آیا تجدید بیعت از وظایف مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)

آیا تجدید بیعت از وظایف مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟
آیا تجدید بیعت از وظایف مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / غیبت امام مهدی / وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت
مدخل اصلی	تجدید بیعت با امام مهدی
تعداد پاسخ	۱ پاسخ
	v; t; e;

آیا تجدید بیعت از وظایف مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

آیت الله سید محمد تقی موسوی اصفهانی، در کتاب «تکالیف بندگان نسبت به امام زمان‌» در این‌باره گفته است:

«تجدید بیعت با آن حضرت (ع) بعد از هر نماز از فرایض پنج گانه، یا در هر روز، و یا در هر جمعه، از وظایف اهل ایمان است. و سخن اول در معنی بیعت است، و دیگر در حکم آن، پس در اینجا دو مبحث است:

مبحث اول: معنی بیعت در لغت و شرع: گاهی بیعت و مبایعت به معنی هم عهدی و عقد بستن با یکدیگر به کار می‌رود. چنان که در مجمع البحرین آمده است: مبایعت، معاقده و معاهده است، گویی هر کدام از دو طرف بیعت آنچه نزدش هست به دیگری واگذار کرده و خود را کاملاً در اختیار او قرار داده است^[۱].

و شیخ ابوالحسن شریف، شاگرد مجلسی دوم - صاحب بحار - در کتاب مرآه الانوار و مشکاه الاسرار گفته: و آن (= بیعت) عبارت است از معاقده و معاهده گویی که هر کدام از آن دو، آنچه در توان دارد به دیگری واگذار کند، و خودش را خالص در اختیار دیگری قرار دهد^[۲].

می‌گویم: حاصل از معنی مبایعت آن است که: بیعت کننده ملتزم شده و عهد محکم و پیمان استوار بسته به این که شخصی را که با وی بیعت نموده، با جان و مال خود یاری کند، و از هیچ چیزی از آنچه مربوط به او هست در راه یاری و نصرت او دریغ ننماید و جان و مال خود را در راه آن شخص نثار نماید. و بیعت به این معنی در دعای عهدی که برای هر روز روایت شده، و دعای عهدی که تا چهل بامداد روایت گردیده^[۳] – یاد شده است»^[۴].

مبحث دوم: در حکم بیعت: در اینجا باید گفت: بیعت به معنی اول بر همه افراد از مرد و زن، برده و آزاد واجب است، بلکه ایمان جز به آن تحقق نمی‌یابد، چون اصل ایمان همان إلتزام با دل و زبان به اطاعت فرمان پیغمبر و امام و تسلیم بودن به ایشان و یاری نمودن آنان با جان و مال می‌باشد، خدای - عزوجل - فرموده: ﴿النَّبِيُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ﴾^[۵].

و نیز خدای تعالی فرموده است: ﴿فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤْمِنُونَ حَتَّى يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لَا يَجِدُوا فِي أَنْفُسِهِمْ حَرَجًا مِمَّا قَضَيْتَ وَيُسَلِّمُوا تَسْلِيمًا﴾^[۶] که تسلیم بودن به فرمان پیغمبر و امام در آنچه به جان و عزیزان و مال مربوط است، نشانه تحقق یافتن ایمان می‌باشد»^[۷].

پاسخ‌های دیگر

۱. حجت الاسلام و المسلمین عالی؛

حجت الاسلام و المسلمین مسعود عالی، در کتاب «مسأله مهدویت ۱» در این‌باره گفته است:

«از وظایف ما نسبت به ولی عصر (ع) تجدید عهد روزانه با آن حضرت و وفای به آن عهد است. تجدید عهد و وفای به آن، مصادیقی دارد که به اهم موارد و مصادیق آن اشاره می‌کنیم. برای این‌که این مهم که از وظایف ضروری یک منتظر است را درست انجام دهیم، علاوه بر تجدید عهد روزانه با همان دعای عهد و زیارت چند کار دیگر نیز لازم است:

یاد امام عصر (ع): امام باقر (ع) فرمودند: "خدا رحمت کند کسی را که خودش را وقف ما نماید"^[۸]. کسی که قرار است لحظه‌ای از عهد خود با امامش تخلف و تخطی نکند و با تمام سرمایه‌های زندگی‌اش در خدمت امامش باشد، و دربست خود را وقف او نماید، آیا امکان دارد شب و روزش را با غفلت از او سپری کند؟! حضرت امیر (ع) فرمودند: "اگر کسی چیزی را دوست داشته باشد، همواره نامش بر زبان اوست"^[۹]. کسی که با امام زمان عهد بسته است، باید این‌گونه باشد و حداقل در کل روز غافل نباشد. مرحوم آیت الله میلانی می‌فرمود: این کم‌معرفتی است که یک مؤمن در شبانه‌روز یک ربع بیست دقیقه به یاد امامش نباشد. چه خوب است که روزانه به همین مقدار بنشینیم و با حضرت حرف بزنیم و درد دل داشته باشیم. برایش دعا بخوانیم و صلوات هدیه کنیم. از بدترین بلاهایی که به آن گرفتاریم، غفلت از یاد حضرت ولی عصر (ع) است. باید از گناهانی که ما را به این فراموشی و غفلت انداخته است به خدا پناه ببریم. قرآن می‌فرماید: ﴿وَمَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكًا﴾^[۱۰]. کسی که از یاد خدا غافل باشد، دچار معیشت ضنک می‌شود، یعنی زندگی بر او تنگ است و در فشار و ضیق قرار دارد و خوش و آرام نیست. یکی از مصادیق فراموشی ذکر خدا، غفلت از ولیّ خداست؛ چون ذکر یکی از عناوین پیامبر اکرم (ص) و اهل‌بیت اوست﴿قَدْ أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَيْكُمْ ذِكْرًا * رَسُولًا يَتْلُو عَلَيْكُمْ آيَاتِ اللَّهِ مُبَيِّنَاتٍ...﴾^[۱۱].
ادای حقوق مالی امام (ع): یک مؤمن در عین این‌که باید همه اموالش در مسیری که مورد رضایت خداست خرج شود، بخشی از اموالش را باید به طور وجوبی یا استحبابی برای امام عصر (ع) مصرف نماید. اما آن قسمت واجب، همان پرداخت خمس است. یعنی یک پنجم درآمد سالش را که اضافه بر مخارج و هزینه‌های زندگی است، باید به عنوان خمس بپردازد. نصف آن سهم خدا و رسول و ذوی القربی است که ما امروزه به آن سهم امام می‌گوییم و نصف دیگرش سهم سادات فقیر است. در سوره انفال به آن تصریح شده است: ﴿وَاعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ﴾^[۱۲].
زیارت و توسل: یکی از مصادیق بسیار مهم وفای به عهد با معصومین (ع) زیارت آنها از دور و نزدیک، به خصوص زیارت و توسل به ساحت مقدس امام عصر (ع) می‌باشد.»^[۱۳].

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

پانویس

↑ مجمع البحرین، ج ۲، ص ۳۴۵، ماده {بیع}.
↑ مرآة الانوار، ص ۹۹.
↑ بحارالانوار، ج ۱۰۲، ص ۱۱۱.
↑ موسوی اصفهانی، سید محمد تقی، تکالیف بندگان نسبت به امام زمان‌، ص۲۳۰-۲۳۱.
↑ «پیامبر بر مؤمنان از خودشان سزاوارتر است» سوره احزاب، آیه ۶.
↑ «پس نه، به پروردگارت سوگند که ایمان نمی‌آورند تا در آنچه میانشان ستیز رخ داده است تو را داور کنند سپس از آن داوری که کرده‌ای در خود دلتنگی نیابند و یکسره (بدان) تن در دهند» سوره نساء، آیه ۶۵.
↑ موسوی اصفهانی، سید محمد تقی، تکالیف بندگان نسبت به امام زمان‌، ص۲۳۶.
↑ « رحم الله عبدا حب نفسه علینا »؛ المحاسن، ج۱، ص۱۷۳؛ کمال الدین، ج۲، ص۶۴۴؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۶.
↑ « من أحب شیئا لهج بذکره»؛ عیون الحکم، ص۴۵۳؛ تصنیف غرر الحکم، ص۶۵.
↑ «و هر که از یادکرد من روی برتابد بی‌گمان او را زیستنی تنگ خواهد بود» سوره طه، آیه ۱۲۴.
↑ «خداوند برای شما یادکردی فرستاده است * پیامبری که بر شما آیات روشنگر خداوند را می‌خواند...» سوره طلاق، آیه ۱۰-۱۱.
↑ «بدانید که آنچه غنیمت گرفته‌اید از هرچه باشد یک پنجم آن از آن خداوند و فرستاده او و خویشاوند (وی) و یتیمان و بینوایان و ماندگان در راه (از خاندان او) است» سوره انفال، آیه ۴۱.
↑ عالی، مسعود، مسأله مهدویت ۱، ص۱۱۷، ۱۲۶.

[1] مجمع البحرین، ج ۲، ص ۳۴۵، ماده {بیع}.

[2] مرآة الانوار، ص ۹۹.

[3] بحارالانوار، ج ۱۰۲، ص ۱۱۱.

[4] موسوی اصفهانی، سید محمد تقی، تکالیف بندگان نسبت به امام زمان‌، ص۲۳۰-۲۳۱.

[5] «پیامبر بر مؤمنان از خودشان سزاوارتر است» سوره احزاب، آیه ۶.

[6] «پس نه، به پروردگارت سوگند که ایمان نمی‌آورند تا در آنچه میانشان ستیز رخ داده است تو را داور کنند سپس از آن داوری که کرده‌ای در خود دلتنگی نیابند و یکسره (بدان) تن در دهند» سوره نساء، آیه ۶۵.

[7] موسوی اصفهانی، سید محمد تقی، تکالیف بندگان نسبت به امام زمان‌، ص۲۳۶.

[8] « رحم الله عبدا حب نفسه علینا »؛ المحاسن، ج۱، ص۱۷۳؛ کمال الدین، ج۲، ص۶۴۴؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۶.

[9] « من أحب شیئا لهج بذکره»؛ عیون الحکم، ص۴۵۳؛ تصنیف غرر الحکم، ص۶۵.

[10] «و هر که از یادکرد من روی برتابد بی‌گمان او را زیستنی تنگ خواهد بود» سوره طه، آیه ۱۲۴.

[11] «خداوند برای شما یادکردی فرستاده است * پیامبری که بر شما آیات روشنگر خداوند را می‌خواند...» سوره طلاق، آیه ۱۰-۱۱.

[12] «بدانید که آنچه غنیمت گرفته‌اید از هرچه باشد یک پنجم آن از آن خداوند و فرستاده او و خویشاوند (وی) و یتیمان و بینوایان و ماندگان در راه (از خاندان او) است» سوره انفال، آیه ۴۱.

[13] عالی، مسعود، مسأله مهدویت ۱، ص۱۱۷، ۱۲۶.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]