زمان و مکان ولادت امام مهدی کجاست؟ (پرسش)
| زمان و مکان ولادت امام مهدی کجاست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / آشنایی با امام مهدی / معرفت امام مهدی (شناخت امام مهدی) / ولادت امام مهدی |
| مدخل وابسته | زمان و مکان ولادت امام مهدی |
| تعداد پاسخ | ۶ پاسخ |
زمان و مکان ولادت امام مهدی کجاست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
پاسخ نخست
آیت‌الله سید منذر حکیم، در مقاله «غیبت حضرت مهدی» در این‌باره گفته است:
«بر اساس آنچه شهرت یافته است، ولادت حضرت مهدی (ع) در شب جمعه، نیمه شعبان سال ۲۵۵ هجری قمری تحقق یافته است. البته برخی مورخان تولد آن حضرت را در هشتم شعبان سال ۲۵۶[۱] یا ۲۵۴ در سامرا ثبت کرده‌اند.[۲] علاوه بر اینها، نویسنده کشف الغمه از شیخ کمال الدین بن طلحه نقل می‌کند: "ولادت آن حضرت در ۲۳ ماه مبارک رمضان سال ۲۵۸ در سامرا تحقق یافته است.[۳]»[۴].
پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه
| ۱.حجت الاسلام و المسلمین رضوی؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین دکتر رسول رضوی، در کتاب «امام مهدی» در این‌باره گفته است:
«در مورد تاریخ تولد امام مهدی (ع) چهار قول وجود دارد:
|
| ۱.حجت الاسلام و المسلمین صمدی؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین قنبر علی صمدی، در کتاب «آخرین منجی» در این‌باره گفته است:
|
| ۳.حجت الاسلام و المسلمین یعقوبی؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین ابوالقاسم یعقوبی، در مقاله «نگاهی به تولد و زندگی امام زمان» در این‌باره گفته است:
«در باره مکان ولادت و نگهداری، چند احتمال وجود دارد:
برای هریک از این احتمال‌ها شواهد و قرائنی است که به بررسی آنها می‌پردازیم: دلایل احتمال اول: برای احتمال اول، دسته‌ای از روایات را که بیانگر تبریک و تهنیت شیعیان، بر امام عسکری (ع) است، شاهد آورده‌اند، از جمله: ابوالفضل الحسین بن الحسن العلوی گوید: "در سامرا، به منزل امام عسکری (ع) رفتم و ولادت سرورمان، صاحب الزمان (ع) را به وی تبریک گفتم"[۲۱]. این‌گونه روایات، می‌رساند: گروهی از شیعیان سامرا که از تولد فرزند امام عسکری (ع) باخبر شده‌اند، برای عرض تبریک، به خدمت ایشان رسیده‌اند. به نظر ما، این‌گونه روایات، دلالتی ندارند بر اینکه مهدی (ع)، در منزل امام (ع) به دنیا آمده، یا خیر، زیرا امکان دارد، در محل دیگری به دنیا آمده و خبر ولادت وی، به اصحاب و یاران خاص رسیده است و آنان برای تبریک، به منزل امام (ع) در سامرا رفته‌اند[۲۲]
|
| ۴.حجت الاسلام و المسلمین زهادت؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین عبدالمجید زهادت، در کتاب «معارف و عقاید ۵» در این‌باره گفته است:
«مشهور بین علمای شیعه آن است که امام مهدی (ع) در نیمه شعبان سال ۲۵۵ ه.ق به دنیا آمدند. کلینی می‌گوید: آن سرور در نیمه ماه شعبان به سال دویست و پنجاه و پنجم متولد شده است.[۲۶] شیخ مفید نیز چنین گفته است؛ امام پس از حضرت ابومحمد فرزندش حضرت امام زمان (ع) است که نام و کنیه‌اش مساوی با نام و کنیه رسول خدا (ص) بوده پدرش حضرت ابومحمد به غیر از او در باطن و ظاهر فرزندی نداشته و به طوری که پیش از این بیان کردیم آن حضرت پنهان و کسی جز معدودی از میلاد او با خبر نبودند. حضرت ولی عصر (ع) در نیمه شعبان سال دویست و پنجاه و پنج هجری متولد شد.[۲۷] ولی در منابعی که به تاریخ ولادت ایشان اشاره کرده‌اند، زمان‌های دیگری نیز مطرح شده است؛ مانند سال ۲۵۶ هـ. ق[۲۸] و سال ۲۵۲ هـ. ق[۲۹] که این زمان‌ها غیر مشهور است. این اختلاف در تاریخ ولادت، اختصاص به ایشان ندارد، بلکه روز ولادت برخی از پیشوایان دیگر، حتی زمان ولادت با سعادت پیامبر رحمت، حضرت محمد (ص) نیز دچار اختلاف است، با آنکه میلاد آنان مخفیانه نبوده است همچنان تاریخ رحلت برخی از ایشان نیز اختلافی است که به نظر می‌آید علت آن را باید در عدم درک لزوم تاریخ‌نگاری و ثبت این اطلاعات جستجو کرد و اختلاف در تاریخ میلاد مولودی که به علت اوضاع نامناسب و خفقان سیاسی حکومت بنی عباس، پنهانی به دنیا آمده، طبیعی است.[۳۰]»[۳۱].
|
| ۵.حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «درسنامه مهدویت» در این‌باره گفته است:
«مطابق روایت‌های بسیاری از شیعه و برخی از اهل سنت، میلاد خجسته امام عصر (ع) در شب نیمه شعبان ۲۵۵ ه واقع و باعث مزید فضیلت این شب مبارک شده است. البته عده اندکی، زمان‌های دیگری را نیز نقل کرده‌اند[۳۲]. عصام از کلینی از علی بن محمد نقل کرده است: "وُلِدَ اَلصَّاحِبُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي اَلنِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ سَنَةَ خَمْسٍ وَ خَمْسِينَ وَ مِائَتَيْنِ "[۳۳]؛ "صاحب (ع) نیمه شعبان ۲۵۵ ه به دنیا آمد". درباره چگونگی زندگی حضرت مهدی (ع) در دوران پدر بزرگوارشان، احتمالات مختلفی ذکر شده است؛ از جمله:
براساس این احتمال، آن حضرت مدتی پس از ولادت، به جهت مسائل امنیتی به ناگزیر سامرا را ترک کرد و به مدینه منوره برده شد. برای تأیید این دیدگاه به روایات و گزارش‌های چندی اشاره شده است: ابو هاشم جعفری گوید: به امام حسن عسکری (ع) عرض کردم: بزرگواری شما مانع از آن است که من از شما پرسش کنم؛ اجازه می‌دهید چیزی بپرسم! حضرت فرمود: بپرس؛ گفتم: آقای من! آیا برای شما فرزندی هست؟ فرمود: بله. گفتم: اگر اتفاق ناگواری برای شما رخ داد، در کجا او را جست‌وجو کنم؟ فرمود: "در مدینه"[۳۵]. از این روایت استفاده می‌شود آن حضرت پس از ولادت، مدت نامعلومی در زادگاه خود سپری کرده است؛ آن‌گاه قبل از شهادت پدر خود به مدینه رفته است. البته وجود روایت‌های مختلف، مبنی بر دیده شدن حضرت مهدی (ع) در زمان‌های مختلف در دوران حیات امام عسکری (ع) و نماز خواندن ایشان بر پیکر مطهر پدر، این احتمال را ضعیف می‌نماید. علاوه بر اینکه، در این روایت اشاره شده است: پس از رخ دادن حادثه‌ای برای امام عسکری (ع) (شهادت آن حضرت)، از مهدی (ع) در مدینه جست‌وجو شود. مؤید این سخن، روایاتی است که جایگاه حضرت را در مدت غیبت، در مدینه منوره ذکر کرده‌اند. ابو بصیر از امام صادق (ع) روایت کرده است: "لاَ بُدَّ لِصَاحِبِ هَذَا اَلْأَمْرِ مِنْ غَيْبَةٍ وَ لاَ بُدَّ لَهُ فِي غَيْبَتِهِ مِنْ عُزْلَةٍ وَ نِعْمَ اَلْمَنْزِلُ طَيْبَةُ وَ مَا بِثَلاَثِينَ مِنْ وَحْشَةٍ "[۳۶]؛ "صاحب این امر ناگزیر از غیبتی است و در این مدت ناچار از گوشه‌گیری و کناره‌جویی از دیگران است و طیبه (مدینه) خوش منزلی است و با وجود سی تن (یا به همراهی سی نفر) در آنجا وحشت و ترسی نیست". بنابراین حضرت مهدی (ع)، در نهان می‌زیست و مردم به‌طور عموم از او خبر نداشتند. در این مدت جز تنی چند، کسی او را ندیده بود تا اینکه روز درگذشت امام یازدهم (روز هشتم ماه ربیع الاول سال ۲۶۰ﻫ) فرارسید. در این روز، چهار امر باعث شد تا حضرت مهدی (ع)، خود را به گروهی از مردم بنمایاند و کسانی که برای مراسم تشییع و خاک‌سپاری امام یازدهم حاضر شده بودند، او را ببینند:
|
پرسش‌های وابسته
- چرا اهل تسنن معتقدند امام مهدی هنوز به دنیا نیامده است؟ (پرسش)
- نظر اهل سنت درباره ولادت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- وضع سیاسی بعد از شهادت امام عسکری چگونه بوده است؟ (پرسش)
- وضعیت سیاسی در عصر امام عسکری و ولادت امام مهدی چگونه بوده است؟ (پرسش)
- چرا هیچ یک از امامان هویت شخصی امام مهدی را بیان نکردهاند؟ (پرسش)
- با وجود ضعف دولت عباسی چگونه مسأله خوف بر جان امام مهدی توجیه می‌شود؟ (پرسش)
- امام مهدی چه تدابیری برای اختفای خود از دشمنان داشته است؟ (پرسش)
- چه کسانی از تولد امام مهدی با خبر بوده‌اند؟ (پرسش)
- سن دقیق امام مهدی چقدر است؟ (پرسش)
- ویژگی‌های میلاد امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- دلایل فرزند داشتن امام حسن عسکری چیست؟ (پرسش)
- آیهای که امام مهدی پس از تولد تلاوت کرده‌اند چیست و در کدام سوره است؟ (پرسش)
- آیا برخی از شیعیان بعد از شهادت امام عسکری قائل به توقف شدند؟ (پرسش)
- آیا اعتقاد به ولادت امام مهدی و وجود او تا این زمان از ضروریات ایمان است؟ (پرسش)
- چه ضرورت دارد انسانی در گذشته دور برای آیندهای دورتر به دنیا آمده باشد؟ (پرسش)
- آیا ممکن است با سری بودن ولادت امام مهدی ادعای تواتر و اجماع در موضوع ولادت نمود؟ (پرسش)
- آیا اختلاف در امر ولادت امام مهدی سبب وهن در آن می‌شود؟ (پرسش)
- امام مهدی در چه شهری به دنیا آمد؟ (پرسش)
- ذکر سجده امام مهدی بعد از تولد چه بود؟ (پرسش)
- چه کسانی بر جنازه امام حسن عسکری نماز خوانده‌اند؟ (پرسش)
- آیا بعد از وفات امام عسکری عصر حیرت بوده است؟ (پرسش)
- دوران حیرت مومنین بعد از شهادت امام حسن عسکری به چه معناست؟ (پرسش)
- برای رفع حیرت از جامعه شیعی علما و اصحاب چه کارهایی انجام دادند؟ (پرسش)
- آیا در عصرهای مختلف در جهت رفع حیرت در امر ولادت و وجود امام مهدی کتاب تألیف شده است؟ (پرسش)
- چه کسی بر جنازه امام عسکری نماز اقامه کرد؟ (پرسش)
- هدف امام مهدی از اقامه نماز بر جنازه امام حسن عسکری چه بود؟ (پرسش)
- آیا پنهان بودن ولادت از نشانه‌های مهدی موعود است؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی در روز وفات امام حسن عسکری حاضر بودند؟ (پرسش)
- چه کسانی قصد آسیب زدن به امام مهدی را داشتند؟ (پرسش)
- آیا امام عسکری قبل از شهادت خود به مادرش وصیت کرده است؟ (پرسش)
- آیا بزرگان طایفه امامیه بعد از وفات امام عسکری بر ولادت امام مهدی اتفاق داشتند؟ (پرسش)
- حکم کسی که ایمان به ولادت امام مهدی ندارد چیست؟ (پرسش)
- چه کسانی در مدت پنج سال آخر حیات امام عسکری امام مهدی را دیدهاند؟ (پرسش)
- آیا علمای انساب به ولادت فرزند امام عسکری اعتراف نمودهاند؟ (پرسش)
- آیا جعفر عموی امام مهدی منکر ولادت ایشان بوده است؟ (پرسش)
- چرا جعفر به دروغگو معروف شده است؟ (پرسش)
- کارهای ناشایست جعفر چه بوده است؟ (پرسش)
- چرا امام مهدی عمویش جعفر را به برادران یوسف تشبیه کرد؟ (پرسش)
- چرا فرزندان برخی از پیامبران یا امامان نااهل شدند؟ (پرسش)
- محل ولادت و زندگی امام مهدی در دوران کودکی کجا بوده است؟ (پرسش)
- آیا شیعیان بعد از شهادت امام عسکری به جعفر تعزیت و تهنیت گفتند؟ (پرسش)
- محل ولادت و زندگی امام مهدی در دوران کودکی کجا و چگونه بوده است؟ (پرسش)
- آیهای که امام مهدی پس از تولد تلاوت کرده‌اند چیست و در کدام سوره است؟ (پرسش)
- اکثر مذاهب و ادیان معتقدند که منجی آخر الزمان هنوز متولد نشده است در رد قول این گروه چه جوابهایی می‌توان ارایه کرد؟ (پرسش)
- امام مهدی چگونه و در چه شرایطی متولد شد؟ (پرسش)
- زمان و مکان ولادت امام مهدی کجاست؟ (پرسش)
- جعفر کذاب کیست؟ (پرسش)
- چرا قرآن به طور رسمی به مسأله ولادت و وجود امام مهدی اشاره نکرده است؟ (پرسش)
- امام حسن عسکری برای اعلام ولادت امام مهدی چه برنامه‌ای داشت؟ (پرسش)
- ماجرای سخن گفتن امام مهدی در آغاز تولد چیست؟ (پرسش)
- اهل بیت چه پیشگویی درباره ولادت امام مهدی داشته‌اند؟ (پرسش)
- آیا کسی امام مهدی را در دوران کودکیاش دیده است؟ (پرسش)
- آیا به نظر اهل سنت امام مهدی متولد شده است؟ (پرسش)
- چه کسانی در خلافت عباسی قصد از میان برداشتن امام مهدی را داشتند؟ (پرسش)
- چرا امام عسکری فرزندش را از مردم پنهان کرد؟ (پرسش)
- مسئولیت امام عسکری پس از تولد امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- نقش امام حسن عسکری در اعلام ولادت امام مهدی چه بود؟ (پرسش)
- فضائل نیمه شعبان چیست؟ (پرسش)
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
- ↑ شیخ صدوق، کمال الدین وتمام النعمه، ص ۲۳۲ و شیخ مفید، الارشاد، ج ۲، ص ۳۳۹.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۱۵
- ↑ بحارالانوار، ج۵۱، ص ۳ و محمد بن طلحه شافعی، مطالب السؤول في مناقب آل الرسول، ج ۲، ص ۷۹
- ↑ حکیم، سید منذر، غیبت حضرت مهدی، ص ۱۴۶ - ۱۴۷.
- ↑ " وُلِدَ (ع) لِلنِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ سَنَةَ خَمْسٍ وَ خَمْسِينَ وَ مِائَتَيْن "؛ شیخ کلینی، اصول کافی، ج ۲، ص ۴۴۹.
- ↑ بحار الأنوار، ج ۵۱، ص ۲.
- ↑ " وَلَدَ (ع) بِسُرَّ مَنْ رَأَى يَوْمَ الْجُمُعَةِ لَيْلَةُ خَامِسَ عَشَرَ شَعْبَانَ سَنَةَ خَمْسٍ وَ خَمْسِينَ وَ مِائَتَيْنِ "؛ بحار الأنوار، ج ۵۱، ص ۲۸.
- ↑ بحار الأنوار، ج ۵۱، ص ۲۴.
- ↑ شیخ صدوق، کمال الدین، ص ۴۳۲.
- ↑ شیخ طوسی، الغیبة، ص ۱۳۹ و ۱۴۷.
- ↑ محمد بن جریر بن رستم طبری، دلائل الامامه، ص ۲۷۱- ۲۷۲.
- ↑ علی بن عیسی اربلی، کشف الغمه، ج ۳، ص ۲۲۷.
- ↑ ابن ابی الثلج بغدادی، تاریخ الائمه، ص ۱۵.
- ↑ بحار الأنوار، ج ۵۱، ص ۲۸.
- ↑ رضوی، رسول، امام مهدی، ص ۳۷-۳۸.
- ↑ کمال الدین و تمام النعمه، ص۴۲۷؛ الغیبة، طوسی، ص۱۴۱.
- ↑ اثبات الوصیه، ص۲۳۱.
- ↑ کشف الغمه، ج۲، ص۴۳۷؛ بحار الانوار، ج۵۱، ص۲۳.
- ↑ ر.ک: منتخب الأثر، ص۲۹۱.
- ↑ صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص ۶۶.
- ↑ " دَخَلْتُ عَلَى أَبِي مُحَمَّدٍ (ع) بِسُرَّ مَنْ رَأَى فَهَنَّأْتُهُ بِسَيِّدِنَا صَاحِبِ الزَّمَانِ (ع) لَمَّا وُلِد"؛ کتاب الغیبة، شیخ طوسی، ۲۳۰، ۲۵۱؛ کمال الدین، ۴۳۴.
- ↑ یعقوبی، ابوالقاسم، نگاهی به تولد و زندگی امام زمان، چشم به راه مهدی، ص ۳۲۳ - ۳۲۴.
- ↑ " دَخَلْتُ عَلَى أَبِي مُحَمَّدٍ (ع) فَقَالَ لِي يَا أَحْمَدُ مَا كَانَ حَالُكُمْ فِيمَا كَانَ النَّاسُ فِيهِ مِنَ الشَّكِ وَ الِارْتِيَابِ قُلْتُ لَمَّا وَرَدَ الْكِتَابُ بِخَبَرِ مَوْلِدِ سَيِّدِنَا (ع) لَمْ يَبْقَ مِنَّا رَجُلٌ وَ لَا امْرَأَةٌ وَ لَا غُلَامٌ بَلَغَ الْفَهْمَ إِلَّا قَالَ بِالْحَقِّ قَالَ (ع) أَ مَا عَلِمْتُمْ أَنَّ الْأَرْضَ لَا تَخْلُو مِنْ حُجَّةِ اللَّهِ تَعَالَى ثُمَّ أَمَرَ أَبُو مُحَمَّدٍ (ع) وَالِدَتَهُ بِالْحَجِّ فِي سَنَةِ تِسْعٍ وَ خَمْسِينَ وَ مِائَتَيْنِ وَ عَرَفَهَا مَا يَنَالُهُ فِي سَنَةِ سِتِّينَ ثُمَّ سَلَّمَ الِاسْمَ الْأَعْظَمَ وَ الْمَوَارِيثَ وَ السِّلَاحَ إِلَى الْقَائِمِ الصَّاحِبِ (ع) وَ خَرَجَتْ أُمُّ أَبِي مُحَمَّدٍ إِلَى مَكَّة"؛ اثبات الوصیة، مسعودی، ۲۷۱.
- ↑ " قُلْتُ لِأَبِي مُحَمَّدٍ (ع) جَلَالَتُكَ تَمْنَعُنِي مِنْ مَسْأَلَتِكَ فَتَأْذَنُ لِي أَنْ أَسْأَلَكَ فَقَالَ سَلْ قُلْتُ يَا سَيِّدِي هَلْ لَكَ وَلَدٌ فَقَالَ نَعَمْ فَقُلْتُ فَإِنْ حَدَثَ بِكَ حَدَثٌ فَأَيْنَ أَسْأَلُ عَنْهُ قَالَ بِالْمَدِينَةِ"؛ اصول کافی، کلینی ج ۱، ۳۲۸، دار التعارف، بیروت.
- ↑ یعقوبی، ابوالقاسم، نگاهی به تولد و زندگی امام زمان، چشم به راه مهدی، ص ۳۲۸ - ۳۳۰.
- ↑ الکافی، ج ۱، ص ۵۱۴.
- ↑ الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج ۲، ص ۳۳۹. مرحوم مجلسی نیز قول مرحوم کلینی را نقل کرده است. بحار الأنوار، ج ۵۱، ص ۲.
- ↑ الکافی، ج ۱، ص ۵۱۲؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۳۲.
- ↑ الفصول المختارة، ص ۳۱۸.
- ↑ برای آگاهی بیشتر ر.ک: فصل ۱۴ از کتاب بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان.
- ↑ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵، جلد ۲ ص ۱۰۳.
- ↑ ر.ک: کافی، ج ۱، ص ۳۲۹؛ کتاب الغیبة، ص ۲۳۱.
- ↑ کافی، ج ۱، ص ۵۱۴؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۲۴؛ کتاب الغیبة، ص ۱۴۷.
- ↑ کتاب الغیبة، ص ۲۲۹؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۱۷.
- ↑ کتاب الغیبة، ص ۲۳۲، ح ۱۹۹، کافی، ج ۱، ص ۳۲۸، ح ۲.
- ↑ کافی، ج ۱، ص ۳۴۰؛ الغیبة، ص ۱۸۸، ح ۴۱؛ کتاب الغیبة، ص ۱۶۲، ح ۱۲۱.
- ↑ ر.ک: خورشید مغرب، ص ۲۴ و ۲۵.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص۱۹۱-۱۹۴.