آزادی اقلیت‌ها: تفاوت میان نسخه‌ها

{{اصلی|آزادی شعائر دینی اقلیت‌های دینی}}

[[اقلیت‌های دینی]] که در [[انتخاب]] [[اسلام]] یا بقای بر [[آیین]] خویش مختارند، در [[حکومت اسلامی]] در انجام [[امور عبادی]] و [[شعائر]] [[دینی]] خود آزادند. آنان می‌توانند در معابدشان به انجام امور مذهبی بپردازند و به [[قوانین]] و [[احکام شریعت]] خود عمل کنند، برای مثال در حریم‌های خصوصی خود مانند [[خانه]] یا [[معبد]] شراب یا گوشت خوک بخورند.

==آزادی‌های سیاسی اقلیت‌های دینی==

[[آزادی‌های سیاسی]] [[اقلیت‌ها]] به دلیل در [[اقلیت]] بودن‌شان محدود خواهد بود. در هیچ کشوری گروه اقلیت نمی‌تواند [[مناصب]] کلیدی [[حکومت]] مانند [[ریاست]] [[قوای سه‌گانه]] را اشغال کند و به اصطلاح زمام امور را به دست گیرد. [[اقلیت‌های دینی]] در [[جامعه اسلامی]] نیز از این اصل مستثنا نیستند.

ریاست فرد غیرمسلمان بر امور [[مسلمانان]]، چه براساس [[نظریه انتصاب]] و چه [[نظریه انتخاب]]، میسر نمی‌شود، چرا که هر دو نظریه بر [[اسلام]] و [[تعهد]] فرد منتخب تأکید می‌کند؛ علاوه بر این، در نظریه انتخاب [[مردم]] [[مؤمن]] هیچ وقت فرد غیرمؤمنی را به ریاست امور خود برنمی‌گزینند. در این راستا مسأله [[قضاوت]] که روشن است و [[قاضی]] باید فردی [[مسلمان]] با شرایط خاص خود باشد؛ اما درباره پست‌های میانی [[قوه مجریه]]، مانند [[وزارت]] یا معاونت‌های آن و [[مقامات]] استانی و شهری دلیل خاصی بر [[محدودیت]] اقلیت‌ها نیست. از [[سیره]] [[پیامبر اسلام]]{{صل}} چنین برمی‌آید که آن [[حضرت]] در برخی امور با [[اهل کتاب]] [[متعهد]] و [[امین]] مشاوره می‌کرد و چه بسا آنان را مسؤول اموری قرار می‌داد<ref>کتاب الخراج، ص۲۵۶؛ آدم متز، الحضارة الاسلامیه، ج۱، ص۱۰۵.</ref>، چنان‌که [[قرآن کریم]] بعضی از اهل کتاب را [[تمجید]] و به [[امانت‌داری]] [[وصف]] کرده است<ref>{{متن قرآن|وَإِنَّ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَمَنْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِمْ خَاشِعِينَ لِلَّهِ لَا يَشْتَرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ ثَمَنًا قَلِيلًا أُولَئِكَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ إِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ}} «و بی‌گمان برخی از اهل کتاب کسانی هستند که به خداوند و به آنچه برای شما و برای آنها فرو فرستاده‌اند، ایمان دارند؛ برای خداوند فروتنی می‌ورزند و آیات خداوند را به بهای کم نمی‌فروشند؛ آنانند که پاداششان نزد پروردگار آنهاست؛ بی‌گمان خداوند حسابرس سریع است» سوره آل عمران، آیه ۱۹۹؛ {{متن قرآن|وَلَوْ أَنَّهُمْ أَقَامُوا التَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِيلَ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِمْ مِنْ رَبِّهِمْ لَأَكَلُوا مِنْ فَوْقِهِمْ وَمِنْ تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ مِنْهُمْ أُمَّةٌ مُقْتَصِدَةٌ وَكَثِيرٌ مِنْهُمْ سَاءَ مَا يَعْمَلُونَ}} «و اگر آنان تورات و انجیل و آنچه را از پروردگارشان به سوی آنها فرو فرستاده شده است، بر پا می‌داشتند از نعمت‌های آسمانی و زمینی برخوردار می‌شدند؛ برخی از ایشان امتی میانه‌رو هستند و بسیاری از آنان آنچه انجام می‌دهند زشت است» سوره مائده، آیه ۶۶؛ {{متن قرآن|لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَةً لِلَّذِينَ آمَنُوا الْيَهُودَ وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا وَلَتَجِدَنَّ أَقْرَبَهُمْ مَوَدَّةً لِلَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَى ذَلِكَ بِأَنَّ مِنْهُمْ قِسِّيسِينَ وَرُهْبَانًا وَأَنَّهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ}} «بی‌گمان یهودیان و مشرکان را دشمن‌ترین مردم به مؤمنان می‌یابی و نزدیک‌ترین آنان در دوستی به مؤمنان کسانی را می‌یابی که می‌گویند ما مسیحی هستیم؛ این از آن روست که برخی از آنان کشیشان و راهبانی (حقجو) هستند و اینکه آنان گردنکشی نمی‌کنند» سوره مائده، آیه ۸۲؛ برخی محققان آیات فوق را مستند پلورالیزم دینی قرار دادند. برای نقد این دیدگاه، ر.ک: محمدحسن قدردان قراملکی، قرآن و پلورالیزم، ص۱۸۲.</ref>.

==آزادی عقیده اقلیت‌های دینی==

{{اصلی|آزادی عقیده اقلیت‌های دینی}}

همان‌گونه که از اصطلاح «[[اقلیت‌های دینی]]» پیداست آنان [[مسلمان]] نبوده و دارای [[عقاید]] دیگری هستند (مطالب مرتبط با [[آزادی عقیده]] و [[عدم اجبار به پذیرفتن اسلام]] در مدخل‌های مربوطه مطالعه شوند). در [[فقه]]، آزادی عقیده اقلیت‌های دینی ([[پیروان]] [[زرتشت]]، [[یهودیت]]، [[مسیحیت]] و [[صابئان]] بنابر قولی) با توافق و امضای قراردادی به رسمیت شناخته شده است و جای مناقشه نیست، چون مبنای آن صریح [[آیات قرآن]] است.

==آزادی بیان اقلیت‌های دینی==

{{اصلی|آزادی بیان اقلیت‌های دینی}}

با [[پذیرفتن]] [[اقلیت‌ها]] به عنوان [[شهروند]] [[حکومت اسلامی]]، آنان - به تعبیر [[امام خمینی]] - از [[حقوق]] طبیعی خویش برخوردار خواهند بود. [[آزادی بیان]] و اظهار مواضع [[اعتقادی]]، [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] خویش در کمال [[امنیت]] یکی از این حقوق به شمار می‌رود. [[اهل کتاب]] در [[حکومت پیامبر]] از این [[آزادی]] و [[حق]] طبیعی برخوردار بودند. نگاهی به [[آیات]] و کتب [[تاریخی]] مؤید این ادعاست. اهل کتاب [[آزاد]] بودند که درباره [[دین]] خویش با [[پیامبر]] به [[گفت‌وگو]] و چه بسا [[مجادله]] بپردازند و خود را به حق و [[مسلمانان]] را بر طریق [[ضلالت]] توصیف کنند: {{متن قرآن|وَقَالُوا كُونُوا هُودًا أَوْ نَصَارَى تَهْتَدُوا}}<ref>«و گفتند: یهودی یا مسیحی باشید تا راه یابید» سوره بقره، آیه ۱۳۵.</ref>. در این [[آیه]] اهل کتاب [[راه هدایت]] را به [[یهودیت]] و [[مسیحیت]] منحصر کرده و در کمال آزادی از مسلمانان می‌خواهند که به دین آنان بگروند. ابن‌هشام در [[سیره]] خود به این [[دعوت]] [[یهودیان]] و [[مسیحیان]] اشاره کرده است<ref>ر.ک: ابن‌هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۱۹۸ و ۲۰۷.</ref>.

==آزادی مالکیت اقلیت‌های دینی==

[[محمد]] [[پیامبر خدا]] ملتزم می‌شود که جان و [[مال]] و [[اراضی]] و [[عقاید]] و [[معابد]] آنها از هرگونه گزندی مصون خواهد ماند، و هیچ گونه [[تحمیل]] و یا تحقیری به آنان روا نخواهد شد، و نیز اراضی آنان به وسیله [[لشکریان]] اشغال نخواهد گردید<ref>طبقات کبری، ج۱، ص۲۶۶، نقل با تلخیص از: جعفر سبحانی، مبانی حکومت اسلامی، ص۵۲۹.</ref>.

علاوه بر [[سیره عملی]] [[پیامبر اسلام]]، در [[روایات]] [[ائمه]] نیز بر آن تأکید شده است. [[حضرت علی]]{{ع}} در نامه‌ای خطاب به مأموران خویش می‌فرماید: {{متن حدیث|لَا تَمَسُّنَّ مَالَ أَحَدٍ مِنَ النَّاسِ مُصَلٍ‏ وَ لَا مُعَاهَدٍ}}<ref>نهج البلاغه، نامه ۲۵.</ref>. در این [[روایت]] اصل [[مالکیت]] [[شهروند]] محترم شمرده شده است و بین شهروند [[مسلمان]] و [[معاهد]] هیچ‌گونه تفاوت و تبعیضی [[مشاهده]] نمی‌شود.

==آزادی مسکن و رفت و آمد اقلیت‌های دینی==

{{اصلی|آزادی مسکن و رفت و آمد اقلیت‌های دینی}}

== منابع ==

# [[پرونده:11677.jpg|22px]] [[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|'''واژه‌نامه فقه سیاسی''']]

# [[پرونده:1100625.jpg|22px]] [[سید جواد ورعی|ورعی، سید جواد]]، [[درسنامه فقه سیاسی (کتاب)|'''درسنامه فقه سیاسی''']]

{{پایان منابع}}