امامت ۲ (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'حجت الاسلام والمسلمین' به 'حجت الاسلام و المسلمین') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
==دربارهٔ کتاب== | ==دربارهٔ کتاب== | ||
کتاب حاضر، دفتر چهارم «[[امامت]]» از سلسله دفترهای | کتاب حاضر، دفتر چهارم «[[امامت]]» از سلسله دفترهای «[[پاسخ به شبهات]] [[کلامی]]» می‌باشد این کتاب در یک مقدمه و شش فصل با عنوان «[[امامت]]» تدوین شده است. فصل اول آن به "کلیات"، فصل دوم "شبهاتی پیرامون [[امامت]] و نقد آن"، فصل سوم"[[شبهه]] ناسازگاری [[امامت]] با اصل [[خاتمیت]]"، فصل چهارم "شبهاتی پیرامون اصل [[نصب]] و نقد آن"، فصل پنجم "[[شبهه]] در دلالت [[نصوص]] [[امامت]] [[امام علی|علی]]{{ع}} (توجیهات [[مخالفان]])" و فصل ششم آن به"شبهاتی پیرامون [[صفات ]][[امام]]{{ع}}"اختصاص دارد. نگارنده در این دفتر می‌کوشد [[شبهات]] پیرامون [[امامت]] را با رویکرد [[کلامی]] ([[کلام]] [[فلسفی]]) مورد تحلیل و ارزیابی قرار دهد، البته رویکرد عمده این تحقیق [[کلامی]] است که به [[ضرورت]] گاهی از رهیافت [[عرفانی]] و [[فلسفی]] نیز سود برده است. مؤلف [[هدف]] و [[غایت]] ازاین تحقیق را [[تبیین]] [[عقلانی]] مسئله [[امامت]] و رفع [[شبهات]] ناظر بر آن از طرف [[برادران]] [[اهل سنت]] و طیف خاص روشنفکران می‌داند و نیز برآن است که خواننده در این تحقیق علاوه بر دریافت پاسخ [[شبهه]] در بعضی موارد با تحلیل‌ها و نکته‌ها و پاسخ‌های [[جدید]] نویسنده نیز مواجه خواهد شد که محصول تأمل نگارنده در زوایای موضوع می‌باشد<ref>[http://bookroom.ir/book/34860/%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AE-%D8%A8%D9%87-%D8%B4%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%AA-%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C---%D8%AF%D9%81%D8%AA%D8%B1-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85:-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA وبگاه پاتوق کتاب فردا]</ref>. | ||
نگارنده در این دفتر می‌کوشد شبهات پیرامون [[امامت]] را با رویکرد کلامی (کلام فلسفی) مورد تحلیل و ارزیابی قرار دهد، البته رویکرد عمده این تحقیق کلامی است که به ضرورت گاهی از رهیافت عرفانی و فلسفی نیز سود برده است. مؤلف هدف و غایت ازاین تحقیق را تبیین عقلانی مسئله [[امامت]] و رفع شبهات ناظر بر آن از طرف برادران اهل سنت و طیف خاص روشنفکران می‌داند و نیز برآن است که خواننده در این تحقیق علاوه بر دریافت پاسخ شبهه در بعضی موارد با تحلیل‌ها و نکته‌ها و پاسخ‌های جدید نویسنده نیز مواجه خواهد شد که محصول تأمل نگارنده در زوایای موضوع می‌باشد<ref>[http://bookroom.ir/book/34860/%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AE-%D8%A8%D9%87-%D8%B4%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%AA-%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C---%D8%AF%D9%81%D8%AA%D8%B1-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85:-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA وبگاه پاتوق کتاب فردا]</ref>. | |||
==فهرست کتاب== | ==فهرست کتاب== | ||
{{فهرست اثر}} | {{فهرست اثر}} | ||
{{ستون-شروع| | {{ستون-شروع|3}} | ||
===مقدمه=== | ===مقدمه=== | ||
====فصل اول: کلیات==== | ====فصل اول: کلیات==== | ||
*'''یکم: [[ماهیت امامت|ماهیت]] و [[چیستی امامت]] ''' | *'''یکم: [[ماهیت امامت|ماهیت]] و [[چیستی امامت]] ''' | ||
* الف) [[امامت]] از منظر [[اهل بیت]]{{عم}} | * الف) [[امامت]] از منظر [[اهل بیت]]{{عم}} | ||
* ب) [[امامت]] از منظر [[امامیه]]: | * ب) [[امامت]] از منظر [[امامیه]]: | ||
: ۱. چگونگی [[تعیین]] [[حاکم]] (اصل [[نصب]] یا [[انتخاب]]) | : ۱. چگونگی [[تعیین]] [[حاکم]] (اصل [[نصب]] یا [[انتخاب]]) | ||
: ۲. نگاه حداقلی و حداکثری به صفات [[امام]](علم و عصمت) | : ۲. نگاه حداقلی و حداکثری به [[صفات ]][[امام]]([[علم]] و [[عصمت]]) | ||
: ۳. [[حجت الهی]] و [[مرجعیت علمی]] و [[مرجعیت دینی|دینی]] [[امام]] | : ۳. [[حجت الهی]] و [[مرجعیت علمی]] و [[مرجعیت دینی|دینی]] [[امام]] | ||
: ۴. [[امام]] [[واسطه فیض]] و [[قطب]] (رویکرد [[فلسفه|فلسفی]] – [[عرفان|عرفانی]]) | : ۴. [[امام]] [[واسطه فیض]] و [[قطب]] (رویکرد [[فلسفه|فلسفی]] – [[عرفان|عرفانی]]) | ||
: ۵. [[وجوب امامت|وجوب]] عقلی یا نقلی [[امامت]] | : ۵. [[وجوب امامت|وجوب]] [[عقلی]] یا [[نقلی]] [[امامت]] | ||
*ج. [[مراتب امامت|مراتب]] و [[شئون امامت|شئون]] [[امام]] و [[امامت]] | *ج. [[مراتب امامت|مراتب]] و [[شئون امامت|شئون]] [[امام]] و [[امامت]] | ||
*'''دوم: [[فلسفه امامت]]''' | *'''دوم: [[فلسفه امامت]]''' | ||
#[[هدایت مردم]] | #[[هدایت مردم]] | ||
#[[مرجعیت دینی]] | #[[مرجعیت دینی]] | ||
#عدم بلوغ کامل عقلی | #عدم [[بلوغ]] کامل [[عقلی]] مخاطبان | ||
#[[تشریع احکام فرعی]] | #[[تشریع احکام فرعی]] | ||
#[[تشکیل حکومت دینی]] | #[[تشکیل حکومت دینی]] | ||
#[[امامان]] [[واسطه فیض الهی]] | #[[امامان]] [[واسطه فیض الهی]] | ||
*'''سوم: [[ضرورت شناخت امام]]''' | *'''سوم: [[ضرورت شناخت امام]]''' | ||
*'''چهارم: اثبات [[نظریه انتصاب]] [[شیعه]]: ''' | *'''چهارم: اثبات [[نظریه انتصاب]] [[شیعه]]: ''' | ||
* یکم. رویکرد | * یکم. رویکرد [[نقلی]] | ||
* دوم. رویکرد تحلیلی و | * دوم. رویکرد تحلیلی و [[عقلی]] | ||
* ادله و شواهد [[لزوم نصب]]: | * [[ادله]] و شواهد [[لزوم نصب]]: | ||
# خطرات داخلی و خارجی صدر | # خطرات داخلی و خارجی [[صدر اسلام]] | ||
# [[نصب]] عامل [[حفظ وحدت]] و [[جلوگیری از اختلافات قومی]] | # [[نصب]] عامل [[حفظ وحدت]] و [[جلوگیری از اختلافات قومی]] | ||
# [[علم]] به شخص [[اصلح]] و لزوم معرفی و [[نصب]] | # [[علم]] به شخص [[اصلح]] و [[لزوم]] معرفی و [[نصب]] آن | ||
# اعتبار [[عصمت]] [[امام]] مقتضی [[نصب]] | # اعتبار [[عصمت]] [[امام]] مقتضی [[نصب]] | ||
# [[نصب]] لازمه [[دین خاتم]] و [[دین جاودان|جاودان]] | # [[نصب]] لازمه [[دین خاتم]] و [[دین جاودان|جاودان]] | ||
# [[تعیین جانشین]] رویه [[پیامبران پیشین]] | # [[تعیین جانشین]] رویه [[پیامبران پیشین]] | ||
# [[تعیین جانشین]] و [[وصی]] سفارش [[قرآن]] | # [[تعیین جانشین]] و [[وصی]] سفارش [[قرآن]] | ||
# [[تعیین جانشین]] مبنا و رویه [[پیامبر]] در [[اداره کشور]] | # [[تعیین جانشین]] مبنا و رویه [[پیامبر]] در [[اداره کشور]] | ||
# لازمه عدم [[نص]]، [[برتری]] [[دو خلیفه اول]] بر [[پیامبر خاتم|پیامبر]]{{صل}} | # لازمه عدم [[نص]]، [[برتری]] [[دو خلیفه اول]] بر [[پیامبر خاتم|پیامبر]]{{صل}} | ||
# [[کشف]] نه [[نصب]] | # [[کشف]] نه [[نصب]] | ||
# اشکالات [[علم فقه|فقهی]] و [[علم حقوق|حقوقی]] نظریه رقیب ([[انتخاب]]) | # اشکالات [[علم فقه|فقهی]] و [[علم حقوق|حقوقی]] نظریه [[رقیب]] ([[انتخاب]]) | ||
* مصداق [[نصب]]؟ | * مصداق [[نصب]]؟ | ||
====فصل دوم: شبهاتی پیرامون [[امامت]] و نقد آن==== | ====فصل دوم: شبهاتی پیرامون [[امامت]] و نقد آن==== | ||
*'''شبهه اول: نظریه وجوب [[امامت]] تعیین تکلیف بر خداوند: ''' | *'''[[شبهه]] اول: نظریه [[وجوب]] [[امامت]] تعیین [[تکلیف]] بر [[خداوند]]: ''' | ||
* تحلیل و بررسی: | * تحلیل و بررسی: | ||
# اشکال وابسته به انکار حسن و قبح | # اشکال وابسته به [[انکار]] [[حسن و قبح عقلی]] | ||
# خلط وجوب اعتباری و | # خلط [[وجوب]] اعتباری و [[تکوینی]] | ||
*'''شبهه دوم: نظریه وجوب تعیین [[امام]]، بدعت‌آمیز: ''' | *'''[[شبهه]] دوم: نظریه [[وجوب]] تعیین [[امام]]، بدعت‌آمیز: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
*'''شبهه سوم: کلامی‌انگاری [[امامت]] بدعت‌آمیز: ''' | *'''[[شبهه]] سوم: کلامی‌انگاری [[امامت]] بدعت‌آمیز: ''' | ||
* نقد | * نقد ونظر | ||
*'''شبهه چهارم: تکفیر مخالفان [[امامت]]''' | *'''[[شبهه]] چهارم: [[تکفیر]] [[مخالفان]] [[امامت]]''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
*'''شبهه پنجم: موروثی نمودن [[امامت]]''' | *'''[[شبهه]] پنجم: موروثی نمودن [[امامت]]''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
* عالمان [[اهل سنت]] و اعتراف به فضایل | * [[عالمان]] [[اهل سنت]] و اعتراف به [[فضایل]] [[امامان]] | ||
* اعترافات سه خلیفه | * اعترافات سه [[خلیفه اول]] | ||
* اعترافات | * اعترافات [[معتزله]] | ||
*'''شبهه ششم: [[امامت]] در کودکی: ''' | *'''[[شبهه]] ششم: [[امامت]] در [[کودکی]]: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
*'''شبهه هفتم: برتری [[امامت]] بر نبوت: ''' | *'''[[شبهه]] هفتم: [[برتری]] [[امامت]] بر [[نبوت]]: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
*'''شبهه هشتم: برتری امامان شیعه بر پیامبران: ''' | *'''[[شبهه]] هشتم: [[برتری]] [[امامان شیعه]] بر [[پیامبران]]: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
*'''شبهه نهم: استبعاد مقام [[امامت]] بدون نبوت: ''' | *'''[[شبهه]] نهم: استبعاد [[مقام]] [[امامت]] بدون [[نبوت]]: ''' | ||
* تحلیل و بررسی(ولایت گوهر نبوت) | * تحلیل و بررسی([[ولایت]] گوهر [[نبوت]]) | ||
*'''شبهه دهم: [[امامت]] ناسازگار با دموکراسی: ''' | *'''[[شبهه]] دهم: [[امامت]] ناسازگار با [[دموکراسی]]: ''' | ||
* نقد و | * نقد و نظر | ||
* نقد اول: تعدد مدلهای | * نقد اول: تعدد مدلهای [[دموکراسی]] | ||
* نسبت اسلام و تشیع با | * نسبت [[اسلام]] و [[تشیع]] با [[دموکراسی]] | ||
* نقد دوم: مشارکت مردم در عرصه سیاست در نگاه | * نقد دوم: مشارکت [[مردم]] در عرصه [[سیاست]] در نگاه [[شیعه]] | ||
* [[پیامبر اسلام]]{{صل}} | * [[پیامبر اسلام]]{{صل}} | ||
* [[امام علی]]{{ع}} | * [[امام علی]]{{ع}} | ||
* نقد سوم: تمایز [[امامت]] و | * نقد سوم: تمایز [[امامت]] و [[حکومت]] | ||
* نقد چهارم: امامان نخبگان انحصاری حاکمان | * نقد چهارم: [[امامان]] [[نخبگان]] انحصاری [[حاکمان]] [[شایسته]] | ||
* نقد پنجم: نیاز دموکراسی حقیقی به بستر | * نقد پنجم: [[نیاز]] [[دموکراسی]] [[حقیقی]] به بستر لازم | ||
* نقد ششم: تقدیم حکم الهی بر | * نقد ششم: تقدیم [[حکم]] [[الهی]] بر [[دموکراسی]] | ||
* نقد هفتم: کاستی‌های | * نقد هفتم: کاستی‌های [[دموکراسی]] | ||
* اعتراف اندیشوران | * اعتراف [[اندیشوران]] غربی | ||
* نقد هشتم: جواب | * نقد هشتم: جواب نقضی | ||
* ارزیابی | * ارزیابی کلی | ||
*'''شبهه یازدهم: غیبت [[امام]] ناسازگار با دموکراسی: ''' | *'''[[شبهه]] یازدهم: [[غیبت]] [[امام]] ناسازگار با [[دموکراسی]]: ''' | ||
* نقد و | * نقد و نظر | ||
*'''شبهه دوازدهم: مهدویت ناسازگار با دموکراسی: ''' | *'''[[شبهه]] دوازدهم: [[مهدویت]] ناسازگار با [[دموکراسی]]: ''' | ||
* نقد و | * نقد و نظر | ||
# نادیده انگاشتن فضایل جامعه | # نادیده انگاشتن [[فضایل]] [[جامعه مهدوی]] | ||
# رضایت همه شهروندان از حکومت | # [[رضایت]] همه [[شهروندان]] از [[حکومت مهدوی]] | ||
# دموکراسی مقدمه و ابزار نه | # [[دموکراسی]] مقدمه و ابزار نه [[هدف]] | ||
# مسلمانان اکثریت شهروندان جامعه | # [[مسلمانان]] [[اکثریت]] [[شهروندان]] [[جامعه مهدوی]] | ||
# رعایت حقوق اقلیت‌ها. | # رعایت [[حقوق]] اقلیت‌ها. | ||
====فصل سوم: شبهه ناسازگاری [[امامت]] با اصل خاتمیت==== | ====فصل سوم: [[شبهه]] ناسازگاری [[امامت]] با اصل [[خاتمیت]]==== | ||
*'''شبهه اول: مبنای عقلی ضرورت [[امامت]] ناسازگار با خاتمیت: ''' | *'''[[شبهه]] اول: مبنای [[عقلی]] [[ضرورت]] [[امامت]] ناسازگار با [[خاتمیت]]: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
* تفاوت صدر اسلام با عصر | * تفاوت [[صدر اسلام]] با [[عصر غیبت]] | ||
*'''شبهه دوم: عصمت [[امام]] ناسازگار با خاتمیت: ''' | *'''[[شبهه]] دوم: [[عصمت]] [[امام]] ناسازگار با [[خاتمیت]]: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و نظر | ||
*'''شبهه سوم: واجب الاطاعة انگاری [[امام]] ناسازگار با خاتمیت: ''' | *'''[[شبهه]] سوم: [[واجب]] الاطاعة انگاری [[امام]] ناسازگار با [[خاتمیت]]: ''' | ||
*'''شبهه چهارم: حجت الهی انگاری امامان ناسازگار با خاتمیت: ''' | *'''[[شبهه]] چهارم: [[حجت الهی]] انگاری [[امامان]] ناسازگار با [[خاتمیت]]: ''' | ||
* تقریر | * تقریر [[شبهه]] | ||
* الف) ناسازگاری با شخصیت حقوقی [[پیامبر]]{{صل}} | * الف) ناسازگاری با [[شخصیت حقوقی]] [[پیامبر]]{{صل}} | ||
* ب) عدم حجیت روایات [[ائمه]]{{ع}} | * ب) عدم [[حجیت روایات]] [[ائمه]]{{ع}} | ||
* نقد و نظر: | * نقد و نظر: | ||
# ادعای بدون | # ادعای بدون [[دلیل]] | ||
# حجت و مفترض الطاعه لازمه | # [[حجت]] و [[مفترض الطاعه]] لازمه [[عصمت]] | ||
# سفارش فرآن به اطاعت و جعل | # سفارش فرآن به [[اطاعت]] و [[جعل]] [[حجیت]] | ||
# جعل حجیت توسط [[پیامبر]]{{صل}} | # [[جعل]] [[حجیت]] توسط [[پیامبر]]{{صل}} | ||
# حجیت [[امام علی]]{{ع}} در طول حجیت [[پیامبر]]{{صل}} و | # [[حجیت]] [[امام علی]]{{ع}} در طول [[حجیت]] [[پیامبر]]{{صل}} و [[خدا]] | ||
* برقعی و تمسک به ادله نقلی در تقریر شبهه: | * برقعی و [[تمسک]] به [[ادله]] [[نقلی]] در تقریر [[شبهه]]: | ||
# دلالت قرآن بر خاتمیت حجت | # دلالت [[قرآن]] بر [[خاتمیت]] [[حجت الهی]]؟ | ||
# کلام [[امام علی]]{{ع}} در خاتمیت حجت | # [[کلام]] [[امام علی]]{{ع}} در [[خاتمیت]] [[حجت الهی]]؟ | ||
# انحصار حجت به [[پیامبر]]{{صل}} و | # انحصار [[حجت]] به [[پیامبر]]{{صل}} و [[عقل]] | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
*'''شبهه پنجم: [[الهام]] و ولایت باطنی [[امام]] ناسازگار با خاتمیت: ''' | *'''[[شبهه]] پنجم: [[الهام]] و [[ولایت باطنی]] [[امام]] ناسازگار با [[خاتمیت]]: ''' | ||
* نقد و نظر: | * نقد و نظر: | ||
# وقوع الهام و ارتباط غیبی در غیر | # وقوع [[الهام]] و ارتباط غیبی در غیر [[پیامبران]] | ||
# مقام امامت و ولایت فراتر از نبوت(نگاه عرفانی) | # [[مقام امامت]] و [[ولایت]] فراتر از [[نبوت]](نگاه [[عرفانی]]) | ||
# اعتراف اهل سنت به اصل الهام و | # اعتراف [[اهل سنت]] به اصل [[الهام]] و [[مکاشفه]] | ||
# تصریح به روح باطنی امامان در روایات | # تصریح به [[روح]] [[باطنی]] امامان در [[روایات نبوی]] | ||
# پاسخ نقضی به دهلوی و | # پاسخ نقضی به دهلوی و سروش | ||
*'''شبهه ششم: ولایت تشریعی امام ناسازگار با کمال و خاتمیت دین: ''' | *'''[[شبهه]] ششم: [[ولایت تشریعی امام]] ناسازگار با کمال و [[خاتمیت]] [[دین]]: ''' | ||
* تحلیل و بررسی: | * تحلیل و بررسی: | ||
# توضیح اصل تشریع و | # توضیح اصل [[تشریع]] و تخطئه | ||
# تشریع پیامبر{{صل}} کاشف | # [[تشریع]] [[پیامبر]]{{صل}} کاشف واقع | ||
# تشریع امامان در طول تشریع نبوی و مکمل | # [[تشریع]] [[امامان]] در طول [[تشریع]] [[نبوی]] و مکمل آن | ||
# تشریع امامان در طول تشریع | # [[تشریع]] [[امامان]] در طول [[تشریع]] [[الهی]] | ||
# تشریع امامان مکمل دین در | # [[تشریع]] [[امامان]] مکمل [[دین]] در جرئیات | ||
# جمع نظریه موافقان و | # جمع نظریه موافقان و [[مخالفان]] | ||
*'''شبهه هفتم: علم لدنی امام ناسازگار با خاتمیت: ''' | *'''[[شبهه]] هفتم: [[علم لدنی امام]] ناسازگار با [[خاتمیت]]: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
# عدم اختصاص علم لدنی به | # عدم اختصاص [[علم لدنی]] به [[پیامبران]] | ||
# تصریح پیامبر به علم لدنی | # تصریح [[پیامبر]] به [[علم لدنی]] [[امامان]] | ||
# تصریح امام علی{{ع}} به علم غیب | # تصریح [[امام علی]]{{ع}} به [[علم غیب]] خویش | ||
# اعتراف بعض اهل سنت به علم غیب | # اعتراف بعض [[اهل سنت]] به [[علم غیب امام]] | ||
# علم غیب رهاورد علم | # [[علم غیب]] رهاورد [[علم باطنی]] | ||
*'''شبهه هشتم: تفوض شئون نبوت به امام ناقض خاتمیت: ''' | *'''[[شبهه]] هشتم: تفوض [[شئون نبوت]] به [[امام]] ناقض [[خاتمیت]]: ''' | ||
* تحلیل وبررسی. | * تحلیل وبررسی. | ||
====فصل چهارم: شبهاتی پیرامون اصل نصب و نقد آن==== | ====فصل چهارم: شبهاتی پیرامون اصل [[نصب]] و نقد آن==== | ||
*'''شبهه اول: نبود نصب در قرآن: ''' | *'''[[شبهه]] اول: نبود [[نصب]] در [[قرآن]]: ''' | ||
* نقد و | * نقد و نظر | ||
* یکم: وجود آیات ظاهر | * یکم: وجود [[آیات]] ظاهر [[نصب]] | ||
*'''شبهه دوم: عدم ذکر نام علی{{ع}} در فرآن: ''' | *'''[[شبهه]] دوم: عدم ذکر [[نام علی]]{{ع}} در فرآن: ''' | ||
* نقد و | * نقد و نظر | ||
*'''شبهه سوم: نبود نصب در روایات نبوی: ''' | *'''[[شبهه]] سوم: نبود [[نصب]] در [[روایات نبوی]]: ''' | ||
* نقد و | * نقد و نظر | ||
* یکم: احادیث | * یکم: [[احادیث خلافت]] | ||
* تصریح به خلافت حضرت علی{{ع}} | * تصریح به [[خلافت حضرت علی]]{{ع}} | ||
* حدیث خاصف | * [[حدیث]] خاصف النعل | ||
* دوم: احادیث | * دوم: [[احادیث امامت]]، [[امیرمؤمنان]] و [[وزارت]] | ||
* سوم: حدیث | * سوم: [[حدیث غدیر]] | ||
* دلایل و شواهد دلالت مولی به | * [[دلایل]] و شواهد دلالت [[مولی]] به أولی | ||
* چهارم: احادیث | * چهارم: [[احادیث منزلت]] | ||
* پنجم: حدیث قلم و دوات(وصیت نانوشته) | * پنجم: [[حدیث]] قلم و دوات([[وصیت]] نانوشته) | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
* ششم: احادیث | * ششم: [[احادیث]] [[حجت]] | ||
* هفتم: احادیث | * هفتم: [[احادیث عصمت]] | ||
* هشتم: احادیث مرجعیت علمی و | * هشتم: [[احادیث]] [[مرجعیت علمی]] و [[دینی]] | ||
*'''شبهه چهارم: نصب عامل تفرقه: ''' | *'''[[شبهه]] چهارم: [[نصب]] عامل [[تفرقه]]: ''' | ||
* تحلیل و بررسی: | * تحلیل و بررسی: | ||
# لزوم تبعیت از حکم | # [[لزوم]] [[تبعیت]] از [[حکم]] شرعی | ||
# نصب خاص بهترین | # [[نصب خاص]] [[بهترین]] گزینه | ||
# امکان خطا در | # امکان [[خطا]] در [[انتخاب]] | ||
# گذشت علی{{ع}} عامل حفظ وحدت | # گذشت [[علی]]{{ع}} عامل [[حفظ وحدت]] [[مردم]] | ||
# جواب نقضی(نصب خلیفه اول و دوم) | # جواب نقضی([[نصب]] [[خلیفه اول]] و دوم) | ||
# پاسخ آمدی. | # پاسخ [[آمدی]]. | ||
*'''شبهه پنجم: عدم اشتهار نصب: ''' | *'''[[شبهه]] پنجم: عدم اشتهار [[نصب]]: ''' | ||
* تحلیل و بررسی: | * تحلیل و بررسی: | ||
# توجیه نصب توسط بعض | # توجیه [[نصب]] توسط بعض [[صحابه]] | ||
# امکان | # امکان [[اختفا]] | ||
# وجود انگیزه‌های سیاسی در مسئله | # وجود انگیزه‌های [[سیاسی]] در مسئله [[امامت]] | ||
# اعتراف حضرت علی{{ع}} و بعض صحابه به | # اعتراف [[حضرت علی]]{{ع}} و بعض [[صحابه]] به [[نص]] | ||
# تفکیک امامت و | # تفکیک [[امامت]] و [[خلافت]] | ||
# دلالت نکردن عدم اشتهار بر | # دلالت نکردن عدم اشتهار بر عدم | ||
# عدم ملازمه ترک نص با | # عدم ملازمه ترک [[نص]] با [[کفر]] | ||
*'''شبهه ششم: بیعت صحابه و مردم با کاندیدای سقیفه (ابوبکر): ''' | *'''[[شبهه]] ششم: [[بیعت صحابه]] و [[مردم]] با کاندیدای [[سقیفه]] ([[ابوبکر]]): ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
#شتابزدگی در تشکیل سقیفه و غیرمشروع بودن | #[[شتابزدگی]] در تشکیل [[سقیفه]] و غیرمشروع بودن آن | ||
# انگیزه‌های دنیوی در بیعت | # انگیزه‌های [[دنیوی]] در [[بیعت]] [[سقیفه]] | ||
# بیعت با اکراه و | # [[بیعت]] با اکراه و [[اجبار]] | ||
# مخالفان کاندیدای | # [[مخالفان]] کاندیدای [[سقیفه]] | ||
# تأملی در | # تأملی در [[حدیث]]«لا تجتمع امتی [[علی]] الخطا» | ||
# توجیه | # توجیه [[نصوص]] | ||
# اختفای نص و فراموشی | # اختفای [[نص]] و [[فراموشی]] آن | ||
# جلوگیری از شیوع | # جلوگیری از شیوع نظریه«[[نص]]» | ||
# قرائت سکولار از | # قرائت سکولار از [[نص]] | ||
# حذف علی {{ع}} به بهانه های | # حذف [[علی]] {{ع}} به بهانه های واهی | ||
*'''شبهه هفتم: عدم احتجاج حضرت به اصل نصب:''' | *'''[[شبهه]] هفتم: عدم [[احتجاج]] [[حضرت]] به اصل [[نصب]]:''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
* یکم: روایاتی با واژگان | * یکم: روایاتی با واژگان [[نصب]]، [[عهد]]، اختصاص، اصطفا، [[اختیار]] و أخذ | ||
* دوم: حدیث | * دوم: [[حدیث غدیر]] | ||
* سوم: حدیث | * سوم: [[حدیث منزلت]] | ||
* چهارم: حدیث | * چهارم: [[حدیث خلافت]] | ||
* حدیث | * [[حدیث وزارت]] | ||
* حدیث | * [[حدیث]] [[امیرالمؤمنین]] | ||
* نتیجه | * نتیجه گیری | ||
*'''شبهه هشتم: عدم اقدام حضرت برای تصدی حکومت: ''' | *'''[[شبهه]] هشتم: عدم [[اقدام]] [[حضرت]] برای [[تصدی]] [[حکومت]]: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
#تحصن در خانه حضرت زهرا{{س}} | #تحصن در [[خانه حضرت زهرا]]{{س}} | ||
#استنکاف از | #استنکاف از [[بیعت]] | ||
#فعالیت محرمانه و علنی و مبارزه | #فعالیت محرمانه و علنی و [[مبارزه]] مسلحانه | ||
#نصوص حضرت درباره | #[[نصوص]] [[حضرت]] درباره [[امامت]] | ||
*'''شبهه نهم: سکوت حضرت علی{{ع}}: ''' | *'''[[شبهه]] نهم: [[سکوت]] [[حضرت علی]]{{ع}}: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
#نبود | #نبود [[انصار]] | ||
#فرانرسیدن وقت | #فرانرسیدن وقت لازم | ||
#حفظ وحدت | #[[حفظ وحدت مسلمین]] | ||
#گذشت از حق | #گذشت از [[حق]] خویش | ||
*'''شبهه دهم: پذیرش بیعت ابوبکر توسط حضرت علی{{ع}}: ''' | *'''[[شبهه]] دهم: پذیرش [[بیعت ابوبکر]] توسط [[حضرت علی]]{{ع}}: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
#جلوگیری از انحراف و | #جلوگیری از [[انحراف]] و [[کفر]] | ||
#حفظ وحدت | #حفظ [[وحدت اسلامی]] | ||
#جلوگیری از | #جلوگیری از [[خون‌ریزی]] | ||
#عدم اعتبار | #عدم اعتبار [[اجماع]] | ||
*'''شبهه یازدهم: شرکت در شورای تعیین خلیفه سوم: ''' | *'''[[شبهه]] یازدهم: شرکت در شورای تعیین [[خلیفه سوم]]: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
#دفع شبهه | #[[دفع شبهه]] سکولارها | ||
#اتمام | #[[اتمام حجت]] | ||
#پرهیز از اختلاف و حفظ | #پرهیز از [[اختلاف]] و [[حفظ وحدت]] | ||
#نقض دیدگاه خلیفه | #نقض دیدگاه [[خلیفه دوم]] | ||
#رفع اتهام استبداد به | #رفع [[اتهام]] [[استبداد]] به [[رأی]] | ||
#نصوص و رفتار حضرت ناقض مشروعیت | #[[نصوص]] و [[رفتار]] [[حضرت]] ناقض [[مشروعیت]] [[خلفا]] | ||
*'''شبهه دوازدهم: نپذیرفتن حکومت بعد از قتل خلیفه سوم: ''' | *'''[[شبهه]] دوازدهم: نپذیرفتن [[حکومت]] بعد از [[قتل]] [[خلیفه سوم]]: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
#استنکاف از سیره خلفای | #استنکاف از [[سیره]] خلفای پیشین | ||
#اتمام | #[[اتمام حجت]] | ||
#پیش‌بینی فتنه‌های | #[[پیش‌بینی]] فتنه‌های [[آینده]] | ||
#رفع اتهام حرص در | #رفع [[اتهام]] [[حرص]] در [[حکومت]] | ||
#گلایه از | #گلایه از [[مردم]] | ||
#نفی صلاحیت مردم و | #نفی صلاحیت [[مردم]] و [[استهزا]] | ||
*'''شبهه سیزدهم: همکاری حضرت با خلفای وقت: ''' | *'''[[شبهه]] سیزدهم: [[همکاری]] [[حضرت]] با خلفای وقت: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
*'''شبهه چهاردهم: اقتدا به نماز خلفا: ''' | *'''[[شبهه]] چهاردهم: [[اقتدا]] به [[نماز]] [[خلفا]]: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
#نفی | #نفی [[اقتدا]] | ||
#لازمه عدم حضور در جماعات اختلاف | #لازمه عدم حضور در جماعات [[اختلاف]] [[مسلمانان]] | ||
#عدم حضور به منزله ترک فریضه | #عدم حضور به منزله ترک فریضه [[دینی]] | ||
#صحت | #صحت [[نماز]] | ||
*'''شبهه پانزدهم: رابطه فامیلی با خلیفه دوم: ''' | *'''[[شبهه]] پانزدهم: رابطه فامیلی با [[خلیفه دوم]]: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
#تردید در سند | #تردید در [[سند حدیث]] | ||
#عدم دلالت بر | #عدم دلالت بر مدعا | ||
#تصریحات حضرت به غصب حق | #تصریحات [[حضرت]] به [[غصب]] [[حق]] خویش | ||
#مصلحت | #[[مصلحت]] گرایی | ||
#تهدید و | #تهدید و اکراه | ||
#جواب | #جواب نقضی | ||
*'''شبهه شانزدهم: نام‌گذاری حضرت سه فرزند خود به نام‌های خلفا: ''' | *'''[[شبهه]] شانزدهم: نام‌گذاری [[حضرت]] سه [[فرزند]] خود به نام‌های [[خلفا]]: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
#عدم دلالت بر مدعا و ساده انگاری | #عدم دلالت بر مدعا و ساده انگاری مسئله | ||
#شایع بودن نام‌گذاری به اسامی | #شایع بودن نام‌گذاری به [[اسامی]] [[مخالفان]] | ||
#تحمیل | #تحمیل نام‌گذاری | ||
#عثمان نام برادر | #[[عثمان]] نام [[برادر]] [[حضرت]] | ||
#قصد | #قصد توریه | ||
*'''شبهه هفدهم: ستایش و تمجید از خلفا: ''' | *'''[[شبهه]] هفدهم: [[ستایش]] و [[تمجید]] از [[خلفا]]: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
#مشکل سندی روایات اهل | #[[مشکل سندی]] [[روایات اهل تسنن]] | ||
#عدم ذکر روایات افضلیت در منابع | #عدم ذکر [[روایات]] [[افضلیت]] در منابع [[شیعه]] | ||
#تعارض با روایات دیگر اهل | #[[تعارض]] با [[روایات]] دیگر [[اهل تسنن]] | ||
* تحلیل و بررسی روایت نهج البلاغه(لله بلاد فلان) | * تحلیل و بررسی [[روایت]] [[نهج البلاغه]](لله بلاد فلان) | ||
* تحلیل روایت ثقفی(فتولٌی ابوبکر) | * تحلیل [[روایت]] ثقفی(فتولٌی [[ابوبکر]]) | ||
*'''شبهه هجدهم: تعارض نصوص خلافت: ''' | *'''[[شبهه]] هجدهم: [[تعارض]] [[نصوص]] [[خلافت]]: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
#عدم گزارش روایات خلافت ابوبکر در منابع | #عدم گزارش [[روایات]] [[خلافت ابوبکر]] در منابع [[شیعی]] | ||
#گزارش مخدوش در منابع اهل | #گزارش مخدوش در منابع [[اهل سنت]] | ||
* تحلیل گزارش حسن | * تحلیل گزارش [[حسن بصری]] | ||
* تحلیل گزارش بکربن | * تحلیل گزارش بکربن أخت | ||
#اعتراف اهل سنت به عدم | #اعتراف [[اهل سنت]] به عدم [[نص]] | ||
#عدم استناد ابوبکر و | #عدم استناد [[ابوبکر]] و [[عمر]] | ||
#اعتراف خلیفه | #اعتراف [[خلیفه اول]] | ||
#اعتراف خلیفه دوم و دیگران به نص علی {{ع}}. | #اعتراف [[خلیفه دوم]] و دیگران به [[نص]] [[علی]] {{ع}}. | ||
====فصل پنجم: شبهه در دلالت نصوص امامت علی {{ع}}(توجیهات مخالفان)==== | ====فصل پنجم: [[شبهه]] در دلالت [[نصوص امامت علی]] {{ع}}(توجیهات [[مخالفان]])==== | ||
*'''توجیه اول: بیان اولویت و احقیت: ''' | *'''توجیه اول: بیان [[اولویت]] و [[احقیت]]: ''' | ||
* نقد و | * نقد و نظر | ||
#اجتهاد در مقابل | #[[اجتهاد در مقابل نص]] | ||
#تعارض با سیره امام {{ع}} | #[[تعارض]] با [[سیره امام]] {{ع}} | ||
#تعارض با مواضع بعض صحابه و دیگر | #[[تعارض]] با مواضع بعض [[صحابه]] و دیگر [[امامان]] | ||
#محذور توجیه کنندگان بین علی {{ع}}و بعض | #محذور توجیه کنندگان بین [[علی]] {{ع}}و بعض [[صحابه]] | ||
#لزوم پیروی از حقیقت نه شخص و | #[[لزوم]] [[پیروی]] از [[حقیقت]] نه شخص و اشخاص | ||
#عدم دلالت اثبات شی بر نفی | #عدم دلالت اثبات شی بر نفی ماعدا | ||
*'''توجیه دوم: حمل بر کاندیداتوری: ''' | *'''توجیه دوم: حمل بر کاندیداتوری: ''' | ||
* نقد و | * نقد و نظر | ||
#اصالت تأسیسی و احترازی در قانون | #اصالت تأسیسی و احترازی در [[قانون]] گذاری | ||
#ظهور بل نص روایات در جعل و | #[[ظهور]] بل [[نص]] [[روایات]] در [[جعل]] و انشاء | ||
#تعارض با سیره | #[[تعارض]] با [[سیره]] [[حضرت]] | ||
#تفسیر سکولار از | #[[تفسیر]] سکولار از [[امامت]] | ||
*'''توجیه سوم: اختصاص امامت بر امر هدایت و مرجعیت علمی و دینی: ''' | *'''توجیه سوم: اختصاص [[امامت]] بر امر [[هدایت]] و [[مرجعیت علمی]] و [[دینی]]: ''' | ||
* سه تقریر | * سه تقریر دیگر | ||
#تفکیک امامت و | #تفکیک [[امامت]] و [[خلافت]] | ||
#تفکیک امامت و حکومت | #تفکیک [[امامت]] و [[حکومت]] سکولار | ||
#تفکیک نصوص پیامبر از امور دنیوی و دینی(قرائت سکولار صحابه) | #تفکیک [[نصوص]] [[پیامبر]] از [[امور دنیوی]] و [[دینی]](قرائت سکولار [[صحابه]]) | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
* مصلحت | * [[مصلحت اندیشی]]؟! | ||
*'''توجیه چهارم: جوانی حضرت: ''' | *'''توجیه چهارم: [[جوانی]] [[حضرت]]: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
* اعتراف خلیفه اول و دوم بر صلاحیت علی {{ع}} | * اعتراف [[خلیفه اول]] و دوم بر صلاحیت [[علی]] {{ع}} | ||
*'''توجیه پنجم: اهل مزاح بودن حضرت: ''' | *'''توجیه پنجم: اهل مزاح بودن [[حضرت]]: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
*'''توجیه ششم: عدم پذیرش عرب: ''' | *'''توجیه ششم: عدم پذیرش [[عرب]]: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
*'''توجیه هفتم: دوست داشتن قبیله عبدالمطلب: ''' | *'''توجیه هفتم: [[دوست]] داشتن [[قبیله]] [[عبدالمطلب]]: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
*'''توجیه هشتم: کراهت جمع نبوت و امامت در یک خاندان: ''' | *'''توجیه هشتم: کراهت جمع [[نبوت]] و [[امامت]] در یک [[خاندان]]: ''' | ||
*'''توجیه نهم: اصل ترتب(دو مرحله و اولویت برای خلافت): ''' | *'''توجیه نهم: اصل ترتب(دو مرحله و [[اولویت]] برای [[خلافت]]): ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
*'''توجیه دهم: اصل ضرورت و حکم ثانوی: ''' | *'''توجیه دهم: اصل [[ضرورت]] و [[حکم]] ثانوی: ''' | ||
* ادله این دیدگاه(بیعت مشروعیت زا) | * [[ادله]] این دیدگاه([[بیعت]] [[مشروعیت]] زا) | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
*'''توجیه یازدهم: امامت حضرت متوقف به اقدام: ''' | *'''توجیه یازدهم: [[امامت]] [[حضرت]] متوقف به [[اقدام]]: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
*'''توجیه دوازدهم: امامت حضرت متوقف به بیعت مردم(مشروعیت سیاسی): ''' | *'''توجیه دوازدهم: [[امامت]] [[حضرت]] متوقف به [[بیعت]] [[مردم]]([[مشروعیت سیاسی]]): ''' | ||
* نقد و | * نقد و نظر | ||
*'''توجیه سیزدهم: ادعای نسخ امامت علی {{ع}}: ''' | *'''توجیه سیزدهم: ادعای [[نسخ]] [[امامت علی]] {{ع}}: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
*'''توجیه چهاردهم: تعارض نصوص: ''' | *'''توجیه چهاردهم: [[تعارض]] [[نصوص]]: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
*'''توجیه پانزدهم: اثبات مطلق خلافت نه خلافت بلافصل: ''' | *'''توجیه پانزدهم: اثبات مطلق [[خلافت]] نه [[خلافت بلافصل]]: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
*'''توجیه شانزدهم: اختصاص امامت به ولایت معنوی: ''' | *'''توجیه شانزدهم: اختصاص [[امامت]] به [[ولایت]] [[معنوی]]: ''' | ||
* تحلیل و بررسی. | * تحلیل و بررسی. | ||
====فصل ششم: شبهاتی پیرامون صفات امام {{ع}}==== | ====فصل ششم: شبهاتی پیرامون [[صفات امام]] {{ع}}==== | ||
*'''شیهه اول: انکار علم غیب امامان: ''' | *'''شیهه اول: [[انکار]] [[علم غیب]] [[امامان]]: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
#قرائت متفاوت از حقیقت | #قرائت متفاوت از [[حقیقت امامت]] | ||
#اعتبار علم غیب در حوزه | #اعتبار [[علم غیب]] در [[حوزه]] [[دین]] | ||
#فلسفه امامت ملازم با علم | #[[فلسفه امامت]] ملازم با [[علم غیب]] | ||
#علم غیب رهاورد ولایت باطنی | #[[علم غیب]] رهاورد [[ولایت باطنی امام]] | ||
#علم غیب لازمه صفت عصمت و حجت | #[[علم غیب]] لازمه صفت [[عصمت]] و [[حجت الهی]] | ||
#روایات مثبت علم غیب | #[[روایات]] مثبت [[علم غیب]] [[امامان]] | ||
*'''شبهه دوم: علم غیب امامان مجعول متکلمان: ''' | *'''[[شبهه]] دوم: [[علم غیب]] [[امامان]] مجعول [[متکلمان]]: ''' | ||
*'''شبهه سوم: نفی علم غیب در بعض روایات: ''' | *'''[[شبهه]] سوم: [[نفی علم غیب]] در بعض [[روایات]]: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
#توجه به مخاطب | #توجه به مخاطب مقصّره | ||
#توجه به مخاطب | #توجه به مخاطب غالی | ||
#نفی علم استقلالی نه | #نفی [[علم استقلالی]] نه تابع | ||
#نفی علم فعلی نه | #نفی [[علم فعلی]] نه مطلق | ||
*'''شبهه چهارم: عدم اعتبار علم غیب در امام و امامت: ''' | *'''[[شبهه]] چهارم: عدم اعتبار [[علم غیب]] در [[امام]] و [[امامت]]: ''' | ||
* نقد و | * نقد و نظر | ||
#فروکاستن مقام امامت به حاکم و شخص | #فروکاستن [[مقام امامت]] به [[حاکم]] و شخص عادی | ||
#مخالفت با | #[[مخالفت]] با [[روایات]] | ||
#ناسازگاری با فلسفه | #ناسازگاری با [[فلسفه امامت]] | ||
*'''شبهه پنجم: ناسازگاری علم غیب با بعض اعمال ائمه اطهار: ''' | *'''[[شبهه]] پنجم: ناسازگاری [[علم غیب]] با بعض [[اعمال]] [[ائمه اطهار]]: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
#دیدگاه‌های مختلف در علم غیب | #دیدگاه‌های مختلف در [[علم غیب امام]] | ||
#معذورات عمل به علم | #معذورات عمل به [[علم غیب]] | ||
* شبهه علم امام حسین و مسلم بن | * [[شبهه]] [[علم]] [[امام حسین]] و [[مسلم بن عقیل]] | ||
* خوردن زهر توسط | * خوردن زهر توسط [[امامان]] | ||
* حمل اعترافات و اعمال خلاف علم غیب بر علم | * حمل اعترافات و [[اعمال]] خلاف [[علم غیب]] بر [[علم]] ظاهری | ||
*'''شبهه ششم: شبهه عدم استفاده امامان از صفات فرابشری در معرفی خود: ''' | *'''[[شبهه]] ششم: [[شبهه]] عدم استفاده [[امامان]] از صفات فرابشری در معرفی خود: ''' | ||
*'''شبهه هفتم: انکار عصمت امامان: ''' | *'''[[شبهه]] هفتم: [[انکار]] [[عصمت امامان]]: ''' | ||
*'''شبهه هشتم: تعارض عصمت امامان با روایات و ادعیه: ''' | *'''[[شبهه]] هشتم: [[تعارض]] [[عصمت امامان]] با [[روایات]] و [[ادعیه]]: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
#مخالفت با آیات و روایات | #[[مخالفت]] با [[آیات]] و [[روایات نبوی]] | ||
#کلام حضرت بیان یک اصل کلی و نه | #[[کلام]] [[حضرت]] بیان یک اصل کلی و نه شخصی | ||
#امکان صدور خطا در صورت عدم یاری | #امکان صدور [[خطا]] در صورت عدم [[یاری]] [[خدا]] | ||
#نصوص دیگر حضرت دال بر | #[[نصوص]] دیگر [[حضرت]] دال بر [[عصمت]] | ||
* تقریر دیگر شبهه: اعتراف امامان به گناهان در | * تقریر دیگر [[شبهه]]: اعتراف [[امامان]] به [[گناهان]] در [[ادعیه]] | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
#تفسیر | #[[تفسیر]] [[عرفانی]] | ||
#تفسیر تعلیمی و | #[[تفسیر]] تعلیمی و [[تربیتی]] | ||
#حمل بر استغفار | #حمل بر [[استغفار]] دفعی | ||
#استغفار ازکناهان | #[[استغفار]] ازکناهان [[امت]] | ||
#عدم امکان حمل بر ظاهر | #عدم امکان حمل بر ظاهر [[دعاها]] | ||
#نقض در دعاهای پیامبر {{صل}} | #نقض در [[دعاهای پیامبر]] {{صل}} | ||
*'''شبهه نهم: انکار حجت انگاری امامان: ''' | *'''[[شبهه]] نهم: [[انکار]] [[حجت]] انگاری [[امامان]]: ''' | ||
*'''شبهه دهم: اختصاص حجیت به امور عبادی و فردی: ''' | *'''[[شبهه]] دهم: اختصاص [[حجیت]] به [[امور عبادی]] و فردی: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
*'''شبهه یازدهم: نسبت بقا و حفظ زمین و آسمان‌ها به امامان: ''' | *'''[[شبهه]] یازدهم: نسبت بقا و حفظ [[زمین]] و [[آسمان‌ها]] به [[امامان]]: ''' | ||
* تحلیل و | * تحلیل و بررسی | ||
* پاسخ شبهه حافظ جهان پیش از | * پاسخ [[شبهه]] [[حافظ]] [[جهان]] پیش از [[امامان]] | ||
*'''شبهه دوازدهم: انکار ولایت تکوینی امامان: ''' | *'''[[شبهه]] دوازدهم: [[انکار]] [[ولایت تکوینی]] [[امامان]]: ''' | ||
#ولایت تکوینی رهاورد قرب | #[[ولایت تکوینی]] رهاورد [[قرب الهی]] | ||
#تجربه‌های عادی و | #تجربه‌های عادی و [[عرفانی]] | ||
#اعتراف | #اعتراف [[اشاعره]] | ||
#قرآن و ولایت تکوینی غیر | #[[قرآن]] و [[ولایت تکوینی]] غیر [[پیامبران]] | ||
#تبیین ولایت تکوینی از طریق علیت طولی یا | #[[تبیین]] [[ولایت تکوینی]] از طریق علیت طولی یا مظهریت | ||
* | * کتابنامه | ||
* فهرست | * فهرست [[شبهات]] | ||
* فهرست | * فهرست [[آیات]] | ||
* فهرست | * فهرست [[روایات]] | ||
* | * نمایه | ||
* فهرست اشعار.<ref>[http://164.138.18.205/database/bookpdf/92/92B26367.pdf فهرست pdf در وبگاه خانه کتاب]</ref> | * فهرست اشعار.<ref>[http://164.138.18.205/database/bookpdf/92/92B26367.pdf فهرست pdf در وبگاه خانه کتاب]</ref> | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
| خط ۴۱۹: | خط ۴۱۷: | ||
==دربارهٔ پدیدآورنده== | ==دربارهٔ پدیدآورنده== | ||
{{:محمد حسن قدردان قراملکی}} | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۴۴۸: | خط ۴۴۴: | ||
[[رده:آثار پاسخ‌دهنده به پرسمان علم غیب]] | [[رده:آثار پاسخ‌دهنده به پرسمان علم غیب]] | ||
[[رده:کتاب‌های پاسخ‌دهنده به پرسمان علم غیب]] | [[رده:کتاب‌های پاسخ‌دهنده به پرسمان علم غیب]] | ||
[[رده:موجود در کتابخانه]] | |||
نسخهٔ ۶ ژانویهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۹:۰۳
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
| امامت | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| ترجمهٔ کتاب | پاسخ به شبهات کلامی: امامت |
| نویسنده | محمد حسن قدردان قراملکی |
| موضوع | امامت و ولایت |
| مذهب | [[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]] |
| ناشر | [[:رده:انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی]][[رده:انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی]] |
| محل نشر | تهران، ایران |
| سال نشر | چاپ اول: ۱۳۸۸ چاپ دوم: ۱۳۹۲ ش |
| شابک | ۹۷۸-۹۶۴-۲۹۸۲-۷۳-۸ |
| شماره ملی | ۱۰۵۹۹۳۳ |
امامت، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی شبهات پیرامون امامت با رویکرد کلامی (کلام فلسفی)، می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر محمد حسن قدردان قراملکی است و پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی انتشار آن را به عهده داشته است.[۱]
دربارهٔ کتاب
کتاب حاضر، دفتر چهارم «امامت» از سلسله دفترهای «پاسخ به شبهات کلامی» می‌باشد این کتاب در یک مقدمه و شش فصل با عنوان «امامت» تدوین شده است. فصل اول آن به "کلیات"، فصل دوم "شبهاتی پیرامون امامت و نقد آن"، فصل سوم"شبهه ناسازگاری امامت با اصل خاتمیت"، فصل چهارم "شبهاتی پیرامون اصل نصب و نقد آن"، فصل پنجم "شبهه در دلالت نصوص امامت علی(ع) (توجیهات مخالفان)" و فصل ششم آن به"شبهاتی پیرامون صفات امام(ع)"اختصاص دارد. نگارنده در این دفتر می‌کوشد شبهات پیرامون امامت را با رویکرد کلامی (کلام فلسفی) مورد تحلیل و ارزیابی قرار دهد، البته رویکرد عمده این تحقیق کلامی است که به ضرورت گاهی از رهیافت عرفانی و فلسفی نیز سود برده است. مؤلف هدف و غایت ازاین تحقیق را تبیین عقلانی مسئله امامت و رفع شبهات ناظر بر آن از طرف برادران اهل سنت و طیف خاص روشنفکران می‌داند و نیز برآن است که خواننده در این تحقیق علاوه بر دریافت پاسخ شبهه در بعضی موارد با تحلیل‌ها و نکته‌ها و پاسخ‌های جدید نویسنده نیز مواجه خواهد شد که محصول تأمل نگارنده در زوایای موضوع می‌باشد[۲].
فهرست کتاب
مقدمه
فصل اول: کلیات
- ۱. چگونگی تعیین حاکم (اصل نصب یا انتخاب)
- ۲. نگاه حداقلی و حداکثری به صفات امام(علم و عصمت)
- ۳. حجت الهی و مرجعیت علمی و دینی امام
- ۴. امام واسطه فیض و قطب (رویکرد فلسفی – عرفانی)
- ۵. وجوب عقلی یا نقلی امامت
- ج. مراتب و شئون امام و امامت
- دوم: فلسفه امامت
- هدایت مردم
- مرجعیت دینی
- عدم بلوغ کامل عقلی مخاطبان
- تشریع احکام فرعی
- تشکیل حکومت دینی
- امامان واسطه فیض الهی
- سوم: ضرورت شناخت امام
- چهارم: اثبات نظریه انتصاب شیعه:
- یکم. رویکرد نقلی
- دوم. رویکرد تحلیلی و عقلی
- ادله و شواهد لزوم نصب:
- خطرات داخلی و خارجی صدر اسلام
- نصب عامل حفظ وحدت و جلوگیری از اختلافات قومی
- علم به شخص اصلح و لزوم معرفی و نصب آن
- اعتبار عصمت امام مقتضی نصب
- نصب لازمه دین خاتم و جاودان
- تعیین جانشین رویه پیامبران پیشین
- تعیین جانشین و وصی سفارش قرآن
- تعیین جانشین مبنا و رویه پیامبر در اداره کشور
- لازمه عدم نص، برتری دو خلیفه اول بر پیامبر(ص)
- کشف نه نصب
- اشکالات فقهی و حقوقی نظریه رقیب (انتخاب)
- مصداق نصب؟
فصل دوم: شبهاتی پیرامون امامت و نقد آن
- اشکال وابسته به انکار حسن و قبح عقلی
- خلط وجوب اعتباری و تکوینی
- شبهه دوم: نظریه وجوب تعیین امام، بدعت‌آمیز:
- تحلیل و بررسی
- شبهه سوم: کلامی‌انگاری امامت بدعت‌آمیز:
- نقد ونظر
- شبهه چهارم: تکفیر مخالفان امامت
- تحلیل و بررسی
- شبهه پنجم: موروثی نمودن امامت
- تحلیل و بررسی
- عالمان اهل سنت و اعتراف به فضایل امامان
- اعترافات سه خلیفه اول
- اعترافات معتزله
- شبهه ششم: امامت در کودکی:
- تحلیل و بررسی
- شبهه هفتم: برتری امامت بر نبوت:
- تحلیل و بررسی
- شبهه هشتم: برتری امامان شیعه بر پیامبران:
- تحلیل و بررسی
- شبهه نهم: استبعاد مقام امامت بدون نبوت:
- تحلیل و بررسی(ولایت گوهر نبوت)
- شبهه دهم: امامت ناسازگار با دموکراسی:
- نقد و نظر
- نقد اول: تعدد مدلهای دموکراسی
- نسبت اسلام و تشیع با دموکراسی
- نقد دوم: مشارکت مردم در عرصه سیاست در نگاه شیعه
- پیامبر اسلام(ص)
- امام علی(ع)
- نقد سوم: تمایز امامت و حکومت
- نقد چهارم: امامان نخبگان انحصاری حاکمان شایسته
- نقد پنجم: نیاز دموکراسی حقیقی به بستر لازم
- نقد ششم: تقدیم حکم الهی بر دموکراسی
- نقد هفتم: کاستی‌های دموکراسی
- اعتراف اندیشوران غربی
- نقد هشتم: جواب نقضی
- ارزیابی کلی
- شبهه یازدهم: غیبت امام ناسازگار با دموکراسی:
- نقد و نظر
- شبهه دوازدهم: مهدویت ناسازگار با دموکراسی:
- نقد و نظر
- نادیده انگاشتن فضایل جامعه مهدوی
- رضایت همه شهروندان از حکومت مهدوی
- دموکراسی مقدمه و ابزار نه هدف
- مسلمانان اکثریت شهروندان جامعه مهدوی
- رعایت حقوق اقلیت‌ها.
فصل سوم: شبهه ناسازگاری امامت با اصل خاتمیت
- شبهه اول: مبنای عقلی ضرورت امامت ناسازگار با خاتمیت:
- تحلیل و بررسی
- تفاوت صدر اسلام با عصر غیبت
- شبهه دوم: عصمت امام ناسازگار با خاتمیت:
- تحلیل و نظر
- شبهه سوم: واجب الاطاعة انگاری امام ناسازگار با خاتمیت:
- شبهه چهارم: حجت الهی انگاری امامان ناسازگار با خاتمیت:
- تقریر شبهه
- الف) ناسازگاری با شخصیت حقوقی پیامبر(ص)
- ب) عدم حجیت روایات ائمه(ع)
- نقد و نظر:
- ادعای بدون دلیل
- حجت و مفترض الطاعه لازمه عصمت
- سفارش فرآن به اطاعت و جعل حجیت
- جعل حجیت توسط پیامبر(ص)
- حجیت امام علی(ع) در طول حجیت پیامبر(ص) و خدا
- تحلیل و بررسی
- شبهه پنجم: الهام و ولایت باطنی امام ناسازگار با خاتمیت:
- نقد و نظر:
- وقوع الهام و ارتباط غیبی در غیر پیامبران
- مقام امامت و ولایت فراتر از نبوت(نگاه عرفانی)
- اعتراف اهل سنت به اصل الهام و مکاشفه
- تصریح به روح باطنی امامان در روایات نبوی
- پاسخ نقضی به دهلوی و سروش
- شبهه ششم: ولایت تشریعی امام ناسازگار با کمال و خاتمیت دین:
- تحلیل و بررسی:
- توضیح اصل تشریع و تخطئه
- تشریع پیامبر(ص) کاشف واقع
- تشریع امامان در طول تشریع نبوی و مکمل آن
- تشریع امامان در طول تشریع الهی
- تشریع امامان مکمل دین در جرئیات
- جمع نظریه موافقان و مخالفان
- شبهه هفتم: علم لدنی امام ناسازگار با خاتمیت:
- تحلیل و بررسی
- عدم اختصاص علم لدنی به پیامبران
- تصریح پیامبر به علم لدنی امامان
- تصریح امام علی(ع) به علم غیب خویش
- اعتراف بعض اهل سنت به علم غیب امام
- علم غیب رهاورد علم باطنی
فصل چهارم: شبهاتی پیرامون اصل نصب و نقد آن
- شبهه اول: نبود نصب در قرآن:
- نقد و نظر
- یکم: وجود آیات ظاهر نصب
- شبهه دوم: عدم ذکر نام علی(ع) در فرآن:
- نقد و نظر
- شبهه سوم: نبود نصب در روایات نبوی:
- نقد و نظر
- یکم: احادیث خلافت
- تصریح به خلافت حضرت علی(ع)
- حدیث خاصف النعل
- دوم: احادیث امامت، امیرمؤمنان و وزارت
- سوم: حدیث غدیر
- دلایل و شواهد دلالت مولی به أولی
- چهارم: احادیث منزلت
- پنجم: حدیث قلم و دوات(وصیت نانوشته)
- تحلیل و بررسی
- ششم: احادیث حجت
- هفتم: احادیث عصمت
- هشتم: احادیث مرجعیت علمی و دینی
- شبهه چهارم: نصب عامل تفرقه:
- تحلیل و بررسی:
- لزوم تبعیت از حکم شرعی
- نصب خاص بهترین گزینه
- امکان خطا در انتخاب
- گذشت علی(ع) عامل حفظ وحدت مردم
- جواب نقضی(نصب خلیفه اول و دوم)
- پاسخ آمدی.
- توجیه نصب توسط بعض صحابه
- امکان اختفا
- وجود انگیزه‌های سیاسی در مسئله امامت
- اعتراف حضرت علی(ع) و بعض صحابه به نص
- تفکیک امامت و خلافت
- دلالت نکردن عدم اشتهار بر عدم
- عدم ملازمه ترک نص با کفر
- شبهه ششم: بیعت صحابه و مردم با کاندیدای سقیفه (ابوبکر):
- تحلیل و بررسی
- شتابزدگی در تشکیل سقیفه و غیرمشروع بودن آن
- انگیزه‌های دنیوی در بیعت سقیفه
- بیعت با اکراه و اجبار
- مخالفان کاندیدای سقیفه
- تأملی در حدیث«لا تجتمع امتی علی الخطا»
- توجیه نصوص
- اختفای نص و فراموشی آن
- جلوگیری از شیوع نظریه«نص»
- قرائت سکولار از نص
- حذف علی (ع) به بهانه های واهی
- شبهه هفتم: عدم احتجاج حضرت به اصل نصب:
- تحلیل و بررسی
- یکم: روایاتی با واژگان نصب، عهد، اختصاص، اصطفا، اختیار و أخذ
- دوم: حدیث غدیر
- سوم: حدیث منزلت
- چهارم: حدیث خلافت
- حدیث وزارت
- حدیث امیرالمؤمنین
- نتیجه گیری
- شبهه هشتم: عدم اقدام حضرت برای تصدی حکومت:
- تحلیل و بررسی
- تحصن در خانه حضرت زهرا(س)
- استنکاف از بیعت
- فعالیت محرمانه و علنی و مبارزه مسلحانه
- نصوص حضرت درباره امامت
- نبود انصار
- فرانرسیدن وقت لازم
- حفظ وحدت مسلمین
- گذشت از حق خویش
- شبهه دهم: پذیرش بیعت ابوبکر توسط حضرت علی(ع):
- تحلیل و بررسی
- جلوگیری از انحراف و کفر
- حفظ وحدت اسلامی
- جلوگیری از خون‌ریزی
- عدم اعتبار اجماع
- دفع شبهه سکولارها
- اتمام حجت
- پرهیز از اختلاف و حفظ وحدت
- نقض دیدگاه خلیفه دوم
- رفع اتهام استبداد به رأی
- نصوص و رفتار حضرت ناقض مشروعیت خلفا
- استنکاف از سیره خلفای پیشین
- اتمام حجت
- پیش‌بینی فتنه‌های آینده
- رفع اتهام حرص در حکومت
- گلایه از مردم
- نفی صلاحیت مردم و استهزا
- شبهه سیزدهم: همکاری حضرت با خلفای وقت:
- تحلیل و بررسی
- شبهه چهاردهم: اقتدا به نماز خلفا:
- تحلیل و بررسی
- عدم دلالت بر مدعا و ساده انگاری مسئله
- شایع بودن نام‌گذاری به اسامی مخالفان
- تحمیل نام‌گذاری
- عثمان نام برادر حضرت
- قصد توریه
- تحلیل و بررسی روایت نهج البلاغه(لله بلاد فلان)
- تحلیل روایت ثقفی(فتولٌی ابوبکر)
- شبهه هجدهم: تعارض نصوص خلافت:
- تحلیل و بررسی
- عدم گزارش روایات خلافت ابوبکر در منابع شیعی
- گزارش مخدوش در منابع اهل سنت
- تحلیل گزارش حسن بصری
- تحلیل گزارش بکربن أخت
- اعتراف اهل سنت به عدم نص
- عدم استناد ابوبکر و عمر
- اعتراف خلیفه اول
- اعتراف خلیفه دوم و دیگران به نص علی (ع).
فصل پنجم: شبهه در دلالت نصوص امامت علی (ع)(توجیهات مخالفان)
- اجتهاد در مقابل نص
- تعارض با سیره امام (ع)
- تعارض با مواضع بعض صحابه و دیگر امامان
- محذور توجیه کنندگان بین علی (ع)و بعض صحابه
- لزوم پیروی از حقیقت نه شخص و اشخاص
- عدم دلالت اثبات شی بر نفی ماعدا
- توجیه دوم: حمل بر کاندیداتوری:
- نقد و نظر
- اصالت تأسیسی و احترازی در قانون گذاری
- ظهور بل نص روایات در جعل و انشاء
- تعارض با سیره حضرت
- تفسیر سکولار از امامت
- توجیه سوم: اختصاص امامت بر امر هدایت و مرجعیت علمی و دینی:
- سه تقریر دیگر
- تفکیک امامت و خلافت
- تفکیک امامت و حکومت سکولار
- تفکیک نصوص پیامبر از امور دنیوی و دینی(قرائت سکولار صحابه)
- تحلیل و بررسی
- مصلحت اندیشی؟!
- توجیه چهارم: جوانی حضرت:
- تحلیل و بررسی
- اعتراف خلیفه اول و دوم بر صلاحیت علی (ع)
- توجیه پنجم: اهل مزاح بودن حضرت:
- تحلیل و بررسی
- توجیه ششم: عدم پذیرش عرب:
- تحلیل و بررسی
- توجیه هفتم: دوست داشتن قبیله عبدالمطلب:
- تحلیل و بررسی
- توجیه هشتم: کراهت جمع نبوت و امامت در یک خاندان:
- توجیه نهم: اصل ترتب(دو مرحله و اولویت برای خلافت):
- تحلیل و بررسی
- توجیه دهم: اصل ضرورت و حکم ثانوی:
- ادله این دیدگاه(بیعت مشروعیت زا)
- تحلیل و بررسی
- توجیه یازدهم: امامت حضرت متوقف به اقدام:
- تحلیل و بررسی
- توجیه دوازدهم: امامت حضرت متوقف به بیعت مردم(مشروعیت سیاسی):
- نقد و نظر
- توجیه سیزدهم: ادعای نسخ امامت علی (ع):
- تحلیل و بررسی
- توجیه چهاردهم: تعارض نصوص:
- تحلیل و بررسی
- توجیه پانزدهم: اثبات مطلق خلافت نه خلافت بلافصل:
- تحلیل و بررسی
- توجیه شانزدهم: اختصاص امامت به ولایت معنوی:
- تحلیل و بررسی.
فصل ششم: شبهاتی پیرامون صفات امام (ع)
- قرائت متفاوت از حقیقت امامت
- اعتبار علم غیب در حوزه دین
- فلسفه امامت ملازم با علم غیب
- علم غیب رهاورد ولایت باطنی امام
- علم غیب لازمه صفت عصمت و حجت الهی
- روایات مثبت علم غیب امامان
- توجه به مخاطب مقصّره
- توجه به مخاطب غالی
- نفی علم استقلالی نه تابع
- نفی علم فعلی نه مطلق
- فروکاستن مقام امامت به حاکم و شخص عادی
- مخالفت با روایات
- ناسازگاری با فلسفه امامت
- شبهه پنجم: ناسازگاری علم غیب با بعض اعمال ائمه اطهار:
- تحلیل و بررسی
- دیدگاه‌های مختلف در علم غیب امام
- معذورات عمل به علم غیب
- شبهه علم امام حسین و مسلم بن عقیل
- خوردن زهر توسط امامان
- حمل اعترافات و اعمال خلاف علم غیب بر علم ظاهری
- شبهه ششم: شبهه عدم استفاده امامان از صفات فرابشری در معرفی خود:
- شبهه هفتم: انکار عصمت امامان:
- شبهه هشتم: تعارض عصمت امامان با روایات و ادعیه:
- تحلیل و بررسی
- مخالفت با آیات و روایات نبوی
- کلام حضرت بیان یک اصل کلی و نه شخصی
- امکان صدور خطا در صورت عدم یاری خدا
- نصوص دیگر حضرت دال بر عصمت
- تفسیر عرفانی
- تفسیر تعلیمی و تربیتی
- حمل بر استغفار دفعی
- استغفار ازکناهان امت
- عدم امکان حمل بر ظاهر دعاها
- نقض در دعاهای پیامبر (ص)
- شبهه نهم: انکار حجت انگاری امامان:
- شبهه دهم: اختصاص حجیت به امور عبادی و فردی:
- تحلیل و بررسی
- شبهه یازدهم: نسبت بقا و حفظ زمین و آسمان‌ها به امامان:
- تحلیل و بررسی
- پاسخ شبهه حافظ جهان پیش از امامان
- شبهه دوازدهم: انکار ولایت تکوینی امامان:
- ولایت تکوینی رهاورد قرب الهی
- تجربه‌های عادی و عرفانی
- اعتراف اشاعره
- قرآن و ولایت تکوینی غیر پیامبران
- تبیین ولایت تکوینی از طریق علیت طولی یا مظهریت
دربارهٔ پدیدآورنده
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد حسن قدردان قراملکی، (متولد ۱۳۴۴ ش، تبریز)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: جواد تبریزی، جعفر سبحانی و عبدالله جوادی آملی پیگیری کرد. عضوهیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، انجمن عالی حکمت و انجمن مهدویت از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است.«امامت»، «آیین خاتم»، «خداشناسی توحیدی»، «خاتمیت و جاودانگى اسلام»، «حکومت دینى از منظر استاد شهید مطهرى»، «حقوق متقابل مردم و حکومت»، «خدا در حکمت و شریعت»، «معجزه در قلمرو عقل و دین»، «جایگاه مصلحت در سیره نظری و عملی معصومان (ع)»، «حدوث و قدم»، «اسلام»، «نقش پیامبر در وحی»، «امامت علی و توجیه‌های مخالفان»، «تحلیلی از وحی و شبهات آن» و «حقیقت وحی تجربه دینی یا عرفانی؟» برخی از این آثار است.[۴]