برای یاری امام مهدی چه باید کرد؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Heydari (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۱ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۲۱:۱۱ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

برای یاری امام مهدی چه باید کرد؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / عصر ظهور امام مهدی / یاران امام مهدی
مدخل اصلییاری کردن امام مهدی

برای یاری امام مهدی چه باید کرد؟ یکی از سؤال‌های مصداقی پرسشی تحت عنوان «وظیفه مسلمانان درباره اطاعت و نصرت امام مهدی چیست؟» است. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

پاسخ جامع اجمالی

* پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:
قرائتی علی‌نوری عالی پژوهشگران مؤسسه آینده روشن

انواع یاری امام زمان(ع)

  1. یاری قلبی: کمترین مرتبۀ یاری آن حضرت، اعتقاد قلبی به امامت و تسلیم قلبی به ولایت اوست؛ زیرا اعتقاد به امامت ایشان، از ارکان اعتقادی دین اسلام است که مرگ بدون آن، از نوع مرگ ضلالت و جاهلیت است. باید تلاش کرد تا غفلت از امام زمان ـ که در جامعۀ امروزی عمومیت یافته ـ دامنگیر نشود[۱]. البته یاری قلبی و آماده‌سازی قلب که یکی از مهم‌ترین ساحت‌های وجودی انسان در خدمت ولیّ الله است، مصادیق متعددی دارد که اگر این مصادیق در جان و دل کسی رسوخ پیدا کند، باطن و عمق وجود شخص، آمادۀ سربازی و یاری ولیّ خدا می‌گردد و در فتنه‌ها و لغزش‌گاه‌ها ثابت قدم و پابرجا می‌ماند[۲]. برخی از مصادیق یاری قلبی امام زمان(ع) عبارت است از:
    1. معرفت بیشتر و عمیق‌تر به امام(ع) و اهداف ایشان: معرفت به اینکه امروز ایشان از شیعیان چه توقعی دارند و با توجه به امکانات بسیاری که در اختیار آنهاست چه باید بکنند. معرفت به عهدی که از عالم میثاق با ولایت و صاحبان ولایت بسته‌اند و در دعای عهد و برخی دیگر از دعاها آن را تجدید می‌کنند. عهدی که طبق توقیع شریف آن حضرت، اگر شیعیانش یکدل و یکپارچه بر آن ثابت قدم بودند فرج به تأخیر نمی‌افتاد: «اگر شیعیان ما ـ که خداوند توفیق طاعتشان دهد ـ در وفای به عهدی که دارند همدل و متحد بودند، سعادت دیدار و فرج ما عقب نمی‌افتاد»[۳].[۴]
    2. نیّت و آرزوی سربازی تا شهادت: یکی دیگر از مصادیق یاری قلبی امام عصر(ع) نیّت و عزم جدی بر نصرت حضرت تا پای جان و آرزوی مقام شهادت در رکاب اوست: «خداوندا، مرا از انصار و یاران و از کسانی که از او دفاع می‌کنند و در حضورش به شهادت می‌رسند قرار ده!»[۵] این تلقین و تمرین قلبی، در آمادگی و رشد و پرورش مؤمن بسیار مؤثر است. به طور کلی همان‌طور که آرزوها و تمنیّات هر کسی متناسب با شخصیت و شاکلۀ درونی اوست و ریشه در ذات و صفات درونش دارد، متقابلاً همین آرزوها و درخواست‌های قلبی همت و در نهایت شخصیت انسان را شکل می‌دهد[۶].
    3. محبت و دلدادگی: یکی دیگر از مصادیق یاری قلبی امام عصر(ع) که از وظایف ایمانی هر انسان معتقد و متدینی است، محبت و مودت حضرت ولی عصر(ع) و دلدادگی به آن مظهر خوبی‌هاست. بدون تردید آنکه از اعماق قلب شیفتگی و دلدادگی نسبت به حضرتش نداشته باشد، نمی‌تواند سرباز خوبی برای او باشد[۷].
  2. یاری زبانی: باید بدون هراس از سرزنش تبهکاران و بی‌دینان، در نشر فرهنگ مهدویت کوشید. بهترین یاری زبانی رفتن به سراغ ایتام آل محمد(ع) است و تقویت عقیدۀ شیعیان و جوانانی را که از مشاهده امامشان محرومند، با ذکر دلایل تا در مسیر امامت و ولایت استوار بمانند و طعمۀ شیادان نشوند[۸]. نکته بسیار مهم این است که یاری امام زمان(ع) تنها در زمان ظهور حضرت نخواهد بود، بلکه در دورۀ غیبت هم راه یاری رساندن برای همه باز است؛ البته این به تناسب موقعیت افراد فرق می‌کند. برای مثال، یکی از راه‌های یاری امام زمان(ع) این است که دوستان آن حضرت زیاد شوند و این هدف مقدس از راه‌های گوناگون قابل دستیابی است؛ مثل زنده نگه داشتن یاد و نام امام زمان در محیط و جمع خویشان و دوستان و همسایگان، همچنین دور نگه داشتن آنها از بدی‌هایی مانند گناه و فساد که آنها را از امام زمان(ع) و دوستی آن حضرت جدا می‌کند. پس باید با روی خوش، نصیحت، دل‌سوزی و عمل‌کرد زیبا، در ساختن خود و دیگران گام برداشت و از امر به معروف و نهی از منکر خسته و آزرده نشد[۹].
  3. یاری عملی: باید با تهذیب نفس در حیطۀ فردی و یاری عالمان دینی در حیطه اجتماعی، به تحقق آرمان‌های امام عصر(ع) کمک کرد. امام صادق(ع) فرمود: «کسی که دوست دارد از یاران قائم(ع) باشد، پس منتظر بماند و به پرهیزکاری و روش‌های نیک خو بگیرد. اگر او بمیرد و بعد از او قائم(ع) قیام کند، برای او پاداش کسی خواهد بود که آن حضرت را درک کرده باشد. بنابراین (در عمل به دینجدیت و تلاش کنید؛ و ای گروهی که مورد عنایت و رحمت خدا هستید (پاداش الهی) گوارایتان باد[۱۰] در فرازی از دعای ندبه آمده است: «(بار خدایا) ما را بر ادای حقوق او، سعی و کوشش در پیروی او و دوری از عصیان و سرکشی او، یاری فرما»[۱۱].[۱۲]

پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه

 با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:  

۱. حجت الاسلام و المسلمین قرائتی؛
حجت الاسلام و المسلمین محسن قرائتی در کتاب «جهت‌نما» در اين باره گفته است:

« امام باقر(ع) فرمودند:" وَ اللَّهِ‏ لَأُحِبُ‏ رِيَاحَكُمْ‏ وَ أَرْوَاحَكُمْ‏ فَأَعِينُونِي‏ عَلَى‏ ذَلِكَ‏ بِوَرَعٍ‏ وَ اجْتِهَادٍ وَ اعْلَمُوا أَنَ‏ وَلَايَتَنَا لَا تُنَالُ‏ إِلَّا بِالْوَرَعِ‏ وَ الِاجْتِهَادِ ‏‏‏‏‏"[۱۸] بر اساس این روایت، رعایت پرهیزکای و پارسایی، یاری رساندن به ائمه(ع) است. در حدیثی داریم که با رفتار، گفتار و کردار خود زینت ما باشید و برای ما ننگ نباشید: " كُونُوا لَنَا زَيْناً وَ لَا تَكُونُوا عَلَيْنَا شَيْنا ‏‏‏‏‏"[۱۹]. در حدیث مفصلی به نقل از امام صادق(ع) خطاب به زید شحّام می‌خوانیم که اگر شما اهل تقوا، و ادای امانت، راستگویی، سجده‌های طولانی و حسن همجواری باشید، مخالفان خواهند گفت که: اینها جعفری، یعنی شیعیان امام صادق(ع) هستند: " امام صادق(ع) به من فرمود: "به هر کس از مردم که ببینی از من پیروی کنند و به گفتار من عمل کنند، سلام مرا برسان، و من به شما سفارش کنم که نسبت به خدای عزّوجلّ تقوا داشته باشید، در دین خود پارسا باشید، در راه خدا کوشش کنید و شما را به راستگویی، امانت، طول دادن سجده و نیکی با همسایه سفارش می‌کنم؛ زیرا محمد(ص) همین دستورات را آورده است. هر که به شما امانتی سپرد، آن را به او پس بدهید، چه نیک رفتار باشد، چه بدکردار؛ زیرا رسول خدا(ص) دستور می‌داد که سوزن و نخ را نیز به صاحبش پس دهید، با فامیل خود پیوند داشته باشید، بر جنازه مرده‌هایشان حاضر شوید، بیمارانشان را عیادت کنید و حقوقشان را بپردازید؛ زیرا هر کس از شما که در دینش پارسا و راستگو باشد، امانت را به صاحبش برگرداند و اخلاقش با مردم خوب باشد؛ می‌گویند: او جعفری است و این مرا شاد می‌کند و از جانب او شاید در دل من آید و می‌گویند: این روش پسندیده جعفر بن محمد است" [۲۰]

  • در حدیث دیگری می‌خوانیم که شیعان ما را با سه چیز امتحان کنید:
  1. مواظبت نسبت به نماز اول وقت؛
  2. حفظ اسرار در برابر دشمن؛
  3. مواسات با برادران دینی در اموال: [۲۱]
  • یاری کردن امام زمان و سایر ائمه(ع) راه‌های مختلفی دارد. از جمله: نام فرزندان خود را به نام آنان بگذاریم؛ سخنان آنان را فرا گیریم و به فرزندان خود بیاموزیم. در شادی آنان شاد و در غم آنان اندوهگین باشیم. از آنان تجلیل کنیم؛ به زیارتشان برویم و یاران آنان را یاری کنیم. از انجام دادن هر کاری که سبب توهین و تحقیر آنان است، پرهیز و در راه نشر فرهنگ آنان سرمایه گذاری کنیم؛ هجرت کنیم؛ وقت بگذاریم، در راه آنان وقف کنیم؛ در نامگذاری مراکز حساس به نام آن بزرگواران توجه کنیم، به وجود آنان افتخار ورزیم و کارهای شبیه این را انجام دهیم. از خداوند تشکر کنیم که دست ما را در دست رهبر معصوم گذاشت. راستی! اگر آن بزرگواران نبودند، ما به طور قطع از گمراهان بودیم. امام صادق(ع) به زراره فرمود: "راجع به امام منتظر مسائل گوناگون و تردیدهایی مطرح خواهد شد. اگر آن زمان را درک کردی این دعا را بخوان: " اللَّهُمَ‏ عَرِّفْنِي‏ نَفْسَكَ‏ فَإِنَّكَ‏ إِنْ‏ لَمْ‏ تُعَرِّفْنِي‏ نَفْسَكَ‏ لَمْ‏ أَعْرِفْ‏ نَبِيَّكَ‏ اللَّهُمَ‏ عَرِّفْنِي رَسُولَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي رَسُولَكَ لَمْ أَعْرِفْ حُجَّتَكَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي حُجَّتَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي حُجَّتَكَ ضَلَلْتُ عَنْ دِينِي‏‏‏‏‏‏‏""[۲۲] آری! اگر کسی اعمالش را انجام دهد؛ ولی امام نداشته باشد، بدون امام راه به جایی نخواهد برد و با همه اعمال خیرش منحرف خواهد بود. امام صادق(ع) در این باره می‌فرمایند: " إِنَ‏ مَنْ‏ دَانَ‏ اللَّهَ‏ بِعِبَادَةٍ يُجْهِدُ فِيهَا نَفْسَهُ‏ بِلَا إِمَامٍ‏ عَادِلٍ‏ مِنَ‏ اللَّهِ‏ فَإِنَ‏ سَعْيَهُ‏ غَيْرُ مَشْكُورٍ وَ هُوَ ضَالٌ‏ مُتَحَيِّرٌ‏‏‏‏‏‏‏"[۲۳]»[۲۴].
۲. حجت الاسلام و المسلمین علی‌نوری؛
حجت الاسلام و المسلمین علی رضا علی‌نوری، در کتاب «فرهنگ مهدویت و انتظار» در این‌باره گفته‌ است:

«یاری امام عصر می‌تواند به چند قسم باشد:

  1. یاری قلبی: کمترین مرتبه یاری آن حضرت، این است که اعتقاد قلبی به امامت و تسلیم قلبی به ولایتش داشته باشیم؛ زیرا اعتقاد به امامت ایشان، از ارکان اعتقادی دین اسلام است که مرگ بدون آن، از نوع مرگ ضلالت و جاهلیت است. باید بکوشیم که به غفلت از امام زمان - که در جامعه امروز ما عمومیت یافته - گرفتار نشویم.
  2. یاری زبانی: باید بدون هراس از سرزنش تبهکاران و بی‌دینان، در نشر فرهنگ مهدویت بکوشیم. بهترین یاری زبانی این است که به سراغ ایتام آل محمد(ع) برویم و عقیده شیعیان و جوانانی را که از مشاهده امامشان محرومند، با ذکر دلایل تقویت کنیم تا در مسیر امامت و ولایت استوار بمانند و طعمه شیادان نشوند.
  3. یاری عملی: با تهذیب نفس در حیطه فردی و یاری عالمان دینی در حیطه اجتماعی، به تحقق آرمان‌های امام عصر(ع) کمک کنیم. امام صادق(ع) فرمود: "کسی که دوست دارد از یاران قائم(ع) باشد، پس منتظر بماند و به پرهیزکاری و روش‌های نیک خو بگیرد. اگر او بمیرد و بعد از او قائم(ع) قیام کند، برای او پاداش کسی خواهد بود که آن حضرت را درک کرده باشد. بنابراین (در عمل به دینجدیت و تلاش کنید؛ و ای گروهی که مورد عنایت و رحمت خدا هستید (پاداش الهی) گوارایتان باد![۲۵] در فرازی از دعای ندبه می‌خوانیم: "(بار خدایا) ما را بر ادای حقوق او، سعی و کوشش در پیروی او و دوری از عصیان و سرکشی[۲۶] او، یاری فرما"»[۲۷].
۳. حجت الاسلام و المسلمین عالی؛
حجت الاسلام و المسلمین مسعود عالی، در کتاب «مسأله مهدویت ۱» در این‌باره گفته است:

«یاری قلبی و آماده‌سازی قلب که یکی از مهم‌ترین ساحت‌های وجودی انسان در خدمت ولیّ الله است، مصادیق متعددی دارد که اگر این مصادیق در جان و دل کسی رسوخ پیدا کرد، باطن و عمق وجود شخص آماده سربازی و یاری ولیّ خدا می‌گردد، و در فتنه‌ها و لغزش‌گاه‌ها ثابت قدم و پابرجا می‌ماند.

  1. معرفت به امام (ع) و اهدافشان: یکی از مصادیق باری قلبی امام زمان (ع) و معرفت بیشتر و عمیق‌تر به حضرت و اهداف اوست. معرفت به این‌که امروز ایشان از ما چه توقعی دارند و با توجه به امکانات بسیاری که در اختیار ماست چه باید بکنیم. معرفت به عهدی که از عالم میثاق با ولایت و صاحبان ولایت بسته‌ایم و در دعای عهد و برخی دیگر از دعاها آن را تجدید می‌کنیم. همان عهدی که طبق توقیع شریف آن حضرت اگر شیعیانش یکدل و یکپارچه بر آن ثابت قدم بودند فرج به تأخیر نمی‌افتاد. اگر شیعیان ما -که خداوند توفیق طاعتشان دهد- در وفای به عهدی که دارند همدل و متحد بودند، سعادت دیدار و فرج ما عقب نمی‌افتاد...[۲۸]؛
  2. نیّت و آرزوی سربازی تا شهادت: یکی دیگر از مصادیق یاری قلبی امام عصر (ع) نیّت و عزم جدی بر نصرت حضرت تا پای جان و آرزوی مقام شهادت در رکاب اوست. "خداوندا، مرا از انصار و یاران و از کسانی که از او دفاع می‌کنند و در حضورش به شهادت می‌رسند قرار ده!"[۲۹]. این تلقین و تمرین قلبی، در آمادگی و رشد و پرورش مؤمن بسیار مؤثر است. به طور کلی همان‌طور که آرزوها و تمنیّات هر کسی متناسب با شخصیت و شاکله درونی اوست و ریشه در ذات و صفات درونش دارد، متقابلاً همین آرزوها و درخواست‌های قلبی همت و در نهایت شخصیت انسان را شکل می‌دهد.
  3. آرزوی دیدار امام زمان (ع): یکی دیگر از مصادیق یاری قلبی امام زمان (ع) تمنّی و آرزوی دیدار آن حضرت است که هر مؤمنی اشتیاقش را دارد. هر چند ملاقات حضرت هدف نیست و مهم‌تر از دیدار و ملاقات ظاهری او لقای معنوی و تحصیل ولایت و کسب رضایت حضرتش می‌باشد، ولی در عین حال شکی نیست که از لوازم ایمان و محبت هر مؤمن معتقدی اشتیاق دیدار ولی اعظم الهی و خلیفه مطلق اوست. "پروردگارا، آن طلعت زیبای رشید و آن ماه رخسار پسندیده را به من نشان بده و چشمم را به دیدارش منور کن!"[۳۰]؛ "خدایا، چهره ولیّ مبارکت را در زندگی و بعد از مرگ ما به ما بنمایان!"[۳۱]؛
  4. محبت و دلدادگی: یکی دیگر از مصادیق یاری قلبی امام عصر (ع) که از وظایف ایمانی هر انسان معتقد و متدینی است، محبت و مودت حضرت ولی عصر (ع) و دلدادگی به آن مظهر خوبی‌هاست. بدون تردید آن‌که از اعماق قلب شیفتگی و دلدادگی نسبت به حضرتش نداشته باشد، نمی‌تواند سرباز خوبی برای او باشد»[۳۲].
۴. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛
پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، در کتاب «مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها» در این‌باره گفته‌اند:

«یار امام بودن ویژگی‌هایی دارد که هم با ملاحظه روایات معصومان (ع) و هم با ملاحظه تاریخ می‌توان آنها را به دست آورد. وقتی به تاریخ معصومان (ع) نگاه می‌کنیم، درمی‌یابیم که در میان مسلمانان، آنها که به امام خویش معرفت و شناخت بیشتر و عمیق‌تری داشتند و به همین دلیل، در برابر او و فرمان‌هایش به صورت کامل تسلیم بودند و به جای حرف و ادعا، در مقام عمل پیروی خود را نشان دادند، همان یاران واقعی پیامبر (ص) و ائمه (ع) در جنگ‌ها، سختی‌ها و تلخی‌ها بودند؛ افرادی چون: سلمان فارسی، ابوذر و مقداد برای پیامبر (ص) و افرادی مثل مالک اشتر و عمار یاسر برای امیر مؤمنان علی (ع) و نیکانی چون ۷۲ تن شهید کربلا برای امام حسین (ع).

جالب اینکه در روایات فراوانی که درباره ویژگی‌های یاران امام مهدی (ص) آمده، بر مسئله معرفت عمیق یاران به آن حضرت و اطاعت کامل و بی‌چون و چرای ایشان از امام خود، تأکید شده است؛ همچنین روایات به سلامت نفس، پاکی و تقوای آنان تصریح می‌کند.

امام صادق (ع) درباره این افراد فرموده است: آنها مردانی هستند که دل‌هایشان همانند قطعه‌های آهن محکم است. هرگز دچار تردید نمی‌شوند... پروانه‌وار دور شمع وجود امام می‌گردند و خود را سپر جان او قرار می‌دهند... در سراسر شب نغمه‌های نماز و ذکر و عبادتشان چون صدای زنبور به گوش می‌رسد. آنها زاهدان شب و شیران روز و در برابر امام عزیزشان کاملاً مطیع و تسلیم هستند[۳۳]

البته به این نکته باید توجه کرد که یاران امام مهدی (ع) هم مثل دیگر ائمه (ع) مراتب مختلفی دارند و روایات، بیشتر به ویژگی‌های یاران نزدیک حضرت که از بهترین شیعیان هستند، پرداخته است. به‌طور طبیعی هریک از ما امیدواریم جزء یاران حضرت باشیم؛ چون هم به او عشق می‌ورزیم و هم منتظر قدوم مبارک اوییم و هم در دل و جان تصمیم به اطاعت از او داریم، ولی باید همتمان آن باشد که در مقام یاوری تا آنجا بالا بیاییم که مایه روشنی چشم ایشان باشیم؛ به‌گونه‌ای که امام به یاری ما دل‌گرم باشد؛ همان‌گونه که مالک اشتر برای امام علی (ع) این‌چنین بود و علی (ع) در فراق او و در ماتم او گریست و فرمود: شما نمی‌دانید مالک که بود؟
نکته دیگر آن است که در یاری امام عصر (ع) فرقی بین زن و مرد نیست و هرکس می‌تواند با توجه به توانایی‌های خود در خدمت امام (ع) باشد؛ زیرا یاری امام مهدی (ع) تنها جنگیدن و شمشیر زدن نیست تا مخصوص مردان باشد. همگان- چه مرد و چه زن- می‌توانند در جبهه یاوران امام (ع) قرار گیرند.

بنابراین، راه برای همه باز است تا جزء یاوران حضرت باشند: اول، با به دست آوردن ویژگی‌های رفتاری یاران حضرت و سعی در به دست آوردن اخلاق اسلامی و تقواپیشگی در همه حال و دوم، با دعا و تضرع به درگاه حضرت حق و خواستن از او، از جمله خواندن دعای عهد در هر صبح که براساس فرموده امام صادق (ع)، خواننده دعای عهد از جمله یاوران مهدی (ع) است و اگر بمیرد خدا او را در روزگار ظهور برمی‌گرداند. می‌توان به این مهم دست یافت.

نکته بسیار مهم اینکه یاری امام زمان (ع) تنها در زمان ظهور حضرت نخواهد بود، بلکه همین امروز و در دوره غیبت هم راه یاری رساندن برای همه باز است؛ البته این به تناسب موقعیت افراد فرق می‌کند. برای مثال، یکی از راه‌های یاری امام زمان (ع) این است که سعی کنیم دوستان آن حضرت را زیاد کنیم و این هدف مقدس را از راه‌های گوناگون به انجام رسانیم؛ مثل اینکه یاد و نام امام زمان را در محیط و جمع فامیل و دوستان و همسایگان زنده نگه داریم و سعی کنیم دوستان و فامیل را از بدی‌ها دور نگه داریم؛ چون گناه و فساد، آنها را از امام زمان (ع) و دوستی آن حضرت جدا می‌کند. پس بکوشیم با روی خوش، نصیحت، دل‌سوزی و عمل‌کرد زیبا، در ساختن دیگران گام برداریم و از امر به معروف و نهی از منکر خسته و آزرده نشویم.

از راه‌های یاری امام زمان (ع) این است که وقتی ما را شیعه، دوست‌دار و مرید امام زمان (ع) شناختند، کاری نکنیم که سبب نفرت دیگران از دین و پیشوایان دینی گردیم، همان‌گونه که در روایات آمده است: کونوا لنا زینا و لا تکونوا علینا شینا[۳۴]؛ برای ما زینت باشید، نه مایه ننگ و زشتی»[۳۵].

  • «اولین قدم برای یاری امام، شناخت شخصیت آن حضرت است. اگر کتاب‌های مربوط به امام زمان (ع) را مطالعه نمایید، طبیعی است که با راه‌های زیادی تحت عنوان وظایف منتظران آشنا می‌شوید یعنی عمل به وظیفه، بهترین راه برای یاری حضرت مهدی (ع) است. امام زمان (ع) در نامه‌ای به شیخ مفید فرمودند: فاتقو اللّه جل جلاله و ظاهرونا علی انتیاشکم من فتنة[۳۶] تقوا پیشه کنید و ما را در نجات دادن خودتان از فتنه‌ها یاری کنید. ترک گناه و حرام، عمل به واجبات، سعی و تلاش جدی در تحصیل و کار و کمک به دیگران در هر موردی که در توان ما باشد، مثلاً کمک علمی به دانش‌آموزان ضعیف یا تشویق و راهنمایی دیگران برای ادای واجبات و ترک حرام‌ها، بزرگ‌داشت روزهای مربوط به امام زمان (ع) و برپایی و شرکت در مراسم‌ها و... از راه‌های یاری رساندن به امام زمان (ع) است»[۳۷].
  1. وظیفه مسلمانان نسبت به امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    1. تکالیف و وظایف شیعیان برای زمینه‌سازی ظهور در غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    2. تکالیف و وظایف شخصی شیعیان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    3. تکالیف و وظایف فردی شیعیان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    4. تکالیف و وظایف اجتماعی شیعیان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    5. تکالیف و وظایف شیعیان در حوزه امنیت اجتماعی در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    6. تکالیف و وظایف علما در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    7. تکالیف و وظایف دانشجویان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    8. تکالیف و وظایف مستمعان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    9. تکالیف و وظایف کنهسالان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    10. تکالیف و وظایف جوانان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    11. تکالیف و وظایف زنان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    12. تکالیف و وظایف ثروتمندان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    13. تکالیف و وظایف اقشار آسیب‌پذیر در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    14. تکالیف و وظایف حاکمان و فرماندهان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    15. تکالیف و وظایف نیروی انتظامی در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    16. تکالیف و وظایف توده مردم در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  2. وظایف عام مسلمانان نسبت به امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    1. مسلمانان نسبت به شناخت امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
    2. مسلمانان درباره تولی به امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
      1. وظیفه مسلمانان درباره ایمان به امامت و ولایت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
      2. وظیفه مسلمانان درباره محبت و مودت به امام مهدی چیست؟ (پرسش)
      3. وظیفه مسلمانان درباره اطاعت و نصرت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
        1. برای یاری امام مهدی چه باید کرد؟ (پرسش)
    3. مسلمانان نسبت به تبری از دشمنان امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
    4. مسلمانان نسبت به زیارت و یاد امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
    5. مسلمانان درباره دعا برای امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
    6. مسلمانان نسبت به اقتدا به سنت و سیره امام مهدی در امور استحبابی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
    7. مسلمانان نسبت به انجام اعمال عبادی به نیابت از امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
  3. وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    1. آیا انتظار فرج از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
    2. آیا صبر بر سختی‌های دوران غیبت از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
    3. آیا آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
      1. انواع آمادگی برای ظهور کدامند؟ (پرسش)
        1. آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه فکری و اعتقادی یا علمی و معرفتی چیست؟ و چگونه محقق می‌شود؟ (پرسش)
        2. آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه روحی و روانی چیست؟ و چگونه محقق می‌شود؟ (پرسش)
        3. آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه اخلاقی و رفتاری چیست؟ و چگونه محقق می‌شود؟ (پرسش)
        4. آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه سیاسی چیست؟ و چگونه محقق می‌شود؟ (پرسش)
        5. آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه اقتصادی چیست؟ و چگونه محقق می‌شود؟ (پرسش)
        6. آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه نظامی و انتظامی چیست؟ و چگونه محقق می‌شود؟ (پرسش)
    4. آیا پیروی از نواب عام از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
    5. آیا دعا برای تعجیل فرج از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
    6. آیا غمگین بودن در دوران غیبت و اشتیاق به ظهور از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
  4. آثار نزدیک شمردن ظهور چیست؟ (پرسش)
  5. آفات دور دانستن ظهور چیست؟ (پرسش)
  6. آرزوها چگونه در شخصیت منتظران امام مهدی تأثیر می‌گذارد؟ (پرسش)
  7. برای ایجاد ارتباط قلبی با امام مهدی به جز تکالیف شرعی و دینی چه اعمالی لازم است تا بفهمیم ایشان از ما راضی هستند؟ (پرسش)
  8. وظیفه جامعه اسلامی در برابر اخباری که از سوی امام مهدی می‌رسد چیست؟ (پرسش)
  9. امام مهدی از نوجوانان جامعه امروز چه انتظاری دارند؟ (پرسش)
  10. دانش‌آموزان چگونه باید منتظر امام مهدی باشند؟ (پرسش)
  11. چگونه می‌توان برپایه خواست حقیقی امام مهدی عمل کرد؟ (پرسش)
  12. وظیفه مردم در عصر غیبت کبری برای برپایی عدالت چیست؟ (پرسش)
  13. آیا تکریم اماکن منسوب به امام مهدی از تکالیف عصر غیبت است؟ (پرسش)
  14. چرا رسیدگی به نیازهای مؤمنان مصداقی از برآوردن حوائج امام مهدی است؟ (پرسش)
  15. مرابطه با امام مهدی به چه معناست؟ (پرسش)
  16. آیا حفظ پیوند با مقام ولایت از وظایف خاص منتظران امام مهدی است؟ (پرسش)

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

  1. ر.ک: علی‌نوری، علی‌ رضا، فرهنگ مهدویت و انتظار، ص ۶۱.
  2. ر.ک: عالی، مسعود، مسأله مهدویت ۱، ص۲۳۶، ۲۳۸.
  3. «وَ لَوْ أَنَّ أَشْیَاعَنَا وَفَّقَهُمْ اللَّهُ لِطَاعَتِهِ عَلَی اجْتِمَاعٍ مِنَ الْقُلُوبِ فِی الْوَفَاءِ بِالْعَهْدِ عَلَیْهِمْ لَمَا تَأَخَّرَ عَنْهُمُ الْیُمْنُ بِلِقَائِنَا...»؛ طبرسی، الاحتجاج، ج۲، ص۴۹۹؛ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۵۳، ص۱۷۷.
  4. ر.ک: عالی، مسعود، مسأله مهدویت ۱، ص۲۳۶، ۲۳۸.
  5. «اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ وَ الذَّابِّینَ عَنْهُ... وَ الْمُسْتَشْهَدِینَ بَیْنَ یَدَیْهِ»؛ المصباح للکفعمی، ص۵۵۱.
  6. ر.ک: عالی، مسعود، مسأله مهدویت ۱، ص۲۳۶، ۲۳۸.
  7. ر.ک: عالی، مسعود، مسأله مهدویت ۱، ص۲۳۶، ۲۳۸.
  8. ر.ک: علی‌نوری، علی‌ رضا، فرهنگ مهدویت و انتظار، ص ۶۱.
  9. ر.ک: پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۴۲۶.
  10. «مَنْ سَرَّهُ أَنْ یَکُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ کَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَکَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا هَنِیئاً لَکُمْ أَیَّتُهَا الْعِصَابَةُ الْمَرْحُومَةُ»، غیبت نعمانی، ص۲۰۰.
  11. "وَ أَعِنَّا عَلَی تَأْدِیَةِ حُقُوقِهِ إِلَیْهِ وَ الاجْتِهَادِ فِی طَاعَتِهِ وَ اجْتِنَابِ مَعْصِیَتِهِ".
  12. ر.ک: علی‌نوری، علی‌ رضا، فرهنگ مهدویت و انتظار، ص ۶۱.
  13. «کونوا لنا زینا و لا تکونوا علینا شینا»؛ مجلسی، محمد باقر، بحارالأنوار ج ۶۵ ص ۱۵۱.
  14. ر.ک: قرائتی، محسن، جهت‌نما، ص ۷۹ - ۸۲؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۴۲۶.
  15. «وَ اللَّهِ‏ لَأُحِبُ‏ رِیَاحَکُمْ‏ وَ أَرْوَاحَکُمْ‏ فَأَعِینُونِی‏ عَلَی‏ ذَلِکَ‏ بِوَرَعٍ‏ وَ اجْتِهَادٍ وَ اعْلَمُوا أَنَ‏ وَلَایَتَنَا لَا تُنَالُ‏ إِلَّا بِالْوَرَعِ‏ وَ الِاجْتِهَادِ»؛ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی ج ۸ ص ۲۱۲
  16. «اقْرَأْ عَلی‏ مَنْ‏ تَری‏ أَنَّهُ‏ یُطِیعُنِی‏ مِنْهُمْ‏ وَ یَأْخُذُ بِقَوْلِیَ‏ السَّلَامَ‏، وَ أُوصِیکُمْ‏ بِتَقْوَی‏ اللَّهِ‏ عَزَّ وَ جَلَ‏، وَ الْوَرَعِ فِی دِینِکُمْ، وَ الِاجْتِهَادِ لِلَّهِ، وَ صِدْقِ الْحَدِیثِ، وَ أَدَاءِ الْأَمَانَةِ، وَ طُولِ السُّجُودِ، وَ حُسْنِ الْجِوَارِ؛ فَبِهَذَا جَاءَ مُحَمَّدٌ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ، أَدُّوا الْأَمَانَةَ إِلی‏ مَنِ ائْتَمَنَکُمْ عَلَیْهَا، بَرّاً أَوْ فَاجِراً، فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ کَانَ یَأْمُرُ بِأَدَاءِ الْخَیْطِ، وَ الْمِخْیَطِ؛ صِلُوا عَشَائِرَکُمْ، وَ اشْهَدُوا جَنَائِزَهُمْ، وَ عُودُوا مَرْضَاهُمْ، وَ أَدُّوا حُقُوقَهُمْ؛ فَإِنَّ الرَّجُلَ مِنْکُمْ إِذَا وَرِعَ فِی دِینِهِ، وَ صَدَقَ الْحَدِیثَ، وَ أَدَّی الْأَمَانَةَ، وَ حَسُنَ خُلُقُهُ مَعَ النَّاسِ، قِیلَ: هذَا جَعْفَرِی‏‏‏‏‏‏»؛ کافی، ج۲، ص۶۳۶.
  17. ر.ک: قرائتی، محسن، جهت‌نما، ص ۷۹ ـ ۸۲.
  18. کافی، ج۸، ص۲۱۲.
  19. امالی، ص۴۴۰؛ وسایل الشیعه، ج ۱۲، ص ۸.
  20. " اقْرَأْ عَلى‏ مَنْ‏ تَرى‏ أَنَّهُ‏ يُطِيعُنِي‏ مِنْهُمْ‏ وَ يَأْخُذُ بِقَوْلِيَ‏ السَّلَامَ‏، وَ أُوصِيكُمْ‏ بِتَقْوَى‏ اللَّهِ‏ عَزَّ وَ جَلَ‏، وَ الْوَرَعِ فِي دِينِكُمْ، وَ الِاجْتِهَادِ لِلَّهِ، وَ صِدْقِ الْحَدِيثِ، وَ أَدَاءِ الْأَمَانَةِ، وَ طُولِ السُّجُودِ، وَ حُسْنِ الْجِوَارِ؛ فَبِهَذَا جَاءَ مُحَمَّدٌ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ، أَدُّوا الْأَمَانَةَ إِلى‏ مَنِ ائْتَمَنَكُمْ عَلَيْهَا، بَرّاً أَوْ فَاجِراً، فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ كَانَ يَأْمُرُ بِأَدَاءِ الْخَيْطِ، وَ الْمِخْيَطِ؛ صِلُوا عَشَائِرَكُمْ، وَ اشْهَدُوا جَنَائِزَهُمْ، وَ عُودُوا مَرْضَاهُمْ، وَ أَدُّوا حُقُوقَهُمْ؛ فَإِنَّ الرَّجُلَ مِنْكُمْ إِذَا وَرِعَ فِي دِينِهِ، وَ صَدَقَ الْحَدِيثَ، وَ أَدَّى الْأَمَانَةَ، وَ حَسُنَ خُلُقُهُ مَعَ النَّاسِ، قِيلَ: هذَا جَعْفَرِي‏‏‏‏‏‏"؛ کافی، ج۲، ص۶۳۶.
  21. " امْتَحِنُوا شِيعَتَنَا عِنْدَ ثَلَاثٍ‏ عِنْدَ مَوَاقِيتِ‏ الصَّلَاةِ كَيْفَ‏ مُحَافَظَتُهُمْ‏ عَلَيْهَا وَ عِنْدَ أَسْرَارِهِمْ كَيْفَ حِفْظُهُمْ لَهَا عِنْدَ عَدُوِّنَا وَ إِلَى أَمْوَالِهِمْ كَيْفَ مُوَاسَاتُهُمْ لِإِخْوَانِهِمْ فِيهَا‏‏‏‏‏‏"؛ وسایل الشیعه، ج۴، ص۱۲.
  22. کافی، ج۱، ص۳۴۲.
  23. کافی، ج۱، ص۴۴۹.
  24. قرائتی، محسن، جهت‌نما، ص ۷۹ - ۸۲.
  25. منتخب الأثر، ص ۴۹۷ - ۴۹۸.
  26. مفاتیح الجنان، ص ۵۳۸.
  27. علی‌نوری، علی‌ رضا، فرهنگ مهدویت و انتظار، ص ۶۱.
  28. «وَ لَوْ أَنَّ أَشْيَاعَنَا وَفَّقَهُمْ اللَّهُ لِطَاعَتِهِ عَلَى اجْتِمَاعٍ مِنَ الْقُلُوبِ فِي الْوَفَاءِ بِالْعَهْدِ عَلَيْهِمْ لَمَا تَأَخَّرَ عَنْهُمُ الْيُمْنُ بِلِقَائِنَا...»؛ الاحتجاج، ج۲، ص۴۹۹؛ بحارالانوار، ج۵۳، ص۱۷۷.
  29. «اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ وَ الذَّابِّينَ عَنْهُ... وَ الْمُسْتَشْهَدِينَ بَيْنَ يَدَيْهِ»؛ المصباح للکفعمی، ص۵۵۱؛ مفاتیح الجنان، ص۸۸۱، دعای عهد.
  30. «اللَّهُمَّ أَرِنِي الطَّلْعَةَ الرَّشِيدَةَ وَ الْغُرَّةَ الْحَمِيدَةَ وَ اكْحُلْ نَاظِرِي بِنَظْرَةٍ مِنِّي إِلَيْهِ»؛ مفاتیح الجنان، ص۸۸۲، دعای عهد
  31. «اللَّهُمَّ أَرِنَا وَجْهَ وَلِيِّكَ الْمَيْمُونِ فِي حَيَاتِنَا وَ بَعْدَ الْمَنُونِ»؛ المزار الکبیر لابن المشهدی، ص۶۵۸؛ بحارالانوار، ج۹۹، ص۱۰۳.
  32. عالی، مسعود، مسأله مهدویت ۱، ص۲۳۶، ۲۳۸.
  33. بحار الانوار، ج ۲۵، ص ۳۰۸
  34. همان، ج ۶۵، ص ۱۵۱. ح ۶
  35. مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۴۲۶.
  36. احتجاج، ج ۲، ص ۳۲۳
  37. مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۴۲۹.