دانشنامه کلام اسلامی (کتاب)
دانشنامه کلام اسلامی، مجموعه‌ای است پنج جلدی که با زبان فارسی به بررسی و تبیین و تحقیق مفاهیم و مسائل و دیگر مدخلهای کلامی می‌پردازد. این مجموعه اثر جمعی از نویسندگان با تحقیق علی ربانی گلپایگانی و زیر نظر جعفر سبحانی می‌باشد وانتشارات مؤسسه امام صادق (ع) انتشار آن را به عهده داشته است[۱]
| دانشنامه کلام اسلامی | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسندگان | جمعی از نویسندگان |
| تحقیق یا تدوین | علی ربانی گلپایگانی |
| زیر نظر | جعفر سبحانی |
| موضوع | کلام |
| مذهب | شیعه |
| ناشر | انتشارات مؤسسه امام صادق (ع) |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | ۱۳۸۸ ش |
| تعداد جلد | ۵ |
| فهرست جلدها | جلد اول، جلد دوم، جلد سوم، جلد چهارم، جلد پنجم |
| شابک | ۹۷۸-۹۶۴-۳۵۷-۴۹۳-۲ |
| شماره ملی | ۱۷۵۵۲۳۷ |
دربارهٔ کتاب
کتاب حاضر در پنج مجلد نگاشته شده است. این کتاب که دربردارنده حدود پانصد مدخل است. مدخلها بهترتیب حروف الفبا تنظیم شدهاند.[۱]
پنج جلد از این کتاب به چاپ رسیده است:
مباحث جلدهای کتاب
- دانشنامه کلام اسلامی ج۱: آجال، آخر الزمان، آخرت، آدم، آزادی، آفتاب‌‌پرستی، آقاخانیه، آیه، آیه ابتلای ابراهیم، آیه أولی الأمر، آیه تطهیر، آیه صادقین، آیه ولایت، آیین حنیف، اباحیه، اباضیه، ابتلا، ابداع، ابدی، ابراهیم، ابلیس، اتحاد، اثبات خدا، اجتماع قادرین، احباط و تکفیر، أحد، احمدیه، احوال اهل قیامت، احیاء، ادراک الهی، ادریس، اراده الهی، ارتداد، ارزاق، اسباط، استحقاق، استدراج، اسحاق، اسرافیل، اسعار، اسلام، اسم اعظم، اسماعیلیه، اسما و احکام، اسماء الحسنی، اشراط الساعه، اشعریه، اصحاب امام مهدی، اصلح، اصول دین، اضلال الهی، اعاده معدوم، اعجاز قرآن، اعراف، اعواض، افضلیت امام، افضلیت امام، افطحیه، افعال الهی، افعال عباد، افناء، اکوان اربعه، الاهیات (تیولوژی)، الجاء، الله، الم، الهام، امامت، امامت ائمه اثنی عشر، امامت امام علی، امامت امام حسن مجتبی، امامت امام حسین، امامت امام زین العابدین، امامت امام محمد باقر، امامت امام صادق، امامت امام کاظم، امامت امام رضا، امامت امام جواد، امامت امام هادی، امامت امام حسن عسکری، امامت امام مهدی، امامیه، امر به معروف و نهی از منکر، امر بین الامرین، امکان، انبیا، انتصاف، انتظار، انجیل، انسان، انشقاق قمر، اول و اخر، اولوالعزم، اهل بیت، اهل حدیث، اهل حق، اهل سنت، ایمان، ایمان ابوطالب، ایمان نیاکان پیامبر.
- دانشنامه کلام اسلامی ج۲: بابیه ۱، بابیه ۲، باطنیه، بت‌پرستی، بخت، بدا، بدعت، بدن، برّ، بارّ (اسم الهی)، بردگی، برزخ، برهان، برهان اخلاقی، برهان امکان، برهان تمانع، برهان حدوث، برهان حرکت، برهان صدیقین، برهان فطرت، برهان نظم، برهان وجودی، برهان هدایت، بریلوی، بسیط الحقیقة کل الأشیاء، بکتاشیه، بنیادگرایی، بودا، بهائیه، بُهره، بهشت، بیعت، پدیدارشناسی، پراگماتیسم، پست‌مدرنیسم، پلورالیسم دینی، پوزیتیویسم، پولس، تأویل، تبرک، تثلیث، تجربه دینی، تجسم اعمال، تحدیث، تحریف‌ناپذیری قرآن، تحیز (صفت سلبی خدا)، ترجح بلامرجح، تسلسل، تشخص، تفویض، تقابل، تقیه، تکلم الهی، تکلیف، تکوین.
- دانشنامه کلام اسلامی ج۳: تمیز، تناسخ، توبه، توحید، توحید ذاتی، توحید عبادی، توسل، تثنویت، ثواب و عقاب، جامعه، جبر، جبریه، جدل، جده، جسم، جعفریه، جفر، جن، جنب، جود الهی، جوهر، جهان‌بینی، جهانی شدن، جهمیه، جهنم، جینیسم، حاکم، حال، حجت، حدوث عالم، حدوث و قدم، حدیث اخوت، حدیث اصحابی کالنجوم، حدیث اقتدا، حدیث امان، حدیث تشبیه، حدیث ثقلین، حدیث خلفای راشدین، حدیث خیر البشر، حدیث خیر القرون، حدیث دار، حدیث دوات و قلم، حدیث دوازده جانشین، حدیث سدالابواب، حدیث سفینه، حدیث سلسلة الذهب، حدیث سیدا شباب اهل الجنه، حدیث صدیق اکبر، حدیث علی مع الحق، حدیث غدیر، حدیث فاروق اعظم، حدیث کان الله و لم یکن معه شیء، حدیث کساء، حدیث مدینة العلم، حدیث منزلت، حدیث من مات، حدیث وصایت، حرکت، حرکت جوهری، حساب.
دربارهٔ پدیدآورندگان
-
علی ربانی گلپایگانی (پدیدآورنده)
-
جعفر سبحانی (پدیدآورنده)
- آیت‌الله جعفر سبحانی (متولد ۱۳۰۸ ش، تبریز)، از مراجع تقلید شیعیان و اساتید خارج حوزه علمیه قم می‌باشد. تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: سید حسین طباطبایی بروجردی، سید محمد حجت کوه‌کمره‌ای، امام خمینی و علامه طباطبایی به اتمام رساند. مشارکت در تأسیس مجله مکتب اسلام، شرکت در تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تأسیس مؤسسه تعلیماتی تحقیقاتی امام صادق (ع)، ایجاد رشته تحصیلی کلام اسلامی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر انجام فعالیت‌های علمی و اجرایی به تألیف آثار فراوان با موضوعات تفسیر، حدیث، فقه، اصول، کلام، تاریخ، فلسفه، ملل و نحل، رجال، درایه، نقد وهابیت و زمینه‌های دیگر علوم اسلامی و انسانی اهتمام ورزیده است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «مفاهیم القرآن»، «آگاهی سوم یا علم غیب»، «خاتمیت از نظر قرآن و حدیث و عقل»، «پیشوایی از نظر اسلام (امامت و خلافت)»، «شفاعت از دیدگاه قرآن و حدیث و عقل»، «کاوش‌هایی پیرامون ولایت»، «فروغ ابدیت»، «خاتمیت و مرجعیت علمی امامان معصوم (ع)»، «مصحف علی (ع)»، «منبع علم و آگاهی امامان (ع)» و «مصحف فاطمه (س)»برخی از این آثار است.[۲].
- حجت الاسلام و المسلمین علی ربانی گلپایگانی، (متولد ۱۳۳۴ ش، گلپایگان)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: جواد تبریزی، جعفر سبحانی، حسن حسن‌زاده آملی، حسین نوری همدانی، یحیی انصاری شیرازی و حسین مظاهری پیگیری کرد.[۳] پژوهشگر نشریات کیهان اندیشه، نور علم، کلام اسلامی و پیام حوزه از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در حوزههاى علمیه، تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر در آورده است. «امامت در بینش اسلامی»، «وحی نبوی»، «وحی‌شناسی»، «بازاندیشی نقش پیامبر در پدیده وحی»، «علم پیامبران به حقانیت وحی»، «چگونگی وحی نبوت از دیدگاه قرآن و روایات»، «تبیین فلسفی وحی» و «شاخص‌ها و نشانه‌های امامت در مکتب رضوی» برخی از این آثار است.[۴].