه]] پدید آید. بنابراین لازم بود که برای "[[غیبت تامه]]" [[زمینه‌سازی]] شود تا [[مردم]] به تدریج با آن خو بگیرند و خود را براساس آن بسازند. با [[غیبت صغرا]] در واقع این [[زمینه سازی]] صورت گرفت، در این زمان [[امام مهدی]]{{ع}} از دیده‌ها پنهان بود؛ ولی ایشان از راه [[نمایندگان]]، [[وکیلان]] و [[یاران]] مورد [[وثوق]] با [[شیعیان]] خود ارتباط داشتند<ref> ر. ک: رهبری بر فراز قرون، ص ۱۰۱.</ref>. رفته رفته با پدید آمدن [[آمادگی]] پس از گذشت مدت شصت و نه سال- به [[دستور]] خداوند- آن [[حضرت]] در پرده [[پنهان زیستی]] تمام و کامل قرار گرفتند»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۸۴ - ۸۷.</ref>. | ::::::«در [[مشیت]] [[الهی]] از ابتدا چنین مقدر بوده که آن [[حضرت]] پس از رسیدن به [[امامت]]، می‌بایست بی‌درنگ از دید عمومی پنهان شود و در ظاهر از آنچه در [[جامعه]] رخ می‌دهد، فاصله بگیرد؛ هرچند در واقع او از نزدیک همه وقایع را احساس و [[ادراک]] می‌کند. باید توجّه داشت که اگر آن [[حضرت]]، یکباره رخ در نقاب [[غیبت]] کامل می‌برد ضربه سهمگینی به پایگاه‌های مردمی و طرفداران [[امامت]] وارد می‌شد؛ زیرا [[مردم]] پیش از آن سالها با [[امام]] خود ارتباطی تنگاتنگ داشتند، در مشکلات و نیازهای خود به ایشان [[رجوع]] می‌کردند، و اگر ناگهان [[امام]] پنهان می‌شد و [[مردم]] احساس می‌کردند که دیگر دسترسی به [[رهبر]] [[فکری]] و معنوی خود ندارند، ممکن بود مشکلاتی جدّی برای [[جامعه]] پدید آید. بنابراین لازم بود که برای "[[غیبت تامه]]" [[زمینه‌سازی]] شود تا [[مردم]] به تدریج با آن خو بگیرند و خود را براساس آن بسازند. با [[غیبت صغرا]] در واقع این [[زمینه سازی]] صورت گرفت، در این زمان [[امام مهدی]]{{ع}} از دیده‌ها پنهان بود؛ ولی ایشان از راه [[نمایندگان]]، [[وکیلان]] و [[یاران]] مورد [[وثوق]] با [[شیعیان]] خود ارتباط داشتند<ref> ر. ک: رهبری بر فراز قرون، ص ۱۰۱.</ref>. رفته رفته با پدید آمدن [[آمادگی]] پس از گذشت مدت شصت و نه سال- به [[دستور]] خداوند- آن [[حضرت]] در پرده [[پنهان زیستی]] تمام و کامل قرار گرفتند»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۸۴ - ۸۷.</ref>. | ||
::::::[[غیبت صغری]]، مرحله نخست [[امامت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} بوده است. از ابتدا چنین مقدر بوده است که آن حضرت پس از رسیدن به [[امامت]]، بایستی بی‌درنگ از دید عمومی پنهان شود و در ظاهر، از آنچه در [[جامعه]] رخ می‌دهد، فاصله بگیرد؛ هر چند در واقع او از نزدیک، همه وقایع را احساس و [[ادراک]] می‌کند. باید توجه داشت که اگر آن [[غیبت]]، یک باره رخ می‌نمود ضربه سنگینی به پایگاه‌های مردمی و طرفداران [[امامت]] وارد می‌شد؛ زیرا [[مردم]]، پیش از آن با [[امام]] خود ارتباط داشتند، در مشکلات به او [[رجوع]] می‌کردند؛ اگر [[امام]] ناگهانی غایب می‌شد و [[مردم]] احساس می‌کردند دیگر به [[رهبر]] فکری و معنوی خود دسترسی ندارند، ممکن بود همه چیز از دست برود و آن جمع به [[تفرقه]] دچار شوند. بنابراین لازم بود برای "[[غیبت تامه]]" زمینه‌سازی شود، تا [[مردم]] به تدریج با آن، خود بگیرند و خود را بر اساس آن بسازند. با [[غیبت صغری]] در واقع این زمینه‌سازی صورت گرفت. | ::::::[[غیبت صغری]]، مرحله نخست [[امامت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} بوده است. از ابتدا چنین مقدر بوده است که آن حضرت پس از رسیدن به [[امامت]]، بایستی بی‌درنگ از دید عمومی پنهان شود و در ظاهر، از آنچه در [[جامعه]] رخ می‌دهد، فاصله بگیرد؛ هر چند در واقع او از نزدیک، همه وقایع را احساس و [[ادراک]] می‌کند. باید توجه داشت که اگر آن [[غیبت]]، یک باره رخ می‌نمود ضربه سنگینی به پایگاه‌های مردمی و طرفداران [[امامت]] وارد می‌شد؛ زیرا [[مردم]]، پیش از آن با [[امام]] خود ارتباط داشتند، در مشکلات به او [[رجوع]] می‌کردند؛ اگر [[امام]] ناگهانی غایب می‌شد و [[مردم]] احساس می‌کردند دیگر به [[رهبر]] فکری و معنوی خود دسترسی ندارند، ممکن بود همه چیز از دست برود و آن جمع به [[تفرقه]] دچار شوند. بنابراین لازم بود برای "[[غیبت تامه]]" زمینه‌سازی شود، تا [[مردم]] به تدریج با آن، خود بگیرند و خود را بر اساس آن بسازند. با [[غیبت صغری]] در واقع این زمینه‌سازی صورت گرفت. | ||
| خط ۱۱۴: | خط ۱۱۴: | ||
| عنوان پاسخ‌دهنده = ۶. حجت الاسلام و المسلمین رجالی تهرانی؛ | | عنوان پاسخ‌دهنده = ۶. حجت الاسلام و المسلمین رجالی تهرانی؛ | ||
| تصویر = 1368299.jpg | | تصویر = 1368299.jpg | ||
| پاسخ‌دهنده = علی رضا رجالی تهرانی | | پاسخ‌دهنده = علی رضا رجالی تهرانی | ||
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[علی رضا رجالی تهرانی]]'''، در کتاب ''«[[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]»'' در این‌باره گفته است: | |||
::::::«در ابتدا لازم به ذکر است که پیش از وقوع [[غیبت]] [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}}، توسط [[امامان]] [[معصوم]]، خصوصا از عصر [[امام نهم]] به بعد، زمینه برای این پیشامد فراهم میگشته است. | ::::::«در ابتدا لازم به ذکر است که پیش از وقوع [[غیبت]] [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}}، توسط [[امامان]] [[معصوم]]، خصوصا از عصر [[امام نهم]] به بعد، زمینه برای این پیشامد فراهم میگشته است. | ||
::::::بدین معنی که [[مردم]] کمتر امکان تماس با [[ائمه]] را داشته‌اند. زیرا [[امام هادی|حضرت هادی]] {{ع}} و [[امام عسکری]] {{ع}} از سوی دستگاه [[خلافت]] تحت [[مراقبت]] شدید و [[ممنوع]] از [[ملاقات]] با [[مردم]] بودند، و از طرفی این دو [[امام]] بزرگوار -جز با [[یاران خاصّ]] و کسانی که برای حلّ مشکلات [[زندگی]] مادّی و [[دینی]] خود به آنها مراجعه می‌نمودند- کمتر با [[مردم]] [[معاشرت]] می‌کردند. به خاطر اینکه [[دوران غیبت]] [[حضرت مهدی|امام مهدی]] {{ع}} نزدیک بود، و [[مردم]] می‌بایست کم‌کم بدان خو بگیرند، و جهت [[سیاسی]] و حلّ مشکلات خود را از [[اصحاب]] خاصّی که پرچمداران مرزهای مذهبی بودند بخواهند و پیش آمدن [[دوران غیبت]] در نظر آنها عجیب نیاید. [[حضرت مهدی|امام مهدی]] {{ع}} نیز در [[غیبت صغری]] خود را از [[مردم]] پنهان میکرد تا [[مردم]] زمینه یک [[غیبت طولانی]] را پیدا کنند. در واقع [[غیبت صغری]] مقدمّه [[غیبت کبری]] و زمینه‌سازی برای آن بود. و اگر یک مرتبه [[غیبت کبری]] واقع می‌شد، باعث تعجّب و حتّی [[انکار]] عدّهای واقع شده و موجب [[انحراف]] افکار [[مردم]] می‌گردید، و قبول قطع رابطه مستقیم با [[امام]] {{ع}}، چنانکه در [[غیبت کبری]] واقع شده، برای اکثر [[مردم]] دشوار بود. | ::::::بدین معنی که [[مردم]] کمتر امکان تماس با [[ائمه]] را داشته‌اند. زیرا [[امام هادی|حضرت هادی]] {{ع}} و [[امام عسکری]] {{ع}} از سوی دستگاه [[خلافت]] تحت [[مراقبت]] شدید و [[ممنوع]] از [[ملاقات]] با [[مردم]] بودند، و از طرفی این دو [[امام]] بزرگوار -جز با [[یاران خاصّ]] و کسانی که برای حلّ مشکلات [[زندگی]] مادّی و [[دینی]] خود به آنها مراجعه می‌نمودند- کمتر با [[مردم]] [[معاشرت]] می‌کردند. به خاطر اینکه [[دوران غیبت]] [[حضرت مهدی|امام مهدی]] {{ع}} نزدیک بود، و [[مردم]] می‌بایست کم‌کم بدان خو بگیرند، و جهت [[سیاسی]] و حلّ مشکلات خود را از [[اصحاب]] خاصّی که پرچمداران مرزهای مذهبی بودند بخواهند و پیش آمدن [[دوران غیبت]] در نظر آنها عجیب نیاید. [[حضرت مهدی|امام مهدی]] {{ع}} نیز در [[غیبت صغری]] خود را از [[مردم]] پنهان میکرد تا [[مردم]] زمینه یک [[غیبت طولانی]] را پیدا کنند. در واقع [[غیبت صغری]] مقدمّه [[غیبت کبری]] و زمینه‌سازی برای آن بود. و اگر یک مرتبه [[غیبت کبری]] واقع می‌شد، باعث تعجّب و حتّی [[انکار]] عدّهای واقع شده و موجب [[انحراف]] افکار [[مردم]] می‌گردید، و قبول قطع رابطه مستقیم با [[امام]] {{ع}}، چنانکه در [[غیبت کبری]] واقع شده، برای اکثر [[مردم]] دشوار بود. | ||
| خط ۱۲۴: | خط ۱۲۴: | ||
| عنوان پاسخ‌دهنده = ۷. آقای رضوانی (پژوهشگر حوزه علمیه قم)؛ | | عنوان پاسخ‌دهنده = ۷. آقای رضوانی (پژوهشگر حوزه علمیه قم)؛ | ||
| تصویر = 15207.jpg | | تصویر = 15207.jpg | ||
| پاسخ‌دهنده = علی اصغر رضوانی | | پاسخ‌دهنده = علی اصغر رضوانی | ||
| پاسخ = آقای '''[[علی اصغر رضوانی]]'''، در کتاب ''«[[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]»'' در این‌باره گفته است: | |||
::::::«[[غیبت صغرا]] نشانگر اولین مرحله از [[امامت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} است، که [[خداوند متعال]] تقدیر نمود تا در مدتی نه چندان دور از عموم [[مردم]] مخفی بماند و امور [[شیعه]] را توسط [[سفرا]] انجام دهد امّا اینکه چرا [[غیبت صغرا]] قبل از [[غیبت کبرا]] قرار گرفت ممکن است که جهت آن این باشد که عادت [[شیعیان]] در [[طول عمر]] [[امامت]] بر این بوده که هر زمان [[اراده]] می‌کردند [[خدمت]] [[امام]] خود رسیده و از محضر او استفاده می‌بردند، و با [[غیبت]] کلّی و تام و تمام هرگز انس نداشتند. لذا برای جا افتادن این موضوع ابتدا [[غیبت صغرا]] تحقق پیدا کرد که در آن تا اندازه‌ای ارتباط قطع شد. و [[مردم]] اگر چه در ابتدا به [[شک]] و [[تردید]] و تشویش خاطر افتادند ولی بعد از مدّتی نه چندان دور [[شک]] و تردیدها زایل شده و با مشاهده [[دلایل]] قطعی، به وجود [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} [[یقین]] پیدا کردند. و بعد از مدتی نه چندان طولانی [[غیبت کبرا]] شروع شد»<ref>[[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۳۲۷.</ref>. | ::::::«[[غیبت صغرا]] نشانگر اولین مرحله از [[امامت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} است، که [[خداوند متعال]] تقدیر نمود تا در مدتی نه چندان دور از عموم [[مردم]] مخفی بماند و امور [[شیعه]] را توسط [[سفرا]] انجام دهد امّا اینکه چرا [[غیبت صغرا]] قبل از [[غیبت کبرا]] قرار گرفت ممکن است که جهت آن این باشد که عادت [[شیعیان]] در [[طول عمر]] [[امامت]] بر این بوده که هر زمان [[اراده]] می‌کردند [[خدمت]] [[امام]] خود رسیده و از محضر او استفاده می‌بردند، و با [[غیبت]] کلّی و تام و تمام هرگز انس نداشتند. لذا برای جا افتادن این موضوع ابتدا [[غیبت صغرا]] تحقق پیدا کرد که در آن تا اندازه‌ای ارتباط قطع شد. و [[مردم]] اگر چه در ابتدا به [[شک]] و [[تردید]] و تشویش خاطر افتادند ولی بعد از مدّتی نه چندان دور [[شک]] و تردیدها زایل شده و با مشاهده [[دلایل]] قطعی، به وجود [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} [[یقین]] پیدا کردند. و بعد از مدتی نه چندان طولانی [[غیبت کبرا]] شروع شد»<ref>[[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۳۲۷.</ref>. | ||
}} | }} | ||
نسخهٔ ۲۳ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۹:۵۲
| حکمت غیبت صغری قبل از غیبت کبری چه بوده است؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / غیبت امام مهدی / عصر غیبت صغری |
| مدخل اصلی | فلسفه غیبت صغری |
حکمت غیبت صغری قبل از غیبت کبری چه بوده است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
- آیا قبل از غیبت کبری غیبت صغری ضروری بوده است؟
- چرا از همان ابتدا غیبت کامل یا غیبت کبرا صورت نگرفت؟
- چرا امام مهدی دارای دو غیبت هستند اگر از اول یک غیبت بود چه می‌شد؟
- غیبت صغری اصلا چه فایده‌ای داشت؟
- علت و سبب پیدایش غیبت صغری امام مهدی چیست؟
پاسخ نخست
- آیت الله ابراهیم امینی، در کتاب «دادگستر جهان» در این‌باره گفته است:
- «غائب شدن امام و رهبر جمعیت، آنهم زمانی طولانی امریست بس غریب و غیرمأنوس و باور کردنش برای مردم دشوار است از این جهت، پیغمبر و ائمه اطهار (ع) تصمیم گرفتند که: کم‌کم مردم را با این موضوع آشنا سازند و افکار را برای پذیرش آن آماده نمایند لذا گاه بیگاه از غیبتش خبر داده گرفتاری‌های مردم آن عصر و انکار و سرزنش منکرین و ثواب ثبات قدم و انتظار فرج را گوشزد می‌نمودند. گاهی هم با رفتارشان عملا شبیه غیبت را فراهم می‌ساختند.
- مسعودی در اثبات الوصیة نوشته است: امام هادی (ع) با مردم کم معاشرت میکرد و جز با خواص اصحاب با کسی تماس نمی‌گرفت. وقتی امام حسن عسکری به جایش نشست در اکثر اوقات از پشت پرده با مردم سخن می‌گفت تا شیعیان برای پذیرش غیبت امام دوازدهم مهیا و مانوس گردند[۱].
- اگر بعد از رحلت امام حسن عسکری (ع) غیبت کامل شروع می‌شد شاید وجود مقدس امام زمان مورد غفلت واقع شده کم‌کم فراموش می‌گشت. از این جهت، ابتدا غیبت صغری شروع شد تا شیعیان در آن ایام، به وسیله نواب با امام خود تماس گرفته علائم و کراماتی را مشاهده نمایند و ایمانشان کامل گردد. اما هنگامی که افکار مساعد گشت و آمادگی بیشتری پیدا شد غیبت کبری شروع گردید»[۲].
پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه
| ۱. آیت الله حکیم؛ |
|---|
|
آیت الله سید منذر حکیم در کتاب «پیشوایان هدایت، ج۱۴» در اين باره گفته است:
|
| ۲. آیت الله فضلی؛ |
|---|
|
آیت الله دکتر عبدالهادی فضلی، در کتاب «در انتظار مهدی موعود» در این‌باره گفته است:
|
| ۳. حجت الاسلام و المسلمین موسوی‌نسب؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین سید جعفر موسوی‌نسب، در کتاب «دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان» در این‌باره گفته است:
|
| ۴. حجت الاسلام و المسلمین طاهری؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین دکتر حبیب‌الله طاهری در کتاب «سیمای آفتاب» در این‌باره گفته‌است:
|
| ۵. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «پرسمان مهدویت» در این‌باره گفته است:
|
| ۶. حجت الاسلام و المسلمین رجالی تهرانی؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین علی رضا رجالی تهرانی، در کتاب «یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان» در این‌باره گفته است:
|
| ۷. آقای رضوانی (پژوهشگر حوزه علمیه قم)؛ |
|---|
|
آقای علی اصغر رضوانی، در کتاب «موعودشناسی و پاسخ به شبهات» در این‌باره گفته است:
|
- غیبت صغرا به چه معناست؟ و چرا از همان ابتدا غیبت کامل صورت نگرفت؟ (پرسش)
- علت و سبب پیدایش غیبت صغری امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- نقش و تأثیر غیبت صغری در غیبت کبری چیست؟ (پرسش)
- مبدأ غیبت صغری از چه زمانی به حساب می‌آید؟ (پرسش)
- ویژگی‌های دوران غیبت صغری چیست؟ (پرسش)
- حکمت غیبت صغری قبل از غیبت کبری چه بوده است؟ (پرسش)
- امتیاز عصر غیبت صغری بر غیبت کبری چیست؟ (پرسش)
- آیا دولت عباسی پیگیر اخبار امام مهدی بودند؟ (پرسش)
- امام مهدی برای اثبات وجود خود در عصر غیبت صغری چه تدابیری اندیشید؟ (پرسش)
- آیا قبل از غیبت کبری غیبت صغری ضروری بوده است؟ (پرسش)
- مسئولیت امام مهدی در غیبت صغرا چیست؟ (پرسش)
- برخی از مورخان غیبت صغرا و کبرا نواب اربعه و داستان جعفر کذاب را دیدگاه متکلمین شیعه و شاگردانشان میدانند؟ (پرسش)
- پایان غیبت صغرا چه زمانی است؟ (پرسش)
- ماجرای تلاش نافرجام برای دستگیری امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- اولین کسی که به دروغ ادعای نیابت خاص امام مهدی کرد چه کسی بود؟ (پرسش)
- خلفای دوران غیبت صغری چه کسانی بودند؟ (پرسش)
- خلفای عباسی در دوران غیبت صغری چه اقدام‌هایی انجام دادند؟ (پرسش)
- آخرین خلیفه عصر غیبت صغری چه کسی بود؟ (پرسش)
- سالی که آخرین نائب خاص امام مهدی وفات یافت چه نام دارد؟ (پرسش)
- چگونه می‌توان نیابت نواب خاص امام مهدی را اثبات کرد؟ (پرسش)
جستارهای وابسته
- آغاز غیبت صغری
- ویژگی‌های عصر غیبت صغری
- فلسفه غیبت صغری
- وظایف امام مهدی در عصر غیبت صغری
- آخرین خلیفه عصر غیبت صغری
- اقدام‌های خلفای عباسی در عصر غیبت صغری
- پیگیری اخبار امام مهدی توسط حکومت عباسی
- تدابیر امام مهدی برای اثبات امامت
- تعداد خلفای عصر غیبت صغری
- پایان غیبت صغری
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
- ↑ اثبات الوصیة، ص ۲۰۶.
- ↑ امینی، ابراهیم، دادگستر جهان، ص ۱۴۵.
- ↑ شهید سید محمد صدر تحقیقی تحلیلی، مستند و گرانسنگ با استناد به منابع تاریخ اسلامی در رابطه با این دوران از تاریخ اسلام انجام داده است که برای آگاهی بیشتر از آن می‌توان به کتاب تاریخ الغیبة الصغری نوشته ایشان مراجعه کرد.
- ↑ حکیم، سید منذر، پیشوایان هدایت، ج۱۴، ص ۱۷۸.
- ↑ حکیم، سید منذر، پیشوایان هدایت، ج۱۴، ص ۱۸۹.
- ↑ ر.ک: محمدامین زین الدین، موضوع مصلح منتظر در احادیث ادیان مختلف.
- ↑ محمدتقی حکیم، ص ۱۷۷.
- ↑ اسماعیل صدر، ص ۱۵۰.
- ↑ همان.
- ↑ نجم الدین شریف عسکری، علی والوصیة، ص ۱۹۶.
- ↑ صدرالدین صدر، ص ۲۳۲.
- ↑ اسماعیل صدر، ص ۱۵۰، برای اطلاع بیشتر از روایان این حدیث از بزرگان حفاظ اهل سنت ر. ک.
- ↑ لطف‌الله صافی، منتخب الأثر فی الامام الثانی عشر؛ ص ۳۵۹ - ۳۶۰.
- ↑ لطف‌الله صافی، منتخب الأثر فی الامام الثانی عشر؛ ص ۲۹۱.
- ↑ سیدالأمین؛ ص ۳۳۶.
- ↑ سیدالأمین؛ ص ۳۱۶.
- ↑ فضلی، عبدالهادی، در انتظار مهدی موعود، ص 20-23.
- ↑ سید صدر الدین صدر، المهدى، بیروت، دار الزهراء، ۱۳۹۸ ه.ق، ص ۱۸۳؛ پیشواى دوازدهم امام زمان، نشریه مؤسسه در راه حق، ص ۳۸.
- ↑ مسعودى، اثبات الوصیه، ص ۲۰۶؛ ابراهیم امینى، دادگستر جهان، ص ۲۲۵ و ۲۲۶، انتشارات دار الفکر، قم، ۱۳۵۲ ه.ش.
- ↑ ابراهیم امینى، همان، ص ۲۲۶.
- ↑ دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۱۸۵-۱۸۷.
- ↑ اثبات الوصیة، ص ۲۰۶.
- ↑ دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۱۸۸، ۱۸۹.
- ↑ مسعودی، اثبات الوصیه، ص ۲۰۶.
- ↑ طاهری، حبیب‌الله، سیمای آفتاب، ص۸۸.
- ↑ ر. ک: رهبری بر فراز قرون، ص ۱۰۱.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۸۴ - ۸۷.
- ↑ سید محمد باقر صدر، رهبری بر فراز قرون، ص ۱۰۱
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۳۲۵ - ۳۲۷.
- ↑ " إِنَ لِلْقَائِمِ غَيْبَتَيْنِ يَرْجِعُ فِي إِحْدَاهُمَا وَ فِي الْأُخْرَى لَا يُدْرَى أَيْنَ هُوَ يَشْهَدُ الْمَوَاسِمَ يَرَى النَّاسَ وَ لَا يَرَوْنَه "؛ نعمانی رحمه اللّه، الغیبة، ص ۱۷۵، ح ۱۵.
- ↑ " لِلْقَائِمِ غَيْبَتَانِ إِحْدَاهُمَا قَصِيرَةٌ وَ الْأُخْرَى طَوِيلَة "؛ شیخ کلینی رحمه اللّه، کافی، ج ۱، ص ۳۴۰.
- ↑ شیخ مفید، ارشاد، ج ۲، ص ۳۴۰.
- ↑ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۵۹، شیخ کلینی، کافی، ج ۱، ص ۳۴۱، نعمانی، الغیبة، ص ۱۴۹.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۸۴ - ۸۷.
- ↑ شیخ کلینی، کافی، ج ۲، ص ۱۴۱.
- ↑ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۶۲.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص ۱۴۷.
- ↑ یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص ۸۲.
- ↑ رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۳۲۷.