آیا یاری‌رسانی به مؤمنین از وظایف منتظران راستین امام مهدی است؟ (پرسش)

آیا یاری‌رسانی به مؤمنین از وظایف منتظران راستین امام مهدی است؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / غیبت امام مهدی / وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت / وظایف منتظران راستین امام مهدی
مدخل اصلی	یاری‌رسانی به مؤمنین
تعداد پاسخ	۴ پاسخ

آیا یاری‌رسانی به مؤمنین از وظایف منتظران راستین امام مهدی است؟ امام مهدی است؟ یکی از سؤال‌های مصداقی پرسشی تحت عنوان «منتظران راستین نسبت به حفظ تحکیم ولایت با مؤمنان چه وظیفه‌ای دارند؟» است. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ جامع اجمالی

اهمیت یاری به مؤمنین

• یکی از وظایف منتظران، دستگیری از نیازمندان و تعاون با مردم است. برآوردن نیازهای مؤمنان جزء بهترین اعمال دینی محسوب می‌شود و بالاترین خیر این عمل خوشحال کردن پیامبر اکرم (ص) است که خود از بزرگترین عبادت‌ها به شمار می‌آید. اهمیت این عبادت نزد ائمه (ع) بیش از حد تصور است، امام کاظم (ع) در این زمینه می‌‌فرماید: «هر کس نیاز یکی از دوستان ما را برآورد، گویی آن را برای همۀ ما (ائمه (ع)) برآورده کرده است». رسول خدا (ص) فرمودند: «عظیم‌ترین مردم از لحاظ منزلت نزد خداوند در روز قیامت کسی است که برای نصیحت و خیرخواهی آفریدگان در زمین بیشتر تلاش نماید».
• انقلاب‌ها معمولاً بر دوش مستضعفین است، چنانکه حامیان اسلام در آغاز، افراد مستضعفی همچون بلال، سلمان، عمار و... بوده‌اند. پیامبر خدا (ص) به این گروه از افراد توجه خاصی داشت، حتی همۀ اموال همسرش خدیجه (س) را در این راه مصرف نمود و خود عملا همچون مستضعفان می‌زیست و بیشتر با آنها محشور بود. در زمان حال نیز توجه به مستضعفان و تأمین نیازهای آنها، یکی از عوامل زمینه‌سازی برای حکومت امید مستضعفان جهان حضرت مهدی (ع) خواهد بود.

یاری مؤمنین در عصر انتظار

• همکاری و تعاون، از جریان‌ها و ارکان اساسی در زندگی انسان است از این رو، باید از همۀ ظرفیت‌ها و توان‌های افراد جامعه بهره برد و از تفکر شخصی و سلیقه‌ای و خود محوری کناره گرفت و به همکاری و تعاون روی آورد: ﴿وَتَعَاوَنُواْ عَلَى الْبَرِّ وَالتَّقْوَى﴾منتظران با مسئولیت بزرگی که بر عهده دارند و با وجود دشمنان فراوانی که می‌‌خواهند نور انتظار و موعودگرایی را خاموش کنند، راهی ندارند جز اینکه به هم‌گرایی و وحدت روی آورند و از تک روی و خودمحوری بپرهیزند تا زمینه‌های ظهور فراهم گردد.
• در فرهنگ انتظار برای اینکه مؤمنین بتوانند همواره در مسیر درست باشند در کنار مواظبت و محاسبه فردی باید به کمک هم آیند و مواظب هم باشند. در این زمینه پیامبر اکرم (ص) می‌‌فرمایند: «مؤمنان در دوستی با مؤمنان دیگر همچون اعضای یکدیگرند که اگر یک عضو به درد آید، عضوهای دیگر نیز ناآرام هستند». در دوران غیبت حضرت مهدی (ع) که فتنه‌ها به فزونی می‌‌رسد و نابسامانی‌های اجتماعی افزایش می‌‌یابد، بسیارند کسانی که زیر ستم قرار می‌‌گیرند و از حقوق مسلم خویش محروم می‌‌مانند. شیعه منتظر، اگرچه نتواند تغییری بنیادین در جامعه ایجاد کند، حداقل تا آنجا که توان دارد، ضعیفان و بیچارگان را دست‌گیری می‌‌نماید، به فقیران و مستمندان، عطوفت می‌ورزند و در خیرخواهی دیگران کوتاهی نمی‌کند.
• برخی دیگر از مصادیق یاری رسانی منتظران به سایر مؤمنین عبارت است از: نصیحت یا خیرخواهی برای آنها، دعای خیر نسبت به ایشان و نیز ادای حقوق سایر مؤمنان.

یاری امام با تربیت منتظران

• همۀ این مضامین با اهتمام و جدیت در امر رسیدگی به نیازهای مادی و معنوی مؤمنان در زمان غیبت امام (ع) قابل وصول هستند، به خصوص اگر هدف انسان تربیت منتظری راستین نسبت به امام عصر (ع) باشد، باید به پیامبراکرم (ص) اقتدا کند و برای جذب افراد مختلف غیر اسلامی با روش‌های منطقی، اندرزهای عاطفی و بحث‌های رودررو و براساس انصاف و حسن نیت رفتار کند که این نقش مؤثری در گسترش اسلام خواهد داشت و همچنین زمینه‌سازی فکری حساب‌شده‌ای برای آینده درخشان به دست حضرت مهدی (ع) خواهد بود.
• بنابراین، یاری رساندن به مؤمنین که از بهترین اعمال دینی است از وظایف منتظران راستین امام مهدی (ع) است

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. حجت الاسلام و المسلمین محمدی اشتهاردی؛

محمد محمدی اشتهاردی حجت الاسلام و المسلمین محمد محمدی اشتهاردی، در کتاب «حضرت مهدی فروغ تابان ولایت» در این‌باره گفته است: «برادری اسلامی و رسیدگی به دردهای اجتماعی و تأسیس واحدهای وسیع و پردامنه در این زمینه نیز در نوع خود برای انسجام و پیوند و به‌هم‌پیوستگی هرچه بیشتر، زمینه‌ساز آینده درخشان است و نقش اجتماعی مؤثری در پیشبرد هدف‌ها دارد. پیامبر (ص) فرمود: "مؤمنان در دوستی با مؤمنان دیگر همچون اعضای یکدیگرند که اگر یک عضو به درد آید، عضوهای دیگر نیز ناآرام هستند". اگر به راستی جامعه ما نسبت به همدیگر چنین احساسی داشتند، پیشرفت بی‌نظیری در زمینه‌های مختلف نصیبشان می‌شد. پیامبر (ص) بر اساس علم و منطق با گروههای مختلف غیر اسلامی مناظره و بحث می‌کرد. امام صادق (ع) چهار هزار شاگرد در رشته‌های مختلف تربیت می‌نمود و شخصا با منکران خدا می‌نشست و به بحث و گفتگو می‌پرداخت. این بحث‌ها و تجزیه و تحلیل‌های روشنگرانه نقش مؤثری در توسعه اسلام داشت. قرآن می‌فرماید: ﴿ادْعُ إِلَى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُم بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ﴾. حکمت همان روشهای استدلالی و منطقی است. موعظه نیک، عبارت از اندرزهایی است که جنبه عاطفی و احساسی دارد. مجادله نیک، بحث‌های رودررو و براساس انصاف و حسن نیت است. حضرت علی (ع) فرمود: طرفداران پنج دین مختلف به صورت گروه‌های پنج نفری به حضور پیامبر خدا (ص) برای بحث و مذاکره آمدند، به ترتیب: گروه یهود، سپس گروه مسیحی، سپس گروه مادی، سپس گروه دوگانه پرست، سپس گروه مشرک شروع به مناظره کردند. پیامبر خدا (ص) با کمال متانت سخن آنها را گوش داد و به پاسخ آنها پرداخت، و این مناظرات سه روز بیشتر طول نکشید، که هر پنج گروه قانع شدند و به اسلام گرویدند، در پایان گفتند: "ای محمد (ص)! ما همچون حجت و استدلال تو هرگز در جایی ندیده‌ایم، گواهی می‌دهیم که تو رسول خدا هستی". آری، اگر برای جذب تحصیل کرده‌ها و افراد مختلف غیر اسلامی با چنین شیوه‌ای رفتار شود، نقش مؤثری در گسترش اسلام خواهد داشت و همچنین زمینه‌سازی فکری حساب‌شده‌ای برای آینده درخشان به دست حضرت مهدی (ع) خواهد بود. نوعا انقلاب‌ها بر دوش مستضعفین به پیش می‌رود، چراکه مستکبران و سرمایه‌داران از وضع موجود خود راضی‌اند و نوعا مخالف انقلاب بر مبنای تعالیم الهی و یا طرفداری از مستضعفان خواهند بود. اسلام هیچ‌گاه روی خوش به مستکبران و طاغوتیان نشان نداده است، چنان‌که در آغاز، حامی پیش برنده اسلام افراد مستضعفی همچون بلال، سلمان، جویبر، خباب، عمار، سمیه و ... بوده‌اند. پیامبر خدا (ص) به این گروه از افراد توجه خاصی داشت، حتی همه اموال همسرش خدیجه (س) را در این راه مصرف نمود و خود عملا همچون مستضعفان می‌زیست و بیشتر با آنها محشور بود. به هر حال توجه به مستضعفان و تأمین نیازهای آنها، و برقراری عدالت اجتماعی و جلوگیری شدید از استعمار و استثمار و استحمار، یکی دیگر از عوامل زمینه‌سازی برای حکومت امید مستضعفان جهان حضرت مهدی (ع) خواهد بود».

۲. حجت الاسلام و المسلمین بنی‌هاشمی؛

سید محمد بنی‌هاشمی حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید محمد بنی‌هاشمی، در کتاب «برکات انتظار» در این‌باره گفته است: «برآوردن نیازهای مؤمنان – که در رأس همه آنها نیازهای معنوی ایشان است – جزء بهترین اعمال دینی محسوب می‌شود که بحث تفصیلی در مورد آن ما را از محور اصلی کتاب دورمی کند. در اینجا به ذکر یک نمونه اکتفا می‌کنیم. امام صادق (ع) فرمودند: "در نیکی کردن به برادران خود با یکدیگر مسابقه دهید و اهل انجام آن باشید. زیرا بهشت دری دارد که معروف (نیکی و احسان) نامیده می‌شود. از آن (در) فقط کسانی که در دنیا کار خیر انجام داده‌اند، وارد می‌شوند. همانا بنده به دنبال رفع نیاز برادر ایمانی‌اش می‌رود پس خدای عزوجل دو فرشته بر او می‌گمارد، یکی در طرف راستش و دیگری در طرف چپش، این دو برای آن شخص از پروردگارش طلب مغفرت می‌کنند و برای روا شدن حاجتش دعا می‌کنند... قسم به خدا هر آینه بر اثر برآورده شدن نیاز مؤمن – آن گاه که به حاجتش می‌رسد – پیامبر (ص) بیش از خود او خوشحال می‌شوند". کدام عملی می‌تواند از جنبه‌های مختلف دارای این خیرات گسترده باشد؟ بالاترین خیر این عمل همانا خوشحال کردن پیامبر اکرم (ص) می‌باشد که خود از بزرگترین عبادت‌ها به شمار می‌آید. بر طبق این حدیث می‌توان گفت که از بهترین راه‌های خوشحال کردن ائمه (ع) و به خصوص حضرت ولی عصر (ع) همانا اهتمام به امر رسیدگی به مؤمنان – به خصوص از جهات معنوی – می‌باشد. اهمیت این عبادت نزد ائمه (ع) بیش از حدی است که ما تصور می‌کنیم. به این فرمایش امام هفتم (ع) توجه کنید: "هر کس نیاز یکی از دوستان ما را برآورد. گویی آن را برای همه ما (ائمه (ع)) برآورده کرده است" . بنابراین رسیدگی به نیازهای مؤمنان در حقیقت مصداقی از برآوردن نیازهای خود امام عصر (ع) می‌باشد. لذا کسانی که به انجام این وظیفه مهم در زمان غیبت موفق شدند، می‌توانند امیدوار باشند که این جملات دعای عهد در حق ایشان مستجاب شده است:"خدایا، مرا از شتاب کنندگان به سوی ایشان در برآوردن نیازهایشان قرار بده". منتظرانی که در پی یافتن راهی هستند تا به سوی امام خویش بشتابند، می‌توانند از طریق ادای حقوق برادران ایمانی، به مقصود خویش در همین زمان غیبت نائل شوند. آیا این خود، فرجی بزرگ برای آنها نیست؟! البته اینها امیدوارند که در زمان ظهور هم بتوانند متصدی این مقام در ارتباط با امامشان باشند، ولی این نعمتی است که پیش از ظهور حضرت هم برایشان تحقق می‌یابد. سایر جملات این قسمت از دعای عهد از این طریق در زمان غیبت قابل تحقق می‌باشد: "خدایا، مرا از یاران و یاوران ایشان... و از اطاعت کنندگان دستوراتشان... و از کسانی که به سوی خواست ایشان سبقت می‌گیرند، قرار بده" همه این مضامین با اهتمام و جدیت در امر رسیدگی به نیازهای روحی و معنوی مؤمنان در زمان غیبت امام (ع) قابل وصول می‌باشند، به خصوص اگر هدف انسان تربیت منتظری راستین نسبت به امام عصر (ع) باشد. در این صورت علاوه بر این که خود از یاران و یاوران ایشان قرار می‌گیرد، سایر مؤمنان را هم در حد توان خود و توفیق الهی، به صف آنها می‌افزاید و در واقع با ادای این تکلیف، روز به روز بر یاران واقعی امام زمانش افرادی را اضافه می‌کند. این خود بزرگترین توفیقات الهی و مصداق بهترین فرج‌ها در زمان غیبت می‌باشد. در عبارات بسیار پر مغزی در این موضوع وارد شده است. یکی از زیباترین آنها دعایی است که از امام رضا (ع) نقل شده است: "و ما را از کسانی قرار بده که دین خود را به وسیله آنها غلبه می‌دهی و به سبب ایشان یاری ولی خود را عزت می‌بخشی. و غیر ما را (در این مقام) جایگزین ما قرار مده که همانا جایگزین کردن غیر ما به جای ما بر تو آسان است ولی بر ما سخت (و ناگوار) می‌باشد". کسی که توفیق تربیت منتظران فرج امام عصر (ع) در زمان غیبت ایشان را یافته، مشمول بزرگترین الطاف خاصه ایشان قرار گرفته است و اگر مقام خود را در نزد خدا و امام (ع) به خوبی درک کند، به هیچ قیمتی حاضر نیست آن را از دست بدهد. او خوب می‌داند که خدای متعال به سادگی ممکن است این لطفی را که به او ارزانی داشته، از او سلب کند و به دیگری بدهد. در این صورت هیچ حقی هم از وی ضایع نمی‌گردد، چون رسیدن به آن مقام، چیزی جز لطف الهی نبوده است. بنابراین باید مراقبت کند و کاری انجام ندهد که خود را از شمول این لطف بی‌نظیر خارج سازد. در همین دعای بسیار عمیق و زیبا، به این عبارت بر می‌خوریم: "و ما را جزء حزب ایشان قرار بده... تا آن جا که ما را در قیامت در زمره یاران و یاوران و تقویت کنندگان سلطه ایشان محشور فرمایی". کسانی که به نحوی در مسیر تربیت منتظران راستین امام عصر (ع) قدم بر می‌دارند، اگر با نیت خالص و برای جلب رضای الهی عمل کنند، قطعاً جزء تقویت کنندگان سلطه ایشان قرار می‌گیرند و می‌توانند امیدوار باشند که در قیامت در زمره ایشان محشور گردند. پس این مقام را باید با اصرار و الحاح از پروردگار متعال درخواست نمود».

۳.حجت الاسلام و المسلمین موسوی؛

سید مهدی موسوی حجت الاسلام و المسلمین سید مهدی موسوی، در مقاله «تربیت سیاسی در پرتو انتظار» در این‌باره گفته است: «همکاری و تعاون از جریان‌ها و ارکان اساسی در زندگی انسان است و شرط اساسی در هر وضع و موقعیتی از عرصه‌های اجتماعی و سیاسی به شمار می‌‌رود. هم کاری و وحدت هدف، تقسیم کار و قبول مسئولیت از عناصر اصلی کارهای جمعی هستند که یک جامعه و گروه اجتماعی را حفظ و پایدار می‌‌سازد. زندگی جمعی مشکلات و نیازهای فراوانی را پیش رو دارد و فرد به تنهایی نمی‌تواند در برابر آنها بایستد و حرکت کند. از این رو، باید از همه ظرفیت‌ها و توان‌های افراد جامعه بهره برد و از تفکر شخصی و سلیقه‌ای و خودمحوری کناره بگیرد و به همکاری و تعاون روی آورد. قرآن کریم نیز اجتماع مسلمین را به تعاون و همکاری و وحدت فرا خوانده است: ﴿وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ﴾. ﴿وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا﴾. ﴿إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ﴾. ﴿يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ﴾. ﴿وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ﴾. مقوله انتظار ظرفیت دارد که منتظران را تحت هدف واحد در قالب مسئولیتی بزرگ با هم‌گرایی و وحدت گرد هم آورد. امروزه جامعه منتظران با مسئولیت بزرگی که بر عهده دارند و با وجود دشمنان فراوانی که می‌‌خواهند نور انتظار و موعودگرایی را خاموش کنند، راهی ندارند جز این که به هم‌گرایی و وحدت روی آورند و از تک روی و خودمحوری بپرهیزند تا زمینه‌های ظهور فراهم گردد. بنابراین، حالت انتظار و اعتقاد به وجود امام حی، زنده، حاضر و ناظر، در حفظ وحدت مردم و آماده کردن افراد برای زمینه سازی ظهور بسیار تأثیرگذار است».

۴. حجت الاسلام و المسلمین سبحانی‌نیا؛

محمد سبحانی‌نیا حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد سبحانی‌نیا، در کتاب «مهدویت و آرامش روان» در این‌باره گفته است: «یکی از وظایف منتظران، دستگیری و تعاون است. در دوران غیبت حضرت مهدی (ع) که فتنه‌ها به فزونی می‌‌رسد و نابسامانی‌های اجتماعی افزایش می‌‌یابد، بسیارند کسانی که زیر ستم قرار می‌‌گیرند و از حقوق مسلم خویش محروم می‌‌مانند. شیعه منتظر، اگرچه نتواند تغییری بنیادین در جامعه ایجاد کند، حداقل تا آن‌جا که توان دارد، ضعیفان و بیچارگان را دست‌گیری می‌‌نماید، به فقیران و مستمندان، عطوفت می‌ورزند و در خیرخواهی دیگران کوتاهی نمی‌کند».

۵. حجت الاسلام و المسلمین فقیهی؛

علی نقی فقیهی حجت الاسلام و المسلمین علی نقی فقیهی، در مقاله «سبک اخلاق اجتماعی مهدی‌یاوران» در این‌باره گفته است: «منتظر واقعی خود را در غم و شادی دیگران شریک می‌داند؛ یعنی آن چه را برای خود می‌خواهد‌، برای دیگران نیز خواهان است و آن چه را برای خود آرزو می‌کند، برای دیگران نیز آرزومند است. در این حال، اگر موفقیت و کمالی نصیب دیگران شود، لذت می‌برد و این، اوج خیرخواهی است. مسلمانان عضو خانواده بزرگ اسلامی‌اند و باید در غم و شادی یکدیگر شریک باشند. حضرت صادق (ع) فرمود: بر مؤمن واجب است که در حضور و غیاب، خیرخواه مؤمن باشد. و نیز آن حضرت (ع) از رسول خدا (ص) فرمودند: عظیم‌ترین مردم از لحاظ منزلت نزد خداوند در روز قیامت کسی است که برای نصیحت و خیرخواهی آفریدگان در زمین بیشتر تلاش نماید. نصیحت یا خیرخواهی عمل یا سخنی است که به منظور خیر رسانیدن به منصوح (کسی که خیر او خواسته شده) انجام گیرد. سپس مجلسی فرموده: منظور از نصیحت و خیرخواهی مؤمن برای مؤمن، ارشاد و راهنمایی او به مصالح دین و دنیایش است، و آموختن به او، در صورتی که جاهل باشد و آگاه ساختن او، در صورتی که غافل باشد، و دفاع از او و آبرویش در صورتی که ضعیف باشد، و احترام او در کوچکی و بزرگی‌اش، و ترک حسد و فریب دادنش، و دفع ضرر از او و جلب منفعت به سوی او‌، و هرگاه نصیحتش را نپذیرد آن قدر با او مدارا کند تا قبول نصیحت نماید، و اگر مربوط به امر دین باشد، از راه امر به معروف و نهی از منکر وارد شود. وی گفته: و می‌توان خیرخواهی برای رسول و امامان (ع) را نیز از همین قبیل بدانیم؛ زیرا ایشان افضل مؤمنان هستند. دعای خیر برای مؤمن از مصادیق بارز نصیحت و خیرخواهی است، چه در حضور و چه در غیاب او، که به وسیله دعا ناراحتی‌ها برطرف می‌شود و منفعت جلب می‌گردد، و دعا گرامیداشت و احسان نسبت به کسی است که برای او دعا شده است. درخواست تعجیل فرج و ظهور برای مولایمان صاحب الزمان (ع) اخلاص و خیرخواهی برای بهترین مؤمنین و نیز برای همه آنهاست(...) تکلیف دیگر منتظر ادای حقوق دیگر مؤمنان است‌. این حقوق بسیار است و ادای آنها از اوجب واجبات است. از جمله حقوق مؤمن قضای حاجات او و اکرام مواسات با اوست که در کتب روایی و اخلاقی از همه آنها یاد شده است. در حقیقت شناخت حقوق برادران دینی و ادای آنها، از بزرگ‌ترین نعمت‌های الهی است که باید آن را جزو مهم‌ترین مصادیق فرج برای مؤمن منتظر فرج به شمار آورد‌. معلی بن خنیس بیان نموده‌اند که: از امام صادق (ع) درباره حق مؤمن پرسیدم، آن حضرت (ع) فرمود: "هفتاد حق است که جز هفت حق از آنها را به تو خبر نمی‌دهم‌، چون‌که بر تو مهربانم و می‌ترسم آنها را متحمّل نشوی، این هفت حق عبارت‌اند از عرضه این که سیر نشوی در حالی که او گرسنه بماند، و پوشیده نباشی و او برهنه‌، و این که راهنمایش باشی و [زینت او همچون] پیراهنی که می‌پوشد، و زبان او که به آن سخن می‌گوید، و برای او بخواهی آن‌چه را برای خودت می‌خواهی، و چنان‌که کنیزی داری او را بفرستی تا فرش و بسترش را مرتّب سازد، و در حوائج و نیازهای او شب و روز کوشا باشد‌، اگر چنین کردی ولایت خود را به ولایت ما، و ولایت ما را به ولایت خدای عزوجل پیوسته‌ای"».

۶. آقای دکتر بابایی؛

آقای دکتر محمد باقر بابایی طلاتپه، در مقاله «مبانی صلح و امنیت در فرهنگ انتظار» در این‌باره گفته است: «فاصله بین حق و باطل به اندازه‌ای سخت و مشکل است که در تعابیر آن را از مو باریک و از شمشیر برّان‌تر نامیده‌اند. در فرهنگ انتظار برای اینکه مؤمنین بتوانند همواره در مسیر درست باشند در کنار مواظبت و محاسبه فردی باید به کمک هم آیند و مواظب هم باشند و گزاره‌هایی مانند: « لَيْسَ مِنَّا مَنْ لَمْ يُحَاسِبْ نَفْسَهُ كُلَّ يَوْمٍ» و دستور امر به معروف و نهی از منکر و آیه ﴿وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ﴾ اشاره به این شاخص مهم در فرهنگ انتظار می‌باشد که به کمک آن آحاد جامعه در سلامتی می‌مانند چرا که صلح و امنیت یک پدیده مردمی است که به کمک مردم به وجود می‌آید چنان‌که ناامنی و آشوب با رفتارهای زشت انسان‌ها پدید می‌آید و در زمان حضور این مردم و شیعیان هستند که از شهرهای مختلف گرد او جمع می‌شوند که هرکدام توان مقابله با ۴۰ نفر را دارند. که ۵۰ نفر از آنها زنان می‌باشند».

پرسش‌های مصداقی همطراز

1. آیا دوستی با دوستان امام مهدی از وظایف عام مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
2. آیا امر به معروف و نهی از منکر از وظایف عام مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)

پرسش‌های وابسته

1. وظیفه مسلمانان نسبت به امام مهدی چیست؟ (پرسش)
   1. تکالیف و وظایف شیعیان برای زمینه‌سازی ظهور در غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
   2. تکالیف و وظایف شخصی شیعیان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
   3. تکالیف و وظایف فردی شیعیان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
   4. تکالیف و وظایف اجتماعی شیعیان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
   5. تکالیف و وظایف شیعیان در حوزه امنیت اجتماعی در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
   6. تکالیف و وظایف علما در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
   7. تکالیف و وظایف دانشجویان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
   8. تکالیف و وظایف مستمعان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
   9. تکالیف و وظایف کنهسالان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
   10. تکالیف و وظایف جوانان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
   11. تکالیف و وظایف زنان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
   12. تکالیف و وظایف ثروتمندان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
   13. تکالیف و وظایف اقشار آسیب‌پذیر در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
   14. تکالیف و وظایف حاکمان و فرماندهان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
   15. تکالیف و وظایف نیروی انتظامی در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
   16. تکالیف و وظایف توده مردم در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
2. وظایف عام مسلمانان نسبت به امام مهدی چیست؟ (پرسش)
   1. مسلمانان نسبت به شناخت امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
   2. مسلمانان درباره تولی به امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
      1. وظیفه مسلمانان درباره ایمان به امامت و ولایت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
      2. وظیفه مسلمانان درباره محبت و مودت به امام مهدی چیست؟ (پرسش)
      3. وظیفه مسلمانان درباره اطاعت و نصرت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
         1. برای یاری امام مهدی چه باید کرد؟ (پرسش)
   3. مسلمانان نسبت به تبری از دشمنان امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
   4. مسلمانان نسبت به زیارت و یاد امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
   5. مسلمانان درباره دعا برای امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
   6. مسلمانان نسبت به اقتدا به سنت و سیره امام مهدی در امور استحبابی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
   7. مسلمانان نسبت به انجام اعمال عبادی به نیابت از امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
3. وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی چیست؟ (پرسش)
   1. آیا انتظار فرج از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
   2. آیا صبر بر سختی‌های دوران غیبت از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
   3. آیا آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
      1. انواع آمادگی برای ظهور کدامند؟ (پرسش)
         1. آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه فکری و اعتقادی یا علمی و معرفتی چیست؟ و چگونه محقق می‌شود؟ (پرسش)
         2. آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه روحی و روانی چیست؟ و چگونه محقق می‌شود؟ (پرسش)
         3. آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه اخلاقی و رفتاری چیست؟ و چگونه محقق می‌شود؟ (پرسش)
         4. آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه سیاسی چیست؟ و چگونه محقق می‌شود؟ (پرسش)
         5. آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه اقتصادی چیست؟ و چگونه محقق می‌شود؟ (پرسش)
         6. آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه نظامی و انتظامی چیست؟ و چگونه محقق می‌شود؟ (پرسش)
   4. آیا پیروی از نواب عام از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
   5. آیا دعا برای تعجیل فرج از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
   6. آیا غمگین بودن در دوران غیبت و اشتیاق به ظهور از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
4. آثار نزدیک شمردن ظهور چیست؟ (پرسش)
5. آفات دور دانستن ظهور چیست؟ (پرسش)
6. آرزوها چگونه در شخصیت منتظران امام مهدی تأثیر می‌گذارد؟ (پرسش)
7. برای ایجاد ارتباط قلبی با امام مهدی به جز تکالیف شرعی و دینی چه اعمالی لازم است تا بفهمیم ایشان از ما راضی هستند؟ (پرسش)
8. وظیفه جامعه اسلامی در برابر اخباری که از سوی امام مهدی می‌رسد چیست؟ (پرسش)
9. امام مهدی از نوجوانان جامعه امروز چه انتظاری دارند؟ (پرسش)
10. دانش‌آموزان چگونه باید منتظر امام مهدی باشند؟ (پرسش)
11. چگونه می‌توان برپایه خواست حقیقی امام مهدی عمل کرد؟ (پرسش)
12. وظیفه مردم در عصر غیبت کبری برای برپایی عدالت چیست؟ (پرسش)
13. آیا تکریم اماکن منسوب به امام مهدی از تکالیف عصر غیبت است؟ (پرسش)
14. چرا رسیدگی به نیازهای مؤمنان مصداقی از برآوردن حوائج امام مهدی است؟ (پرسش)
15. مرابطه با امام مهدی به چه معناست؟ (پرسش)
16. آیا حفظ پیوند با مقام ولایت از وظایف خاص منتظران امام مهدی است؟ (پرسش)