منظور از رجعت چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخهها
جز (جایگزینی متن - '\ه\s=\s(.*)\]\]\]\] (.*)\s' به 'ه = $1 | پاسخ = $2 ') |
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-}} {{پاسخ پرسش +}} {{پاسخ پرسش )) |
||
خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
::::::معنای اصطلاحی "[[رجعت]]"، جزو آموزههای اختصاصی [[شیعه]] است. درباره زمان دقیق [[رجعت]]، سه احتمال وجود دارد: کمی قبل از [[قیام]]، همزمان با آغاز [[قیام]] و کمی بعد از [[قیام]] [[امام مهدی]]{{ع}}<ref>علامه مجلسی، هر سه احتمال را آورده است (مرآة العقول، ج ۳، ص ۲۰۱).</ref>. در هر صورت تعبیر "هنگام [[قیام]]"، هر سه احتمال را در بر میگیرد. بسیاری از [[اندیشمندان]]<ref>این، همان کاری است که [[شیخ مفید]] کرده است (أوائل المقالات، ص ۷۷- ۷۸).</ref>، به [[پیروی]] از [[احادیث]]، [[رجعت]] را مخصوص کسانی میدانند که در [[ایمان]] یا [[کفر]]، [[خالص]] باشند. [[امام صادق]]{{ع}} میفرماید: {{عربی|"إِنَّ الرَّجْعَةَ لَيْسَتْ بِعَامَّةٍ وَ هِيَ خَاصَّةٌ لَا يَرْجِعُ إِلَّا مَنْ مَحَضَ الْإِيمَانَ مَحْضاً أَوْ مَحَضَ الشِّرْكَ مَحْضاً"}}<ref>تصحیح الاعتقاد، شیخ مفید، ص ۴۰، مختصر بصائر الدرجات، ص ۲۴، بحار الأنوار، ج ۵۳، ص ۳۹، ح ۱.</ref>. [[رجعت]]، عمومی نیست؛ بلکه ویژه گروهی خاص است. تنها، گروهی بازگشت میکنند که [[ایمان]] [[خالص]] یا [[شرک]] [[خالص]] دارند. [[رجعت]]، به صورت احیای دوباره زندگی دنیاست. بنا بر این، باید [[روح]] به [[بدن]] باز گردد و بازگشتی جسمانی صورت پذیرد، نه صرفاً بازگشتی [[روحانی]]. بر اساس [[احادیث]] اسلامی، بازگشت [[روحانی]]، برای بسیاری از [[مؤمنان]] اتفاق میافتد و آنان در مواقعی خاص همچون [[جمعه]]، اجازه مییابند که به سوی اهل منزل خود بروند و احوال آنان را مشاهده کنند؛ اما این بازگشت [[روحانی]]، غیر از "[[رجعت]]" است که در آن، [[روح]] به [[بدن]] باز میگردد و [[انسان]]، زندگی جسمانی را از سر میگیرد<ref>[[رجعت]] اصطلاحی، با رجعتی که برخی کافران در آستانه مرگ طلب میکنند، متفاوت است. چهار تفاوت مهم میان [[رجعت]] و این تقاضای کافران برای بازگشت به دنیا وجود دارد که در بحث از شبهات و ادله مخالفان [[رجعت]] خواهد آمد.</ref>. البته از سخنان بعضی قدمای علمای [[شیعه]] و همچنین از سخنان [[طبرسی]] در [[مجمع البیان]] بر میآید که [[اقلیت]] بسیار کوچکی از [[شیعه]]، [[رجعت]] را به معنای بازگشت [[دولت]] و [[حکومت]] [[اهل بیت]]{{عم}} [[تفسیر]] کردهاند و نه بازگشت اشخاص و زنده شدن مردگان. [[طبرسی]]، بر این [[اعتقاد]] است که [[مخالفت]] آنها طوری است که لطمهای به [[اجماع]] نمیزند<ref>مجمع البیان، ج ۷، ص ۳۶۷.</ref>»<ref>[[محمد محمدی ریشهری|محمدی ریشهری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج۸، ص۳۶، ۳۷.</ref>. | ::::::معنای اصطلاحی "[[رجعت]]"، جزو آموزههای اختصاصی [[شیعه]] است. درباره زمان دقیق [[رجعت]]، سه احتمال وجود دارد: کمی قبل از [[قیام]]، همزمان با آغاز [[قیام]] و کمی بعد از [[قیام]] [[امام مهدی]]{{ع}}<ref>علامه مجلسی، هر سه احتمال را آورده است (مرآة العقول، ج ۳، ص ۲۰۱).</ref>. در هر صورت تعبیر "هنگام [[قیام]]"، هر سه احتمال را در بر میگیرد. بسیاری از [[اندیشمندان]]<ref>این، همان کاری است که [[شیخ مفید]] کرده است (أوائل المقالات، ص ۷۷- ۷۸).</ref>، به [[پیروی]] از [[احادیث]]، [[رجعت]] را مخصوص کسانی میدانند که در [[ایمان]] یا [[کفر]]، [[خالص]] باشند. [[امام صادق]]{{ع}} میفرماید: {{عربی|"إِنَّ الرَّجْعَةَ لَيْسَتْ بِعَامَّةٍ وَ هِيَ خَاصَّةٌ لَا يَرْجِعُ إِلَّا مَنْ مَحَضَ الْإِيمَانَ مَحْضاً أَوْ مَحَضَ الشِّرْكَ مَحْضاً"}}<ref>تصحیح الاعتقاد، شیخ مفید، ص ۴۰، مختصر بصائر الدرجات، ص ۲۴، بحار الأنوار، ج ۵۳، ص ۳۹، ح ۱.</ref>. [[رجعت]]، عمومی نیست؛ بلکه ویژه گروهی خاص است. تنها، گروهی بازگشت میکنند که [[ایمان]] [[خالص]] یا [[شرک]] [[خالص]] دارند. [[رجعت]]، به صورت احیای دوباره زندگی دنیاست. بنا بر این، باید [[روح]] به [[بدن]] باز گردد و بازگشتی جسمانی صورت پذیرد، نه صرفاً بازگشتی [[روحانی]]. بر اساس [[احادیث]] اسلامی، بازگشت [[روحانی]]، برای بسیاری از [[مؤمنان]] اتفاق میافتد و آنان در مواقعی خاص همچون [[جمعه]]، اجازه مییابند که به سوی اهل منزل خود بروند و احوال آنان را مشاهده کنند؛ اما این بازگشت [[روحانی]]، غیر از "[[رجعت]]" است که در آن، [[روح]] به [[بدن]] باز میگردد و [[انسان]]، زندگی جسمانی را از سر میگیرد<ref>[[رجعت]] اصطلاحی، با رجعتی که برخی کافران در آستانه مرگ طلب میکنند، متفاوت است. چهار تفاوت مهم میان [[رجعت]] و این تقاضای کافران برای بازگشت به دنیا وجود دارد که در بحث از شبهات و ادله مخالفان [[رجعت]] خواهد آمد.</ref>. البته از سخنان بعضی قدمای علمای [[شیعه]] و همچنین از سخنان [[طبرسی]] در [[مجمع البیان]] بر میآید که [[اقلیت]] بسیار کوچکی از [[شیعه]]، [[رجعت]] را به معنای بازگشت [[دولت]] و [[حکومت]] [[اهل بیت]]{{عم}} [[تفسیر]] کردهاند و نه بازگشت اشخاص و زنده شدن مردگان. [[طبرسی]]، بر این [[اعتقاد]] است که [[مخالفت]] آنها طوری است که لطمهای به [[اجماع]] نمیزند<ref>مجمع البیان، ج ۷، ص ۳۶۷.</ref>»<ref>[[محمد محمدی ریشهری|محمدی ریشهری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج۸، ص۳۶، ۳۷.</ref>. | ||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
| عنوان پاسخدهنده = ۲. حجت الاسلام و المسلمین موسوینسب؛ | | عنوان پاسخدهنده = ۲. حجت الاسلام و المسلمین موسوینسب؛ | ||
خط ۴۵: | خط ۴۴: | ||
::::::[[رجعت]] یکی از [[عقائد]] مسلّم و تردیدناپذیر [[شیعه]] است که براساس [[آیات]] [[قرآن کریم]] و [[احادیث]] [[معصومین]] {{عم}} استوار میباشد و [[فرمان]] [[رجعت]] همانند [[فرمان]] [[ظهور]] از [[ناحیه]] [[مقدس]] [[پروردگار]] متعال صادر میشود»<ref>[[سید جعفر موسوینسب|موسوینسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج۲، ص۲۷۱.</ref>. | ::::::[[رجعت]] یکی از [[عقائد]] مسلّم و تردیدناپذیر [[شیعه]] است که براساس [[آیات]] [[قرآن کریم]] و [[احادیث]] [[معصومین]] {{عم}} استوار میباشد و [[فرمان]] [[رجعت]] همانند [[فرمان]] [[ظهور]] از [[ناحیه]] [[مقدس]] [[پروردگار]] متعال صادر میشود»<ref>[[سید جعفر موسوینسب|موسوینسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج۲، ص۲۷۱.</ref>. | ||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
| عنوان پاسخدهنده = ۳. حجت الاسلام و المسلمین طاهری؛ | | عنوان پاسخدهنده = ۳. حجت الاسلام و المسلمین طاهری؛ | ||
خط ۵۴: | خط ۵۲: | ||
:::::مرحوم [[سید مرتضی]] که از بزرگان [[شیعه]] است، چنین میگوید: "[[خداوند متعال]] بعد از [[ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} گروهی از کسانی که قبلاً از [[دنیا]] رفتهاند به این [[جهان]] باز میگرداند تا در [[ثواب]] و افتخارات [[یاری]] او و مشاهده [[حکومت]] [[حق]] بر سراسر [[جهان]] شرکت جویند و نیز گروهی از [[دشمنان]] سرسخت را باز میگرداند تا از آنها [[انتقام]] گیرند". سپس میافزاید: [[دلیل]] برصحت این [[مذهب]] این است که هیچ عاقلی نمیتواند [[قدرت]] [[خدا]] را بر این امر [[انکار]] کند، چرا که این مسأله محالی نیست، در حالی که بعضی ازمخالفان ما چنان این موضوع را [[انکار]] میکنند که گویی آن را محال و غیر ممکن میشمرند. بعد از اضافه میکند: "[[دلیل]] بر اثبات این [[عقیده]] [[اجماع]] [[امامیه]] است، زیرا حدی از آنها با این [[عقیده]] [[مخالفت]] نکرده است"<ref> سفینة البحار، ج ۱، ص ۵۱۱، ماده رجع. </ref>»<ref>[[حبیبالله طاهری|طاهری، حبیبالله]]، [[سیمای آفتاب (کتاب)|سیمای آفتاب]]، ص ۳۴۰.</ref>. | :::::مرحوم [[سید مرتضی]] که از بزرگان [[شیعه]] است، چنین میگوید: "[[خداوند متعال]] بعد از [[ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} گروهی از کسانی که قبلاً از [[دنیا]] رفتهاند به این [[جهان]] باز میگرداند تا در [[ثواب]] و افتخارات [[یاری]] او و مشاهده [[حکومت]] [[حق]] بر سراسر [[جهان]] شرکت جویند و نیز گروهی از [[دشمنان]] سرسخت را باز میگرداند تا از آنها [[انتقام]] گیرند". سپس میافزاید: [[دلیل]] برصحت این [[مذهب]] این است که هیچ عاقلی نمیتواند [[قدرت]] [[خدا]] را بر این امر [[انکار]] کند، چرا که این مسأله محالی نیست، در حالی که بعضی ازمخالفان ما چنان این موضوع را [[انکار]] میکنند که گویی آن را محال و غیر ممکن میشمرند. بعد از اضافه میکند: "[[دلیل]] بر اثبات این [[عقیده]] [[اجماع]] [[امامیه]] است، زیرا حدی از آنها با این [[عقیده]] [[مخالفت]] نکرده است"<ref> سفینة البحار، ج ۱، ص ۵۱۱، ماده رجع. </ref>»<ref>[[حبیبالله طاهری|طاهری، حبیبالله]]، [[سیمای آفتاب (کتاب)|سیمای آفتاب]]، ص ۳۴۰.</ref>. | ||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
| عنوان پاسخدهنده = ۴. حجت الاسلام و المسلمین زهادت؛ | | عنوان پاسخدهنده = ۴. حجت الاسلام و المسلمین زهادت؛ | ||
خط ۷۳: | خط ۷۰: | ||
:::::#این معنا مورد [[انکار]] [[عامه]] ([[اهل سنت]]) نیز که مخالف سرسخت [[رجعت]] هستند نمیباشد، زیرا آنان نیز [[ظهور مهدی]] [[آل محمد|آل پیامبر]]{{عم}} را به عنوان [[مصلح]] قبول دارند هر چند میگویند در [[آخرالزمان]] به [[دنیا]] میآید»<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۲۸۳-۲۸۶.</ref>. | :::::#این معنا مورد [[انکار]] [[عامه]] ([[اهل سنت]]) نیز که مخالف سرسخت [[رجعت]] هستند نمیباشد، زیرا آنان نیز [[ظهور مهدی]] [[آل محمد|آل پیامبر]]{{عم}} را به عنوان [[مصلح]] قبول دارند هر چند میگویند در [[آخرالزمان]] به [[دنیا]] میآید»<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۲۸۳-۲۸۶.</ref>. | ||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
| عنوان پاسخدهنده = ۵. حجت الاسلام و المسلمین فاضلیان؛ | | عنوان پاسخدهنده = ۵. حجت الاسلام و المسلمین فاضلیان؛ | ||
خط ۸۱: | خط ۷۷: | ||
::::::«[[رجعت]]، یعنی بازگشت بعضی از [[مؤمنان]] [[خالص]] و [[منافقان]] [[ستمگر]] به این [[جهان]] به [[هنگام ظهور]] [[حضرت مهدی]]{{ع}}. [[شیخ مفید]] مینویسد: [[خداوند]] گروهی از مردگان را به همان صورت که در گذشتهاند، به این [[دنیا]] باز میگرداند؛ جمعی [[ستمگران]] را ذلیل و دستهای را که [[اهل حق]] بودند عزیز میسازد و بر [[اهل باطل]] چیرگی میبخشد. [[مظلومان]] را بر [[ستمگران]] پیروز میکند. این واقعه، [[هنگام ظهور]] [[امام مهدی|حضرت ولی عصر]]{{ع}} اتفاق میافتد.<ref> شیخ مفید، اوائل المقالات، ص ۷۷</ref> [[مفسر]] بزرگ [[اسلام]]، [[امین الاسلام طبرسی]]، مینویسد: همه [[شیعیان]] درباره [[رجعت]] [[اجماع]] دارند و [[اخبار]] آن را تأیید میکنند. بدین سبب، هرگز جای [[تأویل]] نیست.<ref> مجمع البیان، ج ۷، ص۴۰۶.</ref>»<ref>[[سید محمد جواد فاضلیان|فاضلیان، سید محمد جواد]]؛ [[قیام (مقاله)|قیام]]، ص ۳۰۲ تا ۳۰۳.</ref>. | ::::::«[[رجعت]]، یعنی بازگشت بعضی از [[مؤمنان]] [[خالص]] و [[منافقان]] [[ستمگر]] به این [[جهان]] به [[هنگام ظهور]] [[حضرت مهدی]]{{ع}}. [[شیخ مفید]] مینویسد: [[خداوند]] گروهی از مردگان را به همان صورت که در گذشتهاند، به این [[دنیا]] باز میگرداند؛ جمعی [[ستمگران]] را ذلیل و دستهای را که [[اهل حق]] بودند عزیز میسازد و بر [[اهل باطل]] چیرگی میبخشد. [[مظلومان]] را بر [[ستمگران]] پیروز میکند. این واقعه، [[هنگام ظهور]] [[امام مهدی|حضرت ولی عصر]]{{ع}} اتفاق میافتد.<ref> شیخ مفید، اوائل المقالات، ص ۷۷</ref> [[مفسر]] بزرگ [[اسلام]]، [[امین الاسلام طبرسی]]، مینویسد: همه [[شیعیان]] درباره [[رجعت]] [[اجماع]] دارند و [[اخبار]] آن را تأیید میکنند. بدین سبب، هرگز جای [[تأویل]] نیست.<ref> مجمع البیان، ج ۷، ص۴۰۶.</ref>»<ref>[[سید محمد جواد فاضلیان|فاضلیان، سید محمد جواد]]؛ [[قیام (مقاله)|قیام]]، ص ۳۰۲ تا ۳۰۳.</ref>. | ||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
| عنوان پاسخدهنده = ۶. حجت الاسلام و المسلمین رجالی تهرانی؛ | | عنوان پاسخدهنده = ۶. حجت الاسلام و المسلمین رجالی تهرانی؛ | ||
خط ۱۱۲: | خط ۱۰۷: | ||
::::::بر این اساس، هنگام [[ظهور امام زمان]] {{ع}}، گروهی از [[اولیای الهی]] و [[مومنان]] حقیقی و همچنین بعضی از [[دشمنان]] و [[معاندان]] [[خاندان]] [[وحی]] که از [[دنیا]] رفتهاند، بار دیگر به [[دنیا]] باز میگردند. [[رجعت]] [[مومنان]] در راستای [[یاری]] [[امام]] و مشاهده [[پیروزی]] جبهه [[حق]] بر [[دشمنان]] و [[حاکمیت]] [[دین خدا]] در [[زمین]] میباشد، و بازگشت [[مخالفان]] نیز بخشی از [[عذاب]] و جزای [[ظلمها]] و ستمهایی است که در [[دنیا]] انجام دادهاند. البته به [[اعتقاد]] [[شیعه]]، علاوه بر [[رجعت]] در [[زمان ظهور]] و [[قیام]]، عدهای از [[اولیا]] و به خصوص بعضی از [[ائمه اطهار]] {{عم}} نیز پس از استقرار [[حکومت]] [[امام زمان]] {{ع}} و بعد از پایان دوران آن [[حضرت]]، برای تداوم [[حاکمیت]] [[دین خدا]] و برای [[امامت]] [[جامعه]] به [[دنیا]] باز میگردند»<ref>[[علی رضا امامی میبدی|امامی میبدی، علی رضا]]، [[آموزههای مهدویت در آثار علامه طباطبائی (کتاب)|آموزههای مهدویت در آثار علامه طباطبائی]]، ص ۲۷۴.</ref>. | ::::::بر این اساس، هنگام [[ظهور امام زمان]] {{ع}}، گروهی از [[اولیای الهی]] و [[مومنان]] حقیقی و همچنین بعضی از [[دشمنان]] و [[معاندان]] [[خاندان]] [[وحی]] که از [[دنیا]] رفتهاند، بار دیگر به [[دنیا]] باز میگردند. [[رجعت]] [[مومنان]] در راستای [[یاری]] [[امام]] و مشاهده [[پیروزی]] جبهه [[حق]] بر [[دشمنان]] و [[حاکمیت]] [[دین خدا]] در [[زمین]] میباشد، و بازگشت [[مخالفان]] نیز بخشی از [[عذاب]] و جزای [[ظلمها]] و ستمهایی است که در [[دنیا]] انجام دادهاند. البته به [[اعتقاد]] [[شیعه]]، علاوه بر [[رجعت]] در [[زمان ظهور]] و [[قیام]]، عدهای از [[اولیا]] و به خصوص بعضی از [[ائمه اطهار]] {{عم}} نیز پس از استقرار [[حکومت]] [[امام زمان]] {{ع}} و بعد از پایان دوران آن [[حضرت]]، برای تداوم [[حاکمیت]] [[دین خدا]] و برای [[امامت]] [[جامعه]] به [[دنیا]] باز میگردند»<ref>[[علی رضا امامی میبدی|امامی میبدی، علی رضا]]، [[آموزههای مهدویت در آثار علامه طباطبائی (کتاب)|آموزههای مهدویت در آثار علامه طباطبائی]]، ص ۲۷۴.</ref>. | ||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
| عنوان پاسخدهنده = ۹. آقای رضوانی (پژوهشگر حوزه علمیه قم)؛ | | عنوان پاسخدهنده = ۹. آقای رضوانی (پژوهشگر حوزه علمیه قم)؛ | ||
خط ۱۲۰: | خط ۱۱۴: | ||
::::::«[[شیعه]] [[امامیه]] [[معتقد]] است که [[پس از ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} و تشکیل [[حکومت عدل الهی]] در سرتاسر [[جهان]]، گروهی از [[اولیای الهی]] و [[دوست]] داران [[خاندان رسالت]]، و برخی از [[معاندان]] و [[دشمنان]] [[خاندان]] [[وحی]] که از [[دنیا]] رفتهاند، به [[دنیا]] باز میگردند. [[اولیای الهی]] و [[صالحان]] با دیدن [[حاکمیت]] [[حقّ]] و [[عدل]] در گستره [[گیتی]] شادمان میشوند. و نیز پرتویی از ثمرات [[ایمان]] و اعمال [[صالح]] خود را در [[دنیا]] مشاهده مینمایند. [[معاندان]] و [[دشمنان]] [[اهل بیت]] {{عم}} نیز بخشی از جزای اعمال ناشایست خود را در این [[دنیا]] مشاهده کرده و به [[کیفر]] آن خواهند رسید»<ref>[[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۶۵۹.</ref>. | ::::::«[[شیعه]] [[امامیه]] [[معتقد]] است که [[پس از ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} و تشکیل [[حکومت عدل الهی]] در سرتاسر [[جهان]]، گروهی از [[اولیای الهی]] و [[دوست]] داران [[خاندان رسالت]]، و برخی از [[معاندان]] و [[دشمنان]] [[خاندان]] [[وحی]] که از [[دنیا]] رفتهاند، به [[دنیا]] باز میگردند. [[اولیای الهی]] و [[صالحان]] با دیدن [[حاکمیت]] [[حقّ]] و [[عدل]] در گستره [[گیتی]] شادمان میشوند. و نیز پرتویی از ثمرات [[ایمان]] و اعمال [[صالح]] خود را در [[دنیا]] مشاهده مینمایند. [[معاندان]] و [[دشمنان]] [[اهل بیت]] {{عم}} نیز بخشی از جزای اعمال ناشایست خود را در این [[دنیا]] مشاهده کرده و به [[کیفر]] آن خواهند رسید»<ref>[[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۶۵۹.</ref>. | ||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
| عنوان پاسخدهنده = ۱۰. آقای باقریزاده اشعری؛ | | عنوان پاسخدهنده = ۱۰. آقای باقریزاده اشعری؛ | ||
خط ۱۳۰: | خط ۱۲۳: | ||
::::::بسیاری از [[اندیشمندان]]، [[اعتقاد]] به [[رجعت]] را از مسلّمات<ref>مسلّم، در این جا به معنای غیر قابل انفکاک و قطعی بودن اصل موضوع است.</ref> [[مذهب]] [[تشیع]] میدانند<ref>[[رجعت]]، از مسلّمات مذهب است، بدین معنا که اگر کسی متون مذهب [[تشیع]] را ببیند، بیتردید، [[رجعت]] را جزء اعتقادات [[شیعه]] به حساب میآورد. البته این به معنای آن نیست که بر سر کیفیت و جزئیات آن نیز اتفاق نظر وجود داشته باشد. به علاوه، ممکن است کسی از متون مذهبی، اطلاع کافی نداشته باشد و بر اثر این بیاطلاعی یا قانع نشدن، اعتقاد به [[رجعت]] نداشته باشد. چنین کسی از دایره [[تشیع]]، بیرون نیست.</ref>. برداشتهای مختلفی از [[رجعت]] و کیفیت آن شده؛ اما اصل آن، همواره جزو [[فرهنگ]] غالب [[شیعه]] بوده است<ref>ر.ک: [[محمد محمدی ریشهری|محمدی ریشهری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی ج۸ (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج ۸، ص ۳۶–۳۸.</ref>»<ref>[[محمد باقریزاده اشعری|باقریزاده اشعری، محمد]]، [[از امام مهدی بیشتر بدانیم (کتاب)|از امام مهدی بیشتر بدانیم]]، ص۹۱، ۹۲.</ref>. | ::::::بسیاری از [[اندیشمندان]]، [[اعتقاد]] به [[رجعت]] را از مسلّمات<ref>مسلّم، در این جا به معنای غیر قابل انفکاک و قطعی بودن اصل موضوع است.</ref> [[مذهب]] [[تشیع]] میدانند<ref>[[رجعت]]، از مسلّمات مذهب است، بدین معنا که اگر کسی متون مذهب [[تشیع]] را ببیند، بیتردید، [[رجعت]] را جزء اعتقادات [[شیعه]] به حساب میآورد. البته این به معنای آن نیست که بر سر کیفیت و جزئیات آن نیز اتفاق نظر وجود داشته باشد. به علاوه، ممکن است کسی از متون مذهبی، اطلاع کافی نداشته باشد و بر اثر این بیاطلاعی یا قانع نشدن، اعتقاد به [[رجعت]] نداشته باشد. چنین کسی از دایره [[تشیع]]، بیرون نیست.</ref>. برداشتهای مختلفی از [[رجعت]] و کیفیت آن شده؛ اما اصل آن، همواره جزو [[فرهنگ]] غالب [[شیعه]] بوده است<ref>ر.ک: [[محمد محمدی ریشهری|محمدی ریشهری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی ج۸ (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج ۸، ص ۳۶–۳۸.</ref>»<ref>[[محمد باقریزاده اشعری|باقریزاده اشعری، محمد]]، [[از امام مهدی بیشتر بدانیم (کتاب)|از امام مهدی بیشتر بدانیم]]، ص۹۱، ۹۲.</ref>. | ||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
| عنوان پاسخدهنده = ۱۱. نویسندگان کتاب «آفتاب مهر»؛ | | عنوان پاسخدهنده = ۱۱. نویسندگان کتاب «آفتاب مهر»؛ | ||
خط ۱۴۶: | خط ۱۳۸: | ||
:::::*گفتنی است امر [[رجعت]] هر چند بر اساس [[آیات]] و [[روایات]] امری مسلم و پذیرفته شده است، جزئیات آن واضح و شفاف نیست؛ بنابراین ما اصل [[رجعت]] را به صورت کلی میپذیریم و از اظهار نظر قطعی درباره جزئیات خودداری میکنیم»<ref>[[آفتاب مهر ج۱ (کتاب)|آفتاب مهر]]، ج۱، ص ۲۷۸-۲۸۰.</ref>. | :::::*گفتنی است امر [[رجعت]] هر چند بر اساس [[آیات]] و [[روایات]] امری مسلم و پذیرفته شده است، جزئیات آن واضح و شفاف نیست؛ بنابراین ما اصل [[رجعت]] را به صورت کلی میپذیریم و از اظهار نظر قطعی درباره جزئیات خودداری میکنیم»<ref>[[آفتاب مهر ج۱ (کتاب)|آفتاب مهر]]، ج۱، ص ۲۷۸-۲۸۰.</ref>. | ||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
| عنوان پاسخدهنده = ۱۲. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛ | | عنوان پاسخدهنده = ۱۲. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛ | ||
خط ۱۵۷: | خط ۱۴۸: | ||
::::::و همین نکته، یعنی یکی بودن [[حقیقت]] این سه روز و اختلافشان در مراتب و درجات، باعث شده است که [[امامان]] [[معصوم]] {{عم}} بعضی از [[آیات]] را گاه به [[قیامت]]، گاهی به [[ظهور]] و گاهی به [[ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} [[تفسیر]] فرمایند<ref>تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ترجمه: آیت الله مصباح یزدی، ج۲، ص۱۴۶ ونک: ظهور نور، علی سعادت پرور، ص۲۰۵ - ۲۰۶</ref>»<ref>[[مهدویت پرسشها و پاسخها (کتاب)|مهدویت پرسشها و پاسخها]]، ص ۴۳۷.</ref>. | ::::::و همین نکته، یعنی یکی بودن [[حقیقت]] این سه روز و اختلافشان در مراتب و درجات، باعث شده است که [[امامان]] [[معصوم]] {{عم}} بعضی از [[آیات]] را گاه به [[قیامت]]، گاهی به [[ظهور]] و گاهی به [[ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} [[تفسیر]] فرمایند<ref>تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ترجمه: آیت الله مصباح یزدی، ج۲، ص۱۴۶ ونک: ظهور نور، علی سعادت پرور، ص۲۰۵ - ۲۰۶</ref>»<ref>[[مهدویت پرسشها و پاسخها (کتاب)|مهدویت پرسشها و پاسخها]]، ص ۴۳۷.</ref>. | ||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
| عنوان پاسخدهنده = ۱۳. نویسندگان کتاب [[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]؛ | | عنوان پاسخدهنده = ۱۳. نویسندگان کتاب [[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]؛ |
نسخهٔ ۲۴ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۰:۰۳
منظور از رجعت چیست؟ | |
---|---|
موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
مدخل بالاتر | مهدویت / عصر پس از ظهور / رجعت |
منظور از رجعت چیست؟ یکی از پرسشهای مرتبط به بحث مهدویت است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
عبارتهای دیگری از این پرسش
- رجعت چیست؟
پاسخ نخست
- آیت الله شهید سید محمد صدر در کتاب «تاریخ پس از ظهور» در اینباره گفته است:
- «این مفهوم در گستره خود، میتواند چند معنا داشته باشد:
- ظهور امام مهدی (ع)؛ گاه از ظهور آن حضرت (ع) به "رجعت" یاد میشود. این تعبیر یا بیانگر آن است که ایشان پس از دوران غیبت به سوی مردم بازمیگردد و یا اینکه با ظهور او، جهانیان از بیراهه سقوط و انحراف، به شاهراه حق و عدالت بازمیگردند. این سخن درستی است ولی اطلاق واژه رجعت بر آن نادرست میباشد زیرا موهم معانی دیگری است که موجب اشتباه و نزاع میگردد. بنابراین نیازی به جعل این اصطلاح نیست و میتوان از آن رویداد بزرگ، با تعابیر دیگری یاد کرد. ما در این کتاب واژه "ظهور" را برگزیدهایم.
- بازگشت برخی اموات به دنیا (هر چند غیر از امامان معصوم باشند)؛ به ویژه مؤمنان خالص و ناب و کافران ستیزه جو و کینه ورز.
- بازگشت عدهای از معصومین؛ مانند: امیر المؤمنین (ع) و امام حسین (ع) و چه بسا خود پیامبر اکرم (ص). ترتیب این بازگشت، بسان ترتیب قبلی امامت آنها در دنیا نخواهد بود.
- بازگشت همه امامان معصوم (ع) به ترتیب از آخر. پس از امام مهدی (ع) حضرت امام حسن عسکری (ع) و سپس امام هادی (ع) و ... بازخواهندگشت و تا وقتی خدا بخواهد در دنیا حکومت مینمایند تا آن که پیشوایی جهان به امام علی بن ابی طالب (ع) که دابة الارض است، برسد و پس از گذشت چهل روز از وفات آن حضرت نیز عمر بشر نیز به پایان رسد.
پاسخها و دیدگاههای متفرقه
۱. آیتالله ریشهری؛ |
---|
آیتالله محمد محمدی ریشهری، در کتاب «دانشنامهٔ امام مهدی» در اینباره گفته است:
|
۲. حجت الاسلام و المسلمین موسوینسب؛ |
---|
حجت الاسلام و المسلمین سید جعفر موسوینسب، در کتاب «دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان» در اینباره گفته است:
|
۳. حجت الاسلام و المسلمین طاهری؛ |
---|
حجت الاسلام و المسلمین دکتر حبیبالله طاهری در کتاب «سیمای آفتاب» در اینباره گفتهاست:
|
۴. حجت الاسلام و المسلمین زهادت؛ |
---|
حجت الاسلام و المسلمین عبدالمجید زهادت، در کتاب «معارف و عقاید ۵ ج۲» در اینباره گفته است:
|
۵. حجت الاسلام و المسلمین فاضلیان؛ |
---|
حجت الاسلام و المسلمین سید محمد جواد فاضلیان، در مقاله «قیام» در اینباره گفته است:
|
۶. حجت الاسلام و المسلمین رجالی تهرانی؛ |
---|
حجت الاسلام و المسلمین علی رضا رجالی تهرانی، در کتاب «یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان» در اینباره گفته است:
|
۷. حجت الاسلام و المسلمین رحیمی؛ |
---|
۸. حجت الاسلام و المسلمین امامی میبدی؛ |
---|
حجت الاسلام و المسلمین علی رضا امامی میبدی، در کتاب «آموزههای مهدویت در آثار علامه طباطبائی» در اینباره گفته است:
|
۹. آقای رضوانی (پژوهشگر حوزه علمیه قم)؛ |
---|
آقای علی اصغر رضوانی، در کتاب «موعودشناسی و پاسخ به شبهات» در اینباره گفته است:
|
۱۰. آقای باقریزاده اشعری؛ |
---|
آقای محمد باقریزاده اشعری، در کتاب «از امام مهدی بیشتر بدانیم» در اینباره گفته است:
|
۱۱. نویسندگان کتاب «آفتاب مهر»؛ |
---|
نویسندگان کتاب «آفتاب مهر» در اینباره گفتهاند:
|
۱۲. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛ |
---|
پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، در کتاب «مهدویت پرسشها و پاسخها» در اینباره گفتهاند:
|
۱۳. نویسندگان کتاب نگین آفرینش؛ |
---|
نویسندگان کتاب «نگین آفرینش» در این باره گفتهاند:
|
- درباره رجعت چه دیدگاههایی وجود دارد؟ (پرسش)
- آیا اعتقاد به رجعت برگرفته از یهود است؟ (پرسش)
- آیا قول به رجعت مستلزم تناسخ باطل است؟ (پرسش)
- آیا رجعت عمومی و همگانی است؟ (پرسش)
- آیا رجعت پس از ظهور امام مهدی با تکلیف سازگار است؟ (پرسش)
- مراد از رجعت عیسی مسیح چیست و این رجعت در چه زمانی اتفاق خواهد افتاد و این بازگشت چه خصوصیاتی دارد؟ (پرسش)
- رجعت چند مرحله دارد؟ (پرسش)
- آیا رجعت نوعی تناسخ نیست؟ (پرسش)
- اهمیت رجعت به چه اندازه است؟ (پرسش)
- منظور از عذاب ادنی که در قرآن آمده چیست؟ (پرسش)
- آیا اگر کسی چهل روز دعای عهد را بخواند حتما رجعت میکند؟ (پرسش)
- آیا آیات و سوره مؤمنون با مسئله رجعت منافات ندارد؟ (پرسش)
- چه ارتباطی بین ظهور و رجعت امام حسین وجود دارد؟ (پرسش)
- آیا اعتقاد به رجعت از ضروریات دین است؟ (پرسش)
- چگونه رجعت ائمه پس از ظهور امام مهدی انجام میگیرد؟ (پرسش)
- آیهای از قرآن رجوع مرده را به دنیا ممتنع میداند آیا این آیه با مسأله رجعت سازگاری دارد؟ (پرسش)
- آیا پیامبران در زمان رجعت حضور دارند؟ (پرسش)
- رجعت در ادعیه و زیارات چه جایگاهی دارد؟ (پرسش)
- رجعت در روایات چه جایگاهی دارد؟ (پرسش)
- کدام یک از علما در کتابهایشان از رجعت بحث کردهاند؟ (پرسش)
- چه ارتباطی بین رجعت و قیامت وجود دارد؟ (پرسش)
- آیا قرآن مخالف قول به رجعت است؟ (پرسش)
- چه آیاتی از قرآن رجعت را ثابت میکند؟ (پرسش)
- آیا قرآن به رجعت کسانی به این دنیا اشاره نموده است؟ (پرسش)
- آیا تمام احادیث رجعت از طرق شیعه وارد شده است؟ (پرسش)
- آیا در رجعت مردگان توسط امام مهدی زنده میشوند و آیا این قضیه پشتوانه عقلی روایی قرآنی دارد؟ (پرسش)
- چه تعداد از روایات بر رجعت دلالت دارند؟ (پرسش)
- رجعت در متون دینی چه جایگاهی دارد؟ (پرسش)
- مفهوم رجعت
- پیشینه رجعت
- سابقه اعتقاد به رجعت از چه زمانی است؟ (پرسش)
- آیا برای رجعت نمونهای در تاریخ یافت میشود؟ (پرسش)
- آیا رجعت از ضروریات تشیع است؟ (پرسش)
- چرا متکلمین بحث از رجعت را در علم کلام مطرح میکنند؟ (پرسش)
- فایده رجعت چیست؟ (پرسش)
- هدف از رجعت چیست؟ (پرسش)
- چه آثاری بر اعتقاد به رجعت مترتب است؟ (پرسش)
- فلسفه و فوائد رجعت چه میباشند؟ (پرسش)
- رجعت امامان برای چیست؟ آیا آنان حکومت خواهند کرد؟ (پرسش)
- چه دلیل عقلی بر امکان رجعت میتوان اقامه کرد؟ (پرسش)
- آیا رجعت امکان وقوع دارد؟ (پرسش)
- آیا دلیل عقلی بر ضرورت رجعت وجود دارد؟ (پرسش)
- آیا رجعت با عقل و فلسفه سازگاری دارد؟ (پرسش)
- آیا دلیل قرآنی بر ضرورت رجعت وجود دارد؟ (پرسش)
- ویژگیهای رجعت چیست؟ (پرسش)
- آیا رجعت جسمانی است؟ (پرسش)
- آیا رجعت اختیاری است؟ (پرسش)
- آیا «رجعت» برای مؤمنان و کافران اختیاری است؟ (پرسش)
- رجعت چه زمانی تحقق پیدا میکند؟ (پرسش)
- رجعتکنندگان چقدر در دنیا باقی میمانند؟ (پرسش)
- آیا زمان رجعت هنگام قیام امام مهدی است؟ (پرسش)
- چه کسانی رجعت میکنند؟ (پرسش)
- چه کسانی هنگام ظهور امام مهدی زنده میشوند؟ (پرسش)
- چه کسانی هنگام ظهور دوباره زنده میشوند و امام مهدی را یاری میکنند؟ (پرسش)
- رجعت کنندگان چند دستهاند؟ (پرسش)
- ویژگی رجعت کنندگان چیست؟ (پرسش)
- اولین رجعت کننده از امامان کیست؟ (پرسش)
- برنامههای امام حسین در رجعت چیست؟ (پرسش)
- برنامههای امام علی در رجعت چه میباشد؟ (پرسش)
- آیا بانوان رجعت میکنند؟ (پرسش)
- چه کسانی در هنگام قیام امام مهدی از قبر خود برانگیخته میشوند؟ (پرسش)
- آیا پس از رحلت امام مهدی اولیاء صالح خدواند حکومت میکنند؟ (پرسش)
- آیا در عصر حکومت اولیای صالح احتمال نافرمانی و شورش وجود دارد؟ (پرسش)
منبعشناسی جامع مهدویت
پانویس
- ↑ صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص۵۴۱، ۵۴۲.
- ↑ رسائل الشریف المرتضی، ج ۱، ص ۱۲۵، علم الیقین فی أصول الدین، ج ۲، ص ۸۲۳، مجموعة ثلاث رسائل (مخطوطة)، مفید، ص ۳۴، مجمع البحرین، ج ۴، ص ۳۳۳.
- ↑ علامه مجلسی، هر سه احتمال را آورده است (مرآة العقول، ج ۳، ص ۲۰۱).
- ↑ این، همان کاری است که شیخ مفید کرده است (أوائل المقالات، ص ۷۷- ۷۸).
- ↑ تصحیح الاعتقاد، شیخ مفید، ص ۴۰، مختصر بصائر الدرجات، ص ۲۴، بحار الأنوار، ج ۵۳، ص ۳۹، ح ۱.
- ↑ رجعت اصطلاحی، با رجعتی که برخی کافران در آستانه مرگ طلب میکنند، متفاوت است. چهار تفاوت مهم میان رجعت و این تقاضای کافران برای بازگشت به دنیا وجود دارد که در بحث از شبهات و ادله مخالفان رجعت خواهد آمد.
- ↑ مجمع البیان، ج ۷، ص ۳۶۷.
- ↑ محمدی ریشهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ج۸، ص۳۶، ۳۷.
- ↑ معجم مقائیس اللغة.
- ↑ طبسى، نجم الدین، رجعت از نظر شیعه، ص ۱۵.
- ↑ موسوینسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج۲، ص۲۷۱.
- ↑ سفینة البحار، ج ۱، ص ۵۱۱، ماده رجع.
- ↑ طاهری، حبیبالله، سیمای آفتاب، ص ۳۴۰.
- ↑ ، «الرُّجُوعُ: العود إلي ما كان منه البدء فَالرُّجُوعُ: العود، الرَّجْعَةُ و الرِّجْعَةُ، و في العود إلي الدّنيا بعد الممات، و يقال: فلا يؤمن بِالرَّجْعَة»مفردات، ص ۳۴۳. طریحی میگوید: «الرجعة بالفتح هي المرة في الرجوع بعد الموت بعد ظهور المهدي (ع)، و هي من ضروريات مذهب الإمامية... و فلا يؤمن بالرجعة: أي بالرجوع إلي الدنيا بعد الموت.»
- ↑ بقره / ۲۴۳. آیا در (کار) کسانی ننگریستهای که از بیم مرگ از سرزمین خود بیرون رفتند و آنان هزاران کس بودند
- ↑ بقره / ۲۵۹. یا همچون (داستان) آن کس که بر (خرابههای) شهری (با خانههایی) فرو ریخته گذشت.
- ↑ بقره / ۵۶.
- ↑ الاعتقادات، ص ۶۰.
- ↑ الارشاد، ج ۲، ص ۳۶۹.
- ↑ المسائل، السرویه، ص ۳۰.
- ↑ الرسائل الشریف مرتضی، ج ۱، ص ۱۲۵.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۲۲.
- ↑ نمل/ ۸۳. و (یاد کن) روزی (را) که از هر امتی دستهای از آنان را که نشانههای ما را دروغ میشمردند گرد میآوریم و آنگاه آنان را به هم میپیوندند.
- ↑ المیزان، ج ۲، ص ۱۰۶، ذیل آیه ۲۱۰ از سوره بقره.
- ↑ مجمع البیان، ج ۷، ص ۳۶۷، ذیل آیه ۸۳ سوره نمل.
- ↑ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۲۸۳-۲۸۶.
- ↑ شیخ مفید، اوائل المقالات، ص ۷۷
- ↑ مجمع البیان، ج ۷، ص۴۰۶.
- ↑ فاضلیان، سید محمد جواد؛ قیام، ص ۳۰۲ تا ۳۰۳.
- ↑ «اگر در راه خدا کشته شوید، و یا بمیرید، رحمت و مغفرت خدا بهتر است از آنچه گرد میآورید» سوره آل عمران، آیه ۱۵۷
- ↑ تفسیر عیاشی، ج ۱، ص ۲۰۲
- ↑ بحار الانوار، علّامه مجلسی، ج ۵۳، ص ۶۶
- ↑ «خداوند از مؤمنان جانها و مالهایشان را خریداری کرد و در برابر، بهشت را از آن آنها ساخت، آنها در راه خدا کارزار کنند و بکشند و کشته شوند. وعده حقّ خدا در تورات و انجیل و قرآن است. چه کسی از خداوند، به وعده خود وفادارتر است؟ بشارت باد بر شما با این معاملهای که با خدا کردید، و این رستگاری بزرگ است.» سوره توبه، آیه ۱۱۱
- ↑ سوره آل عمران، آیه ۱۴۴
- ↑ سوره آل عمران، آیه ۱۵۸.
- ↑ سوره توبه، آیه ۱۱۱
- ↑ سوره انبیاء، آیه ۳۵
- ↑ تفسیر عیاشی، ج ۲، ص۱۱۲
- ↑ «آنگاه شما را پس از مرگتان برانگیختم تا شاید سپاسگزار باشید» سوره بقره، آیه ۵۶
- ↑ تفسیر صافی، فیض کاشانی، ج ۴، ص ۷۷
- ↑ «به یاد آورید هنگامی را که فردی را به قتل رساندید. سپس درباره قاتل او به نزاع پرداختید، و خداوند آنچه را که مخفی میکردید آشکار میسازد. پس گفتیم که قسمتی از گاو را به مقتول بزنید (تا زنده شود و قاتل خود را معرفی کند) خداوند اینگونه مردگان را زنده میکند و آیات خود را به شما نشان میدهد، شاید عقل خود را به کار برید» سوره بقره، آیات ۷۲ و ۷۳
- ↑ تفسیر المیزان، علّامه طباطبایی، ج ۱، ص ۲۰۴
- ↑ تفسیر صافی، فیض کاشانی، ج ۱، ص ۱۲۹
- ↑ بلد الامین، کفعمی، ص ۳۰۱
- ↑ اقتباس از کتاب رجعت تألیف محمد خادمی شیرازی
- ↑ یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص ۲۵۷ تا ۲۶۲.
- ↑ رحیمی، عباس، امید فردا، ص۵۵.
- ↑ فرهنگ فارسی معین؛لغت نامه دهخدا، واژه «رجعت»).
- ↑ اوائل المقالات، صفحه ۴۶؛بحارالانوار، جلد ۵۳، صفحه ۱۳۶.
- ↑ «آنگاه دولت شما را بازگردانده و شما را بر آنها غلبه دهیم». اسراء: ۶.
- ↑ ر.ک به: بحارالانوار، جلد ۵۱، صفحه ۵۰ و جلد ۵۳، باب ۲۹ (باب الرجعه).
- ↑ الایقاظ من الهجعه بالبرهان علی الرجعه، صفحه ۶۰؛بحارالانوار، جلد ۵۳، صفحه ۱۲۲.
- ↑ مقصود از تواتر معنوی آن است که یک معنا و مفهوم با الفاظ متفاوتی ارائه شود؛ مثلاً گفته شود زید مرد، زید رحلت کرد، زید فوت کرد و غیره، همه این الفاظ یک معنا را میرساند. بنابراین، زمانی که احادیث متعددی با الفاظ مختلف، معنای واحدی را برساند، متواتر معنوی خواهد بود. عنایه الاصول، جلد ۳، صفحه ۱۹۴.
- ↑ المیزان، جلد ۲، صفحه ۱۰۷؛در محضر علامه طباطبایی، سؤال، صفحه ۱۱۷.
- ↑ المیزان، جلد ۲، صفحه ۱۰۹.
- ↑ امامی میبدی، علی رضا، آموزههای مهدویت در آثار علامه طباطبائی، ص ۲۷۴.
- ↑ رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۶۵۹.
- ↑ شیخ مفید، تصحیح الاعتقاد، ص ۴۰.
- ↑ مسلّم، در این جا به معنای غیر قابل انفکاک و قطعی بودن اصل موضوع است.
- ↑ رجعت، از مسلّمات مذهب است، بدین معنا که اگر کسی متون مذهب تشیع را ببیند، بیتردید، رجعت را جزء اعتقادات شیعه به حساب میآورد. البته این به معنای آن نیست که بر سر کیفیت و جزئیات آن نیز اتفاق نظر وجود داشته باشد. به علاوه، ممکن است کسی از متون مذهبی، اطلاع کافی نداشته باشد و بر اثر این بیاطلاعی یا قانع نشدن، اعتقاد به رجعت نداشته باشد. چنین کسی از دایره تشیع، بیرون نیست.
- ↑ ر.ک: محمدی ریشهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ج ۸، ص ۳۶–۳۸.
- ↑ باقریزاده اشعری، محمد، از امام مهدی بیشتر بدانیم، ص۹۱، ۹۲.
- ↑ اوائل المقالات، ص ۷۷.
- ↑ سوره بقره؛ آیه: ۵۵ و ۵۶.
- ↑ سوره بقره؛ آیه:۷۳.
- ↑ سوره بقره؛ آیه:۲۴۳.
- ↑ سوره بقره؛ آیه:۲۵۹.
- ↑ سوره آل عمران؛ آیه: ۴۹.
- ↑ بحارالانوار، ج۵۳، ص۵۱.
- ↑ بحارالانوار، ج۵۳، ص ۵۹.
- ↑ بحارالانوار، ج۵۳، ص۹۲.
- ↑ آفتاب مهر، ج۱، ص ۲۷۸-۲۸۰.
- ↑ نک: بحار الانوار، ج۳۵، ص۱۳۸
- ↑ همان، ج۷، ص۶۱ وج۵۳، ص۶۳
- ↑ تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ترجمه: آیت الله مصباح یزدی، ج۲، ص۱۴۶ ونک: ظهور نور، علی سعادت پرور، ص۲۰۵ - ۲۰۶
- ↑ مهدویت پرسشها و پاسخها، ص ۴۳۷.
- ↑ بالادستان، محمد امین؛ حائریپور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج۱، ص ۲۴۰.