دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
*[[شهروندی]] | *[[شهروندی]] | ||
#نمونه‌هایی از [[قوانین اجتماعی در نهج البلاغه]] | #نمونه‌هایی از [[قوانین اجتماعی در نهج البلاغه]] | ||
* | *[[سید جعفر شهیدی|شهیدی، سید جعفر]] (۱۲۹۷ – ۱۳۸۶ / [[مترجم نهج البلاغه]]) | ||
* | *[[علی شیروانی|شیروانیعلی]] (۱۳۴۳ - / [[مترجم نهج البلاغه]]) | ||
*[[صبر]] | *[[صبر]] | ||
#رابطۀ [[صبر]] و [[ایمان]] | #رابطۀ [[صبر]] و [[ایمان]] | ||
نسخهٔ ۱۸ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۴:۲۰
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
| دانشنامه نهج البلاغه، ج ۲ | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | جمعی از نویسندگان بنیاد نهج البلاغه |
| موضوع | امامت |
| ناشر | [[:رده:انتشارات انتشارات مدرسه|انتشارات انتشارات مدرسه]][[رده:انتشارات انتشارات مدرسه]] |
| محل نشر | تهران، ایران |
| سال نشر | ۱۳۹۴ ش |
| شماره ملی | |
این کتاب، جلد دوم از مجموعهٔ دو جلدی دانشنامه نهج البلاغه است و با زبان فارسی به بررسی مفاهیم و مضامین خطبه‌ها، نامه‌ها و کلمات قصار حضرت علی(ع) می‌پردازد. این مجموعه اثر جمعی از نویسندگان بنیاد نهج البلاغه است و انتشارات مدرسه انتشار آن را به عهده داشته است.[۱]
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «دانشنامه حاضر درباره مفاهیم و مضامین خطبه‌ها، نامه‌ها و کلمات قصار حضرت علی(ع) است که سید رضی آنها را در کتاب نهج‌البلاغه گردآورده است و در زمره دانشنامه‌های تخصصی به شمار می‌رود. هدف اصلی این دانشنامه، ارائه اطلاعات در قلمرو موضوعات و مفاهیم نهج‌البلاغه است. این دانشنامه از چند جهت دارای اهمیت است که از آن جمله می‌توان به ارتباط معنایی گسترده با مفاهیم قرآنی، صدور خطبه‌ها و نامه‌ها و پندها از یک انسان کامل و معصوم و تنها حاکم اسلامی در تاریخ اسلام که به خلافت ظاهری رسید، گستره وسیع موضوعی و اوج فصاحت و بلاغت کلام عرب پس از قرآن کریم و... اشاره کرد. کتاب حاضر جلد دوم از این مجموعه دو جلدی است».[۱]
فهرست کتاب
- نقش عقل و تفکر در شناخت
- شناخت سودمند
- محدودیت انسان در شناخت
- روش شناخت دین
- عقل
- کارشناسان دین
- شناخت راویان احادیث
- خصوصیات کارشناسان دین
- نمونه‌هایی از قوانین اجتماعی در نهج البلاغه
- شهیدی، سید جعفر (۱۲۹۷ – ۱۳۸۶ / مترجم نهج البلاغه)
- شیروانیعلی (۱۳۴۳ - / مترجم نهج البلاغه)
- صبر
- صحابه
- صداقت
- صعصعة بن صوحان (از خواص یاران امام علی(ع))
- ضرار بن ضمره ضبابی (از خواص یاران امام علی(ع))
- طلحة بن عبدالله (از سران ناکثین)
- ظلم
- اقسام ظلم
- پیش‌گیری و درمان پدیدۀ ظلم
- عوامل عملکرد ظالمانه
- سرانجام ظلم
- توصیف عالمان راستین
- علمای راستین، عاملان به علم خود
- مبارزۀ خستگی‌ناپذیر با زورمندان و طاغوتیان
- شجاعت و اقدام در انجام وظیفه
- پرهیز از اختلاف و حفظ وحدت جامعه
- تلاش در راه نشر علم
- زنده نگاه داشتن روحیۀ امید در مردم و پرهیز دادن آنها از ناامیدی
- عایشه (از همسران پیامبر اکرم(ص) و از کینه‌توزان نسبت به امام(ع) و فاطمه زهرا(س))
- عباس بن عبدالمطلب (عموی گرامی پیامبر اکرم(ص) و امام علی(ع)
- عبدالله بن عباس بن عبدالمطلب (م: ۶۸ ق / مفسر و صحابی مشهور)
- عبدالمطلب (نیای پیامبر اکرم و امام علی(ع))
- عبده، شیخ محمد (۱۲۶۶ – ۱۳۲۳ ق / مصلح، اندیشمند و نخستین و مصحح نهج البلاغه)
- عبرت
- راه‌های عبرت‌پذیری
- عبیدالله بن عباس (کارگزار یمن)
- عثمان بن حُنَیف انصاری (صحابی پیامبر(ص) و از یاران خاص امام علی(ع))
- عثمان بن عفان (سومین فرد از خلفای راشدین)
- عدالت
- مفهوم عدالت در نهج البلاغه
- آفاق گستردۀ عدالت
- استواری امام علی(ع) بر عدالت
- ملازمات عدالت
- عدل الهی (از اصول مذهب تشیع)
- عطاردی قوچانی، عزیزالله (۱۳۰۷ – ۱۳۹۲ / پژوهشگر و مصصح)
- عقل و تعقل (خرد و خردوزی)
- هم‌بستگی رسول باطنی و رسول ظاهری
- تعقل (به‌کارگیری عقل)
- فواید خردورزی (تعقل)
- یوم الانذار
- تحریم در شعب ابی‌طالب
- لیلة المبیت
- پیمان برادری
- ازدواج علی(ع) و فاطمه(س)
- جنگ‌های امام علی(ع) در دوران پیامبر(ص)
- مباهله
- غدیر خم
- نکاتی دربارۀ واقعۀ غدیر
- وفات پیامبر
- امام علی(ع) در روزگار خلفا
- خلافت امام
- شهادت امام(ع)
- عمار یاسر (م: ۳۷ ق / صحابی بزرگ پیامبر اکرم(ص) و از یاران خاص امام علی(ع))
- عمر بن ابی سَلَمه (فرماندار بحرین)
- عمر بن خطاب (خلیفۀ دوم از خلفای راشدین)
- عمرو بن عاص
- عمل و عمل‌گرایی
- عیسی بن مریم(ع) (از پیامبران بزرگ الهی)
- الغدیر فی الکتاب و السنة و الأدب (۱۱ مجلد / عبدالحسین امینی)
- محتوای الغدیر
- غیبت
- فاضل، جواد (۱۲۹۵ – ۱۳۴۰ / مترجم نه البلاغه)
- فاطمه بنت اسد
- افتخاری بزرگ
- فاطمه زهرا(س)
- اندوه امام علی(ع) در شهادت فاطمه(س)
- فاطمه(س)، بهترین زن جهان
- فتنه (آزمایش و انحراف)
- فرشتگان (ملائکه)
- فرهنگ آفتاب (فرهنگ تفصیلی مفاهیم نهج البلاغه / عبدالمجید معادیخواه)
- فرهنگ برابرهای نهج البلاغه (نوشتۀ احمد خاتمی)
- فرهنگ‌نامۀ موضوعی نهج البلاغه (نوشتۀ احمد خاتمی)
- فرهنگ واژگان نهج البلاغه (نوشتۀ منصور پهلوان)
- فصاحت و بلاغت (شاخه‌ای مهم در ادبیات عرب)
- فصلنامۀ علمی پژوهشی نهج البلاغه (النهج)
- فطرت
۱ پرستش ۲ ستایش ۳ حقیقت‌جویی ۴ گرایش به خیر اخلاقی ۵ گرایش به زیبایی
- انواع فقر در نهج البلاغه
- حقیقت فقر
- علل فقر اقتصادی از دیدگاه امام علی(ع)
- آثار فقر
- راهکارهای مبارزه با فقر
- فقیهی، علی‌اصغر (۱۲۹۲ – ۱۳۸۲ / مترجم نهج البلاغه)
- فولادوند، محمدمهدی (۱۲۹۹ – ۱۳۸۵ / مترجم نهج البلاغه)
- فیض الاسلام، علی‌نقی (۱۲۸۴ – ۱۳۶۴ / شارح و مترجم نهج البلاغه)
- فی ظلال نهج البلاغه (محمد جواد مغنیه / عنوان فارسی در سایه‌سار نهج البلاغه)
- قاسطین (معاویه و یارانش)
- قثم بن عباس (کارگزار مکه)
- قرآن (قرآن مجید / قرآن کریم / وحی‌نامۀ اعجاز آمیز الهی و آخرین کتاب آسمانی)
- مصحف امام علی(ع)
- امام علی(ع) و قرآن
- فضایل قرآن
- فضیلت و آداب تلاوت قرآن
- هشدار و بیداری بزرگ
- قضا و قدر
- قلب
- قناعت
- قیس بن سعد بن عباده (از یاران خاص امام علی(ع))
- کار (فعالیت)
- کاشانی، فتح الله بن شکرالله (م: ۹۸۸ ق / از علمای قرن دهم هجری)
- کتابخانۀ بنیاد نهج البلاغه (تأسیس: ۱۳۵۹ ش)
- کمیل بن زیاد نخعی (از خواص یاران امام علی(ع)
- کوفه، مقرّ خلافت امام علی(ع)
- اقسام گناه
- علت گناه
- بازگشت به‌سوی خدا (توبه)
- مبشّری، اسدالله (۱۲۸۸ – ۱۳۶۹ / مترجم نهج البلاغه)
- محبّت
- محمد بن ابی‌بکر (از خواص یاران امام(ع))
- محمد بن حسن العسکری(ع) (امام دوازدهم شیعیان، حجة بن الحسن العسکری(ع) امام مهدی الگو:عج
- امام مهدی الگو:عج، راهنمای مردم در مسیر هدایت
- امام مهدی الگو:عج، در هم کوبندۀ حاکمان ستمگر و مجری عدالت
- امام مهدی الگو:عج، منجی راستین بشریت
- امام مهدی الگو:عج، اصلاح کنندۀ کژی‌ها و نادرستی‌ها با سلاح دانش و حکمت
- محمد بن حَنَفیه (فرزند امام علی(ع))
- محمد بن عبدالله (پیامبر اسلام / ۵۳ قبل از هجرت – ۱۱ ق)
- الف) تبیین شرایط دوران جاهلیت (پیش از بعثت)
- ب) شخصیت پیامبر(ص)
- ج) پیامبر، میزان حق
- د) رسالت پیامبر
- هـ) دعا برای پیامبر
- مسئولیت در برابر پروردگار
- مسئولیت کارگزاران در برابر امام و رهبر
- مسئولیت کارگزاران در برابر خویش
- مسئولیت کارگزاران در برابر سازمان و انجام وظایف
- مسئولیت کارگزاران در برابر کارکنان
- مسئولیت کارگزاران در برابر دشمنان و خیانت‌کاران و فرصت‌طلبان
- مسئولیت کارگزاران در برابر عامۀ مردم
۱ مردم‌شناسی ۲ مردم‌شناسی امام علی(ع) ۳ حقوق و رهبر بر مردم ۴ روش برخورد با مردم ۵ تحلیل سبک رهبری اسلامی در برخورد با مردم
- مرگ (پایان زندگی دنیوی و آغاز حیات جاوید انسان‌ها)
- مروان بن حَکَم (از دشمنان امام علی(ع))
- مستدرک نهج البلاغه
- مسند امام علی(ع) (عزیزالله عطاردی قوچانی / ۲۷ مجلد)
- مسئولیت
- معیار مسئولیت
- گسترۀ مسئولیت‌های انسانی
- مسئولیت‌های انسان دربارۀ خویشتن
- نظامیان
- دبیری
- کارگزاران دولتی، شامل استانداران و فرمانداران
- کارگزاران اقتصادی، شامل گردآورندگان زکات، خراج، بیت المال و ناظران بازار
- قضات
- مشورت (صلاح‌اندیشی و رایزنی)
۱ آثار و فواید مشورت ۲ صفات و ویژگی‌های مشاوران ۳ تصمیم‌گیری مشورتی، راهکاری اسلامی و علوی
- مصادر نهج البلاغة و أسانیده (در چهار مجلد و به زبان عربی / سید عبدالزهراء حسینی خطیب)
- مصر
- مصطفوی، سید جواد (۱۳۰۱ – ۱۳۶۸)
- آثار استاد مصطفوی
- تصحیح متن نهج البلاغه
- الکاشف عن ألفاظ نهج البلاغة فی شروحه
- رابطۀ قرآن و نهج البلاغه
- پرتوی از نهج البلاغه
- مقالات
- مَصْقَلَة بن هُبَیره شیبانی (فرماندار اردشیر خُرّه)
- مطهری، مرتضی (۱۲۹۸ – ۱۳۵۸ / فیلسوف، متکلم و اسلام‌شناس)
- مطهری و نهج البلاغه
- مهاجرت مطهری به تهران
- آثار علمی استاد مطهری
- روش سیاسی و اجتماعی استاد مطهری
- آفرینش دنیا و آخرت (جهان هستی و معاد)
- ارزیابی دنیا و آخرت
- سفر آخرت و قیامت و ره‌توشۀ آن
- توصیف معاد (و آخرت و قیامت)
- مرگ‌آگاهی
- راه‌های آخرت‌گرایی
- معاد و حسابرسی
- احوال انسان‌ها در قیامت
- معادیخواه، عبدالمجید (۱۳۲۶ - / مترجم نهج البلاغه)
- معاویة ابی سفیان
- معاویه در بیان پیامبر(ص)
- معاویه در دوران خلفا
- معاویه در دوران امام علی(ع)
- مَعقِل بن قَیس (از یاران و فرماندهان امام علی(ع)
- مغنیه، محمد جواد (۱۳۲۲ – ۱۴۰۰ ق)
- سفرهای علمی مغنیه
- آثار مغنیه
- مُغَیرَة بن اَخنَس (از دانشمندان امام علی(ع))
- مُغَیرَة بن شُعبَة (از دشمنان امام علی(ع))
- منبع‌شناسی نهج البلاغه (مصادر و اسناد نهج البلاغه)
۱ دانش شریف رضی ۲ وثاقت شریف رضی ۳ عصر شریف رضی ۴ مدارک مربوط به شریف رضی
- انواع مصادر نهج البلاغه
- معرفی آثار
- منذر بن جارود عبدی (فرماندار استخر)
- منشور جاودانه (سیدجمال الدین دین‌پرور)
- منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة (شرح نهج البلاغه، شارح: قطب الدین راوندی)
- منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة (شرح نهج البلاغه، شارح: میرزا حبیب الله خویی)
- منهاج (دشتی)، ابراهیم (۸/۱۳ - / مترجم نهج البلاغه)
- موسوعة الأحادیث العلویة (در ۳۰ مجلد / بنیاد نهج البلاغه)
- موسی بن عمران (از پیامبران بزرگ الهی)
- مهاجرین
- میانه‌روی
- نادان و نادانی
- ناکثین
- نامۀ ۱ (به مردم کوفه)
- نامۀ ۲ (به مردم کوفه)
- نامۀ ۳ (به شریح بن حارث، قاضی کوفه)
- نامۀ ۴ (به امیران لشکر)
- نامۀ ۵ (به اشعث بن قیس)
- نامۀ ۸ (به جریر بن عبدالله بجلی)
- نامۀ ۱۱ (به لشکریان)
- نامۀ ۱۲ (به معقل بن قیس ریاحی)
- نامۀ ۱۳ (به دو تن از سرداران سپاه)
- نامۀ ۱۴ (به سپاهیان پیش از برخورد با دشمن)
- نامۀ ۱۵ (نیایش قبل از جنگ)
- نامۀ ۱۶ (به یارانش هنگام نبرد)
- نامۀ ۱۸ (به عبدالله بن عباس، حاکم بصره)
- نامۀ ۱۹ (به عمر بن سلمه ارحبی)
- نامۀ ۲۰ (به زیاد بن ابیه)
- نامۀ ۲۱ (زیاد بن ابیه)
- نامۀ ۲۲ (به عبدالله بن عباس)
- نامۀ ۲۳ (خطاب به فرزندانش)
- نامۀ ۲۴ (به فرزندان)
- نامۀ ۲۵ (به کارگزاران زکات)
- نامۀ ۲۶ (به کارگزاران زکات)
- نامۀ ۲۷ (به محمد بن ابی‌بکر)
- نامۀ ۲۹ (به مردم بصره)
- نامۀ ۳۱ (به امام حسن مجتبی)
- نامۀ ۳۳ (به قثم بن عباس)
- نامۀ ۳۴ (به محمد بن ابی‌بکر، کارگزار مصر)
- نامۀ ۳۵ (به عبدالله بن عباس)
- نامۀ ۳۶ (به عقیل بن ابی طالب)
- نامۀ ۳۸ (به مردم مصر)
- نامۀ ۳۹ (به عمرو بن عاص)
- نامۀ ۴۰ (به یکی از کارگزاران)
- نامۀ ۴۱ (به یکی از کارگزاران)
- نامۀ ۴۲ (به عمر بن ابی سَلَمه مَخزومی، کارگزار بحرین)
- نامۀ ۴۳ (به مصقَلة بن هُبیره شیبانی، کارگزار اردشیر خرّه)
- نامۀ ۴۴ (به زیاد بن ابیه)
- نامۀ ۴۵ (به عثمان بن حُنَیف انصاری)
- نامۀ ۴۶ (به یکی از کارگزاران)
- نامۀ ۴۷ (فرماندهان لشکر)
- نامۀ ۵۰ (به فرماندهان لشکر)
- نامۀ ۵۱ (به کارگزاران اقتصاد و دارایی)
- نامۀ ۵۲ (به امیران شهرها دربارۀ نماز)
- نامۀ ۵۳ (به مالک اشتر)
- نامۀ ۵۴ (به طلحه و زبیر)
- نامۀ ۵۶ (به شریح بن هانی)
- نامۀ ۵۷ (به اهل کوفه)
- نامۀ ۵۸ (به مردم شهرها)
- نامۀ ۵۹ (به اَسود بن قُطبه، فرمانده لشکر حُلوان)
- نامۀ ۶۰ (به کارگزار شهرهای واقع در مسیر حرکت لشکریان)
- نامۀ ۶۱ (به کمیل بن زیاد نخعی، کارگزار هیت)
- نامۀ ۶۲ (به مصریان)
- نامۀ ۶۳ (به ابوموسی اشعری، کارگزار کوفه)
- نامۀ ۶۷ (به قثم بن عباس، کارگزار مکه)
- نامۀ ۶۸ (به سلمان فارسی)
- نامۀ ۶۹ (به حارث بن اعور هَمْدانی)
- نامۀ ۷۰ (به سهل بن حُنَیف انصاری)
- نامۀ ۷۱ (به مُنذر بن جارود عبدی، کارگزار استخر از نواحی فارس)
- نامۀ ۷۲ (به عبدالله بن عباس)
- نامۀ ۷۶ (به عبدالله بن عباس، حاکم بصره)
- نامۀ ۷۷ (به عبدالله بن عباس)
- نامۀ ۷۹ (به فرماندهان سپاه)
- نامه‌های امام به معاویه
- نبوت (اصل دوم از اصول اعتقادی دین اسلام)
- جایگاه آموزه‌های علوی در شناخت ابعاد بحث نبوت
- دلالیل نیاز انسان‌ها به رسولان الهی
- ویژگی‌های پیامبران
- ثمرات بعثت انبیا
- نسخه‌های کهن و خطی نهج البلاغه
- نسخه‌های چاپی نهج البلاغه
- شرایط موعظه
- اوصاف منافقان
- رفتارهای منافقانه
- نکوهش‌ها در نهج البلاغه
- نهج البلاغه
- نگاهی به محتوای نهج البلاغه
- ویژگی‌های ممتاز نهج البلاغه
- تقسیم‌بندی موضوعی نهج البلاغه
- سیری در کتاب‌شناسی نهج البلاغه
- نظرات برخی ادبای مشهور دربارۀ کلام امام علی(ع)
- نهج البلاغه، ترجمۀ ابراهیم دشتی منهاج
- نهج البلاغه، ترجمه اسدالله مبشری (۱۲۸۸ – ۱۳۶۹)
- نهج البلاغه، ترجمۀ جواد فاضل، با عنوان سخنان علی(ع)
- نهج البلاغه، ترجمۀ حسین استادولی (۱۳۳۱ - )
- نهج البلاغه، ترجمۀ حسین انصاریان
- نهج البلاغه، ترجمه: زیر نظر ناصر مکارم شیرازی
- نهج البلاغه، ترجمۀ سید کاظم ارفع (۱۳۲۳)
- نهج البلاغه، ترجمۀ عبدالمجید معادیخواه با عنوان خورشید بی‌غروب
- نهج البلاغه، ترجمۀ عبدالمحمد آیتی
- نهج البلاغه، ترجمۀ علی اصغر فقیهی
- نهج البلاغه، ترجمۀ علی شیروانی (۱۳۴۳ - )
- نهج البلاغه، ترجمۀ محسن فارسی
- نهج البلاغه، ترجمۀ محمدتقی جعفری
- نهج البلاغه، ترجمۀ محمدجواد شریعت (۱۳۱۵ – ۱۳۹۱)
- نهج البلاغه، ترجمۀ محمد دشتی (۱۳۳۰ – ۱۳۸۰)
- نهج البلاغه، ترجمۀ محمدمهدی جعفری (۱۳۱۷ - )
- نهج البلاغه، ترجمۀ محمدمهدی فولادوند
- نهج البلاغه، ترجمۀ محمود افتخارزاده
- نهج البلاغه، ترجمۀ مصطفی زمانی (۱۳۱۳ – ۱۳۶۹)
- نهج البلاغه، ترجمۀ مولی فتح الله کاشانی (م: ۹۸۸ ق) با عنوان تنبیه الغافلین و تذکرة العارفین، مصحّح: منصور پهلوان
- نهج البلاغه، ترجمه و شرح: علی نقی فیض الاسلام
- نهج البلاغه، مترجم: ناشناس (قرن پنجم یا ششم) مصحّح عزیز الله جوینی (۱۳۰۴ – ۱۳#۱)
- نهج البلاغۀ پارسی، سید جمال الدین دین‌پرور
- نیت
- نیکوکاری
- وفای به عهد
- ویژگی‌ها در نهج البلاغه
- هاشم بن عتبه (از خواص یاران امام علی(ع)
- همت
- همسایه
دربارهٔ پدیدآورنده
دراین مورد اطلاعاتی در دست نیست.