ابن طیفور متطبب: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۴ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۹:۵۱

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

ابن طیفور متطبب در تراجم و رجال - ابن طیفور متطبب در تاریخ اسلامی

مقدمه

از راویان امام رضا(ع). در خبری آمده که ابن‌طیفور با امام رضا(ع) به خرید و فروش مرکب پرداخته است^[۱]. به نظر می‌رسد این حدیث اولین بار در کتاب الکافی ذکر شده و پس از آن به سایر متون راه یافته است^[۲]. با این حال، وی از جمله راویان مجهول الحال در عصر امام است که زندگی‌نامه روشنی ندارد و توصیف خاصی از وی در متون رجالی ذکر نشده است. به همین سبب درباره شناخت وی دیدگاه‌های مختلفی ارائه شده است. برقی در کتاب خود از شخصی با نام ابن ابی‌طیفور متطبب به عنوان راوی امام هادی(ع) نام برده و بیش از این مطلبی بدان نیفزوده است^[۳]. برخی چنین پنداشته‌اند که وی همان ابن‌طیفور است^[۴]. گفتنی است که در متون روایی احادیث دیگری از امام کاظم(ع) از ابی‌طیفور ذکر شده است^[۵]. افرادی که انظار همسو با این دیدگاه را پذیرفته‌اند، ابن‌طیفور را طبیبی حاذق و مشهور در بغداد دانسته‌اند که در مدینة السلام و سایر مناطق به مداوای خلفا و اشراف می‌پرداخته است^[۶]. اگر چنین نظری پذیرفتنی باشد، شاید بتوان ادعا کرد که وی همان زکریا بن طیفور، از اطبای حاذق در عصر امام رضا(ع)، است که در خدمت مأمون بود^[۷]. با این حال، شیخ طوسی علاوه بر ابن ابی‌طیفور از عبدالرحمن بن محمد بن طیفور نیز نام برده است^[۸]. برخی چنین گمان کرده‌اند که منظور از ابن طیفور متطبب، همان عبدالرحمن بن محمد بن طیفور است^[۹] که او نیز در کسوت راویان امام هادی(ع) قرار دارد^[۱۰].

البته از راوی دیگری با نام ابوبکر فهفکی بن طیفور متطبب نیز در متون رجالی نام برده‌اند. خویی در ذیل نام وی تصریح کرده که وی با ابن طیفور متطبب متفاوت است^[۱۱].^[۱۲].^[۱۳]

منابع

امیری، زکیه سادات، مقاله «ابن طیفور متطبب»، دانشنامه امام رضا ج۱

اصحاب امام رضا (ع)

پانویس

↑ الکافی، ج۶، ص۵۳۵.
↑ تهذیب الأحکام، ج۶ ص۱۶۳؛ کتاب الوافی، ج۲۰، ص۸۲۰؛ منتهی المطلب، ج۱۵، ص۲۵۹.
↑ کتاب الرجال، برقی، ص۶۰.
↑ معجم رجال الحدیث، ج۲۳، ص۲۰۶.
↑ المحاسن، ج۲، ص۵۷۲؛ الکافی، ج۱۲، ص۶۱۶.
↑ مسند الإمام الکاظم(ع)، ج۳، ص۲۹۰.
↑ تاریخ مختصر الدول، ص۱۳۸.
↑ رجال الطوسی، ص۵۱۹.
↑ روضة المتقین، ج ۴، ص ۲۴۶.
↑ رجال الطوسی، ص۵۱۹؛ نقد الرجال، ج۳، ص۵۵.
↑ معجم رجال الحدیث، ج ۲۲، ص۷۵.
↑ منابع: تاریخ مختصر الدول، غریغوریوس بن هارون ملطی معروف به ابن عبری (۶۸۵ق)، تحقیق: انطون صالحانی یسوعی، بیروت، دار الشرق، دوم، ۱۹۹۲م؛ تهذیب الأحکام، محمد بن حسن معروف به شیخ طوسی (۴۶۰ق)، تحقیق: سید حسن موسوی خرسان، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چهارم، ۱۴۰۷ق؛ رجال الطوسی، محمد بن حسن معروف به شیخ طوسی (۴۶۰ق)، تحقیق: جواد قیومی اصفهانی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، اول، ۱۴۱۵ق؛ روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، محمدتقی بن مقصودعلی مجلسی (۱۰۷۰ق)، تحقیق: حسین موسوی کرمانی - علی پناه اشتهاردی، قم، بنیاد فرهنگ اسلامی کوشانپور، دوم، ۱۴۰۶ق، الکافی، محمد بن یعقوب معروف به کلینی (۳۲۹ق)، تحقیق: علی اکبر غفاری، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چهارم، ۱۴۰۷ق؛ کتاب الرجال، احمد بن محمد برقی (۲۷۴ق)، تهران، دانشگاه تهران، اول، ۱۳۴۲ش؛ کتاب الوافی، محمد محسن بن مرتضی معروف به فیض کاشانی (۱۰۹۱ق)، تحقیق: ضیاء الدین حسینی، اصفهان، مکتبة الإمام أمیر المؤمنین علی، اول، ۱۴۰۶ق، المحاسن، احمد بن محمد برقی (۲۷۴ق)، تصحیح: سید جلال الدین حسینی ارموی، دار الکتب الإسلامیة، اول، ۱۳۷۰ق؛ مسند الإمام الکاظمی عزیزالله بن محمد عطاردی قوچانی (معاصر)، مشهد، کنگرة جهانی حضرت رضا، اول، ۱۴۰۹ق، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، سیدابوالقاسم بن علی اکبر موسوی خویی (۱۴۱۳ق)، قم، مرکز نشر الثقافة الإسلامیة، پنجم، ۱۴۱۳ق؛ متهی المطلب فی تحقیق المذهب، حسن بن یوسف معروف به علامه حلی (۷۲۶ق)، تحقیق: بخش فقه مجمع پژوهش‌های اسلامی، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، اول، ۱۴۱۲ق، نقد الرجال سید مصطفی بن حسین حسینی تفرشی (۱۰۱۵ق)، تحقیق و نشر: مؤسسة آل البیت علی لإحیاء التراث، قم، اول، ۱۴۱۸ق.
↑ امیری، زکیه سادات، مقاله «ابن طیفور متطبب»، دانشنامه امام رضا، ج۱، ص ۴۴۵.

[1] الکافی، ج۶، ص۵۳۵.

[2] تهذیب الأحکام، ج۶ ص۱۶۳؛ کتاب الوافی، ج۲۰، ص۸۲۰؛ منتهی المطلب، ج۱۵، ص۲۵۹.

[3] کتاب الرجال، برقی، ص۶۰.

[4] معجم رجال الحدیث، ج۲۳، ص۲۰۶.

[5] المحاسن، ج۲، ص۵۷۲؛ الکافی، ج۱۲، ص۶۱۶.

[6] مسند الإمام الکاظم(ع)، ج۳، ص۲۹۰.

[7] تاریخ مختصر الدول، ص۱۳۸.

[8] رجال الطوسی، ص۵۱۹.

[9] روضة المتقین، ج ۴، ص ۲۴۶.

[10] رجال الطوسی، ص۵۱۹؛ نقد الرجال، ج۳، ص۵۵.

[11] معجم رجال الحدیث، ج ۲۲، ص۷۵.

[12] منابع: تاریخ مختصر الدول، غریغوریوس بن هارون ملطی معروف به ابن عبری (۶۸۵ق)، تحقیق: انطون صالحانی یسوعی، بیروت، دار الشرق، دوم، ۱۹۹۲م؛ تهذیب الأحکام، محمد بن حسن معروف به شیخ طوسی (۴۶۰ق)، تحقیق: سید حسن موسوی خرسان، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چهارم، ۱۴۰۷ق؛ رجال الطوسی، محمد بن حسن معروف به شیخ طوسی (۴۶۰ق)، تحقیق: جواد قیومی اصفهانی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، اول، ۱۴۱۵ق؛ روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، محمدتقی بن مقصودعلی مجلسی (۱۰۷۰ق)، تحقیق: حسین موسوی کرمانی - علی پناه اشتهاردی، قم، بنیاد فرهنگ اسلامی کوشانپور، دوم، ۱۴۰۶ق، الکافی، محمد بن یعقوب معروف به کلینی (۳۲۹ق)، تحقیق: علی اکبر غفاری، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چهارم، ۱۴۰۷ق؛ کتاب الرجال، احمد بن محمد برقی (۲۷۴ق)، تهران، دانشگاه تهران، اول، ۱۳۴۲ش؛ کتاب الوافی، محمد محسن بن مرتضی معروف به فیض کاشانی (۱۰۹۱ق)، تحقیق: ضیاء الدین حسینی، اصفهان، مکتبة الإمام أمیر المؤمنین علی، اول، ۱۴۰۶ق، المحاسن، احمد بن محمد برقی (۲۷۴ق)، تصحیح: سید جلال الدین حسینی ارموی، دار الکتب الإسلامیة، اول، ۱۳۷۰ق؛ مسند الإمام الکاظمی عزیزالله بن محمد عطاردی قوچانی (معاصر)، مشهد، کنگرة جهانی حضرت رضا، اول، ۱۴۰۹ق، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، سیدابوالقاسم بن علی اکبر موسوی خویی (۱۴۱۳ق)، قم، مرکز نشر الثقافة الإسلامیة، پنجم، ۱۴۱۳ق؛ متهی المطلب فی تحقیق المذهب، حسن بن یوسف معروف به علامه حلی (۷۲۶ق)، تحقیق: بخش فقه مجمع پژوهش‌های اسلامی، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، اول، ۱۴۱۲ق، نقد الرجال سید مصطفی بن حسین حسینی تفرشی (۱۰۱۵ق)، تحقیق و نشر: مؤسسة آل البیت علی لإحیاء التراث، قم، اول، ۱۴۱۸ق.

[13] امیری، زکیه سادات، مقاله «ابن طیفور متطبب»، دانشنامه امام رضا، ج۱، ص ۴۴۵.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

@@ خط ۸: / خط ۸: @@
 البته از [[راوی]] دیگری با نام ابوبکر فهفکی بن طیفور متطبب نیز در متون رجالی نام برده‌اند. خویی در ذیل نام وی تصریح کرده که وی با ابن طیفور متطبب متفاوت است<ref>معجم رجال الحدیث، ج ۲۲، ص۷۵.</ref>.<ref>منابع: تاریخ مختصر الدول، غریغوریوس بن هارون ملطی معروف به ابن عبری (۶۸۵ق)، تحقیق: انطون صالحانی یسوعی، بیروت، دار الشرق، دوم، ۱۹۹۲م؛ تهذیب الأحکام، محمد بن حسن معروف به شیخ طوسی (۴۶۰ق)، تحقیق: سید حسن موسوی خرسان، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چهارم، ۱۴۰۷ق؛ رجال الطوسی، محمد بن حسن معروف به شیخ طوسی (۴۶۰ق)، تحقیق: جواد قیومی اصفهانی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، اول، ۱۴۱۵ق؛ روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، محمدتقی بن مقصودعلی مجلسی (۱۰۷۰ق)، تحقیق: حسین موسوی کرمانی - علی پناه اشتهاردی، قم، بنیاد فرهنگ اسلامی کوشانپور، دوم، ۱۴۰۶ق، الکافی، محمد بن یعقوب معروف به کلینی (۳۲۹ق)، تحقیق: علی اکبر غفاری، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چهارم، ۱۴۰۷ق؛ کتاب الرجال، احمد بن محمد برقی (۲۷۴ق)، تهران، دانشگاه تهران، اول، ۱۳۴۲ش؛ کتاب الوافی، محمد محسن بن مرتضی معروف به فیض کاشانی (۱۰۹۱ق)، تحقیق: ضیاء الدین حسینی، اصفهان، مکتبة الإمام أمیر المؤمنین علی، اول، ۱۴۰۶ق، المحاسن، احمد بن محمد برقی (۲۷۴ق)، تصحیح: سید جلال الدین حسینی ارموی، دار الکتب الإسلامیة، اول، ۱۳۷۰ق؛ مسند الإمام الکاظمی عزیزالله بن محمد عطاردی قوچانی (معاصر)، مشهد، کنگرة جهانی حضرت رضا، اول، ۱۴۰۹ق، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، سیدابوالقاسم بن علی اکبر موسوی خویی (۱۴۱۳ق)، قم، مرکز نشر الثقافة الإسلامیة، پنجم، ۱۴۱۳ق؛ متهی المطلب فی تحقیق المذهب، حسن بن یوسف معروف به علامه حلی (۷۲۶ق)، تحقیق: بخش فقه مجمع پژوهش‌های اسلامی، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، اول، ۱۴۱۲ق، نقد الرجال سید مصطفی بن حسین حسینی تفرشی (۱۰۱۵ق)، تحقیق و نشر: مؤسسة آل البیت علی لإحیاء التراث، قم، اول، ۱۴۱۸ق.</ref>.<ref>[[زکیه سادات امیری|امیری، زکیه سادات]]، [[ابن طیفور متطبب - امیری (مقاله)|مقاله «ابن طیفور متطبب»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۱ (کتاب)|دانشنامه امام رضا]]، ج۱، ص ۴۴۵.</ref>
-== جستارهای وابسته ==
 == منابع ==