ویژگی‌های خاص امام مهدی چیست؟ (پرسش)

ویژگی‌های خاص امام مهدی چیست؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / آشنایی با امام مهدی / معرفت امام مهدی (شناخت امام مهدی)
مدخل اصلی	ویژگی‌های خاص امام مهدی
مدخل وابسته	شمایل امام مهدی
تعداد پاسخ	۱ پاسخ

ویژگی‌های خاص امام مهدی چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

خدامراد سلیمیان

حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «درسنامه مهدویت» در این‌باره گفته است:

«برخی ویژگی‌های خاص حضرت مهدی S‌

• مخفی بودن آثار حمل در مادر حضرت مهدی S‌: یکی از ویژگی‌های خاص آن حضرت این است که زمانی که مادر آن حضرت به ایشان باردار بوده، اثری از حمل در آن بانوی بزرگوار مشاهده نمی‌شد. این موضوع هرچند در برخی از پیامبران (ع) سابقه داشته؛ ولی درباره امامان معصوم (ع) این‌چنین، گزارش نشده است. وقتی امام حسن عسکری S نوید ولادت حضرت مهدی S را به عمه بزرگوار خود (حکیمه خاتون) می‌دهد، آن بانو با کمال شگفتی می‌پرسد: چگونه امشب آن نور پاک از نرجس به دنیا می‌آید؛ در حالی‌که اثری از بارداری در او مشاهده نمی‌شود؟
• مخفی بودن ولادت آن حضرت‌: از مهم‌ترین ویژگی‌های ولادت حضرت مهدی S، مخفی بودن آن است. سعید بن جبیر می‌گوید: از امام سجاد S شنیدم که می‌فرمود: "فی الْقَائِمُ مِنَّا سُنَنِ مِنْ سُنَنِ الانبیاء الگو:عَمُّ . . . وَ سُنَّةُ مِنْ إبراهیم . . . وَ أَمَّا مَنْ إبراهیم فخفاء الْوِلَادَةِ وَ اعْتِزَالِ النَّاسِ..."؛ "در قائم ما سنت‌هایی از پیامبران وجود دارد... اما از ابراهیم پنهانی ولادت و کناره‌گیری از مردم...".
• روشن شدن چراغی در بیت الحمد، از ولادت تا هنگام ظهور: "بیت" در لغت به معنای خانه و "حمد" به معنای ستایش و ثنا است. این واژه در بعضی از روایات، به کار رفته و از آن به عنوان جایگاهی مربوط به حضرت مهدی S یاد شده است. مفضل گوید: شنیدم امام صادق S فرمود: "اِنَّ لِصَاحِبِ هَذا الاَمْرِ بَیتاً یُقَالُ لَهُ بَیْتُ الحَمْدِ فِیهِ سِراجٌ یَزهَرُ مُنذُ وُلِدَ اِلَی یَوْمَ یَقُومُ بِالسَّیفِ لا یُطْفَا"؛ "همانا برای صاحب این امر خانه‌ای است که بدان "بیت الحمد" می‌گویند. در آن چراغی هست که از هنگام ولادت روشنی می‌بخشد؛ تا روزی که با شمشیر قیام می‌کند، خاموش نخواهد شد". اگرچه به روشنی جایگاه این خانه و چگونگی روشنایی آن، بیان نشده است؛ ولی احتمال می‌رود مقصود، معنای کنایی باشد که با ولادت آخرین حجت الهی، چراغ هدایت بشر با فروغی هر چه بیشتر، به پرتوافشانی پرداخته و زمین را از نور وجود خود آکنده ساخته است. این روایت با همین مضمون از امام باقر S نیز نقل شده است.
• خاتم الاوصیا بودن ایشان‌: "خاتم الاوصیاء"، به معنای پایان بخش جانشینان پیامبر اکرم a است. یکی از ویژگی‌های اختصاصی آن حضرت، آن است که پایان بخش سلسله امامت است. این لقب ابتدا بر زبان خود آن حضرت در کودکی، جاری شد. طریف ابو نصر گوید: "بر صاحب الزمان وارد شدم؛ آن حضرت فرمود: برای من صندل احمر (نوعی چوب خوش‌بو) بیاور. پس برای ایشان آوردم؛ آن حضرت به من رو کرد و فرمود: آیا مرا می‌شناسی؟ گفتم: بله سپس فرمود: من کیستم؟ عرض کردم: شما آقای من و فرزند آقای من هستید. پس آن حضرت فرمود: مقصودم این نبود! گفتم: خداوند مرا فدای شما گرداند. بفرمایید مقصودتان چه بود؟ حضرت فرمود: "اَنَا خاتَمُ الاَوْصِیاءِ وَ بی یَدْفَعُ اللّه عَزَّوَجَلَّ اَلْبَلاءَ عَنْ اَهْلی وَ شیعَتی"؛ "من خاتم الاوصیاء هستم که خداوند به وسیله من، بلا را از اهل و شیعیانم دور می‌سازد". علاوه بر خاتم الاوصیاء از حضرت مهدی S به عنوان خاتم الائمه نیز یاد شده است؛ چنان‌که رسول گرامی اسلام a می‌فرماید: "مَعاشِرَ النَّاسِ! اِنِّي نَبِيٌّ وَ عَلِيٌّ وَصِيِّي. اَلَا وَ اِنَّ خَاتَمَ الاَئِمَّهِ مِنّاَ القَائِمَ المَهدِيَّ..."؛ "ای مردمان! من پیامبرم و علی جانشین من است. آگاه باشید که خاتم الائمه، قائم مهدی از ما است". این ویژگی نیز اختصاص به حضرت مهدی S دارد.
• پنهان زیستی ایشان‌: با مراجعه به مجموعه‌های روایی روشن می‌شود که شمار بسیاری از احادیثی که درباره وجود امام مهدی S بوده و از ظهور او نوید داده است؛ از غیبت غمبار او نیز خبر می‌دهد. غیبت آن حضرت- با ویژگی‌های خاص خود- به این صورت نه تنها برای هیچ‌یک از امامان (ع) رخ نداده، که برای هیچ‌یک از پیامبران نیز اتفاق نیفتاده است. البته از برخی روایات استفاده می‌شود که یک نحوه غیبتی، برای برخی از انبیا بوده است.
• میراث انبیا نزد ایشان‌: یکی از ویژگی‌های حضرت مهدی S این است که هنگام ظهور، بسیاری از میراث‌های پیامبران را به همراه خواهد داشت. درباره اینکه این امور به چه منظور نزد او جمع شده، سخن صریحی وجود ندارد؛ ولی با توجه به نقش آن حضرت- که همان نقش انبیا و اولیا است و او آرزوی همه آنان را تحقق خواهد بخشید- می‌توان نتیجه گرفت که تمامی ابزار آنان، در اختیار حضرت مهدی S قرار خواهد گرفت. دیگر اینکه آن حضرت وظیفه دارد تا همه پیروان ادیان را به دین مقبول الهی (اسلام) دعوت کند و این مواریث، نشانه‌هایی از حقانیت آن حضرت است. از این رو همان‌گونه که در روایات از زنده ماندن حضرت مسیح S، به عنوان هدایت مسیحیان و ارجاع ایشان به پیروی از حضرت مهدی S یاد شده؛ می‌توان سایر میراث‌ها را به عنوان وسیله‌ای برای اتمام حجت بر آنان دانست.

برخی از آنچه در روایات مورد اشاره قرار گرفته، عبارت است از:

1. پیراهن رسول گرامی اسلام a‌: یعقوب بن شعیب از امام صادق S روایت کرده است که به وی فرمود: "آیا پیراهن قائم را- که هنگام قیام می‌پوشد- نشانت ندهم؟ عرض کردم: چرا؛ پس آن حضرت جعبه‌ای را خواست و آن را گشود و از آن پیراهن کرباسی را بیرون آورد. آن را باز کرد که ناگهان دیدم در آستین چپ آن، آثار خون مشاهده می‌شود. سپس فرمود: این پیراهن پیامبر گرامی خداوند است؛ در روزی که دندان‌های پیشین آن حضرت ضربه دید. آن خون را بوسیدم و بر صورت خویش نهادم. سپس امام صادق S آن را درهم پیچید و برداشت".
2. عمامه پیامبر a،
3. زره رسول خدا a،
4. سلاح حضرت رسول اکرم a،
5. پرچم پیامبر گرامی اسلام a،
6. سنگ حضرت موسی S،
7. عصای حضرت موسی S، امام صادق S فرمود: "عصای موسی چوب آسی از یک نهال بهشتی بود. هنگامی که وی به سوی مدین می‌رفت، جبرئیل آن را برایش آورد و آن عصا همراه با تابوت آدم، در دریاچه طبریه (در شمال فلسطین) است و هرگز آن دو نمی‌پوسند و تغییر نمی‌یابند تا اینکه حضرت قائم هنگام قیام، آن دو را بیرون می‌آورد".
8. انگشتری سلیمان S،
9. تشتی که حضرت موسی S در آن قربانی می‌کرد.

امام علی S فرمود: رسول خدا a فرموده است: "المهدی مِنْ ولدی ، تکون لَهُ غیبة وَ حیرة تَضِلُّ فیها الامم ، یأتی بذخیرة الانبیاء فیملاها عَدْلًا وَ قِسْطاً کما مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً"؛ "فرزندم مهدی یک غیبت و حیرتی دارد که امت‌ها در آن گمراه شوند. او با ذخیره پیغمبران می‌آید و زمین را پر از عدل و داد می‌کند؛ آن‌گونه که پر از جور و ظلم شده باشد".

همان‌گونه که اشاره شد، شاید یکی از حکمت‌های این میراث داری، این است که پیروان تمامی ادیان، با دیدن میراث پیامبر خود، به حضرت مهدی S ایمان آورند و نیز اهداف حضرت مهدی S و قیام ایشان، دربرگیرنده تمامی اهداف پیامبران بزرگ است. ازاین‌رو در آن هنگامه عظیم، آن حضرت با در اختیار گرفتن میراث پیامبران بزرگ، هدف خود را- که در واقع هدف جمیع آنان بوده است- تحقق می‌بخشد.

• نبودن بیعت احدی بر گردن ایشان‌: مضمون برخی از روایات این است که آن حضرت با غیبت خود، مجبور به بیعت با طاغوت‌های زمان نمی‌شود. امیر مؤمنان S می‌فرماید: "اِنَّ القائِمَ مِنّا اِذا قامَ لَمْ تَكُنْ لاَِحَدٍ فی عُنُقِهِ بَیعَةٌ فَلِذلِكَ تُخْفی وِلادَتُهُ وَیغیبُ شَخْصُهُ"؛ "همانا قائم از ما اهل بیت، هنگامی که قیام می‌کند، بیعت احدی بر گردن او نیست و به همین علت است که ولادتش، مخفی نگه داشته می‌شود و شخص او غایب است".

همین معنا در کلامی از پیشوای دوم- آن هنگام که به جهت مصالح اسلام و مسلمین تن به مصالحه با معاویه داد و مردم زبان به ملامت آن حضرت گشودند- انعکاس یافت: "آیا ندانستید که هیچ‌یک از ما امامان نیست؛ مگر اینکه بیعت با ستمگری بر گردن او قرار می‌گیرد؛ به جز قائم که عیسی بن مریم پشت سرش نماز می‌گزارد. پس به درستی که خداوند- تبارک و تعالی- ولادتش را مخفی و شخصش را پنهان می‌سازد تا هنگام قیام، بیعت هیچ‌کس بر گردنش نباشد".

حضرت مهدی S خود در توقیعی می‌فرماید: "در خصوص علت غیبت سؤال کرده بودید، خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: "ای اهل ایمان از چیزهایی سؤال نکنید که اگر برای شما روشن شود، ناراحت می‌شوید". بدانید که هرکدام از پدران من، بیعت یکی از طاغوت‌های زمان خویش را برگردن داشتند؛ ولی من وقتی قیام می‌کنم، بیعت هیچ‌یک از گردن‌کشان و طاغوت‌های زمان را بر گردن ندارم".

• طول عمر آن حضرت‌: حضرت مهدی S، با قدرت الهی زنده است و در میان مردم، به حیات خود ادامه می‌دهد. به یقین همان خدایی که آتش را برای ابراهیم سرد و وسیله سلامت قرار می‌دهد و گل را برای عیسی S تبدیل به پرنده می‌کند و عیسی و خضر را پس از قرن‌ها زنده نگه می‌دارد؛ می‌تواند مهدی S را نیز با قدرت الهی خود زنده نگه دارد. این حقیقت در روایات فراوانی منعکس شده است: امام حسن مجتبی S فرمود: "ذَاکَ التَّاسِعُ مِنْ وُلْدِ أَخِی الْحُسَینِ ابْنِ سَیدَةِ الامَاءِ یطِیلُ اللَّهُ عُمُرَهُ فِی غَیبَتِهِ ثُمَّ یظْهِرُهُ بِقُدْرَتِهِ فِی صُورَةِ شَابٍّ ابْنِ دُونِ الارْبَعِینَ سَنَةً ذَلِکَ لِیعْلَمَ أَنَّ اللَّهَ عَلی کُلِّ شَی ءٍ قَدِیرٌ"؛ "او نهمین از فرزندان برادرم حسین و فرزند سرور کنیزان است. خداوند عمر او را در دوران غیبتش طولانی می‌گرداند. سپس با قدرت خود، او را در سیمای جوانی که کمتر از چهل سال دارد، ظاهر می‌سازد تا بدانند که خداوند بر هر کاری توانا است". امام سجاد S فرمود: "فی الْقَائِمِ سُنَّةُ مِنْ نُوحٍ وَ هُوَ طُولِ الْعُمُرِ"؛ "در قائم سنتی از نوح است که آن طول عمر می‌باشد".
• کشته شدن شیطان به دست آن حضرت‌: از وهب بن جمیع نقل شده است: "از حضرت صادق S درباره این گفته ابلیس- که "پروردگارا! پس مرا تا روزی که خلایق برانگیخته می‌شوند، مهلت ده؛ خداوند فرمود: البته تو از مهلت داده شده‌گانی تا وقت معین و معلوم"- پرسیدم: این کدام روز خواهد بود؟ فرمود: "یا وَهْبٍ أَ تَحْسَبُ أَنَّهُ یوم یبعث اللَّهُ النَّاسَ لَا وَ لکن اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْظَرَهُ إلی یوم یبعث اللَّهُ قَائِمَنَا فیأخذ بناصیته فیضرب عُنُقِهِ فذلک الیوم هُوَ الْوَقْتُ الْمَعْلُومِ"؛ "آیا گمان می‌کنی آن روز، رستاخیز بزرگ است؟ هرگز! بلکه خداوند او را تا روزی که قائم ما قیام می‌کند، فرصت داده است. آن‌گاه قائم ما از پیشانی او را گرفته، گردنش را خواهد زد. آن هنگام وقت معلوم است".

بعید نیست مقصود از روایت، این باشد که با روشن شدن حقایق در عصر ظهور و رشد بسیار بالای عقلانی انسان‌ها در آن عصر، دیگر مجالی برای اغوای شیطان باقی نخواهد ماند و او خلع سلاح و نابود می‌گردد و این پایان مهلت او است.

• نزول حضرت عیسی S و اقتدا به حضرت مهدی S‌: فرود آمدن پیامبر بزرگ خدا عیسی بن مریم، به هنگام قیام امام مهدی S، از دیدگاه همه مسلمانان- با وجود اختلاف در مذهب- یک واقعیت ثابت و از اموری است که تردید در آن راه ندارد. شاید حکمت فرود آمدن آن حضرت در هنگام ظهور، تقویت حرکت جهانی آن حضرت و اعتراف و تصدیق به حقانیت آن وجود گران‌مایه است. به‌ویژه آنکه حضرت عیسی، به امام مهدی S، اقتدا می‌کند و به امامت او نماز می‌گزارد و امامت جهانی و آسمانی او را تصدیق و تأیید می‌کند.

نزول عیسی S، از مهم‌ترین حوادث تاریخ، و بزرگ‌ترین نشانه‌ها و دلایل بر حقانیت امام مهدی S خواهد بود. آیا شگفت‌انگیز نیست که انسانی، مدتی در روی زمین زندگی کند؛ آن‌گاه خداوند به او رفعت بخشیده و بالا ببرد و در آن حال هزاران سال زندگی کند؛ سپس با قیام جهانی حضرت مهدی S، فرود آید و ضمن تصدیق و اقرار به امامت آن حضرت، با او نماز بگزارد و با حرکت نجات‌بخش و آسمانی او همراه شود؟

ابو بصیر گوید: به امام صادق S عرض کردم: ای فرزند رسول خدا! قائم شما اهل بیت کیست؟ فرمود: "يَا أَبَا بَصِيرٍ هُوَ اَلْخَامِسُ مِنْ وُلْدِ اِبْنِي مُوسَى ذَلِكَ اِبْنُ سَيِّدَةِ اَلْإِمَاءِ يَغِيبُ غَيْبَةً يَرْتَابُ فِيهَا اَلْمُبْطِلُونَ ثُمَّ يُظْهِرُهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَيَفْتَحُ اَللَّهُ عَلَى يَدِهِ مَشَارِقَ اَلْأَرْضِ وَ مَغَارِبَهَا وَ يَنْزِلُ رُوحُ اَللَّهِ عِيسَى اِبْنُ مَرْيَمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَيُصَلِّي خَلْفَهُ وَ تُشْرِقُ اَلْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّهَا..."؛ "ای ابو بصیر! او پنجمین از فرزندان پسرم موسی است. او فرزند سرور کنیزان است و غیبتی کند که باطل‌جویان در آن تردید کنند. پس خدای تعالی او را آشکار کند و به دست او شرق و غرب عالم را بگشاید و روح الله عیسی بن مریم فرود آید و پشت سر او نماز گزارد و زمین به نور پروردگارش روشن گردد...".

• ایجاد حکومت واحد جهانی‌: ویژگی‌ها، اختیارات و عملکردهای امام مهدی S در عصر ظهور، جز با تشکیل حکومت واحد جهانی محقق نخواهد شد. براساس روایات، حضرت مهدی S ظلم و جور را از روی زمین بر می‌اندازد و عدالت و دین حق را در سطح جهان برای همیشه مستقر می‌سازد. او دارای قدرت و امکانات مطلق و جهانی خواهد بود که نتیجه آن، چیرگی بر عالم و تشکیل حکومت مقتدر جهانی است و....

امام باقر S می‌فرماید: "الْقَائِمُ مِنَّا مَنْصُورٌ بِالرُّعْبِ مُؤَيَّدٌ بِالنَّصْرِ تُطْوَي لَهُ الْأَرْضُ وَ تَظْهَرُ لَهُ الْكُنُوزُ يَبْلُغُ سُلْطَانُهُ الْمَشْرِقَ وَ الْمَغْرِبَ وَ يُظْهِرُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ دَيْنَهُ عَلَي الدِّينِ كُلِّهِ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْركُون فَلا یَبقی فِی الاَرضِ خراب اِلا قَدْ عُمِرَ، وَ یَنزِلَ روحُ اللهِ عِیسَی بنُ مریم«علیه السّلام» فَیُصلّی خلفَهُ"؛ "قائم ما با افکندن بیم و هراس در دل ستمگران، یاری می‌شود و با پشتیبانی الهی تأیید می‌گردد. زمین برایش خاضع و تسلیم می‌شود و گنج‌ها برای او نمایان می‌گردد. حکومت او شرق و غرب عالم را فرا می‌گیرد. خداوند به وسیله او دینش را بر تمامی ادیان چیرگی و غلبه می‌بخشد؛ هرچند مشرکان کراهت داشته باشند. در عصر ظهور در زمین خرابی و ویرانی نمی‌ماند؛ مگر آنکه آباد می‌شود. عیسی بن مریم فرود می‌آید و پشت سر او نماز می‌گزارد".

• آکنده کردن زمین از عدل و داد: از مهم‌ترین اهداف قیام حضرت مهدی S، برپایی عدل و قسط در جامعه بشری و بسط و توسعه آن بر کل کره زمین و بین تمام انسان‌ها است. بدون تردید، کمتر مسأله‌ای هست که در اسلام به اهمیت "عدالت" باشد. "عدل" همانند مسأله "توحید"، در تمام اصول و فروع اسلام، ریشه دوانده است؛ یعنی، همان‌طور که هیچ‌یک از مسائل عقیدتی، عملی، فردی، اجتماعی، اخلاقی و حقوقی، از حقیقت توحید و یگانگی جدا نیست؛ همین‌طور هیچ‌یک از آنها خالی از روح "عدل" نمی‌باشد. بنابراین "عدل" به عنوان یکی از اصول مذهب شیعه و یکی از زیربناهای فکری مسلمانان شناخته می‌شود.

رسول گرامی اسلام a درباره عظمت عدل فرمود: "بِالْعَدْلِ قامَتِ السَّماواتُ وَ الاَْرْضُ"؛ "آسمان‌ها و زمین براساس عدل استوارند". این تعبیر رساترین تعبیر درباره عدالت است؛ یعنی، نه تنها زندگی محدود بشر در کره خاکی، بدون عدالت برپا نمی‌شود؛ بلکه سرتاسر جهان هستی و آسمان‌ها و زمین، همه در پرتو عدالت و تعادل نیروها و قرار گرفتن هرچیزی در مورد مناسب خود، برقرار است و اگر لحظه‌ای و به مقدار سر سوزنی، از این اصل منحرف شود، رو به نیستی خواهد گذاشت. از این رو خداوند متعال در آیات فراوانی، انسان‌ها را به اقامه عدل توصیه و امر فرموده است.

"عدالت"، عبارت است از اینکه انسان، حق هرکس را بپردازد و نقطه مقابلش، آن است که ظلم و ستم کند و حقوق افراد را از آنها دریغ دارد. "قسط" مفهومش آن است که حق کسی را به دیگری ندهد و به تعبیر دیگر "تبعیض" روا ندارد و نقطه مقابلش آن است که حق کسی را به دیگری دهد.

مفهوم وسیع این دو کلمه- به خصوص زمانی که جدا از یکدیگر استعمال می‌شوند- تقریبا مساوی است و به معنای رعایت اعتدال در همه چیز و همه کار و قرار دادن هرچیز به جای خویش است. در روایات فراوانی مهم‌ترین هدف قیام حضرت مهدی "اقامه عدل و قسط" بیان شده است که تنها به بعضی از آنها اشاره می‌شود:

1. امام علی S فرمود: "... اَلْحَادِي عَشَرَ مِنْ وُلْدِي هُوَ اَلْمَهْدِيُّ اَلَّذِي يَمْلَأُهَا عَدْلاً وَ قِسْطاً كَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً"؛ "... یازدهمین از فرزندانم مهدی است که زمین را از عدل و قسط آکنده می‌سازد؛ آن‌گونه که پر از جور و ظلم شده باشد".
2. امام باقر S فرمود: "إِنَّ اَلْقَائِمَ يَمْلِكُ ثَلاَثَمِائَةٍ وَ تِسْعَ سِنِينَ كَمَا لَبِثَ أَهْلُ اَلْكَهْفِ فِي كَهْفِهِمْ يَمْلَأُ اَلْأَرْضَ عَدْلاً وَ قِسْطاً كَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً"؛ "همانا قائم ۳۰۹ سال- به اندازه درنگ اصحاب کهف در غارشان- حکومت خواهد کرد. [پس‌] زمین را پر از عدل و قسط می‌کند همان‌گونه که پر از ظلم و جور شده باشد".
3. امام هادی S فرمود: "إِنَّ اَلْإِمَامَ بَعْدِي اَلْحَسَنُ اِبْنِي وَ بَعْدَ اَلْحَسَنِ اِبْنُهُ اَلْقَائِمُ اَلَّذِي يَمْلَأُ اَلْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلاً كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً"؛ "همانا امام پس از من، فرزندم حسن و پس از او فرزندش قائم است؛ کسی که زمین را از عدل و داد آکنده می‌سازد همچنان‌که پر از ظلم و جور شده باشد".
4. عبد العظیم حسنی می‌گوید: به امام جواد S عرض کردم: امیدوارم شما قائم اهل بیت محمد a باشید؛ کسی که زمین را پر از عدل و داد می‌کند، همچنان‌که آکنده از ظلم و جور شده باشد. فرمود: "ای ابو القاسم! هیچ‌یک از ما نیست، جز آنکه قائم به امر خداوند و هادی به دین الهی است؛ اما قائمی که خدای تعالی، به وسیله او زمین را از اهل کفر و انکار پاک می‌سازد و آن را پر از عدل و داد می‌کند، کسی است که ولادتش بر مردم پوشیده و وجودش از ایشان نهان و بردن نامش حرام است. او هم‌نام و هم‌کنیه پیامبر است و...".

بنابراین می‌توان گفت اگرچه بسط و گسترش عدالت بر پهنه زمین، از اهداف مهم و اساسی تمامی اهل بیت (ع) بوده است؛ اما به جهت ویژگی‌های حاکم بر شرایط زمان و مکانی اهل بیت (ع)، چنین هدف مقدسی تحقق نیافت. ولی در عصر ظهور حضرت مهدی S- به جهت فراهم آمدن تمامی شرایط لازم- این مهم تحقق خواهد یافت».

پرسش‌های وابسته

1. امام مهدی کیست؟ (پرسش)
2. ویژگی‌های خاص امام مهدی چیست؟ (پرسش)
3. کرامات و معجزات امام مهدی در دوران ظهور چیستند؟ (پرسش)
4. آیا امام مهدی معجزه‌ای دارد؟ (پرسش)
5. حکمت‌های غائب بودن امام مهدی چیستند؟ (پرسش)
6. تاریخچه مختصر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
7. فلسفه عقیده به امام حی چیست؟ (پرسش)
8. توجه امام مهدی به دوست داران خود چگونه ا­ست؟ (پرسش)
9. اگر بخواهیم خود را برای نظام مهدوی آماده کنیم باید چه نگاهی داشته باشیم؟ (پرسش)
10. رابطه شب قدر و امام مهدی چیست؟ (پرسش)
11. امام مهدی چگونه ناظر اعمال ماست؟ (پرسش)
12. چگونه رابطه خود را با اهل بیت به ویژه امام مهدی تقویت کنیم؟ (پرسش)
13. حروف مقطعه الر که در قرآن آمده چه ارتباطی با امام مهدی دارد؟ (پرسش)
14. ابعاد شخصیت امام چه می‌باشند؟ (پرسش)
15. امام مهدی از لحاظ رفتار اجتماعی چه ویژگی‌هایی دارد؟ (پرسش)
16. راه شناخت امام مهدی چیست؟ بهترین راه شناخت امام مهدی کدام است؟ (پرسش)
17. زندگانی امام مهدی از آغاز تاکنون چه مسیری را طی کرده است؟ (پرسش)
18. امام مهدی چگونه سبب امان اهل زمین می‌شود؟ (پرسش)
19. تسبیح مخصوص امام مهدی چه روزهایی است؟ (پرسش)
20. دلیل عقلی بر خالی نبودن هیچ زمانی از امام معصوم چیست؟ (پرسش)
21. دلیل قرآنی بر خالی نبودن هیچ زمانی از امام معصوم چیست؟ (پرسش)
22. آیا می‌توان به نیابت امام مهدی حج به‌جا آورد؟ (پرسش)
23. چگوه باید نام امام مهدی مورد تکریم قرار داد؟ (پرسش)
24. چه کسانی درباره امام مهدی کتاب تألیف کرده‌اند؟ (پرسش)
25. چه کسانی درباره امام مهدی شعر سرود‌ه‌اند؟ (پرسش)
26. چگونه حضرت که در یک مکان است ناظر همه جا می‌‌باشد؟ (پرسش)
27. چه کنیم که وجود امام مهدی را در زندگی خود حس کنیم؟ (پرسش)
28. چه کنیم تا مورد توجه امام مهدی قرار گیریم و وجودمان نورانی شود؟ (پرسش)
29. امام مهدی از نوجوانان جامعه امروز چه انتظاری دارند؟ (پرسش)
30. امام مهدی چه جوانانی را دوست دارد؟ چه کنیم تا مورد توجه و عنایات خاصه حضرتش قرار بگیریم؟ (پرسش)
31. انسان چگونه می‌‏تواند بفهمد که ارتباط روحی با امام پیدا کرده است؟ (پرسش)
32. درس خواندن بهتر است یا کار فرهنگی برای رضایت امام مهدی انجام دادن؟ (پرسش)
33. آیا صدقه دادن برای امام مهدی صحیح است؟ (پرسش)
34. آیا خواب غیر معصوم حجت است؟ (پرسش)
35. بخشش امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
36. آیا مراد از کلمه پسر انسان در انجیل امام مهدی است؟ (پرسش)
37. بر روی بازوی امام مهدی چه نوشته شده است؟ (پرسش)
38. خانواده‏‌ها چگونه می‌‏توانند رابطه جوانان را با امام مهدی تقویت کنند؟ (پرسش)
39. چه کنیم تا فرزندمان جزء سربازان امام مهدی باشد؟ (پرسش)
40. چگونه دانش‏‌آموزان را با امام مهدی آشنا کنیم؟ (پرسش)
41. چگونه یاد و نام امام مهدی را همیشه در خاطر دانش‏‌آموزان زنده نگه داریم؟ (پرسش)
42. مسئولان حکومت برای بالا بردن سطح معلومات مردم چه وظایفی دارند؟ (پرسش)
43. کشور امام مهدی چگونه کشوری باید باشد؟ (پرسش)
44. آیات و روایاتی که درباره عرضه کردن اعمال ما به ائمه هست به چه معناست؟ (پرسش)
45. آیا موقع گناه امامان ناظر اعمال ما هستند و آیا اعمال ما به امام عصر عرضه می‌شود؟ اگر این چنین باشد لقب ستار العیوب بودن خدا برای چیست؟ (پرسش)
46. آیا وجود بشقاب پرنده صحت دارد و ارتباطی با امام مهدی دارد؟ (پرسش)
47. چرا امام مهدی به حجت پنهان تعبیر شده است؟ (پرسش)
48. علمای اهل سنت در مورد احادیث مرتبط با امام مهدی چه دیدگاهی دارند؟ (پرسش)
49. آیا آن حضرت از حال نیازمندان و گرفتاران با خبر است و می‌تواند کمکی بکند یا چون غایب است نمی‌تواند؟ (پرسش)
50. چه کار کنم تا موفق شوم به آقا امام مهدی نزدیک شوم؟ (پرسش)
51. چگونه می‌‌توانیم سطح فکری و اعتقادی خود را در ارتباط با امام عصر بالاتر برده و عمیق‌تر کنیم؟ (پرسش)
52. چگونه می‌توان رضایت امام مهدی را به دست آورد؟ (پرسش)
53. مؤلفه‌های معرفت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
54. ارتباط آیه امن یجیب به امام مهدی چیست؟ (پرسش)
55. امام مهدی در رحم مادر چه سوره‌ای تلاوت کرد؟ (پرسش)
56. آیا کسی می‌‏تواند خودش را به صورت امام مهدی درآورد؟ (پرسش)
57. با توجه به این‏که ما انسان‏‌ها محدود هستیم چگونه می‌‏توانیم امام مهدی که نامحدود است را بشناسیم و از وجود او بهره ببریم؟ (پرسش)
58. با توجه به حدیث «من مات و لم یعرف امام زمانه ...» مردم چگونه می‏توانند امامی را که غایب است بشناسند؟ (پرسش)
59. آیا پیامبر اکرم راجع به امام مهدی سخنی فرموده‌‏اند؟ (پرسش)
60. آیا واسطه فیض بودن امام مهدی در نعمت‌ها و در عالم وجود غیر از روایات ریشه قرآنی هم دارد؟ (پرسش)
61. آیا از طرف ائمه راجع به امام مهدی مطلبی رسیده است؟ (پرسش)
62. معنای این جمله از پیامبر که در خطبه غدیر درباره امام مهدی فرمود ألا انه الغراف من بحر العمیق چیست؟ (پرسش)
63. قرآن کریم برای معرفی افراد از چه روش‌هایی استفاده کرده است؟ (پرسش)
64. آیا امام مهدی شاهد و ناظر اعمال است؟ (پرسش)
65. آیا امام مهدی ما را می‏‌بیند؟ (پرسش)
66. نظر فرقه جارودیه درباره امام مهدی چیست؟ (پرسش)
67. چرا امام مهدی رساله ندارد و به وسیله فقها رساله خود را در اختیار مردم قرار نمی‌‏دهند؟ (پرسش)
68. آیا امام مهدی خداوند متعال را می‌‏بیند؟ (پرسش)
69. معجزات امام مهدی چیست؟ (پرسش)
70. اولین کسی که نام مهدی موعود را بر او گذاشتند چه کسی بود؟ (پرسش)
71. چه شباهت‌هایی میان پیامبران الهی و امام مهدی وجود دارد؟ (پرسش)
72. چگونه می‌توان معرفت خود را نسبت به امام مهدی افزایش داد؟ (پرسش)
73. کدام پیامبر خواب‏‌های زیادی را درباره امام مهدی در کتاب‌‏هایش تعبیر کرده است؟ (پرسش)
74. با چه شرایطی می‌توان عاشق واقعی امام مهدی بود؟ (پرسش)
75. آیا برای دوست داشتن امام مهدی باید از محبت به دیگران خودداری کرد؟ (پرسش)
76. درس خواندن بهتر است یا کار فرهنگی برای رضایت امام مهدی انجام دادن؟ (پرسش)
77. آیا غذاهای امام مهدی از دنیاست یا بهشت؟ (پرسش)
78. اظهار محبت به امام مهدی به چه صورت‌هایی انجام می‌‏شود؟ (پرسش)
79. آیا صدقه دادن برای امام مهدی صحیح است؟ (پرسش)
80. کدام غیب‌گویان درباره امام مهدی اخباری نقل کرده‌اند؟ (پرسش)
81. غیب‌گویان درباره امام مهدی چه گفته‌اند؟ (پرسش)
82. چرا در قرآن به طور مستقیم نامی از امام مهدی برده نشده است؟ (پرسش)
83. من خودم از امامم شاکی هستم چون وقتی ازش می‏خواهم بیاید نجاتم دهد نمی‌‏آید یا فکر می‏کنم به خاطر گناهانی که می‏کنم محلم نمی‏گذارد؟ (پرسش)
84. امام مهدی: «اگر ما فراموشتان کرده بودیم بلا بر شما نازل می‏شد» پس این‏همه بلایی که بر سر شیعیان وارد می‏شود چیست؟ (پرسش)
85. آیا امام مهدی به کارهای خوب و بد ما آگاهی دارد؟ این منافی با ستارالعیوب بودن خداوند نیست؟ (پرسش)
86. با این‏همه علاقه‏ ای که از جانب ارادتمندان امام مهدی اظهار می‏شود چرا باز آن حضرت از دیده ‏ها پنهان است؟ (پرسش)
87. آیا امام مهدی در دوران غیبت فقط به عبادت شخصی مشغولند؟ (پرسش)
88. آیا مسأله‏ غیبت مختص به امام مهدی است؟ انبیاء و پیشوایان قبل از او نیز چنین سرنوشتی نداشته‏‌اند؟ (پرسش)
89. چگونه خداوند به غیبت امام مهدی راضی است در حالی که مردم در حیرت هستند؟ (پرسش)
90. با توجه به اینکه شیعه و سنی معتقدند که وجود یک پیشوای عادل برای سرپرستی جامعه لازم است در حال حاضر آن پیشوا کیست؟ آیا امام غایب است؟ (پرسش)
91. چه شباهت‌هایی میان امام حسین و امام مهدی وجود دارد؟ (پرسش)
92. راه‌های دوستی با امام مهدی چیست و چه کنیم که قلب آقا امام مهدی از ما راضی و خشنود باشد؟ (پرسش)
93. مراد از «ناحیه» چیست؟ (پرسش)
94. چرا امام مهدی با وجود دشمنان زیادی که داشت روز شهادت پدر خود را نمایان کرد؟ (پرسش)
95. چه معجزات و کراماتی از امام مهدی صادر شده است؟ (پرسش)
96. آیا در زمان غیبت ذکر نام اصلی حضرت جایز است؟ (پرسش)
97. مصحف فاطمه چیست؟ و آیا هم‏ اکنون در دست امام مهدی است؟ (پرسش)
98. چه مانعی داشت که امام مهدی در آخر الزمان متولد می‌‏شد تا دیگر نیازی به غیبت آن حضرت نباشد؟ (پرسش)
99. چه مانعی داشت که امام مهدی غایب نمی‌‏شد و خداوند از کشته شدن آن حضرت جلوگیری می‏‌کرد؟ (پرسش)
100. چه اصراری است که امامان معصوم در دوازده تن منحصر شوند تا لازم آید خداوند قوانین طبیعت را به خاطر امام دوازدهم تعطیل کند؟ (پرسش)
101. علت تشبیه امام غایب به خورشید پنهان در ابر چیست؟ (پرسش)
102. چه کسانی در مدح امام مهدی شعر سروده‌اند؟ (پرسش)
103. چرا امام مهدی خود را برای مؤمنان مورد وثوق ظاهر نمی‌‏سازد؟ (پرسش)
104. چه کنیم تا مردم به سوی امام مهدی‏ جذب شوند؟ (پرسش)
105. جشن‌‏های میلاد چه آثاری دارد؟ (پرسش)
106. چرا ما نمی‌‏توانیم خدمت امام خود برسیم؟ (پرسش)
107. با چه شرایطی می‏توان عاشق واقعی امام مهدی‏ بود؟ (پرسش)
108. چرا امام مهدی وارث همه‏ مظلومیت‌‏های اجداد طاهرینش می‏‌باشند؟ (پرسش)
109. آیا امام مهدی در هر زمانی می‌‏توانند شاهد اعمال ما باشند؟ (پرسش)
110. آیا حدیث «لو أدرکته لخدمته أیام حیاتی» دلیل برتری امام مهدی بر سایر ائمه است؟ (پرسش)
111. صورت و سیرت مهدی چگونه است و با چه خصوصیات فردی ظهور می‌‏کند؟ (پرسش)
112. آیا در روایات است که موقع سلام به امام مهدی سر را به اندازه رکوع یا کمتر خم نماییم؟ (پرسش)
113. آیا امام مهدی می‌‏توانند در یک زمان در دو مکان یا بیشتر باشند؟ آیا طی‌‏الارض دارند؟ (پرسش)
114. دیدار کنندگان با امام مهدی شمایل ایشان را چگونه توصیف کرده‌اند؟ (پرسش)
115. امام مهدی به کدام پیامبران شباهت دارد؟ (پرسش)
116. نوری که در بعضی از زمان‏‌های خاص مانند شب قدر یا در مکان‌‏های خاص مانند امام‏زاده دیده می‏‌شود دلیل بر حضور امام است؟ (پرسش)
117. چه کسانی از تولد امام مهدی اطلاع یافته‌اند؟ (پرسش)
118. اگر جسم و بدن امام مهدی برای مردم آشکار است چرا در طی این سال‌ها متوجه نمی‌شوند؟ (پرسش)

منبع‌شناسی جامع مهدویت

• کتاب‌شناسی مهدویت؛
• مقاله‌شناسی مهدویت؛
• پایان‌نامه‌شناسی مهدویت.