کارکردهای علم غیب امامان معصوم در شئون ایشان (پایان‌نامه)
| کارکردهای علم غیب امامان معصوم(ع)در شئون ایشان | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| پژوهشگر | سید محمود جزائری (ایران) |
| استاد راهنما | محمد جواد مروجی طبسی (ایران) |
| موضوع | علم، علم غیب، اهل بیت (ع) |
| مذهب | شیعه |
| سال دفاع | ۱۳۹۵ |
| وابسته به | بنیاد فرهنگی امامت |
| تعداد صفحات | ۱۸۷ |
| وبگاه معرف | بنیاد فرهنگی امامت |
کارکردهای علم غیب امامان معصوم(ع) در شئون ایشان پایان‌نامه‌ای است که به موضوع امامت می‌پردازد و به بحث علم امام - به ویژه علم غیب امام - نگاه تخصصی‌تری دارد. این پایان‌نامه توسط آقای سید محمود جزائری نگاشته و در مرکز تخصصی امامت اهل بیت(ع) وابسته به بنیاد فرهنگی امامت دفاع شده است. استاد راهنمای این پایان‌نامه آقای محمد جواد مروجی طبسی و استاد مشاور آن آقای سید محمد شفیعی مازندرانی است.[۱]
چکیده پایان‌نامه
پژوهشگر این پایان‌نامه در ابتدای چکیده خود می‌گوید: «مسئله علم ائمه اثناعشر(ع) به امور غائب، از موضوعات مهمی است که همچنان از سوی مخالفان شیعه مورد انکار قرار می‌‌گیرد؛ و باورمندی شیعیان بدان، از دیرباز منشأ تکفیر و اتهام آنان به غلو و شرک بوده و بهانه‌‌ای جهت کشتار آنها توسط گروه‌‌های افراطی گردیده است .این موضوع با توجه به ناهمسانی ظاهری ادله قرآنی، روائی و عقلی آن، دیدگاههای ناهمگونی را حتی در میان امامیه، از جهات متعدد به خود معطوف داشته است؛ بطوری که گاه در اصل یا ضرورت وجود چنین دانشی برای امامان، گاه در نامگذاری آن، و دیگربار در کیفیت، گستره یا منابعش اختلاف نظرهایی مشاهده می‌‌گردد. اندیشمندان امامیه با آنکه این مسئله را از زوایای گوناگون مورد تحقیق قرار داده‌‌اند، اما هنوز زوایای پنهان یا مبهمی در پرونده این موضوع وجود دارد. یکی از این زوایا که واکاوی آن منجر به روشن‌‌تر شدن اهمیت و لزوم علم غیب و گستره کاربرد آن برای ائمه(ع) می گردد، بررسی میزان تأثیر این علم در شئون مختلف ایشان، اعم از صفات، مناصب، مقامات و وظایفشان میباشد. با فحص فراوان در قرآن و سنت، به روش کتابخانه‌‌ای و به‌صورت توصیفی -تحلیلی و با مبنای تجمیع قرائن مشخص می‌‌گردد که مهمترین شئون آنان ارتباط تنگاتنگ با علم غیب دارد»[۱].
فهرست پایان‌نامه
- مقدمه؛
===فصل اول: مفاهیم و کلیات=== گفتار اول: مفاهیم
- مفهوم‌شناسی امام:
- امام در لغت؛
- امام در علم کلام؛
- امام در قرآن و سنت:
- لوح محفوظ؛
- کتب آسمانی؛
- انسان‌های پیشتاز در تقوا؛
- امام به معنای نبی؛
- صاحب امامت ابراهیمی؛
- صاحب امامت کلیه مطلقه الهیه؛
- مفهوم‌شناسی علم غیب امام:
- مفهوم علم:
- علم در لغت؛
- علم در اصطلاح عالمان امامیه؛
- علم امام در آیینه قر و سنت؛
- مفهوم غیب:
- غیب در لغت؛
- غیب در اصطلاح اندیشمندان امامیه؛
- غیب در قرآن و روایات؛
- مفهوم علم الغیب؛
- نتیجه؛
- مفهوم شئون امام:
- صفات امام؛
- مناصب امام؛
- وظایف امام؛
- مقامات امام.
گفتار دوم: کلیات
گفتار سوم: گستره علم غیب ائمه
- گروه اول: نظریه علم محدود امام:
- الف) شیخ صدوق و ابن ولید؛
- ب) مدرسه کلامی بغداد؛
- ج) صاحب جواهر الکلام؛
- نقد نسبتِ علم محدود به متکلمان مدرسه بغداد؛
- گروه دوم: نظریه علم نامحدود امام:
- الف) صفار قمی و شیخ کلینی؛
- ب) محمد حسین مظفر؛
- ج) سید محمد حسین طباطبایی؛
- د) عبدالله جوادی آملی؛
- ه) حسن حسن‌زاده آملی؛
- گروه سوم: نظریه توقف:
- الف) شیخ انصاری؛
- ب) مرحوم تبریزی.
ﻓﺼﻞ دوم: کارکردهای علم غیب در اهم صفات ائمه(ع)
گفتار اول: کارکردهای علم غیب در عصمت ائمه(ع)
- الف) تعریف عصمت:
- عصمت در لغت؛
- عصمت در اصطلاح علم کلام؛
- ب) عصمت امامان(ع):
- دلیل عقلی بر عصمت ائمه(ع)؛
- ادله روایی بر عصمت ائمه(ع):
- حدیث ثقلین؛
- حدیث عصمت و طهارت؛
- حدیث وجوب عصمت امام؛
- ج) کارکرد علم غیب در عصمت.
گفتار دوم: کارکردهای علم غیب در سایر علوم ائمه(ع)
- علوم غیر غیبی امامان(ع)؛
- کارکرد علم غیب در سایر علوم امامان(ع).
گفتار سوم: کارکردهای علم غیب در افضلیت ائمه
- مفهوم افضلیت؛
- رابطه افضلیت و علم غیب؛
- نتیجه.
ﻓﺼﻞ سوم: کارکردهای علم غیب در مناصب ائمه
گفتار اول: کارکردهای علم غیب در منصب امامت
- کارکرد علم غیب در منصوبیت از جانب خدا؛
- کارکرد علم غیب در خلافت مطلق الهی؛
- کارکرد علم غیب در هدایت به امر؛
- کارکرد علم غیب در افتراض طاعت.
گفتار دوم: کارکردهای علم غیب در منصب قضاوت
- قضاوت در حوزه انسان‌ها:
- دیدگاه اول؛
- دیدگاه دوم؛
- دیدگاه سوم؛
- تبیین این سه دیدگاه:
- قضاوت در حوزه سایر مخلوقات.
گفتار سوم: کارکردهای علم غیب در منصب مرجعیت علمی و دینی
- ادله مرجعیت علمی و دینی اهل بیت(ع):
- آیات قرآنی دال بر منصب مرجعیت اهل بیت(ع):
- الف) آیه اولی الامر؛
- ب) آیه اهل ذکر؛
- احادیث دال بر منصب مرجعیت اهل بیت(ع):
- الف) حدیث ثقلین؛
- ب) حدیث «انا مدینة العلم و علی بابها»؛
- ج) مرجعیت برای ملائکه؛
- علم غیب و مرجعیب علمی اهل بیت(ع):
- کارکرد علم غیب با توجه به ادله مرجعیت علمی ائمه(ع):
- الف) علم غیب و اولی الامر؛
- ب) علم غیب و اهل الذکر؛
- ج) علم غیب و حدیث ثقلین؛
- د) علم غیب و باب علم نبی بودن امامان(ع)؛
- کارکرد علم غیب با توجه به گستره مرجعیت علمی ائمه(ع):
- نتیجه فصل.
ﻓﺼﻞ چهارم: کارکردهای علم غیب در وظایف ائمه(ع)
گفتار اول: کارکردهای علم غیب در تربیت و هدایت خلق
- علم غیب و هدایت تشریعی جهت اثبات حقانیت امامت خویش؛
- علم غیب و هدایت تشریعی جهت تشخیص حق و باطل در زمان فتنه؛
- علم غیب امام و افزایش معرفت مؤمن به امام؛
- علم غیب امام و هدایت‌های فقهی؛
- علم غیب امام و هدایت‌های اخلاقی؛
- علم غیب امام و هدایت‌ها و مشاوره‌های امور عادی زندگی؛
- علم غیب و تعیین وظایف امت.
گفتار دوم: کارکردهای علم غیب در بیان و حفظ دین
- تبیین کتاب خدا و سنت نبی اکرم(ص)؛
- بیان احکام شرعی؛
- رفع اختلافات مردم در فهم دین؛
- حفظ دین از تحریف؛
- پاسخ‌گویی به شبهات مخالفین اسلام؛
- پاسخ‌گویی به پرسش‌های دینی و اعتقادی؛
- مقابله با ادیان تحریف شده، فرقه‌ها و جریان‌های انحرافی.
گفتار سوم: کارکردهای علم غیب در اجرای عدالت گفتار چهارم: کارکردهای علم غیب در اعجاز و ولایت تکوینی
- نتیجه فصل.
ﻓﺼﻞ چهارم: کارکردهای علم غیب در مقامات ائمه(ع)
گفتار اول: کارکردهای علم غیب ائمه در مقام وساطت در فیض
- فیض در لغت؛
- فیض در اصطلاح؛
- معنا و اقسام وساطت در فیض؛
- واسطه فیض بودن ائمه(ع)؛
- علم غیب و مقام وساطت در فیض.
گفتار دوم: کارکردهای علم غیب در مقام باب الله
- معنای باب الله بودن و اثبات آن برای اهل بیت(ع):
- باب وصول فیض و رحمت خدا به عباد؛
- باب منع ورود نااهل‌ها به بارگاه خدا؛
- باب تقرب و ارتباط بندگان با خدا؛
- ارتباط علم غیب با مقام باب اللهی اهل بیت(ع).
گفتار سوم: کارکردهای علم غیب در مقام عین الله
- معنای عین الله؛
- آیات و روایات دال بر عین الله بودن اهل بیت(ع)؛
- ارتباط علم غیب با مقام عین الله.
گفتار چهارم: کارکردهای علم غیب ائمه در مقام هم‌طرازی با قرآن
- مقصود از هم‌طرازی اهل بیت(ع) با قرآن؛
- تأثیر علم غیب در هم‌طرازی قرآن و اهل بیت(ع)؛
- خاتمه؛
- پیشنهادات.
- ﻓﻬﺮﺳﺖ منابع.
دربارهٔ پدیدآورندگان
| سید محمود جزائری (پژوهشگر) |
|---|
 |
| سید محمد شفیعی مازندرانی (استاد مشاور) |
|---|
 |
| محمد جواد مروجی طبسی (استاد راهنما) |
|---|
 |
استخراج مقاله از پایان‌نامه
در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.
چاپ پایان‌نامه به صورت کتاب
پانویس
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ کتابخانه تخصصی امامت
- ↑ مکاتبه اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت با پدیدآورنده
- ↑ پایگاه اندیشوران حوزه
- ↑ پایگاه اندیشوران حوزه
- ↑ وبگاه پاتوق کتاب فردا