قتل نفس زکیه در چه زمان و مکانی خواهد بود؟ (پرسش)
(تغییرمسیر از نفس زکیه چه زمانی به شهادت می‌رسد؟ (پرسش))
| قتل نفس زکیه در چه زمان و مکانی خواهد بود؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / مقدمات ظهور امام مهدی / نشانه‌های ظهور امام مهدی / قتل نفس زکیه |
| مدخل اصلی | زمان و مکان قتل نفس زکیه |
| تعداد پاسخ | ۸ پاسخ |
یکی از پنج نشانه حتمی ظهور، قتل نفس زکیه است. وی در جهت انجام مأموریتی که از سوی حضرت مهدی (ع) به ایشان واگذار شده در بین رکن یمانی و مقام حضرت ابراهیم در کعبه مظلومانه کشته می‌شود. در برخی روایات فاصله زمانی این حادثه با ظهور را پانزده شب بیان نموده‌اند یعنی پانزده شب بعد از این حادثه قیام آغاز می‌شود.
در ذیل، پاسخ جامع اجمالی به این پرسش و دیدگاه‌های متفرقه برخی از نویسندگان و دانشمندان، در این باره، به طور مفصل‌تری قابل بررسی است.
پاسخ جامع اجمالی
از جمله علائم حتمی ظهور قتل نفس زکیه است.[۱] در مورد اینکه نفس زکیه کیست و به چه کسی اطلاق می‌شود نظرات مختلفی بیان شده است:[۲] مانند اینکه نفس زکیه همان محمد بن عبدالله محض ملقب به نفس زکیه است که در زمان بنی العباس به قتل رسید.[۳] و یا نفس زکیه فردی است که قبل از ظهور امام زمان (ع) قیام می‌کند و در کنار کعبه ما بین رکن و مقام کشته می‌شود و از اولاد امام حسن مجتبی (ع) است.[۴] و یا گفته شده حسینی نسب است.[۵] و یا اینکه نفس زکیه مجاهدی است از زمره بسترسازان ظهور که رهبری عده‌ای از عاشقان امام مهدی (ع) را بر عهده دارد و در راه حضرت در میان هفتاد تن از علمای زمانه در منطقه‌ای پشت شهر کوفه یعنی نجف اشرف، به شهادت می‌رسد.[۶] نظر چهارم این است که نفس زکیه شخصی است به نام محمد بن الحسن که میان رکن کعبه و مقام ابراهیم کشته خواهد شد. از فحوای این نظریه چنین استنباط می‌شود که نفس زکیه در واقع همان سید حسنی است.[۷] و نیز گفته‌اند نفس زکیه سیدی والا تبار و حسینی‌نسب است و هموست که مظلومانه در ۲۵ ذی الحجه سر مبارکش در حرم امن الهی مکه مکرمه از تن جدا می‌شود.[۸] اما بر اساس روایات و نظر مشهور نفس زکیه بیشتر به مورد دوم اطلاق می‌شود که در زمان خود حضرت ما بین رکن و مقام او را به قتل می‌رسانند. نفس زکیه سفیری از سوی حضرت مهدی(ع) است که مردمان مکه را به ایشان دعوت می‌کند.[۹]
مکان کشته شدن نفس زکیه
بر این اساس برخی از روایات اشاره به مکان و زمان کشته شدن نفس زکیه کرده‌اند. اما در مورد مکان دو دسته روایت داریم، برخی از آنها محل کشته شدن نفس زکیه را مکه می‌دانند و برخی از آنها ما بین رکن و مقام[۱۰] و البته این دو تعارضی با همدیگر ندارند چرا که روایات دستۀ دوم مکان دقیق قتل او را بیان کرده‌اند،[۱۱] برخی از این روایات عبارت است از:
- امام باقر (ع) می‌فرمایند:[۱۲] «امام مهدی (ع) مردی از یارانش را فرامی‌خواند و می‌فرماید: به سوی اهل مکه برو و به آنان بگو: ای مردم مکه! من فرستاده فلان هستم و پیام او چنین است: ما خاندان رحمت و جایگاه رسالت و خلافت هستیم... وقتی سخن این جوان تمام می‌شود، به او هجوم می‌آورند و او را در میان رکن و مقام سر می‌برند؛ و او همان نفس زکیه است.»[۱۳]
- سلمان در سخنانی از امام صادق (ع) حوادث آینده را چنین پیش‌گویی کرده است:[۱۴] «من شما را از کشته شدن نفس پاک و بی‌گناه و ریخته شدن خون او در میان رکن و مقام خبر می‌دهم؛ او که مانند قوچ سرش بریده می‌شود.»[۱۵]
زمان کشته شدن نفس زکیه
در مورد زمان کشته شدن نفس زکیه نیز روایات دلالت بر نزدیک بودن زمان این قتل با ظهور امام زمان (ع) دارند، حال برخی زمان دقیق آن را مشخص کرده‌اند و برخی دیگر به نزدیک بودن این دو رخداد اشاره دارند.[۱۶]
- امام صادق (ع) فرمودند:[۱۷] «میان قیام قائم و کشته شدن نفس زکیه تنها پانزده شب فاصله است.»[۱۸]
- امام باقر (ع) فرمودند:[۱۹] حضرت قائم (ع) به یارانش می‌فرماید: ای قوم من، مردم مکه مرا نمی‌خواهند، برای آنکه آن‌گونه که برای همانند من شایسته است، حجت را بر آنان تمام کنم، فرستاده‌ای به سوی ایشان می‌فرستم. پس یکی از یارانش را فرامی‌خواند و به او می‌فرماید: به سوی اهل مکه برو (...) وقتی سخن این جوان تمام می‌شود به او هجوم می‌آورند و در میان رکن و مقام او را سر می‌برند. او همان نفس زکیه است، چون خبر این ماجرا به امام مهدی (ع) می‌رسد، به یاران خویش می‌فرماید: آیا به شما خبر ندادم که اهل مکه ما را نمی‌خواهند؟ پس آنها حضرت را رها نمی‌کنند تا آن حضرت خروج می‌کند»[۲۰] و ... .[۲۱]
نتیجه‌گیری
در نتیجه: از علائم حتمی ظهور قتل نفس زکیه است؛ نفس زکیه در مکه میان رکن و مقام، نزدیک به زمان ظهور و بر اساس برخی روایات، پانزده شب قبل از ظهور کشته می‌شود.[۲۲].
پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه
| ۱. آیت الله شهید صدر؛ |
|---|
|
آیت الله شهید سید محمد صدر در کتاب «تاریخ غیبت کبری» در این‌باره گفته است:
|
| ۲. حجت الاسلام و المسلمین آیتی؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین نصرت‌الله آیتی در کتاب «تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور» در اين باره گفته است:
روایت‌های متعددی بر نزدیک بودن زمان کشته شدن نفس زکیه و ظهور امام مهدی (ع) دلالت می‌کنند که برخی فاصله این حادثه را به طور مشخص و دقیق بیان کرده‌اند، ولی برخی دیگر تنها به نزدیک بودن این دو رخداد اشاره دارند. روایات یاد شده از این قرارند:
|
| ۳. حجت الاسلام و المسلمین صادقی؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین مصطفی صادقی، در کتاب «تحلیل تاریخی نشانه‌های ظهور» در این‌باره گفته است:
«زمان قیام محمد را اواخر جمادی الثانی تا اوایل ماه رجب نوشته‌اند[۴۶]. یکی از یاران او گفته است تعداد ما به اندازه بدریان یعنی سیصد و چند نفر بود[۴۷]. منصور که از قیام محمد بسیار وحشت‌زده شد نامه‌ای به او نوشت و ضمن تهدید وی تعهد کرد او و یارانش را امان دهد. محمد در جواب نامه منصور که با عنوان «من عبدالله المهدی محمد بن عبدالله الی عبدالله بن محمد»[۴۸] شروع می‌شد امان منصور را رد کرد و از فضایل خاندان خود سخن گفت. منصور نامه دیگری در جواب محمد نوشت و سرانجام لشکری به فرماندهی ولیعهد و فرزند برادرش عیسی بن موسی به مدینه فرستاد و پس از جنگ و گریز و کشته شدن جمعی از یاران نفس زکیه، حمید بن قحطبه او را کشت و سرش را برای منصور برد. کشته شدن محمد بن عبدالله در رمضان سال ۱۴۵ در سن ۴۵ سالگی و در منطقه احجار الزیت مدینه واقع شد[۴۹] پس از محمد، برادرش ابراهیم بن عبدالله بن حسن مثنی در بصره قیام کرد و زیدیه دعوت او را لبیک گفته عده زیادی همراه او سوی کوفه راه افتادند؛ اما این حرکت نیز در محلی به نام باخمرا سرکوب و ابراهیم کشته شد[۵۰]»[۵۱].
|
| ۴. حجت الاسلام و المسلمین زمانی؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین سید حسن زمانی، در کتاب «نشانه‌های قیام حضرت مهدی» در این‌باره گفته است:
|
| ۵. حجت الاسلام و المسلمین هاشمی شهیدی؛ |
|---|
|
| ۶. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «درسنامه مهدویت» در این‌باره گفته است:
هرگاه واژه رکن بدون پسوند به کار رود، مقصود آن رکنی است که حجر الاسود در آن هست و مقصود از مقام نیز در اینجا مقام ابراهیم (ع) است. یکی از نقاط مقدس مسجد الحرام مقام ابراهیم (ع) است. این مقام، یکی از شعائر الهی است. و آنجا را بدین دلیل مقام ابراهیم (ع) گویند که آن حضرت، وقتی دیوارهای کعبه را بالا میبرد، سنگی اختیار کرده بر روی آن میایستاد، تا به راحتی دیوار را بالا ببرد. همچنین در روایات آمده است: حضرت ابراهیم (ع)، روی این سنگ ایستاده و مردم را به حج فرا میخواند. گفته شده است: در این هنگام، جای پای حضرت در سنگ فرو رفت که هماکنون این اثر به چشم میخورد. اما آنچه در بحث مهدویت مورد نظر بوده و از آن به بزرگی یاد شده، بین رکن و مقام است. شکی نیست که این مکان، دارای ارزشی بسیار والا نزد خداوند سبحانه و تعالی است. ابو حمزه ثمالی می‌‌گوید: امام سجاد (ع) به ما فرمود: "آیا میدانید کدامین قسمت از زمین برترین مکان است؛ عرض کردیم: خداوند سبحانه و تعالی و پیامبر (ص) و فرزند پیامبر (ص) بهتر می‌‌داند. سپس فرمود: بهترین مکانها بین رکن و مقام است"[۶۲]. در روایات مهدویت، وقتی سخن از بین رکن و مقام به میان میآید، مربوط به یکی از موارد ذیل است:
|
| ۷. حجت الاسلام و المسلمین رمضانیان؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین علی رضا رمضانیان، در کتاب «شرایط و علائم حتمی ظهور» در این‌باره گفته است:
|
| ۸. مجتبی تونه‌ای؛ |
|---|
|
آقای مجتبی تونه‌ای، در کتاب «موعودنامه» در این‌باره گفته است:
«میان رکن و مقام، مکانی مقدس و ممتاز در مسجد الحرام است، یعنی میان رکن حجر الاسود از کعبه و مقام ابراهیم (ع). رسول خدا (ص) فرمود: "بین رکن و مقام قبر هفتاد پیامبر است"[۶۹]. و امام سجاد (ع) فرمود: "بین رکن و مقام، افضل بقاع روی زمین است"[۷۰]. در حدیثی از امام باقر (ع) آمده است: "گویا قائم را می‌بینم که روز عاشورا، روز شنبه، بین رکن و مقام ایستاده و جبرئیل، پیش روی او ندا می‌کند"[۷۱]. در روایات تصریح شده که نفس زکیه، بین رکن و مقام کشته می‌شود[۷۲]، و یاران حضرت در میان رکن و مقام با او بیعت می‌کنند[۷۳]. امام صادق (ع) فرمود: [[[صاحب الامر]]] در میان رکن و مقام می‌ایستد، آن‌گاه بانگ برمی‌آورد: ای فرماندهان من! ای نزدیکان من! ... به سوی من بشتابید و به فرمان من گردن نهید..." [۷۴]. در روایت دیگری آمده که حضرت در میان رکن و مقام از مردم برای امری تازه، کتابی تازه و حکومت آسمانی تازه، بیعت می‌گیرد"[۷۵]. و از نشانه‌های ظهور، کشته شدن نفس زکیه در میان رکن و مقام ذکر شده است[۷۶]»[۷۷]. |
پرسش‌های وابسته
- آیا قتل نفس زکیه از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا قتل محمد پسر عموی نفس زکیه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- نفس زکیه که قتلش از نشانه‌های حتمی ظهور است کیست؟ (پرسش)
- معنای نفس زکیه چیست؟ (پرسش)
- منظور از قتل نفس زکیه چیست؟ (پرسش)
- آیا ماجرای قتل نفس زکیه اتفاق افتاده است؟ (پرسش)
- اهداف نفس زکیه چیست؟ (پرسش)
- قتل نفس زکیه در چه زمان و مکانی خواهد بود؟ (پرسش)
- آیا برخی نفس زکیه را مهدی موعود نامیده‌اند؟ (پرسش)
مدخل‌های وابسته
پانویس
- ↑ ر.ک. محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ص ۴۳۸ ـ ۴۳۹؛ هاشمی شهیدی، سید اسدالله، زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص ۸۰، ۸۱، ۲۶۹ و ۲۷۰؛ موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۲، ص ۵۳، ۵۴؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید، ص ۲۱۴؛ رجالی تهرانی، علی رضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص ۱۸۷؛ رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۵۲۳؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۸۱ ـ ۲۸۳
- ↑ ر.ک. طبسی، نجم‌الدین، تأملی نو در نشانه‌های ظهور، ص۱۱، ۱۲؛ رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات: ص ۵۲۳؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۸۱ ـ ۲۸۳؛ حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص ۲۰۳ ـ ۲۰۶؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۸۱ ـ ۲۸۳؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید، ص۲۱۴
- ↑ ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص ۶۳۰ ـ ۶۳۵؛ علی‌زاده، مهدی، نشانه‌های یار و چکامه انتظار، ص ۳۴ ـ ۳۵؛ صادقی، مصطفی، تحلیل تاریخی نشانه‌های ظهور، ص ۱۳۰ ـ ۱۳۱؛ پورسیدآقایی، سید مسعود، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸.
- ↑ ر.ک. محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ص ۴۳۸ ـ ۴۳۹؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۲۲۶ ـ ۲۲۹؛ علی‌پور، مهدی، ظهور، ص ۲۵۲ ـ ۲۶۲؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۳۸۴؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج ۱، ص ۱۷۳ ـ ۱۷۷
- ↑ ر.ک. علی‌زاده، مهدی، نشانه‌های یار و چکامه انتظار، ص ۳۴ ـ ۳۵
- ↑ ر.ک. هاشمی شهیدی، سید اسدالله، زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص ۸۰، ۸۱، ۲۶۹ و ۲۷۰؛ علی‌زاده، مهدی، نشانه‌های یار و چکامه انتظار، ص ۳۴ ـ ۳۵
- ↑ ر.ک. محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ص ۴۳۸ ـ ۴۳۹؛ علی‌زاده، مهدی، نشانه‌های یار و چکامه انتظار، ص ۳۴ ـ ۳۵
- ↑ ر.ک. علی‌زاده، مهدی، نشانه‌های یار و چکامه انتظار، ص ۳۴ ـ ۳۵
- ↑ ر.ک. رمضانیان، علی رضا، شرایط و علائم حتمی ظهور، ص۵۶ ـ ۵۷
- ↑ ر.ک. تونه ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۳۶۷؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص ۲۴۶ـ ۲۴۸؛ پورسید آقایی، سیدمسعود، قاسمی، محمدعلی، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸.
- ↑ ر.ک. آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۲۳۶ ـ ۲۴۸؛ پورسید آقایی، سیدمسعود، قاسمی، محمدعلی، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸.
- ↑ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۷، ح ۷۱: «فَيَدْعُو رَجُلًا مِنْ أَصْحَابِهِ فَيَقُولُ لَهُ امْضِ إِلَى أَهْلِ مَكَّةَ فَقُلْ يَا أَهْلَ مَكَّةَ أَنَا رَسُولُ فُلَانٍ إِلَيْكُمْ وَ هُوَ يَقُولُ لَكُمْ إِنَّا أَهْلُ بَيْتِ الرَّحْمَةِ وَ مَعْدِنُ الرِّسَالَةِ وَ الْخِلَافَةِ ... فَإِذَا تَكَلَّمَ هَذَا الْفَتَى بِهَذَا الْكَلَامِ أَتَوْا إِلَيْهِ فَذَبَحُوهُ بَيْنَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَامِ وَ هِيَ النَّفْسُ الزَّكِيَّةُ»
- ↑ ر.ک. آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۲۳۶ ـ ۲۴۸؛ پورسیدآقایی، سید مسعود، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸.
- ↑ طوسی، محمد بن حسن، اختیار معرفة الرجال، ص ۹۲: «أَمَا إِنِّي سَأُحَدِّثُكُمْ بِالنَّفْسِ الطَّيِّبَةِ الزَّكِيَّةِ وَ تَضْرِيحِ دَمِهِ بَيْنَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَامِ الْمَذْبُوحِ كَذَبْحِ الْكَبْشِ»
- ↑ ر.ک. آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۲۳۶ ـ ۲۴۸؛ پورسیدآقایی، سید مسعود، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸.
- ↑ ر.ک. آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۲۳۶ ـ ۲۴۸؛ پورسیدآقایی، سید مسعود، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸.
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ص ۶۴۹، باب۵۷، ح۲: «لَيْسَ بَيْنَ قِيَامٍ الْقَائِمِ وَ بَيْنَ قَتْلِ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ إِلَّا خَمْسَ عَشْرَةَ لَيْلَةً»
- ↑ ر.ک. آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۲۳۶ ـ ۲۴۸؛ پورسیدآقایی، سید مسعود، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸.
- ↑ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۰۷، ح۸۱: «يَقُولُ الْقَائِمُ (ع) لِأَصْحَابِهِ يَا قَوْمِ إِنَّ أَهْلَ مَكَّةَ لَا يُرِيدُونَنِي وَ لَكِنِّي مُرْسِلٌ إِلَيْهِمْ لِأَحْتَجَّ عَلَيْهِمْ بِمَا يَنْبَغِي لِمِثْلِي أَنْ يَحْتَجَّ عَلَيْهِمْ فَيَدْعُو رَجُلًا مِنْ أَصْحَابِهِ فَيَقُولُ لَهُ امْضِ إِلَى أَهْلِ مَكَّةَ فَقُلْ يَا أَهْلَ مَكَّةَ أَنَا رَسُولُ فُلَانٍ إِلَيْكُمْ وَ هُوَ يَقُولُ لَكُمْ إِنَّا أَهْلُ بَيْتِ الرَّحْمَةِ وَ مَعْدِنُ الرِّسَالَةِ وَ الْخِلَافَةِ وَ نَحْنُ ذُرِّيَّةُ مُحَمَّدٍ وَ سُلَالَةُ النَّبِيِّينَ وَ إِنَّا قَدْ ظُلِمْنَا وَ اضْطُهِدْنَا وَ قُهِرْنَا وَ ابْتُزَّ مِنَّا حَقُّنَا مُنْذُ قُبِضَ نَبِيُّنَا إِلَى يَوْمِنَا هَذَا فَنَحْنُ نَسْتَنْصِرُكُمْ فَانْصُرُونَا فَإِذَا تَكَلَّمَ هَذَا الْفَتَى بِهَذَا الْكَلَامِ أَتَوْا إِلَيْهِ فَذَبَحُوهُ بَيْنَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَامِ وَ هِيَ النَّفْسُ الزَّكِيَّةُ فَإِذَا بَلَغَ ذَلِكَ الْإِمَامَ قَالَ لِأَصْحَابِهِ أَلَا أَخْبَرْتُكُمْ أَنَّ أَهْلَ مَكَّةَ لَا يُرِيدُونَنَا فَلَا يَدْعُونَهُ حَتَّى يَخْرُجَ»
- ↑ ر.ک. آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۲۳۶ ـ ۲۴۸؛ پورسیدآقایی، سید مسعود، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸.
- ↑ ر.ک. آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص۲۳۶ ـ ۲۴۸؛ زمانی، سید حسن، نشانه‌های قیام حضرت مهدی، ص ۵۸ ـ ۵۹؛ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص ۱۳۲ ـ ۱۳۳؛ رمضانیان، علی رضا، شرایط و علائم حتمی ظهور، ص ۵۶ ـ ۵۷؛ پورسیدآقایی، سید مسعود، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸.
- ↑ ر.ک. هاشمی شهیدی، سید اسدالله، زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص ۷۷؛ زمانی، سید حسن، نشانه‌های قیام حضرت مهدی، ص ۵۸ ـ ۵۹؛ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص ۱۳۲ ـ ۱۳۳؛ رمضانیان، علی رضا، شرایط و علائم حتمی ظهور، ص ۵۶ ـ ۵۷؛ پورسیدآقایی، سید مسعود، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸.
- ↑ منتخب الاثر، ۴۵۴.
- ↑ ارشاد، ۳۳۶.
- ↑ ارشاد، ۳۳۶.
- ↑ صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص۶۲۹، ۶۳۰.
- ↑ «" أَ لَا أُخْبِرُكُمْ بِآخِرِ مُلْكِ بَنِي فُلَانٍ قُلْنَا بَلَى يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ قَالَ قَتْلُ نَفْسٍ حَرَامٍ فِي يَوْمٍ حَرَامٍ فِي بَلَدٍ حَرَامٍ عَنْ قَوْمٍ مِنْ قُرَيْشٍ وَ الَّذِي فَلَقَ الْحَبَّةَ وَ بَرَأَ النَّسَمَةَ مَا لَهُمْ مُلْكٌ بَعْدَهُ غَيْرُ خَمْسَ عَشْرَةَ لَيْلَة"»الغیبة للنعمانی، ص۲۶۶، باب۱۴، ح۱۷.
- ↑ در این هنگام نفس زکیه و برادرش در مکه کشته می‌شوند؛ الغیبة للطوسی، ص۴۶۴، ح۴۷۱.
- ↑ «"وَ خُرُوجُ السُّفْيَانِيِّ مِنَ الشَّامِ وَ الْيَمَانِيِّ مِنَ الْيَمَنِ وَ خَسْفٌ بِالْبَيْدَاءِ وَ قَتْلُ غُلَامٍ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ ص بَيْنَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَامِ اسْمُهُ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ النَّفْسُ الزَّكِيَّةُ "»کمال‌الدین و تمام‌النعمة، ص۳۳۰، باب۳۲، ح۱۶.
- ↑ «"وَ خُرُوجُ السُّفْيَانِيِّ مِنَ الشَّامِ وَ الْيَمَانِيِّ مِنَ الْيَمَنِ وَ خَسْفٌ بِالْبَيْدَاءِ وَ قَتْلُ غُلَامٍ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ ص بَيْنَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَامِ اسْمُهُ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ النَّفْسُ الزَّكِيَّةُ وَ جَاءَتْ صَيْحَةٌ مِنَ السَّمَاءِ بِأَنَّ الْحَقَّ فِيهِ وَ فِي شِيعَتِهِ فَعِنْدَ ذَلِكَ خُرُوجُ قَائِمِنَا "»مختصر اثبات الرجعة، ص۲۱۶، ح۱۸.
- ↑ «"فَيَدْعُو رَجُلًا مِنْ أَصْحَابِهِ فَيَقُولُ لَهُ امْضِ إِلَى أَهْلِ مَكَّةَ فَقُلْ يَا أَهْلَ مَكَّةَ أَنَا رَسُولُ فُلَانٍ إِلَيْكُمْ وَ هُوَ يَقُولُ لَكُمْ إِنَّا أَهْلُ بَيْتِ الرَّحْمَةِ وَ مَعْدِنُ الرِّسَالَةِ وَ الْخِلَافَةِ ... فَإِذَا تَكَلَّمَ هَذَا الْفَتَى بِهَذَا الْكَلَامِ أَتَوْا إِلَيْهِ فَذَبَحُوهُ بَيْنَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَامِ وَ هِيَ النَّفْسُ الزَّكِيَّةُ "»بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۰۷، ح۷۱.
- ↑ «" وَ لِذَلِكَ آيَاتٌ وَ عَلَامَاتٌ ... وَ الْمَذْبُوحُ بَيْنَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَامِ ... وَ خُرُوجُ السُّفْيَانِيِّ بِرَايَةٍ حَمْرَاء"»مختصر بصائر الدرجات، ص۱۹۹.
- ↑ «أَمَا إِنِّي سَأُحَدِّثُكُمْ بِالنَّفْسِ الطَّيِّبَةِ الزَّكِيَّةِ وَ تَضْرِيحِ دَمِهِ بَيْنَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَامِ الْمَذْبُوحِ كَذَبْحِ الْكَبْشِ»؛ اختیار معرفة الرجال، ص۹۲.
- ↑ میان قیام قائم و کشته شدن نفس زکیه تنها پانزده شب فاصله است؛ کمال‌الدین و تمام‌النعمة، ص۶۴۹، باب۵۷، ح۲. (سند این روایت به این صورت است: «محمد بن حسن بن احمد بن ولید، عن محمد بن الحسن الصفار، عن العباس بن معروف، عن علی بن مهزیار، عن عبدالله بن محمد الحجّال، عن ثعلبة بن میمون، عن شعیب الحذّاء عن صالح بن مولی بنی العذراء عن الصادق(: ....» برای اعتبار محمد بن حسن، نک: رجال النجاشی، ص۳۸۳؛ برای اعتبار محمد بن الحسن الصفار، نک: همان، ص۳۴۵؛ برای اعتبارعباس بن معروف، نک: همان، ص۲۸۱؛ برای اعتبار علی بن مهزیار، نک: همان، ص۲۵۳؛ برای اعتبار عبدالله بن محمد الحجّال، نک: همان، ص۲۲۵؛ برای اعتبار ثعلبة بن میمون، نک: همان، ص۱۱۷؛ برای اعتبار شعیب الحداد، نک: همان، ص۱۹۵؛ برای اعتبار صالح بن میثم، نک: همان، ج۹، ص۸۴). گفتنی است که در کتاب کمال‌الدین به جای شعیب الحداد، شعیب الحذاء آمده است که با توجه به اینکه چنین عنوانی در کتاب‌های رجالی وجود ندارد و همین روایت در الغیبة شیخ طوسی و الارشاد شیخ مفید از شعیب الحداد نقل شده، روشن می‌شود که شعیب الخذاء تصحیف شعیب الحداد است. همچنین در کتاب کمال‌الدین راوی حدیث از امام صادق (ع) صالح موسی بنی‌العذراء است. همین روایت را شیخ طوسی در الغیبة از شعیب الحداد از صالح روایت کرده و شیخ مفید نیز همین حدیث را از شعیب الحداد از صالح بن میثم نقل کرده است. بنابراین به گواهی نقل شیخ مفید صالح موسی بنی العذراء همان صالح بن میثم است.
- ↑ «" أَ لَا أُخْبِرُكُمْ بِآخِرِ مُلْكِ بَنِي فُلَانٍ قُلْنَا بَلَى يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ قَالَ قَتْلُ نَفْسٍ حَرَامٍ فِي يَوْمٍ حَرَامٍ فِي بَلَدٍ حَرَامٍ عَنْ قَوْمٍ مِنْ قُرَيْشٍ وَ الَّذِي فَلَقَ الْحَبَّةَ وَ بَرَأَ النَّسَمَةَ مَا لَهُمْ مُلْكٌ بَعْدَهُ غَيْرَ خَمْسَ عَشْرَةَ لَيْلَةً قُلْنَا هَلْ قَبْلَ هَذَا مِنْ شَيْءٍ أَوْ بَعْدَهُ فَقَالَ صَيْحَةٌ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ تُفْزِعُ الْيَقْظَانَ وَ تُوقِظُ النَّائِمَ وَ تُخْرِجُ الْفَتَاةَ مِنْ خِدْرِهَا"»؛ الغیبة للنعمانی، ص۲۶۶، باب۱۴، ح۱۷.
- ↑ تحلیل تاریخی نشانه‌های ظهور، ص۱۵۱.
- ↑ «" يَقُولُ الْقَائِمُ (ع) لِأَصْحَابِهِ يَا قَوْمِ إِنَّ أَهْلَ مَكَّةَ لَا يُرِيدُونَنِي وَ لَكِنِّي مُرْسِلٌ إِلَيْهِمْ لِأَحْتَجَّ عَلَيْهِمْ بِمَا يَنْبَغِي لِمِثْلِي أَنْ يَحْتَجَّ عَلَيْهِمْ فَيَدْعُو رَجُلًا مِنْ أَصْحَابِهِ فَيَقُولُ لَهُ امْضِ إِلَى أَهْلِ مَكَّةَ فَقُلْ يَا أَهْلَ مَكَّةَ أَنَا رَسُولُ فُلَانٍ إِلَيْكُمْ وَ هُوَ يَقُولُ لَكُمْ إِنَّا أَهْلُ بَيْتِ الرَّحْمَةِ وَ مَعْدِنُ الرِّسَالَةِ وَ الْخِلَافَةِ وَ نَحْنُ ذُرِّيَّةُ مُحَمَّدٍ وَ سُلَالَةُ النَّبِيِّينَ وَ إِنَّا قَدْ ظُلِمْنَا وَ اضْطُهِدْنَا وَ قُهِرْنَا وَ ابْتُزَّ مِنَّا حَقُّنَا مُنْذُ قُبِضَ نَبِيُّنَا إِلَى يَوْمِنَا هَذَا فَنَحْنُ نَسْتَنْصِرُكُمْ فَانْصُرُونَا فَإِذَا تَكَلَّمَ هَذَا الْفَتَى بِهَذَا الْكَلَامِ أَتَوْا إِلَيْهِ فَذَبَحُوهُ بَيْنَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَامِ وَ هِيَ النَّفْسُ الزَّكِيَّةُ فَإِذَا بَلَغَ ذَلِكَ الْإِمَامَ قَالَ لِأَصْحَابِهِ أَلَا أَخْبَرْتُكُمْ أَنَّ أَهْلَ مَكَّةَ لَا يُرِيدُونَنَا فَلَا يَدْعُونَهُ حَتَّى يَخْرُجَ "»؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۰۷، ح۸۱.
- ↑ تفسیر العیاشی، ج۱، ص۶۵، ح۱۱۷.
- ↑ «"مَا مِنْ عَلَامَةٍ بَيْنَ يَدَيْ هَذَا الْأَمْرِ فَقَالَ بَلَى قُلْتُ وَ مَا هِيَ قَالَ هَلَاكُ الْعَبَّاسِيِّ وَ خُرُوجُ السُّفْيَانِيِّ وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ وَ الْخَسْفُ بِالْبَيْدَاءِ وَ الصَّوْتُ مِنَ السَّمَاءِ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ أَخَافُ أَنْ يَطُولَ هَذَا الْأَمْرُ فَقَالَ لَا إِنَّمَا هُوَ كَنِظَامِ الْخَرَزِ يَتْبَعُ بَعْضُهُ بَعْضا"»الغیبة للنعمانی، ص۲۶۹، باب۱۴، ح۲۱.
- ↑ الغیبة للطوسی، ص۴۶۴، ح۴۷۹.
- ↑ تحلیل تاریخی نشانه‌های ظهور، ص۱۳۵.
- ↑ الغیبة للطوسی، ص۴۶۴، ح۴۸۰.
- ↑ التشریف بالمنن، ص۲۷۵، باب۶۳، ح۳۹۹.
- ↑ خداوند زمین را از ظالمان پاک نخواهد کرد مگر هنگامی که خون حرام ریخته شود؛ الغیبة للنعمانی، ص۲۸۳، باب۱۴، ح۵۵.
- ↑ آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص۲۳۶ - ۲۴۸.
- ↑ تاریخ خلیفه، ص ۲۷۶ و ۲۸۳؛ شرح الاخبار، ج ۳، ص ۳۲۵ و تاریخ طبری، ج ۷، ص ۵۵۶ و ۵۵۷.
- ↑ تاریخ طبری، ج ۷، ص ۵۸۸. این دو گزارش با توجه به روایات علائم ظهور که می‌‌گوید: «العجب کل العجب بین جمادی و رجب» (ابن طاووس، التشریف بالمنن، ص ۱۰۵ به نقل از: ابن حماد، الفتن) و همچنین لشکریان مهدی (ع) را به اندازه اصحاب پیامبر در جنگ بدر می‌‌داند (نعمانی، الغیبة، ص ۳۲۹) قابل تأمل است.
- ↑ تاریخ طبری، ج ۷، ص ۵۶۷. نام منصور، عبد اللّه الاکبر بن محمد بن علی است.
- ↑ درباره اخبار قیام نفس زکیه ر. ک: تاریخ الطبری، ج ۷، ص ۵۵۲ به بعد و ابو الفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص ۲۲۹ به بعد.
- ↑ مسعودی، مروج الذهب، ج ۳، ص ۳۰۸.
- ↑ صادقی، مصطفی؛ تحلیل تاریخی نشانه‌های ظهور، ص ۱۳۰- ۱۳۱.
- ↑ آیا شما را از پایان حکومت بنی فلان آگاه نکنم؟ گفتیم: چرا ای امیرمؤمنان. فرمود: کشته شدن انسانی بی گناه در روز حرام و در شهر حرام (مکّه معظّمه) از قومی از قریش. قسم به کسی که دانه را شکافت و انسان را آفرید، برای آنان بعد از این جنایت، جز پانزده شب حکومت نخواهد بود؛ ارشاد، ج۲، ص۳۷۴.
- ↑ غیبت، نعمانی، ص۲۵۸، باب۱۴، ح۱۷.
- ↑ زمانی، سید حسن، نشانه‌های قیام حضرت مهدی، ص ۵۸ - ۵۹.
- ↑ هاشمی شهیدی، سید اسدالله، زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص ۷۷.
- ↑ «"لَيْسَ بَيْنَ قِيَامِ قَائِمِ آلِ مُحَمَّدٍ وَ بَيْنَ قَتْلِ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ إِلَّا خَمْسَ عَشْرَةَ لَيْلَةً"»؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۶۴۹، ح۲.
- ↑ «"قَتْلُ نَفْسٍ حَرَامٍ فِي يَوْمٍ حَرَامٍ فِي بَلَدٍ حَرَام"»؛ نعمانی، الغیبه، ص ۲۵۹، ح ۱۷.
- ↑ «"وَ قُتِلَ غُلَامٌ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ بَيْنَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَامِ اسْمُهُ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ النَّفْسُ الزَّكِيَّةُ "»؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج ۱، ص۳۳۱، ح ۱۶.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص ۱۳۲ - ۱۳۳.
- ↑ ابن منظور، لسان العرب، ج ۱۳، ص ۱۸۵؛ مجمع البحرین، ج ۶، ص ۲۵۷
- ↑ خلیل بن احمد، کتاب العین، ج ۵، ص ۲۳۲
- ↑ «" أَمَّا أَفْضَلُ الْبِقَاعِ مَا بَيْنَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَام "»، شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص ۲۴۵، ح ۲۳۱۳
- ↑ ر. ک: الصنعانی، المصنف، ج ۱۱، ص ۲۷۱؛ ابن ابی شیبه، المصنف، ج ۸، ص ۶۰۹؛ طبرانی، معجم الکبیر، ح ۲۳، ص ۲۹۶؛ کنز العمال، ج ۱۱، ص ۱۲۵، ح ۳۰۹۳۲، ج ۱۴، ص ۲۶۵، ح ۳۸۶۶۸؛ سیوطی، در المنثور، ج ۵، ص ۲۴۱
- ↑ «" وَ قُتِلَ غُلَامٌ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ بَيْنَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَامِ اسْمُهُ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ النَّفْسُ الزَّكِيَّةُ "»، شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۱، ص ۳۳۰، باب ۳۲، ح ۱۶
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۲۴۶ - ۲۴۸.
- ↑ صدوق، کمال الدین و تمام النعمۀ، ج ۱، ص ۳۳۰، ح ۱۶.
- ↑ جوانی از آل محمد (ع) بین رکن و مقام کشته می‌شود، نام او محمد بن حسن نفس زکیه است؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمۀ، ج ۱، ص ۳۳۰، ح ۱۶.
- ↑ رمضانیان، علی رضا، شرایط و علائم حتمی ظهور، ص ۵۶-۵۷.
- ↑ بحار الانوار، ج ۱۷، ص ۲۶۹.
- ↑ بحار الانوار، ج ۲۷، ص ۱۷۲.
- ↑ غیبة طوسی، ص ۲۷۴.
- ↑ الملاحم و الفتن، ص ۱۶۱؛ روزگار رهایی، ج ۲، ص ۱۰۲۸.
- ↑ الزام الناصب، ص ۵۲ و ۲۵۲؛ البیان، ص ۲۱۰ و ۲۱۸.
- ↑ غیبة طوسی، ص ۲۸۴؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۳.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۹۵ و ۱۲۱؛ الزام الناصب، ص ۲۲۳.
- ↑ روزگار رهایی، ج ۲، ص ۱۰۶۹.
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۳۶۷.