نسخهای که میبینید نسخهای قدیمی از صفحهاست که توسط Saqi(بحث | مشارکتها) در تاریخ ۱۸ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۶:۳۹ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوتهای عمدهای با نسخهٔ فعلی بدارد.
نسخهٔ ویرایششده در تاریخ ۱۸ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۶:۳۹ توسط Saqi(بحث | مشارکتها)
آیا مراد از انتظار تنها انتظار قلبی است؟ یکی از پرسشهای مرتبط به بحث مهدویت است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
عبارتهای دیگری از این پرسش
پاسخ جامع اجمالی
پاسخها و دیدگاههای متفرقه
با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته میشود:
سوم: اگر مقصود از روایت"أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِي انْتِظَارُ الْفَرَجِ" را صرفاً انتظار قلبی فرض کنیم با مسلّمات شریعتاسلام و آیات و روایات منافات خواهد داشت. این، خود دلیل روشنی بر این حقیقت است که انتظار قلبی صرف، مراد نیست.
برای روشن شدن موضوع باید گفت که مطالعه در آیات و روایات بسیار، این حقیقت انکارناپذیر را منتج میشود که اعمال بسیاری وجود دارند که قطعاً از انتظار قلبی مجرد، افضل و بالاترند در حالی که عبارتی که در روایت"أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِي انْتِظَارُ الْفَرَجِ" به کار رفته است[۳] آنچنان در دلالت بر افضلیتانتظار فرج، صریح و محکم است که جایی برای توجیه عبارت و حمل آن بر اراده معنای دیگر باقی نمیماند.
آنچه به طور خلاصه از این آیات به دست میآید، این است که تقوی و عمل صالح و امر به معروف ونهی از منکر، از اعتقاد قلبی صرف، برتر و بالاتر است؛ همچنین معیار و ملاک برتری، تنها ایمان و اعتقاد قلبی نیست، بلکه اضافه بر آن، عمل صالح که همان ادای تکالیف و انجام وظائف عملی الهی است، لازم است؛ بنابراین، اعتقاد و ایمان قلبی صرف که انتظار قلبی نیز از مصادیق آن است به هیچ وجه بر ایمان همراه با عمل صالحبرتری ندارد، بلکه ایمان و عمل صالح است که ملاک برتری و تقرب به سوی حق تعالی است. در روایات وارده از معصومین نیز نمونههای بیشماری وجود دارد که برای اجتناب از تطویل از ذکر آنها صرفنظر میشود»[۹].
«انتظار، حالتی روحی است که از ضمیر فرد منتظر بر میآید؛ اما با چشم به در دوختن و حسرت خوردن تمام نمیشود؛ بلکه به عمل منجر میشود و در تمامیِ اجزای زندگی مادی و معنوی تأثیری شگرف برجای مینهد. در روایات متعدد، انتظار به عنوان عمل، بلکه برتریناعمال معرفی شده است. از جمله روایتپیامبر اکرم(ص) است که فرمودند: «أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِي اِنْتِظَارُ اَلْفَرَجِ»[۱۰]؛ برتریناعمال امت من، انتظار فرج است. این دسته روایات، دلالت دارد که انتظار، حالت روانی [درونی] صرف نیست؛ بلکه حالت عملی [بیرونی] نیز دارد(...) اصطلاح انتظار، به معنای عدم رضایت از وضعیت موجود و انتظار عملی برای تغییر آن و حاصل شدن وضعیّتی مناسب میباشد»[۱۱].
«انتظار حالتی نفسانی است که وقتی شدت یافت وعمق و غنا پیدا کرد از قلب به اعضا و جوارح سرازیر میشود و آثار خود را در عمل نشان میدهد و روشن است که انتظار مورد نظر پیشوایان معصوم همان انتظار عمق و غنا یافته است که موجب تلاش و مجاهدتمنتظر میشود این را میتوان از پاداشهایی که برای انتظار ذکر شده دریافت به عنوان نمونه در روایات چنین وارد شده است که منتظران امام مهدی هم چون مجاهدان در رکاب پیامبر گرامی اسلاماند روشن است که انتظاری که تنها در مرحله قلب باشد و جز تأسف و اندوه قلبی اثر دیگری نداشته باشد و باعث دست روی دست گذاشتن و گوشهگیری و عزلت گردد؛ نسبتی با جهاد ندارد و نمیتواند ثوابمجاهدت در رکاب پیامبر را داشته باشد و افزونبر آنچه گذشت این مطلب که انتظار بایستی در چهره تلاش و عمل خود را نشان بدهد از برخی روایات نیز قابل استنباط است؛ بهعنوان نمونه ابو بصیر از امام صادق(ع) روایت کرده که روزی آن حضرت فرمود: «أَ لَا أُخْبِرُكُمْ بِمَا لَا يَقْبَلُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنَ الْعِبَادِ عَمَلًا إِلَّا بِهِ فَقُلْتُ بَلَى فَقَالَ شَهَادَةُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ الْإِقْرَارُ بِمَا أَمَرَ اللَّهُ وَ الْوَلَايَةُ لَنَا وَ الْبَرَاءَةُ مِنْ أَعْدَائِنَا يَعْنِي الْأَئِمَّةَ خَاصَّةً وَ التَّسْلِيمَ لَهُمْ وَ الْوَرَعُ وَ الِاجْتِهَادُ وَ الطُّمَأْنِينَةُ وَ الِانْتِظَارُ لِلْقَائِمِ(ع)ثُمَّ قَالَ إِنَّ لَنَا دَوْلَةً يَجِيءُ اللَّهُ بِهَا إِذَا شَاءَ ثُمَّ قَالَ مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ كَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَكَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا هَنِيئاً لَكُمْ أَيَّتُهَا الْعِصَابَةُ الْمَرْحُومَةُ»[۱۲]؛ «آیا شما را از چیزی آگاه نکنم که خداوند بدون آن هیچ عملی را از بندگان نمیپذیرد؟ عرض کردم: بفرمایید، فرمود: گواهی دادن بر اینکه هیچ معبودی جز خدا نیست و اینکه محمّد صلّی اللَّه علیه و آله بنده [و فرستاده] او است، و اقرار به هر آنچه خداوند امر فرموده و ولایت برای ما و بیزاری از دشمنان ما- یعنی ما امامان بخصوص- و تسلیم شدن به آنان و پرهیزگاری و کوشش و خویشتنداری و چشم به راهقائم(ع) بودن، سپس فرمود: همانا ما را دولتی است که هر گاه خداوند بخواهد آن را بر سر کار میآورد، سپس فرمود: هر کس که بودن در شمار یاران قائم شادمانش سازد باید به انتظار باشد و با حال انتظار به پرهیزگاری و خلق نیکورفتار کند، پس اگر اجلش برسد و امامقائم(ع) پس از درگذشت او قیام کند، بهره او از پاداش کسی است که آن حضرت را دریافته باشد، پس بکوشید و منتظر باشید، گوارا باد شما را ای جماعتی که مشمول رحمت خدا هستید».
↑«شما بهترین امتی هستید که برای مردم پدیدار شدهاید به کارهای پسندیده فرمان میدهید و از کارهای ناشایست باز میدارید» آلعمران، آیه ۱۱۰.
↑«خدا مجاهدان را بر خانهنشینان به پاداشی بزرگ برتری بخشیده است» نساء، آیه ۹۵.
↑«و خدا مثلی میزند: بندهای است زرخرید که هیچ کاری از او برنمیآید آیا او با کسی که به وی از جانب خود روزی دادهایم و او از آن در نهان و آشکار انفاق میکند یکسان است» نحل، آیه ۷۵.
↑«و خدا مثلی دیگر میزند: دو مردند که یکی از آنها لال است و هیچ کاری از او برنمیآید و او سربار صاحبش میباشد هرجا که او را میفرستد خیری به همراه نمیآورد. آیا او با کسی که به عدالت فرمان میدهد و خود بر راه راست است یکسان است؟» نحل، آیه ۷۶.