ویژگی جامعه منتظر

مقدمه

انتظار، چشم به راه بودن و به معنای دقیق‌تر، امید به آینده روشن است. وقتی انسان، آینده را روشن و زیبا ببیند، سعی می‌کند به سوی آن رفته، آن را نزدیک و نزدیک‌تر کند؛ زیرا انتظار، تنها یک حالت درونی نیست؛ بلکه در انسان ایجاد حرکت و نشاط می‌کند. انتظار، به جامعه هویت می‌بخشد؛ از این رو در روایات، انتظار، بهترین عمل شناخته شده است. در حدیثی نبوی آمده است: "برترین کار‌های امت من انتظار فرج است"^[۱]. به ویژه انتظار امام زمان (ع) که به تقویت بنیان‌های فکری و اعتقادی جامعه منتظر می‌انجامد. بررسی انتظار و جامعه منتظر نشان می‌دهد، ویژگی‌های مهم جامعه منتظر عبارتند از:

وحدت و همدلی: جامعه منتظر، در حرکت به سوی هدف خویش، متحد و هماهنگ با امام خویش پیش می‌رود؛ چرا که راز موفقیت جامعه در رسیدن به سعادت و خوشبختی، همراهی و همیاری با امام خویش است. در کلامی‌ از امام زمان آمده است: "و اگر شیعیان ما، که خدا ایشان را به اطاعتش موفق فرماید، در وفای به عهدِ بر عهده ایشان یکدل می‌بودند توفیق دیدار ما، از آن‌ها تأخیر نمی‌افتاد"^[۲] طبق این حدیث، چنانچه جامعه منتظر، راه وحدت و یکدلی را در وفای به عهد امام خویش، پیش گیرد، به فیض حضور امام زمان نایل خواهد شد^[۳].
مقابله با بدعت‌ها: جامعه منتظر، مقابل بدعت‌ها و انحراف‌ها در دین و رواج منکرات، موضع می‌گیرد. در حرکت‌های جمعی، مقابل آن‌ها ایستادگی کرده، مانع رشد جریانات انحرافی و بدعت‌ها می‌شود.
بیزاری از دشمنان اهل بیت(ع):: شناخت امام و پیروی و الگو گیری از او، سبب آشکار شدن زیبایی‌های اخلاقی می‌شود. در حدیثی از پیامبر(ص) آمده است: "خوشا به حال آنکه قائم خاندان مرا درک کند، در حالی که پیش از دوران قیام به او و امامان قبل از او اقتدا کرده، از دشمنان ایشان، اعلام بیزاری کرده باشد. آنان دوستان و همراهان من و گرامی‌ترین امت من نزد من هستند"^[۴]
داشتن اخلاق نیکو: به همین لحاظ جامعه منتظر، برای هماهنگی با امام زمان(ع) در اهتمام به رعایت محاسن اخلاق، همه تلاش و کوشش خود را به کار می‌گیرد. در حدیثی از امام صادق(ع) آمده است. "هر کس دوست دارد از یاران حضرت قائم (ع) باشد، باید منتظر باشد و در حال انتظار به پرهیزگاری و اخلاق نیکو رفتار نماید"^[۵]
بینش و بصیرت درباره زمانه: روشن بینی و آگاهی جامعه از محیط پیرامون خود برای انتظاری سازنده، یک ضرورت است؛ چرا که دوران غیبت، چالش‌هایی در پیش دارد که بی توجهی و غفلت از آن‌ها به مثابه استقبال از خطر و پیروی از مدعیان دروغین وگرایش به عرفآن‌های کاذب و لغزش در مسیر حقیقت است. شناخت زمان و موقعیت به ویژه از بعد سیاسی- اجتماعی برای جامعه منتظر، از اهمیت زیادی برخوردار است، چرا که این شناخت، به نجات جامعه از فتنه‌های عصر غیبت کمک کرده، زمینه مقابله و مبارزه با مدعیان دروغین را فراهم می‌کند. در حدیثی از امام صادق(ع) آمده است: " آن کس که از وضع زمان خود آگاه است، مورد هجوم "شبهات" قرار نمی‌گیرد"^[۶]^[۷].

پرسش مستقیم

جامعه منتظر دارای چه ویژگی‌هایی است؟ (پرسش)

منابع

آفتاب مهر

پانویس

↑ " أَفْضَلُ‏ أَعْمَالِ‏ أُمَّتِي‏ انْتِظَارُ الْفَرَج‏‏"؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۱۲۲.
↑ " وَ لَوْ أَنَ‏ أَشْيَاعَنَا وَفَّقَهُمْ‏ اللَّهُ‏ لِطَاعَتِهِ‏ عَلَى‏ اجْتِمَاعٍ‏ مِنَ‏ الْقُلُوبِ‏ فِي‏ الْوَفَاءِ بِالْعَهْدِ عَلَيْهِمْ‏ لَمَا تَأَخَّرَ عَنْهُمُ‏ الْيُمْنُ‏ بِلِقَائِنَا ‏‏"
↑ احتجاج، ج۲، ص۶۵۶.
↑ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۱، ص۵۳۵.
↑ " مَنْ‏ سَرَّهُ‏ أَنْ‏ يَكُونَ‏ مِنْ‏ أَصْحَابِ‏ الْقَائِمِ‏ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ‏ بِالْوَرَعِ‏ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ ‏‏"؛ غیبت نعمانی، ص۲۰۷.
↑ " الْعَالِمُ‏ بِزَمَانِهِ‏ لَاتَهْجُمُ‏ عَلَيْهِ‏ اللَّوَابِس‏ ‏‏"؛ تحف العقول، ص۳۵۶؛ بحارالانوار، ج۷۵، ص۲۷۰.
↑ آفتاب مهر، ج۲، ص ۱۳۴ - ۱۳۷.

[1] " أَفْضَلُ‏ أَعْمَالِ‏ أُمَّتِي‏ انْتِظَارُ الْفَرَج‏‏"؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۱۲۲.

[2] " وَ لَوْ أَنَ‏ أَشْيَاعَنَا وَفَّقَهُمْ‏ اللَّهُ‏ لِطَاعَتِهِ‏ عَلَى‏ اجْتِمَاعٍ‏ مِنَ‏ الْقُلُوبِ‏ فِي‏ الْوَفَاءِ بِالْعَهْدِ عَلَيْهِمْ‏ لَمَا تَأَخَّرَ عَنْهُمُ‏ الْيُمْنُ‏ بِلِقَائِنَا ‏‏"

[3] احتجاج، ج۲، ص۶۵۶.

[4] شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۱، ص۵۳۵.

[5] " مَنْ‏ سَرَّهُ‏ أَنْ‏ يَكُونَ‏ مِنْ‏ أَصْحَابِ‏ الْقَائِمِ‏ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ‏ بِالْوَرَعِ‏ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ ‏‏"؛ غیبت نعمانی، ص۲۰۷.

[6] " الْعَالِمُ‏ بِزَمَانِهِ‏ لَاتَهْجُمُ‏ عَلَيْهِ‏ اللَّوَابِس‏ ‏‏"؛ تحف العقول، ص۳۵۶؛ بحارالانوار، ج۷۵، ص۲۷۰.

[7] آفتاب مهر، ج۲، ص ۱۳۴ - ۱۳۷.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]