جعید همدانی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۳۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = اصحاب امام علی| عنوان مدخل = جعید همدانی| مداخل مرتبط = [[جعید همدانی در رجال و تراجم]] | پرسش مرتبط = }} | ||
{{ | {{جعبه اطلاعات اصحاب | ||
| نام = جعید همدانی | |||
| مشهور به = | |||
| نام تصویر = تصویر قدیمی از مسجد کوفه.jpg | |||
| عرض تصویر = | |||
| توضیح تصویر = تصویر قدیمی از مسجد کوفه | |||
| نام کامل = جعید بن عبدالرحمن الهمدانی الکوفی | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| جنسیت = مرد | |||
| کنیه = | |||
| لقب = | |||
| اهل = | |||
| از قبیله = [[بنی‌همدان]] | |||
| از تیره = | |||
| پدر = | |||
| مادر = | |||
| همسر = | |||
| پسر = | |||
| دختر = | |||
| خواهر = | |||
| برادر = | |||
| خویشاوندان = | |||
| وابستگان = | |||
| تاریخ تولد = | |||
| محل تولد = | |||
| محل زندگی = | |||
| تاریخ درگذشت = | |||
| محل درگذشت = | |||
| تاریخ شهادت = | |||
| محل شهادت = | |||
| طول عمر = | |||
| محل دفن = | |||
| دین = | |||
| مذهب = | |||
| از اصحاب = {{فهرست جعبه افقی| [[امام علی]] | [[امام حسین]] | [[امام حسن]] | [[امام سجاد]] }} | |||
| از طبقه = | |||
| در جنگ = | |||
| نقش‌ها = | |||
| فعالیت‌ها = | |||
| علت شهرت = | |||
| علت درگذشت = | |||
| علت شهادت = | |||
| راوی از = | |||
| روایات مشهور = | |||
| مشایخ او = | |||
| راویان از او = | |||
| آخرین راوی از او = | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
جعید<ref>رجال البرقی، برقی، ص۸-۹؛ رجال الطوسی، طوسی، ص۵۹.</ref>، یا جعیده<ref>رجال الطوسی، طوسی، ص۵۹؛ حاشیه تنقیح المقال، مقامانی، ج۱۶، ص۱۴۲، به نقل از: لسان المیزان، ج۲، ص۱۳۲.</ref>، یا [[جعدة]]<ref>البته به نظر می‌رسد همان جعید صحیح باشد. (تنقیح المقال، ج۱۶، ص۱۴۰).</ref> بن عبدالرحمن الهمدانی الکوفی، از [[تابعان]] و [[رجال]] [[شیعی]] است.<ref>حاشیه تنقیح المقال، مقامانی، ج۱۶، ص۱۴۲، به نقل از: لسان المیزان، ج۲، ص۱۳۲.</ref> او را هم از [[خواص]] [[اصحاب امام علی]] {{ع}}، هم از [[یاران امام حسن]] {{ع}} و هم از [[اصحاب امام حسین]] {{ع}} شمرده‌اند.<ref>تنقیح المقال، مقامانی، ج۱۶، ص۱۴۲؛ الخصال، شیخ صدوق، ج۲، ص۴۸۵.</ref> البته روایاتی نیز وجود دارد که نشان می‌دهد وی در [[کربلا]] حضور داشته<ref>مختصر البصائر، حلی، ص۲۴۵.</ref> و از [[امام سجاد]] {{ع}} هم [[حدیث]] [[نقل]] کرده است<ref>مانند عمران بن اعین سألته که روایتی را درباره ظهور امر ائمه از امام سجاد {{ع}} نقل کرده است: {{متن حدیث|عَنْهُ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ {{ع}} قَالَ: سَأَلْتُهُ بِأَيِّ حُكْمٍ تَحْكُمُونَ قَالَ حُكْمِ آلِ دَاوُدَ فَإِنْ أَعْيَانَا شَيْءٌ تَلَقَّانَا بِهِ رُوحُ الْقُدُسِ}} (اصول کافی، کلینی، ج۱، ص۳۹۸).</ref><ref>[[حسین مرادی|مرادی، حسین]]، [[جعید الهمدانی (مقاله)|مقاله «جعید الهمدانی»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۲۵۳.</ref>. | |||
==جعید همدانی و [[نقل روایت]]== | == جعید همدانی و [[نقل روایت]] == | ||
جعید همدانی از [[امام امیرالمؤمنین]] {{ع}} [[نقل]] می‌کند که آن [[حضرت]] فرمودند: «همانا در صندوق انتهای [[جهنم]]، شش نفر از پیشینیان و شش نفر از پسینیان قرار دارند؛ اما آن شش نفر که از پیشینیان هستند: [[پسر آدم]] که [[قاتل]] برادرش بود و [[فرعون]] فرعون‌ها و [[سامری]] و [[دجّال]] که جزو پیشینیان به شمار می‌آید ولی در [[آخر الزمان]] خروج می‌کند؛ و [[هامان]] و [[قارون]]؛ و آن شش نفر که از متأخران هستند: [[نعثل]] ([[خلیفه سوم]]) و [[معاویه]] و [[عمروعاص]] و [[ابوموسی اشعری]]، و...»؛ [[راوی]] نام دو نفر را فراموش کرده بود<ref>{{متن حدیث|حَدَّثَنَا أَبِي رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي الْخَطَّابِ قَالَ حَدَّثَنِي الْحَكَمُ بْنُ مِسْكِينٍ الثَّقَفِيُ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ سَيَابَةَ عَنْ جُعَيْدِ هَمْدَانَ قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ {{ع}} إِنَّ فِي التَّابُوتِ الْأَسْفَلِ سِتَّةً مِنَ الْأَوَّلِينَ وَ سِتَّةً مِنَ الْآخِرِينَ فَأَمَّا السِّتَّةُ مِنَ الْأَوَّلِينَ فَابْنُ آدَمَ قَاتِلُ أَخِيهِ وَ فِرْعَوْنُ الْفَرَاعِنَةِ وَ السَّامِرِيُّ وَ الدَّجَّالُ كِتَابُهُ فِي الْأَوَّلِينَ وَ يَخْرُجُ فِي الْآخِرِينَ وَ هَامَانُ وَ قَارُونُ وَ السِّتَّةُ مِنَ الْآخِرِينَ فَنَعْثَلُ وَ مُعَاوِيَةُ وَ عَمْرُو بْنُ الْعَاصِ وَ أَبُو مُوسَى الْأَشْعَرِيُّ وَ نَسِيَ الْمُحَدِّثُ اثْنَيْنِ}} (الخصال، شیخ صدوق، ج۲، ص۴۸۵).</ref>. | |||
همچنین جعید همدانی گوید: از [[علی بن حسین]] {{ع}} پرسیدم: شما طبق روش چه کسی [[حکم]] می‌کنید؟ آن [[حضرت]] فرمودند: «ما طبق روش [[آل داود]] {{ع}} [[حکم]] می‌کنیم و اگر در امری [[ناتوان]] شویم، [[روح القدس]] آن را بر ما [[القا]] می‌کند»<ref>{{متن حدیث|حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الْبَرْقِيِ وَ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَيْدٍ عَنْ يَحْيَى الْحَلَبِيِّ عَنْ بَشِيرٍ الدَّهَّانِ عَنْ حُمْرَانَ بْنِ أَعْيَنَ عَنْ جُعَيْدٍ الْهَمْدَانِيِّ قَالَ: سَأَلْتُ عَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْنِ بِأَيِّ حُكْمٍ تَحْكُمُونَ قَالَ نَحْكُمَ بِحُكْمِ آلِ دَاوُدَ فَإِنْ عَيِينَا شَيْئاً تَلَقَّانَا بِهِ رُوحُ الْقُدُسِ}} (بصائر الدرجات، حسن صفار، ج۱، ص۴۵۱؛ اصول کافی، کلینی، ج۱، ص۳۹۸).</ref>. | |||
در جای دیگر، جعید همدانی از [[امام علی بن الحسین]] {{ع}} [[نقل]] می‌کند که آن [[حضرت]] فرمودند: «[[قائم]] {{ع}} این [[امت]]، نهمین از [[فرزندان]] من است؛ او غیبتی طولانی خواهد داشت اما هم اینک زنده است»<ref>{{متن حدیث|روی جعید الهمدانی عنه (الْحُسَيْنَ بْنَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ {{ع}}) قَالَ قَائِمُ هَذِهِ الْأُمَّةِ هُوَ التَّاسِعُ مِنْ وُلْدِي وَ هُوَ صَاحِبُ الْغَيْبَةِ وَ هُوَ الَّذِي يُقْسَمُ مِيرَاثُهُ وَ هُوَ حَيٌّ}} (اعلام الوری بأعلام الهدی، طبرسی، ج۲، ص۲۳۰؛ کمال الدین، شیخ صدوق، ج۲، ص۳۱۷).</ref>. | |||
جعید [[حدیث]] زیر را با چند واسطه [[نقل]] می‌کند: در زمان [[جنگ تبوک]] هنگامی که [[امام علی]] {{ع}} برای خداحافظی از [[پیامبر اسلام]] {{صل}} همراه آن [[حضرت]] از [[شهر]] خارج شدند، [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} در حال [[گریه]] به [[پیامبر]] {{صل}} گفت: «مرا همراه [[پیران]] در [[شهر]] باقی می‌گذاری (و با خود نمی‌بری)؟» | |||
[[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمودند: «آیا [[راضی]] نیستی نسبت به من، مانند [[هارون]] {{ع}} نسبت به [[موسی]] {{ع}} باشی؛ جز اینکه بعد از من نبوتی وجود ندارد؟»<ref>{{متن حدیث|وَ بِالْإِسْنَادِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي سَعِيدٍ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ بِلَالٍ عَنْ جُعَيْدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَائِشَةَ بِنْتِ سَعْدٍ عَنْ أَبِيهَا سَعْدٍ أَنَّ عَلِيّاً {{ع}} خَرَجَ مَعَ النَّبِيِّ {{صل}} حَتَّى جَاءَ ثَنِيَّةَ الْوَدَاعِ وَ هُوَ يَبْكِي وَ يَقُولُ تُخَلِّفُنِي مَعَ الْخَوَالِفِ فَقَالَ أَ مَا تَرْضَى أَنْ تَكُونَ مِنِّي بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَى إِلَّا النُّبُوَّةَ}} (بحار الأنوار، علامه مجلسی، ج۳۷، ص۲۶۲).</ref><ref>[[حسین مرادی|مرادی، حسین]]، [[جعید الهمدانی (مقاله)|مقاله «جعید الهمدانی»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۲۵۳-۲۵۵.</ref>. | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
{{مدخل وابسته}} | |||
* [[بنی‌همدان]] (قبیله) | |||
{{پایان مدخل وابسته}} | |||
== منابع == | |||
{{منابع}} | |||
#[[پرونده:1100376.jpg|22px]] [[حسین مرادی|مرادی، حسین]]، [[جعید الهمدانی (مقاله)|مقاله «جعید الهمدانی»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)|'''اصحاب امام حسن مجتبی''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | |||
{{امام علی}} | {{امام علی}} | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
[[رده: | [[رده:اصحاب امام علی]] | ||
[[رده: | [[رده:اصحاب امام حسن]] | ||
[[رده:اصحاب امام حسین]] | |||
[[رده:اصحاب امام سجاد]] | |||
[[رده:بنی‌همدان]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۸ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۲۲
این مدخل زیرشاخهٔ بحث اصحاب امام علی است. جعید همدانی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: جعید همدانی در رجال و تراجم - پرسش مرتبط ندارد| جعید همدانی | |
|---|---|
 تصویر قدیمی از مسجد کوفه | |
| نام کامل | جعید بن عبدالرحمن الهمدانی الکوفی |
| جنسیت | مرد |
| از قبیله | بنی‌همدان |
| از اصحاب | |
مقدمه
جعید[۱]، یا جعیده[۲]، یا جعدة[۳] بن عبدالرحمن الهمدانی الکوفی، از تابعان و رجال شیعی است.[۴] او را هم از خواص اصحاب امام علی (ع)، هم از یاران امام حسن (ع) و هم از اصحاب امام حسین (ع) شمرده‌اند.[۵] البته روایاتی نیز وجود دارد که نشان می‌دهد وی در کربلا حضور داشته[۶] و از امام سجاد (ع) هم حدیث نقل کرده است[۷][۸].
جعید همدانی و نقل روایت
جعید همدانی از امام امیرالمؤمنین (ع) نقل می‌کند که آن حضرت فرمودند: «همانا در صندوق انتهای جهنم، شش نفر از پیشینیان و شش نفر از پسینیان قرار دارند؛ اما آن شش نفر که از پیشینیان هستند: پسر آدم که قاتل برادرش بود و فرعون فرعون‌ها و سامری و دجّال که جزو پیشینیان به شمار می‌آید ولی در آخر الزمان خروج می‌کند؛ و هامان و قارون؛ و آن شش نفر که از متأخران هستند: نعثل (خلیفه سوم) و معاویه و عمروعاص و ابوموسی اشعری، و...»؛ راوی نام دو نفر را فراموش کرده بود[۹].
همچنین جعید همدانی گوید: از علی بن حسین (ع) پرسیدم: شما طبق روش چه کسی حکم می‌کنید؟ آن حضرت فرمودند: «ما طبق روش آل داود (ع) حکم می‌کنیم و اگر در امری ناتوان شویم، روح القدس آن را بر ما القا می‌کند»[۱۰].
در جای دیگر، جعید همدانی از امام علی بن الحسین (ع) نقل می‌کند که آن حضرت فرمودند: «قائم (ع) این امت، نهمین از فرزندان من است؛ او غیبتی طولانی خواهد داشت اما هم اینک زنده است»[۱۱].
جعید حدیث زیر را با چند واسطه نقل می‌کند: در زمان جنگ تبوک هنگامی که امام علی (ع) برای خداحافظی از پیامبر اسلام (ص) همراه آن حضرت از شهر خارج شدند، امیرالمؤمنین (ع) در حال گریه به پیامبر (ص) گفت: «مرا همراه پیران در شهر باقی می‌گذاری (و با خود نمی‌بری)؟»
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: «آیا راضی نیستی نسبت به من، مانند هارون (ع) نسبت به موسی (ع) باشی؛ جز اینکه بعد از من نبوتی وجود ندارد؟»[۱۲][۱۳].
جستارهای وابسته
- بنی‌همدان (قبیله)
منابع
پانویس
- ↑ رجال البرقی، برقی، ص۸-۹؛ رجال الطوسی، طوسی، ص۵۹.
- ↑ رجال الطوسی، طوسی، ص۵۹؛ حاشیه تنقیح المقال، مقامانی، ج۱۶، ص۱۴۲، به نقل از: لسان المیزان، ج۲، ص۱۳۲.
- ↑ البته به نظر می‌رسد همان جعید صحیح باشد. (تنقیح المقال، ج۱۶، ص۱۴۰).
- ↑ حاشیه تنقیح المقال، مقامانی، ج۱۶، ص۱۴۲، به نقل از: لسان المیزان، ج۲، ص۱۳۲.
- ↑ تنقیح المقال، مقامانی، ج۱۶، ص۱۴۲؛ الخصال، شیخ صدوق، ج۲، ص۴۸۵.
- ↑ مختصر البصائر، حلی، ص۲۴۵.
- ↑ مانند عمران بن اعین سألته که روایتی را درباره ظهور امر ائمه از امام سجاد (ع) نقل کرده است: «عَنْهُ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ (ع) قَالَ: سَأَلْتُهُ بِأَيِّ حُكْمٍ تَحْكُمُونَ قَالَ حُكْمِ آلِ دَاوُدَ فَإِنْ أَعْيَانَا شَيْءٌ تَلَقَّانَا بِهِ رُوحُ الْقُدُسِ» (اصول کافی، کلینی، ج۱، ص۳۹۸).
- ↑ مرادی، حسین، مقاله «جعید الهمدانی»، اصحاب امام حسن مجتبی، ص ۲۵۳.
- ↑ «حَدَّثَنَا أَبِي رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي الْخَطَّابِ قَالَ حَدَّثَنِي الْحَكَمُ بْنُ مِسْكِينٍ الثَّقَفِيُ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ سَيَابَةَ عَنْ جُعَيْدِ هَمْدَانَ قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (ع) إِنَّ فِي التَّابُوتِ الْأَسْفَلِ سِتَّةً مِنَ الْأَوَّلِينَ وَ سِتَّةً مِنَ الْآخِرِينَ فَأَمَّا السِّتَّةُ مِنَ الْأَوَّلِينَ فَابْنُ آدَمَ قَاتِلُ أَخِيهِ وَ فِرْعَوْنُ الْفَرَاعِنَةِ وَ السَّامِرِيُّ وَ الدَّجَّالُ كِتَابُهُ فِي الْأَوَّلِينَ وَ يَخْرُجُ فِي الْآخِرِينَ وَ هَامَانُ وَ قَارُونُ وَ السِّتَّةُ مِنَ الْآخِرِينَ فَنَعْثَلُ وَ مُعَاوِيَةُ وَ عَمْرُو بْنُ الْعَاصِ وَ أَبُو مُوسَى الْأَشْعَرِيُّ وَ نَسِيَ الْمُحَدِّثُ اثْنَيْنِ» (الخصال، شیخ صدوق، ج۲، ص۴۸۵).
- ↑ «حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الْبَرْقِيِ وَ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَيْدٍ عَنْ يَحْيَى الْحَلَبِيِّ عَنْ بَشِيرٍ الدَّهَّانِ عَنْ حُمْرَانَ بْنِ أَعْيَنَ عَنْ جُعَيْدٍ الْهَمْدَانِيِّ قَالَ: سَأَلْتُ عَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْنِ بِأَيِّ حُكْمٍ تَحْكُمُونَ قَالَ نَحْكُمَ بِحُكْمِ آلِ دَاوُدَ فَإِنْ عَيِينَا شَيْئاً تَلَقَّانَا بِهِ رُوحُ الْقُدُسِ» (بصائر الدرجات، حسن صفار، ج۱، ص۴۵۱؛ اصول کافی، کلینی، ج۱، ص۳۹۸).
- ↑ «روی جعید الهمدانی عنه (الْحُسَيْنَ بْنَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ (ع)) قَالَ قَائِمُ هَذِهِ الْأُمَّةِ هُوَ التَّاسِعُ مِنْ وُلْدِي وَ هُوَ صَاحِبُ الْغَيْبَةِ وَ هُوَ الَّذِي يُقْسَمُ مِيرَاثُهُ وَ هُوَ حَيٌّ» (اعلام الوری بأعلام الهدی، طبرسی، ج۲، ص۲۳۰؛ کمال الدین، شیخ صدوق، ج۲، ص۳۱۷).
- ↑ «وَ بِالْإِسْنَادِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي سَعِيدٍ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ بِلَالٍ عَنْ جُعَيْدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَائِشَةَ بِنْتِ سَعْدٍ عَنْ أَبِيهَا سَعْدٍ أَنَّ عَلِيّاً (ع) خَرَجَ مَعَ النَّبِيِّ (ص) حَتَّى جَاءَ ثَنِيَّةَ الْوَدَاعِ وَ هُوَ يَبْكِي وَ يَقُولُ تُخَلِّفُنِي مَعَ الْخَوَالِفِ فَقَالَ أَ مَا تَرْضَى أَنْ تَكُونَ مِنِّي بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَى إِلَّا النُّبُوَّةَ» (بحار الأنوار، علامه مجلسی، ج۳۷، ص۲۶۲).
- ↑ مرادی، حسین، مقاله «جعید الهمدانی»، اصحاب امام حسن مجتبی، ص ۲۵۳-۲۵۵.