ذوالفقار: تفاوت میان نسخهها
جز (جایگزینی متن - '''']].' به '''']]') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴: | خط ۴: | ||
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:</div> | : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:</div> | ||
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> | <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> | ||
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[ذوالفقار در حدیث]] | [[ذوالفقار در | : <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[ذوالفقار در حدیث]] | [[ذوالفقار در تاریخ اسلامی]]| [[ذوالفقار در معارف مهدویت]]</div> | ||
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> | <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> | ||
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[ذوالفقار (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div> | : <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[ذوالفقار (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div> | ||
خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
*در اصل و ریشۀ آن نقلهای مختلف است: روایتی از [[امام علی|علی]]{{ع}} نقل شده که: [[جبرئیل]] نزد [[پیامبر]] آمد و خبر داد که در یمن، بتی از سنگ است که در قابی آهنین قرار دارد، بفرست تا نزد تو آورند، پیامبر مرا به یمن فرستاد. حضرت، بت را شکست و آهن آن بت را به شمشیر سازی دادیم تا دو شمشیر از آن ساخت، یکی به نام ذوالفقار، دیگری به نام مخذم، مخذم را [[پیامبر]] برداشت و ذو الفقار را به من داد.<ref>بحار الأنوار، ج ۲۶ ص ۲۱۱ و ج ۴۲ ص ۵۷</ref> معنای ذوالفقار، یعنی شمشیری که دارای مهرهها باشد گفتهاند چون بر پشت ذو الفقار، خراشهای پست و هموار بود، ازاینرو او را ذو الفقار گفتهاند.<ref>لغتنامه، دهخدا</ref> از [[امام صادق]]{{ع}} پرسیدند: چرا به آن شمشیر، ذوالفقار گفتهاند؟ فرمود: چون در وسط آن به طول شمشیر خطّی و نقشی شبیه مهرههای پشت بود و به گمان اصمعی ۱۸ مهره داشت.<ref>بحار الأنوار، ج ۴۲ ص ۵۸، معانی الأخبار، ص ۶۳، علل الشرایع، ص ۱۶۰ ح ۲، دائرة المعارف تشیّع، ج ۸</ref> در تاریخ ابویعقوب هم آمده که طول آن هفت وجب و عرض آن یک وجب بود و وسط آن مانند مهرهها بود.<ref>بحار الأنوار، ج ۴۲ ص ۵۸</ref> در حدیثی هم از [[امام صادق]] آمده: به این علت ذو الفقار میگفتند که هرکس را که [[امام علی|علی]]{{ع}} با آن شمشیر میزد، در دنیا از زندگی و در آخرت از بهشت، فقیر و تهیدست میشد.<ref>بحار الأنوار، ج ۴۲ ص ۵۸</ref> ناگفته نماند: در برخی نقلها و روایتها از [[امام رضا]]{{ع}} هم آمده که ذوالفقار، شمشیری بود که [[جبرئیل]] آن را از آسمان برای [[پیامبر]] آورد و او هم به [[امام علی|علی]]{{ع}} بخشید و آیۀ وَ أَنْزَلْنَا اَلْحَدِیدَ. . . اشاره به آن شمشیر است که از بهشت همراه آدم بر زمین آمد و پیامبران با آن با دشمنان خدا میجنگیدند، تا آنکه به [[امام علی|حضرت امیر]]{{ع}} رسید.<ref>بحار الأنوار، ج ۴۲ ص ۵۷، معانی الأخبار، ص ۶۳، امالی صدوق، ص ۳۶۴</ref> پس اینکه ذو الفقار، شمشیری دو سر بوده، بیاساس است. ذوالفقار، مانند همۀ شمشیرهای عربی قدیم دو دم بوده ولی بعدها تصوّر کردهاند که نوک آن دو شاخه داشته است و در تصاویر آن را به این صورت کشیدهاند.<ref>دائرة المعارف تشیّع، ج ۸. نیز ر. ک: فصلنامۀ «مشکوة» ، شمارۀ ۴۴ مقالۀ «ذو الفقار، میراثی از پیامبران گذشته»</ref> بههرحال، ذوالفقار، از شمشیرهای مختص [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} بود که در جنگ احد با آن حماسه آفرید و در شأن او و شمشیرش، آن جملۀ معروف بیان شده است. در ادبیات شعری هم فراوان به کار رفته است و گاهی هم کنایه از مطلق شمشیر، یا جنگاوری و شجاعت یا زبانآوری و سخنوری به کار میرود(...)<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۷۰ | *در اصل و ریشۀ آن نقلهای مختلف است: روایتی از [[امام علی|علی]]{{ع}} نقل شده که: [[جبرئیل]] نزد [[پیامبر]] آمد و خبر داد که در یمن، بتی از سنگ است که در قابی آهنین قرار دارد، بفرست تا نزد تو آورند، پیامبر مرا به یمن فرستاد. حضرت، بت را شکست و آهن آن بت را به شمشیر سازی دادیم تا دو شمشیر از آن ساخت، یکی به نام ذوالفقار، دیگری به نام مخذم، مخذم را [[پیامبر]] برداشت و ذو الفقار را به من داد.<ref>بحار الأنوار، ج ۲۶ ص ۲۱۱ و ج ۴۲ ص ۵۷</ref> معنای ذوالفقار، یعنی شمشیری که دارای مهرهها باشد گفتهاند چون بر پشت ذو الفقار، خراشهای پست و هموار بود، ازاینرو او را ذو الفقار گفتهاند.<ref>لغتنامه، دهخدا</ref> از [[امام صادق]]{{ع}} پرسیدند: چرا به آن شمشیر، ذوالفقار گفتهاند؟ فرمود: چون در وسط آن به طول شمشیر خطّی و نقشی شبیه مهرههای پشت بود و به گمان اصمعی ۱۸ مهره داشت.<ref>بحار الأنوار، ج ۴۲ ص ۵۸، معانی الأخبار، ص ۶۳، علل الشرایع، ص ۱۶۰ ح ۲، دائرة المعارف تشیّع، ج ۸</ref> در تاریخ ابویعقوب هم آمده که طول آن هفت وجب و عرض آن یک وجب بود و وسط آن مانند مهرهها بود.<ref>بحار الأنوار، ج ۴۲ ص ۵۸</ref> در حدیثی هم از [[امام صادق]] آمده: به این علت ذو الفقار میگفتند که هرکس را که [[امام علی|علی]]{{ع}} با آن شمشیر میزد، در دنیا از زندگی و در آخرت از بهشت، فقیر و تهیدست میشد.<ref>بحار الأنوار، ج ۴۲ ص ۵۸</ref> ناگفته نماند: در برخی نقلها و روایتها از [[امام رضا]]{{ع}} هم آمده که ذوالفقار، شمشیری بود که [[جبرئیل]] آن را از آسمان برای [[پیامبر]] آورد و او هم به [[امام علی|علی]]{{ع}} بخشید و آیۀ وَ أَنْزَلْنَا اَلْحَدِیدَ. . . اشاره به آن شمشیر است که از بهشت همراه آدم بر زمین آمد و پیامبران با آن با دشمنان خدا میجنگیدند، تا آنکه به [[امام علی|حضرت امیر]]{{ع}} رسید.<ref>بحار الأنوار، ج ۴۲ ص ۵۷، معانی الأخبار، ص ۶۳، امالی صدوق، ص ۳۶۴</ref> پس اینکه ذو الفقار، شمشیری دو سر بوده، بیاساس است. ذوالفقار، مانند همۀ شمشیرهای عربی قدیم دو دم بوده ولی بعدها تصوّر کردهاند که نوک آن دو شاخه داشته است و در تصاویر آن را به این صورت کشیدهاند.<ref>دائرة المعارف تشیّع، ج ۸. نیز ر. ک: فصلنامۀ «مشکوة» ، شمارۀ ۴۴ مقالۀ «ذو الفقار، میراثی از پیامبران گذشته»</ref> بههرحال، ذوالفقار، از شمشیرهای مختص [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} بود که در جنگ احد با آن حماسه آفرید و در شأن او و شمشیرش، آن جملۀ معروف بیان شده است. در ادبیات شعری هم فراوان به کار رفته است و گاهی هم کنایه از مطلق شمشیر، یا جنگاوری و شجاعت یا زبانآوری و سخنوری به کار میرود(...)<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۷۰.</ref>. | ||
== پرسشهای وابسته == | == پرسشهای وابسته == | ||
{{جستارهای وابسته}} | {{جستارهای وابسته}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']] | * [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']] | ||
==پانویس== | ==پانویس== |
نسخهٔ ۸ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۹:۴۵
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل ذوالفقار (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
ذوالفقار نام شمشیری که امیر المؤمنین(ع) با آن در جنگ احد میجنگید و از جان پیامبر دفاع میکرد و مشرکان را بر خاک میافکند. گویند: اصل آن شمشیر، از آن منبّه بن حجاج بود که در جنگ بدر کشته شد و شمشیر او در اختیار پیامبر قرار گرفت. روز جنگ احد، علی(ع) چنان سخت میجنگید که شمشیرش شکست. نزد پیامبر آمد. رسول خدا آن شمشیر را به حضرت داد و حضرت جنگی نمایان کرد. اینجا بود که ندای لا سیف إلاّ ذو الفقار و لا فتی إلاّ علیّ از زبان حضرت جبرئیل در آسمان پیچید، یعنی شمشیری جز ذوالفقار و جوانمردی جز علی(ع) نیست.[۱] [۲].
مقدمه
- در اصل و ریشۀ آن نقلهای مختلف است: روایتی از علی(ع) نقل شده که: جبرئیل نزد پیامبر آمد و خبر داد که در یمن، بتی از سنگ است که در قابی آهنین قرار دارد، بفرست تا نزد تو آورند، پیامبر مرا به یمن فرستاد. حضرت، بت را شکست و آهن آن بت را به شمشیر سازی دادیم تا دو شمشیر از آن ساخت، یکی به نام ذوالفقار، دیگری به نام مخذم، مخذم را پیامبر برداشت و ذو الفقار را به من داد.[۳] معنای ذوالفقار، یعنی شمشیری که دارای مهرهها باشد گفتهاند چون بر پشت ذو الفقار، خراشهای پست و هموار بود، ازاینرو او را ذو الفقار گفتهاند.[۴] از امام صادق(ع) پرسیدند: چرا به آن شمشیر، ذوالفقار گفتهاند؟ فرمود: چون در وسط آن به طول شمشیر خطّی و نقشی شبیه مهرههای پشت بود و به گمان اصمعی ۱۸ مهره داشت.[۵] در تاریخ ابویعقوب هم آمده که طول آن هفت وجب و عرض آن یک وجب بود و وسط آن مانند مهرهها بود.[۶] در حدیثی هم از امام صادق آمده: به این علت ذو الفقار میگفتند که هرکس را که علی(ع) با آن شمشیر میزد، در دنیا از زندگی و در آخرت از بهشت، فقیر و تهیدست میشد.[۷] ناگفته نماند: در برخی نقلها و روایتها از امام رضا(ع) هم آمده که ذوالفقار، شمشیری بود که جبرئیل آن را از آسمان برای پیامبر آورد و او هم به علی(ع) بخشید و آیۀ وَ أَنْزَلْنَا اَلْحَدِیدَ. . . اشاره به آن شمشیر است که از بهشت همراه آدم بر زمین آمد و پیامبران با آن با دشمنان خدا میجنگیدند، تا آنکه به حضرت امیر(ع) رسید.[۸] پس اینکه ذو الفقار، شمشیری دو سر بوده، بیاساس است. ذوالفقار، مانند همۀ شمشیرهای عربی قدیم دو دم بوده ولی بعدها تصوّر کردهاند که نوک آن دو شاخه داشته است و در تصاویر آن را به این صورت کشیدهاند.[۹] بههرحال، ذوالفقار، از شمشیرهای مختص حضرت علی(ع) بود که در جنگ احد با آن حماسه آفرید و در شأن او و شمشیرش، آن جملۀ معروف بیان شده است. در ادبیات شعری هم فراوان به کار رفته است و گاهی هم کنایه از مطلق شمشیر، یا جنگاوری و شجاعت یا زبانآوری و سخنوری به کار میرود(...)[۱۰].
پرسشهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ج۱۴ ص ۲۵۱، بحار الأنوار، ج ۴۲ ص ۵۷، احقاق الحق، ج ۶ ص ۲۱
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۲۷۰.
- ↑ بحار الأنوار، ج ۲۶ ص ۲۱۱ و ج ۴۲ ص ۵۷
- ↑ لغتنامه، دهخدا
- ↑ بحار الأنوار، ج ۴۲ ص ۵۸، معانی الأخبار، ص ۶۳، علل الشرایع، ص ۱۶۰ ح ۲، دائرة المعارف تشیّع، ج ۸
- ↑ بحار الأنوار، ج ۴۲ ص ۵۸
- ↑ بحار الأنوار، ج ۴۲ ص ۵۸
- ↑ بحار الأنوار، ج ۴۲ ص ۵۷، معانی الأخبار، ص ۶۳، امالی صدوق، ص ۳۶۴
- ↑ دائرة المعارف تشیّع، ج ۸. نیز ر. ک: فصلنامۀ «مشکوة» ، شمارۀ ۴۴ مقالۀ «ذو الفقار، میراثی از پیامبران گذشته»
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۲۷۰.