با توجه به پیشرفت اعجاب‌آور تسلیحات نظامی چگونه ممکن است امام مهدی با شمشیر بر دشمنان غلبه کند؟ (پرسش)

با توجه به پیشرفت اعجاب‌آور تسلیحات نظامی چگونه ممکن است امام مهدی با شمشیر بر دشمنان غلبه کند؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / عصر پس از ظهور / حکومت جهانی امام مهدی / حکومت جهانی امام مهدی
مدخل اصلی	؟
تعداد پاسخ	۱ پاسخ

با توجه به پیشرفت اعجاب‌آور تسلیحات نظامی چگونه ممکن است امام مهدی با شمشیر بر دشمنان غلبه کند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

• حضرت مهدی هنگام ظهور با شمشیر قیام می‌کند آیا می‌توان با شمشیر در مقابل سلاح‌های پیشرفته امروزی مقابله نمود و پیروز نیز شد؟
• در روایات آمده است که حضرت مهدی (ع) هنگام ظهور با شمشیر قیام خواهد نمود، چگونه می‌توان با شمشیر در مقابل سلاح‌های پیشرفته امروزی مقابله نمود و در نهایت پیروز نیز شد؟

پاسخ نخست

خدامراد سلیمیان

حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «پرسمان مهدویت» در این‌باره گفته است:

«بدون شک حضرت مهدی (ع) با ظهور و قیام خود، بر تمام قدرت‌های غیر الهی، چیره و غالب خواهد شد و آنها را بسان علف‌های هرز از روی زمین برداشته و نابود خواهد ساخت؛ تا زمینه رشد و کمال انسان‌ها، به صورت کامل فراهم آید و زمین پر از عدل وداد گردد.

• اما پرسش این است که چگونه آن حضرت بر قدرت‌های ستم پیشه پیروز می‌شود؟ و به بیان دیگر حضرت مهدی (ع) با چه ابزاری در آن قیام بزرگ بر آن قدرتها مسلط خواهد شد؟
• با بررسی روایاتی که در این زمینه در دست است در خواهیم یافت که:

1. سخن روشنی در این باره، به دست ما نرسیده است.
2. تنها سلاح مورد اشاره در کلام معصومین (ع)، سلاح‌های متداول عصر پیامبر (ص) همچون "شمشیر" و مانند آن ذکر شده است.

• اما اینکه آیا مقصود از شمشیر، معنای حقیقی آن است یا معنای کنایی خود باعث پدید آمدن گمانه‌هایی چند شده است:
• ۱. سلاح یعنی شمشیر و مانند آن: برخی بر این باورند که کلمه "شمشیر" در معنای حقیقی آن به کار رفته است و بنابراین مصداق آن، همان شمشیر به عنوان ابزار جنگی خاصّ است.
• در این گمانه، چیرگی حضرت مهدی (ع) بر دشمنان در فرضهای ذیل تصور میشود:

1. خداوند در آن شمشیر قدرت و اعجازی قرار خواهد داد که تمام سلاحهای موجود را مقهور نیروی خود می‌سازد
2. تمام تسلیحات پیشرفته از کار می‌افتند و غیر قابل استفاده می‌شوند و مردم به ناگزیر، از سلاحهای ابتدایی "یعنی شمشیر و مانند آن" استفاده خواهند کرد.
3. در آستانه ظهور، جنگهای خونین فراوانی به وقوع می‌پیوندد و تمام سلاحهای پیشرفته از بین خواهد رفت و از آن پس در جنگها فقط از ابزارهای ساده استفاده میشود.

• دلیل‌های این دیدگاه
• ۱. روایاتی که درباره سلاح حضرت مهدی (ع) وجود دارد، صریح در شمشیر مصطلح است.

1. در روایات فراوانی می‌گوید: "شمشیر آن حضرت همان شمشیر پیامبر (ص) است» افزون بر آن زره، سپر و برخی آلات جنگی پیامبر (ص)، نیز به عنوان میراث آن حضرت نزد امام مهدی (ع) است و کسی نگفته که اینها نماد است؛ بلکه از وجود عینی آنها یاد کرده‌اند. وقتی چنین شد، نمادین بودن شمشیر مشکل خواهد بود. رسول اکرم در این باره فرمود: " قائم از اهل بیت من، با شمشیر ظاهر می‌شود"
2. روایاتی می‌گوید: شمشیری که نزد حضرت مهدی (ع) است، نزدیک زمان قیام، با قدرت الهی به سخن درآمده، حضرت را از هنگام ظهور آگاه می‌سازد. رسول گرامی اسلام (ص) فرمود: "برای او شمشیری است در غلاف، پس هنگامی که وقت ظهورش فرا رسید، آن شمشیر از غلافش خارج میشود. خداوند آن شمشیر را به سخن در می‌آورد و شمشیر به حضرتش می‌گوید: ای ولی خدا! خارج شو که دیگر نشستن در مقابل ستم دشمنان خدا جایز نیست پس او ظهور می‎کند". آشکار است این دسته از روایات، هرگز قابل تأویل بر قدرت حضرت نیست؛ چرا که ظهور در این معنا دارد که آن شمشیر چنین می‌کند، و این از کرامت‌های آن حضرت است.
3. روایات فراوانی می‌گوید: یاران مهدی (ع) شمشیرهای خاصّی دارند که به گونه‌ای بیان‌کننده کرامات آن حضرت و یارانش است. امام صادق (ع) فرمود: "به زودی به این مسجد شما یعنی مکه سیصد و سیزده نفر خواهند آمد و اهل مکه می‌دانند که از پدران و اجداد آنها به دنیا نیامده‌اند "از نقاط دور دست می‌آیند" بر شانه‌های آنها شمشیرهایی است که بر هریک از آنها کلمه‌ای نوشته شده که از آنها "هزار کلمه باز میشود ....".
4. روایات دیگری حکایت می‌کند: حضرت مهدی (ع) برای گسترش عدل و قسط به مدت هشت ماه شمشیر بر شانه خود دارد. امام باقر (ع) در پاسخ به این پرسش که سنّت آن حضرت از پیامبر اکرم (ص) چیست؟ فرمود: "... و به مدت هشت ماه شمشیر به گردن خویش آویزان می‌کند و آنسان از دشمنان به خاک و خون می‌افکند تا خداوند از او راضی گردد ..." "که اگر مقصود نماد قدرت بود، تمام دوران قیام و حکومت ذکر می‌شد".
5. در برخی روایات ائمه (ع) فرموده‌اند: "همه ما صاحب و وارث شمشیر هستیم"؛ با توجه به اینکه برخی از ائمه (ع) محصور بوده و دارای هیچگونه قدرت ظاهری نبوده‌اند به ناگزیر مقصود همان شمشیر و آن هم شمشیر پیامبر (ص) بوده است.

• ۲. چه دلیلی داشت حقیقتی به این بزرگی، اینگونه بیان شود؟
• معصومین (ع) می‌توانستند از مدلول سلاح- که قدرت و قوّت است- یاد کنند و یا می‌فرمودند: او با سلاحی ظاهر خواهد شد که در یک لحظه چنان است و چنین.
• بنابراین چاره‌ای نیست جز اینکه بگوییم: آلات و ابزارهای معمول و رایج در زمان ما و یا آنچه از وسایل جنگی و ارتباطی پیشرفته که انسان، در آینده، خواهد ساخت، در زمان ظهور امام (ع)، بدون استفاده خواهد ماند و از رونق خواهد افتاد، حال ممکن است این مسئله به خاطر علت‌های معنوی باشد یا علت‌های ظاهری و مادّی که باعث خواهد شد آنها از کار بیفتد. در هرحال فقط خداوند به حقیقت اوضاع آگاه است و بس
• یکی از نویسندگان معاصر به این حقیقت اشاره کرده است که: چرا شمشیر؟ زیرا دیگر روزگار موعظه و خواهش تمام می‌شود. از قدیمترین روزگاران که پیامبران آمدند، همواره بشر را موعظه کردند، راه نمودند، درخواست کردند که مؤمن باش، عمل صالح به جای آر. دیدیم گوش نداد و چگونه انبیا و اولیا را از دم تیغ گذرانید. امّا روزگار مهدی (ع)، روزگار خوار ساختن زورداران است. دیگر، آن روزگار نخواهد بود، که مصلحان را زهر خورانند، نیکان و پاکان را نابود سازند، و صحنه‌هایی چون "عاشورا" پدید آورند. شمشیر در میان نابکاران نهد؛ و از احدی توبه نپذیرد و بدینگونه ماهیت زمان را تطهیر کند، انسانیت خرد شده را زنده سازد. بشر، در پیشینه خویش، امتحان خوبی نداده است. هم نوع خود را، برای امیال و هوس‌های سبعانه خود پایمال کرده است، باید انتقام پس دهد. و مهدی (ع)، دست انتقام خدایی است. مهدی، دشمن خونریز مستکبران و فاسدان است، و یار دلسوز فروتنان و مستضعفان و پاکان.. آری شمشیر آن حضرت در حکم تیغ جراحی مهربان و دلسوز است که پیکره جامعه بشری را در کمال مهربانی از لوث وجود غده‌های سرطانی پاک خواهد کرد، و چون چنین است فقط کسانی از این رخ داد نگرانند که وجودشان برای جامعه بشری تهدیدی به حساب می‌آید و آنان که هیچگونه مشکلی با حق و حقیقت ندارند ذرهای نگرانی نخواهند داشت. همانگونه که بیمار آگاه به وضع بیماری خویش، نه فقط دست پزشک جراح، که تیغ جراحی او را نیز بوسه خواهد زد.
• ۲. سلاح، نماد قدرت و توانایی
• برخی دیگر از بزرگان بر این باورند که شمشیر و سلاح‌هایی مانند آن، در این روایات، کنایه از قدرت و نیروی نظامی است. این گروه بر این ادعا شواهدی از ادبیات محاوره‌ای ذکر می‌کنند؛ آنچه این قول را به ذهن نزدیک‌تر می‌کند، پیشرفت روزافزون تجهیزات نظامی و فنآوری دفاعی است، و این پرسش که حضرت چگونه در مواجهه با آن تجهیزات پیشرفته از سلاح‌های ابتدایی استفاده خواهد کرد؟
• یکی از عالمان معاصر در جمع بین حمل بر نمادین بودن و حمل بر ظاهر برخی از این امور چنین نوشته است: شک نیست که ما مجاز نیستیم به هر مفهومی از مفاهیم مذهبی که در قرآن یا منابع حدیث وارد شده شکل سمبولیک بدهیم، چه اینکه این کار همان تفسیر به رأی است که در اسلام به شدّت ممنوع شده و عقل و منطق هم آن را مردود میشمرد، ولی با این حال جمود بر مفهوم نخستین الفاظ، در آنجا که قرائن عقلی یا نقلی در کار است نیز صحیح نیست و موجب دور افتادن از مقصود و مفهوم اصلی سخن است. اتفاقا درباره حوادث آخر الزمان نیز اینگونه مفاهیم کنایی بی‌سابقه نیست. ایشان در جایی دیگر از این دیدگاه بهره جسته، به دنبال آنکه استفاده از سلاح‌های اولیه را نوعی بازگشت به عقب دانسته، از نگاه عقل، موضوع را اینگونه مطرح کرده است: بازگشت به عقب نه ممکن است و نه منطقی، و این برخلاف سنّت آفرینش و اصل تکامل در زندگی انسان‌ها است، بنابراین هیچ دلیلی وجود ندارد که با جهش جامعه انسانی به سوی حق و عدالت، ترقّی و پیشرفت جامعه متوقف گردد، و یا عقب‌نشینی کند، عقب‌گرد و گذشته‌گرایی، با چنان پیشرفت و جهشی مناسب نیست. آنگاه از نکات بالا نتیجه گرفته که برای استقرار چنان حکومتی باید حکومت‌های خودکامه و بیدادگر از صحنه جهان خارج شوند؛ و برای خارج کردن آنها، لااقل در شرایط کنونی یک "سلاح برتر" لازم است، سلاحی که شاید حتی تصورش هم امروز برای ما ممکن نیست.
• به نظر می‌رسد جمع گفته‌های بالا به این دلیل باشد که حضرت با همان سلاح متداول در عصر نبوی ظهور خواهد کرد. اما خداوند در آن سلاح، نیرویی قرار خواهد داد که تمام سلاحهای آن زمان را مقهور خود خواهد ساخت. البته گمانه دیگری نیز می‌توان ارائه نمود و آن اینکه با توجه به تکامل خارق العاده علم در زمان ظهور حضرت مهدی (ع)، ممکن است سلاحهایی فراهم آید که هرگز در تصور انسان‌های امروز قابل درک نباشد. و یا اینکه ادبیات جنگ با جنگهای پیش از آن به طور کامل متفاوت باشد. بنابراین علم آن را به اهلش وامیگذاریم و دامن سخن را برمیچینیم.
• حال که سخن بدینجا رسید، مناسب است اشاره‌ای به شدت برخورد امام زمان (ع) با مخالفان و اهل باطل داشته باشیم. بدون تردید میزان آسیب زایی دیدگاهی که هرگونه برخورد حضرت مهدی و یا کشتارهای آن حضرت را منتفی می‌داند، کمتر از آن دیدگاه معروف نیست که قیام حضرت را در جاری شدن خون در کوچه‌ها خلاصه کرده بود. به نظر می‌رسد بهترین دیدگاه، دیدگاه میانه است. آن حضرت همچون طبیبی مهربان جز به بهبودی پیکره جامعه جهانی فکر نمی‌کند. و این بهبودی اقتضاهای خود را دارد. گاه با کمترین دارو و گاهی هم با تیغ جراحی».

پاسخ‌های دیگر

۱. پژوهشگران مرکز فرهنگی تبلیغی آینده سازان؛

پژوهشگران مرکز فرهنگی تبلیغی آینده سازان پژوهشگران مرکز فرهنگی تبلیغی آینده سازان، در کتاب «پرسمان نوجوان» در این‌باره گفته‌اند: «امام صادق (ع): هنگامی که قائم ما قیام کند، شمشیرهای نبرد فرود می‌آید، شمشیرهایی که بر روی هر کدام از آنها نام و نام پدر یک رزمنده نوشته شده است، پیامبر اکرم (ص) به حضرت علی فرمود: هنگامی که قائم ما قیام می‌کند و زمانی که ماموریت ظهورش فرا می‌رسد، شمشیری به همراه دارد که به وی ندا می‌دهد‌ ای ولی خدا قیام کن و دشمنان خود را بکش. در علم حدیث‌شناسی برای اینکه بتوان یک حدیث را خصوصاً اگر مدت زیادی از گفته شدن آن گذشته باشد به درستی تفسیر نمود و در زمان‌های دیگر تطبیق، باید مسائل مختلفی را در نظر گرفت. با توجه به نکته‌ای که گفته شد متفکران اسلامی، تعبیرها و تفسیرهایی را برای این دسته از روایات ذکر کرده‌اند: عده‌ای بر این باورند که هدف از این روایات، اشاره به جنگ و نبرد است و از آنجا که در آن زمان برای شنوندگان اسلحه‌ای غیر از شمشیر شناخته شده نبوده است، حضرات معصومین از این کلمه استفاده نموده‌اند، و این احادیث نمی‌خواهند نوع سلاح مبارزه را بیان کنند، بلکه اشاره به اصل مبارزه دارند. وقتی گفته می‌شود فلان دسته چماق به دست هستند، منظور این است که اهل سازش و ترس و فرار نیستند، بلکه بزن بهادر و اهل مبارزه‌اند و لذا عده‌ای گفته‌اند این روایات حکایت از قدرت اقتدار و نیروی قهر و غلبه دارد، چرا که شمشیر به دست بودن کنایه از قوت و اقتدار است، یعنی اینکه او مأمور به مبارزه و جهاد است، نه مأمور به صلح و سازش و مسامحه. عده‌ای دیگری گویند، به کار بردن تسلیحات جدید نیاز به منبع تغذیه دارد و اگر در دورانی به هر دلیل منابع تغذیه این این تسلیحات به پایان برسد، کاربرد آنان عملاً غیرممکن خواهد بود. و در چنین روزگاری، در صورت وقوع جنگ استفاده از شمشیر دور از ذهن نخواهد بود. عده‌ای می‌گویند شمشیر از آهن است و تسلیحات مدرن نیز از آهن ساخته شده‌اند و لذا احادیث اشاره به نوع سلاح‌ها دارد، نه یک وسیله خاص. کاربرد این سلاح‌های کشتار جمعی ناشی از جهل و نادانی است و در دورانی که بشر به رشد و بلوغ عقلی برسد این سلاح‌ها را در خدمت نخواهد گرفت. (مراد، کاربران است نه روسای حکومت‌ها و فاجران). وجود این سلاح‌ها هیچ اهمیتی ندارد بلکه آنچه مهم است به کار افتادن این تسلیحات است و لذا اگر مطابق آنچه در روایات آمده است که عده بسیاری از مردم به امام زمان (ع) می‌پیوندند، کاربران این تسلیحات هم به حمایت از آن یگانه موعود بر می‌خیزند. بعضی از توجیهات و تفاسیر مطرح شده بیان شد، ولی نباید از یک نکته اساسی غافل شد، که در یک نبرد حرف اول را انگیزه قوی و قدرت و قوت می‌زند و سلاح برتر یکی از مؤلفه‌های نیرو است نه تمام آن. اگر در سال ۱۳۴۰ کسی می‌گفت مردم ایران حکومت شاه را سرنگون خواهند کرد به او می‌خندیدند ولی بعدها معلوم شد که همین مردم با دست خالی ارتش مسلح و پیشرفته شاه را شکست دادند، هواپیماها بدون خلبان و تیربارها بدون تیربارچی ماند، چون تعداد زیادی از آنها با اسلحه یا بدون اسلحه به مردم پیوستند. و اما در خصوص غلبه امام زمان (ع) بر نیروهای دشمن، سلاح امام زمان (ع) منحصر در شمشیر نخواهد بود، بلکه نیروهای دیگری نیز به یاری آن جناب می‌شتابند: ترس و رعب و وحشت: امام صادق (ع): قائم ما اهل بیت با ترس و رعب یاری می‌شود. با توجه به این دسته از احادیث یکی از نیروهایی که در خدمت حضرت ولیعصر (ع) خواهد بود نیروی ترس وحشت است که در دل دشمنان آن حضرت می‌افتد و قدرت هرگونه تصمیم‌گیری درست و مانور و یا عکس‌العمل را از آنان می‌گیرد و در نتیجه توان رزمی خود را از دست داده و پا به فرار می‌گذارند. فرشتگان الهی: امام (ع) می‌فرمایند: هرگاه که قائم قیام کند، فرشتگان بدر که ۵۰۰۰ بودند او را یاری خواهند کرد. این موضوع که تعداد زیادی از فرشتگان در هنگامه ظهور بقیه الله را یاری می‌کنند در روایات فراوانی مطرح شده است. و چه بسیار فرشتگانی که در آسمان و زمین منتظر ظهور آن بزرگوارند تا بی‌درنگ به یاری او شتافته و در رکابش بجنگند. نیروها و موجودات طبیعی : در روایتی از پیامبر اسلام (ص) این چنین آمده است: یهودیانی (منظور آنها که دشمن حضرت باشند) که با دجال هستند، می‌گریزند و پنهان می‌شوند، ولی درختان و سنگ‌ها فریاد بر می‌آورند‌ ای روح‌الله این یهودی است و حضرت نیز آنها را می‌کشد. با توجه است به این دسته روایات در آن روزگار که، همه اقوام و ملت‌ها اتمام حجت شده، تمام نیروهای عالم در خدمت اعتلای کلمه حق خواهند بود، از بادها و طوفان‌ها و زلزله‌ها و.... در بعضی از روایات معصومین آمده است که حضرت حجت (ع) و یاوران ایشان از سلاحی ویژه و برتر برخوردار خواهند بود که هیچ سلاحی در مقابل آن توان مقاومت ندارد. امام باقر (ع): «"مَعَهُ سَيْفٌ مُخْتَرَطٌ يَفْتَحُ اللَّهُ لَهُ الرُّومَ وَ الصِّينَ وَ التُّرْكَ وَ الدَّيْلَمَ وَ السِّنْدَ وَ الْهِنْدَ وَ كَابُلْ‏شَاهَ وَ الْخَزَرَ"». امام صادق (ع): یاران مهدی سلاح‌هایی از آهن دارند و نه از آهن معمولی اگر یکی از آنها با شمشیر بر کوهی بزند به دو نیم تبدیل می‌شود و آن حضرت با این تجهیزات به جنگ دشمنان می‌رود. با توجه به این احادیث هر چند در روایات اسلحه حضرت مهدی (ع) را شمشیر بیان کرده‌اند، ولی اینکه مانند این شمشیرهایی باشد که معمولاً در دست تعزیه‌خوان‌ها می‌بینیم یا غیر آن معلوم نیست ولی وقتی روایات را در کنار هم می‌گذاریم بدون شک به این نتیجه می‌رسیم که آن حضرت سلاحی ویژه و برتر در اختیار دارند و همچنین یاران آن جناب. و خلاصه مطلب: در سوره نمل، قرآن کریم داستانی از حضرت سلیمان را مطرح می‌کند که به اختصار از اصل داستان می‌گذریم. در آن ماجرا وقتی که سلیمان به اطرافیان گفت چه کسی می‌تواند تخت ملکه سبا را پیش من بیاورد. یکی از نزدیکان آن حضرت به نام عاصف بن برخیا در یک چشم به هم زدن با استفاده از نیروی معنوی خود آن تخت را از فاصله بسیار دور در محضر سلیمان حاضر نمود. آنچه مهم است قرآن عاصف را این‌گونه توصیف می‌کند: «کسی که مقداری از علم کتاب را داشت». از طرفی روایات متواتر و فراوان داریم که ائمه معصومین تمام علم کتاب را دارا هستند و حتی می‌توان گفت ۳۱۳ نفر یاران ویژه آن امام نیز از مقام عاصف بن برخیا کمتر ندارند و از علم کتاب بهره‌مند خواهند بود، چون ظرف علم کتاب، معنویت و تعالی روحی است و از این رو در یک لحظه می‌توانند تمام سران کفر و یا تمام تجهیزات نظامی آنها و یا هر چه را که بخواهند در یک چشم به هم زدن در خدمت امام عصر حاضر کنند. آنچه مهم است، در دوران ظهور اراده و خواست الهی پشتیبان حضرت قائم (ع) است و اگر چنین است چه مبارزه با شمشیر باشد و یا غیر آن قطعاً پیروزی با آن حضرت است».

1. امام مهدی‏ چه مناطقی را به تصرف در می‌آورد؟ (پرسش)
2. در حکومت امام مهدی که همه مؤمن هستند چه ضرورتی دارد دولت قدرتمند وجود داشته باشد؟ (پرسش)
3. ضرورت نصب الهی آخرین حاکم جهانی از دیدگاه امامیه چیست؟ (پرسش)
4. برخورد امام مهدی با کارگزاران حکومتی چگونه است؟ (پرسش)
5. امام مهدی‏ با کدام دین بر عالم حکومت می‌‏کند؟ (پرسش)
6. مردم اعم از کودک و نوجوان و جوان (مرد و زن) در حکومت امام مهدی چه نقشی بر عهده دارند؟ (پرسش)
7. تشکیل حکومت جهانی توسط امام مهدی چه آثاری دارد؟ (پرسش)
8. اساس حکومت امام مهدی بر چه پایه‌ای استوار است و قدرت امام از چه عواملی نشئت می‌گیرد؟ (پرسش)
9. اگر دولت امام مهدی کریمه است چرا منافقان در آن دولت ذلیل می‌‏شوند؟ زیرا دولت امام علی منافقان جایگاه یافتند و دورویی نمودند؟ (پرسش)
10. نقش علما در حکومت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
11. موضع افراد در برابر حکومت امام مهدی چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
12. موضع امام مهدی در برابر مسائل و نهادهای گوناگون بین‌المللی چیست؟ (پرسش)
13. حکومت امام مهدی چگونه با سخن حضرت سلیمان: "رَب اغْفِرْ لِی وَ هَبْ لِی مُلْکاً لا ینْبَغِی لِأَحَدٍ مِنْ بَعْدِی..." جمع می‌شود؟ (پرسش)
14. چرا پیشوایان معصوم با آن قدرتی که خداوند به آنها داده بود حکومت واحد جهانی تشکیل ندادند؟ (پرسش)
15. چه کسانی صلاحیت مدیریت جهان را دارند؟ (پرسش)
16. روش‌های تربیتی امام مهدی چیستند؟ (پرسش)
17. نتایج تربیت اسلامی در دولت امام مهدی چیستند؟ (پرسش)
18. مراد از خونخواهی امام حسین توسط امام مهدی چیست؟ (پرسش)
19. توزیع رایگان اموال میان مردم در حکومت امام مهدی به چه معناست؟ (پرسش)
20. گردش ایام در دوران امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
21. دین جهانی غالب در زمان امامت امام مهدی چه دینی خواهد بود؟ (پرسش)
22. وضعیت بازرگانی در حکومت امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
23. شیوه حکم کردن و داوری امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
24. امام مهدی چه کشورها و شهرهایی را به تصرف خود در می‌آورد؟ (پرسش)
25. در قرآن آمده که در آخر الزمان حضرت عیسی ظهور خواهد کرد و همه باید از او پیروی کنند آیا مسلمانان نیز باید از او پیروی کنند؟ (پرسش)
26. از آنجاکه حکومت امام مهدی بر اساس قرآن و اسلام است، آیا می‌توان گفت سیاست و دیانت از هم جدا نیستند؟ (پرسش)
27. در زمان ظهور امام مهدی حاکم اسلامی از کدام گروه مسلمین خواهد بود؟ (پرسش)
28. چگونه امام مهدی می‌تواند حکومت واحدی تشکیل دهد و همه مکاتب و ادیان را گردهم آورد؟ (پرسش)
29. سیمای دوران ظهور و دوران حکومت امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
30. اصلاحات و قضاوت‌های امام مهدی به چه چیز تعبیر شده است؟ (پرسش)
31. خداوند متعال چه عنایتی به جهت پیروزی امام مهدی هنگام ظهور انجام خواهد داد؟ (پرسش)
32. بهره مردم دوره ظهور از اجتهاد چگونه و به چه میزان خواهد بود؟ (پرسش)
33. در روایات آمده هرکس دعای عهد را چهل صباح بخواند در زمان ظهور حضرت زنده خواهد شد. این زنده شدن چه کیفیتی دارد؟ (پرسش)
34. آیا منظور از زنده شدن در زمان ظهور، رجعت است یا پیش از رجعت این موضوع محقق خواهد شد؟ (پرسش)
35. با توجه به جمله «مؤتزرا کفنی شاهرا سیفی» در دعای عهد آیا هنگامی که از قبر بیرون می‏‌آییم کفن پوشیده‌ایم یا لباس؟ (پرسش)
36. منظور از فراز «شاهرا سیفی» در دعای عهد چیست؟ (پرسش)
37. معنای این جمله از پیامبر که در خطبه غدیر درباره امام مهدی فرمود ألا انه الغراف من بحر العمیق چیست؟ (پرسش)
38. آیا با تکمیل عقول و تهذیب نفوس بدون نیاز به امام معصوم به احکام واقعی دسترسی پیدا می‏‌کنند؟ (پرسش)
39. درباره حکومت جهانی امام مهدی توضیح دهید (پرسش)
40. حکومت امام مهدی چگونه جهانی می‌شود؟ (پرسش)
41. علل به وجود آمدن وحشت در دل دشمنان هنگام ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
42. نخستین برنامه امام مهدی پس از ظهور چیست؟ (پرسش)
43. امام مهدی نخستین پرچم مبارزه را به کجا می‌فرستد؟ (پرسش)
44. امام مهدی پس از فتح عراق به جنگ با چه کسانی می‌رود؟ (پرسش)
45. موضوع نخستین دادگاهی که امام مهدی پس از ظهور تشکیل می‌دهد چیست؟ (پرسش)
46. نخستین سپاه امام مهدی به کجا می‌رود؟‌ (پرسش)
47. آیا حکومت امام مهدی‏ نژادی است؟ (پرسش)
48. رمز حمله سپاه امام مهدی چیست؟ (پرسش)
49. منظور از امت معدوده چیست؟ (پرسش)
50. چه واکنشی‌هایی نسبت به تشکیل حکومت امام مهدی وجود دارد؟ (پرسش)
51. آیا نوع حکومت امام مهدی همانند سایر حکومت‏‌ها است؟ (پرسش)
52. آیا انقلاب مهدی الزاماً به حکومت واحد جهانی می‌انجامد؟ (پرسش)
53. آیا در حکومت امام مهدی‏ تمام مردم اصلاح خواهند شد؟ (پرسش)
54. با توجه به پیشرفت اعجاب‌‏آور تسلیحات نظامی چگونه ممکن است امام مهدی با شمشیر بر دشمنان غلبه کند؟ (پرسش)
55. چگونه یک فرد می‏تواند سرنوشت بشریت را تغییر دهد؟ (پرسش)
56. امام با چه زبانی با مردم زمان ظهور صحبت خواهد کرد؟ (پرسش)
57. در روز موعود به چه روشی تغییر صورت می‏گیرد؟ (پرسش)
58. آیا یک فرد می‌تواند سرنوشت بشریت را تغییر دهد؟ (پرسش)
59. آیا حکومت امام مهدی جهانی است؟ (پرسش)
60. آیا اجرای انقلاب جهانی به وسیله یک فرد (امام مهدی) ممکن است؟ (پرسش)
61. آیا انقلاب مهدی الزاما به حکومت واحد جهانی می‌‏انجامد؟ (پرسش)
62. تصویر کلی و اوضاع عمومی جهان در عصر دولت مهدی چگونه است؟ (پرسش)
63. کارگزاران دولت و فرماندهان لشکری و کشوری امام مهدی چه کسانی هستند؟ (پرسش)
64. آیا مهدی در زمان حکومتش از امکانات جنگی و ارتباطی روز استفاده می‌‏کند؟ (پرسش)
65. حکمت مشارکت حضرت مسیح‏ در تشکیل حکومت جهانی چیست؟ (پرسش)
66. منجی و رهبر در حکومت عدل توحیدی جهانی کیست؟ (پرسش)
67. حضرت مهدی از ستمگرانی که از دنیا رفته‌اند چگونه انتقام می‌گیرد؟ (پرسش)
68. اگر حکومت امام مهدی حکومت عدل جهانی است پس چرا به شهادت می‌‏رسد؟ (پرسش)
69. حکمت مشارکت حضرت مسیح در حکومت عدل جهانی چیست؟ (پرسش)
70. امام مهدی با چه طوایفی به نبرد می‌پردازد؟ (پرسش)
71. امام مهدی چگونه فرقه بتریه را نابود می‌کند؟ (پرسش)
72. در زمان امام مهدی مجتهدان اجتهاد می‌کنند یا نه؟ (پرسش)
73. با وجودی که حضرت عیسی‏ پیامبر است چرا ریاست حکومت جهانی برای امام مهدی‏ است؟ (پرسش)
74. چه ارتباطی میان جامعه مهدوی و مدینه فاضله وجود دارد؟ (پرسش)
75. آیا پیامبران در حکومت امام مهدی نقشی دارند؟ (پرسش)
76. سرنوشت اقلیت‌های دینی در حکومت حضرت مهدی چگونه است؟ (پرسش)
    1. سرنوشت یهود و نصارا در حکومت حضرت مهدی چگونه است؟ (پرسش)
77. چه رابطه‌ای میان حکومت جهانی اسلام و غیبت امام مهدی است؟ (پرسش)
78. مقبولیت عمومی حکومت امام مهدی به چه معناست؟ (پرسش)
79. امام مهدی چگونه شهر ارمینیه را به تصرف خود در می‌آورد؟ (پرسش)
80. چرا بحث از حکومت امام مهدی جنبه کلامی پیدا می‌کند؟ (پرسش)
81. چرا حکومت جهانی امام مهدی همه ملت‌ها و اقوام را در بر می‌گیرد؟ (پرسش)
82. مبانی جامعه‌شناختی و دولت‌شناختی حکومت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
83. ویژگی‌های زندگی اجتماعی در حکومت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
84. از منظر فلسفه تاریخ چه ضرورتی بر تشکیل حکومت امام مهدی می‌باشد؟ (پرسش)
85. مشخصات کلی حکومت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
86. وضعیت سیاسی در زمان حکومت امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
87. وضعیت اجتماعی در زمان حکومت امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
88. وضعیت اقتصادی در زمان حکومت امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
89. مبانی انسان شناختی حکومت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
90. وضعیت پیشرفت‌های‏‌ قضایی در عصر حکومت امام مهدی چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
91. وضعیت ادیان و اقلیت‌های دینی در حکومت امام مهدی چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
92. ظهور و شکل‌گیری حکومت امام مهدی نیازمند چه شرایطی است؟ (پرسش)
93. چرا حکومت امام مهدی باید بر شریعت الهی مبتنی باشد؟ (پرسش)
94. آیا دولت امام مهدی آخرین دولت است؟ (پرسش)
95. تفاوت ظهور و خروج و قیام چیست؟ (پرسش)
96. محدوده حکومت و سلطنت امام مهدی کجاست؟ (پرسش)
97. آیا امام مهدی می‌تواند بدون خونریزی و جنگ به حکومت برسد؟ (پرسش)
98. امام مهدی ممالک متفاوت را چگونه فتح می‌کند؟ (پرسش)
99. کیفیت رویارویی سپاه امام مهدی با بنی امیه چگونه است؟ (پرسش)
100. امام مهدی پس از ظهور چه اصلاحاتی در مدینه انجام می‌دهند؟ (پرسش)
101. موانع اهداف امام مهدی چیست؟ (پرسش)
102. آیا در حکومت امام مهدی تشریفات و اسراف برچیده می‌شود؟ (پرسش)
103. آیا مردم در زمان حکومت حضرت مهدی از زندگی خشنود و راضی‌اند؟ (پرسش) (پرسش)
104. آیا امام مهدی با اجبار اسلام را در جهان پیاده می‌کنند؟ (پرسش)
105. چرا عده‌ای آن حضرت و دینش را انکار می‌کنند؟ (پرسش)