آیه نعیم: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط

| موضوع مرتبط = آیات امامت امام علی

}}

متن آیه: {{متن قرآن|ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ}}<ref>«آنگاه در آن روز از نعمت (ناسپاسی شده) بازخواست خواهید شد» سوره تکاثر، آیه ۸.</ref>

[[خداوند]] در [[آیات]] متعدد [[قرآن]] اشاره به بازخواست [[الهی]] از نعمت‌های خود در [[روز قیامت]] می‌نماید که [[آیه]] ۸ [[سوره تکاثر]] از آن جمله است. مسلماً اگر مراد از «[[نعیم]]» در [[آیه شریفه]]، نعمت‌های [[دنیوی]] و مادی باشد، با [[کرامت الهی]] سازگار نیست؛ زیرا سؤال شخص [[کریم]] از انعامی که نموده عقلاً [[قبیح]] است. بنابراین، باید دقت نمود که در پس این بازخواست الهی که با تأکیدهای متعدد می‌فرماید: {{متن قرآن|ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ}}<ref>«آنگاه در آن روز از نعمت (ناسپاسی شده) بازخواست خواهید شد» سوره تکاثر، آیه ۸.</ref>، چه نکته‌ای نهفته است؟

ثانیاً، با توجه به معنای لغوی «نعیم» روشن می‌گردد که مهم‌ترین و برجسته‌ترین نعمتی که در روز قیامت از آن سؤال می‌گردد، [[نعمت]] [[هدایت]] و [[ولایت]] است. به عبارت دیگر، در پرتو این نعمت است که سایر نعمت‌ها معنا پیدا می‌کنند. بر این اساس، اگر کسی نعمت ولایت و هدایت [[امام]] را نپذیرفته باشد، در [[حقیقت]] اولین و بالاترین نعمت الهی بر [[بشریت]] را منکر شده است.

چنان‌که در طی برهان گذشت، [[استدلال]] به این [[آیه شریفه]] را می‌توان به دو بیان تقریر نمود که [[حدّ وسط]] در اولی [[نعمت]] ولایت و در دوّمی شیوه استفاده از نعم [[الهی]] است. در عین حال، با استفاده از مطالبی که بیان گردید، می‌توان با حدّ وسط قراردادن موضوع [[منّت‌گذاری]]، بیان منطقی دیگری ارائه نمود که در ادامه بیان می‌گردد.

اما نعمت [[حقیقی]] که سایر [[نعمت‌ها]] در پرتو آن، نعمت و در غیر این صورت نقمت هستند، نعمت ولایت است. بنابراین، آیه شریفه اشاره به بازخواست الهی از نعمت [[تولّی]] [[ولایت امام]] دارد. در نتیجه، شکل منطقی برهان را می‌توان به صورت زیر بیان کرد:

اولاً، نعمت حقیقی، تولّی به [[ولایت الهی]] است.

ثانیاً، تولّی به ولایت الهی، منحصراً با تولّی به ولایت امام [[معصوم]] حاصل می‌گردد.

در نتیجه، [[ضرورت]] وجود [[نعمت امام]] [[معصوم]] (به عنوان تنها [[معلم]] [[شیوه]] [[شکر]] [[نعمت‌های الهی]]) در بین [[مردم]] ثابت می‌گردد. در نتیجه، شکل منطقی [[برهان]] را می‌توان به صورت زیر بیان کرد:

اولاً، لازمه استفاده صحیح از نعمت‌های الهی، [[تعلّم]] از [[صاحب نعمت]] است.

ثانیاً، تعلّم از صاحب نعمت، تنها از طریق [[امام]] معصوم حاصل می‌گردد.

نتیجه آنکه: استفاده صحیح از نعمت‌های الهی، تنها از طریق امام معصوم حاصل می‌گردد.

[[آیه نعیم]]، با مقدّمات [[عقلی]]، برهان کاملی بر [[ضرورت امامت]] [[عامه]] و [[وجوب عقلی]] حضور دائمی امام معصوم در میان مردم است. صورت منطقی این برهان را می‌توان به انحای گوناگون و با استفاده از [[آیات]] دیگر بیان کرد. ذیلاً صورت دیگری که [[حدّ وسط]] در آن [[قبح]] [[منّت‌گذاری]] صاحب نعمت بر نعمت‌داران است، بیان می‌گردد و سایر حدّ وسط‌ها را با استفاده از همین صورت می‌توان تبیین نمود.

اولاً، اگر مراد از نعیم در آیه، همه نعم کوچک و بزرگ [[پروردگار]] باشد، آن‌گاه [[خداوند]] [[کریم]] بر بندگانش که میهمان [[خوان]] [[کرم]] او هستند، [[منّت]] نهاده است.

ثانیاً، منّت‌نهادن کریم بر میهمان عقلاً [[قبیح]] است و به طریق اولی، از خداوند قبیح‌تر و محال است.

شکل منطقی [[برهان]] به این ترتیب است:

ثانیاً، چنین نعمتی، [[تولّی]] به ولایت امام برحق و معصوم و [[منصوص]] از طرف پروردگار است.

با مقدّمات [[عقلی]] و با کمک نتایج به دست آمده، می‌توان [[امامت عامه]] و ضرورت حضور دائمی امام در میان مردم و [[وجوب]] تولّی به [[ولایت]] آنان را در همه دوران [[اثبات]] نمود. شکل منطقی این برهان به صورت [[قیاس]] استثنایی به ترتیب زیر است:

ثانیاً، مقدمه [[قیاس]] استثنایی ثابت است و می‌گوییم: با استفاده از نتیجه قیاس قبل، [[تولّی]] به [[ولایت امام]] [[واجب]] است.

[[آیه نعیم چگونه نصب الهی امام را اثبات می‌کند؟ (پرسش)]]

{{پایان مدخل وابسته}}

# [[پرونده:1379153.jpg|22px]] [[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۵ (کتاب)|'''ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۵''']]

{{پایان منابع}}

== پانویس ==

{{امام علی}}

{{فضائل اهل بیت}}

[[رده:آیات نامدار]]