شرایط انتظار: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مهدویت/بالا}}
{{مهدویت}}
{{مهدویت}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
*بر اساس تعالیم روایی، [[منتظر]] واقعی شرایط خاصی دارد و هر کسی را به صرف ادعا نمی‌توان [[منتظر]] واقعی فرض کرد. زیرا وقتی [[انسان]] حقیقتا [[منتظر]] کسی باشد بی‌شک در سه حوزه بینش، گرایش و کنش، نشان از [[منتظر]] بودن دارد. طبق این رویکرد شروط [[انتظار]] واقعی در سه حوزه زیر قابل تعریف است که عبارت‌اند از:
*‌انتظار [[امام مهدی]] {{ع}} به معنای آماده باش بودن برای تحقق [[حکومت عدل جهانی]] توسط آن [[حضرت]] است<ref>ر. ک. [[نصرت‌الله آیتی|آیتی، نصرت‌الله]]، مکاتبه اختصاصی [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref>. بر اساس [[تعالیم]] [[روایی]]، [[انتظار واقعی]] و به تبع آن [[منتظر واقعی]] شرایط خاصی دارد و هر کسی را به صرف ادعا نمی‌توان [[منتظر واقعی]] فرض کرد<ref>ر. ک. [[محمد جواد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی، محمد جواد]]، [[گفتارهای مهدوی (کتاب)|گفتارهای مهدوی]]، ص ۱۲۲-۱۲۴.</ref>.
*'''شرائط بینشی'''؛ اولین شرط [[انتظار]] واقعی، "ایجاد [[معرفت]] نسبت به [[امام عصر]] {{ع}}" است و بدیهی است که هر مقدار، [[معرفت]] [[انسان]] نسبت به [[امام زمان]] {{ع}} بیشتر باشد، [[انسان]] ارزش او را بیشتر درک خواهد کرد و به عظمت او بیشتر پی خواهد برد و بیشتر تشنه وجود آن حضرت خواهد شد. در حالی که افراد [[جاهل]] و ناآگاه به ارزش آن حضرت هرگز احساس تشنگی و عطش نخواهند داشت و بدین جهت از زمره منتظران واقعی او بیرون هستند.
== شرایط بینشی و شناختی ==
*بر این اساس، کسانی که [[امام زمان]] {{ع}} را نمی‌شناسند اگر چه به [[ظاهر]] [[مسلمان]] باشند، چنانچه در این حال بمیرند در حال جاهلیت از [[دنیا]] رفته‌اند. هم‌چنان‌که [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرموده‌اند: {{متن حدیث|"مَنْ‌ مَاتَ‌ وَ لَمْ‌ یعْرِفْ‌ إِمَامَ‌ زَمَانِهِ‌ مَاتَ‌ مِیتَةً جَاهِلِیةً"}}<ref>«هر کس بمیرد و [[امام]] زمانش را نشناسد به مردن جاهلیت از [[دنیا]] رفته است.» بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۳۲، ص۳۳۱.</ref>
* شروط [[انتظار واقعی]] در سه حوزۀ زیر قابل تعریف است که عبارتند از:
*'''شرائط گرایشی'''؛ دومین شرط [[انتظار]] واقعی، به حوزه گرایش انسانی و امیال عاطفی باز می‌گردد، که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
* شرایط بینشی: اولین شرط [[انتظار واقعی]]، "ایجاد [[معرفت]] نسبت به [[امام عصر]] {{ع}}" است و بدیهی است هر مقدار، [[معرفت]] [[انسان]] نسبت به [[امام زمان]] {{ع}} بیشتر باشد، [[انسان]] [[ارزش]] او را بیشتر [[درک]] خواهد کرد<ref>ر. ک. [[محمد جواد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی، محمد جواد]]، [[گفتارهای مهدوی (کتاب)|گفتارهای مهدوی]]، ص ۱۲۲-۱۲۴.</ref>. حصول این [[معرفت]] وابسته به "[[آگاهی]]" است و این [[آگاهی]] بر چند گونه است:
*یک. "'''محبت به [[امام زمان]] {{ع}}'''"؛ چرا که بدیهی است تا زمانی که [[محبت]] به [[امام زمان]] {{ع}} در وجود [[انسان]] شکل نگرفته و شعله ور نشده باشد، او نمی‌تواند به [[وظایف]] [[منتظر]] واقعی [[عمل]] نماید. بله [[محبت]] به [[امام زمان]] {{ع}} وظیفه‌ای است که [[پیامبر اکرم]] {{صل}} به [[دستور]] [[خدا]] از ما خواسته است. آن‌جا که در [[قرآن کریم]] می‌فرماید: {{متن قرآن|قُل لا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلا الْمَوَدةَ فِی الْقُرْبَی}}<ref>«بگو ای [[پیامبر]] که من از شما بر این رسالتم، هیچ مزدی جز [[مودت]] با نزدیکانم نمی‌طلبم.» سوره‌ شوری، آیه ‌۲۳.</ref>
# [[بینش]] [[توحیدی]]: یعنی اینکه تمام هستی از [[خدا]] و همه چیز در کف [[قدرت]] او است.
*دو. '''ایجاد سنخیت با [[امام زمان]] {{ع}}'''؛ منتظران واقعی کسانی هستند که وضعیت روحی و عاطفی خود را به گونه‌ای سامان می‌دهند که با حضرت [[بقیة الله]] الاعظم {{ع}} بیشترین سنخیت را داشته باشند. زیرا بدیهی است [[انتظار]]، ملازم با سنخیت داشتن با [[منتظر]] است. البته پر واضح است که ایجاد سنخیت با [[امام زمان]] {{ع}} از طریق تقویت [[ایمان]]، تثبیت [[تقوا]]، تحکیم فضایل اخلاقی و توسعه درجات معنوی حاصل می‌شود. زیرا فقط در صورتی که امیال [[انسان]]، مطابق میل [[امام زمان]] {{ع}} باشد، [[آتش]] [[محبت]] آن [[امام]] فرزانه در [[دل]] [[منتظر]] زبانه خواهد کشید و دوری‌اش را بر او سخت و ناگوار خواهد ساخت.
# [[آگاهی]] به وعدۀ [[الهی]] در شرایط سخت [[سیاسی]] و مرحلۀ [[ضعف]] و ناکامی و در شرایط سقوط.
*بنابراین بدیهی است، به همان [[میزان]] که سنخیت [[منتظِر]] با [[منتظَر]] بیشتر باشد، [[محبت]] [[منتظَر]] در [[دل]] [[منتظِر]] بیشتر خواهد شد و به همین [[میزان]] [[محبت]] [[منتظَر]] نیز به [[منتظِر]] افزون‌تر خواهد گشت.
# [[آگاهی]] به نقش [[انسان]] [[مسلمان]] در روی [[زمین]]، که عبارت است از [[سرپرستی]]، [[گواهی]] دادن و [[رهبری]] [[بشریت]] [به سوی خیر و فلاح‌].
*سه. '''[[دعا]] برای سلامتی و [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}}'''؛ [[منتظر]] واقعی کسی است که هر لحظه، برای سلامتی محبوبش [[دعا]] می‌کند و از [[خداوند]] درخواست می‌کند که هر چه زودتر او را برساند.
# [[آگاهی]] به نقش [[دین اسلام]] در [[زندگی]] بشری برای از میان برداشتن [[فتنه]] و [[امیال نفسانی]] از مسیر [[دعوت]] [[حق]].
*بنابراین دعای فراوان برای [[فرج]] [[حضرت مهدی]] {{ع}}، از نشانه‌های روشن [[انتظار]] واقعی است و البته چنین وظیفه‌ای مورد توصیه آن حضرت نیز می‌باشد چه این‌که آن وجود نازنین خود در کلامی گهر [[بار]] فرموده‌اند: {{متن حدیث|"أَکثِرُوا الدُعَاءَ بِتَعْجِیلِ الْفَرَجِ فَإِنَ ذَلِک فَرَجُکم‌"}}<ref>«در [[تعجیل فرج]] زیاد [[دعا]] کنید که [[تعجیل فرج]]، گشایش [[کار]] خود شما است.» بحارالأنوار، علامه مجلسی، ج۵۳، ص۱۸۰، باب۳۱.</ref>
# [[آگاهی]] به سنت‌های [رایج‌] [[الهی]] در [[تاریخ]] و اجتماع و [[ضرورت]] [[آمادگی]]، [[زمینه‌سازی]]، حرکت و فعالیت در ضمن این [[سنن]] و محال بودن گذر از آنها<ref>ر. ک. [[محمد مهدی آصفی|آصفی، محمد مهدی]]، [[انتظار پویا (کتاب)|انتظار پویا]]، ص ۵۷-۶۰.</ref>.
*آری، [[منتظر]] واقعی کسی است که در [[انتظار]] رسیدن زمان [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} باشد که "خیر اهل الارض"<ref>کافی، شیخ کلینی، ج۱، ص۴۶۷؛ من لایحضره الفقیه، شیخ صدوق، ج۴، ص۱۷۷.</ref> است و برای آن حضرت {{ع}} [[دعا]] می‌کند؛ چه این‌که [[امام باقر]] {{ع}} در درباره [[اعمال]] شب [[نیمه شعبان]] فرمودند: {{متن حدیث|"فَاجْتَهِدُوا فِی الدعَاءِ وَ الثنَاءِ عَلَی اللهِ (عز و جل)"}}<ref>«پس در این شب در [[دعا]] و ثنای الهی بکوشید.» امالی، شیخ طوسی، ص۲۹۷.</ref>
*'''شرائط کنشی'''؛ سومین شرط [[انتظار]] واقعی، به حوزه کنش انسانی و رفتارهای فردی و افعال جمعی باز می‌گردد، که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
*یک. '''ارتباط با [[امام زمان]] {{ع}}'''؛ [[منتظر]] واقعی، در [[زمان غیبت]] کبری که موفق به [[زیارت]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} نمی‌شود، باید ارتباط خویش را با آن حضرت حفظ کند؛ او می‌تواند از طریق خواندن ادعیه و [[زیارات]] وارده همچون "دعای ندبه"، "دعای عهد" و "زیارت آل یاسین" و [[حضور]] در اماکن مشرفه، ارتباط خویش را با حضرت [[بقیة الله]] الاعظم {{ع}} حفظ کرده و تحکیم نماید.
*دو. '''زمینه سازی برای [[ظهور امام زمان]] {{ع}}'''؛ [[منتظر]] واقعی کسی است که نه تنها در [[انتظار]] رسیدن زمان [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} بوده و برای ایشان [[دعا]] می‌کند، بلکه همواره در فکر [[زمینه‌سازی برای ظهور]] آن حضرت است. از جمله کارهایی که می‌توان برای [[زمینه‌سازی]] [[ظهور]] انجام داد عبارت‌اند از:
*'''یک'''. انجام [[واجبات]] و ترک [[محرمات]]؛ بدیهی است که [[منتظر]] واقعی باید به [[اصول]] تعریف شده در [[دین]] [[معتقد]] باشد و خود را [[مقید]] به انجام [[اوامر]] الهی بداند و از [[نواهی]] الهی دوری جوید و این عملکرد، همان [[تقوی]] و ورع است. زیرا شخصی که [[منتظر]] اصلاح‌گری بزرگ است، باید زندگی خود را بر اساس [[عقاید]] و فرامین مصلح برنامه‌ریزی کند.
*بر این اساس، مسلماً [[منتظر]] واقعی باید جزو شریفترین افراد [[امت]] در انجام [[اعمال]] [[صالح]] و [[بهترین]] اشخاص [[جامعه]] در [[رفتار]] نیکو باشد. در این زمینه [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرمایند: {{متن حدیث|"مَنْ سَرهُ أَنْ یکونَ مِنْ أَصْحابِ الْقائِمِ فَلْینْتَظِرْ وَلْیعْمَلُ بِالْوَرَعِ وَمَحاسِنِ الْأَخْلاقِ وَهُوَ مَنْتَظِرٌ فَاِنْ ماتَ وَقامَ الْقائِمُ بَعْدَهُ کانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَکهُ"}}<ref>«کسی که [[دوست]] می‌دارد از [[اصحاب]] [[امام]] [[قائم]] بشمار آید، پس در [[انتظار]] به [[سر]] ببرد و ورع و [[پارسایی]] را پیشه خود سازد و به محاسن [[اخلاق]] بپردازد، این چنین کسی را [[منتظر]] گویند و اگر بمیرد در حالیکه [[امام]] خود را [[زیارت]] نکرده باشد، [[پاداش]] وی به سان کسانی است که در رکاب [[امام]] [[حضور]] دارند.» مستدرک سفینة البحار، نمازی شاهرودی، ج ۶، ص۱۸۴.</ref>
*پس بنا به تعبیر [[امام صادق]] {{ع}} [[منتظر]] واقعی کسی است که از [[گناهان]] دوری کرده و [[تقوا]] و [[اخلاق]] نیکو را در خود نهادینه می‌کند؛ آری [[منتظر]] واقعی می‌داند که بدون خودسازی و [[تقوا]]، در زمره [[منتظران حقیقی]] وارد نمی‌شود.
*'''دو'''. [[عمل]] به [[دستورات]] [[قرآن و عترت]]؛ [[منتظر]] واقعی کسی است که به [[دستورات]] [[قرآن]] به خوبی [[عمل]] می‌کند؛ البته اگر او بخواهد به [[قرآن]] [[عمل]] کند، باید با چهارده [[نور]] [[معصوم]] {{عم}} مخصوصاً با وجود مبارک [[ولی عصر]] {{ع}} ارتباط برقرا کند و بی‌شک ارتباط با این ذوات مقدسه فقط از طریق [[قرآن کریم]] میسر است. زیرا این دو وجود نورانی هرگز از یکدیگر جدا نخواهند شد؛ چنانچه [[پیامبر اکرم]] {{صل}} در [[حدیث]] [[متواتر]] بین [[عامه]] و [[خاصه]] فرموده‌اند: {{متن حدیث|"إِنی تَارِک فِیکمُ الثقَلَینِ کتَابَ اللهِ عَز وَ جَل وَ عِتْرَتِی کتَابُ اللهِ حَبْلٌ مَمْدُودٌ بَینَ السمَاءِ وَ الْأَرْضِ وَ عِتْرَتِی أَهْلُ بَیتِی وَ إِن اللطِیفَ الْخَبِیرَ أَخْبَرَنِی‌ أَنهُمَا لَنْ‌ یفْتَرِقَا حَتی یرِدَا عَلَی الْحَوْضَ فَانْظُرُوا بِمَا ذَا تَخْلُفُونی فِیهِمَا"}}<ref>«من در میان شما دو چیز گرانبها گذاشتم کتاب [[خدا]] که ریسمانی است که از آسمان به [[زمین]] کشیده شده است و عترتم اهل بیتم که [[خداوند]] لطیف خبیر به من [[خبر]] داده که این دو از هم جدا نمی‌شوند، تا در [[حوض کوثر]] بر من وارد شوند، پس بنگرید که چگونه [[جانشین]] من در باره آن دو خواهید بود.» کمال الدین و تمام النعمة، شیخ صدوق، ج‌۱، ص۲۳۵.</ref>»<ref>[[محمد جواد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی، محمد جواد]]، [[گفتارهای مهدوی (کتاب)|گفتارهای مهدوی]]، ص ۱۲۲-۱۲۴.</ref>.


== جستارهای وابسته ==
== شرایط گرایشی و عاطفی ==
{{جستارهای انتظار فرج}}
* شرایط گرایشی: دومین شرط [[انتظار واقعی]]، به حوزۀ [[گرایش انسانی]] و امیال [[عاطفی]] باز می‌گردد، که برخی از آنها عبارتند از:
==پرسش مستقیم==
# [[محبت به امام زمان]] {{ع}}: زیرا بدیهی است تا زمانی که [[محبت به امام زمان]] {{ع}} در وجود [[انسان]] شکل نگرفته و شعله ور نشده باشد، او نمی‌تواند به [[وظایف]] [[منتظر واقعی]] عمل نماید: {{متن قرآن|قُل لّا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}<ref>«بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را» سوره شوری، آیه ۲۳.</ref>.<ref>ر. ک. [[محمد جواد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی، محمد جواد]]، [[گفتارهای مهدوی (کتاب)|گفتارهای مهدوی]]، ص ۱۲۲-۱۲۴.</ref>
* [[ شرایط انتظار واقعی چیست؟ (پرسش)]]
# ایجاد سنخیت با [[امام زمان]] {{ع}}: [[منتظران واقعی]] کسانی هستند که وضعیت روحی و [[عاطفی]] خود را به گونه‌ای سامان می‌دهند که با [[حضرت]] [[بقیة الله الاعظم]] {{ع}} بیشترین سنخیت را داشته باشند. بدیهی است [[انتظار]]، ملازم با سنخیت داشتن با [[منتظر]] است و ایجاد سنخیت با [[امام زمان]] {{ع}} از طریق تقویت [[ایمان]]، تثبیت [[تقوا]]، تحکیم [[فضایل]] [[اخلاقی]] و توسعۀ درجات [[معنوی]] حاصل می‌شود<ref>ر. ک. [[محمد جواد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی، محمد جواد]]، [[گفتارهای مهدوی (کتاب)|گفتارهای مهدوی]]، ص ۱۲۲-۱۲۴.</ref>.
# [[دعا برای سلامتی]] و [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}}: [[منتظر واقعی]] کسی است که هر لحظه، برای [[سلامتی]] محبوبش [[دعا]] می‌کند و از [[خداوند]] درخواست می‌کند هر چه زودتر او را برساند. چه اینکه آن وجود نازنین خود در [[کلامی]] گهربار فرموده‌اند: {{متن حدیث|أَکثِرُوا الدُعَاءَ بِتَعْجِیلِ الْفَرَجِ فَإِنَ ذَلِک فَرَجُکم‌}}<ref>«در تعجیل فرج زیاد دعا کنید که تعجیل فرج، گشایش کار خود شما است». بحارالأنوار، مجلسی، محمد باقر، ج۵۳، ص۱۸۰، باب۳۱.</ref> آری، [[منتظر واقعی]] کسی است که در [[انتظار]] رسیدن [[زمان ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} باشد<ref>ر. ک. [[محمد جواد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی، محمد جواد]]، [[گفتارهای مهدوی (کتاب)|گفتارهای مهدوی]]، ص ۱۲۲-۱۲۴.</ref>.
 
== شرایط کنشی و [[رفتاری]] ==
* شرایط کنشی: سومین شرط [[انتظار واقعی]]، به حوزه کنش انسانی و رفتارهای فردی و [[افعال]] جمعی باز می‌گردد، که برخی از آنها عبارتند از:
# [[ارتباط با امام زمان]] {{ع}}: [[منتظر واقعی]]، در [[زمان غیبت کبری]] که موفق به [[زیارت]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} نمی‌شود، باید ارتباط خویش را با آن [[حضرت]] حفظ کند<ref>ر. ک. [[محمد جواد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی، محمد جواد]]، [[گفتارهای مهدوی (کتاب)|گفتارهای مهدوی]]، ص ۱۲۲-۱۲۴.</ref>.
# [[زمینه سازی]] برای [[ظهور امام زمان]] {{ع}}: [[منتظر واقعی]] کسی است که نه تنها در [[انتظار]] رسیدن [[زمان ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} بوده و برای ایشان [[دعا]] می‌کند، بلکه همواره در [[فکر]] [[زمینه‌سازی برای ظهور]] آن [[حضرت]] است. از جمله کارهایی که می‌توان برای [[زمینه‌سازی ظهور]] انجام داد عبارتند از: انجام [[واجبات]] و ترک [[محرمات]] و [[عمل به دستورات]] [[قرآن و عترت]]<ref>ر. ک. [[محمد جواد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی، محمد جواد]]، [[گفتارهای مهدوی (کتاب)|گفتارهای مهدوی]]، ص ۱۲۲-۱۲۴.</ref>.
== سایر شرایط انتظار واقعی ==
* برخی دیگر از شرایط انتظار واقعی عبارتند از:
# [[جهاد]]: [[جهاد]] به معنای به کار گرفتن تمام [[توان]] همراه با [[تحمل]] مشقت‌ها در مسیر دستیابی به [[هدف]] است و اولین اثر [[انتظار]] تشکیل [[حکومت عدل جهانی]]، شکل‌گیری روحیۀ جهادی در درون [[آدمی]] و رو آوردن به عمل مجاهدانه است<ref>ر. ک. [[نصرت‌الله آیتی|آیتی، نصرت‌الله]]، مکاتبه اختصاصی [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref>.
# ظرفیت و [[تحمل]]: [[میزان]] [[تحمل]] [[انسان]] به اندازه [[عشق]] و تعلق خاطری است که به محبوبش دارد و این [[عشق]] است که آستانۀ [[تحمل]] [[آدمی]] را بالاتر می‌برد و او را برای رسیدن به [[محبوب]] به هر ریاضتی می‌کشاند و در مواجهه با سختی‌های راه مجاب می‌کند، بنابراین وقتی که [[مؤمن]] [[منتظر]]، چشم [[انتظار]] تشکیل جامعۀ آرمانی است و آن را به عنوان [[هدف]] و مطلوب خود برگزید، به [[میزان]] تعلق خاطری که به این [[آرمان]] دارد سختی‌های مسیر را [[تحمل]] می‌کند و از موانعی که در راه آن قرار دارند نمی‌هراسد<ref>ر. ک. [[نصرت‌الله آیتی|آیتی، نصرت‌الله]]، مکاتبه اختصاصی [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref>.
# [[نیروسازی]]: وقتی که مقصد ـ نه [[تکامل]] یک نفر ـ [[تکامل]] [[جامعه]] و بالاتر از آن جامعۀ جهانی است و قرار است جامعۀ جهانی موحد تشکیل شود که به تعبیر [[قرآن]] {{متن قرآن|يَعْبُدُونَنِي لا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئًا}}<ref>«مرا می‏پرستند و هیچ چیزی را با من شریک نمی‏کنند» سوره نور، آیه ۵۵.</ref> است، این مقصد طولانی را نمی‌توان به تنهایی پیمود؛ به تعبیر دیگر [[منتظران]] [[چشم به راه]] [[ظهور امام مهدی]] و [[تشکیل حکومت]] عادلانۀ جهانی هستند که [[شرق]] و [[غرب]] [[دنیا]] را فرا می‌گیرد، از این رو دستیابی به این [[هدف]] سترگ [[نیازمند]] [[تربیت]] و پرورش انسان‌هایی در این طراز است و با [[تربیت]] افراد و شکل دادن جمعیت‌هایی از تربیت‌یافتگان و رشد و ارتقا دادن آنان و نیز توسعه این جمعیت‌هاست که می‌توان [[امید]] نیل به آن چشم‌انداز بزرگ داشت<ref>ر. ک. [[نصرت‌الله آیتی|آیتی، نصرت‌الله]]، مکاتبه اختصاصی [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref>.
# امیدواری‌: درصورتی که [[انسان]] به برآورده شدن وعده‌های [[خداوند]] و [[قدرت]] و [[اقتدار]] او [[امیدوار]] باشد؛ بی‌گمان این [[امید]] پایان‌ناپذیر بوده و صاحبش ناکام نخواهد شد. به همین [[دلیل]] [[مسلمان]]، نیرو و [[توان]] خود را به نیرو و [[قدرت الهی]] پیوند می‌زند و هرکه چنین کند، نیرو و اقتدارش پایان ناپذیر خواهد بود<ref>ر. ک. [[محمد مهدی آصفی|آصفی، محمد مهدی]]، [[انتظار پویا (کتاب)|انتظار پویا]]، ص ۵۷-۶۰.</ref>.
# [[استقامت]] در برابر [[دشمنان]]: طبیعی است هر جا چراغ هدایتی افروخته شود و جریانی در مسیر [[حق]] و برای [[حمایت]] از [[حق]] و به انگیزه گسترش [[حقیقت]] شکل بگیرد [[جبهه]] [[باطل]] با تمام قوا در برابرش [[صف‌آرایی]] کند؛ از این‌رو کسی که چنین چشم‌انداز سترگی را برای خود [[انتخاب]] می‌‌کند باید خود را برای [[مقاومت]] در برابر [[دشمنی‌ها]] و ستیزه‌جویی‌های [[دشمنان]] مهیا کند، دشمنی‌هایی عمیق که جز با کوتاه آمدن از [[هدف]]، رو به افول نمی‌رود<ref>ر. ک. [[نصرت‌الله آیتی|آیتی، نصرت‌الله]]، مکاتبه اختصاصی [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref>.
# حرکت‌: حرکت، همان [[امر به معروف و نهی از منکر]]، [[دعوت]] به سوی [[خدا]]، [[آماده‌سازی]] [[زمین]] برای [[ظهور امام عصر]] {{ع}} و برپایی [[دولت جهانی]] او و ایجاد آمادگی‌های بینشی، ایمانی و تشکیلاتی و [[توانایی]] در [[نسل]] مؤمنی است که به [[یاری امام]] و [[زمینه‌سازی]] ظهورش [[قیام]] کنند<ref>ر. ک. [[محمد مهدی آصفی|آصفی، محمد مهدی]]، [[انتظار پویا (کتاب)|انتظار پویا]]، ص ۵۷-۶۰.</ref>.
 
== پرسش مستقیم ==
* [[شرایط انتظار واقعی چیست؟ (پرسش)]]
{{مدخل انتظار}}
 
== پرسش‌های وابسته ==
{{پرسمان انتظار فرج}}
{{پرسمان انتظار فرج}}


==منابع==
== منابع ==
* [[پرونده:152023.jpg|22px]] [[محمد جواد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی، محمد جواد]]، '''[[گفتارهای مهدوی (کتاب)|گفتارهای مهدوی]]'''.
{{منابع}}
 
# [[پرونده:151965.jpg|22px]] [[محمد مهدی آصفی|آصفی، محمد مهدی]]، [[انتظار پویا (کتاب)|'''انتظار پویا''']]
==پانویس==
# [[پرونده:152023.jpg|22px]] [[محمد جواد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی، محمد جواد]]، [[گفتارهای مهدوی (کتاب)|'''گفتارهای مهدوی''']]
{{یادآوری پانویس}}
# [[پرونده:152023.jpg|22px]] [[نصرت‌الله آیتی|آیتی، نصرت‌الله]]، [[دلیل روشن (کتاب)|'''دلیل روشن''']]
{{پانویس2}}
{{پایان منابع}}


{{انتظار افقی}}
== پانویس ==
{{پانویس}}


[[رده:انتظار ظهور امام مهدی]]
[[رده:شرایط انتظار]]
[[رده:مدخل فرهنگ‌نامه مهدویت]]
[[رده:مدخل موعودنامه]]
[[رده:اتمام لینک داخلی]]
[[رده:مدخل]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۰۶


مقدمه

شرایط بینشی و شناختی

  1. بینش توحیدی: یعنی اینکه تمام هستی از خدا و همه چیز در کف قدرت او است.
  2. آگاهی به وعدۀ الهی در شرایط سخت سیاسی و مرحلۀ ضعف و ناکامی و در شرایط سقوط.
  3. آگاهی به نقش انسان مسلمان در روی زمین، که عبارت است از سرپرستی، گواهی دادن و رهبری بشریت [به سوی خیر و فلاح‌].
  4. آگاهی به نقش دین اسلام در زندگی بشری برای از میان برداشتن فتنه و امیال نفسانی از مسیر دعوت حق.
  5. آگاهی به سنت‌های [رایج‌] الهی در تاریخ و اجتماع و ضرورت آمادگی، زمینه‌سازی، حرکت و فعالیت در ضمن این سنن و محال بودن گذر از آنها[۴].

شرایط گرایشی و عاطفی

  1. محبت به امام زمان (ع): زیرا بدیهی است تا زمانی که محبت به امام زمان (ع) در وجود انسان شکل نگرفته و شعله ور نشده باشد، او نمی‌تواند به وظایف منتظر واقعی عمل نماید: ﴿قُل لّا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى﴾[۵].[۶]
  2. ایجاد سنخیت با امام زمان (ع): منتظران واقعی کسانی هستند که وضعیت روحی و عاطفی خود را به گونه‌ای سامان می‌دهند که با حضرت بقیة الله الاعظم (ع) بیشترین سنخیت را داشته باشند. بدیهی است انتظار، ملازم با سنخیت داشتن با منتظر است و ایجاد سنخیت با امام زمان (ع) از طریق تقویت ایمان، تثبیت تقوا، تحکیم فضایل اخلاقی و توسعۀ درجات معنوی حاصل می‌شود[۷].
  3. دعا برای سلامتی و ظهور حضرت مهدی (ع): منتظر واقعی کسی است که هر لحظه، برای سلامتی محبوبش دعا می‌کند و از خداوند درخواست می‌کند هر چه زودتر او را برساند. چه اینکه آن وجود نازنین خود در کلامی گهربار فرموده‌اند: «أَکثِرُوا الدُعَاءَ بِتَعْجِیلِ الْفَرَجِ فَإِنَ ذَلِک فَرَجُکم‌»[۸] آری، منتظر واقعی کسی است که در انتظار رسیدن زمان ظهور حضرت مهدی (ع) باشد[۹].

شرایط کنشی و رفتاری

  • شرایط کنشی: سومین شرط انتظار واقعی، به حوزه کنش انسانی و رفتارهای فردی و افعال جمعی باز می‌گردد، که برخی از آنها عبارتند از:
  1. ارتباط با امام زمان (ع): منتظر واقعی، در زمان غیبت کبری که موفق به زیارت حضرت مهدی (ع) نمی‌شود، باید ارتباط خویش را با آن حضرت حفظ کند[۱۰].
  2. زمینه سازی برای ظهور امام زمان (ع): منتظر واقعی کسی است که نه تنها در انتظار رسیدن زمان ظهور حضرت مهدی (ع) بوده و برای ایشان دعا می‌کند، بلکه همواره در فکر زمینه‌سازی برای ظهور آن حضرت است. از جمله کارهایی که می‌توان برای زمینه‌سازی ظهور انجام داد عبارتند از: انجام واجبات و ترک محرمات و عمل به دستورات قرآن و عترت[۱۱].

سایر شرایط انتظار واقعی

  • برخی دیگر از شرایط انتظار واقعی عبارتند از:
  1. جهاد: جهاد به معنای به کار گرفتن تمام توان همراه با تحمل مشقت‌ها در مسیر دستیابی به هدف است و اولین اثر انتظار تشکیل حکومت عدل جهانی، شکل‌گیری روحیۀ جهادی در درون آدمی و رو آوردن به عمل مجاهدانه است[۱۲].
  2. ظرفیت و تحمل: میزان تحمل انسان به اندازه عشق و تعلق خاطری است که به محبوبش دارد و این عشق است که آستانۀ تحمل آدمی را بالاتر می‌برد و او را برای رسیدن به محبوب به هر ریاضتی می‌کشاند و در مواجهه با سختی‌های راه مجاب می‌کند، بنابراین وقتی که مؤمن منتظر، چشم انتظار تشکیل جامعۀ آرمانی است و آن را به عنوان هدف و مطلوب خود برگزید، به میزان تعلق خاطری که به این آرمان دارد سختی‌های مسیر را تحمل می‌کند و از موانعی که در راه آن قرار دارند نمی‌هراسد[۱۳].
  3. نیروسازی: وقتی که مقصد ـ نه تکامل یک نفر ـ تکامل جامعه و بالاتر از آن جامعۀ جهانی است و قرار است جامعۀ جهانی موحد تشکیل شود که به تعبیر قرآن ﴿يَعْبُدُونَنِي لا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئًا﴾[۱۴] است، این مقصد طولانی را نمی‌توان به تنهایی پیمود؛ به تعبیر دیگر منتظران چشم به راه ظهور امام مهدی و تشکیل حکومت عادلانۀ جهانی هستند که شرق و غرب دنیا را فرا می‌گیرد، از این رو دستیابی به این هدف سترگ نیازمند تربیت و پرورش انسان‌هایی در این طراز است و با تربیت افراد و شکل دادن جمعیت‌هایی از تربیت‌یافتگان و رشد و ارتقا دادن آنان و نیز توسعه این جمعیت‌هاست که می‌توان امید نیل به آن چشم‌انداز بزرگ داشت[۱۵].
  4. امیدواری‌: درصورتی که انسان به برآورده شدن وعده‌های خداوند و قدرت و اقتدار او امیدوار باشد؛ بی‌گمان این امید پایان‌ناپذیر بوده و صاحبش ناکام نخواهد شد. به همین دلیل مسلمان، نیرو و توان خود را به نیرو و قدرت الهی پیوند می‌زند و هرکه چنین کند، نیرو و اقتدارش پایان ناپذیر خواهد بود[۱۶].
  5. استقامت در برابر دشمنان: طبیعی است هر جا چراغ هدایتی افروخته شود و جریانی در مسیر حق و برای حمایت از حق و به انگیزه گسترش حقیقت شکل بگیرد جبهه باطل با تمام قوا در برابرش صف‌آرایی کند؛ از این‌رو کسی که چنین چشم‌انداز سترگی را برای خود انتخاب می‌‌کند باید خود را برای مقاومت در برابر دشمنی‌ها و ستیزه‌جویی‌های دشمنان مهیا کند، دشمنی‌هایی عمیق که جز با کوتاه آمدن از هدف، رو به افول نمی‌رود[۱۷].
  6. حرکت‌: حرکت، همان امر به معروف و نهی از منکر، دعوت به سوی خدا، آماده‌سازی زمین برای ظهور امام عصر (ع) و برپایی دولت جهانی او و ایجاد آمادگی‌های بینشی، ایمانی و تشکیلاتی و توانایی در نسل مؤمنی است که به یاری امام و زمینه‌سازی ظهورش قیام کنند[۱۸].

پرسش مستقیم

بخش نخست: فلسفه انتظار فصل اول: چیستی انتظار

فصل دوم: ضرورت انتظار (وجوب انتظار)

فصل سوم: چرایی انتظار

فصل چهارم: انتظار در ادیان و ملل

بخش دوم: ابعاد و آثار انتظار فصل اول: ابعاد انتظار

فصل دوم: آثار و کارکردهای انتظار (فواید و برکات انتظار)

بخش سوم: لوازم انتظار (وظایف منتظران راستین)

بخش چهارم: آسیب‌های انتظار

بخش پنجم: سرانجام انتظار

پرسش‌های وابسته

  1. معنای انتظار چیست؟ (پرسش)
  2. منظور از انتظار به معنای عام چیست؟ (پرسش)
  3. منظور از انتظار به معنای خاص چیست؟ (پرسش)
  4. ارکان انتظار چیست؟ (پرسش)
  5. عناصر و اجزاء انتظار چیستند؟ (پرسش)
  6. هدف از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  7. انتظار فرج چه ضرورتی دارد؟ (پرسش)
    1. ضرورت عقلی انتظار چیست؟ (پرسش)
    2. ضرورت نقلی انتظار چیست؟ (پرسش)
  8. آیا مسئله انتظار قابل تحقق است؟ (پرسش)
  9. جایگاه انتظار در مکاتب فکری غیر دینی چیست؟ (پرسش)
  10. نقش انتظار در حرکت توحیدی چیست؟ (پرسش)
  11. انواع انتظار چیست؟ (پرسش)
  12. شدت انتظار شخص منتظر چگونه در آرزوها و دعاهای او تجلی پیدا می‌کند؟ (پرسش)
  13. لوازم انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
    1. آیا زندگی با یاد امام مهدی از لوازم انتظار فرج است؟ (پرسش)
    2. آیا آرزوی یاری کردن امام مهدی از لوازم انتظار فرج است؟ (پرسش)
    3. آیا ایجاد آمادگی برا پیوستن به امام مهدی از لوازم انتظار فرج است؟ (پرسش)
    4. آیا تربیت منتظران راستین از لوازم انتظار فرج است؟ (پرسش)
  14. دیدگاه اهل سنت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  15. دیدگاه آیین بودا درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  16. آیا جنیان در انتظار منجی موعود هستند؟ (پرسش)
  17. آیا فرشتگان در انتظار منجی موعود هستند؟ (پرسش)
  18. چرا گفته می‌شود امام مهدی منتظر ظهور است؟ (پرسش)
  19. دلایل انتظار فرج و امید به آینده چیست؟ (پرسش)
  20. آیا شیعیان در امر انتظار عجول و شتاب‌زده هستند؟ (پرسش)
  21. آیا مسئله انتظار سبب فراگیری ظلم و ستم می‌شود؟ (پرسش)
  22. آیا مسئله انتظار سبب تعطیلی احکام اسلامی می‌شود؟ (پرسش)
  23. آیا اندیشه انتظار موعود در امت‌های پیشین بوده است؟ (پرسش)
  24. آیا انتظار در میان ادیان و ملل گوناگون سابقه‌ای دارد؟ (پرسش)
  25. منشأ نگاه عامیانه به ظهور منجی چیست؟ (پرسش)
  26. آفات نگاه عامیانه به ظهور منجی چیست؟ (پرسش) ‏
  27. گونه‌های احادیث درباره انتظار چیستند؟ (پرسش)
  28. نمادهای انتظار چیستند؟ (پرسش)
    1. آیا دعای ندبه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    2. آیا دعای عهد از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    3. آیا زیارت آل یاسین از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    4. آیا مسجد جمکران از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    5. آیا مسجد کوفه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    6. آیا مسجد صعصعه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    7. آیا مسجد سهله از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    8. آیا عید نیمه شعبان از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    9. آیا روز جمعه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
  29. چرا کسانی که انتظار امام مهدی را می‌کشیده‌اند بعد از ظهور به مخالفت با ایشان برمی‌خیزند؟ (پرسش)
  30. ویژگی‌های اعتراض به وضع موجود در راستای انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  31. شیوه ابراز اعتراض به وضع موجود در راستای انتظار امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  32. منظور از عمومیت انتظار چیست؟ (پرسش)
  33. مبانی اشتیاق به فرج چیست؟ (پرسش)
  34. چگونه می‌توان انتظار را در جامعه ترویج داد؟ (پرسش)
  35. آیا مراد از انتظار تنها انتظار قلبی است؟ (پرسش)
  36. منظور از انتظار، انتظار فردی است یا انتظار امت؟ (پرسش)
  37. منظور از انتظار امام و امت چیست؟ (پرسش)
  38. شرایط انتظار واقعی چیست؟ (پرسش)
  39. انتظار عملی به چه معناست؟ (پرسش)
  40. آیا انتظار مذهب اعتراض است؟ (پرسش)
  41. آیا انتظار به معنای گوشه‌گیری و احتراز است؟ (پرسش)
  42. آیا انتظار فرج مورد اتفاق همه مسلمین است؟ (پرسش)
  43. مسئولیت اجتماعی مسلمین درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  44. کامل‌ترین شکل انتظار عملی برای مقدمه ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  45. انتظار فرج با سرنوشت بشریت چه پیوندی دارد؟ (پرسش)
  46. مقصود از انتظار مسیحا چیست؟ (پرسش)
  47. منظور از انتظار ویرانگر چیست؟ (پرسش)
  48. منظور از انتظار سازنده چیست؟ (پرسش)
  49. منظور از انتظار مسئولانه چیست؟ (پرسش)
  50. منظور از انتظار غیر مسئولانه چیست؟ (پرسش)
  51. انواع برداشت از انتظار چیست؟ (پرسش)
  52. دیدگاه شیعه درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  53. دیدگاه آیین زرتشت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  54. دیدگاه آیین هندو درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  55. دیدگاه یهود درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  56. دیدگاه مسیحیت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  57. برداشت‌های نادرست از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  58. علت برداشت‌های انحرافی از انتظار چیست؟ (پرسش) ‏
  59. آیا انتظار امام مهدی واجب است؟ (پرسش)
  60. عوامل ایجاد کننده انتظار چیستند؟ (پرسش)
  61. لوازم تعریف انتظار چیست؟ (پرسش)
  62. نقطه مقابل انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  63. رابطه انتظار با شدت گرفتاری‌ها چیست؟ (پرسش)
  64. امام مهدی منتظر چه چیزی است؟ (پرسش)
  65. آیا انتظار فرج باید با قصد قربت باشد؟ (پرسش)
  66. مراتب انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  67. رابطه محبت با انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  68. بالاترین درجه انتظار فرج امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  69. مشاهده وقوع ظلم در زمین چگونه انتظار فرج را در مؤمن تشدید می‌کند؟ (پرسش)
  70. چه رابطه‌ای میان انتظار فرج و ایمان وجود دارد؟ (پرسش)
  71. انتظار منجی در ادوار مختلف دعوت‌های الهی چه معنایی داشته است؟ (پرسش)
  72. اندیشه انتظار موعود در اسلام چگونه است؟ (پرسش)
  73. آیا انتظار فرج افضل الاعمال است؟ (پرسش)
  74. انتظار فرج چیست و چرا بهترین عمل خوانده شده است؟ (پرسش)
  75. برداشت‌های نادرست از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  76. آیا مکاتب فلسفی نیز انتظار فرج را امری ارزشی می‌‏دانند؟ (پرسش)
  77. آیا در کتاب مقدس یهود سخن از انتظار فرج به میان آمده است؟ (پرسش)
  78. مقصود از روایات مطلق در باب انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  79. چه امتیازی در انتظار منجی موجود است؟ (پرسش)
  80. آیا تأخیر در فرج موجب قساوت قلب می‌‏شود؟ (پرسش)
  81. آیا انتظار طولانی فرج خسته کننده و ملالت‌‏آور است؟ (پرسش)
  82. علت سختی انتظار چیست و چرا می‏‌گویند انتظار زیباست؟ زیبایی انتظار در چیست؟ (پرسش)
  83. امام مهدی در قبال منتظران و شیعیان چه عنایاتی دارند؟ (پرسش)
  84. منتظران امام مهدی که در قرن‏های گذشته بدون پاین انتظارشان فوت کرده‌اند؛ چه تضمینی وجود دارد که انتظار ما به ثمر برسد؟ (پرسش)
  85. آیا انتظار موجب انفعال جامعه نمی‌شود؟ (پرسش)
  86. فرج مردم جهان در چیست و چرا انتظار فرج فضیلت و ارزش بیشتری دارد؟ (پرسش)
  87. خاستگاه و منشأ اصلی انتظار ظهور «مصلح و نجات‏‌دهنده بزرگ» چیست؟ (پرسش)
  88. دعا برای تعجیل فرج چه تأثیری در فرج شیعیان دارد؟ (پرسش)
  89. دعای اللهم کن لولیک الحجه بن الحسن به چه منظوری خوانده می‌شود؟ (پرسش)
  90. آیات مربوط به ظهور و انتظار کدامند؟ (پرسش)
  91. انتظار در دیگر روزهای سال چگونه معنا پیدا می‏‌کند؟ (پرسش)
  92. رابطه انتظار با بهداشت روان چیست؟ (پرسش)
  93. رابطه انتظار با آینده جهان چیست؟ (پرسش)
  94. فلسفه انتظار چیست؟ (پرسش)
  95. باور به ظهور امام مهدی چگونه عامل پایداری و استقامت شیعه می‌شود؟ (پرسش)
  96. انتظار فرج چه فضیلتی دارد؟ (پرسش)
  97. جایگاه انتظار در فرهنگ شیعه چیست؟ (پرسش)
  98. چرا انتظار اهمیت و جایگاه ویژه و برجسته‌ای دارد؟ (پرسش)
  99. چرا انتظار فرج افضل اعمال است؟ (پرسش)
  100. ویژگی‌‏های منتظران واقعی در دوران غیبت چیست؟ (پرسش)
  101. انتظارات امام مهدی از منتظران چیست؟ (پرسش)
  102. چه نوع انتظاری راجح است؟ (پرسش)
  103. دانش ‏آموزان چگونه باید منتظر امام مهدی باشند؟ (پرسش)
  104. رضایت امام مهدی از چه راهی به دست می‌آید؟ (پرسش)
  105. آیا شیعیان و منتظران ظهور افزون‌بر وظایف فردی و دینی تکالیف سیاسی و اجتماعی نیز دارند؟ (پرسش)
  106. آیا برای منتظر واقعی بودن اقدام‌های سیاسی و اجتماعی خاصی باید انجام داد؟ (پرسش)
  107. وظایف ما در دوران غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  108. چه تناسبی میان انتظار موعود و مبارزه با فساد وجود دارد؟ آیا انتظار به معنای ساکت ماندن نیست؟ (پرسش)
  109. چه مقام و منزلتی در روایات برای منتظران بیان شده است؟ (پرسش)
  110. جامعه منتظر دارای چه ویژگی‌هایی است؟ (پرسش)
  111. انتظارات امام مهدی از منتظران چیست؟ (پرسش)
  112. صرف‏‌نظر از وظایف شخصی در قبال امام مهدی وظایف خود انسان منتظر به‌طور کلی چیست؟ (پرسش)
  113. منتظران برجسته همچون علما باید چه عملکردی داشته باشند؟ (پرسش)
  114. منتظران راستین امام مهدی دارای چه فضیلت و منزلتی هستند؟
  115. منتظران برجسته همچون علما باید چه عملکردی داشته باشند؟ (پرسش)
  116. در روایات چه پاداشی برای منتظران امام مهدی بیان شده است؟ (پرسش)
  117. ویژگی‏های منتظران واقعی در این دوران چیست؟ (پرسش)
  118. آیا تنها انتظار فرج برای ظهور امام مهدی کافی است؟ (پرسش)
  119. ویژگی‌های انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  120. ویژگی‌های فرهنگ انتظار در ابعاد اعتقادی چیست؟ (پرسش)
  121. ویژگی‌های فرهنگ انتظار در ابعاد علمی و اخلاقی چیست؟ (پرسش)
  122. فواید و آثار انتظار چیست؟ (پرسش)
  123. آثار فردی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  124. آثار اجتماعی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  125. آثار تربیتی انتظار چیست؟ (پرسش)
  126. چرا انتظار فرج امام مهدی موجب گشایش می‌شود؟ (پرسش)
  127. عنصر انتظار چگونه در آمادگی نظامی منتظران تأثیر دارد؟ (پرسش)
  128. چگونه روحیه انتظار را در خود تقویت کنیم؟ (پرسش)
  129. آیا انتظار فرج منشأ فرج‌های مادی برای منتظر خواهد بود؟ (پرسش)
  130. انتظار چه ابعادی دارد؟ (پرسش)
  131. ابعاد اعتقادی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  132. ابعاد عملی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)

منابع

  1. آصفی، محمد مهدی، انتظار پویا
  2. فاضل لنکرانی، محمد جواد، گفتارهای مهدوی
  3. آیتی، نصرت‌الله، دلیل روشن

پانویس

  1. ↑ ر. ک. آیتی، نصرت‌الله، مکاتبه اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت.
  2. ↑ ر. ک. فاضل لنکرانی، محمد جواد، گفتارهای مهدوی، ص ۱۲۲-۱۲۴.
  3. ↑ ر. ک. فاضل لنکرانی، محمد جواد، گفتارهای مهدوی، ص ۱۲۲-۱۲۴.
  4. ↑ ر. ک. آصفی، محمد مهدی، انتظار پویا، ص ۵۷-۶۰.
  5. ↑ «بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را» سوره شوری، آیه ۲۳.
  6. ↑ ر. ک. فاضل لنکرانی، محمد جواد، گفتارهای مهدوی، ص ۱۲۲-۱۲۴.
  7. ↑ ر. ک. فاضل لنکرانی، محمد جواد، گفتارهای مهدوی، ص ۱۲۲-۱۲۴.
  8. ↑ «در تعجیل فرج زیاد دعا کنید که تعجیل فرج، گشایش کار خود شما است». بحارالأنوار، مجلسی، محمد باقر، ج۵۳، ص۱۸۰، باب۳۱.
  9. ↑ ر. ک. فاضل لنکرانی، محمد جواد، گفتارهای مهدوی، ص ۱۲۲-۱۲۴.
  10. ↑ ر. ک. فاضل لنکرانی، محمد جواد، گفتارهای مهدوی، ص ۱۲۲-۱۲۴.
  11. ↑ ر. ک. فاضل لنکرانی، محمد جواد، گفتارهای مهدوی، ص ۱۲۲-۱۲۴.
  12. ↑ ر. ک. آیتی، نصرت‌الله، مکاتبه اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت.
  13. ↑ ر. ک. آیتی، نصرت‌الله، مکاتبه اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت.
  14. ↑ «مرا می‏پرستند و هیچ چیزی را با من شریک نمی‏کنند» سوره نور، آیه ۵۵.
  15. ↑ ر. ک. آیتی، نصرت‌الله، مکاتبه اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت.
  16. ↑ ر. ک. آصفی، محمد مهدی، انتظار پویا، ص ۵۷-۶۰.
  17. ↑ ر. ک. آیتی، نصرت‌الله، مکاتبه اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت.
  18. ↑ ر. ک. آصفی، محمد مهدی، انتظار پویا، ص ۵۷-۶۰.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=شرایط_انتظار&oldid=1104749»