ابعاد فردی انتظار: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '''']] {{پایان}} {{پایان}} == پانویس == {{پانویس}} ' به '''']] {{پایان منابع}} == پانویس == {{پانویس}} ') |
(←منابع) |
||
| (۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | |||
| موضوع مرتبط = ابعاد انتظار | |||
| عنوان مدخل = | |||
| مداخل مرتبط = | |||
| پرسش مرتبط = امام مهدی (پرسش) | |||
}} | |||
== [[انتظار]] و تاثیر آن بر [[زندگی فردی]] و [[اجتماعی]] == | |||
[[اعتقاد]] به [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} و اینکه سرانجام نزاع‌ها و [[جنگ‌ها]] و زحمت‌ها، [[صلح]] و صفا و [[امنیت]] و [[آسایش]] است<ref>ر.ک: [[عبدالرحمن انصاری|انصاری؛ عبدالرحمن]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص ۱۲۰.</ref>، باعث میشود [[انسان]] در [[زندگی فردی]] و [[اجتماعی]] خود از [[نعمت]] [[انتظار]] بهره‌مند شود که اگر از آن تهی شود و به [[آینده]] [[امید]] نداشته باشد، [[زندگی]] برایش مفهومی نخواهد داشت و گرفتار بی‌هدفی و پوچی می‌گردد. تعالیم مترقی [[اسلام]]، نگاه به آیندۀ [[جوامع]] را در نگاه [[آدمیان]] و به ویژه [[مسلمانان]] بسیار روشن و پرگشایش جلوه میدهد و شاید از این جهت است که گزاره {{متن حدیث|أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ الْفَرَج}}<ref>کمال الدین، ج ۲، ص ۶۴۴.</ref> را به کار می‌‌برد<ref>ر.ک: پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.</ref>. | |||
==[[انتظار]] و تاثیر آن بر [[زندگی فردی]] و [[اجتماعی]]== | |||
== | == ابعاد فردی [[انتظار]] == | ||
انتظار فردی ـ همانند [[انتظار]] به طور عام ـ دارای ابعاد ذیل است: | |||
=== بعد [[فکری]] و [[اعتقادی]] [[انتظار]] ([[علمی]] و معرفتی) === | |||
[[انتظار]] موجب میشود منتظِرِ، [[طهارت]] [[فکری]] و رشد [[عقلی]] چشمگیری پیدا میکند به گونه ایی که [[امام باقر]] {{ع}} می‌‌فرماید: «چون [[قائم]] ما [[قیام]] کند دستش را بر سر [[بندگان]] گذارد و عقولشان را متمرکز سازد و عقل‌هایشان کامل شود»<ref>{{متن حدیث|إِذَا قَامَ قَائِمُنَا وَضَعَ اللَّهُ یَدَهُ عَلَی رُءُوسِ الْعِبَادِ فَجَمَعَ بِهَا عُقُولَهُمْ وَ کَمَلَتْ بِهِ أَحْلَامُهُمْ}}؛ منتخب الأثر، ص ۶۰۷؛ بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۳۳۶.</ref>.<ref>ر.ک: [[سیمین صمیمی|سیمین؛ صمیمی]]، [[عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث (مقاله)|عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث]].</ref> یکی از [[تکالیف منتظران]] در دوران [[انتظار]]، [[حفظ دین]] و نگهبانی مرزهای [[عقیدتی]] است<ref>ر.ک: [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد؛ میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۱۰-۱۱۸.</ref>. | |||
به عبارتی دیگر [[لزوم]] [[بصیرت]] داشتن در معارف مهدوی، یعنی علاوه بر [[شناخت]] خصوصیات و صفات آن حضرت باید هدف امام را [[شناخت]] و [[رفتار]] و گفتار مورد پسند [[امام]] باشد؛ چنین شناختی او را به خوبی‌ها و [[کمالات انسانی]] سوق میدهد و تحول و انقلابی ژرف در [[فکر]] و عمل او ایجاد میکند<ref>ر.ک: [[عبدالرحمن انصاری|انصاری؛عبدالرحمن]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص ۱۲۰.</ref> و باعث میشود فرد [[مسلمان]] آنچه در [[توان]] دارد به کار گیرد تا سطح [[اندیشه]] و [[آگاهی]] خود را بالا ببرد<ref>ر.ک: [[عبدالرحمن انصاری|انصاری؛ عبدالرحمن]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص ۱۲۰.</ref> تا بتواند طبق آنچه آن امام همام [[دوست]] دارند [[اقدام]] نماید و دیگران را با وظایفشان [[آگاه]] سازد و به تبیین اندیشۀ [[مهدویت]] در سطح جهانی و [[دفاع]] [[فکری]] و نظری از آن بپردازد<ref>ر.ک: [[علی زینتی|زینتی؛ علی]]، [[انتظار و امنیت روانی (مقاله)|انتظار و امنیت روانی]]، ص۳۰۱-۳۰۳.</ref>. [[امام باقر]] {{ع}} در این باره فرمود: «کسی که بمیرد و [[امام زمان]] خود را بشناسد، همانند کسی است که در [[خیمه]] [[حضرت قائم]] {{ع}} نزد آن حضرت باشد»<ref>{{متن حدیث|مَنْ مَاتَ وَ هُوَ عَارِفٌ لِإِمَامِهِ کَانَ کَمَنْ هُوَ مَعَ الْقَائِمِ فِی فُسْطَاطِهِ}}؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۲.</ref>.<ref>ر.ک: [[عبدالرحمن انصاری|انصاری؛ عبدالرحمن]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص ۱۲۰.</ref> | |||
== | === بعد روحی و روانی === | ||
در بحث [[انتظار]] اساسی‌ترین ویژگی در بعد [[رفتار]]، ایجاد "آمادگی روحی و روانی" در خود است<ref>ر.ک: [[خدامراد سلیمیان|خدامراد؛ سلیمیان]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص۵۴-۶۱.</ref>. ارتباط [[معنوی]] که [[منتظر]] به وسیلۀ [[ادعیه]] و اذکار با [[امام]] برقرار میسازد، موجب پالایش [[روح]] و تصفیۀ [[باطن]] گردیده و او را در مقابل بسیاری از [[افکار]] رنج‌آور، [[گرفتاری‌ها]] و بیماری‌های روحی رایج در جامعۀ امروزی مقاوم میسازد<ref>ر.ک: [[سیمین صمیمی|سیمین؛ صمیمی]]، [[عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث (مقاله)|عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث]]؛ [[علی اوسط خانجانی|خانجانی، علی اوسط خانجانی]]، [[رسالت فردی و شخصی انسان منتظر (مقاله)|رسالت فردی و شخصی انسان منتظر]].</ref>. بی‌گمان برای [[حضرت مهدی]] {{ع}} یارانی هست که قوت و [[قدرت]] بالای روحی و روانی دارند تا بتوانند بر [[دشمنان]] چیره شوند<ref>ر.ک: [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص۵۴-۶۱.</ref>. | |||
در زمینۀ بعد روحی باید گفت، [[امید]] به [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} و [[اعتقاد]] به آمادگی مادی و [[معنوی]] برای [[ظهور]] آن حضرت، زایندۀ امید است<ref>ر.ک: [[عبدالرحمن انصاری|انصاری؛عبدالرحمن]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص ۱۲۰.</ref>. امید به [[نصرت]] و [[پیروزی]] [[حق]] و [[عدالت]]، [[حاکمیت]] ارزش‌های انسانی و ارتقای [[معنوی]]، حیات فردی و [[اجتماعی]] [[شیعیان]] را متحول میسازد و امید، حرکت و پویایی به آن می‌بخشد<ref>ر.ک: [[علی نقی فقیهی|فقیهی، علی نقی]]، [[شعله امیری|امیری، شعله]] و [[فاطمه شریفی|شریفی، فاطمه]]، [[تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان (مقاله)|تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان]]، ص ۱۰۵-۱۰۷.</ref>. | |||
همچنین باید توجه داشت [[انتظار]] از لحاظ فردی، موجب تمرکز [[افکار]] و نیروهای [[آدمی]] میشود؛ زیرا همۀ آنها، ناظر به یک [[هدف]]، یعنی [[انتظار ظهور]] می‌‌شوند و این امر موجب [[وحدت]] شخصیت او می‌گردد و این [[وحدت]] شخصیت، از هرز رفتن توانایی‌ها و قابلیت‌ها، جلوگیری کرده و زمینۀ رشد و [[ظهور]] قدرتی شگرف و فوق العاده را فراهم میکند<ref>ر.ک: [[محمد رضا شرفی|محمد رضا؛ علی]]، [[مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار (مقاله)|مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار]]، [[گفتمان مهدویت سخنرانی‌های گفتمان سوم (کتاب)|گفتمان مهدویت سخنرانی‌های گفتمان سوم]]، ص ۱۳۴.</ref>. [[زمینه‌سازی ظهور]] با لوازم و امکانات عادی و توان‌مندی‌های فردی و عمومی متداول انجام می‌گیرد نه به صورت تصادفی و [[معجزه]]. لذا فرد [[منتظر]] باید نیروی جسمی و فیزیکی و [[توان]] شخصی خود را جهت [[همراهی]] با [[امام]] خود تحصیل نماید تا عقب نماند<ref>ر.ک: [[علی زینتی|زینتی؛ علی]]، [[انتظار و امنیت روانی (مقاله)|انتظار و امنیت روانی]]، ص۳۰۱-۳۰۳.</ref>. | |||
=== بعد [[اخلاقی]] و [[تربیتی]] === | |||
یکی دیگر از شاخص‌های اصلی [[حکومت مهدوی]]، [[تهذیب نفس]] و [[آراستگی]] به [[مکارم اخلاق]] است<ref>ر.ک: [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد؛ حسین]]، [[ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر (مقاله)|ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر]]، ص ۲۶۵.</ref>. [[انسان]] با توجه به نیروی [[تفکر]] می‌تواند در مسیر رشد [[فکری]] و اخلاقی گام بردارد و با امدادهای [[الهی]] و وجود [[رهبری الهی]]، جهشی بسیار فراگیر داشته باشد<ref>ر.ک: [[عسکر دیرباز|دیرباز؛ عسکر]]، [[روش‌های اثرگذاری انتظار در جامعه منتظر (مقاله)|روش‌های اثرگذاری انتظار در جامعه منتظر]]، ص۱۱۸.</ref>. [[انتظار فرج]] و [[ظهور]] در [[حقیقت]] به معنای آماده باش کامل [[فکری]]، عملی، مادی و [[معنوی]] است<ref>ر.ک: [[عبدالرحمن انصاری|انصاری؛عبدالرحمن]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص ۱۲۰.</ref> و [[منتظر واقعی]] کسی است که آلودگی‌های درون را پالایش کند و خانۀ [[دل]] را از زنگار [[گناه]] و ناپاکی‌ها [[پاک]] کند و خود را به صفات پسندیده آراسته و از [[گناه]] و [[دنیاطلبی]] و تجمّل اجتناب ورزد و با جدیّت و تلاش پیگیر و [[مبارزه]] با [[هواهای نفسانی]] و خودخواهی‌ها، ملکۀ [[تقوا]] را در خود ایجاد کند. چنین فردی می‌تواند خود را جزء [[منتظران]] آن حضرت به حساب آورد<ref>ر.ک: [[عبدالرحمن انصاری|انصاری؛عبدالرحمن]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص ۱۲۰.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} در این زمینه فرمود: «کسی که علاقه دارد از [[یاران]] و اصحاب حضرت قائم {{ع}} باشد، باید [[تقوا]] در خود ایجاد کند و خود را به صفات [[نیک]] و [[محاسن اخلاق]] مزین سازد و سپس در [[انتظار]] آن حضرت باشد. هر کس این آمادگی را به دست آورد و پیش از ظهور از [[دنیا]] برود، به اجر و [[پاداش]] [[یاران]] آن حضرت نایل خواهد شد. کوشش کنید و [[منتظر فرج]] و موفقیت باشید، ای جماعتی که مورد توجه [[خدا]] هستید، [[پیروزی]] گوارایتان [[باد]]!»<ref>{{متن حدیث|مَنْ سُرَّ أَنْ یَکُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ کَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَکَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا هَنِیئاً لَکُمْ أَیَّتُهَا الْعِصَابَةُ الْمَرْحُومَةُ}}؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۰.</ref>. در این زمینه همچنین باید گفت لازمۀ [[انتظار فرج]] این است که ابتدا خود را بسازیم، سپس به سازندگی [[جامعه]] و [[تربیت]] دیگران، به خصوص [[خانواده]] و نزدیکان‌مان بپردازیم<ref>ر.ک: [[عبدالرحمن انصاری|انصاری؛عبدالرحمن]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص ۱۲۰.</ref>، تا دیگران هم مانند ما [[منتظر]] [[امام زمان]] {{ع}} باشند. | |||
=== بعد [[سیاسی]] === | |||
اگرچه تقویت پیوند قلبی با [[امام عصر]] {{ع}} و تجدید دائمی [[عهد]] و [[پیمان]]، از نشانه‌های آمادگی [[سیاسی]] در [[ولایت‌پذیری]] آن حضرت به شمار می‌آید<ref>ر.ک: [[خدامراد سلیمیان|خدامراد؛ سلیمیان]]، [[نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص۶۸.</ref>، ولی فرد [[منتظر]] نمی‌تواند خود را از حضور [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] [[محروم]] نماید تا اشخاص غیرمعتقد و [[منحرف]]، مسند امور را به دست گیرند<ref>ر.ک: [[صفر فلاحی|صفر؛ محبوب]]، [[امام مهدی ذخیره امامت (کتاب)|امام مهدی ذخیره امامت]]، ص ۱۷ -۱۹.</ref>. [[حق‌طلبی]] و عدالت‌گرایی لازمۀ داشتن این بُعد از [[انتظار]] است. در این زمینه باید به [[پایداری]] در برابر [[حاکمان]] [[فاسد]] و فساد محیط اشاره کرد. [[اعتقاد]] به اینکه سرانجام، کرۀ [[زمین]] از [[شر]] [[مستکبران]] و [[ظالمان]] [[نجات]] یافته و [[اصلاح]] خواهد شد [[انسان]] را وادار میکند خود [[ظلم]] نکند و دنبال [[فساد]] و بی بند و باری نرود<ref>ر.ک: [[عبدالرحمن انصاری|انصاری؛ عبدالرحمن]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص ۱۲۰.</ref> و در برابر لغزش‌های محیطی محفوظ بماند. | |||
=== [[بعد اقتصادی]] === | |||
حراست از فرهنگ دینی و زنده نگه داشتن اندیشۀ [[اسلامی]] از [[وظایف منتظران]] است و بدون تردید [[تبلیغ]] این [[فرهنگ]] پویا بدون پشتوانۀ [[مالی]] و [[اقتصادی]] امکان‌پذیر نیست و به همین جهت [[منتظران]] باید با سعی و تلاش در عرصه‌های مختلف این آمادگی [[مالی]] و [[اقتصادی]] برای [[ظهور]] را فراهم کنند<ref>ر.ک: [[صفر فلاحی|صفر؛ محبوب]]، [[امام مهدی ذخیره امامت (کتاب)|امام مهدی ذخیره امامت]]، ص ۱۷ -۱۹.</ref>. | |||
=== بعد نظامی و انتظامی === | |||
امر بسیار مهم و مغفول، [[آمادگی نظامی]] در عصر انتظار است. [[انسان]] منتظرِ یک [[قیام]] بزرگ و یک درگیری عظیم جهانی، باید آمادگی برای این درگیری و کمک به آن را داشته باشد. علت اینکه در [[دین]] و تعالیم ما رسیده است که با آئین [[جنگ]] و [[جهاد]] آشنا و به [[سلاح]] مجهز شوید، برای رشد روحیۀ رزم‌آوری و [[مرزبانی]] و پاسداری است و این [[تعلیم]] برای [[دفاع]] از [[حقوق]] انسان‌های [[مظلوم]] است<ref>ر.ک: [[امیر مهدی حکیمی|حکیمی؛ امیر مهدی]]، [[منتظر چشم به راهی فریادگر (کتاب)|منتظر چشم به راهی فریادگر]]، ص ۳۵.</ref>. | |||
== [[انتظار]] و تاثیر آن بر [[زندگی فردی]] و [[اجتماعی]] == | |||
[[اعتقاد]] به [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} باعث میشود [[انسان]] در [[زندگی فردی]] و [[اجتماعی]] خود از [[نعمت]] انتظار بهره‌مند شود. در فرهنگ انتظار، [[امید]] به [[نصرت]] و [[پیروزی]] [[حق]] و [[عدالت]]، [[حاکمیت]] ارزش‌های انسانی و ارتقای [[معنوی]] [[بشر]]، حیات فردی و [[اجتماعی]] [[شیعیان]] را متحول میسازد و [[امید]]، حرکت و پویایی به آن می‌بخشد<ref>ر.ک: [[علی نقی فقیهی|فقیهی، علی نقی]]، [[شعله امیری|امیری، شعله]] و [[فاطمه شریفی|شریفی، فاطمه]]، [[تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان (مقاله)|تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان]]، ص ۱۰۵-۱۰۷.</ref> و شاید از این جهت است که {{متن حدیث|أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ الْفَرَج}}<ref>کمال الدین، ج ۲، ص ۶۴۴.</ref> بیان شده است. | |||
== پرسش مستقیم == | |||
* [[ابعاد فردی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)]] | |||
== پرسش‌های وابسته == | |||
{{پرسمان انتظار فرج}} | {{پرسمان انتظار فرج}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:10748.jpg|22px]] [[عبدالرحمن انصاری| | # [[پرونده:10748.jpg|22px]] [[عبدالرحمن انصاری|انصاری؛ عبدالرحمن]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|'''در انتظار خورشید ولایت''']] | ||
# [[پرونده:151828.jpg|22px]]پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|'''مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها''']] | # [[پرونده:151828.jpg|22px]]پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|'''مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها''']] | ||
# [[پرونده:1100128.jpg|22px]] [[امیر مهدی حکیمی|حکیمی، امیر مهدی]]، [[منتظر چشم به راهی فریادگر (کتاب)|'''منتظر چشم به راهی فریادگر''']] | # [[پرونده:1100128.jpg|22px]] [[امیر مهدی حکیمی|حکیمی، امیر مهدی]]، [[منتظر چشم به راهی فریادگر (کتاب)|'''منتظر چشم به راهی فریادگر''']] | ||
# [[پرونده:11155.jpg|22px]] [[سیمین صمیمی|صمیمی، سیمین]]، [[عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث (مقاله)|'''عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث''']] | # [[پرونده:11155.jpg|22px]] [[سیمین صمیمی|صمیمی، سیمین]]، [[عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث (مقاله)|'''عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث''']] | ||
# [[پرونده:13681201.jpg|22px]] [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر (مقاله)|'''ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر''']] | # [[پرونده:13681201.jpg|22px]] [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر (مقاله)|'''ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر''']] | ||
# [[پرونده:97B13919.jpg|22px]] [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|'''فلسفه انتظار''']] | # [[پرونده:97B13919.jpg|22px]] [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|'''فلسفه انتظار''']] | ||
# [[پرونده:136865.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|'''درسنامه مهدویت''']] | # [[پرونده:136865.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|'''درسنامه مهدویت''']] | ||
# [[پرونده: | # [[پرونده:1100126.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|'''نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی''']] | ||
# [[پرونده:11235.jpg|22px]] [[علی نقی فقیهی|فقیهی، علی نقی]]، [[شعله امیری|امیری، شعله]] و [[فاطمه شریفی|شریفی، فاطمه]]، [[تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان (مقاله)|'''تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان''']] | # [[پرونده:11235.jpg|22px]] [[علی نقی فقیهی|فقیهی، علی نقی]]، [[شعله امیری|امیری، شعله]] و [[فاطمه شریفی|شریفی، فاطمه]]، [[تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان (مقاله)|'''تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:ابعاد انتظار]] | [[رده:ابعاد انتظار]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۵ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۴۱
انتظار و تاثیر آن بر زندگی فردی و اجتماعی
اعتقاد به ظهور حضرت مهدی (ع) و اینکه سرانجام نزاع‌ها و جنگ‌ها و زحمت‌ها، صلح و صفا و امنیت و آسایش است[۱]، باعث میشود انسان در زندگی فردی و اجتماعی خود از نعمت انتظار بهره‌مند شود که اگر از آن تهی شود و به آینده امید نداشته باشد، زندگی برایش مفهومی نخواهد داشت و گرفتار بی‌هدفی و پوچی می‌گردد. تعالیم مترقی اسلام، نگاه به آیندۀ جوامع را در نگاه آدمیان و به ویژه مسلمانان بسیار روشن و پرگشایش جلوه میدهد و شاید از این جهت است که گزاره «أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ الْفَرَج»[۲] را به کار می‌‌برد[۳].
ابعاد فردی انتظار
انتظار فردی ـ همانند انتظار به طور عام ـ دارای ابعاد ذیل است:
بعد فکری و اعتقادی انتظار (علمی و معرفتی)
انتظار موجب میشود منتظِرِ، طهارت فکری و رشد عقلی چشمگیری پیدا میکند به گونه ایی که امام باقر (ع) می‌‌فرماید: «چون قائم ما قیام کند دستش را بر سر بندگان گذارد و عقولشان را متمرکز سازد و عقل‌هایشان کامل شود»[۴].[۵] یکی از تکالیف منتظران در دوران انتظار، حفظ دین و نگهبانی مرزهای عقیدتی است[۶].
به عبارتی دیگر لزوم بصیرت داشتن در معارف مهدوی، یعنی علاوه بر شناخت خصوصیات و صفات آن حضرت باید هدف امام را شناخت و رفتار و گفتار مورد پسند امام باشد؛ چنین شناختی او را به خوبی‌ها و کمالات انسانی سوق میدهد و تحول و انقلابی ژرف در فکر و عمل او ایجاد میکند[۷] و باعث میشود فرد مسلمان آنچه در توان دارد به کار گیرد تا سطح اندیشه و آگاهی خود را بالا ببرد[۸] تا بتواند طبق آنچه آن امام همام دوست دارند اقدام نماید و دیگران را با وظایفشان آگاه سازد و به تبیین اندیشۀ مهدویت در سطح جهانی و دفاع فکری و نظری از آن بپردازد[۹]. امام باقر (ع) در این باره فرمود: «کسی که بمیرد و امام زمان خود را بشناسد، همانند کسی است که در خیمه حضرت قائم (ع) نزد آن حضرت باشد»[۱۰].[۱۱]
بعد روحی و روانی
در بحث انتظار اساسی‌ترین ویژگی در بعد رفتار، ایجاد "آمادگی روحی و روانی" در خود است[۱۲]. ارتباط معنوی که منتظر به وسیلۀ ادعیه و اذکار با امام برقرار میسازد، موجب پالایش روح و تصفیۀ باطن گردیده و او را در مقابل بسیاری از افکار رنج‌آور، گرفتاری‌ها و بیماری‌های روحی رایج در جامعۀ امروزی مقاوم میسازد[۱۳]. بی‌گمان برای حضرت مهدی (ع) یارانی هست که قوت و قدرت بالای روحی و روانی دارند تا بتوانند بر دشمنان چیره شوند[۱۴].
در زمینۀ بعد روحی باید گفت، امید به ظهور حضرت مهدی (ع) و اعتقاد به آمادگی مادی و معنوی برای ظهور آن حضرت، زایندۀ امید است[۱۵]. امید به نصرت و پیروزی حق و عدالت، حاکمیت ارزش‌های انسانی و ارتقای معنوی، حیات فردی و اجتماعی شیعیان را متحول میسازد و امید، حرکت و پویایی به آن می‌بخشد[۱۶].
همچنین باید توجه داشت انتظار از لحاظ فردی، موجب تمرکز افکار و نیروهای آدمی میشود؛ زیرا همۀ آنها، ناظر به یک هدف، یعنی انتظار ظهور می‌‌شوند و این امر موجب وحدت شخصیت او می‌گردد و این وحدت شخصیت، از هرز رفتن توانایی‌ها و قابلیت‌ها، جلوگیری کرده و زمینۀ رشد و ظهور قدرتی شگرف و فوق العاده را فراهم میکند[۱۷]. زمینه‌سازی ظهور با لوازم و امکانات عادی و توان‌مندی‌های فردی و عمومی متداول انجام می‌گیرد نه به صورت تصادفی و معجزه. لذا فرد منتظر باید نیروی جسمی و فیزیکی و توان شخصی خود را جهت همراهی با امام خود تحصیل نماید تا عقب نماند[۱۸].
بعد اخلاقی و تربیتی
یکی دیگر از شاخص‌های اصلی حکومت مهدوی، تهذیب نفس و آراستگی به مکارم اخلاق است[۱۹]. انسان با توجه به نیروی تفکر می‌تواند در مسیر رشد فکری و اخلاقی گام بردارد و با امدادهای الهی و وجود رهبری الهی، جهشی بسیار فراگیر داشته باشد[۲۰]. انتظار فرج و ظهور در حقیقت به معنای آماده باش کامل فکری، عملی، مادی و معنوی است[۲۱] و منتظر واقعی کسی است که آلودگی‌های درون را پالایش کند و خانۀ دل را از زنگار گناه و ناپاکی‌ها پاک کند و خود را به صفات پسندیده آراسته و از گناه و دنیاطلبی و تجمّل اجتناب ورزد و با جدیّت و تلاش پیگیر و مبارزه با هواهای نفسانی و خودخواهی‌ها، ملکۀ تقوا را در خود ایجاد کند. چنین فردی می‌تواند خود را جزء منتظران آن حضرت به حساب آورد[۲۲]. امام صادق (ع) در این زمینه فرمود: «کسی که علاقه دارد از یاران و اصحاب حضرت قائم (ع) باشد، باید تقوا در خود ایجاد کند و خود را به صفات نیک و محاسن اخلاق مزین سازد و سپس در انتظار آن حضرت باشد. هر کس این آمادگی را به دست آورد و پیش از ظهور از دنیا برود، به اجر و پاداش یاران آن حضرت نایل خواهد شد. کوشش کنید و منتظر فرج و موفقیت باشید، ای جماعتی که مورد توجه خدا هستید، پیروزی گوارایتان باد!»[۲۳]. در این زمینه همچنین باید گفت لازمۀ انتظار فرج این است که ابتدا خود را بسازیم، سپس به سازندگی جامعه و تربیت دیگران، به خصوص خانواده و نزدیکان‌مان بپردازیم[۲۴]، تا دیگران هم مانند ما منتظر امام زمان (ع) باشند.
بعد سیاسی
اگرچه تقویت پیوند قلبی با امام عصر (ع) و تجدید دائمی عهد و پیمان، از نشانه‌های آمادگی سیاسی در ولایت‌پذیری آن حضرت به شمار می‌آید[۲۵]، ولی فرد منتظر نمی‌تواند خود را از حضور سیاسی و اجتماعی محروم نماید تا اشخاص غیرمعتقد و منحرف، مسند امور را به دست گیرند[۲۶]. حق‌طلبی و عدالت‌گرایی لازمۀ داشتن این بُعد از انتظار است. در این زمینه باید به پایداری در برابر حاکمان فاسد و فساد محیط اشاره کرد. اعتقاد به اینکه سرانجام، کرۀ زمین از شر مستکبران و ظالمان نجات یافته و اصلاح خواهد شد انسان را وادار میکند خود ظلم نکند و دنبال فساد و بی بند و باری نرود[۲۷] و در برابر لغزش‌های محیطی محفوظ بماند.
بعد اقتصادی
حراست از فرهنگ دینی و زنده نگه داشتن اندیشۀ اسلامی از وظایف منتظران است و بدون تردید تبلیغ این فرهنگ پویا بدون پشتوانۀ مالی و اقتصادی امکان‌پذیر نیست و به همین جهت منتظران باید با سعی و تلاش در عرصه‌های مختلف این آمادگی مالی و اقتصادی برای ظهور را فراهم کنند[۲۸].
بعد نظامی و انتظامی
امر بسیار مهم و مغفول، آمادگی نظامی در عصر انتظار است. انسان منتظرِ یک قیام بزرگ و یک درگیری عظیم جهانی، باید آمادگی برای این درگیری و کمک به آن را داشته باشد. علت اینکه در دین و تعالیم ما رسیده است که با آئین جنگ و جهاد آشنا و به سلاح مجهز شوید، برای رشد روحیۀ رزم‌آوری و مرزبانی و پاسداری است و این تعلیم برای دفاع از حقوق انسان‌های مظلوم است[۲۹].
انتظار و تاثیر آن بر زندگی فردی و اجتماعی
اعتقاد به ظهور حضرت مهدی (ع) باعث میشود انسان در زندگی فردی و اجتماعی خود از نعمت انتظار بهره‌مند شود. در فرهنگ انتظار، امید به نصرت و پیروزی حق و عدالت، حاکمیت ارزش‌های انسانی و ارتقای معنوی بشر، حیات فردی و اجتماعی شیعیان را متحول میسازد و امید، حرکت و پویایی به آن می‌بخشد[۳۰] و شاید از این جهت است که «أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ الْفَرَج»[۳۱] بیان شده است.
پرسش مستقیم
پرسش‌های وابسته
- معنای انتظار چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار به معنای عام چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار به معنای خاص چیست؟ (پرسش)
- ارکان انتظار چیست؟ (پرسش)
- عناصر و اجزاء انتظار چیستند؟ (پرسش)
- هدف از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- انتظار فرج چه ضرورتی دارد؟ (پرسش)
- آیا مسئله انتظار قابل تحقق است؟ (پرسش)
- جایگاه انتظار در مکاتب فکری غیر دینی چیست؟ (پرسش)
- نقش انتظار در حرکت توحیدی چیست؟ (پرسش)
- انواع انتظار چیست؟ (پرسش)
- شدت انتظار شخص منتظر چگونه در آرزوها و دعاهای او تجلی پیدا میکند؟ (پرسش)
- لوازم انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه اهل سنت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه آیین بودا درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- آیا جنیان در انتظار منجی موعود هستند؟ (پرسش)
- آیا فرشتگان در انتظار منجی موعود هستند؟ (پرسش)
- چرا گفته میشود امام مهدی منتظر ظهور است؟ (پرسش)
- دلایل انتظار فرج و امید به آینده چیست؟ (پرسش)
- آیا شیعیان در امر انتظار عجول و شتاب‌زده هستند؟ (پرسش)
- آیا مسئله انتظار سبب فراگیری ظلم و ستم میشود؟ (پرسش)
- آیا مسئله انتظار سبب تعطیلی احکام اسلامی میشود؟ (پرسش)
- آیا اندیشه انتظار موعود در امت‌های پیشین بوده است؟ (پرسش)
- آیا انتظار در میان ادیان و ملل گوناگون سابقه‌ای دارد؟ (پرسش)
- منشأ نگاه عامیانه به ظهور منجی چیست؟ (پرسش)
- آفات نگاه عامیانه به ظهور منجی چیست؟ (پرسش)
- گونه‌های احادیث درباره انتظار چیستند؟ (پرسش)
- نمادهای انتظار چیستند؟ (پرسش)
- آیا دعای ندبه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا دعای عهد از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا زیارت آل یاسین از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد جمکران از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد کوفه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد صعصعه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد سهله از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا عید نیمه شعبان از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا روز جمعه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- چرا کسانی که انتظار امام مهدی را می‌کشیده‌اند بعد از ظهور به مخالفت با ایشان برمی‌خیزند؟ (پرسش)
- ویژگی‌های اعتراض به وضع موجود در راستای انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- شیوه ابراز اعتراض به وضع موجود در راستای انتظار امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
- منظور از عمومیت انتظار چیست؟ (پرسش)
- مبانی اشتیاق به فرج چیست؟ (پرسش)
- چگونه می‌توان انتظار را در جامعه ترویج داد؟ (پرسش)
- آیا مراد از انتظار تنها انتظار قلبی است؟ (پرسش)
- منظور از انتظار، انتظار فردی است یا انتظار امت؟ (پرسش)
- منظور از انتظار امام و امت چیست؟ (پرسش)
- شرایط انتظار واقعی چیست؟ (پرسش)
- انتظار عملی به چه معناست؟ (پرسش)
- آیا انتظار مذهب اعتراض است؟ (پرسش)
- آیا انتظار به معنای گوشه‌گیری و احتراز است؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج مورد اتفاق همه مسلمین است؟ (پرسش)
- مسئولیت اجتماعی مسلمین درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- کامل‌ترین شکل انتظار عملی برای مقدمه ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- انتظار فرج با سرنوشت بشریت چه پیوندی دارد؟ (پرسش)
- مقصود از انتظار مسیحا چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار ویرانگر چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار سازنده چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار مسئولانه چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار غیر مسئولانه چیست؟ (پرسش)
- انواع برداشت از انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه شیعه درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه آیین زرتشت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه آیین هندو درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه یهود درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه مسیحیت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- برداشت‌های نادرست از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- علت برداشت‌های انحرافی از انتظار چیست؟ (پرسش)
- آیا انتظار امام مهدی واجب است؟ (پرسش)
- عوامل ایجاد کننده انتظار چیستند؟ (پرسش)
- لوازم تعریف انتظار چیست؟ (پرسش)
- نقطه مقابل انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- رابطه انتظار با شدت گرفتاری‌ها چیست؟ (پرسش)
- امام مهدی منتظر چه چیزی است؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج باید با قصد قربت باشد؟ (پرسش)
- مراتب انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- رابطه محبت با انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- بالاترین درجه انتظار فرج امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- مشاهده وقوع ظلم در زمین چگونه انتظار فرج را در مؤمن تشدید میکند؟ (پرسش)
- چه رابطه‌ای میان انتظار فرج و ایمان وجود دارد؟ (پرسش)
- انتظار منجی در ادوار مختلف دعوت‌های الهی چه معنایی داشته است؟ (پرسش)
- اندیشه انتظار موعود در اسلام چگونه است؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج افضل الاعمال است؟ (پرسش)
- انتظار فرج چیست و چرا بهترین عمل خوانده شده است؟ (پرسش)
- برداشت‌های نادرست از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- آیا مکاتب فلسفی نیز انتظار فرج را امری ارزشی میدانند؟ (پرسش)
- آیا در کتاب مقدس یهود سخن از انتظار فرج به میان آمده است؟ (پرسش)
- مقصود از روایات مطلق در باب انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- چه امتیازی در انتظار منجی موجود است؟ (پرسش)
- آیا تأخیر در فرج موجب قساوت قلب میشود؟ (پرسش)
- آیا انتظار طولانی فرج خسته کننده و ملالتآور است؟ (پرسش)
- علت سختی انتظار چیست و چرا میگویند انتظار زیباست؟ زیبایی انتظار در چیست؟ (پرسش)
- امام مهدی در قبال منتظران و شیعیان چه عنایاتی دارند؟ (پرسش)
- منتظران امام مهدی که در قرنهای گذشته بدون پاین انتظارشان فوت کرده‌اند؛ چه تضمینی وجود دارد که انتظار ما به ثمر برسد؟ (پرسش)
- آیا انتظار موجب انفعال جامعه نمی‌شود؟ (پرسش)
- فرج مردم جهان در چیست و چرا انتظار فرج فضیلت و ارزش بیشتری دارد؟ (پرسش)
- خاستگاه و منشأ اصلی انتظار ظهور «مصلح و نجاتدهنده بزرگ» چیست؟ (پرسش)
- دعا برای تعجیل فرج چه تأثیری در فرج شیعیان دارد؟ (پرسش)
- دعای اللهم کن لولیک الحجه بن الحسن به چه منظوری خوانده میشود؟ (پرسش)
- آیات مربوط به ظهور و انتظار کدامند؟ (پرسش)
- انتظار در دیگر روزهای سال چگونه معنا پیدا میکند؟ (پرسش)
- رابطه انتظار با بهداشت روان چیست؟ (پرسش)
- رابطه انتظار با آینده جهان چیست؟ (پرسش)
- فلسفه انتظار چیست؟ (پرسش)
- باور به ظهور امام مهدی چگونه عامل پایداری و استقامت شیعه میشود؟ (پرسش)
- انتظار فرج چه فضیلتی دارد؟ (پرسش)
- جایگاه انتظار در فرهنگ شیعه چیست؟ (پرسش)
- چرا انتظار اهمیت و جایگاه ویژه و برجسته‌ای دارد؟ (پرسش)
- چرا انتظار فرج افضل اعمال است؟ (پرسش)
- ویژگی‌های منتظران واقعی در دوران غیبت چیست؟ (پرسش)
- انتظارات امام مهدی از منتظران چیست؟ (پرسش)
- چه نوع انتظاری راجح است؟ (پرسش)
- دانش آموزان چگونه باید منتظر امام مهدی باشند؟ (پرسش)
- رضایت امام مهدی از چه راهی به دست می‌آید؟ (پرسش)
- آیا شیعیان و منتظران ظهور افزون‌بر وظایف فردی و دینی تکالیف سیاسی و اجتماعی نیز دارند؟ (پرسش)
- آیا برای منتظر واقعی بودن اقدام‌های سیاسی و اجتماعی خاصی باید انجام داد؟ (پرسش)
- وظایف ما در دوران غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- چه تناسبی میان انتظار موعود و مبارزه با فساد وجود دارد؟ آیا انتظار به معنای ساکت ماندن نیست؟ (پرسش)
- چه مقام و منزلتی در روایات برای منتظران بیان شده است؟ (پرسش)
- جامعه منتظر دارای چه ویژگی‌هایی است؟ (پرسش)
- انتظارات امام مهدی از منتظران چیست؟ (پرسش)
- صرفنظر از وظایف شخصی در قبال امام مهدی وظایف خود انسان منتظر به‌طور کلی چیست؟ (پرسش)
- منتظران برجسته همچون علما باید چه عملکردی داشته باشند؟ (پرسش)
- منتظران راستین امام مهدی دارای چه فضیلت و منزلتی هستند؟
- منتظران برجسته همچون علما باید چه عملکردی داشته باشند؟ (پرسش)
- در روایات چه پاداشی برای منتظران امام مهدی بیان شده است؟ (پرسش)
- ویژگی‌های منتظران واقعی در این دوران چیست؟ (پرسش)
- آیا تنها انتظار فرج برای ظهور امام مهدی کافی است؟ (پرسش)
- ویژگی‌های انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- ویژگی‌های فرهنگ انتظار در ابعاد اعتقادی چیست؟ (پرسش)
- ویژگی‌های فرهنگ انتظار در ابعاد علمی و اخلاقی چیست؟ (پرسش)
- فواید و آثار انتظار چیست؟ (پرسش)
- آثار فردی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آثار اجتماعی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آثار تربیتی انتظار چیست؟ (پرسش)
- چرا انتظار فرج امام مهدی موجب گشایش میشود؟ (پرسش)
- عنصر انتظار چگونه در آمادگی نظامی منتظران تأثیر دارد؟ (پرسش)
- چگونه روحیه انتظار را در خود تقویت کنیم؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج منشأ فرج‌های مادی برای منتظر خواهد بود؟ (پرسش)
- انتظار چه ابعادی دارد؟ (پرسش)
- ابعاد اعتقادی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- ابعاد عملی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
منابع
انصاری؛ عبدالرحمن، در انتظار خورشید ولایت
پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها
حکیمی، امیر مهدی، منتظر چشم به راهی فریادگر
صمیمی، سیمین، عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث
الهی‌نژاد، حسین، ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر
مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار
سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت
سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی
فقیهی، علی نقی، امیری، شعله و شریفی، فاطمه، تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان
پانویس
- ↑ ر.ک: انصاری؛ عبدالرحمن، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰.
- ↑ کمال الدین، ج ۲، ص ۶۴۴.
- ↑ ر.ک: پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
- ↑ «إِذَا قَامَ قَائِمُنَا وَضَعَ اللَّهُ یَدَهُ عَلَی رُءُوسِ الْعِبَادِ فَجَمَعَ بِهَا عُقُولَهُمْ وَ کَمَلَتْ بِهِ أَحْلَامُهُمْ»؛ منتخب الأثر، ص ۶۰۷؛ بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۳۳۶.
- ↑ ر.ک: سیمین؛ صمیمی، عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث.
- ↑ ر.ک: مهدوی‌فرد؛ میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۱۱۰-۱۱۸.
- ↑ ر.ک: انصاری؛عبدالرحمن، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰.
- ↑ ر.ک: انصاری؛ عبدالرحمن، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰.
- ↑ ر.ک: زینتی؛ علی، انتظار و امنیت روانی، ص۳۰۱-۳۰۳.
- ↑ «مَنْ مَاتَ وَ هُوَ عَارِفٌ لِإِمَامِهِ کَانَ کَمَنْ هُوَ مَعَ الْقَائِمِ فِی فُسْطَاطِهِ»؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۲.
- ↑ ر.ک: انصاری؛ عبدالرحمن، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰.
- ↑ ر.ک: خدامراد؛ سلیمیان، درسنامه مهدویت، ص۵۴-۶۱.
- ↑ ر.ک: سیمین؛ صمیمی، عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث؛ خانجانی، علی اوسط خانجانی، رسالت فردی و شخصی انسان منتظر.
- ↑ ر.ک: سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص۵۴-۶۱.
- ↑ ر.ک: انصاری؛عبدالرحمن، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰.
- ↑ ر.ک: فقیهی، علی نقی، امیری، شعله و شریفی، فاطمه، تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان، ص ۱۰۵-۱۰۷.
- ↑ ر.ک: محمد رضا؛ علی، مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار، گفتمان مهدویت سخنرانی‌های گفتمان سوم، ص ۱۳۴.
- ↑ ر.ک: زینتی؛ علی، انتظار و امنیت روانی، ص۳۰۱-۳۰۳.
- ↑ ر.ک: الهی‌نژاد؛ حسین، ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر، ص ۲۶۵.
- ↑ ر.ک: دیرباز؛ عسکر، روش‌های اثرگذاری انتظار در جامعه منتظر، ص۱۱۸.
- ↑ ر.ک: انصاری؛عبدالرحمن، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰.
- ↑ ر.ک: انصاری؛عبدالرحمن، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰.
- ↑ «مَنْ سُرَّ أَنْ یَکُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ کَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَکَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا هَنِیئاً لَکُمْ أَیَّتُهَا الْعِصَابَةُ الْمَرْحُومَةُ»؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۰.
- ↑ ر.ک: انصاری؛عبدالرحمن، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰.
- ↑ ر.ک: خدامراد؛ سلیمیان، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.
- ↑ ر.ک: صفر؛ محبوب، امام مهدی ذخیره امامت، ص ۱۷ -۱۹.
- ↑ ر.ک: انصاری؛ عبدالرحمن، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰.
- ↑ ر.ک: صفر؛ محبوب، امام مهدی ذخیره امامت، ص ۱۷ -۱۹.
- ↑ ر.ک: حکیمی؛ امیر مهدی، منتظر چشم به راهی فریادگر، ص ۳۵.
- ↑ ر.ک: فقیهی، علی نقی، امیری، شعله و شریفی، فاطمه، تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان، ص ۱۰۵-۱۰۷.
- ↑ کمال الدین، ج ۲، ص ۶۴۴.