خلافت امام علی در حدیث

مقدمه

پیامبر خدا از همان آغازین روزهای آشکار ساختن دعوت و گستراندن پیام خود، بر "خلافت" علی (ع) تصریح و تأکید کرد. می‌توان این تصریح و تأکید را، در سخنان پیامبر (ص) در مواقع و مواضع متعدد، مشاهده نمود که این، نشانی است از اهتمام پیامبر خدا به روشن ساختن سرنوشت آینده امت^[۱].

احادیث خلافت

آیا جانشینی انتخاب نمی‌کنی؟ السنة، ابن ابی عاصم- به نقل از عبد الله بن مسعود-: پیامبر (ص) در لیلة الجن‌^[۲] فرمود: "به خدا سوگند، مرگم نزدیک است". گفتم: ابوبکر صدیق، سرپرستی مردم را به عهده می‌گیرد؟ پس ساکت ماند. گفتم: عمر، سرپرستی مردم را به عهده می‌گیرد؟ خاموش ماند. گفتم: علی (ع) سرپرستی مردم را به عهده می‌گیرد؟ فرمود: "نمی‌گذارند و اگر می‌گذاشتند، همه به بهشت می‌رفتند"^[۳].
جانشینی علی (ع) به فرمان خداوند عز و جل‌: پیامبر خدا (ص): ای علی! تو وصی منی که به فرمان پروردگارم تو را وصی نمودم. و تو جانشین منی که تو را به فرمان پروردگارم جانشین خود کردم^[۴]. پیامبر خدا (ص): علی بن ابی طالب، خلیفه خدا و خلیفه من و حجت خدا و حجت من است^[۵].
جانشین پیامبر (ص)، پس از او: فاطمه (س): خدای متعال را گواه می‌گیرم که شنیدم پیامبر (ص) فرمود: "علی، بهترین کسی است که در میان شما به جانشینی خود قرارش می‌دهم و او امام و خلیفه پس از من است"^[۶]. السنة، ابن ابی عاصم- به نقل از ابن عباس-: مردم برای نبرد تبوک، حرکت کردند. علی (ع) [به پیامبر (ص)‌] گفت: با تو بیایم؟ فرمود: "نه". علی (ع) گریست. پیامبر (ص) فرمود: "آیا خشنود نمی‌شوی که برای من، به منزله هارون برای موسی باشی، جز آنکه تو پیامبر نیستی؟ تو پس از من، جانشینم در میان همه مؤمنانی"^[۷].
جانشین پیامبر (ص) در حیات و پس از وفات او: پیامبر خدا (ص): ای علی! تو وصی من، پدر فرزندانم، همسر دخترم و خلیفه من بر امتم در حیات و پس از وفاتم هستی. فرمان تو فرمان من و نهی تو نهی من است. سوگند به آنکه مرا به پیامبری برانگیخت و مرا بهترینِ آفریدگان قرار داد، تو حجت خدا بر خلق او و رازنگهدار و خلیفه او بر بندگانش هستی^[۸].^[۹]

جستارهای وابسته

منابع

محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین

پانویس

↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۱۰۵.
↑ یکی از شب‌ها در ماه‌های پایانی عمر پیامبر (ص) که در آن شب، نمایندگانی از جنیان، برای اسلام‌آوردن، به حضور ایشان رسیدند.
↑ السنة، ابن أبی عاصم، ص ۵۴۹، ح ۱۱۸۳.
↑ رسول الله (ص): «یا عَلِی، أنتَ وَصِیی، أوصَیتُ إلَیک بِأَمرِ رَبی. وأنتَ خَلیفَتی، استَخلَفتُک بِأَمرِ رَبی» (کتاب من لا یحضره الفقیه، ج ۴، ص ۱۷۹، ح ۵۴۰۵).
↑ رسول الله (ص): «إن عَلِی بنَ أبی طالِبٍ خَلیفَةُ اللهِ وخَلیفَتی، وحُجةُ اللهِ وحُجتی» (الأمالی، صدوق، ص ۲۷۱، ح ۲۹۹).
↑ فاطمة (س): «اشهِدُ اللهَ تَعالی‌ لَقَد سَمِعتُهُ‌ [(ص)‌] یقولُ: عَلِی خَیرُ مَن أخلُفُهُ فیکم، وهُوَ الإِمامُ وَالخَلیفَةُ بَعدی» (کفایة الأثر، ص ۱۹۹).
↑ السنة، ابن أبی عاصم، ص ۵۸۹، ح ۱۳۵۱.
↑ رسول الله (ص): «یا عَلِی، أنتَ وَصِیی، وأبو وُلدی، وزَوجُ ابنَتی، وخَلیفَتی عَلی‌ امتی فی حَیاتی وبَعدَ مَوتی؛ أمرُک أمری، ونَهیک نَهیی. اقسِمُ بِالذی بَعَثَنی بِالنبُوةِ وجَعَلَنی خَیرَ البَرِیةِ أنک لَحُجةُ اللهِ عَلی‌ خَلقِهِ، وأمینُهُ عَلی‌ سِرهِ، وخَلیفَتُهُ عَلی‌ عِبادِهِ» (عیون أخبار الرضا (ع)، ج ۱، ص ۲۹۷، ح ۵۳).
↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۱۱۲۱.

[1] محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۱۰۵.

[2] یکی از شب‌ها در ماه‌های پایانی عمر پیامبر (ص) که در آن شب، نمایندگانی از جنیان، برای اسلام‌آوردن، به حضور ایشان رسیدند.

[3] السنة، ابن أبی عاصم، ص ۵۴۹، ح ۱۱۸۳.

[4] رسول الله (ص): «یا عَلِی، أنتَ وَصِیی، أوصَیتُ إلَیک بِأَمرِ رَبی. وأنتَ خَلیفَتی، استَخلَفتُک بِأَمرِ رَبی» (کتاب من لا یحضره الفقیه، ج ۴، ص ۱۷۹، ح ۵۴۰۵).

[5] رسول الله (ص): «إن عَلِی بنَ أبی طالِبٍ خَلیفَةُ اللهِ وخَلیفَتی، وحُجةُ اللهِ وحُجتی» (الأمالی، صدوق، ص ۲۷۱، ح ۲۹۹).

[6] فاطمة (س): «اشهِدُ اللهَ تَعالی‌ لَقَد سَمِعتُهُ‌ [(ص)‌] یقولُ: عَلِی خَیرُ مَن أخلُفُهُ فیکم، وهُوَ الإِمامُ وَالخَلیفَةُ بَعدی» (کفایة الأثر، ص ۱۹۹).

[7] السنة، ابن أبی عاصم، ص ۵۸۹، ح ۱۳۵۱.

[8] رسول الله (ص): «یا عَلِی، أنتَ وَصِیی، وأبو وُلدی، وزَوجُ ابنَتی، وخَلیفَتی عَلی‌ امتی فی حَیاتی وبَعدَ مَوتی؛ أمرُک أمری، ونَهیک نَهیی. اقسِمُ بِالذی بَعَثَنی بِالنبُوةِ وجَعَلَنی خَیرَ البَرِیةِ أنک لَحُجةُ اللهِ عَلی‌ خَلقِهِ، وأمینُهُ عَلی‌ سِرهِ، وخَلیفَتُهُ عَلی‌ عِبادِهِ» (عیون أخبار الرضا (ع)، ج ۱، ص ۲۹۷، ح ۵۳).

[9] محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۱۱۲۱.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]