یاران امام مهدی چه تعداد است؟ (پرسش)
| یاران امام مهدی چه تعداد است؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / عصر ظهور امام مهدی / یاران امام مهدی / تعداد یاران امام مهدی |
| مدخل اصلی | یاران امام مهدی |
یاران امام مهدی(ع) چه تعداد است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که میتوان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
- آیا تعداد یاران امام مهدی(ع) مشخص است؟
- یاران امام مهدی(ع) در هنگام ظهور چه تعداد خواهند بود؟
- لشکریان امام مهدی(ع) چند نفرند؟
پاسخ جامع اجمالی
* پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
| صدر | موسوی‌نسب | مروجی طبسی | طبسی | فاضلیان | یوسفیان | صمدی | امامی میبدی |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
| |
| سلیمیان | رضوانی | باقری‌زاده اشعری | کامل | تونه‌ای | نویسندگان کتاب آفتاب مهر | پژوهشگران مؤسسه آینده روشن |
تعداد یاران امام زمان(ع)
- هر انقلابی برای وقوع نیاز به یارانی دارد تا هم زمینه‌های قیام را آماده کنند و هم هنگام قیام، رهبر آن را یاری کنند، لذا چنانکه پیامبران(ع) یارانی الهی داشتند، امام عصر(ع) نیز چنین یارانی خواهد داشت. پیدایش این یاران به معنای فراهم آمدن زمینۀ قیام است[۱].
- از منظر کلی، یاران امام زمان(ع) از اقوام و نژادهای گوناگون هستند و عدد آنها غیرقابل شمارش است. اما در نگاه جزئی تر، میتوان یاران حضرت را در دو گروه خاص و عام در نظر گرفت و با بررسی یاران خاص، ابعاد این بحث را روشن کرد[۲].
یاران خاص امام زمان(ع)
- یاران خاص و ویژه که ۳۱۳ نفر بوده و در بالاترین درجۀ اخلاص قرار دارند[۳] و فرماندهان حضرت در روی زمین هستند. حضرت مهدی(ع) ابتدا با ۳۱۳ نفر بیعت خصوصی میکند، سپس بیعت عمومی را اعلام مینماید. تا زمانی که آنها در مکه جمع نشوند، حضرت ظهور علنی نخواهند داشت و حاضر به بیعت عمومی در مسجدالحرام نخواهد شد[۴]. قسمتی از این یاران، از بزرگان روزگار گذشته هستند که بر اساس مصالحی، دوباره زنده شده و بخشی از آنان همراه حضرت عیسی(ع) از آسمان فرود می‌آیند[۵] و در رکاب حضرت مهدی(ع) خواهند بود[۶].[۷]
- یاران خاص که ده هزار نفر بوده و با امام زمان(ع) بیعت عمومی دارند و تا زمانی که ده هزار نفر جمع نشوند، قیام حضرت خارج از مکه نخواهد بود[۸].
یاران عام امام زمان(ع)
- اصحاب عام حضرت یا گروه انصار، که در مقاطع زمانی مختلف به گروه یاران میپیوندند. در روایات، تعداد اصحاب حضرت مهدی(ع) هنگام ظهور، دوازده هزار یا پانزده هزار[۹] و حتی عدد یکصد هزار نفر نیز نقل شده است[۱۰]؛ البته آمارهای یاد شده با یکدیگر تعارض ندارند، بلکه در طول یکدیگرند و در مجموع، نشانگر سیر تکاملی یارانند[۱۱]؛ چراکه ظهور حضرت با سیصد و سیزده نفر از اصحاب ویژه آغاز می‌گردد، سپس سایر یاوران حضرت به سرعت به آنان ملحق میشوند. از این نظر، روایاتی که اعداد و ارقامی مثل ده هزار یا بیشتر (که بیانگر کثرت آنان است) ذکر کرده‌اند، ناظر به گروه انصار هستند[۱۲].
نتیجه گیری
- بنابراین، یاران حضرت مهدی(ع) سه دسته اند:
- یاوران ویژه که ۳۱۳ نفرند و با اجتماع آنان ظهور به اذن خداوند واقع می‌شود.
- یاورانی که حدود ده هزار نفرند و با اجتماع آنان قیام و خروج به اذن خدا صورت می‌گیرد.
- یاورانی که در طول قیام، به صفوف سربازان حضرت ملحق میشوند[۱۳].
- لذا تنها زمانی که صحبت از دو گروه اول (یعنی یاران خاص) است می‌‌توانیم با استفاده از روایات، عدد دقیقی را برای یاران حضرت ذکر کنیم، اما تعداد بیشتر از آن، مثل هفتاد هزار نفر[۱۴] و... آمار کل نیروهای ارتش حضرت مهدی(ع) نیست؛ بلکه هریک از این ارقام، نمایانگر تعداد نیروهایی هستند که در برهه‌ای از زمان ظهور و یا در پیکار خاصی در گوشه‌ای از جهان شرکت دارند. شاید هم مطلب دیگری باشد که ما آن را نمی‌دانیم که با ظهور حضرت، روشن خواهد شد؛ ان شاالله[۱۵].
پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه
با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:
| ۱. آیت الله صدر؛ |
|---|
|
| ۲. حجت الاسلام و المسلمین موسوی‌نسب؛ |
|---|
|
| ۳. حجت الاسلام و المسلمین مروجی طبسی؛ |
|---|
|
| ۴. آیت الله طبسی؛ |
|---|
|
| ۵. حجت الاسلام و المسلمین فاضلیان؛ |
|---|
|
| ۶. حجت الاسلام و المسلمین یوسفیان؛ |
|---|
|
| ۷. حجت الاسلام و المسلمین صمدی؛ |
|---|
|
| ۸. حجت الاسلام و المسلمین امامی میبدی؛ |
|---|
|
| ۹. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛ |
|---|
|
| ۱۰. آقای رضوانی (پژوهشگر حوزه علمیه قم)؛ |
|---|
|
| ۱۱. آقای باقری‌زاده اشعری؛ |
|---|
|
| ۱۲. آقای کامل (پژوهشگر معارف مهدویت)؛ |
|---|
|
| ۱۳. آقای تونه‌ای (پژوهشگر معارف مهدویت)؛ |
|---|
|
| ۱۴. نویسندگان کتاب «آفتاب مهر»؛ |
|---|
|
| ۱۵. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛ |
|---|
|
پرسش‌های وابسته
- یاران امام مهدی چه تعداد است؟ (پرسش)
- آیا یاران امام مهدی فقط ۳۱۳ نفرند؟ (پرسش)
- یاران چگونه خود را به امام مهدی می رسانند؟ (پرسش)
- آیا این ۳۱۳ نفر در زمان ظهور زنده هستند یا از مردگان هم کسی جزء آنان هست؟ (پرسش)
- آیا احتمال دارد بر تعداد یاران امام مهدی افزوده شود؟ (پرسش)
- یاران امام مهدی چند نفرند و از چه شهرهایی هستند؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی غیر از سیصد و سیزده نفر اصحاب دیگری نیز دارند؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی مانند دیگر امامان اصحابی دارند؟ (پرسش)
- آیا انحصار یاران حضرت مهدی به ۳۱۳ نفر، یک نوع تبعیض نیست؟ چرا ۱۳ نفر؟ (پرسش)
- یاران عام امام مهدی چه تعداد هستند؟ (پرسش)
- آیا ۳۱۳ یار خاص امام مهدی تاکنون تکمیل شده‌اند؟ (پرسش)
- آیا تعداد یاران امام مهدی همچون تعداد اصحاب طالوت است؟ (پرسش)
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
- ↑ ر.ک: فاضلیان، سید محمد جواد؛ قیام، ص ۲۹۵ ـ ۲۹۷.
- ↑ ر.ک. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج۲، ص۱۰۹-۱۱۱.
- ↑ ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص۲۳۱، ۲۳۲؛ امامی میبدی، علی رضا، آموزه‌های مهدویت در آثار علامه طباطبائی، ص ۲۲۷؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص ۴۹۴؛ رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۵۸۸؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۴۱۶.
- ↑ ر.ک. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج۲، ص۱۰۹-۱۱۱.
- ↑ ر.ک. مروجی طبسی، محمد جواد، بامداد بشریت، ص ۱۳۵-۱۳۸.
- ↑ در روایتی از امام صادق(ع) نقل شده است: «خروج می‌کنند با قائم(ع) از پشت کوفه یا کعبه ۲۷ مرد که عبارتند از: پانزده نفر از قوم حضرت موسی(ع) و هفت نفر از اصحاب کهف، و یوشع بن نون و سلمان و ابو دجانه انصاری و مقداد و مالک اشتر؛ پس در نزد آن حضرت، از یاران و والیان هستند»؛ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج ۵۳، ص۹۰.
- ↑ ر.ک. نویسندگان کتاب آفتاب مهر، ص ۱۱۰- ۱۱۱.
- ↑ ر.ک. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج۲، ص۱۰۹-۱۱۱.
- ↑ ابن طاووس، ملاحم، ص۶۵.
- ↑ بحار الانوار، ج۵۲، ص۳۰۷و۳۶۷؛ کاظمی، مصطفی بن ابراهیم، بشارة الاسلام، ص۱۹۰؛ حرعاملی، محمد بن حسن، اثبات الهداة، ج۳، ص۵۷۸.
- ↑ ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۷۷۹.
- ↑ ر.ک. صمدی، قنبر علی، آخرین منجی؛ ص:۲۰۵- ۲۰۸.
- ↑ ر.ک. یوسفیان، مهدی؛ شرایط ظهور، ص ۴۲ - ۴۴.
- ↑ امام باقر(ع) در حدیثی می‌فرماید: «هنگامی که قائم ظهور کند و به درون کوفه بیاید، خداوند متعال، هفتادهزار انسان راستین را از پشت کوفه بر می‌انگیزد تا از همراهان و یاوران او باشند»؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۳۹۰، ح ۲۱۲؛ محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ج ۸، ص ۲۹۳ـ۲۹۹.
- ↑ ر.ک. طبسی؛ نجم‌الدین، چشم اندازی به حکومت مهدی، ص ۷۲ - ۷۴.
- ↑ ابن اثیر آورده است: شمار یاران پیامبر (ص) در جنگ بدر سیصد و سیزده نفر بوده است. عده‌ای آن را سیصد و چهارده و سیصد و هجده نفر نیز گفته‌اند. اما همان تعداد نخست صحیح میباشد و از صدر اسلام تا کنون مشهور بین مسلمانان همان عدد بوده است. ر.ک: الکامل فی التاریخ؛ ج ۲، ص ۸۲.
- ↑ الصدر، سید محمد، تاریخ الغیبة الکبری؛ ص ۲۴۸ به بعد.
- ↑ صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص۲۳۱، ۲۳۲.
- ↑ معجم احادیث امام مهدى (ع)، ۳۴- ۲۷، ح ۱۴۵۸؛ دلائل الامامة، ص ۵۵۴- ۵۶۲، ح ۱۳۵۲۶.
- ↑ معجم احادیث امام مهدى (ع)، ۱۷۵، ح ۱۶۰۱؛ بحار، ج ۵۲، ب ۲۵، ح ۲۴.
- ↑ موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج۲، ص۱۰۹-۱۱۱.
- ↑ دلائل الامامه، ص ۳۰۷.
- ↑ دلائل الامامه، ص ۳۰۷.
- ↑ بشارة الاسلام، ص ۲۰۹.
- ↑ دلائل الامامه، ص ۳۰۷.
- ↑ همان.
- ↑ بشارة الاسلام، ص ۲۰۹.
- ↑ دلائل الامامه، ص ۳۰۷.
- ↑ بشارة الاسلام، ص ۲۰۹.
- ↑ مروجی طبسی، محمد جواد، بامداد بشریت، ص ۱۳۵-۱۳۸.
- ↑ دلائل الامامه، ص ۳۲۰؛ المحجّه، ص ۴۶
- ↑ کمال الدین، ج ۲، ص ۶۵۴؛ عیاشی، تفسیر، ج ۲، ص ۵۶؛ نورالثقلین، ج ۱، ص ۱۳۹ وج ۴، ص ۹۴؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۲۳
- ↑ عیون اخبار الرضا، ج ۱، ص ۵۹؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۰
- ↑ مجمع الزوائد، ج ۷، ص ۳۱۵
- ↑ ابن طاووس، ملاحم، ص ۶۴؛ الفتاوی الحدیثیه، ج ۳۱
- ↑ کمال الدین، ج ۲، ص ۶۷۱؛ بصائر الدرجات، ص ۳۱۱؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۸۶
- ↑ دلائل الامامه، ص ۲۴۸؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۷۳
- ↑ روضة الواعظین، ص ۲۶۶؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۵
- ↑ درر الاخبار، ج ۱، ص ۲۵۸
- ↑ کمال الدین، ج ۲، ص ۶۵۴؛ عیاشی، تفسیر، ج ۱، ص ۱۳۴؛ نورالثقلین، ج ۴، ص ۹۸؛ ج ۱، ص ۳۴۰؛ العدد القویه، ص ۶۵؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۴۸
- ↑ المستجاد، ص ۵۱۱
- ↑ ابن طاووس، ملاحم، ص ۶۵
- ↑ نعمانی، غیبة، ص ۳۰۷؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۴۵
- ↑ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۷۸؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۷، ۳۶۷؛ بشارة الاسلام، ص ۱۹۰
- ↑ ابن حمّاد، فتن، ص ۱۰۶؛ عقد الدرر، ص ۱۴۳
- ↑ طبسی؛ نجم‌الدین، چشم اندازی به حکومت مهدی، ص ۷۲ - ۷۴.
- ↑ چه بسیار پیامبرانی که مردان الهی فراوانی به همراه آنان جنگ کردند. آنها هیچ گاه در برابر آنچه در راه خدا به آنان می‌رسید، سست و ناتوان نشدند [و تن به تسلیم ندادند]، و خداوند استفامت کنندگان را دوست دارد؛ سوره آل عمران، آیه ۱۴۶.
- ↑ جهنم پوست تن را به کلی دگرگون میکند. نوزده نفر از فرشتگان عذاب بر آن گمارده شده‌اند. مأموران دوزخ را فقط فرشتگان عذاب قرار دادیم و تعداد آنها را جز برای آزمایش کافران معین نکردیم، تا اهل کتاب (= یهود و نصاری) یقین پیدا کنند و بر ایمان مؤمنان بیفزاید و اهل کتاب و مؤمنان (در حقانیت این کتاب آسمانی) تردید به خود راه ندهند و بیمار دلان و کافران بگویند: خدا از این توصیف چه منظوری دارد؟! آری، این گونه خداوند هر کس را بخواهد گمراه می‌سازد و هر کس را بخواهد هدایت میکند و لشکریانِ پروردگارت را جز او کسی نمی‌داند و این جز هشدار و تذکری برای انسان‌ها نیست. سوره مدثر، آیات ۲۹ - ۳۱ .
- ↑ فاضلیان، سید محمد جواد؛ قیام، ص ۲۹۵ - ۲۹۷.
- ↑ به سوی او اجتماع می‌کنند به تعداد اهل بدر، ۳۱۳ نفر از اطراف زمین و این، معنای قول خدا است که «هرکجا باشید، خدا شما را می‌آورد، همگی را؛ به درستی که خدا بر هرکاری قدرت دارد». هنگامی‌که برای او این عده از اهل اخلاص جمع شد، خدا امر او را ظاهر میکند؛ زمانی که برای او عقد کامل شد و آن، گروه ده هزار نفری است، به اذن خدا خروج میکند؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ب۳۷، ح۲.
- ↑ یوسفیان، مهدی؛ شرایط ظهور، ص ۴۲ - ۴۴.
- ↑ بصائر الدرجات، ص۳۱۱؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۶۵۴؛ الخصال، ص۶۴۹.
- ↑ "أَصْحَابُهُ ثَلَاثُمِائَةٍ وَ ثَلَاثَةَ عَشَرَ رَجُلًا عِدَّةُ أَهْلِ بَدْرٍ "؛ کمال الدین و تمام النعمه، ص۶۷۳؛ الخصال، ص۶۴۹؛ بصائر الدرجات، ص۳۱۱؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۳۲۶.
- ↑ « لَا يَخْرُجُ الْقَائِمُ(ع) حَتَّى يَكُونَ تَكْمِلَةُ الْحَلْقَةِ قُلْتُ وَ كَمْ تَكْمِلَةُ الْحَلْقَةِ قَالَ عَشَرَةُ آلَاف»؛ الغیبة، نعمانی، ص۳۲۰؛ اثبات الهداة، ج۳، ص۵۴۵.
- ↑ ر.ک: کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۶۵۴؛ نور الثقلین، ج۴، ص۹۸؛ العدد القویه، ص۶۵.
- ↑ ملاحم ابن طاووس، ص۶۵.
- ↑ بحار الانوار، ج۵۲، ص۳۰۷و۳۶۷؛ بشارة الاسلام، ص۱۹۰؛ اثبات الهداة، ج۳، ص۵۷۸.
- ↑ «" يَجْتَمِعُ إِلَيْهِ مِنْ أَصْحَابِهِ عِدَّةُ أَهْلِ بَدْرٍ ثَلَاثُمِائَةٍ وَ ثَلَاثَةَ عَشَرَ رَجُلًا مِنْ أَقَاصِي الْأَرْضِ وَ ذَلِكَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَيْنَ ما تَكُونُوا يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعاً إِنَّ اللَّهَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ فَإِذَا اجْتَمَعَتْ لَهُ هَذِهِ الْعِدَّةُ مِنْ أَهْلِ الْإِخْلَاصِ أَظْهَرَ اللَّهُ أَمْرَهُ فَإِذَا كَمَلَ لَهُ الْعَقْدُ وَ هُوَ عَشَرَةُ آلَافِ رَجُلٍ خَرَجَ بِإِذْنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَلَا يَزَالُ يَقْتُلُ أَعْدَاءَ اللَّهِ حَتَّى يَرْضَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ»؛ الإحتجاج، ج۲، ص۴۴۹.
- ↑ «إِذَا أَذِنَ اللَّهُ عَزَّ اسْمُهُ لِلْقَائِمِ فِي الْخُرُوجِ ... وَ قَدْ وَافَاهُ ثَلَاثُمِائَةٍ وَ بِضْعَةَ عَشَرَ رَجُلًا فَيُبَايِعُوهُ وَ يُقِيمُ بِمَكَّةَ حَتَّى يَتِمَّ أَصْحَابُهُ عَشْرَةَ آلَافِ نَفْسٍ ثُمَّ يَسِيرُ مِنْهَا إِلَى الْمَدِينَةِ»؛ الإرشاد، ج ۲، ص ۳۸۳.
- ↑ ر.ک: دلائل الإمامة، ص۳۲۰؛ المحجه، ص۴۶.
- ↑ صمدی، قنبر علی، آخرین منجی؛ ص:205- 208
- ↑ المیزان، جلد ۱۰، صفحه ۱۵۵.
- ↑ المیزان، جلد ۱۰، صفحه ۱۸۱؛ به نقل از الغیبه للنعمانی، صفحه ۲۴۱؛تفسیر قمی، جلد ۱، صفحه ۳۲۳؛ تفسیر عیاشی، جلد ۲، صفحه ۵۶ و ۱۴۰؛الکافی، جلد ۸، صفحه ۳۱۳.
- ↑ المیزان، جلد ۱۰، صفحه ۱۸۱.
- ↑ مجمع البیان فی تفسیر القرآن، جلد ۵، صفحه ۲۱۸.
- ↑ «و اگر ببینی، هنگامی که کفار به فزع می‌‌افتند، پس هیچ راه فراری ندارند و هیچ چیز از خدا فوت نمیشود بلکه از مکانی نزدیک گرفتار میشوند». سبأ: ۵۱.
- ↑ المیزان، جلد ۱۶، صفحه ۳۹۳ به نقل از: تفسیر قمی، جلد ۲، صفحه ۲۰۴ تا ۲۰۵.
- ↑ مهرتابان (طبع قدیم)، صفحه ۲۲۶؛ رساله لب اللباب (طبع جدید)، صفحه ۲۷۷.
- ↑ تفسیر العیاشی، جلد ۱، صفحه ۶۴؛بحارالانوار، جلد ۵۲، صفحه ۲۲۳.
- ↑ البته بعضی برخلاف بیان فوق معتقدند که از تعبیر «فیهم» که در روایت آمده است استفاده می‌شود که پنجاه زن مذکور در روایت جزء سیصد و سیزده نفر میباشند و تعبیر رجل در ثلاثمائه و بضعه عشر رجلا از باب تغلیب میباشد. موعود شناسی، صفحه ۵۹۴.
- ↑ امامی میبدی، علی رضا، آموزه‌های مهدویت در آثار علامه طباطبائی، ص ۲۲۷.
- ↑ و اگر عذاب را از آنان چندگاهی پس افکنیم به یقین می‌گویند: چه آن را باز داشت؟ آگاه باشید روزی که به آنان برسد از ایشان بازگردانده نمیشود و آنچه به ریشخند می‌گرفتند آنها را فرا می‌گیرد؛ سوره هود، آیه: ۸.
- ↑ " أُمَّةٍ مَعْدُودَةٍ يَعْنِي عِدَّةً كَعِدَّةِ بَدْرٍ قَالَ يَجْمَعُونَ لَهُ فِي سَاعَةٍ وَاحِدَةٍ قَزَعاً كَقَزَعِ الْخَرِيفِ "، محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۵۵، ح ۴۲؛ نیز: ر.ک: نعمانی، الغیبة، ص ۲۴۱
- ↑ محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۸
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص ۴۹۴.
- ↑ سوره هود آیه ۸
- ↑ ینابیع الموده، ص ۵۰۹، چاپ نجف
- ↑ اعلام الوری، ص ۴۳۳
- ↑ موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۵۸۸.
- ↑ حطیم: بخشی از مسجد الحرام که میان حجر الاسود و درِ کعبه و چاه زمزم واقع شده و به دلیل ازدحام مردم و له کردن یکدیگر، چنین نامیده شده است.
- ↑ الإرشاد، ج ۲، ص ۳۸۲.
- ↑ المستدرک علی الصحیحین، ج ۴، ص ۵۹۶، ح ۸۶۵۸.
- ↑ بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۳۹۰، ح ۲۱۲.
- ↑ ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ج ۸، ص ۲۹۳–۲۹۹.
- ↑ باقری‌زاده اشعری، محمد، از امام مهدی بیشتر بدانیم، ص۱۱۸-۱۲۰.
- ↑ "أَصْحَابُ الْقَائِمِ ثَلَاثُمِائَةٍ وَ ثَلَاثَةَ عَشَرَ رَجُلًا أَوْلَادُ الْعَجَمِ بَعْضُهُمْ يُحْمَلُ فِي السَّحَابِ نَهَاراً يُعْرَفُ بِاسْمِهِ وَ اسْمِ أَبِيهِ وَ نَسَبِهِ وَ حِلْيَتِهِ وَ بَعْضُهُمْ نَائِمٌ عَلَى فِرَاشِهِ فَيُوَافِيهِ فِي مَكَّةَ عَلَى غَيْرِ مِيعَادٍ"؛ بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۳۷۰.
- ↑ "عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ الْبَاقِرِ (ع) أَنَّ الْقَائِمَ يَهْبِطُ مِنْ ثَنِيَّةِ ذِي طُوًى فِي عِدَّةِ أَهْلِ بَدْرٍ ثَلَاثِمِائَةٍ وَ ثَلَاثَةَ عَشَرَ رَجُلًا حَتَّى يُسْنِدَ ظَهْرَهُ إِلَى الْحَجَرِ الْأَسْوَدِ وَ يَهُزُّ الرَّايَةَ الْغَالِبَةَ قَالَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي حَمْزَةَ فَذَكَرْتُ ذَلِكَ لِأَبِي الْحَسَنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ(ع) فَقَالَ كِتَابٌ مَنْشُور"؛ غیبت نعمانی، ص ۳۱۵.
- ↑ حیدر کامل، دجال آخرالزمان، ص 260 -261.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۲۶.
- ↑ امام مهدى از ولادت تا ظهور، سید محمد کاظم قزوینى، ص ۶۰۱.
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۰۵.
- ↑ کمال الدین، ج ۲، ص ۶۷۲.
- ↑ غیبة نعمانی، ص ۳۰۷.
- ↑ الملاحم و فتن، سید بن طاووس، ص ۶۵.
- ↑ بحار الانوار، ج ۶۰، ص ۳۱۶.
- ↑ چشم‌به‌راه مهدی، ص ۳۶۶.
- ↑ ارشاد مفید، ج ۲، ص ۳۸۳.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۷.
- ↑ مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص۷۷۹.
- ↑ و هر کس را قبله‌ای است که روی بدان میکند، باری، در کارهای نیک از یکدیگر پیشی گیرید. هرجا که باشید خداوند همگی شما را باز خواهد آورد، خداوند بر هر کاری تواناست؛ سوره بقره، آیه: ۱۸.
- ↑ الغیبه، ب ۲۰، ح۳.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۳، ص۹۰.
- ↑ آفتاب مهر، ج۱، ص ۱۱۰- ۱۱۱.
- ↑ سوره هود؛ آیه: ۸
- ↑ قندوزی، ینابیع الموده، ص ۵۰۹
- ↑ موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۵۸۹
- ↑ مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۴۱۶.