انتظار نادرست: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۵ ژانویهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۴:۰۴

متن این جستار آزمایشی است؛ امید می رود در آینده نه چندان دور آماده شود. برای اطلاع از جزئیات بیشتر به بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت مراجعه کنید.

مقدمه

برخی بر این باورند که ظهور، ماهیتی انفجاری داشته و تنها از گسترش و اشاعۀ ظلم و تباهی ناشی می‌شود و در نتیجه، تنها زمانی سامان‌یابی بر جهان حاکم شده و منجی ظهور می‌کند که صلاح به نقطۀ صفر رسیده و قوۀ باطل بر نیروی حق پیروز شده و طرفداران حق و حقیقت رو به کاهش روند. براین اساس، فساد و تبعیض و پلیدی، انفجار و ظهور را قریب‌الوقوع می‌کند و مقدمۀ صلاح است؛ زیرا هدف‌ها وسیله‌های نامشروع را مشروع می‌کنند. بنابراین بهترین کمک به تسریع ظهور و بهترین شکل انتظار، ترویج و اشاعه فساد است.
کسانی که چنین ایده‌ای دارند، به مصلحان و آمران به معروف و ناهیان از منکر با نوعی عداوت و بغض می‌نگرند؛ زیرا آنان را از تأخیراندازان ظهور و قیام مهدی موعود(ع) می‌شمارند و اگر خود هم اهل گناه نباشد، با نوعی رضایت به گناهکاران و عاملان فساد می‌نگرند؛ زیرا مقدمات ظهور را فراهم می‌سازند؛ این نوع برداشت، از آن جهت که با اصلاحات مخالف است و فساد و تباهی را به‌عنوان مقدمۀ یک انفجار مقدس، موجه و مطلوب می‌سازد، باید شبه دیالکتیکی خوانده شود، با این تفاوت که در تفکر دیالکتیکی، تشدید نابسامانی‌ها از آن جهت اجازه داده می‌شود که شکاف وسیع‌تر شود و مبارزه داغ‌تر گردد، ولی این تفکر عامیانه فاقد این مزیت است و تنها فساد و تباهی فتوا داده می‌شود که خود به خود نتیجۀ مطلوب فراهم آید^[۱]. نتیجه چنین انتظاری رنج و از کار ماندن است و هیچ اثر مثبتی ندارد و چنین منتظری همانند کسی که منتظر عزیزی است و تلاش می‌کند خود را به چیزی مشغول کند که از حالت انتظار خارج شود^[۲]^[۳].
در این نگرش (انتظار منفی و ویرانگر)، انتظار، عامل رکود و عقب‏‌ماندگی است و منتظران از هر تلاش و کوشش اصلاحی دست می‌‏‏شویند و در برابر زور و فشار و ظلم و فساد راه خاموشی و سکوت در پیش می‌‏گیرند. حتّی به این باور می‌‏‏رسند که می‌‏بایست به گسترش جور و فساد کمک کنند و یا نسبت به آن بی‌‏تفاوت باشند تا گیتی پر از ستم و تباهی گردد و ظهور مهدی موعود نزدیک شود. چنین اندیش‏‌ه‏ای باعث انزوا و دوری از عرصه سیاست می‌‏‏شد و گاهی ابزار دست حکومت‏‏‌های جور برای انحراف اذهان و سوء استفاده از افکار مهدی ‏باوری بوده است! به نظر شهید مطهری؛ انتظار ویرانگر، برداشت قشری از مهدویت و قیام مهدی موعود است؛ به‏ طوری‏که برخی گمان می‌‏کند قیام حضرت مهدی(ع)، صرفا ماهیت انفجاری دارد و تنها به دنبال گسترش و رواج ظلم، تبعیض و تباهی‏‏‌ها شکل می‌‏‏گیرد^[۴]. این دیدگاه جایگاه خاصی در شیعه نداشته و با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و رهبری و روشنگری‏‏‌های امام خمینی، رو به افول و خاموشی نهاده است^[۵].