تکالیف و وظایف دانش‌آموزان و دانشجویان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
تکالیف و وظایف دانش‌آموزان و دانشجویان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / غیبت امام مهدی / وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت
مدخل اصلیوظایف دانش‌آموزان و دانشجویان در عصر غیبت
تعداد پاسخ۳ پاسخ

تکالیف و وظایف دانش‌آموزان و دانشجویان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

  • وظایف دانش‌آموزان در زمان غیبت امام زمان چیست؟
  • وظایف دانشجویان در زمان غیبت امام زمان چیست؟

پاسخ جامع اجمالی

نقش دانشجویان و طالبان علم در هدایت امت اسلامی به فرهنگ انتظار

وظایف دانش‌آموزان و دانشجویان در زمان غیبت

  1. تلاش در راه علم‌اندوزی: جهد یعنی به کار بستن تمام توان و کوشش نهایی انسان در مسیر رسیدن به مقصود. طالب دانش باید تمام کوشش خویش را در راه علم‌اندوزی به کار گیرد. فرد یا جامعۀ جاهل به مراتب حقیقی انتظار دست نمی‌یابد و نمی‌تواند زمینه‌ساز ظهور امامی باشد که خود خزانۀ علم الهی است: «وَ خُزَّانَ‏ الْعِلْم‏‏‏‏‏‏‏‏‏»[۳] از این‌رو کوشش در علم‌اندوزی از وظایف منتظران راستین آن امام همام (ع) به ویژه طلاب و دانشجویان است: «وَ عَلَی‏ الْمُتَعَلِّمِینَ‏ بِالْجَهْدِ‏‏‏‏‏‏‏‏‏». وظیفۀ بایستۀ دانشجویان و طلاب منتظر، تلاش برای فراگیری از سر میل و رغبت قلبی است؛ چون تلاش بی‌رغبت به سردی و سستی می‌گراید و متوقف و خاموش می‌شود: «وَ الرَّغْبَة‏‏‏‏‏‏‏‏‏"»[۴].
  2. شناخت امام (ع): شناخت امام (ع) هرچه وسیع‌تر باشد تأثیرش در زندگی بیشتر خواهد بود. اطاعت از امام (ع) مستلزم شناخت آن حضرت است، اصولاً اطاعت واقعی بدون معرفت امکان‌پذیر نیست. عدم شناخت موجب گمراهی و انحراف از دین می‌‌شود و شاید به همین خاطر است که در زمان غیبت نسبت به خواندن این دعا سفارش اکید شده است: «اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی نَفْسَکَ... اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی حُجَّتَکَ؛ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی حُجَّتَکَ، ضَلَلْتُ عَنْ دِینِی»[۵][۶]
  3. تصمیم بر یاری رساندن بر امام زمان (ع): زمان ظهور حضرت به صورت قطع بر ما مخفی است و اگر کسی احیاناً زمان معینی را معلوم کند به نص صریح روایات دروغگو شمرده می‏‌شود، امام زمان (ع) فرمودند: «کَذَبَ الْوَقَّاتُونَ»[۷]، لذا شیعۀ واقعی باید تصمیم قلبی داشته که هر وقت حضرت ظهور کردند ایشان را یاری رساند؛ حال اگر توفیق درک زمان ظهور را نکرد و پیش از آن اجلش فرا رسید از پاداش شهادت در رکاب حضرت برخوردار خواهد بود[۸].
  4. انتظار فرج: امام صادق (ع) فرمودند: «هر کس از شما در حال انتظار فرج بمیرد، مانند کسی است که در خیمۀ قائم (ع) بوده است»[۹]. امام سجاد (ع) فرمودند: «انتظار فرج از عظیم‌ترین فرج است»[۱۰][۱۱]
  5. تهذیب نفس: تهذیب نفس و متخلق به اخلاق پسندیده شدن در هر زمانی واجب است و درک فضیلت همنشینی با حضرتش منوط به آن است. از احادیث استفاده می‏‌شود شرط رسیدن به پاداش، متخلق به اخلاق الهی شدن و کسب ورع است. امام صادق (ع) فرمودند: «هر کس دوست ‏دارد از اصحاب حضرت قائم (ع) باشد باید منتظر باشد و در این حال به پرهیزگاری و اخلاق نیکو رفتار نماید، در حالی که منتظر باشد چنانچه بمیرد و پس از مردنش قائم (ع) به پا خیزد پاداش او همانند کسی خواهد بود که آن حضرت را درک کرده است پس کوشش کنید و در انتظار بمانید گوارا باد شما را ای گروه مشمول رحمت خداوند»[۱۲][۱۳]
  6. توبۀ واقعی: توبۀ واقعی از گناهان و پرداخت حقوق مردم یکی دیگر از ویژگی‌های اخلاقی منتظر خصوصاٌ دانشجویان در زمان غیبت است. وجود مبارک حضرت برای جوانان دعا می‏کنند و از خداوند می‏‌خواهند توفیق توبه به آنها داده شود: «وَ عَلَی الشَّبَابِ بِالْإِنَابَةِ وَ التَّوْبَةِ»[۱۴][۱۵]
  7. کمک به محرومین: امام صادق (ع) فرمودند: «چنین نپندارد کسی از شما چون مؤمن را شادمان ساخت فقط او را مسرور نموده، بلکه به خدا سوگند ما را خوشحال کرده، بلکه به خدا سوگند رسول خدا (صلی الله علیه وآله) را مسرور ساخته است»[۱۶][۱۷]
  8. پرداخت ‌خمس: در عصر غیبت کبری فقها و مراجع عالیقدر، نمایندۀ امام عصراند. از این‌رو بر شیعیان و دوستان اهل بیت (ع) واجب است خمس خود را به آنها برسانند تا آنان بتوانند در راه بسط فرهنگ، اهل بیت (ع) و تربیت مبلغان و هدایت‌گران و زنده نگه داشتن حوزه‏‌های علمیه به وظیفۀ خطیر خویش جامۀ عمل بپوشانند و نگذارند ارزش‌ها کم‌رنگ و چراغ دین کم‌سو شود[۱۸].
  9. صدقه به نیابت از امام زمان (ع): صدقه دادن از طرف آن جناب از جمله علامات علاقه به حضرت است. فقهای عظام قبول نیابت در عبادات مستحبی را از طرف زنده یا مرده، مرد یا زن را تأیید کرده‌اند[۱۹].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. آیت‌‌الله جوادی آملی؛
آیت‌‌الله عبدالله جوادی آملی، در کتاب «امام مهدی موجود موعود» در این‌باره گفته است:

«گروهی که تأثیر شگرفی در هدایت امت اسلامی دارند دانشجویان به ویژه طالبان علوم و معارف وحیانی‌اند. این گروه که زمینه‌ساز نهادینه شدن فرهنگ انتظار و اصلاح زمینه ظهورند وظایفی دارند:

  1. تلاش در راه علم‌اندوزی: جهد یعنی به کار بستن تمام توان و کوشش نهایی انسان در مسیر رسیدن به مقصود. طالب دانش باید تمام کوشش خویش را در راه علم‌اندوزی به کار گیرد. فرد یا جامعه جاهل، به مراتب حقیقی انتظار دست نمی‌یابد و نمی‌تواند زمینه‌ساز ظهور امامی باشد که خود خزانه علم الهی است: "وَ خُزَّانَ‏ الْعِلْم‏‏‏‏‏‏‏‏‏"[۲۱]، از این‌رو کوشش در علم‌اندوزی از وظایف منتظران راستین آن امام همام (ع) به ویژه طلاب و دانشجویان است: "وَ عَلَى‏ الْمُتَعَلِّمِينَ‏ بِالْجَهْدِ‏‏‏‏‏‏‏‏‏".
  2. رغبت در کسب علم: رغبت، تمایل اکید و میل شدید است. از دیگر صفات دانشجوی منتظر داشتن میل شدید به اندوختن علم و تجهیز به آخرین دستاوردهای علمی و فکری و نیز تولید دانش و اندیشه است. از این بخش دانسته می‌شود وظیفه بایسته دانشجویان و طلاب منتظر، تلاش برای فراگیری از سر میل و رغبت قلبی است، چون تلاش بی‌رغبت، به سردی و سستی می‌گراید و متوقف و خاموش می‌شود:"وَ الرَّغْبَة‏‏‏‏‏‏‏‏‏"»[۲۲].
۲. آقای آزاد منجیری؛
آقای محمد رضا آزاد منجیری، در مقاله «ویژگی‌های دانشجوی منتظر» در این‌باره گفته است:

«ویژگی‌های اعتقادی:

  1. شناخت امام (ع): اطاعت از امام (ع) مستلزم شناخت آن حضرت است، هرچه این معرفت وسیع‌تر باشد تأثیر آن در زندگی بیشتر خواهد بود. اصولاً اطاعت واقعی بدون معرفت امکان‌پذیر نیست. شاید به همین خاطر است که در زمان غیبت نسبت به خواندن این دعا سفارش اکید شده است؛ «اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي نَفْسَكَ... اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي حُجَّتَكَ؛ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي حُجَّتَكَ، ضَلَلْتُ عَنْ دِينِي»[۲۳]. در این فراز دعا از خداوند خواسته می‏‌شود که حجت خود را برای ما بشناساند که عدم شناخت همان و گمراهی و انحراف از دین همان.
  2. تصمیم بر یاری رساندن حضرت: زمان ظهور حضرت به صورت قطع بر ما مخفی است و اگر کسی احیاناً زمان معینی را معلوم کند به نص صریح روایات دروغگو شمرده می‏‌شود؛ امام سه بار فرمود:«كَذَبَ الْوَقَّاتُونَ»، لذا شیعه واقعی باید تصمیم قلبی داشته که هر وقت حضرت ظهور کردند وی را یاری رساند؛ حال اگر توفیق درک زمان ظهور را نکرد و پیش از آن اجلش فرا رسید از پاداش شهادت در رکاب حضرت برخوردار خواهد بود.
  3. انتظار فرج: امام صادق (ع) فرمودند: هر کس از شما در حال انتظار فرج بمیرد، مانند کسی است که در خیمه قائم (ع) بوده است[۲۴]. امام سجاد (ع) فرمودند: انتظار فرج از عظیم‌ترین فرج است[۲۵].

ویژگی‌های اخلاقی:

  1. تهذیب نفس: تهذیب نفس و متخلق به اخلاق پسندیده شدن در هر زمانی واجب است، اما این که بزرگان یکی از ویژگی‌های منتظر را تهذیب نفس دانسته‌اند بدین جهت است که درک فضیلت همنشینی با حضرتش منوط به آن است. از احادیث استفاده می‏‌شود که شرط رسیدن به پاداش، متخلق به اخلاق الهی شدن و کسب ورع می‏‌باشد.هر کس دوست می‏دارد از اصحاب حضرت قائم (ع) باشد باید که منتظر باشد و در این حال به پرهیزگاری و اخلاق نیکو رفتار نماید، در حالی که منتظر باشد چنانچه بمیرد و پس از مردنش قائم (ع) به پا خیزد پاداش او همانند کسی خواهد بود که آن حضرت را درک کرده است پس کوشش کنید و در انتظار بمانید گوارا باد شما را ای گروه مشمول رحمت خداوند[۲۶].
  2. توبه واقعی: یکی دیگر از ویژگی‌های اخلاقی منتظر خصوصا دانشجو در زمان غیبت توبه واقعی از گناهان و پرداخت حقوق مردم است. وجود مبارک حضرت برای جوانان دعا می‏کنند و از خداوند می‏‌خواهند توفیق توبه به آنها داده شود... . «وَ عَلَى الشَّبَابِ بِالْإِنَابَةِ وَ التَّوْبَةِ»[۲۷].

ویژگی‌های فقهی

  1. نماز:
  2. حج نیابتی:
  3. طواف نیابتی:
  4. هدیه کردن ثواب نماز به حضرت حجت (ع)

ویژگی‌های فرهنگی

  1. تشکیل مجالس ذکر مناقب و فضائل آن حضرت
  2. حضور در مجالس فضایل و مناقب حضرت
  3. پیوسته دعا کردن برای حضرت

ویژگی‌های اقتصادی

  1. کمک به محرومین:امام صادق (ع) فرمود: چنین نپندارد کسی از شما که چون مؤمن را شادمان ساخت فقط او را مسرور نموده، بلکه بخدای سوگند ما را خوشحال کرده، بلکه بخدای سوگند رسول خدا (ص) را مسرور ساخته است[۲۸].
  2. خمس: در زمان امام دوازدهم، حضرت حجت (ع) و زمان غیبت صغری، با وجود آنکه شیعیان در حالت ترس و اضطراب و فشار حکومت غاصب عباسیان به سر می‌‏بردند، ولی از پرداخت خمس غفلت نمی‌‏ورزیدند. آنها وجوهات شرعی خود را به وکلای آن حضرت می‏‌رساندند. در عصر غیبت کبری فقها و مراجع عالیقدر، نماینده امام عصرند. از این‌رو بر شیعیان و دوستان اهل بیت واجب است که خمس خود را به آنها برسانند تا آنان بتوانند در راه بسط فرهنگ، اهل بیت (ع) و تربیت مبلغان و هدایت‌گران و زنده نگه داشتن حوزه‏‌های علمیه به وظیفه خطیر خویش جامه عمل بپوشانند و نگذارند ارزش‌ها کم‌رنگ و چراغ دین کم‌سو شود.
  3. صدقه به نیابت از حضرت: از جمله علامات علاقه به حضرت، دادن صدقه از طرف آن جناب است. فقهای عظام قبول نیابت در عبادات مستحبی را از طرف زنده یا مرده، مرد یا زن را تأیید کرده‌اند. به حضرت ابو ابراهیم -موسی بن جعفر (ع)- عرضه داشتم: آیا حج به جای آورم و نماز بگزارم و از سوی زندگان و مردگان از خویشان و دوستان صدقه بدهم؟ فرمود: بله از سوی او صدقه بده و نماز بگزار و به سبب صله پیوندت نسبت به او پاداش دیگری برایت خواهد بود[۲۹].
  4. صدقه به قصد سلامتی آن حضرت: رسول خدا (ص) می‌‏فرمودند: هیچ بنده‏ای ایمان نیاورد تا اینکه من نزد او از خودش محبوب‌تر باشم، و خاندانم از خاندان خودش نزد او محبوب‌تر باشند و عترت من نزد او از عترت خودش محبوب‌تر باشند و ذات من از ذات خودش نزد او محبوب‌تر باشد[۳۰]»[۳۱].
۳. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛
پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، در کتاب «مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها» در این‌باره گفته‌اند: «با مطالعه کتاب‌های مفیدی که درباره امام زمان (ع) نوشته شده است، آگاهی و شناخت خود را به حضرت و اهداف‌شان، روزبه‌روز افزایش دهند؛ با اهمیت دادن به واجبات به ویژه نماز، حجاب، احترام به پدر و مادر و دوری از هر کار بد و زشت، دل امام زمان (ع) را خشنود کنند؛ تا می‌توانند، به یاد او باشند و ثواب کارهای خوب را به مادر حضرت یا خود ایشان هدیه کنند؛ برای سلامت و زودتر آمدنشان دعا کنند؛ سعی کنند دیگران را نیز با امام (ع) آشنا سازند»[۳۲].

پرسش‌های وابسته

  1. وظیفه مسلمانان نسبت به امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    1. تکالیف و وظایف شیعیان برای زمینه‌سازی ظهور در غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    2. تکالیف و وظایف شخصی شیعیان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    3. تکالیف و وظایف فردی شیعیان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    4. تکالیف و وظایف اجتماعی شیعیان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    5. تکالیف و وظایف شیعیان در حوزه امنیت اجتماعی در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    6. تکالیف و وظایف علما در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    7. تکالیف و وظایف دانشجویان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    8. تکالیف و وظایف مستمعان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    9. تکالیف و وظایف کنهسالان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    10. تکالیف و وظایف جوانان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    11. تکالیف و وظایف زنان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    12. تکالیف و وظایف ثروتمندان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    13. تکالیف و وظایف اقشار آسیب‌پذیر در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    14. تکالیف و وظایف حاکمان و فرماندهان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    15. تکالیف و وظایف نیروی انتظامی در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    16. تکالیف و وظایف توده مردم در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  2. وظایف عام مسلمانان نسبت به امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    1. مسلمانان نسبت به شناخت امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
    2. مسلمانان درباره تولی به امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
      1. وظیفه مسلمانان درباره ایمان به امامت و ولایت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
      2. وظیفه مسلمانان درباره محبت و مودت به امام مهدی چیست؟ (پرسش)
      3. وظیفه مسلمانان درباره اطاعت و نصرت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
        1. برای یاری امام مهدی چه باید کرد؟ (پرسش)
    3. مسلمانان نسبت به تبری از دشمنان امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
    4. مسلمانان نسبت به زیارت و یاد امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
    5. مسلمانان درباره دعا برای امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
    6. مسلمانان نسبت به اقتدا به سنت و سیره امام مهدی در امور استحبابی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
    7. مسلمانان نسبت به انجام اعمال عبادی به نیابت از امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
  3. وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    1. آیا انتظار فرج از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
    2. آیا صبر بر سختی‌های دوران غیبت از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
    3. آیا آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
      1. انواع آمادگی برای ظهور کدامند؟ (پرسش)
        1. آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه فکری و اعتقادی یا علمی و معرفتی چیست؟ و چگونه محقق می‌شود؟ (پرسش)
        2. آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه روحی و روانی چیست؟ و چگونه محقق می‌شود؟ (پرسش)
        3. آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه اخلاقی و رفتاری چیست؟ و چگونه محقق می‌شود؟ (پرسش)
        4. آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه سیاسی چیست؟ و چگونه محقق می‌شود؟ (پرسش)
        5. آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه اقتصادی چیست؟ و چگونه محقق می‌شود؟ (پرسش)
        6. آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه نظامی و انتظامی چیست؟ و چگونه محقق می‌شود؟ (پرسش)
    4. آیا پیروی از نواب عام از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
    5. آیا دعا برای تعجیل فرج از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
    6. آیا غمگین بودن در دوران غیبت و اشتیاق به ظهور از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
  4. آثار نزدیک شمردن ظهور چیست؟ (پرسش)
  5. آفات دور دانستن ظهور چیست؟ (پرسش)
  6. آرزوها چگونه در شخصیت منتظران امام مهدی تأثیر می‌گذارد؟ (پرسش)
  7. برای ایجاد ارتباط قلبی با امام مهدی به جز تکالیف شرعی و دینی چه اعمالی لازم است تا بفهمیم ایشان از ما راضی هستند؟ (پرسش)
  8. وظیفه جامعه اسلامی در برابر اخباری که از سوی امام مهدی می‌رسد چیست؟ (پرسش)
  9. امام مهدی از نوجوانان جامعه امروز چه انتظاری دارند؟ (پرسش)
  10. دانش‌آموزان چگونه باید منتظر امام مهدی باشند؟ (پرسش)
  11. چگونه می‌توان برپایه خواست حقیقی امام مهدی عمل کرد؟ (پرسش)
  12. وظیفه مردم در عصر غیبت کبری برای برپایی عدالت چیست؟ (پرسش)
  13. آیا تکریم اماکن منسوب به امام مهدی از تکالیف عصر غیبت است؟ (پرسش)
  14. چرا رسیدگی به نیازهای مؤمنان مصداقی از برآوردن حوائج امام مهدی است؟ (پرسش)
  15. مرابطه با امام مهدی به چه معناست؟ (پرسش)
  16. آیا حفظ پیوند با مقام ولایت از وظایف خاص منتظران امام مهدی است؟ (پرسش)

پانویس

  1. ر.ک: جوادی آملی، عبدالله، امام مهدی موجود موعود، ص ۲۰۷ـ ۲۰۸.
  2. ر.ک: مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۹۹.
  3. من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۶۰۹.
  4. ر.ک: جوادی آملی، عبدالله، امام مهدی موجود موعود، ص ۲۰۷ـ ۲۰۸.
  5. کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۵۶۴.
  6. ر.ک: آزاد منجیری، محمد رضا، ویژگی‌های دانشجوی منتظر، ص؟؟؟.
  7. کافی، ج ۱، ص ۳۶۸.
  8. ر.ک: آزاد منجیری، محمد رضا، ویژگی‌های دانشجوی منتظر، ص؟؟؟.
  9. «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: «مَنْ مَاتَ مِنْکُمْ عَلَی هَذَا الْأَمْرِ مُنْتَظِراً لَهُ کَانَ کَمَنْ کَانَ فِی فُسْطَاطِ الْقَائِمِ (ع)»؛ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ج۲، ص۶۴۴.
  10. «عَنْ سَیِّدِ الْعَابِدِینَ (ع) قَالَ: «انْتِظَارُ الْفَرَجِ مِنْ أَعْظَمِ الْفَرَجِ»؛ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ج۱، ص۳۲۰.
  11. ر.ک: آزاد منجیری، محمد رضا، ویژگی‌های دانشجوی منتظر، ص؟؟؟.
  12. «عَنِ الصَّادِقِ (ع) أَنَّهُ قَالَ: «مَنْ سَرَّهُ أَنْ یَکُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ کَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَکَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا هَنِیئاً لَکُمْ أَیَّتُهَا الْعِصَابَةُ الْمَرْحُومَةُ»؛ مکیال المکارم، ج۲، ص۳ـ ۵.
  13. ر.ک: آزاد منجیری، محمد رضا، ویژگی‌های دانشجوی منتظر، ص؟؟؟.
  14. مفاتیح الجنان.
  15. ر.ک: آزاد منجیری، محمد رضا، ویژگی‌های دانشجوی منتظر، ص؟؟؟.
  16. عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: «لَا یَرَی أَحَدُکُمْ إِذَا أَدْخَلَ عَلَی مُؤْمِنٍ سُرُوراً أَنَّهُ عَلَیْهِ أَدْخَلَهُ فَقَطْ بَلْ وَ اللَّهِ عَلَیْنَا بَلْ وَ اللَّهِ عَلَی رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه وآله)»؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۲، ص۱۸۹.
  17. ر.ک: آزاد منجیری، محمد رضا، ویژگی‌های دانشجوی منتظر، ص؟؟؟.
  18. ر.ک: آزاد منجیری، محمد رضا، ویژگی‌های دانشجوی منتظر، ص؟؟؟.
  19. ر.ک: آزاد منجیری، محمد رضا، ویژگی‌های دانشجوی منتظر، ص؟؟؟.
  20. ر.ک: آزاد منجیری، محمد رضا، ویژگی‌های دانشجوی منتظر، ص؟؟؟.
  21. من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۶۰۹.
  22. جوادی آملی، عبدالله، امام مهدی موجود موعود، ص 207-208.
  23. کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۵۶۴.
  24. «عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: مَنْ مَاتَ مِنْكُمْ عَلَى هَذَا الْأَمْرِ مُنْتَظِراً لَهُ كَانَ كَمَنْ كَانَ فِي فُسْطَاطِ الْقَائِمِ (ع) »کمال الدین، ج۲، ص۶۴۴.
  25. «عَنْ سَيِّدِ الْعَابِدِينَ (ع) قَالَ: انْتِظَارُ الْفَرَجِ مِنْ أَعْظَمِ الْفَرَجِ»؛ کمال الدین، ج۱، ص۳۲۰.
  26. «عَنِ الصَّادِقِ (ع) أَنَّهُ قَالَ: مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ كَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَكَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا هَنِيئاً لَكُمْ أَيَّتُهَا الْعِصَابَةُ الْمَرْحُومَةُ»؛مکیال المکارم، ج۲، ص۳-۵.
  27. مفاتیح الجنان.
  28. «عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: لَا يَرَى أَحَدُكُمْ إِذَا أَدْخَلَ عَلَى مُؤْمِنٍ سُرُوراً أَنَّهُ عَلَيْهِ أَدْخَلَهُ فَقَطْ بَلْ وَ اللَّهِ عَلَيْنَا بَلْ وَ اللَّهِ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ (ص) »؛ الکافی، ج۲، ص۱۸۹.
  29. «قُلْتُ لِأَبِي إِبْرَاهِيمَ (ع): أَحُجُّ وَ أُصَلِّي وَ أَتَصَدَّقُ عَنِ الْأَحْيَاءِ وَ الْأَمْوَاتِ مِنْ قَرَابَتِي وَ أَصْحَابِي؟ قَالَ (ع): نَعَمْ تَصَدَّقْ عَنْهُ وَ صَلِّ عَنْهُ وَ لَكَ أَجْرٌ بِصِلَتِكَ»؛ وسائل الشیعه، ج۵، ص۳۶۷، ح۹؛ بحارالانوار، ج۸۸، ص۳۱۰.
  30. «لَا يُؤْمِنُ عَبْدٌ حَتَّى أَكُونَ أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ نَفْسِهِ وَ أَهْلِي أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ أَهْلِهِ وَ عِتْرَتِي أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ عِتْرَتِهِ وَ ذَاتِي أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ ذَاتِهِ»؛ مکیال المکارم، ج۲، ص۲۱۲.
  31. آزاد منجیری، محمد رضا، ویژگی‌های دانشجوی منتظر.
  32. مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۹۹.