|
|
خط ۶۹: |
خط ۶۹: |
| === از دیدگاه مذاهب اهل سنت === | | === از دیدگاه مذاهب اهل سنت === |
| [[اهل سنت]] در مقابل [[مرجعیت دینی اهل بیت]] {{ع}} به [[مرجعیت دینی صحابه]] [[معتقد]] شده و آن را [[تبلیغ]] میکنند. یکی از روایاتی که ایشان برای ادعای خود مطرح میکنند روایتی است که از [[پیامبر اکرم]] {{صل}} [[نقل]] میکنند که فرمود: «[[اصحاب]] من مانند ستارگانند به هر کدام از آنها [[اقتدا]] کنید [[هدایت]] مییابید»<ref>{{متن حدیث|أَصْحَابِی کَالنُّجُومِ بِأَیِّهِمُ اقْتَدَیْتُمُ اهْتَدَیْتُمْ}}</ref>. [[اهل سنت]] با توجه به این [[حدیث]] سمت [[صحابه]] را مصدر [[تشریع]] و [[استنباط]] [[احکام]] قرار دادهاند. منتها با [[بررسی سندی]] و محتوایی [[روایت]] روشن میشود اولا [[روایت]] از لحاظ سندی [[ضعیف]] است، ثانیا عملکرد برخی از [[صحابه]] بیانگر آن است که نمیتواند به عنوان [[حجت]] برای [[احکام]] قرار بگیرد<ref>ر. ک: رضوانی؛ علی اصغر، مرجعیت دینی اهل بیت و پاسخ به شبهات، ص۵۹۲ ـ ۶۰۷.</ref>. | | [[اهل سنت]] در مقابل [[مرجعیت دینی اهل بیت]] {{ع}} به [[مرجعیت دینی صحابه]] [[معتقد]] شده و آن را [[تبلیغ]] میکنند. یکی از روایاتی که ایشان برای ادعای خود مطرح میکنند روایتی است که از [[پیامبر اکرم]] {{صل}} [[نقل]] میکنند که فرمود: «[[اصحاب]] من مانند ستارگانند به هر کدام از آنها [[اقتدا]] کنید [[هدایت]] مییابید»<ref>{{متن حدیث|أَصْحَابِی کَالنُّجُومِ بِأَیِّهِمُ اقْتَدَیْتُمُ اهْتَدَیْتُمْ}}</ref>. [[اهل سنت]] با توجه به این [[حدیث]] سمت [[صحابه]] را مصدر [[تشریع]] و [[استنباط]] [[احکام]] قرار دادهاند. منتها با [[بررسی سندی]] و محتوایی [[روایت]] روشن میشود اولا [[روایت]] از لحاظ سندی [[ضعیف]] است، ثانیا عملکرد برخی از [[صحابه]] بیانگر آن است که نمیتواند به عنوان [[حجت]] برای [[احکام]] قرار بگیرد<ref>ر. ک: رضوانی؛ علی اصغر، مرجعیت دینی اهل بیت و پاسخ به شبهات، ص۵۹۲ ـ ۶۰۷.</ref>. |
|
| |
| == مرجع تقلید ==
| |
| یکی از اموری که در دوران [[غیبت کبرا]] اهمیت ویژهای دارد، [[تقلید]] از [[مجتهد]] جامع شرایط است. علمای [[شیعه]] [[امامیه]] میگویند: عمل به [[تقلید]]، به [[دلایل عقلی]] و نقلی لازم و [[واجب]] است. [[عقل]]، [[دستور]] میدهد که فرد ناآگاه، از دانشمندی [[آگاه]] و [[دانا]] [[راهنمایی]] بجوید و از او [[تقلید]] کند.
| |
| [[مرجع تقلید]]، مجتهدی [[عادل]] و وارسته است که [[قوانین]] [[اسلام]] را بر اساس [[قرآن]]، [[سنت]]، [[اجماع]] و [[عقل]] [[استنباط]] میکند. سلسله [[مراجع]] بزرگ [[تقلید]] از [[رحلت]] چهارمین [[نایب]] ویژه "[[ابو الحسن علی بن محمد سمری]]" در سال ۳۲۹ ق به بعد آغاز شد. در این زنجیره، نام [[محمد بن یعقوب کلینی]]، [[محمد بن علی بن بابویه قمی]] و [[ابو جعفر محمد بن حسن طوسی]]، تا [[امام خمینی]] که همه از [[مجتهدان]] [[شیعه]] و [[مراجع تقلید]] میباشند، قابل ذکر است.
| |
|
| |
| [[نجف اشرف]]، از زمان [[شیخ طوسی]]، مرکز علمی [[شیعه]] قرار گرفت و [[مجتهدان]] بزرگ بیشتر، آنجا به تحصیل [[علم]] پرداختند. به نظر نمیرسد که نهاد [[مرجع تقلید]]، تا پیش از زمان [[شیخ]] [[محمد حسن اصفهانی نجفی]] جنبه مرکزیت عام یافته باشد. [[جانشین بلافصل]] او [[شیخ]] [[مرتضی انصاری]] بزرگترین [[مجتهد]] زمان خود به شمار میرفت. از آخرین [[مراجع تقلید]] که به [[رحمت]] ایزدی پیوسته و در زمان خود نزد طبقات مختلف [[جامعه]] [[مقبولیت]] عمومی داشتند، [[سید ابو الحسن اصفهانی]]، حاج آقا [[حسین بروجردی]] و [[امام خمینی|سید روح للّه موسوی خمینی]] را میتوان نام برد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۳۹۰.</ref>.
| |
|
| |
| [[امامان معصوم]]، [[پیروان]] خود را در عصر [[غیبت امام زمان]] {{ع}} به فقهای [[عادل]] [[شیعه]] ارجاع دادهاند و فرمودهاند در "[[حوادث واقعه]]" و رخدادها به [[راویان احادیث]] و آشنایان به [[کلام]] و نظر أئمه [[رجوع]] کنند. از این رو به [[فقیه جامع الشرایط]] "مَرجع" گفته میشود. [[مردم]] با مراجعه به [[مرجع تقلید]]، [[احکام دینی]] خود را میشناسند و به آن عمل میکنند.
| |
|
| |
| مرجعیت، همان [[مقام علمی]] و [[دینی]] است که [[عالمان دین]] دارند و [[دلیل]] آن، [[روایات]] أئمه است. نظر [[فقهی]] و [[دینی]] [[مرجع تقلید]]، برای [[مردم]] [[دیندار]]، [[حجت شرعی]] است و عمل به آن را [[وظیفه]] خود میدانند. از این رو نهاد مرجعیت در طول [[تاریخ شیعه]] به خصوص در صد سال اخیر، موقعیت و حساسیت مهمی یافته و به عنوان پشتوانه [[همبستگی]] [[دینی]] [[مردم]] به شمار میرود و سدی محکم در برابر نقشههای [[دشمنان]] با تحریفهای [[دینی]] با گسترش [[مفاسد اجتماعی]] است.
| |
|
| |
| [[مرجع تقلید]]، در نظر مقلدان از [[قداست]] و [[محبوبیت]] خاصی برخوردار است و نظر او را نظر [[امام]] [[معصوم]] میدانند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگنامه دینی (کتاب)|فرهنگنامه دینی]]، ص۲۰۶.</ref>.
| |
|
| |
|
| == [[مرجعیت دینی نایب امام]] == | | == [[مرجعیت دینی نایب امام]] == |