چرا گفته می‌شود امام مهدی منتظر ظهور است؟ (پرسش)

چرا گفته می‌شود امام مهدی منتظر ظهور است؟
چرا گفته می‌شود امام مهدی منتظر ظهور است؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / غیبت امام مهدی / وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت / انتظار فرج
مدخل اصلی	دلایل منتظر بودن امام مهدی
	v; t; e;

الگو:پرسش غیرنهایی

چرا گفته می‌شود امام مهدی منتظر ظهور است؟ (پرسش) یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

پاسخ نخست

حجت الاسلام و المسلمین میرزا عباس مهدوی‌فرد، در کتاب «فلسفه انتظار» در این‌باره گفته است:

«احساس لطیف و عمیق امام، نسبت به آحاد مردم: با نگاهی به تعالیم و احادیث ائمه شیعه(ع) و دقت در چگونگی پیوند روحی امام و امت، حالت "انتظار" در روح و قلب الهی امام موعود(ع) روش‌تر می‌شود. امام رضا(ع) می‌فرمایند: "امام امین و دوست و برادری مهربان است و مانند پدری است مهربان نسبت به فرزند خردسال خود، و پناهگاهی است برای مردم"^[۱]. و حضرت علی(ع) می‌فرماید: "ما در شادمانی شما شاد و در اندوه شما اندوهگین می‌شویم"^[۲]. این کلام امام غمگساری امام را نسبت به تک تک مردم می‌رساند. امام صادق(ع) نیز می‌فرماید: " به خدا سوگند که من نسبت به شما، از خود شما مهربان‌تر و رحیم‌ترم"^[۳]. و بالاخره امام مهدی(ع) چنین می‌فرماید: "از تردید گروهی از شما در دین باوری و شک و سرگردانی در مسأله ولایت و امامت آگاه شدم این موضوع ما را غمگین ساخت به خاطر شما نه به خاطر خود ما و متأثر شدیم برای شما نه برای خود...."^[۴]. آری این چنین شور و سوزها در احساس خدایی امام، نسبت به نجات انسان وجود دارد و امام بدینسان دلسوز، یاور و غمگسار مظلومان و محرومان و سرگشتگان است، آن حضرت در چنین حالت سوزانی منتظر است تا شب یلدای زندگی بگذرد و اندوه‌های قرن‌ها و نسل‌ها سپری گردد و پگاه ایمان، آزادی، شادی، سعادت، رفاه، دادگری و انسانیت بدرخشد.
کلمات خود حضرت: امام مهدی(ع) در قالب ادعیه از آتش درون و انبوه رنج‌های خویش، پرده بر می‌دارد و سوز و شوق و اشتیاق و انتظار وصف‌ناپذیر خود را برای نجات انسانیت مظلوم و بشریت دربند، ترسیم می‌کند که در ذیل به نمونه‌هایی از این دعاهای حضرت اشاره می‌کنیم:"ای مولای من سرگردانی مرا در کارم و گرفتاری‌ام را در آرزوها می‌بینی و می‌نگری که با آتش دل و سوز سینه در هم آمیخته‌ام، پس‌ای خداوند بر محمد و آل محمد درود فرست و به شایستگی خود رهایی و گشایش ببخشای و راه رسیدن به مژده‌ها و شادی‌ها را بگشای"^[۵]. "پروردگارا! بر محمد و آل محمد درود فرست و دوستانت را با تحقّق وعده‌هایت گرامی دار و ایشان را به آرزوهایی که به کمک تو داشتند برسان... زیرا که مهلت (و دوران جباران و ستمگران) به نظر ما به آخر رسیده و ما برای خشم تو خشمگینیم و در یاری حق کوشاییم و به صدور فرمان تو اشتیاق داریم و تحقق وعده‌هایت را انتظار می‌کشیم و چشم دوخته‌ایم تا بیم‌هایی که به دشمنانت دادی بر آنان فرود آید. خداوندا! به این (قیام علیه جباران) اذن بده و راه‌هایش را بگشای و انجام آن را آسان گردان و روش‌های آن را آماده ساز و برنامه‌هایش را به ما بیاموز و سپاهیان و یاوران آن را تأیید رسان..."^[۶]. آن حضرت همواره فرج خود را که فرج در کار اجتماع بشری است را از خداوند متعال می‌طلبد و چنین می‌گوید: "ای نور روشنی‌ها و‌ای تدبیرکننده کارها،‌ای برانگیزاننده هر که در قبرها قرار دارد. بر محمد و خاندانش درود فرست و برای من و شیعیانم در تنگناها گشایش قرار بده و از اندوه‌ها راه نجاتی فراهم ساز، راه را برای ما گشاده گردان و از نزد خود چیزی بر ما ارزانی دار که فرج ساز باشد"^[۷]. آن وجود مقدس در فقره‌ای دیگر با خدای خود چنین نجوی می‌کند: "ای خدا) از تو می‌خواهم که بر محمد و خاندانش درود فرستی، و امرم را تحقق بخشی و در فرجم تعجیل فرمایی، و مرا کفایت کنی و سلامت داری، حوائجم را ادا نمایی و در همین ساعت همین ساعت، همین شب، همین شب به درستی که تو بر هر کاری قادری"^[۸].
دعای مأثور: در دعاهایی که درباره آن حضرت رسیده است و منتظران تشویق به خواندن آنها شده‌اند. آن حضرت را با خصلت "منتظِر" یاد کرده‌اند به عنوان نمونه به دو فقره از این ادعیه اشاره می‌کنیم: "خدایا بر ولی خود درود فرست، او که منتظرِ دستور تو است و چشم به راه گشایش در کار دوستان تو..."^[۹]. "بار خدایا مرا در پیروی از ولی امر خود که از دیده‌ها پنهانش داشتی و با اجازه تو، از دید مردمان پنهان گردیده و همواره در انتظار امر تو است استوار بدار"^[۱۰]»^[۱۱].

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ «"الْإِمَامُ الْأَمِينُ الرَّفِيقُ وَ الْوَالِدُ الشَّفِيقُ وَ الْأَخُ الشَّقِيقُ وَ مَفْزَعُ الْعِبَادِ فِي الدَّاهِيَةِ"»؛الحرانی، ابی محمد حسن بن علی، تحف العقول، ص ۴۶۳.
↑ «"إِنَّا لَنَفْرَحُ لِفَرَحِكُمْ وَ نَحْزَنُ لِحُزْنِكُمْ"»؛ بحار الانوار، ج ۲۶، ص ۱۴۰، ح ۱۲.
↑ «"وَ اللَّهِ لَأَنَا أَرْحَمُ بِكُمْ مِنْكُمْ بِأَنْفُسِكُمْ"»؛ موسوی اصفهانی، سید محمد تقی، مکیال المکارم، ص ۱۰۰.
↑ «"أُنْهِي إِلَيَّ ارْتِيَابُ جَمَاعَةٍ مِنْكُمْ فِي الدِّينِ وَ مَا دَخَلَهُمْ مِنَ الشَّكِّ وَ الْحَيْرَةِ فِي وُلَاةِ أَمْرِهِمْ فَغَمَّنَا ذَلِكَ لَكُمْ لَا لَنَا وَ سَاءَنَا فِيكُمْ لَا فِينَا"»موسوی اصفهانی، سید محمد تقی، مکیال المکارم، ص ۱۰۰.
↑ «"مَوْلَايَ تَرَى تَحَيُّرِي فِي أَمْرِي وَ تَقَلُّبِي فِي ضُرِّي وَ انْطِوَايَ عَلَى حُرْقَةِ قَلْبِي وَ حَرَارَةِ صَدْرِي فَصَلِّ يَا رَبِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ جُدْ لِي يَا رَبِّ بِمَا أَنْتَ أَهْلُهُ فَرَجاً وَ مَخْرَجاً يَسِّرْ لِي يَا رَبِّ نَحْوَ الْبُشْرَى مَنْهَجاً"»؛ قیومی اصفهانی، جواد، صحیفة المهدی(ع)، ص ۱۴۴.
↑ بحار الانوار، ج ۸۵، ص ۲۳۳.
↑ «"يَا نُورَ النُّورِ يَا مُدَبِّرَ الْأُمُورِ يَا بَاعِثَ مَنْ فِي الْقُبُورِ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْ لِي وَ لِشِيعَتِي مِنَ الضِّيقِ فَرَجاً وَ مِنَ الْهَمِّ مَخْرَجاً وَ أَوْسِعْ لَنَا الْمَنْهَجَ وَ أَطْلِقْ لَنَا مِنْ عِنْدِكَ مَا يُفَرِّجُ..."»؛ قیومی اصفهانی، صحیفة المهدی(ع)، ص ۱۶۳.
↑ «"أَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تُنْجِزَ لِي أَمْرِي وَ تُعَجِّلَ لِي فِي الْفَرَجِ وَ تَكْفِيَنِي وَ تَقْضِيَ حَوَائِجِي السَّاعَةَ السَّاعَةَ اللَّيْلَةَ اللَّيْلَةَ إِنَّكَ عَلى‏ كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدِيرٌ"»؛ قیومی اصفهانی، صحیفة المهدی(ع)، ص ۲۷۸.
↑ «"اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى وَلِيِّكَ الْمُنْتَظِرِ أَمْرَكَ الْمُنْتَظَرِ لِفَرَجِ أَوْلِيَائِكَ..."»؛ موسوی اصفهانی، سید محد تقی، مکیال المکارم، ج ۲، ص ۴۴.
↑ «"وَ ثَبِّتْنِي عَلَى طَاعَةِ وَلِيِّ أَمْرِكَ الَّذِي سَتَرْتَهُ عَنْ خَلْقِكَ فَبِإِذْنِكَ غَابَ عَنْ بَرِيَّتِكَ وَ أَمْرَكَ يَنْتَظِرُ"»؛ بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۸۷، توقیع ۱۸.
↑ مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص51-55.

[1] «"الْإِمَامُ الْأَمِينُ الرَّفِيقُ وَ الْوَالِدُ الشَّفِيقُ وَ الْأَخُ الشَّقِيقُ وَ مَفْزَعُ الْعِبَادِ فِي الدَّاهِيَةِ"»؛الحرانی، ابی محمد حسن بن علی، تحف العقول، ص ۴۶۳.

[2] «"إِنَّا لَنَفْرَحُ لِفَرَحِكُمْ وَ نَحْزَنُ لِحُزْنِكُمْ"»؛ بحار الانوار، ج ۲۶، ص ۱۴۰، ح ۱۲.

[3] «"وَ اللَّهِ لَأَنَا أَرْحَمُ بِكُمْ مِنْكُمْ بِأَنْفُسِكُمْ"»؛ موسوی اصفهانی، سید محمد تقی، مکیال المکارم، ص ۱۰۰.

[4] «"أُنْهِي إِلَيَّ ارْتِيَابُ جَمَاعَةٍ مِنْكُمْ فِي الدِّينِ وَ مَا دَخَلَهُمْ مِنَ الشَّكِّ وَ الْحَيْرَةِ فِي وُلَاةِ أَمْرِهِمْ فَغَمَّنَا ذَلِكَ لَكُمْ لَا لَنَا وَ سَاءَنَا فِيكُمْ لَا فِينَا"»موسوی اصفهانی، سید محمد تقی، مکیال المکارم، ص ۱۰۰.

[5] «"مَوْلَايَ تَرَى تَحَيُّرِي فِي أَمْرِي وَ تَقَلُّبِي فِي ضُرِّي وَ انْطِوَايَ عَلَى حُرْقَةِ قَلْبِي وَ حَرَارَةِ صَدْرِي فَصَلِّ يَا رَبِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ جُدْ لِي يَا رَبِّ بِمَا أَنْتَ أَهْلُهُ فَرَجاً وَ مَخْرَجاً يَسِّرْ لِي يَا رَبِّ نَحْوَ الْبُشْرَى مَنْهَجاً"»؛ قیومی اصفهانی، جواد، صحیفة المهدی(ع)، ص ۱۴۴.

[6] بحار الانوار، ج ۸۵، ص ۲۳۳.

[7] «"يَا نُورَ النُّورِ يَا مُدَبِّرَ الْأُمُورِ يَا بَاعِثَ مَنْ فِي الْقُبُورِ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْ لِي وَ لِشِيعَتِي مِنَ الضِّيقِ فَرَجاً وَ مِنَ الْهَمِّ مَخْرَجاً وَ أَوْسِعْ لَنَا الْمَنْهَجَ وَ أَطْلِقْ لَنَا مِنْ عِنْدِكَ مَا يُفَرِّجُ..."»؛ قیومی اصفهانی، صحیفة المهدی(ع)، ص ۱۶۳.

[8] «"أَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تُنْجِزَ لِي أَمْرِي وَ تُعَجِّلَ لِي فِي الْفَرَجِ وَ تَكْفِيَنِي وَ تَقْضِيَ حَوَائِجِي السَّاعَةَ السَّاعَةَ اللَّيْلَةَ اللَّيْلَةَ إِنَّكَ عَلى‏ كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدِيرٌ"»؛ قیومی اصفهانی، صحیفة المهدی(ع)، ص ۲۷۸.

[9] «"اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى وَلِيِّكَ الْمُنْتَظِرِ أَمْرَكَ الْمُنْتَظَرِ لِفَرَجِ أَوْلِيَائِكَ..."»؛ موسوی اصفهانی، سید محد تقی، مکیال المکارم، ج ۲، ص ۴۴.

[10] «"وَ ثَبِّتْنِي عَلَى طَاعَةِ وَلِيِّ أَمْرِكَ الَّذِي سَتَرْتَهُ عَنْ خَلْقِكَ فَبِإِذْنِكَ غَابَ عَنْ بَرِيَّتِكَ وَ أَمْرَكَ يَنْتَظِرُ"»؛ بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۸۷، توقیع ۱۸.

[11] مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص51-55.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

v t e انتظار ظهور امام مهدی(ع)
کلیات	فلسفه انتظار • اهداف انتظار (شامل: اهداف الهی انتظار • اهداف منتظر) • فضیلت انتظار • ضرورت انتظار (شامل: ضرورت عقلی انتظار • ضرورت نقلی انتظار) • لوازم انتظار • تربیت منتظران راستین • لوازم تعریف انتظار • نقطه مقابل انتظار • رابطه انتظار با گرفتاری‌ها • رابطه انتظار با سرنوشت بشریت • رابطه انتظار با فراگیر شدن ظلم و فساد • رابطه انتظار با بهداشت روان • رابطه انتظار با آینده جهان • رابطه انتظار با دین • رابطه انتظار با ایمان • رابطه انتظار با محبت • انتظار مسیحا • دلایل انتظار • حقیقت انتظار • وجوب انتظار امام مهدی • عوامل ایجاد کننده انتظار • ثواب انتظار • شرایط انتظار • ویژگی‌های انتظار • آثار انتظار (شامل: آثار فردی انتظار • آثار اجتماعی انتظار • آثار تربیتی انتظار) • انتظار در امت‌های پیشین • علت نگاه عامیانه به ظهور منجی • نگاه عامیانه به ظهور منجی • نمادهای انتظار • اشتیاق به فرج • روحیه انتظار • مؤلفه‏‌های انتظار • ترویج انتظار در جامعه • • رابطه میان انتظار امام و امت • آسیب‌های انتظار • جایگاه انتظار در مکاتب فکری • نقش انتظار در حرکت توحیدی • تأثیر انتظار در آرزوهای منتظر • قصد قربت در انتظار • مراتب انتظار • امر به معروف و نهی از منکر • بالاترین درجه انتظار • نقش انتظار در تربیت عالمان دین • دلایل منتظر بودن امام مهدی • تعجیل در امر فرج • منتظر بودن امام مهدی • انتظار منجی • انتظار از دیدگاه برون‌دینی • تأخیر در فرج • خاستگاه انتظار • عوامل تعجیل فرج • موانع تعجیل فرج
اقسام	انتظار راستین (انتظار درست • انتظار مسئولانه • انتظار سازنده • انتظار پویا • انتظار مثبت) • انتظار انحرافی (انتظار نادرست • انتظار غیر مسئولانه • انتظار ویرانگر • انتظار منفی) • انتظار قلبی • انتظار فردی • انتظار اجتماعی • انتظار عملی
ارکان	اعتراض به وضع موجود • آگاهی از وضع مطلوب • اعتقاد به تحقق وضع مطلوب • امید و اشتیاق به وضع مطلوب • اقدام برای تحقق وضع مطلوب
ابعاد	بعد فکری و اعتقادی انتظار • بعد روحی و روانی انتظار • بعد اخلاقی و رفتاری انتظار • بعد سیاسی انتظار • بعد اقتصادی انتظار • بعد نظامی و انتظامی انتظار • بعد تبلیغاتی و‌ بین‌المللی انتظار
ویژگی‌ها	عمومیت • اختیاری یا اجباری بودن • زیبایی • دشواری
برداشت‌ها	برداشت درست از انتظار • برداشت‌های انحرافی از انتظار (شامل: مذهب اعتراض • مذهب احتراز • مذهب شیوع فساد • مذهب اکتفا به وظایف فردی)
انتظار در ادیان	انتظار در اسلام (شامل: انتظار از دیدگاه شیعه • انتظار از دیدگاه اهل سنت) • انتظار از دیدگاه زرتشت • انتظار از دیدگاه آیین هندو • انتظار از دیدگاه یهود • انتظار از دیدگاه مسیحیت
منتظران امام مهدی	منتظِر • ویژگی منتظر • منزلت منتظران • ویژگی جامعه منتظر • پاداش منتظران • عنایت امام مهدی به منتظران
وظایف منتظران	تکالیف منتظران امام مهدی (شامل: تکالیف سیاسی منتظران • تکالیف دانشمندان در عصر غیبت • وظایف عام منتظران • تکالیف اجتماعی منتظران • وظایف منتظران در احادیث) • ایجاد آمادگی برا پیوستن به امام مهدی • آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور • یاری‌رسانی به مؤمنین • زندگی با یاد امام مهدی • آرزوی یاری کردن امام مهدی • دوستی با دوستان و دشمنی با دشمنان امام مهدی • علت زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی • نقش انتظار در آمادگی نظامی منتظران • نقش انتظار در آمادگی • رضایت امام مهدی