کارکرد دین در زندگی بشر (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
خط ۲۲۴: خط ۲۲۴:
*دین و [[آزادی در اقامت]]  
*دین و [[آزادی در اقامت]]  
*دین و [[آزادی مسکن]]
*دین و [[آزادی مسکن]]
*دین و آزادی[[حق]] [[مالکیت]]
*دین و [[آزادی حق مالکیت]]
*دین و [[آزادی شغل]]
*دین و [[آزادی شغل]]
*دین و [[آزادی‌های مدنی]]
*دین و [[آزادی‌های مدنی]]
* [[آزادی بیان]]  
* [[آزادی بیان]]  
*دین و [[آزادی سیاسی]]
*دین و [[آزادی سیاسی]]
** [[انتخاب]] نوع [[حکومت]] و [[تعیین حاکم]]
** [[انتخاب نوع حکومت]] و [[تعیین حاکم]]
* [[نقش مردم در حکومت]]
* [[نقش مردم در حکومت]]
#اهتمام به [[آرای عمومی]] در [[تعیین]] [[زمامدار]]
#اهتمام به [[آرای عمومی]] در [[تعیین]] [[زمامدار]]

نسخهٔ ‏۱۱ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۵۳

کارکرد دین در زندگی بشر
زبانفارسی
نویسندهمحمد سبحانی‌نیا
موضوعدین، زندگی، دین در زندگی بشر
مذهبشیعه
ناشر[[:رده:انتشارات انتشارات موسسه بوستان کتاب|انتشارات انتشارات موسسه بوستان کتاب]][[رده:انتشارات انتشارات موسسه بوستان کتاب]]
محل نشرقم، ایران
سال نشر1394 ش
تعداد صفحه۲۷۳
شابک‭۹۷۸-۹۶۴-۰۹۰-۰۹۴-۹
شماره ملی۴۵۲۷۳۳۵

کارکرد دین در زندگی بشر، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی دین در زندگی بشر می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر محمد سبحانی‌نیا است و انتشارات موسسه بوستان کتاب انتشار آن را به عهده داشته است[۱].

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «بررسی کارکردهای مختلف دین در زندگی انسان و بیان دیدگاه‎‌های متفاوت در این‏ باره است. در این پژوهش اندیشه‌‏های متفکران شرق و غرب در مورد میزان کار این دین در امور دنیا بررسی شده و نقش دین در آبادانی دنیا از منظر آنان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نگارنده به دو دیدگاه نقش حداقلی و حداکثری دین در امور دنیوی زندگی بشر اشاره کرده و ادله حداکثری بودن کارکرد دین در امور دنیوی زندگی انسان‌ها را ارائه می‏‌نماید و به شبهات نظریه ‏پردازانی که کارکرد دین را حداقلی و تنها در حد رابطه انسان با خدا ارزیابی کرده و قایل به سکولاریسم (جدایی دین از سیاست و دنیا) شده‌‏اند را نقل و رد می‌‏نماید. وی کارکردهای دین در حوزه‌‏های فردی و اجتماعی، سیاسی، حقوقی و اقتصادی را بررسی نموده و تشکیل حکومت اسلامی در ایران با محوریت ولایت فقیه را نمونه‏‌ای بارز از تئوری اجرا شده کارکردگرایی حداکثری دین معرفی می‏‌کند»[۱].

فهرست کتاب

بخش یکم

فصل یک: مقدمه

  • تبیین موضوع
  • اهمیت و جایگاه موضوع
  • هدف از تحقیق
  • پیشینه تحقیق
  • روش تحقیق

فصل دوم: مبادی تصوری مسئله کارکرد دین در زندگی بشر

بخش دو: دیدگاه‌های اساسی در مورد کارکرد دین در زندگی انسان

فصل یکم: کارکرد منفی دین

فصل دوم: نظریه حداقلی دین

  1. بی جهت بودن دین
  2. شریعت صامت

فصل سوم: نظریه حداکثری دین

  1. قاعده لطف و حکمت الهی
  2. استدلال به حدیث
  3. جامعیت اسلام
    1. نظریه افراطی
    2. نظریه تفریطی
    3. راه میانه
    4. اثبات جامعیت اسلام
  4. خاتمیت اسلام
  5. تبیین اهداف دین
  6. ماهیت احکام اسلام

پاسخ به شبهات

  • پیامدهای منفی نظریه حداکثری دین
  1. تبدیل شدن توحید به شرک
    1. تجارب تلخ
    2. حاکم شدن روش اکراه
    3. ناامیدی مردم
    4. پرهیز از افراط و تفریط
    5. منع از تدبیر و فعالیت
    6. ابزار انگاری در دین
    7. نقض آفرینش
  2. ایدئولوژی کردن دین
  3. عرفی شدن دین
  • نظریه مختار

بخش سه: کارکرد دین در حوزه‌های مختلف

فصل اول: کارکرد دین در حوزه فردی

کارکرد یکم: نقش معرفت‌بخشی دین
  1. فقدان انسجام درونی
  2. فقدان داور کارآمد و مورد اتفاق
  3. نادیده گرفتن آینده انسان
  4. ناتوانی از تبیین مهم‌ترین پدیده‌های انسانی
  1. معرفی پیامبران
  2. شناسایی وحی
  3. تبیین خصوصیات پیامبران
  4. معرفی انگیزه بعثت پیامبران
  5. بیان معجزات پیامبران
  6. تبیین عصمت پیامبران
  7. تبیین موافقان و مخالفان پیامبران
  8. معرفی پیامبر اسلام(ص)
  1. رخ‌دادهای پیش از رستاخیز
  2. نفخ صور
  3. ظهور زندگانی اخروی
  4. حساب اعمال
  5. تشکیل محکمه عدل الهی
  6. جزا
  7. بهشت
  8. دوزخ
کارکرد دوم: نقش انگیزشی دین
  1. معرفت اخلاقی
  2. تربیت اخلاقی
    1. موعظه
    2. ارائه الگوهای اخلاقی
  • کارکرد دین در حوزه اخلاق به بیان دیگر
  1. پرورش فضایل و احیای کرامت انسانی
  2. تعدیل غرائز
  3. ضامن اجرای ارزش‌های اخلاقی
    1. معرفی مقام قدسی انسان
    2. وعده پاداش بهشت
    3. تهدید به کیفر جهنم
کارکرد سوم: کارکرد دین در حوزه تربیت
  1. فطرت‌مداری
  2. متربی محوری
  3. تعاملی بودن
  1. هشدار دهی
  2. تزکیه
  3. تعلیم کتاب و حکمت
  1. روش الگویی
  2. تذکر
  3. موعظه
  4. عبادت
  5. محبت به اولیای الهی
  6. تشویق و تنبیه
کارکرد چهارم: کارکرد دین در بهداشت روان
  1. تخلیه هیجانی
  2. بالا بردن سطح مقاومت
  3. دعادرمانی
  4. نقش دعا در کاهش اضطراب و افسردگی
  5. آرام بخشی خانواده
  6. روزه‌داری

فصل دوم: کارکرد دین در حوزه اجتماعی

کارکرد یکم: کارکرد دین در حوزه سیاست
  1. اجرای عدالت
  2. اصلاح جامعه و مبارزه با مفاسد اجتماعی
  3. آزادی انسان
  • کارکرد دین در حوزه سیاست
  1. مشارکت سیاسی
  2. تأمین رشد و تعالی جامعه
  3. قانون‌مداری
  4. مردم‌سالاری دینی
  5. عدالت محوری و آزادی‌خواهی
  6. کنترل قدرت
    1. روش مهار عقلانی و بینشی
    2. مهار اخلاقی
    3. ساز و کارهای مهار بیرونی و قدرت
کارکرد دوم: کارکرد دین در تمدن بشری
کارکرد سوم: کارکرد دین در امنیت
  1. عدم تأمین حقوق مردم
  2. محدود کردن آزادی‌های اجتماعی
کارکرد چهارم: کارکرد دین در روابط اجتماعی
کارکرد پنجم: کارکرد دین در حوزه حقوق
کارکرد ششم: کارکرد دین در تأمین آزادی
  1. اهتمام به آرای عمومی در تعیین زمامدار
  2. اهتمام به آرای عمومی در تصمیم‌گیری‌های سیاسی و حکومتی
  3. اهتمام به آرای عمومی در نظارت بر کارگزاران حکومت
  4. امر به معروف و نهی از منکر
  5. نصیحت
  6. مسئولیت همگانی
  1. عدم الزام مخالفان به بیعت
  2. آزادی عمل دادن به طلحه و زبیر
  3. خویشتن‌داری در برابر طلحه و زبیر
  4. رفتار امام با خوارج
کارکرد هفتم: کارکرد دین در عدالت اقتصادی
  1. توازن اقتصادی و توزیع قبل از تولید
  2. توازن اقتصادی و توزیع بعد از تولید
  3. توازن اقتصادی و توزیع مجدد
کارکرد هشتم: کارکرد دین در توسعه
کارکرد نهم: کارکرد دین در عدالت اجتماعی
کارکرد دهم: کارکرد دین در پیش‌گیری و کاهش بزه‌کاری
  1. ترغیب به ازدواج و نهی از ارتباط نامشروع
  2. دقت در انتخاب همسر
  3. دقت در انتخاب زمان، مکان و کیفیت آداب ارتباط جنسی والدین
کارکرد یازدهم: کارکرد دین در هم بستگی ملی
کارکرد دوازدهم: کارکرد دین در مدیریت
  1. باورهای دینی
  2. رفتار عادلانه
  3. توجه به نیازهای معیشتی
  4. تشویق
  1. نظارت الهی
  2. خودکنترلی
  3. نظارت همگانی
  4. نظارت سازمانی

بخش چهارم: سازوکارهای دین برای اداره حیات بشر

  1. پایان بخشیدن به تنگناها
  2. کشف حکم شرعی به وسیله عقل نظری
  3. کشف حکم شرع از طریق تنقیح مناط
  4. کشف حکم شرعی از طریق اولویت

دربارهٔ پدیدآورنده

محمد سبحانی‌نیا
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد سبحانی‌نیا، در کنار دروس متداول حوزوی، رشته فقه و اصول را در مقطع دکتری به اتمام رساند. عضو هیئت علمی دانشگاه کاشان از جمله فعالیت‌های وی است.[۲] او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «بررسی مسائل جوانان»، «جوان و اعتماد به نفس»، «راه و رسم زندگی»، «کارکرد دین در زندگی بشر»، «نقد نظریه همسان‌انگاری وحی و تجربه دینی»، «مهدویت و آرامش روان»[۳]، «سیری در روایت رایت» و «گستره عصمت از منظر علامه طباطبایی» برخی از این آثار است.[۴]

پانویس