شورش سفیانی

این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون امام مهدی(ع) است. "امام مهدی" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

امام مهدی در قرآن - امام مهدی در حدیث - امام مهدی در کلام اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل امام مهدی (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

شخصی به نام عثمان بن عنبسه از نسل یزید بن معاویة بن ابی سفیان، خروج و جنبش خود را از شام آغاز می‌کند. با شکست سایر گروه‌ها بر شام مسلط می‌شود. پس عازم عراق شده در یک نبرد سهمگین سپاه عراق را شکست می‌دهد. سپس به نبرد یمانی می‌رود و او را نیز شکست می‌دهد. هدف بعدی او حجاز است که ابتدا وارد مدینه شده و بعد از جنایت‌های بسیار و اطلاع از وجود حضرت مهدی(ع) لشکر خود را برای جنگ با ایشان به مکه روانه می‌کند که در بین راه در سرزمین بیدا دچار عذاب الهی شده و نابود می‌شوند. البته سفیانی خود با این سپاه نیست و در جنگ دیگری در عراق در مقابل حضرت مهدی(ع) هلاک می‌شود.

سفیانی و ماجرای شورش او

سفیانی مردی به نام عثمان بن عنبسه از تبار ابو سفیان و از نسل یزید بن معاویه است.^[۱] او طبق روایات جنبش خود را خارج دمشق از منطقه حوران یا درعا در مرز سوریه و اردن آغاز می‌کند، ^[۲] البته روایات، منطقه خروج وی را وادی یابس^[۳] و أسود (دره خشک و سیاه) می‌نامند.^[۴] او سمبل و نمونه آن دسته از حکام و فرمانروایان کشورهای اسلامی است که در عین انحرافات شان، با حق سر ستیز دارند. زمان خروج و شورش او طبق روایات معتبر^[۵] در ماه رجب است و میان‌ ظهور حضرت در مکه مکرمه و شورش سفیانی تنها شش ماه فاصله است.^[۶]

دمشق در آینده، صحنه جنگ‌‌های مسلحانه داخلی بین گروه‌های سه ‌گانه‌ای خواهد بود که همگی از راه حق منحرفند و هر کدام حکومت را برای خود می‌خواهند. شاید بتوان گفت اختلاف رنگ آنها، حاکی از اختلاف موجود در بین آنهاست. اولی: ابقع^[۷]؛ دومی: اصهب^[۸]؛ و سومی: سرخ زرد آبی که همان سفیانی است و در این درگیری، پیروزی از آن اوست. وی بر شام تسلط پیدا می‌کند. سفیانی بر پنج منطقه سیطره پیدا می‌کند: دمشق، حمص، فلسطین، اردن و قنسرین.^[۹] هنگامی که حکومتش تثبیت شد با سپاهی روانه عراق می‌شود. در بین راه با نیروهایی که حاکمان عراق برای مقابله با او فرستاده‌اند درگیر می‌شود و در منطقه قرقیسیا^[۱۰] نبردی سهمگین در می‌گیرد و از هر دو سپاه گمراه، نزدیک به یک صد هزار نفر کشته می‌شوند. پس از این نبرد، سفیانی پیروزمندانه وارد عراق می‌شود و در منطقه جزیره ^[۱۱] به نبرد با یمانی رو می‌آورد و پیروز می‌شود. سپس به کوفه می‌رود و در کشتار و به اسارت در آوردن مردم آنجا، سنگ تمام می‌گذارد و شیعیان و گروهی از خاندان رسول(ص) را می‌کشد.^[۱۲]

او پس از تحکیم پایه‌های قدرتش در عراق، به سرزمین‌های مقدس حجاز نیز یورش می‌برد. به این منظور لشکر عظیمی را برای تصرف مدینه گسیل می‌دارد. در بیشتر روایات آمده است خود سفیانی همراه این لشکر نیست. حضرت مهدی (ع) پس از آگاهی از این موضوع به مکه می‌رود. این خبر را جاسوسان سفیانی به او اطلاع می‌دهند. او نیرویی را فراهم آورده، برای کشتن امام و یارانش راهی مکه می‌نماید.^[۱۳] به نص قرآن کریم، مکه حرم امن الهی است و امام مهدی (ع) که ذخیرۀ خداوند برای روز موعود و مایۀ هدایت جهانیان است، نه تنها کشته نخواهد شد بلکه مشمول حمایت‌های الهی نیز خواهد گردید. از این رو به اعجاز الهی آن نیروی نظامی در منطقه بیدا در زمین فرو رفته، نابود خواهد شد و جز دو یا سه نفر از آنها که خبر حادثه را به مردم می‌رسانند، کسی باقی نخواهد ماند. البته در اینجا کار سفیانی به پایان نمی‌رسد بلکه حکومتش که به گستردگی سرزمین‌های سوریه، عراق، اردن، فلسطین و منطقه وسیعی از شبه جزیره عربستان است، تا مدت کمی پس از فرو رفتن سپاهیانش در سرزمین بیدا برقرار خواهد ماند و حضرت مهدی (ع) پس از ظهور به همراه یارانش به عراق رفته، با او خواهد جنگید و به هلاکتش خواهد رسانید.^[۱۴]

روایات دال بر خروج و شورش سفیانی

برخی از روایات دلالت بر خروج و شورش سفیانی دارند مانند: امام صادق (ع) می‌فرمایند:^[۱۵] «سفیانی از نشانه‌های حتمی است و آغاز شورش او در ماه رجب خواهد بود. بر نواحی و شهرهای پنجگانه، نُه ماه حکومت می‌کند و حکومتش‌ حتی یک روز هم بیش از ۹ ماه طول نخواهد کشید.»^[۱۶] و ..^[۱۷]

پرسش مستقیم

ماجرای شورش سفیانی چیست؟ (پرسش)

منابع

پانویس

↑ ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۷۳ـ۸۰
↑ ر.ک. کورانی، علی، عصر ظهور، ص۱۲۳
↑ تنگه بی ‌آب و علف (وادی یابس از اراضی شام یا به اعتبار خشکی آن زمین از گیاه او را یابس گویند یا به اعتبار این‌ که قبلا دریا بوده و خشک شده است). مهدی منتظر (ع)، ص ۲۷۱
↑ ر.ک. کورانی، علی، عصر ظهور، ص۱۲۳
↑ فقیه، محمد، السفیانی، ص ۱۱۸
↑ ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۷۳ـ۸۰
↑ سیاه و سفید
↑ سفیدی که با سرخی آمیخته
↑ قنسرین منطقه‌ای است نزدیک شهر حلب که در روزگار صدر اسلام یکی از پادگان‌های نظامی شام بوده است. ر.ک. تاج العروس، ج ۳، ص ۵۰۸؛ ماده قنسر
↑ منطقه‌ای است در سوریه کنونی، نزدیک مرز عراق
↑ سرزمینی است در عراق، بین دجله و فرات
↑ ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص۱۴۵ـ۱۴۷؛ السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۷۳ـ۸۰
↑ ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص۱۴۵ـ۱۴۷؛ السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۷۳ـ۸۰
↑ ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص۱۴۵ـ۱۴۷؛ السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۷۳ـ۸۰؛قزوینی، سید محمد کاظم، امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور، ص ۳۲۹ ـ ۳۳۲؛ امامی میبدی، علی رضا، آموزه‌های مهدویت در آثار علامه طباطبائی، ص ۱۸۶ ـ ۱۹۰.
↑ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۲۰۲: «السُّفْيَانِيُّ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ خُرُوجُهُ فِي رَجَبٍ وَ مِنْ أَوَّلِ خُرُوجِهِ إِلَى آخِرِهِ خَمْسَةَ عَشَرَ شَهْراً سِتَّةُ أَشْهُرٍ يُقَاتِلُ فِيهَا فَإِذَا مَلَكَ‏ الْكُوَرَ الْخَمْسَ‏ مَلَكَ‏ تِسْعَةَ أَشْهُرٍ وَ لَمْ يَزِدْ عَلَيْهَا يَوْماً»
↑ ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۷۳ـ۸۰
↑ ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۷۳ـ۸۰؛ صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص۱۴۵ـ۱۴۷؛ امامی میبدی، علی رضا، آموزه‌های مهدویت در آثار علامه طباطبائیی، ص ۱۸۶ ـ ۱۹۰.

پیوند به بیرون

[1] ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۷۳ـ۸۰

[2] ر.ک. کورانی، علی، عصر ظهور، ص۱۲۳

[3] تنگه بی ‌آب و علف (وادی یابس از اراضی شام یا به اعتبار خشکی آن زمین از گیاه او را یابس گویند یا به اعتبار این‌ که قبلا دریا بوده و خشک شده است). مهدی منتظر (ع)، ص ۲۷۱

[4] ر.ک. کورانی، علی، عصر ظهور، ص۱۲۳

[5] فقیه، محمد، السفیانی، ص ۱۱۸

[6] ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۷۳ـ۸۰

[7] سیاه و سفید

[8] سفیدی که با سرخی آمیخته

[9] قنسرین منطقه‌ای است نزدیک شهر حلب که در روزگار صدر اسلام یکی از پادگان‌های نظامی شام بوده است. ر.ک. تاج العروس، ج ۳، ص ۵۰۸؛ ماده قنسر

[10] منطقه‌ای است در سوریه کنونی، نزدیک مرز عراق

[11] سرزمینی است در عراق، بین دجله و فرات

[12] ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص۱۴۵ـ۱۴۷؛ السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۷۳ـ۸۰

[13] ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص۱۴۵ـ۱۴۷؛ السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۷۳ـ۸۰

[14] ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص۱۴۵ـ۱۴۷؛ السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۷۳ـ۸۰؛قزوینی، سید محمد کاظم، امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور، ص ۳۲۹ ـ ۳۳۲؛ امامی میبدی، علی رضا، آموزه‌های مهدویت در آثار علامه طباطبائی، ص ۱۸۶ ـ ۱۹۰.

[15] نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۲۰۲: «السُّفْيَانِيُّ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ خُرُوجُهُ فِي رَجَبٍ وَ مِنْ أَوَّلِ خُرُوجِهِ إِلَى آخِرِهِ خَمْسَةَ عَشَرَ شَهْراً سِتَّةُ أَشْهُرٍ يُقَاتِلُ فِيهَا فَإِذَا مَلَكَ‏ الْكُوَرَ الْخَمْسَ‏ مَلَكَ‏ تِسْعَةَ أَشْهُرٍ وَ لَمْ يَزِدْ عَلَيْهَا يَوْماً»

[16] ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۷۳ـ۸۰

[17] ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۷۳ـ۸۰؛ صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص۱۴۵ـ۱۴۷؛ امامی میبدی، علی رضا، آموزه‌های مهدویت در آثار علامه طباطبائیی، ص ۱۸۶ ـ ۱۹۰.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]