اصحاب امام هادی: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = امام هادی | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط = }} ==مقدمه== یکی از نقش‌های مهم امام هادی{{ع}} در مسیر رهبری شیعه، تربیت شاگردان، یاران و اصحابی بود که هریک از آنان در انتقال معارف دینی از امام به جا...» ایجاد کرد)
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
 
 
(۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = امام هادی
| موضوع مرتبط = امام هادی
| عنوان مدخل  =  
| عنوان مدخل  = اصحاب امام هادی
| مداخل مرتبط =  
| مداخل مرتبط = [[اصحاب امام هادی در تاریخ اسلامی]]
| پرسش مرتبط  =
| پرسش مرتبط  =
}}
}}


==مقدمه==
== اصحاب امام هادی ==
یکی از نقش‌های مهم [[امام هادی]]{{ع}} در مسیر [[رهبری]] [[شیعه]]، [[تربیت شاگردان]]، [[یاران]] و اصحابی بود که هریک از آنان در انتقال [[معارف دینی]] از [[امام]] به [[جامعه]] نقش بسزایی داشتند.
{{مدخل وابسته}}
یاران و [[شاگردان]] آن [[حضرت]]، [[احادیث]] ایشان را [[روایت]] کرده یا آن احادیث را به عنوان کتاب نوشته و تدوین می‌کردند. [[شیخ طوسی]] حدود ۱۸۰ تن از [[اصحاب]] و [[راویان حدیث]] امام هادی{{ع}} را معرفی کرده است البته پرواضح است همه در یک رتبه و یک سنخ نبوده‌اند. شاگردان آن حضرت دو دسته‌اند؛ یک دسته تنها از آن حضرت روایت نقل کرده‌اند و در تصنیف کتاب نقشی نداشته‌اند. دسته دوم، کسانی‌اند که در تدوین و ثبت و ضبط [[روایات]] نقش داشته‌اند. طبیعی است که بیشتر [[شاگردان امام هادی]]{{ع}} از دسته اول هستند.
# [[ابراهیم بن ادریس]]
با نگاهی دیگر می‌توان از نظر [[ملیت]]، شاگردان و [[راویان امام هادی]]{{ع}} را به دسته‌های مختلف [[ایرانی]] و غیر ایرانی و شاگردان غیر ایرانی را به ملیت‌های مختلف تقسیم کرد، با توجه به این نکته که عمده شاگردان و [[راویان]] آن حضرت ایرانی بوده‌اند.
# [[ابراهیم بن داوود یعقوبی]]
پرداختن به همه شاگردان امام هادی{{ع}} در این نوشته، به طول می‌انجامد، از این رو، در این مجال به اختصار تنها به تعدادی از اصحاب و شاگردان آن حضرت که صاحب کتاب، [[وکالت]] یا روایت بوده‌اند، به ترتیب الفبا اشاره می‌شود:
# [[ابراهیم بن شیبه]]
 
# [[ابراهیم بن عبده نیسابوری]]
#[[ابراهیم بن شیبه اصفهانی]]: [[ابراهیم]] را، به ویژه به سبب نامه‌ای که به امام هادی{{ع}} نوشته و در آن از [[عقاید انحرافی]] [[غالیان]] پرسیده است، [[اهل تقوی]] و [[دیانت]] شمرده و گفته‌اند این امر بر نهایت [[احتیاط]] ابراهیم در دینمداری دلالت می‌کند و از آن [[نیکو]] بودن او استشمام می‌شود<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ج۱، ص۲۰.</ref>.
# [[ابراهیم بن محمد بن فارس نیشابوری]]
#[[ابراهیم بن مهزیار اهوازی]]: گفته‌اند وی کتابی با عنوان [[البشارات (کتاب)|البشارات]] داشته است<ref>نجاشی، رجال، ص۱۶.</ref>. همچنان که او را از [[ممدوحین]] (ستوده‌شدگان) دانسته‌اند<ref>ابن داوود، رجال، ص۳۴.</ref>.
# [[ابراهیم بن محمد همدانی]]
#[[احمد بن اسحاق بن عبدالله اشعری قمی]]: وی را از [[اصحاب امام جواد]]{{ع}} و امام هادی{{ع}} و از [[یاران خاص]] [[امام عسکری]]{{ع}} دانسته و گفته‌اند: فرستاده [[مردم]] [[قم]] ([[خدمت]] [[امامان]]{{عم}})<ref>نجاشی، رجال، ص۹۱.</ref> و شیخ [[اهل قم]] بود؛ از این رو، از هر سه [[امام]] [[روایت]] نقل کرده است<ref>حلی، خلاصة الاقوال، ص۶۳.</ref>. وی را مورد [[اعتماد]]، [[نیکوکار]]، [[جلیل‌القدر]] و صاحب کتاب دانسته‌اند<ref>شبستری، النور الهادی، ص۳۶.</ref>. کتاب [[علل الصوم و مسائل الرجال لابی‌الحسن الثالث (کتاب)|علل الصوم و مسائل الرجال لابی‌الحسن الثالث]]{{ع}} از جمله کتاب‌های او هستند<ref>نجاشی، رجال، ص۹۱.</ref>. او پس از [[سال ۲۶۰ ق]]، در بازگشت از خدمت امام عسکری{{ع}} در [[شهر]] [[حُلوان]] (نزدیک سر پل ذهاب) درگذشت و همان‌جا [[دفن]] شد و بنا بر [[نقلی]] در قم درگذشت و در آنجا به [[خاک]] سپرده شد<ref>شبستری، النور الهادی، ص۳۶.</ref>. البته برخی گفته‌اند وی پس از [[شهادت امام حسن عسکری]]{{ع}} [[وفات]] کرده و بخشی از عصر [[غیبت صغری]] را نیز [[درک]] کرده است<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ج۲، ص۵۴.</ref>.
# [[ابراهیم بن مهزیار اهوازی]]
#[[احمد بن حمزة بن یسع بن عبدالله قمی]]: وی را مورد اعتماد دانسته‌اند<ref>طوسی، رجال، ص۳۸۳.</ref>. وی کتابی به نام [[النوادر (کتاب)|النوادر]] داشته است<ref>نجاشی، رجال، ص۹۰.</ref>.
# [[ابراهیم دهقان]]
#[[احمد بن محمد بن خالد قمی برقی]]: وی از اصحاب امام هادی{{ع}}<ref>طوسی، رجال، ص۳۸۳.</ref> و مورد اعتماد بود؛ اما از [[ضعیفان]] روایت نقل کرده و به [[روایات]] مرسل نیز اعتماد می‌کرد<ref>نجاشی، رجال، ص۷۶.</ref>. تصنیفات او به یکصد کتاب می‌رسد که مهم‌ترین آنها کتاب مشهور [[المحاسن]] است. وی به سال ۲۷۴ یا ۲۸۰ ق، درگذشت<ref>نجاشی، رجال، ص۷۷.</ref>.
# [[ابراهیم‌ بن اسحاق]]
#[[احمد بن محمد بن عیسی اشعری قمی]]: وی را از اصحاب امام هادی{{ع}} دانسته<ref>حلی، خلاصة الأقوال، ص۶۱.</ref> و گفته‌اند: از وی کتاب‌های متعددی در دست است که کتاب التوحید، کتاب [[فضل النبی (کتاب)|فضل النبی]]{{صل}}؛ کتاب المتعه و کتاب [[الناسخ و المنسوخ (کتاب)|الناسخ و المنسوخ]] از آن جمله‌اند<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ج۳، ص۸۶.</ref>.
# [[ابراهیم‌ بن عقبه]]
#[[ایوب بن نوح بن دراج کوفی نخعی]]: وی [[وکیل امام جواد]]{{ع}} و [[امام هادی]]{{ع}} بود. او را به [[امانت‌داری]]، اعتماد، [[ورع]] و تقوای بسیار، [[کثرت عبادت]] و مورد اعتماد بودن در روایاتش ستوده‌اند. وی کتابی به نام نوادر داشته<ref>نجاشی، رجال، ص۱۰۲.</ref> و روایات و مسائلی از [[امام هادی]]{{ع}} نیز نقل کرده است<ref>طوسی، الفهرست، ص۵۶.</ref>.
# [[ابوالحصین بن حصین]]
#[[حسن بن راشد بن علی بغدادی]]: وی از اصحاب امام هادی{{ع}} و از [[موالی]] [[آل]] مهلّب بود<ref>طوسی، رجال، ص۳۸۵.</ref>. [[شیخ مفید]] او را از فقهای اعلام و رؤسائی دانسته است که [[دانش حلال و حرام]] از آنها گرفته می‌شود و از کسانی است که هیچ طعنی بر او وارد نمی‌شود و راهی برای ذمّ او نیست<ref>ر.ک: خویی، معجم رجال الحدیث، ج۵، ص۳۱۳.</ref>. [[امام هادی]]{{ع}} هنگامی که او را [[وکیل]] خود در [[بغداد]]، [[مدائن]] و اطراف آن قرار داد، نوشت: «من [[اطاعت]] خود را در اطاعت او و [[سرکشی]] از او را [[عصیان]] از خودم می‌دانم»<ref>طوسی، الغیبة، ص۳۵۰.</ref>.
# [[ابوبکر فهفکی ابن ابی طیفور متطبب]]
#[[حسن بن علی بن حسن هاشمی علوی]]: وی فرزند [[عمر بن علی بن حسین بن علی بن ابی‌طالب]]{{ع}} بود<ref>طوسی، رجال، ص۳۸۵.</ref>. کنیه‌اش را ابومحمد<ref>شریف مرتضی، مسائل الناصریات، ص۶۳.</ref> و [[القاب]] او را «اُطروش»<ref>نجاشی، رجال، ص۵۷.</ref> «اَصمّ» و «النّاصر للحقّ»<ref>ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۲.</ref>، گفته‌اند. وی از اجداد [[مادری]] دو دانشمند بزرگ [[اسلامی]] «[[سید مرتضی]] و [[سید رضی]]» و یکی از [[حکمرانان]] علوی در [[طبرستان]] بود. او کتاب‌های بسیاری نیز داشته است که کتاب الامامة صغیر، کتاب الامامة کبیر، کتاب [[فدک]] والخمس و [[انساب]] الأئمة و موالیدهم الی [[صاحب الامر]]{{ع}}، از آن جمله‌اند<ref>نجاشی، رجال، ص۵۷.</ref>.
# [[ابوحسین بن هلال]]
#[[حسین بن اشکیب سمرقندی مروزی]]: وی از اصحاب امام هادی{{ع}} و [[امام حسن عسکری]]{{ع}} بود. از او به عنوان «[[خادم]] القبر» یاد کرده‌اند<ref>نجاشی، رجال، ص۴۴.</ref>. [[نجاشی]] از تألیفات او یاد کرده و به ویژه به سه کتاب او به نام‌های الرد علی من [[زعم]] أن النبی{{صل}} کان علی [[دین]] قومه؛ الرد علی الزیدیه و کتاب النوادر اشاره کرده است<ref>نجاشی، رجال، ص۴۴.</ref>.
# [[ابوطاهر برقی برادر احمد بن محمد برقی]]
#[[حسین بن سعید بن حماد کوفی اهوازی]]: وی را از اصحاب امام هادی{{ع}} دانسته<ref>طوسی، رجال، ص۳۸۵.</ref> و گفته‌اند: مورد [[اعتماد]] و [[جلیل‌القدر]] بود<ref>حلی، خلاصة الأقوال، ص۱۱۴.</ref>. او در اصل [[اهل کوفه]] بود که با برادرش حسن به [[اهواز]] منتقل شد، سپس به [[قم]] رفت و در همان‌جا درگذشت<ref>طوسی، الفهرست، ص۱۱۲.</ref>. وی سی عنوان کتاب نوشت که جزو نخستین مجامیع [[فقهی]] [[شیعه]] به شمار می‌رود و الگویی برای دیگر [[دانشمندان]] [[امامیه]] شد<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ج۶، ص۲۶۶.</ref>.
# [[ابوطاهر بن حمزه بن یسع اشعری قمی]]
#[[داوود بن قاسم بن اسحاق هاشمی جعفری]]: وی از اصحاب امام هادی{{ع}}<ref>طوسی، رجال، ص۳۸۶.</ref> و کنیه‌اش [[ابوهاشم]] و از [[اهل بغداد]] بود. او [[امام رضا]]، [[امام جواد]]، [[امام هادی]]، [[امام عسکری]] و [[امام زمان]]{{عم}} را دیده و از ایشان [[روایت]] نقل کرده است. داوود دارای کتاب بوده است که برخی [[راویان]] از او نقل کرده‌اند. همچنان که [[اخبار]] و مسائلی از [[امامان]]{{عم}} دارد و درباره [[اهل بیت]]{{عم}} نیز شعرهای نیکویی سروده است. او نزد [[حاکم]] نیز دارای [[مقام]] بود<ref>طوسی، الفهرست، ص۱۲۴.</ref>. وی به [[سال ۲۶۱ ق]]، در [[بغداد]] درگذشت و همان‌جا به [[خاک]] سپرده شد<ref>شبستری، النورالهادی، ص۸۵.</ref>.
# [[ابوعبدالله بن ابی حسین]]
#[[عبدالعظیم حسنی]]: وی فرزند [[عبدالله بن علی بن حسن بن زید بن حسن بن علی بن ابی‌طالب]]، کنیه‌اش [[ابوالقاسم]]<ref>نجاشی، رجال، ص۲۴۷.</ref> و از اصحاب امام هادی{{ع}} بود<ref>طوسی، رجال، ص۳۸۷.</ref>. وی را [[عابد]] و [[اهل]] [[ورع]] دانسته و او را با تعبیر {{عربی|كان مرضياً}}؛ «مورد [[رضایت]] بود»، ستوده‌اند<ref>حلی، خلاصة الاقوال، ص۲۲۶.</ref>. [[حضرت]] [[عبدالعظیم]] در حالی که از دست [[حاکم ستمگر]] [[زمان]] خود ([[خلیفه عباسی]]) به [[شهر]] [[ری]] گریخته بود، مخفیانه وارد ری شد و در [[سرداب]] [[منزل]] یکی از [[شیعیان]]، در محله «سکة الموالی» شهر ری، اقامت کرد. او به صورت مخفیانه از [[خانه]] خارج می‌شد و به [[زیارت]] قبری می‌رفت که بعدها [[مزار]] خودش در مقابل آن قرار گرفت و می‌گفت [[مرقد]] یکی از [[فرزندان امام کاظم]]{{ع}} است. تا آنکه خبر او به شیعیان رسید و بیشتر آنان او را شناختند<ref>نجاشی، رجال، ص۲۴۸.</ref>. با آنکه گفته‌اند وی کتاب‌هایی داشته که کتاب خطب [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} از آن جمله است<ref>نجاشی، رجال، ص۲۴۷.</ref>؛ اما بی‌تردید مهم‌ترین روایت او، [[حدیث مشهور]] به «عَرض [[دین]]» است. بر اساس این [[حدیث]]، حضرت عبدالعظیم [[خدمت]] امام هادی{{ع}} مشرف شد و [[عقاید]] خود را به آن [[حضرت]] عرضه کرد و مورد [[تأیید]] آن حضرت قرار گرفت و آن حضرت برای او [[دعا]] کرد<ref>صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص۳۷۹ - ۳۸۰.</ref>. [[امام هادی]]{{ع}} به برخی توصیه کردند که پرسش‌های خود را از [[عبدالعظیم حسنی]] بپرسند<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ج۱۱، ص۵۳.</ref>. در [[منابع روایی]]، [[زیارت]] حضرت [[عبدالعظیم]]، مانند [[زیارت امام حسین]]{{ع}} قلمداد شده است<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ص۵۳۷.</ref>.
# [[ابوعبدالله مغازی]]
#[[علی بن ابراهیم بن هاشم قمی]]: [[شیخ طوسی]] او را از اصحاب امام هادی{{ع}} معرفی کرده و بیش از این اشاره‌ای نکرده است؛ اما از نظر [[آیت‌الله]] خویی، ظاهراً وی علی بن ابراهیم بن هاشم قمی است؛ زیرا بعید است که شیخ طوسی در الفهرست از وی نام برده، اما در [[رجال]] از او یاد نکرده باشد<ref>خویی، همان، ج۱۲، ص۲۰۸.</ref>. اگر چنین باشد، وی همان [[علی بن ابراهیم]] مشهور و صاحب [[تفسیر]] است که از [[راویان]] مورد [[اعتماد]] بوده و چندین کتاب تألیف کرده است. کتاب‌های الناسخ والمنسوخ؛ کتاب [[التوحید والشرک (کتاب)|التوحید والشرک]]؛ کتاب [[المغازی]]؛ کتاب الانبیاء و کتاب [[فضائل امیرالمؤمنین]]{{ع}} از آن جمله‌اند<ref>نجاشی، رجال، ص۲۶۰.</ref>.
# [[ابوعبدالله مکاری]]
#[[علی بن مهزیار اهوازی دَورقی]]: وی را از [[اصحاب امام رضا]]<ref>طوسی، رجال، ص۳۸۱.</ref>، [[امام جواد]]<ref>طوسی، رجال، ص۴۰۳.</ref> و امام هادی<ref>طوسی، رجال، ص۴۱۷.</ref>{{عم}} دانسته و گفته‌اند از سوی امام جواد{{ع}} و امام هادی{{ع}} [[وکالت]] داشت و نزد آن حضرت جایگاه والایی یافت<ref>نجاشی، رجال، ص۲۵۳.</ref>. او مصنفات بسیاری داشت که تعداد آن بیش از سی کتاب بود. کتاب‌هایی در برخی [[ابواب فقه]] مانند کتاب الوضوء، کتاب الصلاة، کتاب الزکاة و همچنین کتاب المثالب؛ کتاب الدعا، کتاب التجمّل و المروّه و کتاب المزار از آن جمله‌اند<ref>نجاشی، رجال، ص۲۵۳.</ref>. [[علی بن مهزیار]] نقش مهمی در تثبیت و گسترش [[تشیع]] در جنوب [[ایران]] به خصوص حوزه [[علمی]] [[اهواز]] داشت به طوری که امام هادی{{ع}} به وی [[اجازه]] نداد از اهواز خارج شود<ref>صدوق، کتاب من لایحضره الفقیه، ج۱، ص۵۴۴؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ج۳، ص۲۹۴.</ref>.
# [[ابوعمرو حذاء]]
#[[محمد بن حسین بن ابی‌الخطاب زیات کوفی همدانی]]: وی را از [[اصحاب]] سه [[امام]]، از جمله [[امام هادی]]{{ع}} و مورد [[اعتماد]] دانسته‌اند<ref>طوسی، رجال، ص۳۹۱.</ref>. او به بزرگی [[منزلت]] و کثرت [[روایت]] [[ستوده]] شده و گفته‌اند به [[سال ۲۶۲ق]]، [[وفات]] یافته است. وی دارای تصانیف نیکویی بود که کتاب التوحید، کتاب المعرفة و البداء، کتاب الرد علی [[أهل]] القدر، کتاب الإمامة و کتاب وصایا الأئمة{{عم}} از آن جمله‌اند<ref>نجاشی، رجال، ص۳۳۴.</ref>.
# [[ابومحمد بن ابراهیم]]
#[[یعقوب بن اسحاق دورقی اهوازی]]، [[ابن سکیت]]: وی [[ابو یوسف]]، یعقوب بن اسحاق دورقی اهوازی و به ابن سکّیت (کم حرف) [[شهرت]] داشت. [[شیخ طوسی]] او را از اصحاب امام هادی{{ع}} برشمرده است. وی نزد [[امام جواد]]{{ع}} و امام هادی{{ع}} دارای منزلت والایی بوده و این دو امام بزرگوار وی را از [[یاران خاص]] خود به شمار می‌آوردند<ref>نجاشی، رجال، ص۴۴۹.</ref>. [[ابن سکیت]] در [[علم]] نحو، لغت، [[علوم قرآن]] و [[شعر]] پیشوای همگان بوده است<ref>ابن ندیم، الفهرست، ص۷۹؛ نجاشی، رجال، ص۴۴۹.</ref>. چندان که او را «[[امیرالمؤمنین]] در لغت»<ref>خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۴، ص۲۷۶.</ref>، «شیخ العربیه» و «[[حجة]] فی العربیه» وصف کرده‌اند<ref>ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۱۲، ص۱۶.</ref>. از [[شاگردان]] او می‌توان به [[ابوحنیفه دینوری]]، صاحب کتاب [[الأخبار الطوال (کتاب)|الأخبار الطوال]] اشاره کرد که در [[دانش]] نحو، لغت، [[تاریخ]]، هندسه، حساب، [[منطق]]، [[فلسفه]] و هیئت جایگاه برجسته‌ای داشت<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۲۶.</ref>. ابن سکیت دارای کتاب‌های بسیاری است که از میان آنها می‌توان به کتاب‌های [[تهذیب]] الالفاظ و کتاب [[اصلاح]] المنطق اشاره کرد. [[متوکّل]] به سبب اظهارنظر ابن سکیت درباره [[برتری اهل بیت]]{{عم}} و اعلام [[ولایت اهل بیت]]{{عم}}، او را به [[شهادت]] رساند. چنان که گفته‌اند، متوکّل از [[برتری]] و عزیزتر بودن دو فرزند خود نسبت به [[امام حسن]] و [[امام حسین]]{{عم}} پرسید و او به [[خدا]] [[سوگند]] خورد که [[قنبر]]، [[غلام]] [[علی بن ابی‌طالب]]{{ع}}، از آن دو و [[پدر]] آن دو نزد وی گرامی‌تر است؛ شهادت او در سال ۲۴۴ یا ۲۴۶ ق، در ۵۸ سالگی رخ داد<ref>ر.ک: امین، اعیان الشیعه، ج۱۰، ص۳۰۶.</ref>.
# [[ابویحیی جرجانی]]
از میان [[زنان]] نیز بانوی بزرگوار، «[[کلثوم]] کرخیه» را از اصحاب امام هادی{{ع}} دانسته و گفته‌اند [[عبدالرحمان بن داوود شعیری بغدادی]] از این بانو [[روایت]] نقل کرده است<ref>طوسی، رجال، ص۳۹۴.</ref><ref>پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، [[تاریخ اسلام بخش دوم ج۲ (کتاب)|تاریخ اسلام بخش دوم ج۲]] ص ۲۰۰.</ref>
# [[احمد بن ابی عبدالله برقی]]
 
# [[احمد بن اسحاق رازی]]
== منابع ==
# [[احمد بن اسماعیل بن یقطین]]
{{منابع}}
# [[احمد بن حسن بن علی بن فضال]]
# [[پرونده:IM010507.jpg|22px]] پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، [[تاریخ اسلام بخش دوم ج۲ (کتاب)|'''تاریخ اسلام بخش دوم ج۲''']]
# [[احمد بن زکریا بن بابا]]
{{پایان منابع}}
# [[احمد بن فضل]]
# [[احمد بن محمد بن عیسی اشعری قمی]]
# [[احمد بن محمد سیاری]]
# [[احمد بن هلال عبرتائی بغدادی]]
# [[احمد‌ بن حسن بن اسحق‌ بن سعد]]
# [[احمد‌ بن حمزه‌ بن یسع قمی]]
# [[احمد‌ بن خضیب]]
# [[اسحاق بن اسماعیل بن نوبخت]]
# [[اسحاق بن محمد بصری]]
# [[ایوب بن نوح بن دراج]]
# [[بشر بن بشار نیسابوری]]
# [[جعفر بن ابراهیم]]
# [[جعفر بن احمد]]
# [[جعفر بن سلیمان]]
# [[جعفر بن عبدالله بن حسین بن جامع]]
# [[جعفر بن محمد بن اسماعیل بن خطاب]]
# [[جعفر بن محمد بن یونس احول]]
# [[جعفر بن هشام]]
# [[حاتم بن فرج]]
# [[حسن بن جعفر فافانی بغدادی]]
# [[حسن بن حسن علوی]]
# [[حسن بن حسین علوی]]
# [[حسن بن خرزاذ قمی]]
# [[حسن بن راشد بغدادی]]
# [[حسن بن سفیان کوفی]]
# [[حسن بن ظریف]]
# [[حسن بن علی بن ابی عثمان]]
# [[حسن بن علی بن حسن بن علی بن عمر بن علی بن حسین بن علی بن ابی طالب]]
# [[حسن بن علی وشا]]
# [[حسن بن محمد ابن اخی محمد بن رجاء الخیاط]]
# [[حسن بن محمد بن بابا قمی]]
# [[حسن بن محمد بن حی]]
# [[حسن بن محمد مدائنی]]
# [[حسین بن اسد بصری]]
# [[حسین بن اشکیب قمی خادم القبر]]
# [[حسین بن سعید کوفی اهوازی]]
# [[حسین بن عبید الله قمی]]
# [[حسین بن مالک قمی]]
# [[حسین بن محمد مدائنی]]
# [[حفص مروزی]]
# [[حمدان بن سلیمان بن عمیره نیسابوری]]
# [[حمزه مولی علی بن سلیمان بن رشید بغدادی]]
# [[خلیل بن هشام فارسی]]
# [[خیران بن اسحق زاکانی]]
# [[خیران خادم]]
# [[داود بن ابی زید نیسابوری]]
# [[داود بن قاسم جعفری]]
# [[داود صیرفی]]
# [[رجاء عبرتائی بن یحیی]]
# [[ریان بن صلت بغدادی]]
# [[سری بن سلامه اصبهانی]]
# [[سلیمان بن حفصویه]]
# [[سلیمان بن داوود مروزی]]
# [[سندی بن محمد اخو علی]]
# [[سهل بن زیاد آدمی]]
# [[سهل بن یعقوب بن اسحاق]]
# [[شاهویه بن عبدالله]]
# [[صالح بن عیسی بن عمرو بن بزیع]]
# [[صالح بن محمد همدانی]]
# [[صالح بن سلمه رازی]]
# [[عبدالرحمان بن محمد بن طیفور المتطبب]]
# [[عبدالرحمان بن محمد بن معروف قمی]]
# [[عبدالصمد بن محمد قمی]]
# [[عبدالعظیم بن عبدالله حسنی]]
# [[عبدوس عطار کوفی]]
# [[عثمان بن سعید عمری]]
# [[عروه نخاس دهقان]]
# [[علی بن ابراهیم همدانی]]
# [[علی بن ابراهیم]]
# [[علی بن ابی قره]]
# [[علی بن بلال بغدادی]]
# [[علی بن جعفر همانی]]
# [[علی بن حسن بن فضال]]
# [[علی بن حسین بن عبد ربه]]
# [[علی بن حسین همدانی]]
# [[علی بن حسین]]
# [[علی بن رمیس بغدادی]]
# [[علی بن ریان بن صلت]]
# [[علی بن زیاد صیمری]]
# [[علی بن سلیمان بن رشید بغدادی]]
# [[علی بن شیر]]
# [[علی بن عبدالغفار]]
# [[علی بن عبدالله بن جعفر حمیری]]
# [[علی بن عبدالله زبیری]]
# [[علی بن عبدالله قمی]]
# [[علی بن عبدالله]]
# [[علی بن عبید‌الله]]
# [[علی بن عمرو عطار قزوینی]]
# [[علی بن محمد بن زیاد صیمری]]
# [[علی بن محمد قاشانی]]
# [[علی بن محمد منقری]]
# [[علی بن محمد نوفلی]]
# [[علی بن معبد بغدادی]]
# [[علی بن مهزیار اهوازی]]
# [[علی بن یحیی دهقان]]
# [[عیسی بن احمد بن عیسی بن منصور]]
# [[فارس بن حاتم قزوینی]]
# [[فتح بن یزید جرجانی]]
# [[فضل بن شاذان نیشابوری]]
# [[فضل بن کثیر بغدادی]]
# [[قاسم شعرانی یقطینی]]
# [[قاسم صیقل]]
# [[کافور خادم]]
# [[کلثم الکرخیه]]
# [[محمد بن ابی طیفور متطبب]]
# [[محمد بن احمد بن ابراهیم]]
# [[محمد بن احمد بن حماد محمدی]]
# [[محمد بن احمد بن عبید الله بن منصور]]
# [[محمد بن احمد بن مطهر]]
# [[محمد بن اسماعیل بلخی]]
# [[محمد بن اسماعیل صیمری قمی]]
# [[محمد بن جزک جمال]]
# [[محمد بن حسان رازی زینبی]]
# [[محمد بن حسن بن شمون بصری]]
# [[محمد بن حسین بن ابی الخطاب]]
# [[محمد بن حصین اهوازی]]
# [[محمد بن حصین فهری]]
# [[محمد بن حمزه قمی]]
# [[محمد بن خالد رازی]]
# [[محمد بن رجا خیاط]]
# [[محمد بن ریان بن صلت]]
# [[محمد بن سعید بن کلثوم مروزی]]
# [[محمد بن سلیمان جلاب]]
# [[محمد بن صیفی کوفی]]
# [[محمد بن عبدالجبار]] ([[ابن ابی صهبان قمی]])
# [[محمد بن عبدالله بن مهران کرخی]]
# [[محمد بن عبدالله نوفلی همدانی]]
# [[محمد بن عبید الله من اهل طاهی]]
# [[محمد بن علی بن عیسی اشعری قمی]]
# [[محمد بن علی بن مهزیار]]
# [[محمد بن عیسی بن عبید یقطینی]]
# [[محمد بن فرج رخجی]]
# [[محمد بن فضل]]
# [[محمد بن قاسم بن حمزه بن موسی علوی]]
# [[محمد بن مروان جلاب]]
# [[محمد بن مروان خطاب]]
# [[محمد بن موسی بن فرات]]
# [[محمد بن موسی ربعی]]
# [[محمد بن یحیی بصری]]
# [[محمد بن یحیی بن دریاب]]
# [[مسافر (مولای امام هادی)]]
# [[مصفله بن اسحاق قمی اشعری]]
# [[معاویه بن حکیم بن معاویه بن عمار‌ کوفی]]
# [[منصور بن عباس]]
# [[موسی بن داوود یعقوبی]]
# [[موسی بن عمر بن بزیع]]
# [[موسی بن عمر حضینی]]
# [[موسی بن محمد حضینی]]
# [[موسی بن مرشد وراق نیشابوری]]
# [[نصر‌ بن حازم قمی]]
# [[نضر‌‌‌ بن محمد همدانی]]
# [[یحیی بن ابی بکر رازی ضریر]]
# [[یحیی‌‌ بن محمد]]
# [[یعقوب بجلی]]
# [[یعقوب بن اسحاق]]
# [[یعقوب بن منقوش]]
# [[یعقوب بن یزید کاتب]]
{{پایان مدخل وابسته}}
[[رده:امام هادی]]


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
[[رده:امام هادی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۴۵

این مدخل زیرشاخهٔ بحث امام هادی است. اصحاب امام هادی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: اصحاب امام هادی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط ندارد

اصحاب امام هادی

  1. ابراهیم بن ادریس
  2. ابراهیم بن داوود یعقوبی
  3. ابراهیم بن شیبه
  4. ابراهیم بن عبده نیسابوری
  5. ابراهیم بن محمد بن فارس نیشابوری
  6. ابراهیم بن محمد همدانی
  7. ابراهیم بن مهزیار اهوازی
  8. ابراهیم دهقان
  9. ابراهیم‌ بن اسحاق
  10. ابراهیم‌ بن عقبه
  11. ابوالحصین بن حصین
  12. ابوبکر فهفکی ابن ابی طیفور متطبب
  13. ابوحسین بن هلال
  14. ابوطاهر برقی برادر احمد بن محمد برقی
  15. ابوطاهر بن حمزه بن یسع اشعری قمی
  16. ابوعبدالله بن ابی حسین
  17. ابوعبدالله مغازی
  18. ابوعبدالله مکاری
  19. ابوعمرو حذاء
  20. ابومحمد بن ابراهیم
  21. ابویحیی جرجانی
  22. احمد بن ابی عبدالله برقی
  23. احمد بن اسحاق رازی
  24. احمد بن اسماعیل بن یقطین
  25. احمد بن حسن بن علی بن فضال
  26. احمد بن زکریا بن بابا
  27. احمد بن فضل
  28. احمد بن محمد بن عیسی اشعری قمی
  29. احمد بن محمد سیاری
  30. احمد بن هلال عبرتائی بغدادی
  31. احمد‌ بن حسن بن اسحق‌ بن سعد
  32. احمد‌ بن حمزه‌ بن یسع قمی
  33. احمد‌ بن خضیب
  34. اسحاق بن اسماعیل بن نوبخت
  35. اسحاق بن محمد بصری
  36. ایوب بن نوح بن دراج
  37. بشر بن بشار نیسابوری
  38. جعفر بن ابراهیم
  39. جعفر بن احمد
  40. جعفر بن سلیمان
  41. جعفر بن عبدالله بن حسین بن جامع
  42. جعفر بن محمد بن اسماعیل بن خطاب
  43. جعفر بن محمد بن یونس احول
  44. جعفر بن هشام
  45. حاتم بن فرج
  46. حسن بن جعفر فافانی بغدادی
  47. حسن بن حسن علوی
  48. حسن بن حسین علوی
  49. حسن بن خرزاذ قمی
  50. حسن بن راشد بغدادی
  51. حسن بن سفیان کوفی
  52. حسن بن ظریف
  53. حسن بن علی بن ابی عثمان
  54. حسن بن علی بن حسن بن علی بن عمر بن علی بن حسین بن علی بن ابی طالب
  55. حسن بن علی وشا
  56. حسن بن محمد ابن اخی محمد بن رجاء الخیاط
  57. حسن بن محمد بن بابا قمی
  58. حسن بن محمد بن حی
  59. حسن بن محمد مدائنی
  60. حسین بن اسد بصری
  61. حسین بن اشکیب قمی خادم القبر
  62. حسین بن سعید کوفی اهوازی
  63. حسین بن عبید الله قمی
  64. حسین بن مالک قمی
  65. حسین بن محمد مدائنی
  66. حفص مروزی
  67. حمدان بن سلیمان بن عمیره نیسابوری
  68. حمزه مولی علی بن سلیمان بن رشید بغدادی
  69. خلیل بن هشام فارسی
  70. خیران بن اسحق زاکانی
  71. خیران خادم
  72. داود بن ابی زید نیسابوری
  73. داود بن قاسم جعفری
  74. داود صیرفی
  75. رجاء عبرتائی بن یحیی
  76. ریان بن صلت بغدادی
  77. سری بن سلامه اصبهانی
  78. سلیمان بن حفصویه
  79. سلیمان بن داوود مروزی
  80. سندی بن محمد اخو علی
  81. سهل بن زیاد آدمی
  82. سهل بن یعقوب بن اسحاق
  83. شاهویه بن عبدالله
  84. صالح بن عیسی بن عمرو بن بزیع
  85. صالح بن محمد همدانی
  86. صالح بن سلمه رازی
  87. عبدالرحمان بن محمد بن طیفور المتطبب
  88. عبدالرحمان بن محمد بن معروف قمی
  89. عبدالصمد بن محمد قمی
  90. عبدالعظیم بن عبدالله حسنی
  91. عبدوس عطار کوفی
  92. عثمان بن سعید عمری
  93. عروه نخاس دهقان
  94. علی بن ابراهیم همدانی
  95. علی بن ابراهیم
  96. علی بن ابی قره
  97. علی بن بلال بغدادی
  98. علی بن جعفر همانی
  99. علی بن حسن بن فضال
  100. علی بن حسین بن عبد ربه
  101. علی بن حسین همدانی
  102. علی بن حسین
  103. علی بن رمیس بغدادی
  104. علی بن ریان بن صلت
  105. علی بن زیاد صیمری
  106. علی بن سلیمان بن رشید بغدادی
  107. علی بن شیر
  108. علی بن عبدالغفار
  109. علی بن عبدالله بن جعفر حمیری
  110. علی بن عبدالله زبیری
  111. علی بن عبدالله قمی
  112. علی بن عبدالله
  113. علی بن عبید‌الله
  114. علی بن عمرو عطار قزوینی
  115. علی بن محمد بن زیاد صیمری
  116. علی بن محمد قاشانی
  117. علی بن محمد منقری
  118. علی بن محمد نوفلی
  119. علی بن معبد بغدادی
  120. علی بن مهزیار اهوازی
  121. علی بن یحیی دهقان
  122. عیسی بن احمد بن عیسی بن منصور
  123. فارس بن حاتم قزوینی
  124. فتح بن یزید جرجانی
  125. فضل بن شاذان نیشابوری
  126. فضل بن کثیر بغدادی
  127. قاسم شعرانی یقطینی
  128. قاسم صیقل
  129. کافور خادم
  130. کلثم الکرخیه
  131. محمد بن ابی طیفور متطبب
  132. محمد بن احمد بن ابراهیم
  133. محمد بن احمد بن حماد محمدی
  134. محمد بن احمد بن عبید الله بن منصور
  135. محمد بن احمد بن مطهر
  136. محمد بن اسماعیل بلخی
  137. محمد بن اسماعیل صیمری قمی
  138. محمد بن جزک جمال
  139. محمد بن حسان رازی زینبی
  140. محمد بن حسن بن شمون بصری
  141. محمد بن حسین بن ابی الخطاب
  142. محمد بن حصین اهوازی
  143. محمد بن حصین فهری
  144. محمد بن حمزه قمی
  145. محمد بن خالد رازی
  146. محمد بن رجا خیاط
  147. محمد بن ریان بن صلت
  148. محمد بن سعید بن کلثوم مروزی
  149. محمد بن سلیمان جلاب
  150. محمد بن صیفی کوفی
  151. محمد بن عبدالجبار (ابن ابی صهبان قمی)
  152. محمد بن عبدالله بن مهران کرخی
  153. محمد بن عبدالله نوفلی همدانی
  154. محمد بن عبید الله من اهل طاهی
  155. محمد بن علی بن عیسی اشعری قمی
  156. محمد بن علی بن مهزیار
  157. محمد بن عیسی بن عبید یقطینی
  158. محمد بن فرج رخجی
  159. محمد بن فضل
  160. محمد بن قاسم بن حمزه بن موسی علوی
  161. محمد بن مروان جلاب
  162. محمد بن مروان خطاب
  163. محمد بن موسی بن فرات
  164. محمد بن موسی ربعی
  165. محمد بن یحیی بصری
  166. محمد بن یحیی بن دریاب
  167. مسافر (مولای امام هادی)
  168. مصفله بن اسحاق قمی اشعری
  169. معاویه بن حکیم بن معاویه بن عمار‌ کوفی
  170. منصور بن عباس
  171. موسی بن داوود یعقوبی
  172. موسی بن عمر بن بزیع
  173. موسی بن عمر حضینی
  174. موسی بن محمد حضینی
  175. موسی بن مرشد وراق نیشابوری
  176. نصر‌ بن حازم قمی
  177. نضر‌‌‌ بن محمد همدانی
  178. یحیی بن ابی بکر رازی ضریر
  179. یحیی‌‌ بن محمد
  180. یعقوب بجلی
  181. یعقوب بن اسحاق
  182. یعقوب بن منقوش
  183. یعقوب بن یزید کاتب

پانویس

برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=اصحاب_امام_هادی&oldid=1295030»